„Wij moeten hen in onze
gemeenschap opnemen"
Een Veenendaalsewoning
voor het Spaanse gezin
Gemeentelijk experiment
is uniek in Nederland
Grote belangstelling
voor zang in Pniëlkerk
Club 500 bracht muziek
(lie „in" is bij de jeugd
HENNY JANSEN
AGENDA
Beroep uitgebracht
voor .,Sola Fide"
Jeugdfilms van
Leger des Ileils
Nieuwe kleuren
op kanarieshow
Gelderse Vallei
Aanrijding liep
nog goed af
Bekendmaking
Actie „steunbeer"
voor restauratie
van Oude Kerk
ECONOMIE
PROBLEMEN
FRANCISCO
CONFLICTEN
TAAK
Het Spaanse gezin Rodri
guez woont in een vakantie
huisje in het landelijke Over
berg. Francisco en zijn vrouw
Consuelo Taboana weten nu.
na drie jaar. precies wat er
in Nederland te koop is. Zij
willen hier blijven. Voor al
tijd. Ze zouden ook best in
aanmerking willen komen
voor een huis in een Holland
se straat. Er bestaat een kans
dat deze wens in vervulling
zal gaan. want de gemeente
Veenendaal wil een proef
gaan nemen Een proef die
wellicht uniek is in Neder
land
Parfumverstuivers
ASSURANTIEKANTOOR MULDER
ft VERZEKERINGEN
ft HYPOTHEKEN
ft FINANCIERINGEN
DINSDAG I NOVEMBER 1966
VEENENDAAL „Bij ons college zijn momenteel plannen in studie om
enkele buitenlandse arbeiders met hun reeds in ons land verblijvende gezinnen
bij wijze van proef in deze gemeente te huisvesten. Bij een dergelijke be
scheiden proefneming zal dan bezien kunnen worden hoe deze mensen zich
in de voor hen vreemde samenleving kunnen aanpassen". Zo staat het in amb
telijke termen geformuleerd in de aanbieding van de gemeentebegroting, die
onlangs werd uitgebracht. Achter deze formele zinnen schuilt een initiatief,
dat wellicht als uniek kan gelden voor onze Nederlandse samenleving.
De huisvesting van de gastarbeiders en met name die van de buitenlandse
gezinnen is eigenlijk al zo lang zij hier werken en wonen een vraagstuk, waar
zowel de gemeente als het bedrijfsleven zich intensief mee bezig hebben ge
houden. De gemeente Veenendaal heeft nu, op advies van vertegenwoordigers
van vakbond en industrie besloten een proef te nemen. Enkele van de Spaanse
gezinnen zal, als de plannen van de gemeente doorgang vinden, via het huis
vestingsbureau een woning worden toegewezen. Gezinnen, die hiervoor even
tueel in aanmerking komen, waren enthousiast bij het horen van dit bericht.
Hun eerste reacties betekenden een stimulans voor degenen die het experi
ment op papier hebben gezet.
„Muy bien", is het oordeel van de Spaanse gezinnen. Uitstekend idee!
Vakbondsleider H. W. Hannink. dis
trictsbestuurder van „de Eendracht" is
een van de mannen achter het experi
ment. In zijn werk komt hij bijna dage
lijks in aanraking met de gastarbeider,
die in vele gevallen het nut van een vak
bond wel inziet. Vandaar dat bijvoor
beeld het N.V.V. in Veenendaal 60 „bui
tenlandse" leden telt.
Uit de vakbond is een speciale com
missie gevormd, die eens per week
spreekbeurt houdt. Voor de buitenlanders
schept dat de gelegenheid met de veelal
ln hun ogen gecompliceerde problemen
voor de dag te komen.
En omdat de heer Hannink de gastar
beiders zo goed kent, gelooft hij stellig
ln het welslagen van het gemeentelijke
experiment. „Ik weet, dat er gezinnen
zijn die best in onze gemeenschap zou
den kunnen worden opgenomen. Vooral
veel Spanjaarden hebben vast besloten
niet meer naar hun geboorteland terug
te keren. Ze kunnen daarom tot de vas
te kern van het bedrijf, waar ze werken,
gerekend worden. Dat is ergens een ga
rantie, wanneer het gaat om het toe
wijzen van een woning."
De heer Hannink weet te vertellen,
dat naast de economische redenen ook
andere oorzaken de Spanjaard aan Ne
derland binden. De politieke structuur
van Spanje is er een van. „Een jongeman
heeft mij eens gezegdik ga niet te
rug zolang Franco er zit. Ik heb hem
toen gevraagd.... maar als er nu in
Nederland eens geen werk meer voor
je zou zijn? Zijn antwoord was frap
pant... Ik zoek de hele wereld af, zei hij,
en als ik nergens terecht kan, schiet ik
me dood".
Is het ten opzichte van de vele Neder
landse gezinnen, die al jaren op de
wachtlijst van het huisvestingsbureau
genoteerd staan, wel rechtvaardig om
woningen aan buitenlanders toe te wij
zen?
Het antwoord levert voor de heer Han
nink geen problemen op. „Ja, men zou
enigszins het idee kunnen krijgen, dat
de Spaanse gezinnen worden voorgetrok
ken en inderdaad speelt dit argument
wel een rol. Laten we echter niet ver
geten dat het om een proef gaat, een
proef op kleine schaal..."
De gastarbeiders zijn een stukje
van Veenendaals economie geworden.
Zonder hen zou op dit moment het
bedrijfsleven voor grote, problemen ko
men te staan. Het is geen geheim, dat
zij in 3e bedrijven vaak werk onder
handen hebben, dat eufemistisch uitge
drukt, door de Nederlandse werkne
mer niet wordt geambieerd. De heer
Hannink weet daarvan mee te praten.
„Ze knappen het werk op, waar ande
ren hun neus voor ophalen. WJj zijn zon
der meer verplicht hen in het maat
schappelijk leven op te nemen...."
Wanneer er ontslagen vallen, worden
de buitenlanders daar in de praktijk ook
het eerst het slachtoffer van. De Scheep-
Jeswolfabrieken gaven er dezer dagen
een treffend voorbeeld van, toen twintig
Marokkanen ontslag werd aangezegd.
„Ze zijn als vogels uit de lucht komen
vallen en gaan even plotseling weer
weg", zei de Scheepjeswol-directie enigs
zins verontschuldigend. Daarin schuilt
een kern van waarheid, want de heer
Hannink voert aan: „De Marokkaan is
niet erg honkvast. Anders is het met de
Spanjaard. Ik ken er die zich willen
naturaliseren...."
Die twintig ontslagen is dat veront
rustend? „Volgens een prognose van het
Centraal Bureau voor de Statistiek zul
len er over heel Nederland nog 6000
werknemers uit de textielindustrie moe
ten afvloeien. Daarbij zullen ongetwij
feld buitenlanders zijn, maar ik zie het
geheel als een natuurlijke afvloei en in
dat licht bezien, is het niet schrikba
rend".
Wat gebeurt er als het experiment
met de huisvesting slaagt? „Dan gaan
we de buitenlandse gezinnen op dezelfde
wijze behandelen als onze eigen woning
zoekenden. Natuurlijk moeten zij wel
kunnen aantonen, dat zij zich in Neder
land voorgoed willen vestigen, die ga
rantie zal de gemeente verlangen. Dat
is niet meer dan redelijk, vind ik".
Waar wonen die Spaanse gezinnen dan
nu Bij de Koninklijke Veenendaalse
Stoomspinnerij en Weverij werken over
het gehele bedrijf verspreid, ongeveer
190 buitenlanders zowel mannen als
vrouwen, en het is daarom voor de heer
J. van Barneveld, die hopfd is van de
afdeling personeelszaken en die ook uit
persoonlijke interesse een grote mate
van belangstelling voor hen aan de dag
legt niet moeilijk om met kennis van
zake over de omstandigheden, waaron
der zij hier moeten leven en met name
over hun huisvesting te spreken.
Hij heeft de Spanjaarden in Neder
land, maar ook in hun eigen land, leren
kennen en waarderen. Hij weet ook dat
er soms veel mankeert aan hun huis
vesting in Nederland. En juist om deze
harde waarheid geweld aan te doen, wil
len hij en zijn medewerkers de zaken
bewust anders aanpakken, beter.
Resultaat: de Spanjaarden van de Ko
ninklijke V.S.W. zijn op goede wijze on
dergebracht. Dat is niet vanzelf gegaan
en dat doet het nog steeds niet. Er zijn,
vooral in het begin, wel terdege proble
men opgedoken, die echter door „per
soneelszaken" energiek werden aange
pakt.
Nu kan men met een gerust hart de
propere huisjes van de Spaanse gezin
nen aan de buitenwereld tonen, die ver
scholen tussen beuken en berken op het
terrein van de heer G. Henken aan de
Bergweg te Overberg staan.
Iedereen mag komen kijken, de vijf
Spaanse gezinnen die er wonen zijn
gastvrij en kunnen al vrij aardig met
de Nederlandse taal overweg. Tussen
hen en de familie Henken zijn hechte
vriendschapsbanden ontstaan. De heer
Henken vertelt: „Als er bij ons een
verjaardagsfeestje is, komen ze op vi
site
En zijn vrouw: ,,'s Zomers komen
hier veel toeristen naar toe. Het is een
lust om te zien. hoe zij met hen samen
kunnen wonen. Ze zoeken zelf contact,
ze willen gewoon meetellen...."
Het gezin van Francisco Rodriguez
(36) woont al drie jaar in een van de
zomerhuisjes op het terrein van de heer
Henken. Zijn beroep is operator op een
afdeling van de V.S.W.
Francisco en zijn vrouw Consuelo (32)
hebben Nederland nu zo langzamerhand
wel „verkend". Ze weten, populair ge
zegd, wat er te koop is in het land,
waarvan het klimaat hun wat moeilijk
is gevallen. Te wisselvallig vinden ze,
maar wel prettig om in te werken.
Francisco is de hitte gewend. „Op de
boerderij", weet hij in een mengelmoes
van Spaans en Nederlands te vertellen,
„Waar ik altijd de kost heb verdiend
was werken onder een temperatuur van
veertig graden een doodgewone zaak".
Hij maakt een gebaar dat overmatig
transpireren moet uitbeelden.
Maar nu de vraag, waar we tenslotte
voor gekomen zijn: „Zou de familie
Rodriguez in een Hollands huis willen
wonen, in een Hollandse buurt, tussen
Hollandse buren?
Francisco hoeft niet na te denken:
„Ja", lacht hij, „een Hollands huis is
prima" en gebarend weet hij duidelijk
te maken, dat hij in de gemeente Ame-
rongen, waar Overberg een deel van is,
staat ingeschreven.
Maar ook het Spaanse gezin geeft
blijk goed van de ontwikkelingen, zoals
die zich momenteel in het bedrijfsleven
voordoen, op de hoogte te zijn. „Wel in
een nieuw huis", zegt de Spaanse gast
arbeider nogmaalsals het werk goed
blijft gaan... dan wel".
„Veel Spanjaarden zijn mensen zon
der vaderland", zegt personeelschef J.
van Barneveld later in zijn woning aan
de dr. De Visserstraat. „Nu ze het leven
in Nederland hebben geproefd kunnen
ze niet meer terug. Het zou voor velen
een geweldige tegenslag betekenen, als
ze hier weg zouden moeten, want ver
geet u de omstandigheden, waaronder ze
in eigen land moeten leven niet."
Hoe staat hij tegenover de huisves-
tingsproef
„Dat zal voor honderd procent lukken,
maar er zal geselcteerd moeten worden.
De mensen, waarvan we weten dat ze
keurig netjes een huis bewonen, komen
in aanmerking".
De heer Van Barneveld verwacht niet,
dat er conflicten zullen ontstaan met de
woningzoekenden, wier geduld vaak al
jaren op de proef werd gesteld. „De hu
ren van de nieuwe huizen zijn aan de
forse kant. Ik dacht niet, dat er de eer
ste jaren verandering in zal komen.
De Spaanse gezinnen zijn best bereid
met twee gezinnen in een huis te gaan
wonen en aldus hoeft de huur voor hen
geen bezwaar te zijn. Voor vele jonge
Nederlandse gezinnen ligt dat anders en
zo beschouwd, bestaat de mogelijkheid
dat er huizen leeg blijven staan
Voor Hollandse begrippen klinkt het
wellicht wat vreemd dat twee of zelfs
meer gezinnen een woning delen. De
heer Van Barneveld weet zeker dat de
Spanjaard daar totaal anders tegenover
staat.
„In Spanje wonen drie generaties
vaak in hetzelfde huis. De grootouders
brengen er de kinderen groot. Dat wil
niet zeggen dat een Spaanse moeder
niet van haar kinderen houdt het is
een kwestie van traditie, een kwestie
van 's lands wijs, 's lands eer...."
En tenslotte dit. Als de heer Van
Barneveld over buitenlandse arbeiders
VEENENDAAL Ter voorziening in
de vakature ds. A. A. Bos heeft de pro
vinciale kerkvergadering te Utrecht voo
de Hervormde wiakgemeente in wtrding
„Sola Fide" een beroep uitgebracht op
ds. J. Nijeboer uit Beilen.
De Spaanse arbeider aan het werk.
Hier ziet u Luis Fernandez Cruz, een
van de wevers, in dienst hij de V.S.W.
spreekt wil hij met nadruk één punt
voorop stellen en dat is dit: „Onze wel
vaart zou een duikeling hebben gemaakt
als we die mensen hier niet aan het
werk hadden gehad. De lonen zouden
dan noodzakelijkerwijs opgevoerd moe
ten worden om personeel te krijgen. Dat
werkt inflatie in de hand met alle ge
volgen van dien...."
Vandaar: „Wij hebben een taak ten
opzichte van deze mensen. In onze ge
meenschap zullen we voor hen een
plaats in moeten ruimen. Dat hoeft niet
op stel en sprong, tenslotte zijn Keulen
en Aken ook niet op een dag gebauwd."
Die laatste woorden klinken heel be
slist.
Als de heer Van Barneveld iets zegt,
bedoelt hij ook iets.
Dat hebben ook de Spanjaarden zo
langzamerhand wel in de gaten gekre
gen
VEENENDAAL In het kader van
het interkerkelijke jeugdwerk gaat het
Leger des Heils deze winter wekelijkse
filmmiddagen voor de jeugd verzorgen.
De eerste voorstelling is op woensdag
2 november om vier uur. De toegangs
prijs bedraagt f 0,25.
VEENENDAALVoor het eerst in
Nederland zullen <r nieuwe kleuren in
de kanariekweek getoond worden, tij
dens een tentoonstelling op vrijdag 11
en zaterdag 12 november in het NVV-
gebouw. De expositie wordt georgani
seerd door de vereniging „De Gelderse
Vallei". Verwacht wordt, dat er onge
veer tweehonderdtijftig vogels te zien
zullen zijn.
Voor de tenloorstelling zullen gedu
rende twee dager de vogels aan een
strenge keuring onderworpen worden.
Dit gebeurt op woensdag 9 en donder
dag 10 november, ook in het NVV-ge-
bouw.
Dinsdags tevortn moeten de vogels
gebracht worden.
Als keurmeesters zullen optreden de
heren Van Ginke uit Amersfoort en
Blankestijn uit Veenendaal.
VEENENDAAL. Voor de bijzondere zangavond die gisteravond in de Pnii
kerk aan de Hoofdstraat door de Bijbel-kioskvereniging werd georganiseerd lx
stond grote l»elangstelling. Om half acht was de kerk al voor een groot deel be
zet en toen de avond om acht uur door ds. Keuning werd geopend waren er maar
enkele banken meer onbezet. Samenzang, koorzang en solo-zang door de bariton
Kees Deenik wisselden elkaar af. Aan de massale koorzang werd meegewerkt
door het gereformeerde kerkkoor „Soli Deo Gloria", het kerkkoor „Chrigeza",
het kerkkoor „Sola Fide" en het hervormde zangkoor „Con Amore" o.l.v. de
dirigent W. Homsveld.
In Overberg is een schuur omge
bouwd tot een „blok" woningen. De
Spaanse gezinnen wonen er, naar hun
oordeel, niet ongerieflijk, maar ze
zouden best iets anders willen.
De hervormde predikant dr. Graaf
land merkte in zijn korte toespraak over
het werk van de Bijbel-kioskvereniging
op dat het geen vergissing is dat de
herdenking van de hervormingsdag en
deze zangavond samen vallen. Het gaat
beiden om dezelfde zaak; namelijk dat
de Bijbel in het middelpunt moet staan.
„Bestaat niet het gevaar," zo vroeg
dr. Graafland zich af, „dat deze herden
king gaat vervagen? Ook bij andere her
denkingen ziet men dit, o.a. bij de her
denking van de gevallenen en van de
bevrijding en dat is nog zoveel korter
geleden dan de hervorming, die al vier-
eneenhalve eeuw oud is."
„Dit zou zo zijn," aldus de predikant,
„als het alleen maar ging om een tijd
van vier eeuwen. De hervorming is ech
ter niet alleen een zaak van het verle
den maar evenzeer een zaak van het
heden en heeft nog niets van zijn actua
liteit verloren."
„In Luthers dagen was de Bijbel be
dolven onder het stof van tradities en
men kon niet meer leven uit het bevrij
dende woord van God. Dit geldt echter
eveneens voor onze tijd," aldus dr. Graaf
land. „Enerzijds wordt de Bijbel soms
overheerst door wetenschappelijke inzich
ten en anderzijds kunnen wij met onze
tradities de Bijbel overheersen., In bei
de gevallen is de mens aan het woord
en niet God. Daarom moet de kerkher
vorming telkens opnieuw plaatsvinden."
Dr. Graafland besloot zijn toespraak
met een opwekking steun te verlenen
aan het werk van de Bijbel-kioskver
eniging die tracht de Bijbel te versprei
den onder de mensen. Niet de kerk
mens alleen maar de mens zonder meer.
„De Bijbel-kioskvereniging doet dit in
de overtuiging dat de Bijbel de weg
wijst naar het leven. Onze steun is geen
liefhebberij of een goede daad, maar is
een stuk van gehoorzaamheid aan het
gebod van Jezus Christus," zo zei hij.
VEENENDAAL Het 12-jarige
zoontje van de fam. V. aan de Julia-
nastraat stak gisteren, met zijn fiets
in de hand, de Nieuweweg over.
Een auto bestuurd door mej. T. W. uit
Woudenberg naderde en wist het jon
getje niet meer te ontwijken.
Het ongeval liet zich erger aanzien,
dan het was want de jongeman bleef
vrijwel ongedeerd. De materiële scha
de was ook beperkt.
Heden, dinsdag
Veenendaal: 14.30 uur: Verenigingsge
bouw Jeugdfilm.
Bioscoop
Luxor Theater: geen vocrstlling.
.Morgen, woensdag
Veenendaal, Verenigingsgebouw, 9.30 en
14.30 uur: Kindercabaretprogramma,
zaal Leger des Heils, 16.00 uur, film
programma.
Bioscoop
Luxor Theater: 19.30 uur: Thunderball.
TENTOONSTELLING
Streekmuseum Rhenen: Tot zaterdag 5
november tentoonstelling van aqua
rellen, grafieken, gouaches en teke
ningen van Ben Lamers en Gert Hes-
seling. Dagelijks geopend van 11.00
12.30 uur en van 14.0017.00 uur, bo
vendien dinsdagavond van 19.00—
21.00 uur. Op woensdag gesloten.
OVERBEKG - In het kader van de
vrije-tljdsbesteding ten behoeve van de
jongens van het tehuis „Overberg" heb
ben zij zaterdag j.l. kunnen genieten
van wat door „Club 500" werd voorge
schoteld. Het is een hele opgaaf voor
de organisator, de heer Lohuizen, om
steeds weer iets in elkaar te draaien,
dat fris blijft en „pakt". Beatmuziek
kwam er vrijwel niet aan te pas, heat-
groepen in het geheel niet.De hele mid
dag stond in het teken van volksliedjes
en het elektronische orgel.
Met een kort woord luidde de organi
sator deze middag in. waarbij hij een
korte explicatie gaf van de werking, de
mogelijkheden van het elektronische or
gel en de voor- en nadelen ten opzich
te van de piano.
De pauze tussen de verschillende on
derdelen werd gevuld door gevarieerde,
elektronische muziek op het Hammond
orgel. De organist wist op werkelijk
briljante wijze zowel bioscooporgel- als
kerkorgelgeluiden uit het instrument te
toveren.
The Scare-crow, een groepje van vier
jongens en twee meisjes en The Folk-
minstrels uit Utrecht gaven blijk, be
halve een geode representatie, ook de
nodige muzikale prestaties te kunnen
leveren.
Zowel het door de Scare-crow ge
speelde en gezongen „We shall not be
moved" als de door de Folk-minstrels
op zeer gevoelige wijze gezongen gos-
pelzong „Nobody knows" waren van
een behoorlijk gehalte. Liedjes die mo
menteel nogal „in" zijn, werden op het
hammond-orgel gespeeld, waarbij na
tuurlijk het merendeels jeugdige pu
bliek zich niet onbetuigd liet en uit
volle borst meezong.
Als een goede afsluiting van dit mu
ziekfestijn droegen het zo langzamer
hand wel bekend geworden radio-duo
de Anca's uit Hilversum, twee meisjes
met een gitaar, een steentje bij. Hun
goede voordracht en zuivere stemmen
kon men in het bijzonder beluisteren
in „Side by side!', „You got to be
mine" en het in het Spaans gezongen
„Ave Maria".
Getuige het steeds weer opklinkend
applaus moet een en ander wel in de
smaak gevallen zijn.
de jeugdige enthousiaste artiesten een
versnapering aan.
The Scare-crow. die zaterdag in Over
berg een grote bijdrage leverde aan
een geslaagde muziekmiddag.
Aan het einde van de avond volgde
samenzang van enkele liederen onder
leiding van Kees Deenik, die zelf enkele
solo's had gezongen waarvan „De weg
van barmhartigheid" wel bijzonder mooi
was.
De bijzonder geslaagde avond, de die
Bijbel-kiosk vereniging weer een aan
tal nieuwe leden bezorgde werd be.*'oten
door de gereformeerde predikant ds. J.
IJtsma. Er was ook veel belangstelling
voor de grammofoonplaten die ten bate
van het werk van de B.K.V. werden
verkocht.
ADVERTENTIE
Drogisterij en parfumerie
Zandstraat 7 - Veererd'
VEENENDAAL Burgemeester en
wethouders wijzen belanghebbenden er
op, dat gebleken is, dat bij het aanleg
gen van waterleidingen, gasleidingen
en elektriciteitskabels e.d., welke wer
ken meestal via de kelder worden aan
gelegd, verzuimd wordt de gaten, die
ter uitvoering van die werkzaamheden
in de kelderwand ontstaan, dicht dan
wel waterdicht te maken.
Een dergelijk verzuim kan er de oor
zaak van zijn, dat bij langdurige regen
val het grondwater een zodanige hoge
stand bereikt en daarbij een zo sterke
druk op de kelderwand uitoefent, dat
een kelder als gevolg daarvan volloopt
met water, waardoor aanmerkelijke
waterschade kan ontstaan.
Bovendien is het mogelijk, dat ratten
de kelder binnendringen via de niet
goed dicht gemaakte gaten rondom de
doorgevoerde leidingen en'of buizen
in de kelderwand.
Belanghebbenden wordt aangeraden
na te gaan of voormelde omstandighe
den zich al dan niet voordoen, opdat
door hen daartegen tijdig maatregelen
kunnen worden getroffen.
EDE Binnenkort zal in Ede een
begin worden gemaakt met de „actie
Steun-Beer", die tot doel heeft gelden
bijeen te krijgen voor de restauratie
van de Oude Kerk in het centrum van
het dorp Ede.
Reeds drie jaar staat de kerk, het
enige cultuur-historische monument van
Ede, in de steigers maar als de ver
wachtingen in vervulling gaan, zullen
de werkzaamheden over ruim een jaar
voltooid zijn.
De gehele restauratie kost ongeveer
tien miljoen gulden. Na aftrek van de
van het Rijk, de provincie en gemeen
te te ontvangen subsidies zal van de
ongeveer 1.700.000 gulden bedragende
restauratiekosten ongeveer 500.000 gul
den uit eigen middelen gefinancierd
moeten worden.
Het werkcomité, dat de actie „Steun-
Beer" voorbereidt, streeft naar een op
brengst van een ton, zodat uit de ker
kelijke gemeente de resterende 5 ton
bij elkaar gebracht zal moeten worden.
De Hervormde Gemeente heeft reeds
ruim f 150.000,- ingezameld bij diverse
acties.
Eigenaar R. R. Mulder Makelaar in Assurantiën
ADVERTENTIE
sinds
nov. 1922
Kerkewijk 167 Veenendaal Telefoon 083853000
Vertegenwoordiger H. Logtenberg, Larikslaan 4, Veenendaal.