Daasinstituut Spaan
TAPIOLA: FINLANDS WOUDSTAD
SPORT in 't KORT
Nieuwe raadsleden van Scherpenzeel
WERELD-DANSPROGRAMMA
WILLEM S IDEALEN
Panter-volleybaltournooi met grote
deelname
Wat nu weer?
Nieuwsblad „DE VALLEI"
vrijdag 9 september 1966
8
Droomstad voor Finnen realiteit
Damnieuws
J. VERMEER
CLUBKAMPIOEN
VOLLEYBAL
Opening van seizoen
Vol verwachting
klopt hun hart
KORFBAL
Wedstrijdprogramma van SKF
ELST
Sterker Oranje-Wit niet bij
machte om winnende goal
te scoren 11
3—0 OVERWINNING VOOR
MUSKETIERS
Oranje-wit naar
Duitsland
SCHERPENZEEL
Os-ka-di gaat weer van start
IN SCHERPENZEEL
Beide wethouders
herkozen
RIJNKANTERS
ZEER ACTIEF
Sparrenlaan 1 (hoek Spoorlaan) tel. 08385 - 3557 VEENENDAAL
Inschrijving dansseizoen 1966-1967
Voor alle lessen dagelijks aan ons instituut Klubs voor: beginners
gevorderden - scholieren - gehuwden - en zelfgevormde klubs
BIJ INSCHRIJVING 5,— VOLDOEN
Ook u kunt nu een auto
Postkantoor op andere tijd
open
__l
-j-n; - tb>3 '•»?-
De Finse stad Tapiola, niet ver van Helsinki, is een gedurfd ontwerp van de architect Heikki von Hertzen. Er
sullen nog meer van deze „woudsteden" in Finland worden gebouwd.
Een eigen huis in de bossen met ruime kamers en voorzien van
tenminste één groot raam dat uitkijkt op bos, meer of zee, enkele
kilometers van de hoofdstad; geen rook, stof of roet noch lawaai
van auto's; uitgetrekte grasvelden als speelterreinen voor de kin
deren. Dit lijkt een mooie droom, waarmee het prettig is wakker
te worden. Voor zestienduizend Finnen is deze droomstad echter
realiteit. De naam luidt: Tapiola. Het is een schepping van Heikki
Olavi von Hertzen, een Finse architect met een grote verbeel
dingskracht en een even grote dosis doorzettingsvermogen. Zijn
woudstad staat te midden van ongerepte bossen aan de kust van
de Finse Golf. Er is een centraal gelegen winkelstraat, welke al
leen voor voetgangers toegankelijk is. Parkeerproblemen zijn on
bekend, daar men over voldoende parkeerterreinen en parkeerga
rages beschikt.
Verder verschilt Tapiola (genoemd
naar de legendarische Finse heerser
der wouden Tapio) van andere ste
den, door zijn stratenplan. De stad
kent namelijk slechts fraai aangelegde
wegen, die zich door het prachtige
heuvelachtige terrein slingeren en om
bomengroepen heenvoeren. De huizen
en flatgebouwen staan een eind. van
de weg af en hebben glooiende ach
tertuinen, die op paden uitkomen.
Het drieste plan hiertoe werd 12
jaar geleden onuitvoerbaar geacht.
Stedebouwkundigen wezen het glim
lachend van de hand. Bankiers achtten
het plan economisch niet rendabel en
aarzelden bij het verstrekken van cre-
dieten. Ook de Finse regering, die
overigens graag nieuwe huizen wilde
hebben om de naoorlogse ellende van
425.000 ontheemde Finnen te verlich
ten, was weinig behulpzaam. In de
jaren vijftig begon hij propaganda voor
zijn plan te maken. Hij slaagde er in
met de bond voor gezinsbelangen en
nog vijf andere sociale- en vakorga
nisaties de Koningbouwstichting te
vormen. Het werd een particuliere on
derneming, die zonder winstoogmerk
zou proberen een stad te bouwen vol
gens een volkomen nieuw recept. Von
Hertzen werd direkteur van deze or
ganisatie.
SUKSES
Na enige tijd van moeizame voor-
lichtingsarbeid was er ruim twee mil
joen gulden bijeen om het 270 hectare
golvende bosrijke terrein aan de Finse
Golf te kopen. Met dit basiskapitaal
slaagde von Hertzen erin om tegen
acht procent rente, kortlopende lenin
gen voor werkkapitaal af te sluiten,
zodat met de bouw van de eerste wo
ningen kon worden begonnen. In Het
Beste stond een uitgebreide reportage
over deze modelstad, waarop een keten
van nieuw te bouwen steden in alle
delen van Finland zal worden geba
seerd. Met veel fantasie heeft men aan
Tapiola gewerkt. Zo lag er bijvoor
beeld een onooglijke grintgroeve mid
den in het fraaie landschap. Van dat
lelijke gat heeft men een fraai meer
gemaakt, waarin fonteinen waterplui-
men omhoogspuiten. Naast dit kunst
matige meer staat een kantoorgebouw
van twaalf verdiepingen, bekroond met
een spectaculair restaurant-in-de-wol-
ken. De fantasie van von Hertzen en
dat van andere architecten, die erbij
betrokken waren, kenden geen gren
zen. Zo verrees er behalve een bios
coop, een schouwburg en een concert
zaal, een hypermodern zwembad in de
openlucht, dat met behulp van schuif-
muren gedurende de koude maanden in
weinig tijd in een overdekt bassin kan
worden veranderd.
ZORGEN
In 1954 werd het eerste huizenblok
van Tapiola voltooid Sceptici hadden
voorspeld, dat maar .weinig gezinnen
er iets voor zouden voelen uit Hel
sinki weg te trekken om zich in een
stad, diep in het bos, op te sluiten
Aangezien verdere credietverlening
door de banken bij het uitblijven van
belangstelling voor deze woningen, niet
te verwachten was, braken voor von
Hertzen zorgelijke tijden aan. Met
spanning in het hart bood hij de eer
ste woningen in de kranten van Hel
sinki te koop aan. Hij kon gerust zijn
Voor de eerste driehonderd woningen
waren duizenden kooplustigen. Sinds
dien zijn er voor elke woningen, die in
Tapiola werd gebouwd, vijf tot tien
aanvragers geweest. Door de belang-
stelling van de toekomstige bewoners
van de woudstad kon het plan Tapiola
zich vrijwel van de ene op de andere
dag bedruipen. Temeer daar ook de
banken het „bosplan" au sérieux be
gonnen te nemen.
De eerder genoemde woningbouw-
stichting heeft in de stad 290 miljoen
guldengestoken; het gehele projekt zal
vermoedelijk totaal 430 miljoen gulden
gaan kosten. De stad heeft een keuze
commissie ingesteld, die er voor moet
waken, dat Tapiola geen „rijkelui's"
stad wordt. Daarom wonen er mensen
van verschillend maatschappelijk ni
veau door en naast elkaar. Alhoewel
de meeste inwoners nog naar Helsinki
forensen,vindt een steeds groter aan
tal werk op de kantoren, in de winkels
en de lichte industrie van de stad. Er
is voor Tapiola gerekend op een be
volkingsdichtheid van zestig inwoners
per hectare, waardoor het inwonertal
tot maximaal zestienduizend mensen
dient te worden beperkt. Von Hertzen.
die een Europese conferentie van de
Verenigde Naties over sociale aspec
ten v. d. huisvesting heeft geleid, heeft
al vaak op bijeenkomsten van plano
logen in het buitenland zijn Tapiola-
projekt toegelicht. Hij meent, dat de
opzet ook elders zou kunnen slagen
„De sociologen zeggen", aldus von
Hertzen, ,dat de overbevolking van on
ze steden allerlei maatschappelijke en
om er maar enkele te noemen. Tegen
woordig moet ons voornaamste doel
bij de stedenbouw zijn: een sociaal en
biologisch geschikt leefklimaat voor de
mens te scheppen. Een moderne huis
vesting is de sleutel daartoe."
Door de nog resterende partijen te
winnen is het de jongste speler van
het eerste tiental, J. Vermeer, gelukt
op verdiende wijze damkampioen van
VDC te worden.
Hij onttroonde hiermede de oudste
speler H. v. d. Brandhof, die de laatste
jaren telkens kampioen was en die nu
als tweede eindigde. Vermeer „scoor
de" uit 21 partijen maar liefst 34 pun
ten en verloor alleen van v. d. Vliert
uit Renswoude, die na Keijman op de
vierde plaats kwam.
Intussen is het nieuwe damseizoen
begonnen en hebben de meeste spelers,
in afwachting van de snel naderende
UPDB-competitie, reeds enkele par
tijen gespeeld. Damliefhebbers zijn nu
vooral op maandagavond in ,,'t Tref
punt" aan de Dennenlaan welkom!
In „Kulan-sport" stond deze week:
„Zo gebeurde het tijdens een wedstrijd op
het Kulan-veld dat de spelers van Ku-
lan 2 zich opstelden om aan de tweede
helft te beginnen maarer klopte iets
niet met die opstelling. Gelukkig was er
een bij die tellen kon en wat bleek? Men
had tot aan de rust met twaalf man ge
speeldMen wilde kennelijk niet
onderdoen voor de korfbalclub
Volgende week zaterdag 17 sept. wordt door de plaatselijke volleybalvereniging
de Panters het Jaarlijks terugkerende Panter-volleybaltournooi georganiseerd.
Ditmaal wordt er niet in het voor dit tournool traditionele Etheto-gebouw ge
speeld, maar worden er drie velden uitgezet in de grote garege van de fa. Schoon
hoven aan de Industrielaan. Maar liefst achttien ploegen hopen van de party te
kunnen z\jn. Twaalf herenformaties en zes damesploegen zullen elkaar gaan be
strijden om de ereprijzen in een tournool dat geheel nieuw van opzet is en waar
bij het publiek op drie velden tegelijk van hopelijk aantrekkelijk volleybal kan
genieten.
De Panters hebben kosten nog moeite
gespaard om het tournooi in de grote
garage te kunnen realiseren. De drie uit
te zetten velden dienen muurvast beves
tigd te worden, maar d£iar er geen ga
ten voor de staanders in de betonnen
vloer kunnen worden geboord moet men
het één en ander in grote blokken beton
gieten. Maar dat het voor elkaar komt
daar staat men borg voor. Dit tournooi
betekent eigenlijk tevens de opening van
het volleybalseizoen. Over enkele we
ken neemt de competitie een aanvang en
de Panters uit Veenendaal zullen het
weer zwaar te verduren krijgen met di
verse ploegen in hoge klasse.
Op het Pantervolleybaltournooi zullen
ploegen uit Utrecht, Arnhem, Apel
doorn, Ede, Doorn, Culemborg, Delft,
Amersfoort acte de presence geven en
zullen deze wedstrijden door de trainers
17 denkt direkt aan 5 december, maar
van die datum hebben zij geen verwach
ting. Mogelijk beleven zij die datum niet
eens. Tenzij u uw goede hart laat spre
ken!
Welke harten kloppen vol verwachting
voor 13 september?
Dat zijn de harten van mensen, wier
gezondheid voor een deel afhangt van
uw besluit.
Op 13 september a.s. wordt u in de
gelegenheid gesteld, wat van uw bloed
af te staan aan zieken en aan mensen,
die door een ongeval een tekort aan
bloed hebben. STEL HEN NIET TE
LEUR! Verhoog de waarde van uw ge
zondheid door een zieke te helpen. Het
kost u niets en het schaat u ook niet.
De plasmadienst van het Roode Kruis
afd. Veenydaal verwacht u a.s. dinsdag
avond van half 7 tot half 10 in de kan
tine van de Chr. Technische school aan
de Industrielaan.
De plasmadienst.
Deze week werd in het orgaan vap de
korfbalvereniging SKF het wedstrijdpro
gramma voor de komende weken bekend
gemaakt. Dat is als volgt: zaterdag 17
september KCS-SKF (in Amsterdam); 24
september SKF-DSV; 1 oktober Biko-SKF
(in Bilthoven); 8 oktober SKF-Hogerop;
15 oktober SKF-Waterl.; 22 oktober Zwa-
luwen-SKF (in Hilversum); 29 oktober
SKF-Welgel.; 11 november Watervliet-
SKF (in Velsen).
Zaterdag ontvangt SKF I THCN I.
Vorige week zaterdag speelden drie
combinaties van SKF op eigen terrein te
gen drie twaalftallen van VADA. Groep I
verloor met 1—0 van VADA. hetgeen
vooral te wijten was aan het slechte
plaatsen en ook het vele roepen in het
veld deed aan de wedstrijd geen goed.
Groep II van SKF stond tegen VADA-2
al gauw voor en speelde in de rest vah
de wedstrijd niet op volle toeren; toch
won deze combinatie uiteindelijk nog met
30. Groep 3 van SKF won met een klei
ne ploeg met 20, hetgeen een mooie
prestatie betekende.
In „Candia-loog" stond in het september-
blad:
„Dood aan de kankeraars, die het spel
voor een ander bederven, weg met de
lauwen en de onverschilligen, die geen
training bezoeken en voor elk wissewasje
afzeggen. We kunnen ze missen als kies
pijn, hoe goed ze ook een bal kunnen be
handelen. Laat dë strafcommissie dit
seizoen heel weinig te doen krijgen, laat
de vriendschap onder elkaar hoogtij vie
ren zodat iedere wedstrijd 'n sportief
feest zal zijn, waar „geknokt" wordt om
een goed resultaat zodat zelfs het verlie
zen van een wedstrijd nog een voldoe
ning geeft" Bovenstaande woorden noemt
men mannentaal.
ongetwijfeld gebruikt worden ala oefen
wedstrijden voor hun ploegen, hetgeen
de zaak des te aantrekkelijker zal ma
ken.
Oranje <Wlt speelde zondag haar eer
ste wedstrijd in de competitie tegen een
oude bekende, namelijk St. Maarten uit
Utrecht. De Elstenaren hebben in deze
wedstrijd een groot tekort aan produk-
tiviteit getoond, want de krachtsverhou
ding in he veld was dik in het voordeel
van het Elsterse team.
Oranje Wit zette direkt een fel offen
sief in met de bedoeling een bres te
slaan in de Utrechtse defensie. Wonder
boven wonder ontkwam dit doel na on
geveer vflf minuten aan een doorboring
toen Onink in een verwarrende situatie
tegen de paal schoot.
De Oranjewitters vergaten, met het
voordeel de wind in de rug te hebben,
te schieten. Na 22 minuten miste De
Vries en de Utrechtse midvoor was
weg, omspeelde keeper Van Rotterdam
en schoof de bal in het net, 01. Hoe
wel Oranje Wit door deze goal ge
ïnspireerd werd, moest men toch wach
ten tot rechtshalf Hage ineens raak
schoot, 11.
De ruststand was 11. De Utrech
ters gingen na rust op een gelijke stand
spelen en de Elstenaren liepen hen vol
komen in de kaart. Een concentratie
van spelers voor het doel vormde een
goede afweer. Hoe gevaarlek zo'n si
tuatie van ver opgedrongen staan wel
is, kwam tot uiting toen St. Maarten
enkele malen gevaarlek uitviel.
Eindstand 11; met de stand is
Oranje Wit ontevreden, gezien het over
wicht dat het had.
SPELER VAN VELUWE BOYS UIT
VELD GESTUURD
In een goed gespeelde wedstrijd,
vooral van Musketiers-zijde, konden de
Elstenaren een verdiende zege behalen
door doelpunten van Kranenburg (2 x)
en Henzen (1 x).
Na circa een kwartier spelen bete
kende een schot van linksbuiten C.
Henzen 10. Vijf minuten later was
het midvoor Kranenburg die in een
leeg doel kon schieten, nadat de keeper
de bal had losgelaten, 20.
Kort voor rust werd de rechtshalf
van Veluwe Boys het veld uitgestuurd
omdat hij linksbuiten Henzen onnodig
tegen de schenen trapte.
Na rust een fel aanvallend Veluwe
Boys, dat echter geen schietkansen
kreeg. Uitblinkers in de achterhoede
waren keeper Kees Kranenburg en
rechtshalf Van de Klift.
Kort voor het einde schoot midvoor
Kranenburg nog uit een van de vele
kansen raak, 30.
met een grootscheepse huls-aan-hala no
tie om donateur» te werven.
Het geld, dat op deze manier binnen
komt komt ditmaal ten goede aan het
kledingfonds voor de jeugdleden. De jon
geren onder de wandelaars zijn nog steeds
niet in het bezit van uniforme regenkle
ding en daar het uniform bij de beoorde
ling van de jury altijd meetelt, is dit van
belang om de Elster gemeenschap een
goede bekendheid te doen krijgen in den
lande. Alleen door het behalen van prij
zen kan de wandelvereniging hieraan ac
tief deelhebben. Daarom is het bestuur
er van overtuigd, dat men de kfnderen
niet ledig heen zal sturen, maar zich voor
tenminste een jaar als donateur zal aan
melden.
De oudpapier actie is nog steeds niet
stopgezet. Wel zijn er momenteel kleine
moeilijkheden, In verband met de geringe
waarde. Het bestuur Is verplicht het oude
papier eerst ergens op te slaan, om een
voldoende hoeveelheid bijeen te krijgen,
interessant voor een opkoper.
Het bestuur verzoekt degenen, die al
tijd hun papier voor dit doel afstaan in
dien mogelijk zoveel mogelijk te bun
delen. Doordat de vereniging over te
weinig mannelijke leden beschikt is het
niet mogelijk dit alles zelf te doen. Het
bestuur zal dankbaar zijn, indien men in
deze medewerking wil verlenen.
Het ontspanningscomité van Oranje-Wit
In Eist heeft saterdag 3 september een
reisje naar Duitsland georganiseerd, dat
goed geslaagd genoemd mag worden. Voor
het vervoer van het gezelschap waren
twee grote reisbussen nodig.
Reeds om 6 uur in de ochtend begon de
reis. Alle deelnemers kregen een lunch
pakket uitgereikt, waarvan omstreeks het
middaguur een goed gebruik gemaakt is.
Via Arnhem en Emmerik bereikte men
Dusseldorf, waar een kop koffie gebruikt
werd. Omstreeks 11.30 uur kwam men in
Köningswinter aan.
Tot half vier in de middag had men de
gelegenheid deze fraaie stad te bekijken
waarna men weer koers zette naar Ne
derland Onderweg werd ergens aange
legd om een versnapering tot zich te ne
men. waarna men omstreeks 8 uur in de
avond arriveerde in Lent bij Nijmegen
Hier werd een uitstekend diner genoten
en bleef men onder de vrolijke tonen van
The Red Stars, die hiervoor speciaal naar
Lent waren gekomen, de gehele avond bij
een. Omstreeks kwart voor één in de
vroege morgen was het gezelschap weer
thuis, zeer voldaan over het genotene.
Het ontspanningscomité is reeds weer
begonnen met voorbereidingen voor een
volgende reis. Liefhebbers hiervoor kun
nen zich opgeven bij L. J. v. Vendeler.
Rijksstraatweg 202.
Os-ka-di organiseert zaterdag a-s. 10
september weer een dansavond in zaal
'Boszicht'. Dit wordt dan de openings
avond van het nieuwe seizoen.
The Snarks uit Wageningen zullen
voor de dansmuziek zorgen. Hopelijk
wordt dit vijfde seizoen even succesvol
als de voorgaande. De sfeer was altijd
gezellig en ordeverstoringen kwamen
niet voor. Hierdoor vooral voelt het be
stuur van Os-da-di zich gestimuleerd
en vindt het daarom ook verantwoord
voorlopig door te gaan met de organi
satie van dergelijke avonden.
Postkantoor op andere tijd open
Ook de gemeenteraad van Scher-
penzeel kwam dinsdagavond in
vergadering bijeen. Het voornaam
ste agendapunt vormde ook hier
de verkiezing van wethouders,
waarbij de beide wethouders, de
heren J. v. d. Ham (CHU) en P. de
Jonge (PvdA) hun mandaat ver
lengd zagen. Een uniek geval deed
zich in Scherpenzeel voor, door de
afwezigheid van de heer B. Val
kenburg. Dit raadslid was met va
kantie afwezig. De burgemeester
kon 10 raadsleden beëedigen, ter
wijl de heer Valkenburg in de vol
gende vergadering nog beëedigd
moet worden.
De beide wethouders wisten 7 van de
10 uitgebrachte stemmen op zich te
verenigen. Onder dank voor het ge
schonken vertrouwen namen zij hun
benoeming aan.
Een voorstel van het college tot ver
hoging van de vuilnisophaalrechten
van f 11,— naar f 20,— werd terug
genomen en zal in een volgende ver
gadering opnieuw aan de orde komen.
Het hernieuwe verzoek, dat uitging
van SGP-kringen om te komen tot op
richting van een christelijke school op
Gereformeerde grondslag werd weer
afgewezen. De meerderheid van de
raad bleek van mening, dat er vol
doende mogelijkheid is tot het volgen
van onderwijs op Gereformeerde
grondslag in Scherpenzeel.
De Wandelsportvereniging De R\jnkan-
tcrs te Eist ontplooit verschillende activi
teiten. Ze neemt deel aan wandeltochten,
waarin men prijzen weet te behalen, maar
ook is er een actie op touw gezet om do
nateurs te werven en gaat de Inzameling
van oud papier nog steeds door.
Zaterdag 3 september heeft een groep
van de Rijnkanters meegelopen met de
tocht, die georganiseerd was door het re
validatiecentrum De Hoogstraat te Leer-
sum op de 15 km afstand De groep kwam
vermoeid maar voldaan met een eerste
prijs terug.
Zaterdag 10 september zullen De Rijn
kanters in Oosterbeek lopen. Dan döen
zij mee aan de bekende Airbornetocht.
Vanaf 19 septmeber zal de jeugd van
Rijnkanten een enorme activiteit gaan
vertonen. Die dag wordt namelijk gestart
P. de Jonge P.v.d.A
J. ran den Ham (C.H.U.)
Ook u kunt nu een auto winnen!!!
Van Ministerie van Justitie onder Nr.
L.O. 660/015/077 dd. 17 augustus 1966
heeft Sportv. De Vallei vogels vergun
ning ontvangen om een grote verloting
te organiseren met als hoofdprijzen:
Simca 1000 ter waarde van 5395.
Televisie 700.—, Berini Matic brom
mer 495.— en 10 maandelijkse prijzen
van 50.
Aantal loten 750 stuks. Prijs per lot
25.verdeeld in 10 coupons van
2.50, welke per maand betaald kun
nen worden. De opbrengst van deze lo
terij is bestemd voor 't terreinfonds als
mede voor het jeugdwerk.
De trekking zal plaats hebben begin
augustus 1967 ten overstaande van een
notaris.
Gezien de vele reacties zal deze ver
loting ongetwijfeld slagen. Inlichtingen
omtrent deze loterij Eikenlaan 23,
Scherpenzeel, tel. 03497-1650.
Met ingang van 12 september a.s. zul
len de openingstijden van het postkan
toor te Scherpenzeel worden gewijzigd.
Men kan er dan terecht:
Maandag t/m vrijdag: 8.3012.30,
14.00—15.00 en 17.00—18.00 uur. Zater
dags gesloten.
Het hoofdkantoor te Veenendaal is op
zaterdag geopend van 8.3011.30 uur.
Op dit kantoor kunnen tegen betaling
van het zg. zaterdagrecht alle handelin
gen worden verricht, echter met uitzon
dering van de muntendienst.
Van maandag t/m donderdag kan men
na 15.00 uur alleen terecht voor zegel-
verkoop, pakketpost, telegraaf, telefoon,
spoedzaken en rijkspostspaarbank. Op
vrijdag kunnen na 15.00 uur tot de eind-
sluiting alle geldzaken worden afgehan
deld.
De Britse politie beschikt over het
modernste verkeersgeleidingssysteem
ter wereld. Het systeem, dat gebruikt
wordt op een 24 km lang stelsel van
autowegen bestaat ondermeer uit een
aantal borden, waarop elektrisch ver
schillende aanduidingen worden aan
gebracht, als b.v. het woord „stop.".
Ook max.lsnelheden en aanwijzingen
Mn van baanvak te veranderen zijn
mogelijk.
Het geheel wordt vanuit één centraal
punt bediend. Men hoopt alle auto
wegen met dit waarschuwingssysteem
te kunnen gaan beveiligen.
Na de grote vlucht die de Super-
benzine gemaakt heeft, komt thans
Fina als eerste van de Nederlandse
bezinemaatschappijen met een „super-
diesel"-brandstof op de markt. Er is
aan de dieselolie een dope toegevoegd,
waardoor een betere verbranding ont
staat en de rook vrijwel geheel ver
dwijnt. De prijs blijft gelijk.
door Henk van HeeswUb
De eerste betalin
gen kwamen binnen op zijn giro, terwijl
hij ook een mannetje alle verkopingen
liet aflopen voor goedkoop en bruikbaar
hout, zodat hij deze tijdrovende bezig
heid niet meer zelf behoefde te verrich
ten. Eens per week kwam met de trein
een nieuwe lading strobord aan, die hij
samen met Freek loste en met een ge
huurde handwagen naar de schuur reed.
Eén dag in de week ging hij er zelf op
uit en bezocht met een proefdoos gros
siers, expediteurs, handelaren en andere
eierpakkers. Soms met sukses, soms
zonder resultaat. Doch iedere keer kwam
hij met nieuwe orders terug. De kleine
klantenkring begon zich uit te breiden
de bestellingen werden steeds groter en
toen de winter Inviel was hij net zover
als na die eerste maand: met z'n tweeën
konden ze de produktie niet meer aan,
hoewel Freek al heel wat uurtjes
clandestien had overgewerkt. Maar
daar keek de politie tegenwoordig niet
zo nauw naar.
Ditmaal ging hij naar de arbeids
beurs, die hem een nors uitziende man
van dertig jaar zond. Willem sprak tisn
minuten met hem en wist toen dat hij
hier een getrouwe kopie van de editie-
Wolzak voor zich had. Hij stuurde de
man weer weg om opnieuw zijn toe
vlucht te nemen tot een advertentie, wel
ke hem wel leverde, wat hij hebben wil
de. Hij koos uit de vele sollicitanten dit
maal behalve een volwassen timmerman,
een tweede jongen, die beiden de volgen
de dag wilden beginnen. Samen met
Freek leerde hij het tweetal de vervaar
diging van de eierdozen en aan het eind
van die week was de produktie opnieuw
gestegen.
In dat najaar had minister-president
Colijn de gouden standaard losgelaten;
de devaluatie had tot gevolg, dat de prij
zen gingen stijgen. Weliswaar was er
ruimer exportmogelijkheid gekomen,
waardoor ook Caron's Eierdozen meer
gevraagd werden, maar het strobord
werd durder en de vrachtprijs eveneens.
Voor de zoveelste maal zat hij 's avonds
thuis weer te rekenen. Er zijn twee mo
gelijkheden, dacht hij. Of ik moet mijn
prijzen verhogen, of ik moet goedkoper
strabord hebben. Ik moet eens met die
fab-»ek praten, was zijn oordeel, dus
schreef hij e'en brief.
Twee dagen later stond er een verte
genwoordiger bij hem in de schuur, die
tot zijn verwondering in het nabije An-
derlo bleek te wonen. De man stelde zich
voor: „Van Halen. Ik ben door de fa
briek gestuurd, meneer Caron. U bent
al enige tijd onze klant en dat stellen
we erg op prijs. Nu hebt u gerecla
meerd over het duurder geworden stro
bord. Misschien is daar een mouw aan
te passen. Ik zeg misschien."
Willem keek eens naar het drietal, dat
druk aan het werk was. Een kantoortje
had hij niet in de schuur en een behoor
lijke stoel evenmin. „Freek," riep hij tot
de nu achttienjarige knecht, „houd jij
een oogje in het zeil? Met een half uur
tje ben ik wel terug."
In het café aan de overkant van de
straat bestelde Willem koffie en gaf de
man een sigaar. „Nou, meneer van Ha
len, laat uw voorstel maar eens horen,"
nodigde hij uit, toen de koffie gebracht
was.
Een uur later had Willem een kon-
trakt afgesloten met de fabriek voor een
jaarlevering tegen de oude prijs. Boven
dien zou het eens per maand met de auto
gebracht worden, zodat het leegmaken
van de treinwagens ook niet meer nodig
zou zijn. Ondanks de devaluatie ver
hoogde Caron's Eierdozen zijn prijzen
voorlopig nog niet.
Toch bleven hem moeilijkheden niet
gespaard. Eten fabriek in Noordbrabant
begon met de fabrikage van vrijwel ge
lijke eierdozen tegen een lagere prijs.
Willem kreeg de tip van vertegenwoor
diger van Halen, die zelfs een exemplaar
meebracht. Op enkele kleinigheden na
bleek het produkt gelijk te zijn aan dat
van hem. Hij dacht er een halve dag
over na en ging toen naar de advokaat
in zijn dorp, die hij om raad vroeg. De
man bekeek het octrooibewijs, vergeleek
de beide dozen en zei tenslotte dat hij
dit wel in orde zou maken. „Wat wilt u.
meneer Caron? Eten geding of zal ik
stopzetting van de fabricage eisen?"
Willem dacht even na. „Ik laat het aan
u over. In ieder geval wens ik een scha
deloosstelling wegens inbreuk op mijn
rechten. Het is tenslotte mijn eigen vin
ding."
Een maand later kwam hij er achter,
dat een tweede fabriek, ditmaal in het
noorden des lands, al een half jaar soort
gelijke dozen maakte. Ook ditmaal zorg
de Van Halen voor een doos. Opnieuw
werden vergelijkingen gemaakt en was
het oordeel, dat ook dit namaak was van
zijn vinding. Zodat advokaat Ten Oever
een tweede opdracht kreeg.
De man in het zuiden bezweek al gauw
en was bereid de produktie stop te zet
ten en een redelijk bedrag aan Caron
uit t« keren. Willem overlegde na ont
vangst van deze brief geruime tijd met
zijn raadsman en ging de volgende dag
op reis naar de fabriek, zijn papieren
meenemend. Daar had hij drie uur een
onderhoud met de beide directeuren. Het
resultaat was, dat het bedrijf in het zui
den zijn dozen mocht blijven maken,
doch ze uitsluitend zou mogen leveren
in de drie zuidelijke provincies.
En Caron zou maandelijks een per
centage krijgen van de omzet, een be
drag, dat de moeite wel waard was. Mr.
ten Oever werd verzocht een overeen
komst op papier te zetten, die zo wa
terdicht mogelijk was. Daarna waren er
met dit bedrijf geen moeilijkheden
meer.
In het noorden ging het anders, want
daar reageerde men in het geheel niet
op de aangetekende brieven^ die Ten
Oever namens zijn cliënt verzond. Zo
dat een kort geding aanhangig werd
gemaakt, waarbij Caron in het gelijk
werd gesteld en de fabriek een fabri-
cageverbod kreeg met een dwangsom
van tienduizend gulden voor iedere dag,
dat men doorging met het maken der
dozen. Terwijl ook een vrij ho°g bedrag
als schadevergoeding werd toegekend.
De fabriek ging tegen deze beslissing
in beroep, doch verloor het ten tweede
male. Met als gevolg, dat het kapitaal
tje van Wiltoon Coron plotseling aan
gevuld werd met een vrij hoog bedrag.
In het voorjaar van 1939 werden de
bestellingen zo groot, dat Willem het
niet meer in zijn oude schuur aan de
Stationsweg kon bolwerken. Niet alleen
de ruimte werd te klein, maar doordat
hij alweer personeel had aangenomen,
voldeed deze ruimte, vooral in de winter,
niet meer aan wat er redelijkerwijs van
een fabriek kon worden verwacht.
In Maart verhuisde hij naar het ande
re eind van het dorp, waar hij een lege
timmerfabriek huurde, die viermaal zo
groot was, met een betere accommodatie
voor zijn arbeiders en een kantoortje
met telefoon. In die maand gebeurde er
ook iets, dat een hele wending zou ge
ven aan zjjn leven. Maar dat wist hij
nog niet, toen hij op een zaterdagmor
gen tot drie toe Van Halen had gebeld
en geen gehoor kreeg. En hij moest de
man hebben, want het jaarkwantum,
dat hij van de fabriek in Oude Pekela
afnam, was al niet meer toereikend voor
de behoefte. Hij wilde meer hebben, zo
mogelijk tegen een iets lagere prijs. En
daar moest otfer gebabbeld worden. Dus
stapte hij zaterdagsmiddags, toen het
personeel uitbetaald en naar huis was
gegaan, op zijn fiets en reed naar An-
derlo.
HOOFDSTUK 5
Eton blonde jonge vrouw deed open.
toen hij aangebeld had. Ze keek hem
nieuwsgierig aan. Willem nam zijn hoed
af en knikte. „Meneer van Halen thuis"
De ander schudde haar hoofd. „Nee
meneer. Maar hij kan wel ieder ogen
blik hier zijn. Wie eh
„Mijn naam is Caron. Uit EUzekamp.
Misschien wel eens van mij gehoord?"
De vrouw begon te glimlachen. „Eier
dozen, niet? Maar komt u toch verder,
meneer Caron, en wacht u binnen. Va
der brengt alleen maar de wagen naar
de garage. Er is iets mee."
Willem ging naar binnen en keek het
meisje aan. „Aha, dus u bent de doch
ter, waar hij altijd zo hoog van opgeeft."
Het meisje bloosde. „Vader zal wel
overdreven hebben. Mag ik u voor-
•gaan?"
Toen Van Halen tien minuten later
de woonkamer betrad, zat Willem ln een
geanimeerd gesprek met zijn dochter.
Hij stak zijn hand uit. „Het spijt me, dat
u me niet thuis trof."
„Ik heb heel prettig met uw dochter
gebabbeld, meneer van Halen."
„Kijk eens aan. ja, dat is Ria wel toe
vertrouwd. Sigaartje, meneer Caron?
Rla is er al thee?"
„Ik zet het meteen. Zal ik het bij Jul
lie brengen?"
(Wordt vervolgd'
