,,/A' zag het op de televisie99
Eierhandelaar Van de Grift
begon championkwekerij
Bedrijf in korte tijd
geheel omgeschakeld
I
Oplossing
GROTE PUZZEL
Oploswedstrijd Duim voor me
i
i *i
i
Jan trouwt een bosprin ses 1
Denk toch
i altijd weer i
i om het kind I
m m
m- §ËP
WM. Éi
i Ui
Collega 's
Investeren
Export
Mest
SCHAAKRUBRIEK
H. BOUWMEESTER 4
DAMRUBRIEK
P. BERGSMA
WM M
menteren", verklaart de kweker, „het
stro wordt zacht gemaakt om de water
opname te bevorderen".
In de cel hangt een vochtige warm
te, die de rond de 60 graden Celsius
schommelt. Deze temperatuur doodt de
schadelijke bacteriën als ziektekiemen
e.d. die nog in de mest aanwezig zijn.
„De goede bacteriën, die nodig zijn
voor de vorming van eiwitten blijven
over. Na ongeveer dertien dagen is de
mest totaal van structuur veranderd.
Als je erin graait, blijven je handen
schoon..."
De volgende stap op de weg naar de
voor de consumptie geschikte champig
non heet in kwekerstermen „enten".
„Het zaaien van de paddestoelen zou
je kunnen zeggen", zegt Van de Grift
verklarend.
Hij pakt een studieboek van zijn bu
reau en leest voor: „Uit een stukje
weefsel of uit een sporenmassa wordt
een reincultuur van champignongniyce-
lium gevormd..." En om dat even uit
te leggen: „Dat mycelium zou je kun
nen vergelijken met het zaad. Het
wordt in laboratoria gekweekt en wij
krijgen het in de vorm van tarwekor
rels".
champignons centraal in. In de kwe
kerij van de heer Van de Grift zijn 3
cellen gebouwd, waarvan de eerste als
een soort reservoir voor de mest dienst
doet.
Voordat de mest in Amerongen aan
komt heeft deze al een speciale bewer
king ondergaan. „Dat noemen wij fer-
Het mycelium ontwikkelt zich in een
laag aarde, die op de paardemest
wordt aangebracht. Na verloop van eni
ge dagen wordt er een wit, donzig vlies
zichtbaar, waaruit de champignons
groeien, die na achttien dagen rijp zijn
voor de pluk.
Het gehele proces duurt, gerekend
vanaf het moment, dat de mest arri
veert tot de dag, waarop er geplukt
kan worden, ongeveer zeven weken. De
champignons worden verpakt in kistjes
van een kilo. De consument betaalt in
de winkel ongeveer vijf tot zes gulden
voor een kilo geselecteerde champig
nons.
Van de Grift „Een krant heeft al
geschreven, dat ik dat bedrag voor een
kilo krijg, maar dat is niet waar. Stel
je voor, dan zou ik binnen korte tijd
schatrijk zijn..." In werkelijkheid kan
hij rekenen op de veilingprijs, die voor
het hele land uniform is.
En nu, na acht maanden kweken,
zegt de voormalige eierhandelaar dit:
„Of ik tevreden ben Zelfs meer dan
dat, als het zo doorgaat zit er muziek
in. Natuurlijk blijven er wensen wel
ke? Nou de ligging van Amerongen Is
voor de kweek niet erg gunstig.
Ik ben de enige in de hele streek...
kijk, en als ik hier in de huurt nu een
aantal collega's had zou dat veel gun
stiger zijn. Met z'n allen kun je tenslot
te meer bereiken, dan alleen., vooral
als je pas begint, zoals ik..."
AMERONGEN In januari van
dit jaar plukte ex-eierhandelaar Van
den Grift de eerste champignons in z'n
eigen kwekerij. Het gebeurde op een
vrijdag, een dag die de sympathieke
Ameronger zijn leven lang bij zal
blijven. ,,lk kon mijn ogen niet gelo
ven, toen ik die witte zee van cham
pignons voor het eerst zag. Eerlijk ge
zegd, werd ik er een beetje moedeloos
van. Er is geen doen aan om al die
dingen te plukken, zei ik tegen mijn
vrouw
Geassisteerd door mijn vrouw en
dochter is hij aan het werk gegaan. De
handen, die gewend waren voorzich
tig met eieren om te springen, pluk
ten nu de tere champignons. Het be
tekende al mei al een grote omschake
ling.
Nu, acht maanden later, zegt Van
der Grift: ,,lk zou niet anders meer
willen. Die champignons, daar zit le
ven in. Een ei is tenslotte een dood
ding, dat je alleen maar even verhan
delt. Het boeit niet, begrijpt u en dat
doen die champignons wel
„Ik heb eens een reportage over een
champignonkwekerij gezien. Die is me
bijgebleven en ik ben aan het prakkeze
ren gegaan. Niet lang daarna stond m'n
besluit vast
Maanden van hard aanpakken volg
den. Het bedrijf moest verbouwd wor
den, kostbare voorzieningen als ver
warming en ventilatie gingen voor de
baat uit.
„In het Limburgse plaatsje Horst is
het grote proefstation voor de champig
nonteelt en vooral daar ben ik wegwijs
gemaakt. Ik liep er zo maar naar bin
nenen ook bij de kwekerijen daar
in de omgeving. Iedereen heeft me ge
holpen. Of men bang voor concurren
tie was? Wel nee, er zijn nog veel te
weinig kwekerijen. De champignonteelt
staat in feite nog in de kinderschoenen."
Waarom heeft Van de Grift destijds
die voor hem en zijn gezin zo belang
rijke stap genomen? Hij formuleert 't
antwoord voorzichtig: „Kijk, ik had
in Duitsland grootwinkelbedrijven, die
verreweg de belangrijkste afnemers van
mijn eieren waren. In 1963 ging 't mis
met de export. De toeslag verviel en
wij kregen de klappen. En omdat er
voor my in de binnenlandse afzet be
trekkelijk weinig perspectief zat, besloot
ik wat anders te gaan doenmaar
watdat was voor mij de grote
vraag."
Van de Grift heeft daarna een moei
lijke periode doorgemaakt. Zijn toe
komst stond op het spel. Hij informeer
de bij collega's. Hij stak zijn licht op
bij diverse officiële instanties. Allerlei
ideeën speelden door zijn hoofd. De te
levisie bracht de oplossing.
Van de Grift moest noodzakelijker
wijs gaan investeren. „Als je, zoals ik,
van de grond af moet beginnen heb je
meer dan tachtig duizend gulden nodig.
Dat geld ben je kwijt en je moet dan
nog maar afwachten of je het terug
kunt verdienen
De resultaten, die het gezin Van de
Grift in de eerste maanden wisten te
behalen, waren een aansporing om met
nog meer energie de handen uit de
mouwen te steken.
Andere kwekers feliciteerden hun
nieuwe collega met zijn hoge opbrengst,
die ver boven het landelijk gemiddelde
lag.
„Ondanks dat alles voel ik me nog
steeds geen echte kweker, omdat ik be
sef dat ik er nog lang niet ben. Er gaat
minstens vijf jaar overheen als je de
hele materie goed onder de knie wilt
hebben. Naast de praktijk is een grote
theoretische kennis een eerste vereiste.
Ik ben een cursus aan het volgen en
van die studie profiteer ik dagelijks..."
In Nederland zijn ongeveer achthon
derd champignonkwekers. Ons land
neemt in Europa een vijfde plaats in.
Voor de champignonteelt zijn duizen
den kilo's paardemest per jaar nodig
De georganiseerde kwekers (Ameron
gen is ingedeeld bij het rayon Kerk-
driel) kopen deze voedingsbron voor de
28 Oktober, Joke Goedhart.
29 Oktober Frouwien Karstens,
Ria Sieck en Jeanette van Har-
devcld.
30 Oktober Thea en Marja van
Erven-Elst.
31 Oktober Jan v.d. Boven-
kamp, Irene van Geelen en
Driek Heikamp.
1 November Anton van Eden.
2 November Gertie van Ree.
3 November Elfriedje v.d.
Bosch.
4 November Theo Roor, Fiete-
ke van Dijk en Jeanette Oelde-
rink.
\in t verkeer
Allen heel hartelijk gefelici
teerd en een gezellige dag met
mooi weer toegewenst.
Hallo, jongens en meisjes,
Om maar met het begin te
beginnen, ik heb deze week weer
een heleboel capsules enz. gekre
gen. De zendingen kwamen van
de Rijk van Gaasbeekschool, van
Gerard Huft en een grote zak
vol van de heer J v .d. Brink uit
Achterberg.
Alle gevers en geefsters weer
hartelijk dank, namens de blin
den. Nog even en dan kunnen we
weer een hond kopen, maar de
laatste loodjes beginnen als ge
woonlijk weer zwaar te wegen.
Doen jullie allen de volgende
week nog je best?
Als je niet direct de eerstvol
gende -jiterdag in de krant staat,
weest dan niet bang, dat ik het
niet gekregen heb. want je komt
dan heus volgende weel: in de
lijst.
Om het niet te laten vergeten,
hier is nog even mijn adres:
Prins Bernardlaan 28.
Allemaal de hartelijke groeten
en tot de volgende week,
TANTE JOS
liet regende, dat het goot. Jan
zat achter het raarr naar al
dat water te kijken. Het was het
enige, wat hij nog doen kon,
want al zijn speelgoed had hij al
geprobeerd. Daar kon hij zich
vandaag niet mee vermaken
hij had er al zo vaak mee ge
speeld, vond hij. Och, hij ver
veelde zich gewoon. Dat kijken
naar de regen gaf hem echter
ook al niet veel voldoening. „Je
zou er kriebelig van worden, als
je er lang naar blijft kijken",
dacht hij. Langzamerhand wer
den zijn ogen zwaar; zijn hoofd
zakte naar beneden; hij sliep
Plotseling schokte hij wakker
klaarwakker. Voor hem op
de vensterbank stonden twee
mannetjes. Ze hadden mooie uni
formen aan, het leken wel hoge'
officieren. Een van de mannetjes
begon te praten. Jan had een
piepstemmetje verwacht van
zo'n klein mannetje, maar het
was een heelgewone stem.
„Wij komen u haler., heer
Jan", sprak het mannetje, „On
ze meester, zijne majesteit For
mica Polistus IH wenst dat gij
naar zijn hoofdstad Polistia komt
om zijn dochter Myra te huwen."
„M-maar u bent zoveel kleiner
dan ik", stotterde Jan beduusd.
„Als prinses Myra ook zo klein
is, hoe kan ik daar dan ooit mee
trouwen
„Maak u daarover maar geen
zorgen, onze meester is machtig.
Hij regee.t ook over de krachten
die er zijn tussen hemel en aar
de. Uw lengte is daarbij slechts
bijzaak die passen we gewoon
aan".
Met deze woorden blies hij op
Jan, die een duizelig gevoel
kreeg en zich toen ineen voelde
schrompelen. Na een paar tellen
stond hij oog in oog met de twee
afgevaardigden van koning For
mica Polistus. Alles in de kamer
leek nu veel groter, dan anders.
De sluiting van het raam hij
stond nu ooi. op de vensterbank
leek wel een grote ijzeren
staaf.
Jan stond die heel veranderde
wereld op tè nemen. Alle gewone
dingen in de kamer boezemden
hem ontzag in, hij werd er zelfs
een beetje bang van. Het duurde
wel even voor hij weer wat durf
de te zeggen en nog kwam zijn
stem fluisterend, toen hij zei:
„Juppie, hoe hebt u dat kunnen
doen, hoe kom ik nu ineens zo
klein?"
„Dat, edele heer, is een voor
beeld van de macht van onze
koning", antwoordde het manne
tje. „Laten wij ons even aan u
voorstellen. Mijn vriend heet For-
manus, generaal van de lijfwacht
van de koning en ik ben Formi-
nus generaal van de koninklijke
garde."
„O", zei Jan, die nog nooit
een echte generaal had gezien,
aarzelend; „ik heet gwoon Jan."
Forminus lachtte. „Dat wisten we
reeds, maar het is niet gewoon. U
zult in Polistia de eerste zijn, die
Jan heet."
Jan begreep er niets meer van.
alles leek wel op zijn kop gezet
vandaag.Hij ^tond daar in zijn
eigen huis met echte generaals
te praten, die heel vreemde na
men hadden en die hem vertel
den, dat de naam Jan iets heel
bijzonders was, maar bij hem
in de klas zaten er wel drie en
op de hele schoo' misschien wel
twintig.
Hij begon het echter leuk te
vinden en omdat de generaals
blijkbaar dachten, dat hij iets
bijzonders was vond hij, dat hij
maar net moest doen of ze ge
lijk hadden.
„Zouden we maar niet eens
naar Polistia gaan?" vroeg Jan,
en hij probeerde een beetje uit
de hoogte te praten. Hij dacht,
dat dat wel mocht, als je met
een prinses ging trouwen!
Forminus en Formanus maak
ten een buiging en Forminus zei:
„Wilt u ons maar volgen,
heer?"
Tlwars door het glas gingen
ze naar buiten (Jan verwon
derde zich daar niet meer over.
Alles was vandaag toch anders,
dan anders). De regen had opge
houden en de zon scheen stra
lend. Buiten stond een rijtuig ge
reed, bespannen met zes grote
zwarte paarden. Formanus ging
op de bok zitten en nam de leid
sels in z(jn handen. Forminus
hielp Jan in 't rijtuig en nam toen
plaats op 't palveniersbankje,
achterop de koets. Met 'n vliegen
de vaart reed men weg.
Reeds na enkele minuten was
men de weg af en het bos inge
reden. Met grote snelheid ging
het recht op een boom aan. Jan
hield zich vast aan de bank want
hij dacht, dat ze er tegen te plet
ter zouden rijden, maar vlak
voor de boom, zag hij dat er
tussen de wortels een tunnel was.
Daar reden ze in en toen begon
het landschap te veranderen. Het
bestond uit grote, groene weiden,
waarboven de zon helder scheen.
Prachtige bloemen, die Jan nog
nooit gezien had, stonden er tus
sen. Overal langs de weg zag hij
mensen lopen die er heel geluk
kig uitzagen.
„Het moet hier wel een goed
land zijn", dacht Jan, „als de
mensen er zo gelukkig uitzien."
Plotseling zag hij in de verte 'n
grote stad. Binnen de muren
stonden allemaal witte huizen.
Midden in de stad zag hy een
groot gebouw met zeven witte
torens erop. Hij dacht dat dat
wel het kasteel van de koning
zou zijn.
(Wordt vervolgd)
ONDER REDACTIE VAN
ONDERREDACTIE VAN
j-^et ligt in de bedoeling, dat we tot ongeveer
midden-april drie of vier oploswedstry-
den zullen geven. De eerste oploswedstrijd zal
bestaan uit 20 problemen, waarvan in vier
achtereenvolgende weken steeds vijf worden
geplaatst. In de daarop volgende rubriek wor
den alle 20 problemen nogmaals geplaatst en
pas dan kunt u uw oplossingen inzenden. Let
u voorts op deze punten:
a. Hoewel een korte zakelijke notatie wordt
geprefereerd, bent u vrij in de notatie; U mag
een eventuele belangrijke variant natuurlijk
niet vergeten;
b. een bij-oplossing mag de auteursoplossing
vervangen, maar dan moet die bij-oplossing
duidelijk winstgevend zijn;
c. hebt u én de auteurs- én een bij-oplossing,
dan levert u dat geen extra punten op; U
geeft dan bij voorkeur de officiële oplossing;
d. er bestaat altijd kans, dat een probleem
foutief wordt geplaatst, in dat geval wordt de
fout zo spoedig mogelijk gerectificeerd.
e. in de volgende rubriek zullen we nog iets
meedelen omtrent de prijzen.
En na deze inleiding nu dan de eerste serie
van vijf:
WM.
vms.
V.
Jm.
Kg.
'MM.
|~|e eerste Olympische schaakweek zit er in
Havana, de Cubaanse hoofdstad en
schaakcentrum bij uitnemendheid, bijna op.
Nederland mist zijn sterkste speler. Zoai»
bekend verklaarde Donner enige maanden ge
leden dat hij Nederland voorlopig niet wilde
vertegenwoordigen. Dit als protest tegen de
maatregelen die de Amsterdamse politie en
justitie tegen mevrouw Donner meenden te
moeten nemen.
We spelen bovendien met een onvolledig team,
vijf spelers en een official. Voor een zo brood
nodige tweede reservist was helaas geen geld.
Vooral in de finale-groep zal het een harde
boterham zijn. Uw verslaggever, die de eer
volle, maar ondankbare taak heeft aan het
eerste bord de schaakgroten der aarde te be
strijden, zou zijn lezers willen oproepen tot
het bekende werk met de duim. Hy zal het
de komende weken tnoeilijk hebben.
Helaas is het team van de U.S.A. niet ver
schenen en Robert Fischer ontbreekt dus op
het appèl. Een teleurstelling voor de gehele
schaakwereld.
Onderstaande party, gespeeld door de groot
meesters, die thans schitteren door afwezig
heid, is ontleend aan het jongste Piatigorsky-
toernooi.
De partij is theoretisch interessant.
Wit: Donner.Zwart: Fischer.
Piatigorsky-tournooi 1966.
Koningsindisch.
1. d2d4, Pg8—f6; 2. c2—c4. g7—g6; 3.
g2g3, Lf8g74. Lfl—g2. 0—0; 5. Pbl—c3,
d7d6; 6. Pgl—f3, Pb8—d7; 7. 0—0, e7—e5;
8. e2e4, c7c6; 9. Talbl (Deze zet heeft
Donner in hetzelfe toernooi ook tegen Najdorf
gespeeld. Met goed spel gelukte het hem toen
remise te bereiken. Het is echter te verwachten
dat Donner na deze party de torenzet met de
daarop volgende opmars b2b4 van zyn re
pertoire schrappen). 9a7—a6: 10.
b2b4, e5xd4 11. Pf3xd4 Tf8—e8 (Zwart
heeft een goede en elastische stelling verkre
gen); 12. h2—h3, Pd7e5'; 13. Ddl—e2,
b7b5; 14. c4Xb5, c6Xb5; 15. Tfl—<11, Lc&—
b7; 16. f2—f4, Pe5—c4.
46 47
48
49
60
^wm
zw.: 8-10 18, 30, 31, 36, 37; w.: 19, 25, 29, 34,
38, 39, 42, 44, 48.
2. zw.: 7, 8, 12, 19, 21, 26, 29, 33, 39. w.: 16, 22,
27, 32, 37, 38, 42, 44.
3. zw.: 1. 9, 12-14, 17, 20, 26, 40. w.: 16, 21,
25, 27-30, 38, 39.
Dit probleem eindigt in een bekend motief; dat
motief behoeft u niet verder uit te werken.
4. zw.: 6. 9. 13, 14. 25, 29, 32. 33, 38. w.: 11,
15, 17. 18. 20, 21, 24, 27, 31, 44.
5. zw.: 1, 2, 7, 12, 16, 19, 21, 24, 29, 34; w.: 6,
22, 27, 28, 32, 33, 36, 38, 44, 48. Dit probleem
moet wel helemaal uitgewerkt worden. Voor
alle problemen geldt: wit speelt en wint.
Bij dit vijftal kunt u zeer beknopt noteren;
U kunt bijv. behalve by het afspelletje van
nummer 5, steeds volstaan met het geven van
alleen de witte zetten.
Tot slot hebt U, maar zeker ook de auteur
zelf, er recht op, de naam van de maker van
deze problemen te noemen. Dat is de man uit
de Meidoornstr. 59, uit Heerlen, Leen de Rooij,
die eens jeugddamkampioen van Nederland
was en de laatste jaren een van Nederlands
beste problemisten is .We hopen, dat u bij
het vinden van de oplossing ook waardering
zult hebben voor de auteur.
Volgende week het tweede vyftal problemen.
Correspondentie betreffende deze rubriek aan
P. Bergsma, Haedstrjitte 60, Roordahuizum.
Telefoon 05660-463.
(Ondanks het dreigende overwicht van wit
op de koningsvleugel, is zwart duidelijk posi
tioneel in het voordeel. Fischer heeft nog maar
enkele zetten nodig om dit overwicht om te
zetten in winst); 17. De2d3, Ta8c8; 18.
Kglh2, Dd8c719. Tbl—b3. Te8—e7 (Ver
dubbeling op de e-lijn); 20. Tdlel. Tc8—e8;
21. Pd4—c2, Dc7c8; 22. Pc2—e3 (Elimineert
het sterke paard op c4, maar het is reeds te
laat); 22Pc4Xe3; 23. TelXe3, Pf6X
e4; 24. Lg2Xe4, Lb7Xe4; 25. Dd3xd6 (Deze
poging om het materiële evenwicht te bewaren
wordt resoluut afgestraft); 25Te7
d7; 26. Dd6c5, Td7—c7; 27. Pc3Xe4, Tc7Xc5;
28. Pe4Xc5, Lg7—d4. Wit geeft het op.
MBR'EILBBJ.
IDEÉlBEN
AAL
PAAR
ZiA
Horizontaal:
1. race te Assen, afk.
3. been met vlees
7. waarmerk
9. inktvis
11. schermbloemig
plantengeslacht
14. laatste rustplaats
16. reinigingsmiddel
18. (melk) zeef
20. potsenmaker
22. toornachtige op
welling v. onge
duld
24. niet dicht opeen,
schraal
25. 't toepassen, v.
kunstgrepen
28. alvorens
29. Fr. munteenh.
afk.
31. welpenleidster
33. muzieknoot
34. advies
36. metaal
39. hoenderachtige
vogel
40. doen stikken
42. flink ondanks
ouderdom
44. kiezelzandsteen
46. oosterlengte, afk.
48. geliefde v. Romeo
51. bloemverwante
52. scheepstouw
54. veel mensen bijeen
56. zie 24 hor.
57. boven het gewone
59. onzydig, afk.
60. Franse componist
62. wezen
64. gedorste halmen
65. ergens anders
67. oudste
68. eerste 2 klinkers
v. h. alfabet
69. ondeugend
70. de oudere, afk.
Vertikaal:
1. vierkante (gebak
ken) steen
2. woord m. scherp
omlynde bet.
26. eetb. knolletje
49.
orgaan v. Ver.
7. stage vlyt
27. opening in kerk
Naties, afk.
8. milit. uniformpet
toren!
50.
in geheime zit
10. meubel
30. berggroep in Kar
ting, afk.
12. toespraak
paten
51.
bijw.
13. dun staafje
32. noordkers
53.
oude Lat. bijbel
15. geslepen vlak
34. deel v. e. vaar
vertaling
17. stijf
water
54.
tyding, gerucht
19. alvorens
35. soort papegaai
55.
delfstof
20. gril
37. bep. orgaan
56.
elpenbeen
21. loopvogel
38. d-verlaagd (muz.)
58.
rode (in plaats
23. heftig
41. kerkel. zangstuk
namen)
3. afval bij het
43. moedig, stevig
61.
medicus
dorsen
45. oproep b. h. tele
63.
titel, afk.
4. luitenant, afk.
foneren
64.
tennisterm
5. pers. voorn.woord
47. eenh. v. verlich
66.
heilige, afk.
6. hoofddeksel
tingssterkte
67.
op dit moment
"T£ï»'
