WILLEM S IDEALEN
KRO-televisie start met een
Nederlandse detectiveserie
Film „Hollandse Luchten"
naar wereldtentoonstelling
ARAM
De
Gouden
Cobra
Kunstschilder Pankok
in Wesel overleden
Rechercheur Visser
alias Marten Treffer
Weer 2 concoursen
van Gaudeamus
VANAVOND
Shakespeare monument
voor Amsterdam
Beter te laat in huis, dan
te vroeg in 't ziekenhuis
Morgen
Maandag
DOOR HENK VAN HEESWIJKI
A"
TELEVISIE
TELEVISIE
~l T.V. LANGENBERG
Pagina 2
ZATERDAG 22 OKTOBER 1966
Ik laat hem voorlopig nog een poosje
doorgaan. Nu wordt er bij ons een
blok huizen neergezet. Dicht bij de fa
briek. Met een paar maanden zijn ze
klaar. Zogenaamde industriewonin-
gen. Kom maar eens een keer kij
ken, als je er gelegenheid voor hebt.
Ik wil je ook wel eens ophalen met
de wagen. Mijn plan nu is dit: Op de
fabriek wordt de afdeling ruwkarton-
nage uitgebreid. We bouwen een vleu
gel aan de bestaande hal. Dat is ook
met enkele weken klaar. Baanders.
die er nu chef is, gaat van de winter
met pensioen. Dan werkt-ie vijfen
twintig jaar bij Overduin. Je moet
hem kennen. Ik wil je man volgende
maand bij hem zetten. Baanders moet
hem inwerken, dan kan hij van de
winter Baanders opvolgen. Het is ver
antwoordelijk werk, maar ik denk
wel, dat je man daarvoor geschikt is.
Het geeft een goed salaris, meer dan
hij nu verdient. Hij krijgt een van de
acht huizen, zit vlak in de buurt, en
je zult nooit meer financiële zorgen
hebben. Zo, en zeg nu maar eens, of
je er wat voor voelt."
Hij stak een nieuwe sigaret aan en
leunde achterover, naar de vrouw kij
kend.
Geruime tijd was het stil in het ver
trek. Alleen de geluiden van de bui
ten spelende kinderen was hoorbaar.
Op de schoorsteenmantel tikte een
klok. Op de straat reed een melkboer
met zijn carrier.
Opeens keek ze hem weer aan.
„Waarom neem je Jan daarvoor?
Waarom niet een van de mensen, die
ingewerkt is? Die het vak kent?"
„Daar heb ik een goede reden voor,
Leida. In het dorp als het onze, kent
ledereen elkaar. En gaat amicaal met
elkaar om. Als ik Freek zou nemen
Freek de Raat, je kent hem, hij
was mijn eerste knecht, toen ik voor
mezelf begon heb ik een goeie
kracht, die er verstand van heeft.
Maar iedereen kent Freek. Hij
heeft zijn kameraden op de fabriek,
en het is jij en jou onder elkaar. Als
ik Freek die baan geef, is hij van de
een op andere dag gebombardeerd
tot „meneer" De Raat. En zijn colle
ga's, die gisteren nog „Hé, Freek!"
riepen, moeten nu vragen: „meneer
De Raat, wat zal ik gaan doen?" Be
grijp je? Dat schept nooit goede ver
houdingen. Als ik Jan Verleun deze
baan geef, dan komt er een vreemde
in het bedrijf. En vreemde ogen
dwingen. Je man kan commanderen,
dat heb ik al gemerkt. Soms kan dat
goed zijn. Baanders is een wijs man,
die, zoals ik al zei, een kwart eeuw
meeloopt bij Overduin. Hij zal Jan
kneden en pasklaar maken voor die
baan. Het zal mijn bedrijf ten goede
komen. Begrijp je?"
Ze knikte. „Je wilt zeggen: ik sla
twee vliegen in één klap. Ik help Lei-
da voorgoed uit de narigheid en ik
krijg een opzichter, die respect zal
afdwingen. Zo bedoel je het toch?"
Hij lachte. „Je kent me nog goed,
Leida. Wil je wel weer terug naar
Elzekamp?"
Ze knikte. „Als het een nieuw huis
ls, aan het andere eind van het dorp,
nou, en of! Thuis trekt me niets
meer, toch had ik wel eens verlangen
naar m'n geboorteplaats."
Hij stond op. „Laat het maar aan
mij over. Je hoort het wel. Via je
man." Hij trok zijn portefeuille en
wilde er wat uithalen, doch de vrouw
liep om de tafel heen en legde haar
hand op de zijne. „Nee, Willem, dat
wil ik niet meer. Ik kom niets te
kort."
Hij keek haar lachend aan. „Je
krijgt ook geen cent van me, wat
denk je wel? Hij duwde haar hand
opzij en haalde drie tientjes te voor
schijn. „Hier, dat is voor je kroost.
Voor hun spaarpotten. Enne... te
zijner tijd neem ik de kosten van de
verhuizing wel voor m'n rekening."
Ze keek naar de briefjes, die hij op
het tafelkleed had gelegd. Een snik
welde in haar op. Spontaan boog ze
zich haar hem toe en drukte een zoen
op zijn wang. „Dank je, Willem, voor
alles. Ik kan me voorstellen, dat je
Hoofdstuk 5
In de nazomer kwamen de acht in
dustriewoningen bij de fabriek klaar,
hetgeen hard nodig was, want door
de uitbreiding van de ruw-kartonnage
had hij meer personeel nodig en te
genwoordig kon je dikwijls alleen
maar mensen krijgen, als je er een
woning voor had.
Omzichtig had Willem Jan Verleun
verteld, wat voor plannen hij met
hem had. Gelukkig bleek de man zo
verstandig te zijn om in te zien, dat
dit hem het beste was. Het feit, dat
hij een nieuw huis kreeg toegewezen,
gaf bovendien de doorslag. „Dat zal
mijn vrouw ontzettend prettig vinden,
meneer, want ze komt van hier. Nou,
ik zal mijn best doen, daar kunt u
van opaan. Geweldig geschikt van u,
om me zo te helpen. Ik kom gauw
met Leida kijken naar het nieuwe
huis. Ze zal in haar schik zijn."
Toen het gesprek afgelopen was en
ze tegenover elkaar stonden, keek hij
zijn ondergeschikte scherp aan. „Ver
leun, houd jij van je vrouw?"
De man lachte wat verlegen. „Een
gekke vraag, meneer. Welke man
houdt er nu niet van zijn vrouw?"
„Geef eens een rechtstreeks antwoord
.Verleun?"
„Zeer zeker, meneer. We hebben
een goed huwelijk".
„Je weet, dat ik Leida al van de
kinderschoenen af ken. Ze zal het
je wel eens verteld hebben. Het was
vroeger een lief kind. Denk er om,
Verleun....je krijgt nu een leidende
positie in mijn bedrijf. En een .mooi
huisje. Je hebt een vrouw, drie lieve
kinderen. Denk over dit alles maar
eens goed na. Ik verwacht van je, dat
je je in je nieuwe functie voor hon
derd procent zult inzetten. En als er
moeilijkheden zijn of dreigen te ko
men.... je weet mijn kantoor. Voor
mijn mensen heb ik altijd wel een
paar minuten tijd. Voor vertegenwoor
diger deug je niet. Op een kantoor
stoel ben je evenmin op je plaats. Dit
is....dit kan de baan voor je leven
worden. Besef het goed."
De man stak ^zijn hand uit. „U
kunt op me rekenen. En hartelijk
dank, ook namens Leida. meneer."
In september verhuisde Verleun
naar Elzekamp. Willem had een
chauffeur met een der vrachtwagens
beschikbaar gesteld. Zelf had hij
Leida en de kinderen met zijn nieuwe
wagen uit Amersfoort gehaald. Met
instemming van Jan Verleun. Gedu
rende de rit zei L^»ida: „Dit had je
nu niet moeten doen, Willem, Je weet
,hoe ze in Elzekamp zijn. Ze zullen
nu wel zeggen: Hij helpt zijn vroege
re liefje."
Hij schudde zijn hoofd. „Mevrouw
Verleun, u leeft nog in de oude tijd.
In Elzekamp is na de oorlog wel het
één en ander veranderd. Er is veel
import bijgekomen en er wordt min
der geroddeld."
„Weet je vrouw, dat wij.... vroeger
verloofd waren?"
„Zeker. Ik heb het haar een paar
weken geleden verteld. Om iedere
schijn te voorkomen. Ik zei tegen
haar een paar weken geleden: ik wil
niet, dat je het van anderen hoort.
Mijn nieuwe bedrijfsleider in de ruw-
kartonnage komt in één der nieuwe
huizen.
Zijn vrouw is mijn vroegere verloof
de, Leida Wolzak. En nu mag jij ra
den wat ze me vroeg."
„Dat is niet moeilijk. Ze vroeg na
tuurlijk: „Ben je verliefd op haar?"
Hij schoot in een gulle lach. „Ik
hoor 't al, je kent Ria niet. Ze vroeg:
Hebben ze kinderen? Ik zei: Ja,
drie leuke jongens. Toen antwoordde
ze: Haal ze op de dag van de verhui
zing maar met je wagen uit Amers
foort en breng ze hier. Kunnen ze
meeëten. En dat doe ik nu, zie je?"
Ze keek hem enige tijd van terzijde
aan. „Ik krijg nog steeds meer bewon
dering voor die vrouw van je."
„Leida, ze is een juweel. Enne.... je
man krijgt behoorlijk verantwoorde
lijk werk. Baanders is tevreden over
hem, dat is heel wat, want de oude
baas is doorgaans niet scheutig met
zijn lof. Zorg er voor, dat je een steun
bent voor je man. Hij begint om half
acht, dus jij staat om half zeven op,
om zeven uur zit je met je man,
netjes gekleed en je haren verzorgd,
aan de ontbijttafel. Begrepen?"
Ze trok haar gezicht in de plooi en
antwoordde: „Ja, baas."
„Zo mag ik het horen. En pas op,
als het anders is. Ik hoor je man wel
eens uit. Als je het niet doet, kom ik
eens aan om je een pak slaag te ge
ven. Ria ontving Leida en haar kinde
ren op hartelijke wijze. „Wat een
rommel geeft dat verhuizen, hè?
Gaat u hier maar lekker zitten. Eerst
misschien een kopje koffie? Ja, dat
dacht ik wel. Ik kom even gezellig
bij u zitten. Eerlijk ze keek la
chend naar haar man, die 'n nieuwe
sigaret opgestoken had gezegd was
ik een beetje nieuwsgierig naar de
vroegere verloofde van mijn man, ziet
u?"
„Vindt u het niet vervelend, dat ik
nu zo dicht in de buurt ga wonen?"
„Helemaal niet. Ik hoop, dat het u
hier goed zal bevallen. Zeg Willem....
vrouw dol op je is
ze wendde zich tot haar man, die
nog steeds in de kamer stond Me
neer Verleun komt toch ook, hè?"
.Jazeker, maar dat duurt nog we!
een half uurtje."
„Vindt u het goed, dat uw jongens
in de kinderkamer eten bij de mijne?
Dat is voor de kinderen ook rustiger,
ziet u? Ik heb een uitstekend kinder
meisje."
Natuurlijk vind ik het goed, me-1
vrouw."
„Als u me nu even wilt excuseren,
want ik wil een oogje op hot et<-n
houden."
Toen *Fia naar de keuken gegaan
was, zei Leida: „M'n compliment,
Willem. Ze overtreft m'n verwachtin-
gen."
„We zijn ruim tien jaar getrouwd,
Leida. Dacht je dat ik, met zo'n
vrouw in huis, me aan een avontuurtje
zou wagen?"
Ze schudde haar hoofd. „Je zou
wel gek zijn."
's Avonds, toen ze gearmd naar bo-
ven liepen, vroeg hij aan zijn vrouw:
„Was je helemaal niet jaloers van-
middag?"
Ze schudde haar hoofd. „Integen-
deel. Mevrouw Verleun is ongetwijfeld
vijftien jaar geleden een knap ding
rechercheur Marten Visser
van de Amsterdamse politie
's avonds thuis is, zijn dochter haar
huiswerk maakt en zijn vrouw naar
de televisie kijkt, gaat hij achter
een schrijfmachine zitten en tikt hij
in één maand tijd een detective
romannetje in elkaar. Want na het
lezen van een Simenon is hij tot de
conclusie gekomen dat hij het veel
beter kon, namelijk meer levens
echt. „Simenon is geen man van
het vak. Die Maigret is bladzijden
lang bezig met sherry drinken en er
gebeurt niets."
Dat oordeel gewerd hem een kleine
geweest. Ik kan me voorstellen, dat drie jaar geleden. Sindsdien schreef
je van haar gehouden hebt. ^ij „Moord in de Helinersstraat",
Hij keek voor zich uit. „Ik had een Moord op de Zeedijk", „Moord in de
verfijnde smaak, wat vrouwen betrof. Spuistraat", ..Moord op de walle-
Daarom heb ik of» jou gewacht. Jij tjes- „Moord is taboe" en „Strip-
beantwoordde geheel aan mijn ver-tease en moord-. Hij liet de boekjes
wachtingen. De honderd procent uitkomen onder het pseudoniem Mar-
vr°uw' I ten Treffer. Op de achterzijde van de
Ze drukte hem tegen zich aan. omslag van de boekjes staat zijn foto
„Dank je, jongen. Je overdrijft, maar met over de neus- en ogenpartij een
daar ben ik al aan gewend." witte band zodat hij niet te herken-
De koperen bruiloft, daags voor nen js_ ómdat iedere insider langza-
Kersmis 1952 werd een intiem fami-1 merhand wel weet wie Marten Tref-
hefeest. Willem s moeder was er, fer js> komt hij niettemin vrijelijk uit
Ria's vader, een oom en een tante, voor zijn ware naam en zijn ware
enkele neven en nichten, en Piet en uiterlijk. Hij heeft trouwens weinig
Els met hun kroost. Sins een jaar had straatdienst meer. Het harde werk
den enkele personeelsleden van Over-heeft hem een knak gegeven,
duin een bandje geformeerd, dat op De KRO-tv heeft wel iets gezien in
diverse gelegenheden speelde. Dit de boekjes en is de serie onder regie
stond nu opgesteld in de zaal, die Van Luc van Gent gaan verfilmen.
Willem gehuurd had. zodat er naar Vanavond (Nederland 1, 21.25 uur)
hartelust gedanst kon worden. Willem WOrdt het eerste verhaal uitgezonden,
zat naast zijn vrouw, genoot van een Het is „Moord in de Spuistraat", han-
geurige sigaar, terwijl hij naar de delende over de activiteiten van de
dansende paren keek. Op een gege- politie na de overval op de kluis van
ven ogenblik stootte hij zijn vrouw aan de handelsonderneming N.V. Jacobs,
„Zeg, kijk daar eens... onze Jan Wil- bij welke overval de kassier om het
lem. Met wie danst-ie Hoe heeft- leven is gekomen,
ie dat geleerd?" Marten Visser is een veertiger. Hij
„Dat is Tannie van Els. Neef en js 22 jaar bij de Amsterdamse politie,
nicht. Leuk spannetje zo op de dans-in het begin was hij gewoon straat-
vloer, hè?" agent. Later kwam hij bij de recher-
„Hoe kan hij zo goed dansen?" che. Bijzondere kenmerken: geen.
„Dat hoef je niet te vragen. Willie Maar dat moet dan ook. Wie met
is gek op dansen en in de kinderka- hem praat kan zich voorstellen met
draait ze gedurig met Jan Willem en een succesvol handelsreiziger te
Harry. Zelfs Mientje kan het al een doen te hebben
beetje."
Hij schudde zijn hoofd.
.Zoiets zou
in mijn tijd onmogelijk zijn gewéest."
Ze keek hem lachend aan. „Pas op
.jongen, voor conservatisme. Jij de
moderne, vooruitstrevende directeur
van Overduin, die de nieuwste vindin-
gen in het vak toepast neem je
droogtrommel maar eens, die je pas
in gebruik hebt voor je verniswerk
jij zult toch geen ouderwetse opvoe-1
dingsmethoden willen toepassen op je
kinderen?"
„Je zult wel gelijk hebben, mijn
hartje. Ik heb natuurlijk niets tegen
dansen, maar op deze leeftijd...."
Een genuanceerd man is hij niet.
Provo's? De lat erover, vindt hij.
Hij gelooft ook niet in heropvoeding
van misdadigers. Misdadigers zijn
slechte mensen en daarmee uit. „Al
dat gedoe met die psychiatrische
rapporten. Kerels die al tien, twaalf
keer wat hebben gehad, dan komt
de psychiater erbij en dan heet het:
de burgermaatschappij heeft de
man niet goed opgevangen." Mar
ten Visser is geen politieman die
wil helpen aan de totstandkoming
van een betere maatschappij. „Ik
doe het om de sport."
Glunderend vertelt hij hoe hij, ver-
„Ze leren tegenwoordig spelender-momd met een zonnebril en anders
wijs. Ik zie hem nog liever dansen, gekamd haar een maand lang achter
dan dat hij kattekwaad uithaalt". Gerrit de Stotteraar heeft aangezeten,
„Allicht." een oude bekende. „Op de fiets. En
Om twee uur was het feest afgelo-de vent fietst zo hard! Enfin. Pas
pen. Het bruidspaar nam afscheid van toen hij gegrepen werd, herkende hij
de gasten die allen verklaarden uit-1 mij."
stekend genoten te hebben. De kin-1 lijn boekjes zijn duidelijk eveneens
deren zaten al, dommelend van de het resultaat van een sport uit lief-
slaap in de auto, toen Van Halen, als hebberij. Ze munten niet uit door li-
laatste zijn schoonzoon de hand drukte teraire begaafdheid. Ze vertellen
en Ria omhelsde. Hij hield een ogen-1 rechttoe, rechtaan een verhaal. Het
blik beider hand vast. „Indertijd, zjjn geen ware verhalen.
Willem, toen jullie me op die avond „Dat kan je nooit doen. Dan krijg
in m'n hotel in Oude Pekela opbelden je last met nabestaanden en zo." Ze
om te vertellen, dat jullie het met zijn wei aan (je werkelijkheid ont-
elkaar eens waren geworden, heb ik leend.
tegen je gezecht: Willem, ik zou mijn Zaken, waarmee JVlarten Visser of
dochter aan niemand beter kunnen zjjn collega's te maken hebben ge-
toevertrouwen dan aan jou. Dat was had, zijn in de verhalen verwerkt.
als ik me goed herinner, ruim der
tien jaar geleden. Ria, kind. vertel
jij je oude vader eens, of ik gelijk
had of niet".
„Het werk van de politiedokter is
weer helemaal onecht, want als je
zou beschrijven hoe zo'n man precies
werkt, schrijf je een voorlichtings-
Ze kust hem nog eens vlug. „Volko- boek." Maar de overige situaties zijn,
men, oudje. En gaat u nu gauw naar
uw hotel hier, lekker slapen."
„Ik kan anders nog best naar huis
rijden, hoor."
„Geen sprake van, daar bent u veel
te moe voor. Welterusten."
Ria bracht de kinderen naar be,d
omdat het meisje al sliep, waarna ze
in de slaapkamer kwam, waar Wil-
lem zich al uitkledde. Ze liep op hem
toe, sloeg de armen om zijn hals en
kuste hem. „De avond naar je zin ge-
weest, jongen?"
Heerlijk Ria. Al kan ik me soms
in een ander verband dan waarin ze
verhalend zijn opgenomen, echt. Een
DüSSELDORF De schilder pro
fessor Otto Pankok, een van de bekend-
ste Duitse expressionisten, is gisteren
niet goed indenken, dat we al twaalf jn de leeftijd van 73 jaar in Wesel over-
en half jaar man en vrouw zijn". leden.
„Dus nog altijd tevreden met je Pankok, wiens schilderijen in de nazi
vrouw?" tijd als „ontaard" golden en voor het
Hij trok haar hartstochtelijk naar grootste deel in het openbaar verbrand
zich toe. „Liefste, moet ik je nog zeg- werden, werd in 1947 benoemd tot le
gen? Je bent mijn alles!" raar aan de kunstacademie in Dtissel-
Wordt vervolgd). I dorf. Pankok trad ook als auteur op de
voorgrond.
dode is zeer dood en bloed is zeer
bloederig. Een bordeel is een bordeel.
Voor zover er niet in Amsterdam is
gefilmd, zijn de scènes opgenomen in
de tv-studio's Vitus en A in 't Gooi.
De mensen van de techniek vertellen
verhalen over scènes in kamers van
juffrouwen van de walletjes, die er
allerminst om liegen. „En dat bij de
KRO."
De afdeling verkoop Van de NTS
heeft al laten weten, dat er in het
buitenland in principe belangstelling
bestaat voor Nederlandse tv-detecti-
ves. Regisseur Luc van Gent heeft
daar rekening mee gehouden. Er zijn
meer Amsterdamse grachtjes meege-
filmd, dan voor de verhalen strikt
noodzakelijk is. „Want met al die
filminlassen zijn het voor Nederland
se verhoudingen toch al dure produk-
ties. Wat in Duitsland vijf ton mag
kosten, moet hier voor onder de twin
tig mille."
Luc van Gent, die zes jaar geleden
de serie documentaires over Interpol
heeft gemaakt en daarna o.m. de
Pinto-serie, heeft de boekjes van
Marten Visser omgewerkt tot scena
rio's. De schrijver zelf vulde de
spreekteksten in.
Voor serieprodukties kunnen de om
roepen vrijwel nooit beschikken over
acteurs die in vaste dienst zijn bij de
toneelgezelschappen. Een tweede
keuze in de rolbezetting is daarvan
het gevolg. Zowel Marten Visser als
Luc van Gent is echter blij met de
vaste spelers in de serie.
Frits Butzelaar, de vroegere Pinto,
is commissaris Oud. Ben Groenier
(van de toneelgroep Theater) is re
chercheur Karei de Vries. Rudi Fal-
kenhagen speelt diens jongere collega
Dick de Wit. „In de rechercheurs heb
ik onbewust verscheidene collega's
verwerkt," zegt Marten Visser.
Wie hem ontmoet en vervolgens de
boekjes leest, ontkomt niet aan de in
druk dat de schrijver zelf voor re
chercheur De Wit model heeft ge
staan. Rudi Falkenhagen lijkt trou
wens wel iets op Marten Visser, alias
Marten Treffer.
UTRECHT Evenals voorgaande ja
ren zal de stichting Gaudeamus volgend
jaar weer twee concoursen organiseren,
namelijk een concours voor vertolkers
van muziek van onze tijd en een con
cours voor componisten.
Het internationaal concours voor ver
tolkers van muziek van onze tijd zal
worden gehouden van 16 tot en met 23
februari in Utrecht. Aan dit concours
kunnen vocalisten, instrumentalisten en
ensembles met maximaal 9 medewer
kenden deelnemen. De leeftijdsgrens is
gesteld op 35 jaar. Bij ensembles geldt
een gemiddelde leeftijd van 35 jaar.
De deelnemers moeten een program
ma inzenden, dat een totale speelduur
heeft van een uur. Alle werken moeten
na 1900 zijn ingeschreven, twee werken
moeten van Nederlandse componisten
afkomstig zijn. Er zullen vijf prijzen
worden toegekend, een eerste van
f 3000,-.
De internationale jury bestaat uit Jo-
han van de Boogert (Nederland), Ca
thy Berberian (USA), Andrzej Dobro-
wolski (Polen), Prof. Siegfried Palm
(Duitsland) en André Rabot (Frank
rijk).
De inschrijving sluit op 31 december
van dit jaar.
DEN HAAG De minister van Cul
tuur, Recreatie en Maatschappelijk
Werk, mr. M. Vrolijk, heeft op advies
van de rijksadviescommissie Monumen
tale kunsten, mede in nauw overleg met
de gemeente Amsterdam, een meervou
dige opdracht verleend aan mevrouw
Charlotte van Pallandt te Amsterdam
en de heren Eric Claus te Amsterdam
en Arthur Spronken te Beek (Lmb.),
voor het vervaardigen van een schets
ontwerp voor het op te richten Shake
speare-monument bij de Stadsschouw
burg te Amsterdam.
DEN HAAG Filmregisseus John
Fernhout heeft de opnamen voltooid
van „Hollandse Luchten", de eerste Ne
derlandse kleurenfilm op cinerama-for-
maat. De film, die thans wordt ver
vaardigd in opdracht van de „Stichting
Wereldtentoonstelling Montreal" 1967
zal het eerst worden vertoond op 18
mei, de „Holland Dag" van deze we
reldtentoonstelling. In het tweetalige
Canada zal de film „Sky over Holland -
Ciel de la Hollande" heten. Het hoofd
motief voor de film ontleende Fernhout
aan de typisch Hollandse luchten, zo
als die voorkomen op meesterwerken
van de Nederlandse schilderkunst, zoals
die van Vermeer, Ruysdael, Avercamp,
Porcellis en anderen.
Het camerawerk is van Robert Gaff-'
ney en Douwes Fernhout, zoon van de
regisseur. Het manuscript schreef Si
mon Koster; Robert Heppener compo
neerde de muziek. Wegens het nationale
karakter van de film, werd de mede
werking verkregen van de Koninklijke
Luchtmacht, waardoor het mogelijk
was opnamen te maken uit straaljagers
en helikopters. Aan de film werken
voorts mee de Schoonhovense stadsca-
rillonist Jacob van der Ende en het
jongenskoor van Marius Borstlap.
De opnamen werden gemaakt met het
„Modern camera system" (M.C.S.), dat
projectie op een doek van twintig meter
breedte mogelijk maakt. Voor het ste-
reofonische geluid is gebruik gemaakt
van een zeskanalig systeem. Na de
reeks vertoningen op de zes maanden
durende wereldtentoonstelling in Mon
treal, zal de 70 mm-film in Nederland
zowel als in het buitenland allereerst
worden vertoond in bioscooptheaters die
voor dit grote filmformaat zijn inge
richt. Later kunnen dan eventueel ook
35 mm copieën in roulatie worden ge
bracht, zodat „Hollandse Luchten" ook
in normale theaters kan woorden ver
toond.
HILVERSUM I
18.00 L.ork. (opn). 18.20 Combo (opn)
18.40 Liedjesprog. en voordr. 19.00 N.
19.10 Act. 19.30 Zingening: liedjesprog.
20.30 Nord-Ring 1966: 1. muz. uit Stock
holm. 21.30 Verzoekpl. 22.10 Roulette:
een spelletje met gramm.pl. 22.30 Nws.
22.40 Overw. 22.45 Goal!...: muz. sport -
prog. 23.55—24.00 Nws.
HILVERSUM II
18.00 Nws. 18.15 Comm. op het nws.
18.20 Klass. opera-aria's. 19.15 Boekbe-
spr. 19.35 Stereo: Melodieën-Expres: 1.
muziekprog. 20.00 Nws. 20.05 Stereo:
Metropoleork. en sol.: amus.muz. 20.35
De celbezoeker, hoorspel. 22.30 Nws.
22.40 Plein en publiek:l.prog. 23.55-24.00
Nws.
NEDERLAND I
KRO: 16.00 Klokke Vier, fam.prog.
16.50 Voor de kind. 17.00-17.30 Voor de
jeugd. NTS: 19.00 Nws. in het kort.
19.01 Pipo de Clown. KRO: 19.05 Bat
man, tv-film 19.55. Het vraagteken van
Alleman: brievenbeantwoording N.T.S
20.00 Journ. KRO: 20.20 Het gulden
schot: schiet-show. 21 ..25 Moord in de
Spuistraat, TV-spel. 22.15 Jan de Vries
een onvermijdelijk avontuur aan de
Amazone, filmreport. NTS: 22.45-22.50
Journ.
NEDERLAND II
NTS: 20.00 Nws. in het kort. AVRO:
20.01 Run, Buddy, run, TV-film. 20.30
The man from U.N.C.L.E., TV-film.
21.20 The Charlivels - drie wereldber.
entertainers. 21.45 Ons inziens: l.prog.
22.10 AVRO's Televizier. NTS: 2220-
22.25 Journaal.
£////////////////////////////j
63. Haastig knoopt Aram enkele lange gordijnkoor-
den aan elkaar en bevestigt ze met enkele stevige
knopen aan een dwarsbalk, die in het venster zit.
„Ziezo, dit zit stevig, Kim", fluistert hij tot de jon
gen. „Ik ga een klein uitstapje maken door het pa
leis, op zoek naar Ambre. Jij blijft hier en zegt zo
af en toe iets op luide toon om de schildwacht in
de waan te brengen, dat ik er nog ben. Begrepen?"
De jongen knikt instemmend. „Wilt u glijden aan
die dunnen toutje omlaag?" stamelt hij angstig.
Maar Aram wimpelt met een luchtig handgebaar
alle bezwaren weg en klautert al op de vensterpost.
Onder hem ligt, donker en stil, de binnenplaats met
in het midden een vierkante vijver vol drabbig wa
ter, met enkele moerasplanten begroeid. Bijna zon
der gerucht laat Aram zich langs het koord naar
beneden glijden. Maar nauwelijks raken zijn voe-
ten de grond, vlak bij de vijver, of geschrokken
deinst hij achteruit. Er trekt een rimpeling over het
drabbige water en de felle kop van een grote
slang duikt op. Het ondier kronkelt reeds aan land,
als Aram zijn verlammende schrik overwint en het
op een lopen zet
HILVERSUM I.
KRO: 8.00 Nieuws. 8.10 Klassieke gr.
muz. 8.55 Inl. Hoogmis. 9.00 Hoogmis.
IKOR: 10.00 Kinderdienst. 10.30 Herv.
kerkdienst. 11.30 Vraag en antwoord.
11.40 De Open Deur. KRO: 12.00 Licht
instrumentaal ensemble: Nederlands
repertoir. 12.30 Nieuws en med. 12.37
Buitenlands commentaar. 12.50 Opera
muziek. 13.30 Voor de kinderen. 14.00
Gr. muziek. 14.15 Stereo: Concertge
bouworkest en solist: klassieke en mo
derne muz. 16.30 Cavalcade: gev. mu-
ziekpr. CVK: 17.00 Geref. kerkdienst.
IKOR: 18.30 Gr. muziek. 18.45 Kerk
veraf en dichtbij. NCRV: 19.00 Nws.
en weerpraatje. 19.07 Mod. en klassie
ke muziek (opn.). 19.26 Brusselse kant
tekeningen. 19.30 Geestelijke liederen.
20.00 Daar en nu, lezing. 20.15 Stereo:
Klassieke gr. muziek. KRO: 21.00 Op
onthoud, hoorspel. 21.55 Instrumentaal
trio: jazzmuziek. 22.00 Liedjesprogr.
22.25 Act. 22.30 Nieuws. 22.40 Geloven
in morgen: bezinning en gebed. 23.00
Kruispunt: progr. over actuele vraag
stukken op religieus gebied. 23.45 Ste
reo: Gitaarmuz. (gr.). 23.5524.00 Nws.
HILVERSUM II
VARA: 8.00 Nieuws. 8.15 Socialis
tisch strijdlied. 8.18 Weer of geen
(veer, gev. progr. (Om 9.00 Sportmede-
delingen). 9.45 Nieuws. 10.00 Klassiek
verzoekplatenpr. 11.00 Licht strijkork.
11.30 Ik bedoel maar, cabaret. AVRO:
12.00 Muzikaal onthaal: bonte muzika
le show. 13.00 Nieuws. 13.07 De toe
stand in de wereld, lezing. 13.20 Knip
perlicht, progr. voor alle weggebrui
kers 14.00 Dansorkest en zangsolisten.
NRU: Marathon Sportrevue (1).
VARA: 17.00 Stereo: Tango rumba-
orkest met zangsolisten. 17.30 Voor de
jeugd. 17.50 Nieuws. NRU: 18.05 Ma
rathon Sportrevue (H). VARA: 18.30
Walsorkest. 18.55 Zin en tegenzin: dis
cussie. VPRO: 19.30 Balans: religieus
progr. AVRO: 20.00 Nieuws. 20.05 Ste
reo: Klankomrankte levens: muzikale
biografie. 21.05 Elektronisch orgel niet
ritmische begeleiding (gr). 21.15 De
visie van ir. C. Staf éénstemmig
klankbeeld. 21.55 Stereo: Strijkkwartet:
klassieke muz. 22.25 Ik geloof, dat
praatje. 22.30 Nieuws. 22.40 Actualitei
ten. TROS: 22.55 Voorgerecht, praatje.
23.00 Op de valreep: felicitaties. 23.10
Lichte muziek. NRU: 23.55-24.00 Nws.
HILVERSUM III
AVRO: 9.00 Nieuws. 9.02 Muz. mo
zaïek. KRO: 10.00 Nieuws. 10.02 Ver
knipt. 11.00 Nieuws. 11.02 Koffie met
Kees. VARA: 12.00 Nieuws. 12.02 Loco,
een progr. zonder motief. 13.00 Nws.
13.07 VARA's Popshow. 13.45 Lichte
gr. muziek. 14.00 Nieuws. 14.02 Ro
me Athene: gr. platenprogr. voor
de buitenlandse arbeiders. 14.32 Brass
Band. 15.00 Nieuws. 15.02 AnkaraMa
drid, gr. platenprogr. voor de buiten
landse arbeiders. 15.32 Lichte muziek.
16.00 Nieuws. 16.02 Lichte gr. muziek.
(16.25 Voetbaltoto-uitslagen). 16.30 Dis
cobal: gr. muz. voor tieners. 17.00
Nieuws. 17.02-18.00 Nederlandse arties
ten op de plaat.
NEDERLAND I
KRO/RKK: 11.00—12.00 Eucharistie
viering in de kerk van H. Pius-X te
Eindhoven. NTS: 15.30-17.00 Monitor:
ontspanning en informatie voor de zon
dagmiddag met om plm. 15.50 Flipper
en om plm. 16.30 Sportuitslagen. CVK/
IKOR/RKK: 19.00 Bijbelvertelling v.
de kinderen. CVK/IKOR: 19.05 Dwars
bomen: discussie tussen jongeren.
NTS: 19.30 Sport. 20.25 Journ. NCRV:
20.30 Koningin Victoria historisch TV-
spel. 21.40 Ooggetuige: filmrep. over
Australië. 22.20 Bespreking v.d. nieu
we Italiaanse film De Bijbel. NTS:
22.30-22.35 Journaal.
NEDERLAND II.
hJTS: 16.00-17.00 Rep. van het jacht-
spring-concours om de Grote Prijs van
Nederland in Amsterdam. 19.00 Johan
en de Alverman, vervolgverhaal voor
de jeugd (4). 19.30 Wie zijn toch die
Britten: De Veroveraars (1), documen
taire. 20.00 Journ. 20.05 Dr. Kildare,
tv-film. 20.30 Ryker, aflevering uit de
Western-serie: The Virginian. 21.45 De
zeven wonderen van onze hedendaagse
wereld, filmrep. 22.10-22.15 Journaal.
14.40 Schoolradio. 15.00 Voor de vrouw.
15.40* Stereo: Fluit en klavecimbel:
Schotse volksmuz. 16.00 Nws. 16.02
Spaanse volksliederen (gr.). 1615 Voor
de jeugd. 17.15 New York calling,
praatje. 17.20 Lichte gr.muz. voor de
tieners.
HILVERSUM III
TROS: 9.00 Nws. 9.02 Lichte gr.muz.
met horoscoop. VARA: 10.00 Nws. 10.02
Kwink. (11.00 Nws.). 12.00 Nws. 1202
Actualiteiten. 12.05 Muzikaal VARA-Va-
ria. 13.00 Nws. 13.02 Actualiteiten. 13.05
Hoor nou's. 14.02 Actualiteiten (1400
Nws.). 14.05 Voor de vrouw. 15.00 Nws.
15.02 Actualiteiten. 15.05 Licht ensem
ble met zangsolisten 15.30 Zuid-Ameri
kaanse klanken. 16.00 Nws. 16.02 Ac
tualiteiten. 16.05 Zorro, progr voor tie
ners. 17.00 Nws. 17.02 Actualiteiten.
17.05-18.00 Verzoekplatenprogr.
HILVERSUM I
KRO: 7.00 Nws. 7.10 Meditatie. 7.15
Lichte gr.muz. en praatje. 7.55 Overwe
ging. 8.00 Nws. 8.10 Lichte gr.muz. 8.30
Nws. 8.31 Voor de huisvrouw. (9.30
Conciliepostbus; 9.35' Waterstanden).
10.00 Aubade: gevar. muz.progr. 11.00
Voor de zieken. 12.00 Musette-orkest en
zangsoliste. 12.18 Marktberichten voor
schippers. 1220 Voor de landbouwers.
12.27 Med. t.b.v land- en tuinb. 12.30
Nws. 12.40 Actualiteiten. 12.50 Lichte
gr.muz. en praatje. 13.30 Musiësta:
licht gevar. muz.progr. 14.20 Schoolra
dio. 14.40 Stereo: Licht instrumentaal
ensemble. 15.00 Pizzicato: licht gevar.
muz.progr. 17.00 Overheidsvoorlichting:
Onderwatersport in de Nederlandse An
tillen. Spr.: H. Hoogerwerf. 17.10 Voor
de jeugd.
HILVERSUM II
AVRO: 7.00 Nws. 7.10 Ochtendgymn.
7.20 Lichte gr.muz. VPRO: -7.55 Deze
dag muzikaal, meditatie. AVRO: 8.00
Nws. 8.10 Actualiteiten. 8.15 Lichte gr.
muz. (8.30-8.35 De groenteman). 8.55
Morgenwijding. 9.00 Pianorecital (gr.):
klass. en mod.- muz. 10.00 Voor d
kleuters. 10.00 Lichte gr.muz. (11.00-
11.02 Nws.). 11.00 Stereo: Licht ensem
ble met zangsoliste. 12.27 Med. t.b.v.
land- en tuinbouw. 12.30 Overheidsvoor
lichting: Uitz. voor de landbouw. 12.40
Stereo: Licht instrumentaal sextet met
zangsolist. 13.00 Nws. 13.10 Actualitei
ten. 13.30 't Muzikantenuur: I. Utrechts
studentenkoor en -orkest: oude muziek.
ZATERDAG 22 OKTOBER 1966
DUITSLAND I
10.00 Nws. 10.05 Journ. (van gister
avond). 10.20 Filmreport. 10.45 Inform,
en men. 11.15 Report. 11.45 Ansichtkrt.
12.00-13.30 Act.kron. 13.55 Nws. 14.00
Filmreport. 14.40 Fragm. v.d .uitz. v.
Paul Eiper. 15.30 Tick-Tack-Quiz. 16.00
Auf dem Holzweg in die Zukunft, film.
16.45 Beat-club. 17.15 Econ.pr. 17.45-
18.30 Sportjourn. (Reg.prog. NDR:18.30
Report. 19.00 Act. 19. Ï5 Amus.prog.
19.58 Prog.-overz. WDR: 13.30 Week-
journ. 18.30 Journ. 19.10 Kentucky Jo
nes. 19.38 Prog.overz. 19.40 Die Ein-
trittskarte). 20.00 Jrn. en weeroverz.
20.15 Kónliches Abent., comedie. 22.00
Tr. der Duitse Lotto. 22.05 Journ, weer
overz. en Het woord voor de zondag.
22.20 Vor verschlossenen Tiiren, Ame
rikaanse speelfilm. 24.00 Nws.
DUITSLAND II
14.40 Prog.-overz. 15.00 Report.15.30
Onze studio voor jonge kijkers. 15.55
Das Zauberkarussel. 16.00 Berta mit
den grossen Füssen, poppentrucfilm.
(herhaling). 16.10 Der Texaner, west.-
serie. 16.35 Reisreport. 17.00 Urlaub
narch Mass, vac.-tips. 17.30 Erwachsen
müsste man sein, vrolijk fam.verhaal.
(herhaling). 17.55 Nws. en weerber.
18.00 Nws. uit de Duitse bondsstaten.
18.30 Skaat en muz. 18.55 Operette
(herhaling). 19.27 Weerber. 19.30 Nws.
en kron. v.d. week. 20.00 Menschen-
raub, Amerikaanse speelfilm. 21.40 Het
comm. 21.50 Das aktuelle Sport-Studio.
23.10 Nws. en weerber. 23.15 Tolles
Geld comedie. (herhaling).
ZONDAG 23 OKTOBER 1966.
DUITSLAND I.
10.00 Nieuws. 10.05 Journ. (herh. van
gisteravond). 10.20-10.50 Filmreportage.
11.00 Progr.-overz. voor de lopende
week. 11.30 Documentair pr. 12.00 In
ternationale Frühschoppen. 12.45 Week-
journaal. 13.15 Regionaal weekoveiz.
14.30 Kinderpr. ló.OO Kinderpr. 15.25
Ein Volksfeind, toneelstuk van Ibsen.
17.30 Modejournaal. 18.15 Sportjourn.
19.00 Wereldspiegcl. 19.30 Sportjourn.
20.00 Journ. en weeroverz. 20.15 Toe
spraak van de iiondsdagpresident dr.
Eugen Gerstenmaier. 20.20 Herrenhaus,
toneelstuk van Thomas Wolfe. 22.20
Nieuws en weeroverz. 22.25 Documen
ts ire.
DUITSLAND II
12.40 Progr.-overz. \oor de koi iende
week. 13.00 Amueementspr. 13.45 Film-
renortage. f4.30 Act. en muziek. 14.55
Nieuws en weerlxjr. 15.0H Reisreporta
ge. 15.20 FilmreD. 15.50 Abenteuer auf
Malta, tv-film. 16.05 Kater Brunjas
Prozess für die Katz, Joegoslavische
speelfilm. 17.10 Draverijen om de prijs
van Europa. 17.45 Nieuws, weerber.
en sport. 18.00 Progr. over beroepskeu
ze. 18.30 Gesprek over de Katholieke
kerk en de wereldmissie. 19.00 Sport-
ber. en Lotto-uitsl. 19.27 Weerbericht.
19.30 Nieuws. 19.40 Berichten en me
ningen over Midden-Duitsland. 20.00
Toespraak door Bondsdagpresident dr.
Eugen Gerstenmaier. 20.05 Concert.
21.25 Documentaire. 22.50 Nieuws en
II. Omroeporkest en solist: mod. muz. i weerbericht. 22.55 Jazzmuziek.
