DE TOL BIJ
WAGENSVELD
TE
RENSWOUDE
POLITIEBERICHTEN
Ritmeesterkoor viert jubileum
met zangersdag
Burgerlijke Stand
Nieuwsblad „DE VALLEI'
dinsdag 2 augustus 1966
Reeds lang werd in het midden van de vorige
eeuw te Renswoude de behoefte gevoeld een
degelijke verbinding met de Zuiderzee te be
zitten! Men moest zich tot 1857 tevreden stel
len met een zandweg naar Barneveld en van
daar via Voorthuizen en Putten naar de oever
van de toenmalige Zuiderzee. Dientengevolge
staken gecommiteerden uit de raden der ge
meenten Putten, Barneveld en Renswoude de
vroede hoofden bijeen en zonden op 18 dec.
1857 een verzoek om financiële steun aan ge
deputeerde staten van de provincie.
Auto in sloot,
bestuurder in bed
De Barneveldsestraat
Bepalingen
De Tol
Kosten en ontvangsten
Bestek
Gevonden en verloren
Tolgaarders en
pachtvoorwaarden
AMERONGEN
Geslaagde
Jeugdmarkt te
Amerongen
daglijst.
Verdere gebeurtenissen
Mavo III helpt uw
kind
V
Op 8 oktober zal er door het Ritmeesterkoor een zangersdag georganiseerd wor
den in het kader van het 30-jarig bestaan. Voor dit evenement zijn een negental
koren uitgenodigd, zodat tezamen met het Ritmeesterkoor 10 koren hun stem
men zullen laten horen. Het begint langzamerhand een traditie te worden, dat
het Ritmeesterkoor een jubileum opluistert met een zangersdag, ook bij het
25-jarig bestaan was dit n.l. het geval. Op 13 augustus zal het koor het jaar
lijkse uitstapje maken, waarbij als gewoonlijk ook de vrouwen meedoen. Dit
maal zal de Driebruggentocht naar Zeeland gemaakt worden. Een route, die in
de korte tijd van zijn bestaan reeds een zekere vermaardheid in den lande ge
kregen heeft. Het Jubileumconcert wordt gegeven op 19 januari 1967. Dit con
cert zal een programma van opera-werken omvatten, waarvoor reeds contact
gelegd is met een viertal zangers en een pianist, voor soli en begeleiding.
op die dag bezoeken. Deze koren heb
ben reeds toegezegd een 130-tal sup
porters te zullen meebrengen. De pres
taties worden beoordeeld door Henri
Heijerdaal.
Het programma van de zangersdag
zal een afwisseling van zang en gezel
ligheid zijn voor de deelnemers. Om
15.15 uur in de middag zal er in de
kantine van de Ritmeester een ont
vangst voor alle koren gehouden wor
den. Om 16.00 uur begint dan het of- Omdat er voor het Ritmeesterkoor
ficiële programma in het Verenigings- aan een dergelijk evenement nog al
gebouw. Achtereenvolgens treden daar grote kosten verbonden zijn, wil men
op: Mannenzangvereniging St. Caecilia trachten een gedeelte van deze kosten
uit Gulpen (L.)het Zeister Mannen- terug te krijgen uit de opbrengst van
koor; het Warnsvelds Mannenkoor; de een loterij. Dezer dagen starten de le-
Mannenzangvereniging Aurora uit den met de verkoop van loten onder
Utrecht en het Driebergens Mannen- vrienden en bekenden. Het doel is goed
koor. \en de prijzen fraai, zodat er op het ko-
Tussen 18.00 en 20.00 uur zal er een pen van een lot niets tegen kan zijn.
pauze zijn, waarin in de beide Ritmees- j
terkantines een broodmaaltijd voor del HOND VEROORZAAKT VAL
koren wordt aangericht. Zondagavond om 11 uur kwam er bij
Om 20.00 uur opent het tweede deel de politie een telefonische melding bin-
van het programma met een optreden nen van een man die in de Gortstraat
van het Ritmeesterkoor. Daarna komen bewusteloos op straat lag. Het bleek
achtereenvolgens het Baarns Mannen- later dat hij met zijn brommer tegen
koor, het Amersfoortse mannenkoor een loslopende hond gereden was en
(AMK), het politiekoor Excelsior uit daardoor ten val gekomen was. De man, verbinding tussen de noordelijke Velu-
Utrecht en de Veenzangers aan bod. i J. v. d. S., liep een gekneusde knie en we en de spoorweg (de Klomp) ver-
In totaal zullen 500 zangers, waaron- kledingschade op en kon naar zijn wo- zocht men aan Rijk en provincie om
der van beroemde koren, Veenendaal ning overgebracht worden. een vierde deel van de kosten te wil
len dekken.
door S. Laansma
mag er nimmer een tapperij of koffie
huis of winkel in houden.
3. Het erbij gelegen bouw- en weiland
mag hij jaarlijks pachten voor f 25,—.
goed verlicht is (dze lamp is er nog!)
en daarvoor krijgt hij f 6,per jaar
voor olie.
4. Bij donker weer moet een behoorlijke
lamp branden waardoor de tolboom
komst gemaakt, onder welke voorwaarden
in 1877 Gijsbert van Beek de tol mocht
pachten.
5. Hij mag nooit vermindering van pacht
som eisen.
6. De bewoners van de hofstede „het
achterste Wagensveld", in 1876 be-
WAAR HET OM GING
De steun die men vroeg had tot doel
een deel weg te bestraten van 25.197
nederlandse ellen, ruwweg een kleine
20 km dus. Dit was niet de gehele weg
naar „het Oever" aan de Zuiderzee,
doch sommige delen waren reeds deug
delijk bestraat.
De kosten van het te bestraten ge
deelte werden geschat op f 156.000,
Geen kleinigheid dus. Men is overigens
met dit verzoek niet over één nacht ijs
gegaan, want met de betrokken grond
eigenaren is men reeds tot een accoord
gekomen.
In verband met het belang van deze
Donderdag 28 juli j.l. 's avonds om
Een jaar lang werd over deze kwes-
Ds. S. Goverts tachtig jaar
Ds. S. Goverts te Zeist, emeritus pre
dikant van de Nederlandse Hervormde
Kerk, is zondag 81 juli j.l. tachtig jaartie druk gesproken en te Renswoude,
geworden. jwaar wij ons thans uitsluitend toe gaan
Sjjtse Goverts werd op 31 juli 1886 uit bepalen, werd inmiddels een commissie
een onderwijzersgezin te Veenendaal ge- gevormd, die bestond uit de heren M.
boren. jJ. L. Baron Taets van Amerongen, W.
Hij bezocht eerst het gymnasium te C. Wolleswinkel en W. H. Immink. Zij
Amersfoort en studeerde daarna theolo- hadden zich uitvoerig over de bestra-
23.10 'uur^mtdekte 'mèn datTop Te ?ie aan de Rijks Universiteit te Utrecht, ting van de weg naar Barneveld bera-
Polderweg tegenover de Groeneveldse- waar hij zijn kandidaats- en ook zijn ker- den en waren tot de conclusie geko-
burp een rode sportwagen in de sloot kelijk voorbereidend examen aflegde. Na- men, dat dit deel van de weg dat voor
was gereden. Daar er niemand in en om dat de *e®r G°ve*s in 1913 do°^ h«f Pro" ^nin§ van Renswoude zou komen
de auto te bekennen was, begon men;~ kerkbestuur van Zeeland was f20.000 - zou gaan kosten,
te dreggen toegelaten tot de evangeliebediening in Op 31 maart 1859 deelden zowel Rijk
Toen kwam H. uit Eist ter plaatse en de. Nederlandse Hervormde Kerk werd als Provincie mee, dat zij elk voorlo-
deelrip mee dat de wasen toebehoorde hlJ op 3 mei van het daaropvolgend jaar pig een toelage zullen geven van
aan J. V. uit Eist. Deze verklaring werd <1914) door nu wijlen ds M. Jongebreur,f 2000,- Samen dus niet het gevraagde
later bevestied door de vader van de toen no£ Predlkant te Veenendaal, be- vierde deel, doch een vijfde deel.
Betrokkene die meededeelde dat ziinvestiSd als predikant van de hervormde Bij raadsbesluit van 22 aug. 1859
fcoon rustie oSder de wol laa i gemeente van Heilouw in de classis Bom- werd meegedeeld, dat het bestraten
Het bleek dat T V Geschrokken was mel- Daarna diende jubilaris verder nog van de weg naar Barneveld is goedge-
toen hij in de flauwe bwht van de Pol- IfSS?nfSSSTlïïïf keUrd Me° f1 ^ans overgaan tot het
derwee kwam eeremd had en eesliDt in de classis Gormchem 1916 tot 1919, vragen van toestemming om aan deze
Oosternijkerk in de classis Dokkum 1919 weg een tol in te stellen.
EliÏÏR SSTiJSS,Ft r "n: tot 1922, Lexmond in de classis Gorin-
SïïÏÏSi. „W. SU!™ ?n 1 ohem 1922 tot 1925, Oldebroek in de clas-
Elstenaar was uit de auto gekropen en g.g Harderwijk 1925 tot 1929, Gameren
naar huis gegaan Er was geen sprake in dfi classis Bommel 1929 tot 1936, Berg- IU1 "*u tweeieuig uoei
van drank. De auto, tenminste wat er Hr,hpnWW in Hflssis Srhipri„m iqsr lereerste zouden de gelden dienen
van over was, want de wagen was to
taal doormidden gebroken, werd in be-
werden bestek en voorwaarden op 8 dec.
d.a.v. door Ged. Staten van Utrecht goed
gekeurd.
Bij Koninklijk Besluit van 15 sept. 1860
no. 57 is concessie van tolheffing verleend
Het Provinciaal Blad van Utrecht no. 82,
d.d. 12 sept 1860 geeft de volgende mede
deling: „Mededeling der aanvankelijk
voor den tijd van één jaar verleende con
cessie van tolheffing op den straatweg
van Renswoude, over Barneveld, Voort
huizen en Putten, tot de Zuiderzee, zoo
veel betreft het Utrechtsche gedeelte des
wegs".
Aan tolboom no. 1 bij Wagensveld, na
bij de grensscheiding tussen Utrecht en
Gelderland, zal tol worden geheven naar
het volgende tarief.
ARTIKEL I
a. voor elk paard, muilezel, stier, os of
koe, gespannen voor een rijtuig op
veren of riemen met 4 wielen f 0,07®
b. voor idem met 2 wielen f 0,06
c. voor een kar of chais op den as onge
laden f 0,03
d. voor een gewone boerenwagen met
smalle vellingen f 0,06
met brede vellingen f 0,03
e. een geladen vrachtwagen of kar met
smalle vellingen f 0,12
met brede vellingen f 0,07®
f. een ongeladen mallejan met smalle
vellingen f 0,06
met brede vellingen f 0,03
een geladen mallejan met smalle
vellingen f 0,30
met brede vellingen f 0,18
g. een diligence, omnibus of bijwagen
voor niet meer dan zes personen (zon
der de voerman) f 0,07®
voor meer dan zes personen f 0,12
h. een ezel gespannen voor wagen of
kar f 0.03
i. een bereden of onbereden lospaard
of ezel f 0,02
Tol N°. 1 te Renswoude.
foor tik paard, aotlaeL Rw, o. of kor. ooar rm ryiuif op rrem of
BXt 4
▼oor idem idea, am 2 vidro
foor kor of ebo» op fa n, ocpUdn
foor era («voor boereovigea met 8M4LLK refliofM
foor
▼oor ftUdrt rroehtvofeo of kor. SMALL* .rtt.ofM
foor idm
foor oocrlode. «O*..
foor kim
foor («io4ea riem art SMALLE
▼oor »d~n tins OMt BREED*
Voor dibcttco. ooioibo. of byo.gm ux
foor Mm i
foor otdvofoo of kor
foor een loo p..rd of
▼oor coo kolf. *cbtop of «irkea.
foor rm koppel «chopoa boroa At IS dok*
foor tea boodeawogoo of kor
Voor «n oflgflidea «ocrtuig echter tea en der eeogekcppel.1
▼oor een geleden idea idem met SMALL* .ellmgea
foor era idem idem idem wel BRUOE
foor roe
L
slag genomen. J. V. kwam met de schrik
vrij, benevens enige verwondingen aan
het gelaat.
Twee autobotsingen
schenhoek in de classis Schiedam 1936
tot 1947, Valburg en Homoet in de classis onderhouden van de weg en in de
Nijmegen 1947 tot 1951 en tenslotte tot tweede plaats ter aflossing van de op-
1 mei 1954, toen hem na veertig vol- genomen kapitalen. De beplanting aan
brachte dienstjaren op ruim 66-jarige weerszijden van deze weg vormde een
leeftijd emeritaat werd verleend, nog drie apa Prob'eem-
jaar die van Linschoten in de classis Het h°ut van de Kromme hoek (te-
Utrecht. Na zijn emeritaat heeft ds. Go- genwoordig Molenstraat) tot aan de
Deze tol had een tweeledig doel. Al- k- een os' stier of koe f °'01
1. een kalf, schaap of varken f 0,00®
m. een koppel schapen boven de tien
stuks van dezelfde eigenaarf 0,05
Vrijdagmorgen om 9.15 uur had er verts eerst nog ongeveer twee jaar te beekbruë (zie foto 1) is eigendom van
ARTIKEL 4
Hierin wordt o.a. aan de commissaris
sen overgelaten vermindering van tol te
verlenen voor paarden en voertuigen van
erven die door hun nabijheid daarop
aanspraak kunnen maken. Van deze be
paling werd inderdaad gebruik gemaakt
De weduwe van Jochem Jochmsen, Ger-
ritje Beken die landbouwster op Wagens
veld was, kreeg op 18 dec. 1861 van de
Raad „vrijdom" van tol. De gemeente
mocht dientengevolge aan weerszijden
van de weg bij Wagensveld dennen aan
planten. Uiteraard werden regelmatig
wijzigingen aangebracht.
n. een hondenwagen of kar
Het werk kon dus beginnen en dit was
veelomvattend.
Allereerst moesten 1.294.500 stenen wor
den gelost bij de Klomp, want de Rijn
spoorweg zorgde voor het vervoer. Deze
stenen werden geleverd door de firma G.
f 0,075 Munnicks van Cleeff te Utrecht en kost-
o. een ongeladen voertuin achter een
ander aan gekoppeld f 0,02
een geladen voertuig achter een
ander aangekoppeld met smalle
vellingen f 0,15
een autobotsing plaats tussen G. v. Z.
uit Scherpenzeel en v. d. K. uit Lunte-
ren. Het ongeluk gebeurde bij de krui
sing Nieuweweg-Hoogstraat en was ie
wijten aan onoplettendheid van de be
stuurders. Beide auto's liepen behoor
lijke schade op.
Vrijdagmiddag om 5.45 uur had de
taxichauffeuse mevr. S. als klanten de
heer en mevrouw S. uit De Klomp. De
taxi (een Mercedes) reed in de Gerard
Doustraat, toen mevr. H. uit Veenen
daal met een Volkswagen over de Pa
trimoniumlaan richting Kerkewijk na
derde. Mevr. H. kreeg geen voorrang
en er volgde een botsing.
De auto van mevr. H. schoot het trot
toir op en werd zwaar beschadigd. De
taxi draaide om zijn as en reed ver
volgens achteruit de Talmastraat in.
De heer en mevrouw S. werden uit de
wagen geslingerd en ernstig verwond.
Het echtpaar S., mevr. H. alsmede het
zoontje van laatstgenoemde werden
naar het ziekenhuis vervoerd. Het echt
paar S. werd opgenomen. Later konden
beide dames en het zoontje naar huis
gestuurd worden. Beide wagens wer
den weggesleept.
KETTINGBOTSING
Zaterdagmiddag om 2 uur stonden R.
H. uit Deventer en N. uit dezelfde
plaats voor de stoplichten op de Ker
kewijk bij de spoorwegovergang opge
steld toen H. K. uit Ingen naderde. De
laatste botste met de voorzijde tegen de
tweede wagen, die vooruitschoot en zijn
plaatsgenoot ramde. De drie auto's lie
pen materiële schade op.
BROMMER OP BROMMER
Zondagavond om 9.35 uur verliet de
bromfietser A. G. v. B. het terrein van
het Luxor theater en lette niet vol
doende op. Zo kwam het dat hij J. v. d.
E. uit Woudenberg niet opmerkte en
ondanks krachtig remmen van de laat
ste botsten de brommers op elkaar. A.
G. v. B. liep schade aan zijn brommer
op en kneusde zijn duim.
Werkhoven in de classis Doorn bijstand
in het pastoraat verleend. Daarna ves
tigde hij zich metterwoon te Zeist.
Tijdens zijn ambtsbediening als predi
kant van de hei-vormde gemeente van
Oldebroek was ds. Goverts o.a. lid van
het classicaal bestuur van Harderwijk
en te Gameren was hij lid van dat van
Bommel.
Pannenkoeken-race
Het weer werkte niet mee om de za
terdagavond door de heer Kool van de
Eekhoorn onder auspiciën van de VVV
georganiseerde pannekoekenrace tot een
drukbezocht feest te maken. Wel en
thousiast was een drieënveertig-tal jon
gelui, zowel jongens als meisjes, die zich
voor deze race hadden opgegeven.
Zoals de heer Bovenschen mededeelde
werd er gewerkt in groepen van vier.
Deze kinderen moesten een pannekoek
bakken; was de pannekoek klaar, dan
verscheen men aan de start. Op het ver
treksein moest de pannekoek worden
omhooggegooid en dit moest nog een drie
tal malen worden herhaald op plaatsen
waar een vlag stond. Er werd door de
deelnemers danig op los gebakken en|
vanaf de start ging het er om zo hard)
mogelijk met de pannekoek uit de voeten de heer Taets yan Amerongen en dat
te komen en er tevens voor te zorgen dat de bermcn v£m de l g het
de koek zo heel en zo gaaf mogelijk op yan de Me,m ig yan wm Cor_
het eindpunt aankwam Dit bleek in de Wolleswinkel. Bepaald werd, dat
praktijk nog wel eens tegen te vallen, b d hercn hun h mochten laten
want onder het gelach yan de toeschou- gt doch njmmer mochten overgaan
wers kon men soms halve pannekoeken
op de grond zien vallen. Degenen die niet
zo gelukkig waren een prijsje in de wacht de bed n van f 200o,- door
te slepen gingen toch met met lege han- k incie definitief vastgesteld.
den mdit geval eigenlijk een lege maag J 1
naar huis, want zij werden in de Eek
hoorn onthaald op een portie heerlijke
pannekoeken.
Om tot een juist overzicht van werk
zaamheden en kosten te komen werd
ODE AAN DE PANNEKOEK dp. .no.Y; 1859 het bestek opgemaakt,
Voorheen was 't made in de Achterhoek]?.?! l had .Bestek tot h_et ma-
Te ontbijten met spekpannekoek
Dat is nu voltooid verleden tijd
Men prefereert nu 'n wat lichter ontbijt
EDERVEEN
Overleden: A. van Ginkel, geh. gew.
m. J. Methorst, 70 'jaar.
SCHERPENZEEL
Geboren: Gerrit, z.v. G. v. d. Peut en
A. P. v. Asselt, Barneveldseweg 27Son-
ja, d.v. H. v. d. Bruinhorst en J. Krop,
Lindenlaan 16.
Ondertrouwd: W. Schimmel, 25 jaar,
Holevoetplein 280 te Scherpenzeel en A.
van de Bovenkamp te Veenendaal, oud
22 jaar; J. W. Hasselaar, 22 jaar, wo
nende te Veenendaal en G. Lansing, 21
jaar, Willaerlaan 6 te Scherpenzeel.
Gehuwd: H. van Zoeren en D. H. Wa
gensveld, Stationsweg 149 te Wouden
berg; G. Wallert en B. Floor, A. Paulo-
nalaan 82 te Zeist; K. Bus en J. A. Renes,
Dorpsstraat 216 te Scherpenzeel.
Overleden: A. J. Bakker, oud 70 jaar,
Glashorst 104 te Scherpenzeel.
ELST
Gevonden: Herenrijwiel, chequeboek
je, bril, portemonnee met f 3,40 en re
genjas. Aan komen lopen: Een bruine
hond.
Verloren: Donkerblauwe nylon jas,
witte regenjas, rode portemonnee met
f 35,en een herenpolshorloge.
Mogelijk bakt men ze nog wel eens 'n
keer
Maar minder vet echter dan weleer
Aan dat alles moest ik even denken
En extra aandacht eraan schenken
Nadat ik bij de pannekoekenrace
Aan de Kuilweg ben geweest
Al werkte Pluvius niet mee
Toch stelde de opkomst elk tevree
't Werd een daverend succes
Jong en oud deed erg z'n best
Om er iets gezelligs van te maken
En de koek niet kwijt te raken
Wat 'n enkele overkwam
En finiste met 'n lege pan
Er werd naarstig gebakken van beslag
Dat zo maar voor het scheppen lag
De modellen waren erg verschillend
Doch de jury was zo welwillend
Nu en dan 'n oogje dicht te knijpen
'n Geste, die elk kan begrijpen
Gezien de nervositeit van deze en gene
Tijdens die bakpartij in Rhenen
Twee veteranen, doorkneed in 't bakken
Hadden de smaak bijzonder goed te
pakken
Produceerden 'n waarlijk goed produkt
Daarbij is hun race ook goed gelukt
Drie dames, (men kon 't vooruit weten)
Hebben zich van hun taak gekweten
Zoals 'n goede huisvrouw het betaamd
Doch ze maakten de veteranen niet
beschaamd
Elk voor zich was 'n bakprinses
En ze oogstten dan ook veel succes
Al met al is de pannekoekenrace
Ook nu weer 'n daverend succes geweest.
J. M.
Foto 1. De beekbrug in de Barneveldsestraat te Renswoude
een geladen wagen achter een ander
aangekoppeld m. brede vellingen f 0,07®
p. een door mensen getrokken of ge
stuurd voertuig f 0,03
Ter illustratie een daglijst uit nov. 1860
waar Teunis van de Lagemaat op noteer
de wie er de 26e en 27e gepasseerd zijn.
(Zie afb. 2)
ARTIKEL 2
Met vrachtwagens of karren worden
gelijkgesteld de voertuigen, geladen met
stenen. Voor smalle vellingen worden ge
houden die minder dan één palm breedte
hebben. Het gehele tolrecht is verschul
digd voor elke doorgang door, langs of
om de tolboom.
ARTIKEL 3
Van betaling van tol zijn vrij:
1. De paarden, rij- en voertuigen, tot
Konings dienst behorende.
2. De paarden der marchaussée en die
van militairen in uniform, alsmede de
wagens en voertuigen behorende aan
de Staat of aan de nationale legerkorp
sen, en welke voorzien zijn van het
door het departement van oorlog vast
gestelde onderscheidingsteken.
3. De paarden en rijtuigen van ambtena
ren van de waterstaat bij hun dienst
verrichtingen.
4. Kinderwagens, mits alleen kinderen
vervoerende.
Dze laatste bepaling is veelzeggend: in
de kinderwagens van toen kon wel een
paar mud aardappelen!
ken van de aardebaan en beklinkering
(van den weg van de grens van Rens-
woude langs Barneveld, Voorthuizen
en Putten tot het Oever aan de Zui
derzee."
De besteding vond plaats 10 nov. 1859
's middags om 12 uur in het logement
„de Bonte Koe" bij H. Schut te Barneveld
De te bestraten weg zal 3586 el lang
zijn (de gehele weg naar de Zuiderzee is
28.230 el) van de weg naar Amersfoort
(thans Dorpsstraat) tot de grens van
Renswoude met Barneveld.
In het midden van de weg moet een
zuiver zandbed gemaakt worden van 20
duim dik en 3,50 el breed. De gehele weg
moet beklinkerd worden. Het werk moet
beginnen op 1 april 1860 en op 1 dec. 1860
voltooid zijn. Na goedkeuring door Z.M.
de Koning op 30 nov. van het jaar 1859
ten f 12.512,De steenlossers moesten
eveneens worden betaald en kregen per
dag een bedrag dat varieërde van 15 tot
60 ct. De wegwerkers die voor de be
strating zorgden verdienden 50 tot 70 ct.
per dag. De man die de aardebaan en be
strating moest verzorgen was de heer
Holtus; hij ontving f2213,—.
(Zie foto 3)
Het tolhuis, met het jaartal 1860 er nog
steeds op, werd met de beekbrug gemaakt
door de heren C. v. Droffelaar en J.
Vlaanderen voor f 1001,97®. Aan de smid,
de opzichter, de boekdrukker en de Rijn
spoorweg werd tenslotte f 1407,84 betaald.
Om de kosten te dekken vroeg en kreeg
men dus een subsidie van Rijk en Pro
vincie van elk f2000,—. De gemeente gaf
een renteloos voorschot van f 3000,—. Een
122-tal aandelen groot f 500— met een
gezamenlijke waarde van f 61.000,werd
uitgegeven.
Het is wel interessant te vernemen wie
nu wel deze aandeelhouders waren; dit
waren: W. C. Wolleswinkel, de heer Huy-
decoper van Zeist, de heer Luden van
Stoutenburg, de heer Taets van Ameron
gen van Natewisch, de heer Taets van
Amerongen van Renswoude, de gemeente
Renswoude en de Bankier van Rinsum.
Zoals reeds vermeld werd was Teunis
van de Lagemaat de eerste die in 1860 de
tol pachtte en dus in eerste instantie het
tolhuis mocht bewonen. In 1866 pachtte
Berend van Surksum de tol en diens op
volger was Teunis van Delen. Bij zijn
vertrek is een nieuwe pacht overeen-
1. De maandelijkse opbrengst van de tol
moest op de eerste dag van elke
maand gestort worden bij B. en W. van
Renswoude.
2. De tolgaarder heft vrij gebruik van tol
huis en schuurberg met erf en hok en
Zaterdag j.l. werd op De Hof te Ame
rongen de door de winkeliersvereniging
en de plaatselijke VVV georganiseerde
Jeugdmarkt gehouden waar door een
vijftiental verenigingen een stand werd
ingericht met van elke vereniging een
of meerdere jeugdleden. Niet elke ver
eniging was er direct op uit om winst
te maken, winst welke was bestemd
voor de eigen verenigingskas. Men trof
er o.a. ook stands van radio-amateur-
werk, vliegtuigbouw enz.
Hoewel er zaterdagmiddag In zeer
veel plaatsen een enorme stilte op straat
was vanwege de finale van het wereld
kampioenschap voetbal te Engeland kon
toch wel worden gezegd, dat de markt
hier niet zo heel veel onder te leiden
heeft gehad. Er waren ook tijdens drie
en zes uur nog vele bezoekers, die van
alles konden kopen en winnen.
Men trof er o.a. een bloemenzaak,
beheerd door de korfbalclub; een stand
met grammofoonplaten van de jeugd
groep E. C.; een oliebollen kraam, wel
ke bijzonder veel aftrek vond, een tent
om touwtje te trekken, een tent om met
een waterpistool een huisbrandje te
blussen, een veilig verkeer propagan-
datent, een afdeling EHBO om mensen
te werven die bloed af willen staan,
een viskraam, een autobaan waar men
op afstandsbediening de racewagens
kon laten gaan, georganiseerd door De
Scheve Schaats en een rad van avon
tuur annex restaurant, geëxploiteerd
door de voetbalvereniging DVSA, een
j stand voor verfrissing enz. van de
sportvereniging Amerongen.
In de avonduren, toen men dacht, dat
de avond niet zou brengen waarop de
meeste groepen hadden gehoopt, n.l.
een grote mensenmassa, begon het ech
ter te lopen.
Had het de gehele dag in de omge
ving overdadig geregend, geen bijzon-
(Afd. 2) Een oude daglijst van de tol. derheid de laatste weken, het bleef in
Amerongen droog. Slechts omstreeks
woond door S. v. d. Voort, krijgen vrij- half negen vielen er wat druppels, doch
tf ce
r-crn
dom van tol.
Gijsbert Beek pachtte de tol voor f 275,-
tot 1880. De volgende was Hendrik Buur
man tot 1902 en daarna diens weduwe.
Tot 1929 Gerrit Jan v. Veldhuizen en tot
ook dit was weer snel voorbij. Er kon
zelfs worden gesproken van een gezel
lige drukte.
Na afloop bleek wel, dat de vereni
gingen goed waren te spreken over het
1944 Jan Pater. Deze bewoont het tolhuis resultaat. Een lid van het bestuur van
nog steeds.
Bepaald schokkend is de historie van
de tol niet geworden. De brug en de weg
waren aan slijtage onderhevig en zo
maakte C. v. Droffelaar in 1877 een
nieuw bruggedek voor de Barneveldse
Beekbrug.
de winkeliersvereniging echter vond de
opkomst wat tegenvallen, doch weet dit
ook aan de voetbalwedstrijd. Resume
rend toch wel een geslaagde markt,
wat zeer zeker voor een herhaling vat
baar is. i
Opening tentoonstelling
Vrijdagavond werd in de raadzaal van
Ook behoefde men regelmatig olie voor Amerongen de 5e jaarlijkse tentoon-
de lamp, en moest brandassurantie voor s£eliing üan beeidende kunst geopend
het tolhuis betaald worden en bij grote mr dr K F Q James> VOOrzitter
sneeuwval moest sneeuw geruimd wor- van de sectie Beeldende Kunst van de
den, dat kostte in 1892 een bedrag van stichtse Culturele Raad.
f3,—. De burgemeester van Amerongen kon
Enkele jaren later was de weg aan een jn zjjn welkomstwoord vele belangstel-
grote verbetering toe. Slechte stukken lenden begroeten, onder wie mevr. Tel-
werden met 20.000 verwerkte klinkers legen-Veldstra, lid van Gedeputeerde
vernieuwd, terwijl gaten met zoden en Staten en voorzitster van de Culturele
plaggen werden gedicht. De vraag om Raad. De burgemeester bracht dank
een subsidie werd in 1895 echter negatief aan de commissie die dit jaar de ten-
beantwoord. toonstelling organiseerde en verzorgde.
Nog kleiner werden de inkomsten toen Deze commissie bestaat uit de heren
in 1934 de straatweg Barneveld-Scherpen- K. F. O. James, G. L. A. de Brauwere
zeel gereed kwam. Er passeerde minder en C. Th. de Boer.
verkeer de tol en zodoende kwam er ook afwijking van vorige jaren is thans
minder geld binnen. Dientengevolge werd een verzameling bijeengebracht van
de pachtsom met 50®/o verminderd. kunstwerken, die zich in Amerongse
huizen bevinden. De heer James be-
i rr- klemtoonde dit nog eens in zijn toe-
upneiling spraak. Wat u hier ziet komt uit de
In de oorlogsjaren werd de tol opge- woonkamers van Amerongse gezinnen,
heven. Op 14 april 1942 kwam een brief De commissie heeft getracht een ten-
van het provinciaal bestuur van Utrecht toonstelling op te bouwen die een in-
waarin stond, dat er in de prov. Utrecht zicht geeft in verschillende perioden
nog enige tollen bestaan, waarvan de van de kunstgeschiedenis. Lang niet
opbrengst zeer gering is. Het is gewenst volledig overigens. De bevolking stond
tot opheffing van deze tollen over te zeer welwillend tegenover ons pogen,
gaan. Het resultaat van een eerste schifting
Aangezien het departement van Water- is thans te zien.
staat en de Provincie elk slechts een Maar het is mogelijk gebleken nog
zesde deel van de onderhoudskosten van meer tentoonstellingen te houden, bijv.
de weg wilden betalen, ging de opheffing van portretten of oosterse kunst. Dank-
dat jaar niet door en werd opnieuw con- zij de welwillende medewerking van de
cessie tot tolheffing vrleend tot 16 mei gemeente, de burgemeester maakte ook
1943.De heer J. Pater kreeg echter op 17 deel uit van de commissie, en van de
dec. van dat jaar een brief van het ge- Stichtse Culturele Raad en niet in het
meentebestuur waarin hem werd meege- minst ook van degenen die kunstwerken
deeld, dat de tol per 1 jan. 1944 werd op- afstonden is deze fraaie verzameling tot
geheven. Het tolhuis kon hij desgewenst stand gekomen. Deze keer valt er niets
blijven huren voor f180,— per jaar. te kopen. Alleen maar een heleboel te
De Tollencommissie deelde het gemeen- kijlten, aldus de heer James,
tebestuur mee, dat de provincie Utrecht n e raadzaal zijn 51 kunstwerken
f4100,- wilde bijdragen, doch dat Rens- tentoongesteld. Daaronder bevinden
woude dan geen tol meer mocht heffen zich. schilderijen, tekeningen, grafiek en
en dat de weg naar Barneveld goed on- SCL1 p uur'
derhouden zou worden. Tenslotte werden tentoongestelde werken zijn eigen-
in mei 1944 de hand- en sluitpaal van de dom van Mevr. d Audretsch-Krop,
tolboom opgeruimd, evenals het door- Mevr. A. van Aldenburg Bentinck-
opgeruimd,
gangshekje voor de wielrijders.
Fehrer, fam. C. Th. de Boer, fam. Jhr.
O. R. van den Bosch, fam. G. L. A. de
Brauwere-van Aldenburg Bentinck, ba
ronesse Y. d'Aumale van Hardenbroek-
Woodville, Mevr. E. M. M. S. von Ilse-
man-van Aldenburg Bentinck, fam. K.
F. O. James, fam. A. C. Kars-Roelfse-
ma, fam. D. A. van Ommeren-van Nif-
terik, Mevr. D. Rottans-Blijdenstein,
Mej. A. A. Siegenbeek van Heukelom,
fam. K. G. Tiel-Schreuder.
De tentoonstelling is geopend tot en
met 13 augustus a.s., 's morgens van
10-12 uuh, 's middags van 2-5 uur en
's avonds van 7-9 uur. Zaterdagavond
en zondag gesloten.
Het is een zeer boeiende verzameling
geworden, de moeite waard om eens te
gaan bekijken, vooral nu het weer niet
aanlokt om naar buiten te gaan. Door
zijn opzet is deze tentoonstelling' tevens
een uniek evenement geworden.
INGEZONDEN
Wie nauwgezet de nieuwe onderwijs
wet bestudeert, zal tot de overtuiging
komen, dat deze Mammoetwet alle zorg
besteed aan de individuele eisen van
het kind. Deze zorg is er bij de onder
wijsmensen altijd wel geweest, maar
de wettelijke maatregelen maakten ver
wezenlijking van de uit die zorg voort
komende gewenste schoolplanning
meestal niet mogelijk.
De Mammoetwet biedt wel veel mo
gelijkheden. Eigenlijk is het met de
wet zo, dat geen enkele leerling van
het voortgezet onderwijs tweemaal een
zelfde klas behoeft te doen. De uitvoe
ring hiervan vraagt veel schoolruimte,
veel schooltypen. Of die overal zullen
kunnen worden opgericht blijft een
grote vraag. De wet is in zake oprich
ting van scholen erg streng. De vrij
heid van onderwijs - een groot ver
worven voorrecht in de geschiedenis -
zal door financiële gevolgen der wet
wel eens in gedrang komen.
Is er van de gewenste zorg, die het
schoolgaande kind behoeft, reeds onder
de oude wet iets te verwezenlijken?
In de Mammoetwet komen voor Mavo
III en Mavo IV, dus het middelbaar
algemeen voortgezet onderwijs, zowel
drie- als vierjarig. Deze beide school
typen zullen veelal in één school het
huidige Ulo vervangen. Deze school
wordt dus middelbaar onderwijs voor
gewone Ulo-leerlingen, zoals nu op de
Ulo-scholen zijn.
De huidige Ulo-school kent alleen
een landelijk eindexamen met vreemde
examinatoren aan het eind van de vier
de klas. De dagbladen stonden in de
maanden juni en juli weer vol met
lijsten van geslaagden Als voorloper
van de nieuwe wet is nu reeds moge
lijk het schoolexamen voor Ulo III met zen tussen opleiding met handelsvak-
eigen leraren als examinatoren onder
toezicht van gecommiteerden en van
collega's van andere scholen, die ook
voor Ulo III opleiden. In onze omge
ving wordt dit examen reeds afgeno
men in Amersfoort en Oosterbeek.
Voor het komende cursusjaar 1966/
1967 is het de bedoeling, dat ook aan
de Herv. Ulo aan de Geerseweg 29,
Veenendaal, hoofd G. Verheul, voor dit
examen in een Ulo III-klas zal worden
opgeleid. Dit examen biedt een kans
aan die leerlingen, die het vierjarig di
ploma wel niet zullen halen. Zij moe
ten wel een aardige aanleg voor twee
vreemde talen hebben Zij kunnen kie-
Kcrmis
Evenals in voorgaande jaren organi
seert de plaatselijke Oranjevereniging
ook dit jaar weer een Lunapark in de
Laan te Amerongen en wel op 4, 5 en
6 augustus a.s.
De hoop wordt uitgesproken, dat het
weer nu weer eens wil meewerken op
dat het in Amerongen deze dagen weer
gezellig druk zal zijn. Er zullen in de
Laan weer diverse attracties voor groot
en klein aanwezig zijn
ken en wiskunde.
De ouders moeten nu niet denken,
dat door de vorming van een Ulo-III
groep aan een school de toelating tot
klas 1 gemakkelijker is geworden. De
overgang van klas 1 naar klas 2 blijft
op hetzelfde niveau. Alleen aan het eind
van klas 2 biedt de overgang nu een
nieuwe mogelijkheid.
