Tibetanen tot 1950
harmonisch levend
Braziliaans Congres
naar huis gestuurd
Nobelprijs letterkunde 1966 voor
Nelly Sachs en Samuel Agnon
Hard leven maar ook
tijd voor feesten
Getuige in proces Mauer
kreeg hartaanval
f i
Tibet, Jxt dak van de wereld (II)
mr
Vorster aanvaardt
uitspraak gerecht
Sovjet-wapens in
Midden-Oosten
KUNSTGEBIT
Olie gevonden
Noordzee
VAN ONZE LEESTAFEL
SH
-
Wl*
Boeren
Feest
Lhasa
BEURZEN RUIM
VOLDOENDE
OP DE MARKT IS
UW GULDEN EEN DAALDER
WAARD
K rupp werkt korter
Wienecke keert niet
meer terug
Trekpaarden
Snel herstel
Een manlijke sigaret
111
Lijkwaden dekten
de lading niet
Dit is de ververs-het-zeivei. Dit is een motorkenner.
Hem hoeven we niets meer te vertellen. Hij weet dat er nu één olie
is voor alle typen auto's... voor alle temperaturen... voor alle rij
stijlen... voor alle rij-omstandigheden. Alleen Shell Super Motorolie
geeft permanent de maximale bescherming. Dat is uniek. Shell
Super Motorolie beperkt drastisch de motorslijtage en verhoogt
SHELL
BIEDT
MEER!
VRIJDAG 21 OKTOBER 1966
-#■
Het Tibetaanse volk is een goedlachs, gemoedelijk en blijmoedig volk, dat
houdt van een goede grap.
Hun godsdienst (Boeddhisme), hun geestelijk leven, is voor hen net zo be
langrijk als het gewone leven van alledag. Tot zelfs in de armste nomadetent
vindt men een huisaltaar, met het boterlampje brandend voor een beeldje van
Boeddha.
Het maatschappelijk leven speelt zich in de hoofdstad Lhasa af. Een leven
zozeer verschillend van dat, wat wij. Westerlingen, leiden: zonder moderne
hulpmiddelen. Op medisch gebied wél een uitgebreide kruidenkennis, maar
geen geneeskunde zoals wij die kennen, geen chirurgie. Het is er als in onze
Middeleeuwen, maar dan geheel doordrenkt van de geest van de godsdienst,
vredig.
In Lhasa, of even buiten de stad,
woont de aristocratie, oude families, bij
feestelijke gelegenheden of godsdiensti
ge ceremoniën in de prachtige kleder
drachten getooid. De vrouwen bezitten
smaakvolle sieraden met kostbare juwe
len, daar onder de driekante hoofdtooi.
De aarde hiervan komt overeen met
de rang die de echtgenoot bekleedt.
Het gezelschapsleven is vrolijk en ge
zellig en de Tibetanen kennen in de zo
mer geen groter plezier dan het orga
niseren van picknicks aan de rivier met
bontgekleurde tenten, gelach en bier.
In de laatste jaren, vóór 1950 stuur
den de hooggeplaatste ambtenaren hun
kinderen soms naar kostscholen in In
dia, waarvan de jonge mensen nieuwe
ideeën meebrachten.
Behalve deze kleine groep van aristo
craten is er het volk: de boeren en de
nomaden. Er bestaat groot verschil
tussen de rijkste aristocraat en de
armste boer en het is moeiiljk om van
eenvoudig man tot in de rangen der
aristocratie op te klimmen.
Daartegenover staat, dat promotie in
de kloosters absoluut volgens democra
tisch beginsel geschiedt. Een arme boe
renzoon kan de hoogste rang bereiken.
De tegenwoordige Dalai Lama en ook
zijn voorganger, de dertiende Dalai La
ma stammen uit zeer eenvoudige boe
renfamilies.
dit 2e artikel van mevrouw
Fokker-Van Dijk is bedoeld om
te herinneren aan de grote collecte
volgende week voor de nood van de
Tibetaanse vluchtelingen in India.
Tibet is een land van boeren, voor
wie het leven hard is, vooral in de
bergen, eenzaam door de geringe bevol
kingsdichtheid, met soms schrale grond
Toch, elke boer bezit op zijn minst 5
runderen, yaks (rundersoort, 1.75 m
hoog met lange haren. Deze wordt voor
al als transportmiddel gebruikt), plm.
30 schapen en wat kippen. In hoofdzaak
wordt gerst verbouwd, wat, gemalen 'n
heerlijk ruikend meel (tsampa) oplevert
en het hoofdvoedsel vormt.
Meestal wordt het met boterthee ge
mengd en in kleine brokjes met de vin
gers gegeten. Deze boterthee moet voor
onze Westerse smaak ondrinkbaar zijn.
Maar... men went et schijnbaar aan als
er niets anders is.
Uit China wordt in tabletvorm grove
thee ingevoerd, (in hoofdzaak stengels
en afval) en daarvan koken de Tibeta
nen urenlang een donker brouwsel,
waaraan zout en wat soda wordt toege
voegd.
Tot nu toe gaat dit nog, maar na fil
treren wordt er boter bijgemengd tot
een dunne pap en die boter is jammer
genoeg niet vers. Die boter wordt maan
den, ja, soms jaren in een yakhuid be
waard. Een beetje ranzig? Och wat!
Thee is de nationale drank en men
drinkt deze soms wel tot zestig maal
per dag!
Verder verbouwt men nog rijst, boek
weit, maïs, aardappelen, uien, bonen
en radijs. Het leven is er simpel, maar
goed.
De brandstof vormt een probleem. Op
deze hoogten groeit praktisch geen
boom. Dus moet het hout van heel ver
aangevoerd worden.
Maar, de mens is vindingrijk en ze
ker de Tibetaan. Zijn brandstof bestaat
uit de gedroogde mest van de yak. Wan
neer er grote wolkaravanen door Lha
sa komen op doorreis en buiten de stad
hun tenten opslaan, lopen de vrouwen
en kinderen onder veel geschreeuw, ge
lach en geruzie met hun manden er
heen en trachten de mest nog onder het
vallen op te vangen. Deze mest wordt
tegen de muren van de huizen gesmeerd
en is in enkele dagen droog.
voegt er een steen aan toe en plaatst
er zijn gebedsvlaggetje.
Lhasa, dit is het gedroomde doel
van de duizenden pelgrims, die soms
jaren onderweg zijn, te voet, om een
maal de heilige stad te mogen aan
schouwen en door de levende Boeddha
gezegend te worden.
Het'middengedeelte van de Potala be
vat grote zalen voor ceremoniën en
o.a. de mausolea van 7 Dalai Lama's,
sommige 9 m hoog en bedekt met puur
goud en kostbare edelstenen. De vier
kamers van de tegenwoordige Dalai La
ma liggen op de bovenste verdieping,
120 m boven de stad! Inwendig is het
er somber en kil, 's avonds verlicht met
boterlampjes.
In dit gigantische paleis kwam een
kleine jongen van 4% jaar wonen. Toch
zegt hij in zijn levensbeschrijving (My
land and my People), dat, alhoewel hij
zijn jeugd doorbracht met volwassenen,
zonder vriendjes en slechts éénmaal per
maand zijn familie zag, hij er niet on
gelukkig was. Zijn leraren waren vrien
delijk, zijn tijd was gevuld met leren,
want ook hij moest vele examens afleg
gen en de Potala was een fascinerend
geheel om te onderzoeken. Ook was hij
verzot op alles wat uit het Westen
kwam en soms zond men hem iets, o.a.
een meccanodoos. Daar hij bijzonder
schrander en handig was, bouwde hij
hijskranen en spoorwagons, zonder ze
ooit in werkelijkheid gezien te hebben
en de Engelse gebruiksaanwijzing te
kunnen lezen.
Op zijn 16e jaar kwam hij aan de uit
voerende macht (tot dan door een re
gent waargenomen) en hoewel hij weinig
of niets geleerd had over sociale toestan
den in andere landen, voerde hij met
succes verschillende hervormingen in,
daar hij het grote verschil in rijkdom
niet in overeenstemming kon brengen
met de leer van Boeddha
De binnenstad van Lhasa is één gro
te verzameling van winkeltjes, waar
men van alle kan kopen, brokaat en
zijde, van naalden tot overschoenen
toe. Om de kathedraal loopt een brede
wandelweg, de Parkhor. Daar laten de
vrouwen hun mooie, nieuwste kleren
bewonderen, daar wordt geflirt en wor
den afspraakjes gemaakt. Daar zingen
's avonds de jongens en meisjes de
nieuwe spotliedjes, ook op de hoogge
plaatste ambtenaren, want een krant
bestaat er niet en dit is het middel tot
kritiek. Hun spotlust kent geen grenzen
en leedvermaak is een geliefd vermaak
al menen ze het niet kwaad.
Het grootste feest, dat zich op de
Parkhor afspeelt is liet Nieuwjaarsfeest,
Lhasa, de legendarische stad, waar
van 't beeld beheerst wordt door de Po
tala, het winterpalies van de Dalai La
ma. Het biedt 'n onbeschrijflijk schoon
gezicht, dit grootse bouwwerk (men
zegt een der grootste ter wereld), gele
gen op de top van een heuvel, met zijn
stralende gouden daken, het dertien ver
diepingen tellende middengedeelte, met
zijn vele terrassen en ontelbare trap
pen. Het is een stad op zich zelf.
Iets verder ziet men het grootste kl
ter van Tibet, Drebung, met zijn 10.000
monniken en verder de prachtige kathe
draal. Op de pashoogte, waar men een j
eerste blik op de stad werpen kan, lig
gen grote steenhopen. Iedere pelgrim
ADVERTENTIE
Luidruchtige studentendemon
straties tegen het beurzeubeleid
van de overheid hebben wellicht
de verkeerde indruk gewekt, dat
overal de „beurzen te klein" zUn.
Het blijkt nodig, dit recht te zet
ten, want het is beslist een on
juiste voorstelling van zaken.
Op het gebied van voordeliger
leven zijn de beurzen namelijk al
tijd groot genoeg - voor wie op de
markt koopt. In dat gezelligste
en grootste koopcentrum slaagt
iedereen naar zijn of baar zin,
ongeacht of de beurs groot of
klein is. Marktkoopman en straat
handelaar bieden hun vele klan
ten een royale keus uit een assor
timent van honderden artikelen
In alle prUsklasscn maar altijd
lager dan waar ook. Zij werken
met een kleine winstmarge, tot
voordeel van hun klanten. Vooral
voor de huisvrouw met een be
scheiden huishoud-toelage is de
markt een uitkomst, want...
KAAPSTAD Kort nadat de rechte
lijke beslissing was gevallen die de
moordenaar van Verwoerd als ontoere
kenbaar buiten vervolging stelde, legde
de Zuidafrikaanse minister van Justitie,
Petrus Pelser, een verklaring af, waar
in hij stelde dat de regering zonder
voorbehoud de rechtelijke uitspraak aan
vaardt. Hij deed een beroep op alle la
gen der bevolking de rechtelijke beslis
sing in kalme berusting te accepteren.
Hij verzekerde de bevolking dat de ter
beschikkingstelling van Tsafendas zo
danig zal worden uitgevoerd, dat hij
geen bedreiging voor de gemeenschap
meer kan vormen.
Tsafendas zelf zat tijdens de uit
spraak met zijn hoofd te knikken maar
gaf de indruk eigenlijk niet te vatten
wat er gaande was. Hij werd door een
dozijn gewapende politiemannen be
waakt.
Rechter Beyers zei dat hij Tsafendas,
gezien diens geestesgesteldheid, evenmin
kon berechten als hij het een hond zou
kunnen doen. Hij gaf overigens toe te
begrijpen dat de genomen beslissing mo
gelijk ,,een teleurstelling zou betekenen
voor sommige blanke Zuidafrikaanders
die de moord op Verwoerd gewroken
hadden willen zien".
dat drie weken duurt. Het begint hier
mee, dat op de 4e maart het bestuur
van de stad zijn gezag in de handen T
legt van de monniken. Dan begint een
streng bewind! Het nieuwe bewind be
veelt een grote schoonmaak van Lhasa
wat wel nodig is! Er wordt een
soort godsvrede afgekondigd, twist en
tweedracht worden gestaakt, bureaus
gesloten, spelen verboden.
De 15e dag van de nieuwe Tibetaanse
maand is het hoogtepunt van de Nieuw
jaarsviering. (Hier volgt weer een be
schrijving van H. Harrer).
„Een grandioze processie heeft dan
plaats, waaraan de Dalai Lama per
soonlijk deelneemt.
Daar groeien geheimzinnige stella
ges uit de grond omhoog, vaak tot 10
meter. Voor de boterfiguren. Onmid
dellijk na zonsondergang worden de
ze kunstwerken van boter gebracht,
waar monniken maandenlang aan ge
werkt hebben. In de kloosters bestaat
daarvoor een aparte afdeling, waar
bekwame monniken, ware kunstenaars
met eindeloos geduld van verschillend
gekleurde boter figuren en ornamen
ten kneden het fijnste filigraan-
werk die dan voor één nacht op
gesteld wórden. Honderden van die
piramiden omzomen de straat, waai
de processie doorheen zal trekken.
Nu is reeds het hele huizenfront ach
ter die bonte, driehoekige torens ver
dwenen. Een onafzienbare menigte
staat er voor te gapen. Het begint te
schemeren en nu komen de regimen
ten van Lhasa met pauken en trom
petten aangemarcheerd. Ze vormen
een afzetting, dringen de tienduizen
den kijkers tot tegen de huizen terug
en houden de weg vrij.
Spoedig valt de nacht, maar reeds
vlamt een zee van lichten op en alles
wordt helder als de dag verlicht: dui
zenden trillende boterlamp^lammetjes.
Nu komt het grote moment: de deu
ren van de kathedraal gaan open en
langzaam treedt de Dalai Lama naar
buiten de jonge god-koning. Vol eer
bied buigt zich het volk. Knielen is
uit plaatsgebrek niet mogelijk. Nie
mand waagt de blik op te slaan. Rus
tig en afgementen begint de god-ko
ning zijn rondgang over de Parkhor.
Telkens weer blijft hij voor de boter
figuren staan en bekijkt ze. Een schit
terend gevolg heeft zich bij hem aan
gesloten, alle hoogwaardigheidsbekle
ders en adellijken: dan volgt, streng
volgens rang, het hele ambtenaren
korps.
De menigte zwijgt, door eerbied be
vangen. Alleen de muziek der monni
ken laat zich horen: hobo's, tuba's,
pauken en tamboerijnen. Het is een
beeld als een visioen uit een andere
wereld, een vreemde, onwerkelijke at
mosfeer, waaraan ook ik, nuchtere
Europeaan mij niet geheel kan ont
trekken. In 't gele geflakker der vele
lampjes schijnen de boterfiguren tot
leven te komen vreemde bloesems
wiegelen op een denkbeeldige wind,
de plooien van prachtige godengewa-
LONDEN In de afgelopen maan
den heeft de Sovjet-Unie wapens, vlieg
tuigen en raketten aan verschillende
Arabische landen geleverd, in een dui
delijke poging om haar greep op dit stra
tegisch belangrijke gebied te verstevi
gen, zo wordt in diplomatieke, kringen
vernomen.
De situatie vertoont overeenkomst
met die in de vijftiger jaren, met die
uitzondering dat de Sovjet-Unie zich
toen moeite moest getroosten om in het
Midden-Oosten voet aan de grond te
krijgen.
Volgens diplomatieke kringen in Lon
den worden grote hoeveelheden wapens
naar Egypte, Irak, Syrië en Algerije
verscheept. Daartegenover stellen deze
Arabische landen de Sovjet-Unie be
langrijke havenfaciliteiten voor haar
oppervlakteschepen en onderzeeërs ter
beschikking.
Het gezaghebbende instituut voor
strategische studies in Londen schat,
dat Egypte nu naast de 230 MIG's van
een ouder type, de beschikking heeft
over 130 MIG'S-21.
Algerije zou meer dan 300 moderne
Russische tanks geleverd hebben gekre
gen, terwijl zijn luchtvloot met 50
MIG'S-21 zou zijn uitgebreid.
Verder zou Irak luchtafweergeschut,
zware tanks en raketten hebben gekre
gen, terwijl Syrië eveneens wapens zou
hebben ontvangen in de recente maan
den.
RHEINHAUSEN (Rijnl. -Westf.)
De fabrieken van het Krupp-concern
Rheinhausen zullen de werktijd van
8.200 werknemers, d.w.z. meer dan
2/3 van het personeel, verkorten. De
directie heeft verklaard, dat deze
maatregel is genomen als gevolg van
de vermindering van orders in de ijzer
en staalindustrie.
Tibetaanse vluchtelingenkinderen
den bewegen zich ritselend een
god heft zegenend de hand...
Nu is de levende Boeddha vlakbij...
De vrouwen voor mij verstarren in
een eerbiedig diepe buiging. De me
nigte is als versteend van ontzag
Diep aangedaan verberg ik mij ach
ter de zich buigende vrouwen, wil mij
verzetten tegen de macht, die mij in
haar ban wil slaan...
Het is maar een kind, zeg ik steeds
weer bij mezelf, een kind...
en toch het doel en middelpunt van
het geloof van duizenden, het doelwit
van hun gebeden, hun verlangens, hun
hoop..."
Zo leefden de mensen in Tibet. „Voor
velen was het dagelijks leven zwaar,
maar zij kenden geen begeerte of af
gunst en in hun land van bergen heer
ste misschien, ondanks hun eenvoud en
armoede meer vrede van hart dan in
de meeste steden der wereld." (Dalai
Lama).
T. Fokker-van Dijk.
Uit het boek: „Die Leiden eines Vol-
kes" uitgegeven door „Schweizer Tibet-
hilfe", Luzern. Foto Fosco Maraini Rom.
WENEN In het proces tegen Jo-
hann ,en Wilhelm Mauer, die zich voor
de rechtbank te Wenen moeten verant
woorden wegens oorlogsmisdaden, be
gaan in het Poolse concentratiekamp
Stanislova, heeft de getuige Israël Ami-
nadov, zelf een ex-gevangene van het
kamp, nog meer gruweldaden verhaald.
Meer dan duizend Joodse kinderen
werden door de Nazi-beulen gedwongen
op het terrein van het kamp rechtop
en volkomen naakt dagenlang in de bar
re winterse kou te staan. Wanneer zij
dan nog in leven waren, werden zij door
de Nazi's vermoord, aldus de 64-jarige
getuige uit Tel Aviv.
De getuige, die zelf 9 maanden in
Stanislova had doorgebracht, verklaar
de gezien te hebben, dat de Gestapo de
bevroren lichamen van de kinderen op
karren laadden, waarbij ook de gebroe
ders Mauer meehielpen.
Terwijl hij deze getuigenis aflegde
kreeg Aminadov een hartaanval. De
zitting werd daarop geschorst.
Beide beklaagden verklaarden dat zij
zich de getuige „niet konden herinne
ren". Toen Aminadov zei, dat hij ge
dwongen werd verscheidene leden van
de Gestapo te scheren, schreeuwde Wil
helm Mauer: „Dat is niet waar. Om
dat hij een Jood is, had ik bang moe
ten zijn om...", waarop hij zich veelbe
tekenend naar de keel greep.
KOBLENZ De vroegere openbare
aanklager in Koblenz, die wegens zijn
rol als nazi-aanklager in Luxemburg
aan heftige kritiek heeft blootgestaan,
Josef Wienecke, zal niet meer in jus
titiële dienst terugkeren. Het ambtena
rengerecht, waarbij hij tegen het be
sluit van de regering Rijnpalts om hem
een administratieve functie te geven
in beroep was gegaan, wees zijn klacht
donderdag af.
Ladislav Madej, een andere getuige,
zei dat hij op 25 maart 1943 door Wil
helm Mauer werd gearresteerd. Hij
toonde de jury zijn verminkte handen.
,Ik moest mijn handen tussen de platen
van een pers leggen, waarop deze werk
dichtgedraaid". Verscheidene Poolse
verzetsstrijders werden op het hoofd
kwartier van de Gestapo te Stanislova
doodgekweld, aldus Madej.
Ook dit ontkende Wilhelm Mauer.
ADVERTENTIE
DRAGERS
VAN
Wanneer de vorm van het mondweefsel
of tandvlees zich wijzigt, waardoor Uw
prothese loslaat, dient U de tandarts te
raadplegen.
RIO DE JANEIRO. President Hum-
berto Casteilo Branco van Brazilië
heeft het parlement naar huis gestuurd
en aangekondigd het land tot 22 novem
ber bij decreet te zullen besturen.
Deze maatregelen zijn het gevolg van
de ernstige politieke crisis die 't militair
bewind van Casteilo Branco in de 30
maanden van zijn bestaan heeft door
gemaakt.
Vorige week gaf de president op
dracht vijf afgevaardigden van de op
positiepartijen het land uit te wijzen,
maar het Congres weigerde hieraan ge
volg te geven, omdat het vasthield aan
het recht dat parlementsleden alleen
met toestemming van het Congres ont
slagen kunnen worden.
Casteilo Branco motiveerde zijn be
sluit het Congres naar huis te sturen
en bij discreet regeren met de mede
deling, dat hij zekerheid wil hebben
over het doorgaan van de verkiezingen
voor het parlement, staats- en gemeen
tebesturen op 15 november. Hij beschul
digde de oppositionele Braziliaanse de
mocratische beweging „Modes) ervan,
„een groep anti-revolutionaire elemen
ten" te hebben gevormd met het plan
de komende verkiezingen te verstoren.
De president heeft de commandant
van het garnizoen in Brasilia opdracht
gegeven alle nodige maatregelen te ne
men om de veiligheid en de rust in de
hoofdstad te waarborgen en om te ver
zekeren, dat het parlement gedurende
een maand inderdaad gesloten blijft.
In regeringskringen wees men erop,
dat het opschortingsbesluit in geen
geval ontbinding van het parlement be
tekent. De normale zittingsperiode
loopt 30 november teneinde acht dagen
nadat het Congres weer in Brasilia bij
een mag komen.
De nieuw gekozen president, maar
schalk Costa E Silva, heeft zich solidair
verklaard met het tegenwoordige
staatshoofd. Volgens het avondblad „O
Globo' heeft hij Branco laten weten, dat
hij niet wil worden geïnstalleerd voor
het begin van zijn mandaat op 15 maart
1967.
De oud-gouverneur van de staat Gu-
anabara, Carlos Lacerda, heeft intus
sen al verklaard, dat alleen een ver
vroegde vervanging van de huidige pre
sident door maarschalk Costa E Silva
de crisis kan oplossen en de vestiging
van dictatuur voorkomen.
4IWEH' b\
JVJu de heer Schnielzer de Rooms-Ka-
tholieke werknemers alleen nog
maar als kiezers nodig heeft (en ver
der niet), zou de Partij van de Arbeid
een aanvaardbare keus voor het gros
van deze bij de K.V.P. niet meer mee
tellende groep moeten zijn. Is dat dan
niet zo? Het antwoord is tegelijk ja en
neen, meent „Het Vrye Volk" (P.v.d.A.).
„Ja. als men naar de politiek van
deze partij kijkt. Het beleid dat ge
richt is op het tegengaan van grond-
speculatie, het moderniseren van de
ondernemingen, het ten bate van de
gemeenschap exploiteren van aardgas
en olie, het voorrang geven aan de
volkswoningbouw, dat beleid kan in
wijde kring steun krijgen.
Maar als sommigen in de socialis
tische partij de discussie bijvoorbeeld
over de monarchie in de praktische
politiek willen brengen, dan werkt dat
afschrikwekkend. Omdat geen zinnig
mens deze vraag anders dan in uiter
ste noodzaak in de politieke strijd
wenst te zien. Want meer dan ener
gie verslindende verdeeldheid zit er
niet in.
De P.v.d.A., waarin na de verkie
zingsnederlaag zulke geluiden opklin
ken, doet daardoor zo verschrikkelijk
ouderwets aan, dat zij voor de groe
pen, die misschien nu eindelijk uit de
confessionele politiek losslaan, geen
vanzelfsprekende andere mogelijk
heid is. Het komende buitengewoon
congres biedt de socialistische partij
echter een goede gelegenheid haar
ware gezicht te tonen. Het gezicht
van een progressieve socialistische
partij, die ernaar streeft een program
te formuleren, waarmee wij de cen
trale problemen van onze samenle
ving aankunnen. Een program van
trekpaarden, niet van stokpaarden.
Pittig en
toch zacht
TUSSENRUIMTEN, veroorzaakt door
schrompelen van het tandvlees
Alleen de tandarts is in staat het gebit weer
passend te maken. Tracht dit niet zelf te doen met
stoffen, die zich op het gebit vastzetten, de vorm
wijzigen en de tere mondweefsels kunnen aan.
•asten.
Indien U zich niet onmiddellijk tot de tandarts kunt
wenden, is het raadzaam voorlopig DENTOFIX
te gebruiken, een aangenaam alkalisch poeder, dat
het gebit stevig op zijn plaats houdt. DENTOFIX
wordt geheel verwijderd door
het schoonspoelen van Uw gebit
en geeft geen zuurvorming onder
de plaat. Het vormt een zacht,
beschermend laagje tussen gebit
en gehemelte en doet het gebit
goed vastzitten, zodat men even
gemakkelijk kan eten, praten
en lachen als met natuurlijke
tanden.
Dus geen angst meer voor
verschuiven, loszitten e. d., doch
wel een gevoel van zekerheid
dank zij DENTOFIX.
Verkrijgbaar bij Apothekers en Drogisten.
STOCKHOLM De Nobelprijs letter
kunde is dit jaar door de koninklijke
Zweedse academie der letteren toege
kend aan de Israëlische auteur Sa
muel Josef Agnon en de Duits-Zweedse
schrijfster Nelly Sachs. s
Agnon kreeg de prijs voor „zijn diep
gaande karakteristieke verhalende
kunst met motieven uit het leven van
het Joodse volk", aldus de permanen
te secretaris van de academie, dr.
Karl Ragnar Gierow.
Nelly Sachs krijgt de andere helft
voor „haar uitnemende lyrische en
dramatische stijl van schrijven, waar
mee met ontroerende kracht uitdruk
king wordt gegeven aan Israels lot."
Samuel Josef Agnon, die in augustus
1888 in Bochatz in Pools Galicië gebo
ren werd, trok in 1907 naar Palestina.
In 1913 begaf hij zich naar Berlijn om
daar letterkunde en geschiedenis te
studeren en te onderwijzen. In die stad
huwde hij in 1919 met Esther Mars,
die hem een dochter en een zoon
schonk. Daar ook publiceerde hij zijn
eerste verhalen in samenwerking met
Martin Buber. Later weer teruggegaan
naar Palestina woont hij daar thans in
een voorstad van Jeruzalem.
Met hoeveel respect Agnon door zijn
omgeving wordt behandeld blijkt wel
uit het feit dat de Jeruzalemse politie
in de straat van de wijk Talpioth, waar
hij woont, een bord heeft aangebracht
met het verzoek: „Gelieve in deze
straat geen lawaai te maken. Hier
schrijft Samuel Agnon zijn boeken en
hij mag niet gestoord worden."
De 74-jarige Joodse dichteres en to
neelschrijfster Nelly Sachs, heeft al
eerder verscheidene Zweedse, Duitse
en internationale prijzen voor haar
werk gekregen.
Nelly Sachs wist in 1940 met hulp van
prins Eugen van Zweden en op insti
gatie van de Zweedse Nobelprijswin
nares Selma Lagerlöf naar Zweden te
ontkomen, juist toen de nazi's haar uit
haar woning in Berlijn wilden halen
om haar naar een concentratiekamp
over te brengen.
Zij werd op 10 december 1891 in Ber
lijn geboren in een liberaal-Joodse fa
milie van zakenlieden. Haar eerste
letterkundige werk „legenden en
vertellingen" verscheen in 1921. In
de jaren voor het aan de macht komen
van Hitier kreeg zij naam door haar
expressionistische gedichten. Veel van
haar werk ging bij haar vlucht uit
Berlijn verloren.
LONDEN Op een afstand van 32
kilometer voor de Britse kust heeft de
Burmah' North Seagroup op een diepte
van 6750 voet in de Noordzee voor het
eerst olie aangetroffen. De commercië
le betekenis van de vondst kan pas
worden vastgesteld na nieuwe borin
gen en meer proeven.
De groep telt twee Britse onderne
mingen, nl. Burmah Oil en Imperial
Chemical Industries, en twee Ameri
kaanse bedrijven, t.w. Ocean Drilling
and Exploration en Murphy Petroleum.
Bij het vinden van de olie kwam
ook gas vrij. In New Orleans heeft de
Ocean Drilling bekendgemaakt, dat de
boring gas levert in een hoeveelheid
van zeven miljoen kubieke voet per
dag en olie in een hoeveelheid van on
geveer vierhonderd barrel per dag.
OAPT4/.
Nog dit jaar zal in het gebouw van
de gemeentelijke havendienst in Rot
terdam een coördinatiecentrum wor
den geopend, waar alle bij de binnen
komst, het vertrek en het verhalen van
zeeschepen betrokken operatieve dien
sten. worden ondergebracht.
I-Iet is nog niet zo lang geleden, dat
de K.L.M. byna dagelyks stof le
verde voor sombere berichten en com
mentaren, constateert „De Volkskrant"
(R.-K.). De lucht vaartmaatschappy
moest toen door een diep dal waarin
miljoenenverliezen zich opstapelden en
de werkgelegenheid voor zeer vele wer
kers van de K.L.M. een ontijdig einde
nam. Een hijna volledige vernieuwing
van de topleiding, een sanering van het
bedrijf en bovenal de hoogconjunctuur
in het luchtvaart vervoer zijn er reden
van, dat de directie woensdag kon mel
den dat de opeengehoopte verliezen van
de afgelopen jaren weer zijn afgebouwd.
Dat is een gelukwens waard. Ook a!
omdat het wegwerken van het verlies
de maatschappij weer financiële zelf
standigheid geeft.
De (veelal Amerikaanse) aandeel
houders hebben hun optimisme over
het herstel van de K.L.M. nooit on
der stoelen of banken gestoken. In de
periode, toen de positie voor aandeel
houders nog uitzichtloos was. ontwik
kelde zich in de Verenigde Staten 'n
bijkans krankzinnige speculatie in aan
delen K.L.M. Zozeer dat waarschu
wingen van beursbesturen en van d<
K.L.M.-directie noodzakelijk bleken.
De prijs die Amerikanen voor de aan
delen bereid waren en nog zijn te be
talen alle waarschuwingen ten
spijt is ongeloofwaardig hoog opge
lopen.
De K.L.M.-directie profiteert var
deze door speculatie opgebouwde koer:
thans terecht door nieuwe aandelen tc
koop aan te bieden. De kopers weten
dat ze voorlopig niet op dividend be
hoeven te rekenen. De verliezen zijr
weliswaar weg. maar eventuele ko
mende winsten moeten nu eerst ge
bruikt worden om het verloren gegar.r
vermogen op te bouwen. De maat
schappij moet zich thans zo sterk mo
gelijk trachten te maken voor de ja
ren waarin het supersonische vlieg
tuig immense investeringskapitalen
gaat eisen. Voor de jaren dus dat het
internationale luchtvaartbedrijf en
dus ook de K.L.M. met nieuwe on
zekerheden zal worden geconfronteerd.
De K.L.M.-directie rekent er kenne
lijk op dat 't verbazingwekkend snel
le herstel van de maatschappij aan-
delenbeleggers in de V.S. het ver
trouwen geeft dat de K.L.M. ook die
onzekerheden zal kunnen overwinnen.
O
HENDAYE Dat voor de Franse
douane geen enkel voertuig taboe is,
hebben twee employés van een Neder
landse begrafenisonderneming erva
ren. Zij hadden dezer dagen het stoffe
lijk overschot van een in Nederland
overleden Spanjaard tot San Sebastian
vervoerd en de gelegenheid scheen
hun gunstig om daarna een smokkel-
operatie uit te voeren.
Zij wisten veertig mandflessen alco
hol te bemachtigen, die zij in de lijk
wagen stouwden en vervolgens met
lijkwaden bedekten. Bovendien had de
chauffeur de Franse douanebeambten
de stellige verzekering gegeven, dat
hij niets aan te geven had. Desondanks
verstoutten laatstgenoemden zich de
lijkwagen aan een minutieus onderzoek
te onderwerpen. Alras ontdekten zij de
niet met de „status" van de wagen
strokende lading.
De veertig liter alcohol werden in be
slag genomen en de twee betrokkenen
konden, na een boete betaald te hebben
hun weg naar Nederland vervolgen.
ADVERTENTIE
de prestaties. Shell Super Motorolie - voor smering in veelvoud 1
t
