In dierentuin prijs winnen voor
echte Safari in Oost-Afrika
PEUGEOT-coupé: surprise
op de Parijse Salon
TUSSEN DE
WIELEN
B.M.W. weer op de race-circuits
Wie is nu
verantwoordelijk
Veiliger auto's in V.S.
Snellere 404
25 cm korter
De Triumph GT6
Nieuwe Audi's
Nieuwe Japanse auto's
Rijden onder toezicht
T\eze week is in Duitsland een begin gemaakt met een foto-prijs
vraag, die gerust gerekend mag worden tot de grootste die
ooit onder foto-amateurs is uitgeschreven. Onder het motto: „Vrien
delijk voor de dieren a.u.b." kunnen tot midden volgend jaar door
foto-amateurs uit de hele wereld foto's en films (uitsluitend in kleur)
worden opgestuurd naar Agfa, welke fotografische industrie o.m.
maar liefst dertig foto-safari's naar Oost-Afrika voor twee perso
nen) uitlooft voor de beste inzendingen. Maar men moet er wel
iets voor doen. Niet zó-maar het plaatje van de hond of de poes,
de kanarie of het ezeltje komen in aanmerking. Voorwaarde is, dat
uitsluitend dieren worden gefotografeerd uit de wildernis van Afrika.
En omdat die uiteraard alleen in Afrika zitten, en men dus eerst
dóórheen zou moeten om te kunnen meedoen aan de wedstrijd, is
het de bedoeling dat de modellen voor de prijsvraag worden opge
zocht in de dierentuinen, waar een keuze kan worden gemaakt uit
een groot aantal diersoorten die in de prijsvraag-voorwaarden wor
den opgesomd. Uiteraard zijn de dierentuin-directies in Duitsland,
waar de actie begonnen is, bijzonder gesteld op wat extra bezoek.
Zij stellen het bovendien zó: de prijsvraag heeft nóg een doel, na
melijk door de extra inkomsten voor verschillende dierentuinen is
er een grotere mogelijkheid om bijzondere exemplaren te behoeden
voor uitroeiing.
TJoe het ook zij, de prijsvraag belooft interessant genoeg te wor-
den. Voor de publiciteit is inmiddels al wat gedaan. Twee
bekende dierfotografen en Afrika-kenners zijn ruim een maand in
Afrika op stap geweest om de prijsvraag voor te bereiden. In 38
dagen legden Charles Compère en Klaus Pay san meer dan 15.000
kilometer af per auto en ongeveer 3000 kilometer per vliegtuig. Ze
fotografeerden onder meer in de bekende wildreservaten van het
Lake Manyara, de Ngoro-Ngoro, Serengetti, Nairobi en Murchison
Falls, waar in die tijd bijna achtduizend kleurendia's en foto's wer
den gemaakt. Niét allemaal plaatjes uit een repeiëër-cdmera, maar
het grootste deel (6000) met 6/6 camera's. En om het héél mooi
te doen, gebruikten Compère en Paysan 100 negatieven op het for
maat 13/18 en 120 negatieven op het formaat 18/24.
Het doel van deze reis naar Afrika was mensen warm te maken
voor dieren- en kleurenfotografie en de liefhebbers meteen te laten
zien hoe het moet. Wat niet zeggen wil, dat ooit een amateur-foto
graaf de gelegenheid krijgt mezulk mooi materiaal te fotograferen
al zou hij dan in staat zijn een privé-foto-safari te maken.
Tienmaal terug in Duitsland hebben Compère en Paysan hun dia's
ontwikkeld en vergroot tot dia's waarvan er verschillende zo
groot zijn als de wanden van een forse kamerDie vergrotingen
werden tenslotte bijeengebracht in een spectaculair diorama in
oerwoud-sfeer, waarin de dia's (die een totale oppervlakte beslaan
van 220 vierkante me ?r) van de achterkant werden verlicht met
duizend lampen. Het was een prachtig gezicht dit diorama dat wij
dezer dagen aanschouwden bij de start van de foto-wedstrijd op de
„Photokina" in Keulen, waar de dia's „in première" gingen.
TAe verhalen van de beide fotografen, die door de opdracht iets
te maken wat nog nooit getoond was, bijzonder werden ge
fascineerd, zijn prachtige stories. In 38 dagen in het hart van Oost-
Afrika hebben zij heel wat beleefd. Er waren momenten bij waarop
zij dachten niet meer heelhuids thuis te komen of dachten, niet aan
de hoge eisen te kunnen voldoen. Maar plotseling soms, keerden de
kansen en schoten Compère en Paysan met hun mooiste camera's
de grote 18/24 toestellen op statief de schitterendste dia's die
naar later bleken, tot de fraaiste behoren die ooit van dieren zijn
gemaakt.
Achttien maal werden Compère en Paysan door olifanten aange
vallen toen zij probeerden zó dichtbij te komen, dat een enkele
olifant het hele beeld op hun matglas vulde. Maar de Landrover en
de forse jeep waar de fotografen mee op stap waren, bleken ten
slotte toch bestand tegen de soms furieuze uitvallen van de oli
fanten en de rinocerossen.
l~)e grote camera, met platen van 18 bij 24 centimeter, was ge-
monteerd op de Landrover. De bestuurder reed telkens als er
een olifant werd gesignaleerd, bijna stapvoets naderbij. Op camera's
van 18/24 worden geen telelenzen gebruikt en daarom moest de
chauffeur wel trachten zo dicht mogelijk bij het te fotograferen
object te komen.
Elke meter dichterbij was winst, want de fotografen Compère en
Paysan wisten, dat hun mooiste dia's enorme vergrotingen moesten
kunnen verdragen. Voor het grote diorama was namelijk gepland
dat enkele negatieven tot vier en een halve meter hoogte moesten
worden uitvergroot. Als een olifant op ware grootte op een dia
moet, dan is het natuurlijk van belang de bruikbare hoogte van het.
negatief ook zo groot mogelijk te krijgen. Vergrotingen van 30 tot
70 maal lineair waren in' de opdracht inbegrepen. Vandaar dat
Compère en Paysan die 38-daagse oerwoudtocht heel wat uren
op „hun tenen" hebben gestaan om met het mooiste en beste uit
de bus te komen.
Fen van de hachelijke avonturen was op een goede dag weer de
besluiping van een olifant. Het dier verdroeg de fotografen. Het
lukte Compère en Paysan de enorme kolos tot op vijf meter te be
naderen. Zelfs de meest doorgewinterde Afrika-fotograaf wil dan
wel bekennen dat zijn hart wat vlugger slaat dan normaal. De olifant
kwam er prachtig op, maar wat nó het klikken van de sluiter ge
beurde, zullen Compère en Paysan niet gauw vergeten. Boven hun
hoofden in de open wagen zat een luipaard in een boom. Het ge
vaarlijke dier had zich maar hoeven te laten vallen om een heerlijke
bout te hebben aan de twee fotografen en de chauffeur. Het ligt
voor de hand dat de chauffeur op het moment van de ontdekking
zijn Landrover heeft laten accelereren als nooit tevoren.
Op hun tochten door het oerwoud en de Afrikaanse steppen hebben
de fotografen zich over één ding bijzonder verwonderd, namelijk
de geweldige startsnelheid van een olifant, die van stilstand tot
ongeveer 40 kilometer (zijn topsnelheid) minder tijd nodig heeft dan
een racewagen op een rencircuit
I^atuurlijk hebben Compère en Paysan ook vele teleurstellingen
gehad bij het maken van de kleurdia's. Vaak waren er prach
tige scènes in het oerwoud te beleven, maar dat gebeurde niet zel
den op een moment, dat zelfs de meest gevoelige zwar/wit film de
opname niet had „gepakt".
Tot juni van 1967 kunnen foto-amateurs zij het dan op wat min
der avontuurlijke wijze de beroepsfotografen Compère en Paysan
trachten te imiteren. Dertig amateurs die dat het beste doen, mogen
(met nog een metgezel) de reis maken die Compère en Paysan ook
gemaakt hebben
De foto's bij dit artikel behoren tot de collectie van Compère en
Paysan. Onze fotograaf maakte ze van de dia's uit het grote diorama
van Agfa in Keulen. De prachtige kleuren kunnen wij onze lezers
tot onze spijt niet laten zien.
De Parijse Autosalon, die vandaag is
geopend, is de eerste modellenparade van
het nieuwe seizoen. Alle 1967'ers, die na
de fabrieksvakanties zijn geïntroduceerd,
staan hier min of, meer illustratief in het
gelid. De Franse autoïndustrie slaat een
goed figuur. Renault, Citroen en Simea
hebben hun nieuws ai tijdig bekendge
maakt. Peugeot heeft ermee gewacht tot
de internationale herfstshow. Een verras
sing is de „204" coupé, die ook in een
cabrioletversie wordt' gebouwd. De 1,1 li
ter motor heeft hetzelfde vermogen als
die van de sedan (58 pk), maar vanwege
de gunstiger aërodynamische vorm is de
topsnelheid boven 140 km/u gekomen. De
prijs zal om en nabij tien mille zijn.
re verbeteringen zijn een rembekrachti-
ger en grotere banden van 145 x 14. De
rugleuning van de voorstoelen is verstel
baar en het instrumentenpaneel is bekleed
met schokdempend materiaal. De portie
ren hebben stevige handgrepen, armsteu-
nen en asbakjes gekregen. De prijs is on
gewijzigd (f8180,-). Voor de rembekrach-
tiger moet f 75,- meer worden betaald.
Met de nieuwe 204-versies gaat Peugeot
concurreren tegen andere verfijnde model
len op de Franse markt, o.a. tegen de
Caravelle van Renault en de Simca 1000
Coupé, die in dezelfde prijsklasse liggen.
De 204 Coupé „Grand Luxe" heeft een
aantrekkelijke sportieve lijn. De wagen is
met een lengte van slechts 374 cm een
25 cm korter dan de standaard. De kof
ferruimte is iets groter. De achterkant,
met een niet al te platte ruit, kan geheel
worden opgeklapt. Tegelijk is ook de ach
tersteven van de gewone 204 gewijzigd,
die we een beetje onbeholpen en weinig
karakteristiek vonden. Met een doorlopen
de bumper en andere achterlichten ziet
de sedan er van achteren beter uit. Verde-
De grotere 404 heeft nu 80 in plaats
van 76 pk, waardoor de topsnelheid tot
ongeveer 150 km/u kon worden verhoogd.
Een stabilisator op de achteras heeft de
wegligging, die toch al goed was, nog
verbeterd. De koffer heeft aan ruimte ge
wonnen, doordat het reservewiel een plaats
je onder de vloer heeft gekregen. Het
dashboard onderging ook enkele wijzigin
gen.
Triumph heeft in Parijs een nieuw type
gepresenteerd, de GT 6, met de zescilin
der krachtbron, die een top van ongeveer
170 km/u haalt. Ook staan hier behalve
twee Triumph 1300 wagens (met voorwiel
aandrijving) de bekende modellen en de
onlangs aangekondigde Vitesse, met een
zescilinder 1998 cc motor en een top van
160 km/u. De vorig jaar geïntroduceerde
1300 komt nu geleidelijk op de markt.
|J M
0 Een Amerikaans onderzoek heeft uit
gewezen dat automobilisten die
's avonds veel in de stad rijden of op
drukke wegen met veel tegenlicht, meer
vitamine A gebruiken, dan normaal.
0 Hoe vaak hoort men niet discussies
over de verschillen tussen geel en wit
schijnwerperlicht. Vrijwel geen verschil,
zeggen geleerden die beide „kleuren" aan
nauwgezette proeven hebben onderworpen.
Maar wat er wél is: een duidelijk psycho
logisch onderscheid. Bij vele automobilis
ten (men zegt: vooral de wat nerveuze ty
pen) schijnt geel licht psychologisch een
grote rol te spelen. Men ervaart bij don
kere nachten en bij mist het gele licht
als „warmer", duidelijker, minder opwin
dend.
0 Nu de vakantie voor velen achter de
rug is de vakantie met dagelijks
500, 600, 700 kilometer of meer in de auto
is de verleiding groot een tochtje van
een paar honderd kilometer minder, te
bagatelliseren. De praktijk heeft uitgewe
zen, dat ook bij heel wat minder kilome
ters dan een flinke ruk in de vakantie
de „seconden-knikkebol" net zo goed voor
komt. Misschien zelfs ééerder, want de
avond tevoren is het misschien heel laat
geworden, de bespreking of het werk was
inspannend, of... de weg is zo saai... Dahf-'
om geldt de waarschuwing: zodra de „se
conden-knikkebol" zich aandient, pauze
ren Niet alleen voor vakantiegangers.
In die ene seconde slaap legt een auto
die met 120 kilometer snelheid rijdt, een
afstand af van 33 meter. Drie en dertig
oncontroleerbare meters. Het kunnen heel
gemakkelijk de laatste 33 meter in iemands
leven zijn.
Bij de nieuwe automodellen en typen,
die we reeds hebben voorgesteld, zijn intus
sen twee nieuwe versies van de Audi van
Auto Union gekomen, de Audi 80 en de
Super 90. De „80" heeft dezelfde motor
als de standaard, maar dan met 80 pk,
terwijl de Super 90 een cilinderinhoud van
1770 cc en een vermogen van 90 pk heeft
gekregen. De fabriek geeft een top van
163 km/u op. Het interieur is luxueuzer
uitgevoerd en het snelste model heeft een
dubbel remsysteem.
Van de NSU 110 zijn er een S en een
SC-versie verschenen, met een 1.2 liter
60 pk motor en een top van 150 km/u. De
SC-uitvoering heeft enkele extra uitrus
tingsdetails. De normale 110 heeft de 1.1
liter 53 pk motor behouden.
De GT 1300 Junior is een goedkopere
uitvoering van de Alfa Romeo's Gl-Coupé,
met vijf versnellingen vooruit en schijf
remmen rondom. De top ligt bij 170 km/
uur.
De Japanse Honda automobiel- en mo-
torenfabriek heeft haar „SP(ort) 800" mo
dellen voorgesteld. De eerste reacties over
de nieuwe auto's van Honda een spe
cialist op motorrijwielgebied waren
gunstig. Dit ten aanzien van de uitsteken
de wegligging, het aanzienlijke vermogen
van de betrekkelijke kleine motor (791
cC) en de veelomvattende uitrusting. Ver
wacht -Wordt dat mede door de lage prijs
de Honda's scherpe concurrenten zullen
worden van de Britse sportwagens.
Ook de Japanse fabrikanten van Hino
en Toyota wagen zich nu op o.m. de
Franse automobielmarkt. Het programma
van Toyota omvat de Corona 4 sedan, de
Corona 3 coupé en de Crown 6 diverse
uitvoeringen. Hino zal een kleine sportau
to introduceren.
0 In de Bayerische Motoren-Werke
(BMW) in München is 'n nieuwe racewa
gen gebouwd, die door experts na z'n suc
cesvolle eerste start tijdens 'n bergrace
wordt gezien als een unieke verschijning
in de wereld van de autosport. Reeds het
volgend jaar zal men op de internationa
le circuits deze BMW-formuleracewa
gen kunnen zien. Het resultaat van een in
genieuze veranderde constructie van de
in serie vervaardigde 2-liter-viercilinder
motor is de geweldige krachtontwikkeling
van 240 tot 260 pk. Deze werd bereikt
door een verhoging van de zogenaamde
„gemiddelde werkdruk", die de vier zui
gers belast. Per zuiger twee tegenover el
kaar liggende in- en uitlaatkleppen werden
voor dit doel in elke halfronde cilinderkop
ingebouwd en aan de acht inlaatkleppen
acht vlotterloze valstroomcarburateurs ge
koppeld. Deze gecompliceerde, gepaten
teerde klepwerking is het geheim van het
hoge motorvermogen. Met het voorlopige
formüle-l-chassis, dat voor de formule-II-
races nog voor een ander Brits chassis
zal worden omgeruild, weegt de wagen
met motor, olie en koelwater, maar zon
der brandstof, 470 kg.
De Wegenverkeerswet beschouwt degene, die een
motorrijtuig onder zijn onmiddellijk toezicht doet
besturen, als de bestuurder van dat motorrijtuig.
Hij is de juridische bestuurder en de verant
woordelijke man. Gaat dit zo ver, dat de feitelijke
bestuurder niet aansprakelijk gesteld kan worden
voor eventuele verkeersfouten En komen alle ge
volgen van deze fouten nu op het hoofd van de ju
ridische bestuurder neer?
Voor de beantwoording van deze vragen moeten
wy onderscheid maken tussen strafrechtelijke en
civielrechtelijke aansprakelijkheid.
De Wegenverkeerswet heft de strafrechtelijke
aansprakelijkheid van de feitelijke bestuurder op.
Alleen de juridische bestuurder is strafbaar.
Degene, die een ander onder zijn toezicht laat
rijden, dient dus wel te beseffen, dat hij de man is,
die strafrechtelijk de klappen krijgt, als er
iets mis gaat. Voorzichtigheid is hier dus geboden.
De juridische bestuurder zal vooral ook rekening
moeten houden met de beperkte rijvaardigheid van
de feitelijke bestuurder.
Is de feitelijke bestuurder civielrechtelijk aan
sprakelijk voor de schade, welke hij door een ver-
keersfout heeft aangericht?
Het gerechtshof te 's-Hertogenbosch beantwoord
de deze vraag bevestigend. De feitelijke bestuurder
was tegen een telefoonpaal gereden en vervolgens
met de door hem bestuurde auto in de bermsloot
terechtgekomen. Het gerechtshof gaf toe, dat de
juridische bestuurder en hij alleen strafrech
telijk aansprakelijk is voor strafbare feiten. Maar
de civielrechtelijke aansprakelijkheid van de feite
lijke bestuurder wordt niet door de Wegenverkeers
wet opgeheven.
In het verleden is veel strijd gevoerd over de
vraag, of en in hoeverre ook de juridische bestuur
der aansprakelijk kon worden gesteld voor schade,
veroorzaakt door een verkeersfout van de feitelijke
bestuurder. Maar tenslotte heeft de Hoge Raad op
27 mei 1966 over dit vraagstuk een belangrijke be
slissing gegeven.
In de Langestraat te Enschede reeds een lesau
to weg uit een file geparkeerde auto's, toen
een bromfietser van achteren naderde. De brom
fietser kwam terecht tegen het linker voorspatbord
van de auto. Hij viel op straat en werd vervol
gens in een ziekenhuis opgenomen met een hoofd
wonde, hersenschudding, rugwervelfractuur en twee
gebroken middenhandsbeentjes.
Voor de rechtbank te Almelo vorderde de brom
fietser schadevergoeding van de juridische be
stuurder van de lesauto, zijnde een rij-examinator.
Aangaande de toedracht van het ongeval stelde
de rechtbank het volgende vast. Toen de lesauto
geparkeerd stond in de Langestraat, had de exa
minator aan mej. X, die rij-examen deed, verzocht
haar weg te vervolgen. Mej. X. reed toen eerst
ongeveer een meter achteruit om gemakkelijker
uit de file van geparkeerde auto's te kunnen weg
rijden. Toen zij vervolgens naar links wilde weg
rijden, stelde zich links naast de achter haar ge
parkeerde auto een auto op, waarvan de bestuur
der kennelijk op haar plaats wilde parkeren.
Daar mej. X een en ander niet dadelijk begreep,
zeide de examinator tegen haar iets dergelijks
als: „Die auto staat stil, daar kunt u wel om rij
den". Op dat moment was voor de examinator en
mej. X in de achteruitkijkspiegel geen van achte
ren naderend verkeer te zien. Vervolgens reed mej.
X langzaam naar links. Onderwijl was voor de
examinator geen van achteren naderend verkeer te
zien. Intussen naderde de bromfietser, reed om de
dubbel geparkeerde auto heen en daarna tegen de
lesauto.
gij de behandeling van de zaak was de exami
nator reeds strafrechtelijk veroordeeld we
gens overtreding van het voorschrift, dat de be
stuurder van een voertuig slechts op zodanige wij
ze mag wegrijden, dat het verkeer niet gehinderd
wordt.
De rechtbank ontzegde echter aan de bromfiet
ser zijn vordering met de volgende motivering. In
dien een manoeuvre van de feitelijke bestuurder
aan een derde schade veroorzaakt en deze ma
noeuvre als een onrechtmatige daad is aan te mer
ken, is de toezichthouder voor die schade slechts
aansprakelijk, indien hem er enig verwijt van kan
worden gemaakt, dat hij die manoeuvre niet heeft
voorkomen, of verhinderd. Voor een onrechtmatige
daad van de toezichthouder is vereist, dat deze
zelf een verwijt treft.
Het enkele feit, dat de examinator strafrechtelijk
veroordeeld is, brengt niet zonder meer mede, dat
hij schuld heeft aan de aanrijding. Op het moment,
dat mej. X langzaam begon weg te rijden, kon de
examinator de bromfietser immers niet zien; bo
vendien was de lesauto in de rug gedekt door twee
naast elkaar staande auto's, aldus de rechtbank.
Dit vonnis werd in hoger beroep door het ge
rechtshof te Arnhem bekrachtigd. In cassatie be
toogde de bromfietser voor de Hoge Raad, dat de
Wegenverkeerswet de toezichthouder als de bestuur
der beschouwt. Hij is dus de man die geacht wordt
de auto te hebben laten wegrijden. Maar de Hoge
Raad verwierp zijn beroep.
De bepaling in de Wegenverkeerswet, dat in deze
wet de toezichthouder als bestuurder wordt aange
merkt, geldt blijkens haar bewoordingen slechts
voor de toepassing van de regelen, vervat in de
Wegenverkeerswet en de daarop steunende regle
menten. Er is geen aanwijzing, dat de toepasse
lijkheid van die bepaling naar de bedoeling van
de wetgever zou moeten worden uitgebreid tot
andere wetten.
De vordering van de bromfietser is gebaseerd op
de in het Burgerlijk Wetboek neergelegde regel, dat
degene, die zich schuldig heeft gemaakt aan een
onrechtmatige daad, de daardoor ontstane schade
moet vergoeden. Volgens het Burgerlijk Wetboek zou
de examinator alleen aansprakelijk zijn, indien de
veroorzaakte schade aan zijn schuld of mede-schuld
zou zijn te wijten. De strafrechtelijke veroordeling
van de examinator brengt nog niet mede, dat hij
persoonlijk heeft gehandeld in strijd met de door
hem in acht te nemen zorgvuldigheidsnormen, aldus
de Hoge Raad.
Mr. C. A. Baron Bentinck.
De Amerikaanse regering heeft de ver
plichte voorzieningen voor hogere veiligheid
in auto's bekendgemaakt, die in 1968 in
nieuwe Amerikaanse en buitenlandse wagens
moeten zijn aangebracht. Deze veiligheids- j
maatregelen zyn voorgesteld door een rege
lt ringscommissie voor het verkeer, die van
Y president Johnson opdracht had gekregen op
31 januari 1967 rapport uit te brengen. Be-
sloten werd er zo snel mogelijk publiciteit aan
te geven om de fabrieken zoveel mogelijk tijd
ft- te geven om ze te kunnen verwerken in de
modellen voor 1968.
De richtlijnen zyn in twee gedeelten opge-
steld. De eerste voorzieningen zyn van schok-
brekende stuurkolom, spatbordspiegels, zonne-
schermen en instrumentenpaneel moeten van
bekleding zyn voorzien, er moeten veiligheids-
sloten en -hengsels zyn aangebracht, rem-
•f systeem moet uit twee delen bestaan, er moe-
Y ten betere ruitewlssers komen en tenslotte
v moeten de ruiten bestaan uit veiligheidsglas.
j| De tweede serie verbeteringen, die waar
schijnlijk in de wagens die in 1969 ten verkoop
worden aangeboden, zullen voorkomen, bestaat
o.m. uit nog meer bekleding. De voorste zit
plaatsen moeten hoofdsteunen hebben om
Y verwondingen aan .de nek tegen te gaan.
Deurknoppen en raamhandels moeten ver-
y. zonken zyn en benzinetanks moeten een
betere stabiliteit hebben.
