VANWEGE DE HONGAARSE
OPSTAND....
1956 I Opgetekend door Rik Valkenburg
1966
Ook christenen werden in Indonesië
vermoord
Achterbergs nieuwe predikant is
bibliofiel
Nieuwsblad „DE VALLEI"
vrijdag 30 september 1966
Herrie om ƒ4,50
Gearmd
tegen wil en dank
Weer thuis
Drie rijbewijzen in
een keer gehaald
EDERVEEN
Altijd beschikbaar
te Treiskirchen
Een werkweek
van 100 uren
Representant
voor Nederland
Chauffeur
„Op een keer moest ik weer een
paar zieken naar een speciaal ziekenhuis
brengen in Wenen, met z'n 2931 straten.
Ik wist er de weg niet heen. Ik kreeg een
Oostenrijks soldaat mee om mij de weg
te wijzen. Daar de soldaat op een bepaald
moment mij verzuimde te waarschuwen,
reed ik een verboden straat in. Ik zag
het streepbord te laat. Snel remde ik, zet
te de versnelling in de achteruit en gaf
gas. Ik voelde een tik en begreep dat ik
met de achterkant tegen een huis aan
zat. Ik maakte snel dat ik weg kwam,
want het ziekenvervoer had haast. Ik nam
mij voor om straks wel even de schade
op te nemen. Maar de eigenaar van het
huis was zo snel hij kon, binnendoor naar
de weg gerend, waar ik passeren moest
en liep met de beide handen omhoog de
weg op. Hij schreeuwde dat alles „kaput"
was! Ik zei hem dat ik eerst de zieken
weg bracht. Vanaf het ziekenhuis moest
ik mij eerst melden bij de majoor. Deze
vroeg mij of er soms nog iets bijzonders
te melden viel. Een vraag die altijd ge-
DIT JAAR IS HET 10 JAAR GELEDEN DAT DE HONGAARSE OPSTAND PLAATS
VOND. DEZE, OP, ZOALS DE KRANTEN TOEN SCHREVEN, MOORDDADIGE WIJ
ZE GESMOORDE REVOLUTIE, BRACHT VELE GEMOEDEREN IN BEWEGING. DOOR
HEEL DE VRIJE WERELD WERD EEN KREET VAN AFGRIJZEN GEHOORD. OVERAL
REZEN COMITeS ALS PADDESTOELEN UIT DE GROND. OOK DE KERKEN LIETEN
ZICH NIET ONBETUIGD. VELE BIDSTONDEN WERDEN GEHOUDEN. GRENZEN
OPENDEN ZICH VOOR DE HONGAARSE VLUCHTELINGEN. VEEL IS ER SINDSDIEN
VERANDERD. OOK DE COMMENTAREN OVER DEZE INVAL DER RUSSEN HEBBEN
NU EEN ANDERE KLANK. NIETTEMIN IS DE NAKLANK VAN DEZE STUNT VAN
CHROESTSJEV ALTIJD NOG DISSONEREND.
Vele Veenendalers herinneren zich ongetwijfeld de spontaan belegde bidstond in de grote kerk op de markt, welke
een interkerkelijk karakter droeg. In deze dienst sprak ook dominee Overduin. Was het eigenlijk wel spreken? Het was
meer een worstelen met God over dit ongedachte gebeuren in het Oosten. De hoorders worstelden als het ware met de
spreker mee om tot klaarheid te komen dat de godheid dit toeliet. Onvoorstelbaar groot was het medeleven allerwege
met het kleine Hongarije. Zo richtte zich het Rode Kruis in Nederland, tot haar leden om zich beschikbaar te stellen
voor ambulances naar het Oosten. Er werd spontaan gehoor aan gegeven.
steld werd. Ik vertelde mijn ervaring.
Maar goed dat ik het meldde, want de
majoor was al volledig ingelicht. De man
was naar de politie gegaan en had ik
weet niet hoeveel heisa hierover gemaakt.
Enfin, ik naar het politiebureau. Maar
onderweg begaf de motor het. Er pas
seerde toevallig een stelletje politieagen
ten, toen ik met de wagen bezig was, om
deze weer op gang te brengen. Ik vertelde
hen wat er aan de hand was en deze bra
ve lieden hielpen mij netjes met het weg
duwen van de auto naar het politiebureau
Het was een koddig gezicht, maar ik
geloof beslist dat deze dienaren van Her
mandad, schik in het geval hadden. We
waren nu spoedig op de plaats van de
aanrijding. En wat bleek toen?
Er waren twee minimale ruitjes stuk,
met een totale waarde van f 4,50. Ondanks
alles moesten we lachen om de voorba
righeid van de heethoofd
„Tegen het eind van de maand kwamen
enkele Hongaren naar mij toe die in
moeilijkheden zaten. Ze waren door een
Zweedse verpleegster uitstekend verpleegd
en wilden nu iets voor haar kopen. Om
dat ze geen Duits verstonden verzochten
ze mij mee te gaan om iets uit te zoe
ken. En zo liepen wij door de winkelstra
ten van de stad. En dat is wat met die
Hongaren. Voor je het weet pakken ze
je stijf onder de arm en loop je als een
paartje door de straten. Dat vond ik wel
zo'n vervelend gemieter. In Hongarij is
dat heel gewoon, maar in Oostenrijk niet.
De mensen keken ons na. Daar trokken
de Hongaren zich echter niets van aan,
maar ik wel. Ik was blij dat we spoedig
slaagden en weer naar onze post konden.
Wat natuurlijk niet wegneemt dat ik
prima kon opschieten met die Hongaren"
Op 11 februari vertrok van de Brand-
hof weer naar huis. Zo was hij dus pre
cies een maand weggeweest. Later kwam
er nog een reünie in Den Haag. Daar wa
ren ook Zweedse medici aanwezig. Gert
van de Brandhof ontving van hen een ge
tuigschrift, waarin waardering kenbaar
gemaakt was over de hulp en de prestaties
van de Nederlanders.
Wij vroegen de nu 46 jarige heer van de
Brandhof of hij nog iets op te merken had
uit die tijd.
„In de eerste plaats reageert de Ro
dekruisman kan ik u zeggen dat ik
deze tijd uit mijn leven, niet graag gemist
zou hebben. Het was erg zwaar, maar
bijzonder dankbaar werk.
Verder zou ik willen opmerken dat het
Rode Kruis in zijn geheel daar veel goeds
gedaan heeft. Het geld voor dit doel ge
offerd, is bijzonder tot zijn recht gekomen.
Ik heb dat zelf kunnen ervaren en ben er
dankbaar om"
en het rooster van de competitie werd
bekend gemaakt. Totaal hoeft het acht
tal slechts 7 wedstrijden te spelen, waar
van 4 thuis en 3 uit.
De uitslagen van gespeelde wedstrij
den zijn: Dikkenberg-v, Hunnik 2-0, v.
Huunik-Vierwinden 2-0, de Koning-Dik
ken berg 0-2, PostWegen 0-2, v. d. Ziel-
Middelman 2-0. Middelman-de Koning
0-2, G. v. Heerdt-D. v. Heerdt 1-1.
Bondscompetitie
Op vrijdag 30 september begint voor
Amerongen de Bondscompetitie.
Er wordt uitgespeeld tegen het sterke
UDG I uit Utrecht, dit zal voor Anie-
rongon I wel een te sterke opgave zijn.
Amerongen 2 speelt op donderdag 29
september haar eerste thuiswedstrijd te
gen Zenderstad uit IJselstein, dit is voor
Amerongen de eerste maal dat er tegen
deze club gespeeld wordt.
Uitslagen onderlinge competitie: G.
Veldhuizen-A. v. Ewijk 2-0, G. Meijer-M.
v. d. Grift 1-1, J Wildeman-A. N. Maris
0-2, E. v d. Grift-A. v. d. Grift 0-2, H.
de Groot jr.-H de Groot sr. 2-0, J. v.
Essen-A, v. d. Kolk 0-2, S Eaber-J. v.
Viegen 2-0, M. v. d Berg-E. Plantinga
2-0, G. Rebergen-A. v. d. Grift 0-2.
Woensdagmiddag om 16.ÜU uur arriveer-dé sensatie van het Grand Gala du
de op Schiphol de trompettist Al Hirt, Disque op 1 oktober a.s.
RECTIFICATIE
In het artikel „Sportpark Panhuis lijkt
te klein", in de editie van 23 septem
ber blijkt het commentaar van de heer
Ouwerkerk, secretaris van de voetbal
vereniging DOVO, onjuist te zijn
weergegeven. De heer Ouwerkerk
sprak namelijk over moeilijkheden die
er vroeger ook waren en dat is weer
gegeven als zouden die betrekking
hebben op het toezicht van de heer
Bijl op de sportvelden. Echter, de
secretaris van DOVO doelde met zijn
woorden op de moeilijkheden die er
bestonden met de huisvesting van de
oude terreinen, dus vóórdat men de
beschikking kreeg over de nieuwe
velden van het Sportpark.
Woensdag j.l. hoorde de negentien
jarige Theo Eimers voor de derde keer
in vijf maanden „Geslaagd, gefelici
teerd". Deze keer was het het rijbewijs
voor vrachtwagens, op 5 augustus van
dit jaar het rijbewijs voor motoren en
in januari kwam hij in het bezit van
het begeerde diploma voor personen
auto's.
Het komt niet dikwijls voor dat ie
mand drie rijbewijzen in één keer be
haald, de meesten doen er wel twee
of drie of zelfs meer keren over om
het diploma te behalen. Op de vraag
hoe hij zijn prestatie nu vindt, zegt hij:
„Och, de eerste keer, in januari, was
ik wel zenuwachtig, dat is volgens mij
iedereen, maar met de derde keer, af
gelopen woensdag dus, was het anders.
Ik kreeg er gewoon plezier in en het
is jammer dat er niet meer te behalen
zijn."
Gevraagd naar het aantal lessen,
antwoordt hij: „Voor de luxe wagen
heb ik 22 lessen gehad, voor de motor
en vrachtwagen zo'n stuk of vijf." Elk
diploma telt drie cijfers, Theo Eimers
heeft in totaal dus negen cijfers be
haald, waarvan er slechts één een on
voldoende, een vijf, is. Zelf bezit hij
geen auto, motor of vrachtwagen. „Het
is voor de toekomst, je weet nooit waar
je later nog eens voor komt te staan",
zegt hij lachend.
DCE speelde onderlinge
competitie
De Ederveense dammers hadden maan
dagavond een voortzetting van de on
derlinge competitie in het Groene Krui-
gebouw.
De voorzitter de heer Slotboom was
voor het eerst weer aanwezig na afwe
zigheid door langdurige ziekte. Hij
dankte de spelers voor de prachtige
fruitmand die hij in het ziekenhuis ont
vangen had.
Er werden enige mededelingen gedaan
de, telkens op de boekenkast wij
zend: Kijk daar staat veel over en
van Luther, daar - aan de andere
kant van de kamer - Karl Barth,
die heb ik lang bestudeerd en er
ook een brochure over geschreven.
Het blijkt dat ds. Van de Haar
veel brochures en boeken geschre
ven heeft. Eenmaal in 8 jaar tijd
twaalf. „Dat doe ik nu niet meer.
Je moet dan vaak tot diep in de
nacht studeren en dat houd je niet
meer vol als je wat ouder wordt."
Hij is ook redactielid van het Ge
reformeerd Weekblad, het officiële
orgaan van de Gereformeerde Bond
in de Hervormde Kerk. Al twintig
jaar werkt hij aan dit blad mee.
Vaak blijkt ds. Van de Haar strijd
baar. Zo is hij ook gewikkeld in de
polemiek rond dr. Graafland.
Hij hoopt in Achterberg te kun
nen blijven studeren. Deze moge
lijkheid voor studie is indertijd een
van de redenen geweest, waarom
hij het beroep naar St. Maartens
dijk aannam en nu na acht jaar,
verruilt hij die gemeente voor de
beslist niet grotere in Achterberg.
Voor hij weg gaat wordt er echter
eerst nog feest gevierd in St. Maar
tensdijk. Op 26 .oktober hoopt hij
daar namelijk zijn zilveren jubileum
als predikant te vieren.
Ds. J. van de Haar hoopt op don
derdag 17 november in de avond
uren intrede te doen in Achterberg.
In de middaguren zal hij dan be
vestigd worden. Voor deze bevesti
ging zal hij zijn vriend ds. J. H.
Cirkel uit Huizen uitnodigen maar
omdat hierover nog geen contact
heeft bestaan, is dit nog niet ze
ker. De intrede is speciaal op don
derdag geregeld, opdat vele vrien
den uit St. Maartensdijk deze kun
nen bijwonen, want men reist daar
liever nog niet op zondag.
I Verenigingen voor
J jongeren
J De chr. gereformeerde Pniëlkerk te
i V'daal is gestart met een nieuwe
mannenvereniging en ook met een
a nieuwe vrouwenvereniging. De ver-
(l enigingen zijn speciaal met het oog
i op de jonge lidmaten in het leven
i geroepen en uitsluitend jonge man-
i nen en jonge vrouwen kunnen er lid
i van worden.
Nieuwe studenten
a Aan de theologische hogeschool van
i de geref. kerken te Kampen werden
voor het nieuwe studiejaar 45 eerste
i jaarsstudenten ingeschreven. De
i schoolt telt in totaal bijna 200 stu-
a denten, die worden gedoceerd door
ongeveer 80 predikanten, optredend
i in de theologische werkgroepen van
a de hogeschool.
i De theologische hogeschool van de
geref. kerken (vrijgemaakt) schreef
i voor de nieuwe cursus 14 studenten
i in.
J Studentenpredikant aan
J r.k.-universiteit
Zondag 2 oktober a.s. doet drs. G.
f W. de Jong te Emmeloord zijn in-
f trede als gereformeerd studentenpre-
f dikant aan de r.k.-universiteit te Nij-
f megen.
f In Nijmegen studeren momenteel
f bijna 200 personen, die tot de refor-
f matorische kerken behoren,
f In universitaire kringen te Nijme-
1 gen juicht men de komst van drs.
1 de Jong toe.
1 Van de generale synode der geref.
1 kerken heeft de nieuwe studenten-
1 predikant als bijzondere opdracht
1 meegekregen het deelnemen aan al-
1 lerlei vormen van gesprek en ont-
1 moeting tussen rooms-katholieke en
reformatorische kringen.
4
Ruim tienduizend Oost-Javanen treden toe tot
christelijke kerk
Niet alleen communisten, ook christenen zijn in Indonesië tijdens de massa
le moordpartijen afgeslacht, die ontstonden in de woelige weken na de mis
lukte opstand in Indonesië. Dat blijkt uit een brief uit Soerabaja, die thans
bij de Hervormde zending in Oegstgeest is binnengekomen. Uit die brief
blijkt ook, dat de christelijke kerk op Oost-Java momenteel een massale
toeloop verwerkt van Indonesiërs, die zich tot het christendom bekeren.
Eerst was er sprake van 6.800 volwassenen, die zich voor catechisatie-
onderwijs hebben laten inschrijven. Volgens de thans ontvangen brief
hebben in Oost-Java al meer dan tienduizend mannen en vrouwen, hun
kinderen nog niet meegerekend, te kennen gegeven dat zij gedoopt willen
worden.
Over de onlusten en moordpartijen
geeft de brief de volgende informaties:
„Sinds de tijd van de opstandige be
weging, toen communisten werden ver
brand, zijn ook christenen van de oost-
Java-kerk verbrand, omdat zij in de
verwildering van die tijd als commu
nist te boek stonden, dan wel als zo
danig beschouwd werden of ervan be
schuldigd werden. Voorbeelden daar
van blijken o.a. uit het gebied van
Dj ember en Banjoewangi, het meest
oostelijke gebied van Oost-Java".
„Goeroe (onderwijzer) Soenarjo, die
aan de christelijke H.B.S. van Djem-
ber lesgaf hij kreeg indertijd zijn
opleiding aan een zendingsschool in
Solo is afgeslacht en verbrand op
valse beschuldiging Volgens getuigen-
verhalen uit de kring van de zoge
naamde „verbranders" was goeroe
Soenarjo volkomen rustig toen hij met
de anderen werd afgevoerd naar de
verbrandingsplaats. Hij was niet bleek
zoals de anderen. Toen hij daar aan
kwam, ging hij rustig zitten, onbewo
gen, en terwijl hij gedood werd, maak
te hij geen misbaar en werkte niet te
gen. Volgens zijn beulen lag hij daar
De houding van Soenarjo maakte de
neer als een afgehouwen banaanboom,
„verbranders" na de terechtstelling be
vreesd. Zij zeiden allen dat Soenarjo
onschuldig geweest moest zijn. Ik moet
nog zeggen dat voordat hij verbrand
zou worden, in zijn zak nog een Nieuw
Testament werd gevonden, dat daar
na naar zijn graf werd gebracht"
In de omgeving van Banjoewangi
was een christen, die nog niet bekend
was met de. predikant van de christe
lijke kerk in Banjoewangi. Het is mo
gelijk dat hij pas in Banjoewangi was
komen wonen, aldus de brief In ie
der geval werd de man ook gegrepen
Hij zou met de andere veroordeelden
worden verbrand Ongeveer vijftig per
sonen waren 's avonds bij elkaar ge
dreven Zij zaten allen angstig te
wachten op hun lot, maar het duurde
nog tot 1 uur middernacht, want de
verbranding had plaats tussen 12 uur
's nachts en 4 uur in de morgen. De
christen zat hoorbaar te bidden, zodat
zijn buurman, die geen christen was,
het kon horen, aldus de brief.
Die buurman vroeg: „Wie is die Je
zus, waar u lichaam en ziel aan toe
vertrouwt? Kunt u mij dat misschien
duidelijk maken? Evenals u Zcfl het
ook mij vergaan, van ons leven resten
nog enkele minuten en dan zullen u en
ik ook worden afgeslacht als dieren.
Tot wie moet in de toevlucht nemen?
Zal degene die Jezus genoemd wordt,
ook door mij aangeroepen mogen wor
den?"
In de weinige tijd die hem nog rest
te, vertelde de christen over het Evan
gelie. Zij bleven doorspreken, totdat
ook zij aan de beurt kwamen.
Eerst werd de christen genomen.
Naakt en gebonden werd hij naar de
slachtplaats gebracht. Op de rand van
de kuil, waar hij de lijken van zijn
voorgaande lotgenoten zag liggen,
vroeg de christen of hij mocht bidden
tot de Almachtige. Dat werd hem toe
gestaan. De brief uit Soerabaja gaat
verder: „Nadat hij zijn gebed met
Amen beëindigd had, waren de ver
branders tot niets meer in staat. Zij
waren bevreesd hem af te slachten, en
zij vroegen of hij christen was. Nadat
hij bevestigend had geantwoord, werd
uitgezocht of zijn naam voorkwam in
de registers van de plaatselijke chris
telijke kerk Dat bleek niet zo te zijn
Toch werd ten slotte besloten hem
vrij te laten De man kreeg een vrij
brief mee waarop stond dat hij niet
meer mocht worden lastig gevallen."
Ook zijn buurman vroeg bij het mas
sagraf te mogen bidden tot Jezus die
hij pas had leren kennen. En ook hij
werd uiteindelijk vrij gelaten De brief
besluit: „Thans is deze man op cate
chisatie en met hem 25 van zijn fa
milieleden, die met vele anderen tot
de christelijke kerk willen toetreden.
Dat zijn wonderen die in Indonesië nu
voorkomen na de dramatische gebeur
tenissen van de afgelopen tijd".
Tussen twee autoriteiten by de ingang
van het kamp Treiskirchen.
te vegen. In zijn openingswoord namelijk,
riep de burgemeester van Baden, het Ne
derlandse Rode Kruis een hartelijk wel
kom toe. Hij keek daarbij opvallend mijn
richting uit. De stampvolle zaal rekte
zich om mij te bekijken. Ik wist niet
waar ik blijven moest en wenste mij dui
zend mijlen ver. De burgemeester onder
brak even. Wat moest ik antwoorden?
Moest ik wel iets doen? Ten eerste
verstond ik het Duits maar voor drie
kwart en ten tweede wist ik niet, wat te
zeggen. Ik mompelde maar wat en knikte
zo vriendelijk als ik maar kon terug. Het
scheen nog in goede aarde te vallen ook".
„Overigens werd het een fantastische
avond en nacht. Pas om 5 uur dook ik
met het zware gevoel van diverse con
sumpties en verfrissingen nog in mijn
hoofd, in bed. Ten ene male ongeschikt
om nu te rijden. Niettemin nog geen
uur later ratelde de telefoon. Of ik di
rect met de auto wilde komen. Spoedge
val! Ik strompelde weer naar de wagen
en reed weg. Niet nadenken niet te
genstribbelen altijd beschikbaar stel
len, dat was het parool daar". „Durfde U
wel rijden, na zo'n feest? U zult toch
wel wat anders gedronken hebben dan
water of melk?"
„Het is goed gegaan, meneer. En ver
der praten we er maar niet over"
Met de Rode Kruis Austin in Baden,
v. d. Brandhof achter het stuur.
Bisschopskeuze
Leerlingen van een Tilburgse lage
re school moesten een opstel maken
over de bisschopsvoordrachten en de
bisschopskeuze. Een bloemlezing uit
de totale produktie van de schoolkin
deren:
„De T.V. heeft nu ook geen bis
schop meer, ik hoop dat ze er een
heel knappe voor terug vinden, want
daar hangt veel van af. Wij kunnen
nooit weten wie, dat weten alleen die
er om gevraagd hebben. Maar die
mogen het niet zeggen."
„Als ze iemand geschikt vinden
voor bisschop, dan mag hij bijv. een
jaartje proberen in dat bisdom. Hij
staat dan onder toezicht van de kar
dinaal."
„Daar moeten mensen over beslis
sen, bijvoorbeeld mgr. Bluijssen, die
het nu als mens zeer moeilijk heeft.
De Eerste en Tweede Kamer moeten
er over beslissen. Maar ook vooral
niet te vergeten onze paus."
„Als de bisschop dood gaat, komen
alle bisschoppen en pausen bij elkaar.
Wij moeten dan veel bidden tot God
de H. Geest, want de paus is onvijl-
baar. Dit laaste alleen als de H.
Geest er achter zit."
Vrijzinnig hervormden
begraven „zaak-Smits"
Tijdens de op 10 september 1966 in
Emmen gehouden algemene vergade
ring van de Vereniging van Vrijzin
nige Hervormden in Nederland heeft
de „zaak-Prof. Smits" een „eerlijke
begrafenis" gekregen, zoals in deze
vergadering werd vastgesteld. Aan
prof. dr. P. Smits werden op 21 juni
1961 door het breed moderamen van
de generale synode van de Neder
landse Hervormde Kerk de rechten
van een emeritus predikant ontno
men. Zoals bekend was er indertijd
grote beroering ontstaan door be
paalde uitlatingen van prof. dr. P.
Smits.
In de algemene vergadering te
Emmen werd thans namens het
hoofdbestuur gezegd dat het niet in
het belang van de Vereniging en
evenmin in dat van prof. Smits kan
zijn, om nog verdere stappen te on
dernemen, daar immers, gelet op de
opgedane ervaringen, niet is te ver
wachten, dat zij tot een gunstig re
sultaat zullen leiden.
Met het breed moderamen van de
hervormde synode zijn moeizame be
sprekingen gevoerd en brieven gewis
seld in de hoop dat langzaam weder
zijds begrip zou groeien. Achter dit
alles is nu definitief een punt gezet,
zo werd in de algemene vergadering
van de Vereniging van Vrijzinnige
Hervormden medegedeeld.
Prof. Smits is niet van plan een
verzoek tot wedertoekenning van de
bevoegdheden in te dienen.
Tijdens de discussie in de algemene
vergadering bleek nogal wat ont
stemming over de houding van de
Synode-organen tegenover de vrijzin
nigen. Uiteindelijk kon men zich in
meerderheid met het standpunt van
het hoofdbestuur verenigen.
Ook de heer G. v. d. Brandhof, uit Over-
berg, de man die in de oorlog voor dood
op de spoorrails had gelegen, met zijn
vrienden, gaf zich op voor een maand
hulpbetoon. Hij voldeed aan de gestelde
voorwaarden: Rijbewijs en lidmaatschap
van het Rode Kruis. Hij vroeg een maand
vrij. op de Ritmeester en onderging een
medische keuring. Hij moest proefrijden
Alles verliep volgens wens en op zaterdag
12 januari 1957, moest hij zich melden te
Rotterdam. Om zeven uur vertrok de co
lonne van 12 personen naar Oostenrijk,
waar zij op zondagmiddag om 2 uur te
Wenen arriveerden. Ze werden onderge
bracht in een hotel. Later moest ieder op
het kantoor komen waar de taken ver
deeld werden. De meesten werden vracht
wagenchauffeur. Van de leider, majoor
Waardenburg, kregen ze diverse instruc
ties. Tevens moesten zij een formulier in
vullen waarin zij beloofden geen sterke
drank te zullen drinken, Gert van de
Brandhof moest naar Treiskirchen, waar
een vluchtelingenkamp stond met 4000
evacuees. Dit kamp was door Zweden ge
adopteerd. Dat land zorgde voor dokters
en verpleegsters, terwijl de Nederlanders
zich beschikbaar stelden voor het zieken
vervoer.
Reeds op maandag moest er een groep
naar Treiskirchen onder leiding van
sergeant van de Brandhof.
„Het was zwaar maar mooi werk
zo vertelde ons de heer van de Brandhof
daar in Oostenrijk. Elk ogenblik wer
den we gebeld om onmiddellijk ergens te
komen. Wat voor weer het dan ook was,
'en hoe de weg er ook uitzag. In die ene
maand ben ik dertig keer naar Wenen ge
reden. Ook moesten we vaak naar Baden.
Dagelijks moesten er mensen naar spe
cialisten voor een medisch onderzoek of
een behandeling. Gemiddeld werkten we
100 uren per week. Op een keer kreeg ik
opdracht een moeder met haar 4-jarig
kind naar het ziekenhuis te vervoeren
Het was een vrij lange afstand en alles
zat dicht door een bijzonder dikke mist.
Er mocht niet gereden worden. Het kind
was er echter naar aan toe en de moeder
zat vol zorg. Ik aanvaardde de opdracht
en waagde het er dus maar op. Je kon
werkelijk geen meter voor je uitzien. Hoe
ik het gered heb, snap ik nog niet, maar
het lukte. De volgende dag stierf het kind.
De moeder was erg overstuur"
„Eens had ik een benauwde, maar
toch wel leuke ervaring. Er werd door de
Brandweer daar, op hoog niveau, een
enorm groot bal gegeven. De Weense
politiekapel verzorgde de muzikale mo-
lijsting. Een lieve Oostenrijkse verpleeg
ster uit Wenen, nodigde mij uit met haar
dit feest bij te wonen. Het was er een
luxe bedoening. Er zaten heel wat hoge
omes. Ik voelde me eerlijk gezegd maar
half op mijn gemak, als enige Nederlander,
terwijl ik daar zat in mijn Rodekruispak-
je. Enfin, ik viel niet op, dacht ik bij
mezelf. Maar toen Als ik er aan denk
voel ik nog neiging om mijn zakdoek te
pakken en het zweet van mijn voorhoofd
Met recht kan men de nieuwe predikant voor de Nederlands Hervormde
gemeente te Achterberg een bibliofiel noemen. Zijn collectie boeken, op
allerlei terrein, maar voornamelijk natuurlijk theologisch, is zelfs voor een
dominee, die altijd welgevulde boekenkasten hebben, zeer groot. Duizenden
boeken hebben in de pastorie te St. Maartensdijk op het eiland Tholen een
plaats gevonden. Duizenden boeken weerspiegelen er de periodes in het
leven van ds. J. van de Haar, waarin hij voor één onderwerp speciale be
langstelling had. De grote verscheidenheid in het aantal onderwerpen doet
vermoeden, dat deze predikant onderhand een welhaast encyclopedische
kennis moet bezitten over alles wat met het geloof te maken heeft, of wat
dit raakt.
Het is een gemoedelijke man, ds.
Van de Haar. Aan het ene oor
draagt hij een klein gehoorappa
raat en daardoor wordt zijn be
dachtzame manier van spreken ver
klaard. De komende predikant voor
Achterberg heeft een bijzondere
hobby, n.l. schilderen. Op platen
triplex of hardboard vervaardigt hij
portretten van figuren uit de kerk
geschiedenis als hervormers, voor
zitters van belangrijke synode's (Jo
hannes Bogerman b.v., die voorzit
ter was van de synode van Dord
recht in 1618-T9) en z.g. oud-vaders,
een groep predikanten uit vroeger
dagen in Engeland, Schotland en
Nederland die vele preken hebben
nagelaten en nog steeds in sommige
kringen veel gelezen worden.
Een andere hobby is de muziek
(alweer: Onze omgeving heeft de
laatste tijd al eerder muzikale pre
dikanten mogen begroeten). Spe
ciaal voor ons bespeelde hij het
fraaie orgel in de gothische Maar
tenskerk in St. Maartensdijk.
Ds. J. v. d. Haar.
Het eerste wat opviel in de huis
kamer van ds. Van de Haar waren
twee grote geschilderde portretten.
De dominee onze blikken volgend
liet toen vol trots zijn collectie op
dit gebied zien. waarbij bleek, dat
niet alleen de dominee schildert,
maar ook een van zijn vier zoons,
Anco van de Haar heeft deze hob
by. Zijn talent is zeker niet minder
dan dat van zijn vader en is ook
duidelijk op het werk van zijn va
der geïnspireerd, ook hij maakt
portretten van kerkleiders. Het ver
schil is soms uitsluitend te zien aan
de ondertekening, tekent de vader
met vdH, de zoon zet er Anco on
der.
Onder het genot van een kopje
koffie, geserveerd door mevrouw en
een rokertje (Wilt u een sigaar of
een sigaret? Als wij een sigaret wil
len, dan moet eerst een sleutelbos
gehaald worden, want ze staan ach
ter slot en grendel: „voor degenen
die nog niet roken mogen", vertelt
de predikant) begint het gesprek.
Later wordt het op de studeerkamer
voortgezet. Het is een beetje on
samenhangend, en toch zit er lijn
in. De dominee praat vooral staan-
