KERKDIENSTEN
„Zwarte dood" slaat
in Vietnam toe
Brandt zoekt contact
met Gerstenmaier
\arkens-K.I. is op
Veluwe in gevaar
z Uw Opel Rekord Caravan en uw Opel dealer, twee die voorn klaar staan.
Wat is nog ruimer dan de Opel Rekord '67
Xenopsylla Cheopis als
bondgenoot van Viët-Cong
V.A.B. KIRPESTEIN N.V.
f /.-
Denk overal en altijd weer
aan het kind in Tt verkeer
Beperking en
concentratie
bij Ver. Glas
Pest steekt kop op als gevolg van oorlog
Door de lucht
Fokker in botsing
met kangoeroe
3 vormen
Een manlijke sigaret
Pittig en
toch zacht
CAPT4/^
Coalitie C.D.U. en S.P.D.
Sneeuw in Parijs en
Amerika
Hier ziet u een gedeelte van onze enorme sortering BEDDEN,
DEKENS, BEDSPREIEN en PLAIDS.
HET VERTROUWDE ADRES IS:
TEXTIELHANDEL TURKESTEEN
Hoogstraat 26 - Tel. 2686 - Veenendaal
Ook voor automatische electrische dekens, met fabrieksgarantie.
Dealer voor Veenendaal en omgeving
Industrielaan 12 - Veenendaal - Tel. 08385-2450
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Pagina 11
VRIJDAG 4 NOVEMBER 1966
(Van een Sunday Times-verslaggever)
T>ij alle onheilen die de bevolking van Zuid-Viëtnam in de afgelopen jaren
hebben getroffen is nu ook de „zwarte dood" uit de middeleeuwen geko
men de pest, de griezelige besmettelijke ziekte die door ratten wordt verspreid.
Tussen 1 januari en 5 augustus j.l. zijn daar 2.002 gevallen geconstateerd. Van
de patiënten zijn er 116 aan de gevolgen gestorven.
De ziekte grijpt onweerstaanbaar om zich heen.
In 1961 was nog slechts één provincie in de gevechtszone besmet gebied. Nu
zijn reeds 22 van de 29 provincies ten noorden van de hoofdstad Saigon door
de plaag bezocht.
Pater Do Van „Quy, het hoofd van
de plaatselijke afdeling van het Insti
tuut Pasteur, het centrum van het
wetenschappelijke onderzoek, heeft
meegedeeld, dat hij de uitbreiding
van de ziekte „hoogst ernstig" acht.
Volgens hem zal het probleem niet
vóór het einde van de oorlog kunnen
worden opgelost.
De wereldgeschiedenis leert trou
wens, dat legerscharen en besmette
lijke ziekten vaak hand in hand op
rukken. Alleen al in de veertiende
eeuw zijn 25 miljoen mensen het
slachtoffer van de „zwarte dood"
geworden. Zuid-Vietnam is sinds
mensenheugenis een verdacht land.
Natuurlijk hebben de oorlogsomstan
digheden het felle toeslaan van de
ziekte bevorderd, doch het ziet er
niet naar uit, dat Washington dit zal
erkennen.
In de archieven van de Medische
Bibliotheek te Washington berust een
gezamenlijk rapport van het Ameri
kaanse leger en het Instituut Pasteur.
Minstens één Amerikaanse verslag
gever heeft een poging gedaan van
de inhoud kennis te nemen, doch zijn
verzoek werd door de autoriteiten
van de hand gewezen. De tekst was
niet voor publikatie bestemd, kreeg
hij te horen. Alles wijst erop, dat
Washington de ontwikkeling bagatel
liseert om opschudding te voorkomen.
De ziekte wekt nog altijd vrees en af
schuw, iets dat in de middeleeuwen
de mensen tot wanhoop bracht.
Dr. Stockard, het hoofd van de
Amerikaanse „Aid Missions", sectie
preventieve geneeskunde in Vietnam
meent, dat er slechts een uiterst ge
ringe kans bestaat op uitbreiding van
de ziekte tot het grondgebied der
Verenigde Staten, ondanks het drukke
moderne verkeer in de lucht en ter
zee. Op een vijfdaagse studieconfe
rentie onder auspiciën van de Wereld
gezondheidsorganisatie te Genève, ge
wijd aan de bestrijding van schade
lijk gedierte, werd er evenwel anders
over gedacht. „Het gevaar van het
optreden van de pest zal toenemen
naarmate vrachtvliegtuigen groter
worden en frequenter vliegen," aldus
de voorzitter van de bijeenkomst.
Vliegtuigen kunnen gemakkelijk rat
ten als verstekelingen meenemen, zo
als schepen het al eeuwenlang doen.
Te rat werd te Genève gekenschetst
als de „handelsreiziger van de pest".
Inderdaad verspreiden ratten de ziek
te alleen maar. Vliegen, die hun
eitjes leggen in de pels van de rat,
brengen de dodelijke steek toe. Zowel
ratten als vliegen zijn door de oorlog
voering in Vietnam in hun optreden
geactiveerd. Zij vermenigvuldigen
zich in de puinhopen en de vuilnisbel
ten, die niet tijdig worden opgeruimd.
Als gevolg van de oorlog blijven zij
buiten schot.
In de bijbel kunnen wij lezen, dat
reeds in het jaar 320 v. Chr. de Fili
stijnen door de pest werden aange
tast. De dodelijke cyclus van vliegen,
ratten en mensen heeft grote delen
van de wereld geteisterd, van Equa-
dor, Brazilië, New Mexico, tot de
Congo, Java en China. De ziekte, die
wordt overgebracht door de parasie
ten van de zogenaamde sylvatische
rat, houdt als het ware een winter
slaap in hooggelegen, bergachtige ge
bieden. Koerdistan geniet de twijfel
achtige eer door de meeste geleerden
te zijn aangewezen als het gebied
waar de ziekte zich het eerst in de
geschiedenis heeft gemanifesteerd.
In zo'n pestgebied als Koerdistan
wordt een bepaald aantal ratten im
muun voor de ziekte. Ook de nakome
lingen van die ratten, althans tot en
met de tweede of de derde generatie,
zijn voor de ziekte niet gevoelig. Zo
doende kan de ziekte tien jaar na een
pestepidemie onder ratten weer in
volle hevigheid de kop opsteken. Een
uiterst gevaarlijke situatie ontstaat
als mensen, die in onhygiënische om
standigheden leven, rechtstreeks in
contact komen met ratten op het plat
teland, dan wel als de ratten vliegen
in hun pels de steden binnenbrengen.
Vooral dit laatste heeft de deskun
digen te Genève met zorg vervuld. Zij
wijzen erop, dat overal ter wereld de
steden uitdijen en dat de ratten op
het platteland en die in de stad veel
gemakkelijker dan vroeger met el
kaar in contact komen.
Vorig jaar zijn zowel in New Mexi
co als in Arizona in de Verenigde Sta
ten gevallen van pest geconstateerd,
namelijk bij jagers die de ziekte tij
dens een zwerftocht hadden opgelo
pen. Zij waren daarbij gestoken door
besmette vliegen. Het zijn meestal
vliegen van de soort Xenopsylla
Cheopis. De besmetting kan op twee
manieren worden overgebracht. Soms
hebben de vliegen de bacillen in de
mond, soms ook zijn zij zelf al door
de ziekte aangetast, waardoor de toe
gang tot de maag is afgesnoerd en zij
opgezogen bloed meteen weer laten
PERTH (Australië) Bij het opstij
gen is een Fokker Friendship met 27
passagiers aan boord in botsing geko
men met een kangoeroe, die zich op de
aanloopbaan had gewaagd.
Het unieke ongeluk gebeurde op het
vliegveld van de stad Wittenoom Gorge,
ten noorden van Perth. Alhoewel de pi
loot besefte dat het onderstel van het
vliegtuig was beschadigd, besloot hij
door te vliegen naar zijn eerstvolgen
de landingsplaats, de stad Broome on
geveer 60 km verder noordwaarts ten
einde zijn benzinevoorraad te verminde
ren.
Op het vliegveld van Broome maak
te de Fokker Friendship een perfecte
landing, alhoewel het onderstel was be
schadigd.
wegvloeien. Intussen is dat bloed dan
ook besmet geraakt.
Er zijn drie specifieke vormen
waarin de ziekte optreedt. Bij de bui
lenpest zwellen de lymfeklieren van
het slachtoffer sterk op. Bij longpest
worden vooral de longen van de pati
ent aangetast. Een derde vorm wordt
de „septichaemische pest" genoemd.
Dan dringen de bacillen zó snel de
bloedsomloop binnen, dat het slacht
offer binnen 24 uur kan sterven. („Zij
sloegen allen tegen de grond", is een
uitdrukking in oude kronieken).
Dank zij de moderne wetenschap,
waardoor de diagnose snel wordt ge
steld, kan een bedreigd gebied op
korte termijn afdoende worden geïso
leerd. Dit geldt nu helaas niet voor
Vietnam. In tijd van oorlog staat de
wetenschap vaak machteloos. Zo eiste
de pest in 1947 tijdens de burgeroor
log in India in één enkele staat 57.000
doden.
Pater Do Van Quy heeft groot ge
lijk met zijn waarschuwing, dat het
vraagstuk in Vietnam niet eerder kan
worden opgelost alvorens de strijd
ten einde is. De regering te Saigon
en de Amerikaanse strijdkrachten
zullen misschien spoedig merken, dat
er verse troepen in de strijd zijn ge
worpen, een legerschare die haast on
merkbaar oprukt. Het lijkt geenszins
uitgesloten, dat de Vietcong er een
bondgenoot bij krijgt, de Xenopsylla
Cheopis.
BONN De sociaal-democratische
partyleider Willy Brandt heeft het ini
tiatief genomen in de Duitse regerings
crisis, door de christen-democratische
partij van Bondskanselier Erhard voor
stellen te doen, voor het aangaan van
onderhandelingen.
Brandt richtte zijn verzoek tot Eugen
Gerstenmaier, voorzitter van de Duit
se Bondsdag en een der belangrijkste
tegenstanders van Erhard in diens
eigen partij.
Na een onderhoud met Brandt in het
hotel Intercontinental te Frankfort,
stelde Gerstenmaier Erhard op de
hoogte van Brandt's voorstellen en
deelde mee, de uitnodiging te hebben
aanvaard, maar van zijn partij geen
mandaat tot het voeren van onderhan
delingen te hebben gekregen. Beide po
litici waren naar Frankfort gekomen
om de slotfase van de verkiezingscam
pagne in de Bondsstaat Hessen mee te
maken.
Waarnemers zijn verrast door de ac
tie van Brandt, omdat zij verwacht
hadden dat hij op een invitatie voor
besprekingen van de CDU zou wach
ten. Zijn initiatief kan er volgens de
waarnemers toe leiden, dat de christen
democraten van de socialisten verne
men, welke man voor hen het meest
aanvaardbaar is als leider van een
coalitie tussen de twee grootste par
tijen in de Bondrepubliek, nu de libe
ralen Erhard en de CDU in de steek
hebben gelaten uit protest tegen de on
voldoende dekking van de begroting
voor 1967.
Zowel ex-kanselier Konrad Adenauer
als de voormalige minister van De
fensie Franz-Josef Straus hebben laten
weten, dat zij Gerstenmaier een ge
schikt opvolger van Erhard vinden, on
der andere omdat hij hun mening
deelt dat Duitsland zijn koers nauwer
op die van Frankrijk moet afstemmen.
Woensdag heeft de parlementsfractie
van de CDU Erhard de belofte afge
dwongen, dat hij zijn plaats aan een
ander zal afstaan, als hij er voor aan
staande dinsdag niet in is geslaagd 'n
nieuwe meerderheid voor zijn regering
te vinden.
Hoewel niemand hem enige kans van
slagen geeft, drong Erhard op deze pe
riode van uitstel aan, en kreeg even
eens gedaan dat hij een stem in het
kapittel zal hebben bij de keuze van 'n
opvolger en een nieuwe coalitiepart
ner. Erhard zelf zou volgens waarne
mers het meest voelen oor herstel
van de coalitie met de vrije democra
ten van de voormalige vice-kanselier
Erich Mende.
Uit Brandt's uitnodiging aan Ger
stenmaier en de aanvaarding hiervan
door laatstgenoemde blijkt echter, dat
Erhard snel aan invloed inboet. Erhard
heeft, mogelijk uit besef van 't verande
rend getij, de gehele dag in zijn ambts
woning doorgebracht.
Volgens politieke waarnemers heeft
Erhard al zijn hoop gevestigd op
de zondag te houden „Landtag"-verkie
zingen in Hessen. In 1962 wisten de
socialisten hun aandeel in Hessen tot
50,9 procent op te voeren, terwijl de
CDU tot 28,8 pet zakte. De Vrije De
mocraten verwierven 11,4 procent der
stemmen.
Zelfs bij een verbetering van de po
sitie der CDU in Hessen wordt niets
veranderd aan de stemmenverhouding
in de Bondsdag die op het Ogenblik
in het nadeel van de CDU is maar
Erhard gaat er mogelijk van uit dat
een verkiezingssucces de onderhande
lingspositie van zijn partij kan verbe
teren.
PARIJS In Parijs is veel sneeuw
gevallen. In korte tijd waren de straten
met een flinke laag sneeuw bedekt, die
spoedig smolt. Het verkeer ondervond
er veel hinder van. Hevige sneeuwstor
men woedden er op het vliegveld Orly,
waardoor het luchtverkeer in de war
werd gebracht.
In verband met de dichte sneeuwval
zijn in Zwitserland negen Alpenpassen
voor het verkeer gesloten.
De Amerikaanse staten Michigan en
Ohio worden sinds woensdag door
sneeuwstormen geteisterd. Ten minste
negentien personen zijn om het leven
gekomen, voornamelijk automobilisten
die op de gladde wegen slipten. In Mi
chigan zijn talrijke scholen gesloten en
het gehele openbare leven ondervindt
ernstige vertraging. In Ohio is er een
soortgelijke situatie. In Harrod moesten
kinderen van een ingesneeuwde school
de nacht in de klaslokalen doorbrengen.
VEENENDAAL
Ned. Herv. Kerk: Oude Kerk: 9.30 uur:
ds. Wisgerhof; 17.00 uur: ds. Graaf
land.
Julianakerk; 9.30 uur: ds. Vroeginde-
wey; 17.00 uur: ds. Jongerden.
Vredeskerk: 9.00 en 10.30 uur: ds.
A. den Hartogh van Ede: 17.00 uur:
ds. Wisgerhof.
Sionskerk: 9.30 uur: ds. Jongerden;
17.00 uur: ds. Langhout, Bennekom.
Bejaardencentrum: 9.30 u. ds. Graaf
land.
Qijkstraat: 14.45 uur: dhr. v. Beuse-
kom.
Veeneind: 15.00 uur: ds. Vroegindewey
Herv. Gem. „Sola Fide": 10.00 uur: ds.
De Jong, Maarsbergen; 17.30 uur: ds.
Westra, Rhenen.
Geref. Kerk: Oude Kerk; 9.30 uur: ds.
Zoals de zaken er nu voorstaan is het zeer onzeker of de kunstmatige Insemi
natie by varkens, zoals die op de Veluwe door de Coöperatieve Vereniging voor
k.i. by Rundvee ter hand werd genomen, voortgang zal kunnen vinden.
Indien de k.i.-coöperatie genoodzaakt zal z.yn met haar werkzaamheden in het
belang van de varkensfokkery te stoppen moeten de varkenshouders er zich van
bewust zyn, dat er geen andere organisatie is, die de k.i. by varkens kan over
nemen en zullen zij ook in tyden van mond- en klauwzeer niet op deze bevruch
tingsmethode terug kunnen vallen, zo werd ons door de heer M. Lourens, advise
rend bestuurslid van de k.i.-coöperatie meegedeeld.
Hoe enorm veel er in de periode van
het mond- en klauwzeer gebruik werd
gemaakt van de k.i. blijkt uit het feit,
dat er alleen in januari, februari en
maart van dit jaar 1700 inseminaties
bij varkens werden verricht tegen an
ders in een geheel jaar 1400.
Als men het resultaat van deze in
seminaties njag stellen op 13000 biggen
valt het niet moeilijk na te gaan, dat in
verband hiermee heel wat extra geld
in het laatje van de boeren is gevloeid
door de gepeperde prijzen van de big
gen, juist na en tengevolge van deze
memd- en klauwzeerperiode.
Om de k.i. goed te laten functione
ren is het echter nodig, dat er jaar
lijks een minimum-aantal van 2000
varkens worden aangeboden voor inse
minatie.
De resultaten van de k.i. zijn goed,
dat wil zeggen, zij geeft 60 procent re
sultaat bij eerste inseminatie. Dit re
sultaat kan echter nog met 10 procent
worden opgevoerd. Het biggenaantal is
zeer goed. Het schommelt om de tien
en bij zeugen om de elf.
Het bestuur van de k.i.-coöperatie,
dat onlangs een bijeenkomst hield met
de varkenshouders die geregeld hebben
laten insemineren, zal niets liever doen
dan zijn werkzaamheden voortzetten,
maar dit vereist enige investering.
Het is namelijk de bedoeling over te
gaan op een andere techniek en wel de
zogenaamde koolzuurtechniek, die het
mogelijk maakt het sperma drie dagen
te bewaren. De boeren kunnen daar
door gebruik maken van keuze-sperma.
Men wil voorts een of meer mensen
uitsluitend belasten met de inseminatie
bij varkens.
De varkens-k.i. beschikt thans over
vier beren, die b plus en ab geclassi
ficeerd zijn. Als er meer varkens wor
den aangeboden zullen meer beren moe
ten worden aangeschaft, waarbij het in
het voornemen ligt de allerbeste beren
aan te kopen.
Als de varkens-k.i. met de voorgeno
men personeelsbezetting en de nieuwe
outillage slaagt zal er een zelfstandige
vereniging kunnen worden opgericht
met eigen bestuur, eigen beren en eigen
organisatie van het foktechnische ge
deelte.
Het bestuur heeft een brochure laten
uitgaan, waarin een oproep tot de boe
ren wordt gericht om een aantal var
kens te garanderen. Hierop is een aantal
gunstige reacties binnen gekomen, maar
om zeker te weten of de nodige inves
teringen verantwoord zullen zijn moet
het bestuur voor december er van op
de hoogte zijn of het vereiste minimum
aantal van 2000 wordt gegarandeerd.
Zou dit niet het geval zijn dan is de
k.i. bij varkens op de Veluwe tot ver
dwijnen gedoemd. Het bestuur acht een
dergelijke ontwikkeling funest voor de
varkenshouderij, vooral daar in Twente
en de Gelderse Achterhoek is gebleken,
dat de k.i. bij varkens, mits goed opge
zet, belangrijke voordelen biedt.
ADVERTENT1F
SCHIEDAM De vestiging in Nieuw-
Buinen van de N.V. Vereenigde Glas
fabrieken een van de produktiebe-
drijven voor verpakkingsglas zal bin
nenkort worden gesloten. Eveneens zal
versneld uitvoering worden gegeven
aan het ruim een jaar geleden geno
men besluit tot concentratie van de
kristalproduktie van de vestiging te
Leerdam en te Maastricht in de N.V.
Kristalunie Maastricht.
Er zal naar worden gestreefd het
door deze maatregelen vrijkomende
c.a.o.-personeel (circa 200 man) elders
in het concern een functie aan te bie
den, voor zover mogelijk ter vervan
ging van personeel van derden, terwijl
bij afloop van contracten met buiten
landse gastarbeiders de voorkeur zal
worden gegeven aan het eigen Neder
landse personeel.
Tegelijkertijd met deze maatregelen
zal een doorlichting van de organisatie
plaats hebben, die zal leiden tot de af
vloeiing van een groep van circa 60
beambten.
wynja, Arnhem; 17.00 uur: ds. Over-
duin.
Petrakerk: 9.30 uur: ds. Overduin
(bev. ambtsdrager); 17.00 uur: ds.
Wijnja.
Geref. Kerk (OCB): 9.30 en 17.00 uur:
ds. Pool.
Chr. Geref. Kerk: Bethelkerk; 9.30 en
17.00 uur: ds. Langbroek.
Pniëlkerk: 9.30 en 17.00 uur: ds. Keu-
ning.
Geref. Gem. (Ned.): 9.30 en 18.30 uur:
ds. Mallan.
Geref. Gem. (syn.J: 9.30 en 17.00 uur:
leesdienst. Woensdag 9 nov. 2.30 uur
en 7.30 uur Dankdag voor het gewas.
Ds. Verhoef van Barneveld.
Ned. Prot. Bond: 10.30 uur: ds. Brak
man, Naarden.
R.-K. Kerk: Salvatorkerk: 8.00 en 10.00
uur: H. Mis; 19.00 uur: Lof.
Willibrorduskerk: 9.00 en 11.00 uur:
H. Mis; 17.00 uur: Lof.
Leger des Hells: 10 en 19.30 uur; Luit.-
Kol. J. Ruy-Sina.
Jehovagetuigen (NW-gebouw)14.30
uur: Openbare vergadering; 15.30 uur:
Bijbelbespreking Wachttoren.
Julianaziekenhuis: diensten uit Herv.
Kerk.
De catechisaties van ds. Langerak gaan
volgende week niet door.
EDERVEEN
Geref. Gem.: 9.30 en 6.45 uur ds. Aan-
geenbrug.
Oud Geref. Gem.; 9.30 en 3 u. leesdienst.
Ned. Herv. Kerk: 9.30 u. Bediening H.
Doop, ds. De Bie, 6.30 u. ds. De Bie.
OPHEUSDEN:
Geref. Gem. in Ned.: 10 en 18.30 uur: ds.
M. van Beek; woensdag 2 nov. 10 en
19.30 u. ds. M. van Beek, Dankdag.
RHENEN
Ned. Herv. Kerk: 9 uur Ulo-school ds.
Kooreman; 10.30 uur Cunerakerk, ds.
Kooreman; 5 uur: Cunerakerk: ds.
Westra.
Geref. Kerk; 10 uur: ds. Nijenhuis. 5
uur ds. Steendam van Wageningen.
N.-H. (Geref.) Evang.: 10 uur: ds. Van
Rootselaar van Barneveld; 5 uur: ds.
De Bruin van Lunteren.
Ned. Protestantenbond: Ds. Dufour van
Wageningen.
R.-K. Gedachteniskerk: 8.30 uur Vroeg
mis: 10.30 uur Hoogmis; 7 uur Lof.
Oud Geref. Gem.: vrqdag 11 nov.: ds.
Does van Kinderdqk.
SCHERPENZEEL
Ned. Herv. Kerk: 9.30 en 18.30 uur; ds.
Zijlstra.
Geref. Kerk: 10.00 uur ds. D. van Enk
van Veenendaal; 18.30 uur ds. P. W.
van der Veen.
Geref. Gem.: 10.00 en 18.30 uur de heer
B. Roest.
Vrye Evang. Gem.: 15.00 uur Evang. J.
W. Delwig van Rheden (dienst in Ver.
gebouw. Molenweg).
R.-K. Kerk: 8.30 uur: H. Mis paters van
Don Bosco. (dienst in Ver.gebouw,
Molenweg).
Vrijz. Herv. geen dienst.
AMERONGEN:
Ned. Herv. Kerk: 10.00 uur ds. G. Kaas
tra, 18.30 uur ds. C. van Viegen.
Dorpshuis; 10.00 uur Jeugdkapel
Geref. Kerk: 10.00 uur ds. L. Zwaan:
17.00 uur ds. L. Zwaan.
Ned. Prot. Bond: 10.30 uur ds. J. van der
Guchte uit Wageningen. Rem.
OVERBERG
Ned. Herv. Kerk: 10.00 uur ds. C. van
Viegen, 18.30 uur ds. G. Kaastra.
Oud Ger. Gem.: 10.00 en 18.30 u.: Lees
dienst.
ELST
Ned. Herv. Kerk: 9.30 uur ds. A, de
Zeeuw uit Doorn; 18.00 uur ds. F. J.
Sinke uit Bolnes.
LEERSUM
R.-K. Kerk: 8.15 en 10.15 uur H. Mis.
a nVRPTENTJfc
RLOGES
MEESTERWERKEN VAN Z TOT A
0 Donderdag is de boerderij van de
familie J. Prins te Winsum uitge
brand. Een schuur en het woongedeel
te gingen geheel verloren. De oorzaak is
waarschijnlijk hooibroei, de schade be
draagt meer dan f 80.000. Twee zieke
kinderen, die op bed lagen, konden nog
op tijd worden gered, evenals het vee.
dat op stal stond.
I OPEL REKORD '67 CARAVAN 1
