Geheimen van dorpelingen lagen op de vuilnisbelt ter inzage Gesprekken over principes met vooraanstaande kerkelijke figuren SCHARRELAARS ZATERDAG 5 NOVEMBER 1966 Dr. Thoomes-, redenerend en argumenterend DR. THOOMES, WILT U ONS IN EEN KORTE, BIOGRAFISCHE SCHETS IETS VERTELLEN OVER UW LEVENSLOOP?... Laat ik eerst even mogen zeggen dat ik deze artikelen over „Wat wQ geloven" welke door „De Vallei" worden gepubliceerd, met de mees te aandacht volg en nieuwe artikelen met be langstelling tegemoet zie. Vaak zou ik er posi tief op willen reageren! Er is behoefte aan oriëntatie! Om echter op Uw vraag terug te komen: Ik ben in 1909 te Utrecht geboren. HAD U AL SPOEDIG INTERESSE VOOR THEO LOGIE?... Niet om er in te gaan studeren. Wel had ik al vroeg geestelijke belangstelling voor andere stromingen. Op dertienjarige leeftijd woonde ik reeds lezingen bij van prof. De Hartog over christelijke onderwerpen. GING U OP HET GYMNASIUM?... Volgens de hoofdonderwijzer bezat ik niet ge noeg capaciteiten voor het gymnasium. Daar door kwam ik op de ULO terecht. Het bleek echter dat ik op 14-jarige leeftijd mijn diploma al behaalde. Daarna ging ik regelrecht naar de Jan van Nassaukweekschool. HEBT U OOK ONDERWIJS GEGEVEN OP DE LAGERE SCHOOL?... Toen ik op de kweek klaar was. ging ik in 1928 direct naar de ULO. Ikwerd in Soest kwekeling met akte. Ik was toen amper 19 jaar. Mijn salaris bedroeg f 50,- per maand inclusief 112,- reisgeld. Ik bleef daar 4 jaar. Toen kwam ik als enige Hervormde op de ULO van de Ge reformeerde Schoolvereniging te Amsterdam. Daar bleef ik ook 4 jaar. SOLLICITEERDE U TOEN NAAR VEENEN- DAAL?... Nee, dat deed ik niet. Het verliep als volgt: Ik las in „de Standaard" dat er in Veenendaal aan de ULO een hoofd gevraagd werd. Ik schreef een briefje naar de secretaris van het schoolbestuur, de heer (notaris) Zweers om in lichtingen. De secretaris schreef niet terug. Pas een week of zes later ontving ik van hem een brief waarin hij onder meer schreef: Stel dat de oudere sollicitenten zullen afvallen... Toen wist ik eigenlijk genoeg. Zweers informeerde op welke school ik was en toen kwam er spoedig een deputatie naar Amsterdam. Het waren ds. Bakker en de heren Middelhoven en Zweers. HAD HUN KOMST HET GEWENSTE RESUL TAAT?... Er volgde vrijwel onmiddellijk een benoeming. Ik had toen de hoofdakte, M.O. Frans, L.O. Duits en Handelsvakken. Kortom alle vakken die een hoofd van de ULO in redelijkheid ver ondersteld wordt te hebben. U WAS IN AMSTERDAM OP EEN GEREFOR MEERDE SCHOOL. SOMMIGEN MENEN DAT U NIET VOLLEDIG EERLIJK WAS TEGENOVER DE DEPUTATIE, DIE BIJ U KWAM INFORME REN. ZIJ STELLEN DAT U MEER CONFES SIONEEL DAN GEREFORMEERD WAS. U ZOU DIE MENSEN DUS WEL EVEN OMGEPRAAT HEBBEN. DAAROM STELLEN WIJ DE VRAAG OF U WEL VOLKOMEN OPRECHT WAS TEN OPZICHTE VAN DE GEREFORMEERDE BOND IN VEENENDAAL, TOEN U DE BENOEMING AANNAM?... De deputatie uit Veenendaal stelde mij bQ mon de van ds. Bakker de vraag tot welke richting ik behoorde. Ik antwoordde dat ik het plakken van etiketten verfoeide. Niettemin zei ik duide lijk, dat ik een discipel was van één van de grote figuren uit de confessionele wereld, dr. Lodder. Toen antwoordde Middelhoven: „Da's mijn best genog, jong!" Laat ik daarbij mogen opmerken, dat ik de heer Middelhoven altijd een bijzonder sympathiek mens heb gevonden. En dat heus niet alleen door die opmerking van hemIk meen dus oprecht geweest te zijn toen ik de benoeming aannam... HOE GING HET HIER IN VEENENDAAL OP DE U.L.O.?.... Toen ik mijn eerste verjaardag vierde had ik in mijn examenklas zeven leerlingen. Ik geloof dat het er nu meer zijn... We komen zelfs weer ruimte tekort! WAS ER SPOEDIG EEN CONFLICT TUSSEN U EN DE GEREFORMEERDE BOND?... Toen ik in Veenendaal kwam bestond er nog geen Evangelisatie Vereniging. Wel was er on tevredenheid bij een aantal Hervormden. Enke len van deze mensen gingen tijdens de vacatu re ds. Snoek naar de kerkeraad of zij een Ge reformeerde Bonder wilde beroepen die een ob jectievere prediking voorstond, bijvoorbeeld dr. Schrooten. Zij kregen van de kerkeraad geen enkele medewerking en men beriep ds. Mulder. Ik wil van ds. Mulder geen kwaad zeggen, maar iedereen weet, dat hij het tegenovergestelde was van hetgeen zij begeerden. ZIJ HEBBEN ZICH TOEN DAARBIJ NIET NEERGELEGD?... Dat lag voor de hand. Samen met de heer H. M. v. Schuppen, de heer Brugstede en later ook de heer H. G. v. Schuppen, stichtten wij later de Evangelisatiever. „Sola Fide". We hielden 's avonds om 8 uur samenkomsten in Eltheto, waarbQ predikanten werden uitgenodigd van confessionele richting. STREELDE HET UW EERGEVOEL, DAT U EEN VAN DE BELANGRIJKSTE OPRICHTERS WAS?... Het was bij de oprichting van „Sola Fide" geen modegril of baantjesjagerij, maar een oprecht principiële kwestie... VINDT U NIET DAT UW IDEALEN NADIEN WAT UIT DE HAND GELOPEN ZIJN?... Wat loopt er in dit leven niet uit de hand? Na tuurlijk was de begintijd de mooiste tijd. Wat ik erg jammer vond was dat wij in plaats van een kerkgebouw met een verenigingsgebouw ge noegen gingen nemen, 's Zondags bestemd voor kerkdiensten en door de week voor allerlei an dere dingen, waarover ik niet enthousiast kon zijn en nog niet ben. Ik houd van een positieve Christelijke levensstijl. Boven de deur van het •vo.1,.7 ir«->n mpn nip* <io naam ..Sola Fide" WAT WIJ GELOVEN In onze serie discussie-interviews met voor aanstaande kerkelijke figuren, is nu 't woord aan dr. J. G. Thoomes, in Veenendaal beter bekend als meneer ThoomesHij was direct bereid aan deze serie medewerking te verlenen. Dr. Thoomes is de man van de vloeiende volzinnen. Redekundige spreeksels, die als lawines uit hem voort stuwen. Plaatst men er niet steeds een wig tussen, men zou overspoeld en bedekt ra ken. zonder de kans te krijgen de respecta bele en spectaculaire woordproduktie te resumeren en de perceptie er van te peilen. Het bleek, dat de geleerde debater het rus tig toeliet zijn virtuoze en vaak kernachtige ontboezemingen te laten onderbreken, om daardoor tot een doeltreffender discussie te geraken. De uitspraken van deze leraar theoloog zullen ongetwijfeld weerstanden dproepen. Dat mag ook. Niemand is ver plicht het met hem eens te zijn. Evenwel geven wij graag zijn visie door. het oordeel aan u overlatend Het verenigingsgebouw' ..Sola Fide" van de Nederlandse Hervormde Evangelisatie Vereniging, kort na de bouw ervan zetten, want het was heus niet alles „door het geloof alleen", dat die deur binnen-kwam.. TOCH NOEMT MEN U IN DE VOLKSMOND EEN „LICHTE"... Wat is licht? men moet de preekvorm en de li turgie wijzigen, naar dat de tijd wijzigt. We moeten geen oude wijn in nieuwe zakken doen, maar evenals Paulus, de Joden een Jood en de Grieken een Griek zijn. De liefde moet overwin nen. Dit heeft mij zo ontzaggelijk getroffen in het artikel met ds. Kok, die door alle proble men heen bleef vasthouden aan Gods liefde. IS UW THEOLOGISCH DENKEN NOOIT VERAN DERD, OF WORDT U NOG STEEDS VERDER GEVORMD?... Vanzelfsprekend is de vorming een doorgaande zaak. Toch ben ik niet gedistancieerd van de Schrift. Wij mogen de wetenschap wetenschap laten. De Bijbel is de proclamatie van Gods liefde. En wij moeten de Bijbel Bijbel laten. Verder voel ik ook voor oecumenische samen- samenwerking. Ik zeg dus niet éénwording. Dat er verschillende kerken zijn vind ik niet zo erg, als ze maar willen samenwerken. Dat is beter dan ruzie maken! De apostel Johannes zegt zo treffend in het Openbaringenboek: En ik zag in dezelve geen tempel meer, want God Zelf was hun tempel... HOE KWAM U ER EIGENLIJK TOE THEOLO GIE TE GAAN STUDEREN?... Ik had in 1943 een gesprek met ds. De Kluis, die mij aanraadde een universitaire studie te gaan volgen. Dat kon, zei hij, omdat in bijzon dere gevallen geen staatsexamen nodig is. Toen hij mij vroeg welke studie ik dan zou kiezen, had ik maar één antwoord: Theologie! Ik had het alt)jd al iets machtigs gevonden het Woord te mogen ontvouwen. De vereiste kennis daar toe wilde ik gaarne bezitten. Prof. Severijn nam mij toelatingsexamen af, waarbij hij een be hoorlijk stuk uitging, boven het peil van de zes de klas Gymnasium. (Een zeer achtenswaar dig mens, deze Gereformeerde Bonder, Prof. Severijn). HEBT U LANG GESTUDEERD?... In september 1943 werd ik toegelaten tot de theologische studie en op 7 juli 1947 promoveer de ik. HEBT U WAARDERING VOOR DE BEVINDE LIJKE PREDIKING?... Dat zou ik denken. Als het maar niet ontaardt in een geheimtaal. Dan wordt het clichéwerk. Maar het moet wel appelleren op de ziel van de mens. NIET AL TE VOORWERPELIJK DUS IN DIE ZIN? Nee. Existentieel! De mens moet worden aan gesproken in zijn bestaan. Geen theologisch col lege, maar prediking in het hier en nu! Verder ook geen gewilde actualiteit om bijzonder inte ressant te zijn. Dat is te hol en te leeg. Ook niet zo modern dat de naam van God in een meditatie niet eens meer voorkomt, zoals dat bij de V.P.R.O. nogal eens het geval is. Dat noem ik stenen voor brood. U SCHIJNT MET DE BEVINDELIJKHEID NOG AL WAT OP TE HEBBEN?... Dat is ook wel zo. In mijn exlibris staat de spreuk van Luther „Via Crucis via Luxis" (De weg van het kruis, de weg van het Licht). Ik zeg met Groenewegen: Geef mij Jezus, of ik sterf. Buiten Jezus is geen leven, maar een eeuwig zielsverderf. Men moet het eerst zelf be leven, wil men het een ander voorhouden. Daar bij kan men evenwel objectief schriftuurlijk blijven!... HOE KARAKTERISEERT MEN HET PREDI KANTSCHAP OP ZIJN BEST?... Een predikant is een boodschappenjongen, die Gods boodschap moet rondbrengen. Verder is hij ook een handwijzer. Een A.N.W.B.-bord. Vergelijking: Als je naar Rhenen wil, moet je DIE kant uit. Voelt U?... HOE STAAT U NU TEGENOVER DE GEREFOR MEERDE BOND?... Hun voorman, mijn promotor, prof. Severijn, was een eminent geleerde en een groot wijs geer. Echter er is een grote groepering in de Gereformeerde Bond, die alles afwijst wat maar enigszins afwijkt van het vertrouwde gamma. Dat is niet verstandig en ook niet principieel. Het zingen van gezangen e.d. heeft evenmin iets te maken met het beginsel. Dat moesten zij anders zien! Overigens heb ik wel waarde ring voor de stoerheid van hun geloof. STAAT U DE KINDERDOOP VOOR?... Zeer bewust. De Bijbel leert: Aan U komt de belofte toe en aan uw kinderen. In de doop komt God tot het kind en zegt: Kind, je bent van mij... VERONDERSTELT DE DOOP VOLGENS U GE LOOF?... De enige grond waarop ik doop is het bevel van Christus: Gaat heen, onderwijst alle volken, de zelfde dopende in de naam des Vaders, des Zoons en des Heiligen Geestes... WAT VINDT U VAN CALVIJN S VERKIEZINGS- LEER? Met alle respect voor Calvijn, geloof ik toch. dat wij de leer van de verkiezing niet moeten leggen in het wiskundige vlak. Wij moeten het mysterie mysterie laten. Elke theoloog, die zich in deze materie verdiept, komt tot andere op lossingen dan zijn collega. Wij moeten onze menselijke bevattingen niet te boven willen gaan. We kunnen hele boeken volschrijven, maar het gaat tenslotte om die éne, JEZUS CHRISTUS! We kunnen God nergens meer mee bedroeven dan door zijn beloften af te wijzen. HOE STAAT U TEGENOVER HET AVOND MAAL?... Wij komen niet tot het Avondmaal om daarmee te betuigen hoe voortreffelijk wij zijn. Het crite rium is dat wij beseffen verloren zondaren te zijn en als zodanig alleen kunnen leven van Gods grenade. IS HET AVONDMAAL VOOR IEDEREEN?.. Ik heb de voorwaarde dus al genoemd. God sluit niemand uit, we kunnen wel ons zelf uit sluiten. Dan kiezen we stenen voor brood. In sommige groeperingen wordt de rechtzinnigheid afgemeten naar de mate waarin de hemelpoort wordt opengezet... DIT LIJKT EEN AANVAL OP DE GEREFOR MEERDE GEMEENTEN?... Dat zou best kunnen. Maar dan wil ik dit wel zeggen, dat ik onder de Gereformeerde Ge meentemensen, heel wat vrienden heb, die ik waardeer om hun grote verdraagzaamheid!... SOMMIGEN MENEN DAT ZE DAAR NIET VOOR BEKEND STAAN?... Best mogelijk. Maar ik zeg van wel!... IN UW ANTWOORDEN GEEFT U BLIJK VAN PIëTISTISCHE NEIGINGEN. IS DAT GOED GE ZIEN?... Het klopt. Liederen van Ter Steege zijn voor mij spijs en drank. Als ik hoor zingen: „Ik zie een poort wijd open staan, waardoor het licht komt stromen, van het kruis waar vrijlijk heen mag gaan, om vrede te bekomen" dan geniet ik. Dat rè&kt mij!... MAAR U GENIET OOK VAN EEN LAWAAIERI GE BEATLEPLAAT, ZEGT MEN IN VEENEN DAAL?... Hoe komt men er bij. Ik moet er niets van hebben. Ik vind dat maar stijlloos gedoe! WE KOMEN ER STRAKS NOG OP TERUG. U BENT DUS OP HET GODSDIENSTIG TERREIN SUBJECTIEF GERICHT, MOGEN WIJ CONCLU DEREN?... In veel opzichten, ja. Nogmaals gezegd, ik heb bijzonder genoten van de uitspraken van ds. Kok, wiens enige wens het was altQd meer mensen voor Christus te winnen. WAT VINDT U VAN DE UITDRUKKING MID DEN-ORTHODOX Afschuwelijk! Ik ben orthodox en ik sta op de bodem van de Schrift. WAT VINDT U DAN VAN DE EERSTE HOOFD STUKKEN VAN GENESIS?... Ik geloof dat deze dingen zich bezig zijn te ont wikkelen op een manier die we destijds niet voor mogelijk hebben gehouden. Alle verhalen uit de Bijbel zijn vóór alles: een boodschap Gods. De historische interpretatie maakt mo menteel een ontwikkeling door, welke wij met belangstelling volgen. OP ééN OKTOBER WAS U DERTIG JAAR IN VEENENDAAL, HEBT U NOOIT IDEE GEHAD OM NAAR EEN ANDERE PLAATS TE GAAN?.. Het klinkt misschien wat verwaand, maar kan sen heb ik genoeg gehad. Er is mij een hoogle raarschap aangeboden en ook heb ik studenten predikant en legerpredikant kunnen worden. Ik heb de vaste overtuiging dat God mij hier ge plaatst heeft. Immers ik heb nooit naar Vee nendaal gesolliciteerd. Toen ik in Amsterdam de betreffende advertentie in „De Standaard" las, was ik juist bezig met Zeist. Dat was er al zo goed als door. Toen kwam Veenendaal. En min of meer ongewild en zeker ongedacht ben ik hier terecht gekomen. Nu heb ik alles wat ik wens. Door de week het onderwijs en 's zondags de dienst des woords. Verder heb ik vier kinde ren. Ik kwam kinderloos naar Veenendaal en bleef dat ook geruime tijd. Ik herinner me nog dat ik heel wat speelgoed op zolder had liggen, van logeetjes. Ik zei tegen een van mijn onder wijzers, meneer Van Essen, dat ik dat speelgoed wilde opruimen. Toen zei Van Essen heel ty pisch: Wacht nog maar eens even, je kunt nooit weten... En zie, er kwamen vier zonen... ZULLEN WE DE SCHOOLSTRIJD MAAR LA TEN ZITTEN, OF?... Ik wil daar graag wat van zeggen. Ik vind het erg jammer dat de kerkelijke verdeeldheid ook op schoolgebied doorzet. DAT KAN WEL ZIJN, MAAR ER ZAL TOCH WEL IETS SCHEEF GEZETEN HEBBEN, TOEN MEN BESLOOT EEN HERVORMDE U.L.O. OP TE RICHTEN?... Dat is de vraag nog. Er is nooit enig bezwaar bij mij of bij het bestuur ingediend van Her vormde zijde. Verder wil ik er nog op wijzen, dat alle kerkeraden in Veenendaal het recht hebben op onze U.L.O. de bijbellessen bij te wo nen. WAS UW ONDERWIJZERSCORPS IN DIE TIJD WEL UP TO DATE?... Dat kan geen motief zijn. Overal zijn wel eens zwakke broeders bij. De oprichting van de Hervormde U.L.O. geschiedde in alle stilte. En dat bedoel ik als een verwijt. Ik vermoed, dat het een rol speelde, dat de invloed van de Her vormden door hen niet in overeenstemming ge acht werd te zijn, met het aantal wat door hen werd ingebracht. Ik kan het tenminste niet prin cipieel zien, dat bijvoorbeeld Vroegindewey bij de opening van de Rehoboth-school de uit drukking bezigt: „De nood was ons opgelegd".. Immers het toenmalige Hoofd van de Nieuwe- wegseschool, stond terecht bekend, als zuiver or thodox!... MAAR DS. VROEGINDEWEY ZAL TOCH NIET ZOMAAR VOOR DE AARDIGHEID EEN NIEU WE HERVORMDE U.L.O. OPGERICHT HEB BEN?... Ik kan het niet anders zien dan dat zij MIJ PERSOONLIJK hebben willen treffen. En daar door is juist het ONDERWIJS getroffen, omdat er scheuring kwam. Ik wordt beschouwd als de BEROERDER ISRAëLS. En nu zitten we met de brokken. Volgens het M.A.V.O. programma kan er alleen maar in gemeenschap met elkaar iets bereikt worden. MOGEN WIJ EVEN EEN UITERST SCHERPE VRAAG AFVUREN?... Ga gerust uw gang! ER ZIJN PERSONEN IN VEENENDAAL. WAARONDER OOK COLLEGA'S VAN U, WELKE MENEN DAT ER MET U PRAKTISCH NIET TE PRATEN VALT. ZIJ VINDEN UW BENADE RING HOOGHARTIG EN KOEL. ZIJ ERKEN NEN WEL UW BRILJANTE ARGUMENTATIE EN GELEERDHEID, MAAR MENEN TEVENS DAT U DAAR MISBRUIK VAN MAAKT, ZO DAT ER SPRAKE IS VAN EEN INTELLEC TUEEL-DICTATORIAAL OPTREDEN, WAAR DOOR EEN NORMALE. GEZONDE DIALOOG TUSSEN U EN EVENTUELE GESPREKSPART NERS MEESTAL ONMOGELIJK GEACHT WORDT. ZIJ WENSTEN DAT U ZICH WAT BROEDERLIJKER PRESENTEERT. WAT STELT U TEGENOVER DEZE BEOORDELING? Eerlijk gezegd meen ik ootmoedig in het leven te staan. Werkelijk! Wel heb ik geconstateerd, dat in het intermenselijke verkeer de dialoog te genover mij vaak ontbreekt en er teveel spra ke is van een monoloog, welke dan uiteraard door mij gevoerd wordt. Terwijl ik toch echt niet de tegenpartij het antwoord misgun. Mis schien is mijn argumentatiekracht inderdaad sterk. Wat dus niet wil zeggen dat ik dan altijd gelijk heb. Het kan een vorm zijn van persoon lijke constructuur, die elk mens kenmerkt. Het is moeilijk daar zelf over te oordelen. Soms meen ik in een gesprek inderdaad wel eens af stand te bespeuren ten opzichte van mij, wat tegen-argumentatie betreft. Dan voel ik me wel eens eenzaam, ten opzichte daarvan.. ALS U ZICH WAT SCHIKKELIJKER TOONT. HOEFT DAT TOCH NIET. U VOELT ZICH TOCH NIET MEER OF VOORNAMER DAN EEN AN DER?... De minst maatschappelijk geplaatste acht ik als mijn broeder. Menselijk beschouwd als mijn ge lijke. Waarom ook niet?... In Nederland is het standsverschil te groot. Dat ligt bijvoorbeeld in Zwitserland al heel anders. Daar converseert een hooggeplaatste gezellig en op grond van re latieve gelijkheid met een eenvoudige werk man. HOE KOMT HET DAN DAT DUS VELEN U ANDERS BEOORDELEN? DIT MAKEN VAN STANDSVERSCHIL U EIGENLIJK JUIST AAN METEN?... Tja, dat is min of meer mijn tragiek. Ik weet er zelf wel van. Iemand, die mij gesproken had, zei eens van mij tegen een ander: „Wat staat die vent hoog bij zichzelf"... Weer een ander zei mij persoonlijk: „Jij verplettert ons".. Laat het u genoeg zijn, dat ik een dergelijke houding in mezelf sterk zou verfoeien en dat ik daar bid dend tegen worstel... BENT U GENEIGD MET UW VROEGERE TE GENSTANDERS WEER SAMEN TE WERKEN? »- Dat wil ik zelfs graag. En con amore! Ook met de Hervormden. Immers dit geldt het be lang van het kind. Trouwens toenadering moet altijd weer mogelijk zijn... SOMMIGEN MENEN DAT OP DE KLASSE AVONDEN VAN UW U.L.O., PROGRAMMA'S WERDEN AFGEWERKT, VAN NIET AL TE HOOG GEHALTE. WAS U DAAR DE OORZAAK VAN?... «- Integendeel. Deze klasse-avonden zijn reeds lang afgeschaft, want ik vond ze waardeloos. Vroeger hadden ze mijn volle instemming. Toen begonnen deze avonden met een korte medita tie van de onderwijzer. Daarna was er pauze met wat cola. De avond werd besloten met het gezamenlijk zingen van Christelijke liederen. Een soort community-singing. Dat was mijn stijl. Tegenwoordig is er maar weinig overge bleven in de gezinnen van deze Christelijke le vensstijl. En dat betreur ik zeer. Het schijnt niet meer te willen. Ook de N.C.R.V. raakt deze stijl kwijt. HEEFT UW U.L.O. WELEENS DANSAVONDEN GEORGANISEERD, ZOALS MEN SOMS BE WEERT?... Als iemand dat zegt, is dat een infame leugen. Wel heb ik me verbaasd bij de bevrijdingsfees ten in Veenendaal, dat hier al die „fijnen", dis zich zo zwaar voordoen, dansten als libellen. Het was een gehos en een geschreeuw, dat ik bij me zelf dacht: Ben ik hier in Veenendaal?... UW STIJL IS DUS ANDERS?... We zijn vorig jaar voor het eerst begonnen met een adventswijding in Sola Fide. De zaal was stampvol. We hopen het dit jaar weer te doen. WAT VINDT U VAN PROVO'S EN NOZEMS?... Provo in de werkelijke zin van het woord bete kent kritiek te hebben op de gevestigde orde, met een positieve, opbouwende bedoeling. U NEEMT HET DUS VOOR ZE OP?... Het ontaardt jammer genoeg vaak in straat schenderij, enz. WAT VINDT U DAN VAN DE DANSAVONDEN IN DE GARAGE VAN SCHOONHOVEN?... i Dat is een moeilijke vraag. DAT IS OOK DE BEDOELING. U BEHOEFT UW MENING MAAR TE ZEGGEN... Nou dan: Het is mijn stijl niet! Maar ik ben misschien wat' ouderwets. Met lampegieters- avond heeft het niet veel te maken. Toch heb ik veel respect en waardering voor de organisato ren van deze avonden. Ik ken hen en weet hun bedoelingen. Misschien kan hierdoor een groter kwaad worden tegengehouden... WAT VINDT U VAN HET ALOM IN DE WE RELD OPTREDEN VAN BEATBANDEN?... Pas geleden zag ik een optreden van de Beatles voor de t.v. Ik heb deze massa-hysterie met verontrusting gade geslagen. Vrijwel alle leer lingen op school, van ALLE richtingen hadden het gezien en er van genoten. Dan zeg ik: hoe is het mogelijk! Ik weet best, dat er op com mercieel en politiek gebied met de jeugd ge speeld wordt, toch mogen de ouders niet alles goedkeuren wat de jeugd wil en doet. Er moet leiding zijn en geen kritiekloos aanvaarden. WAT VINDT U VAN DE RASSENDISCRIMINA TIE?.. Principieel gesproken is alle rassendiscriminatie uit den boze, al kan ik mij voorstellen dat vol ledige integratie in de praktijk moeilijkheden kan geven. WAT VINDT U VAN DE APARTHEID?... Ik sta er volstrekt afwijzend tegenover. Uit po litiek oogpunt betekent het zelfmoord. Moreel en godsdienstig gezien ten enen male verwerpelijk. WAT VINDT U VAN DE POLITIEK?... Ik geloof dat alle politieke partijen momenteel elan missen. Materiële doelen zijn bereikt. Prof. Van Ruler leert, dat politiek in wezen een heilige zaak is. Rechts of links vind ik hierbij niet belangrijk. HEBT U NOG EEN SLOTOPMERKING?... Ik ben dertig jaar in 't Veen en heb hier ont zettend veel zien veranderen. Veel ten goede, maar ook veel dat mij met grote bezorgdheid vervult. Ik wenste dat meer tot openbaring kwam: „Ai zie hoe goed, hoe lieflijk is 't dat zonen van 't zelfde huis als broeders samenwo nen"... DR. THOOMES. ONZE WELGEMEENDE DANK VOOR UW ZEER SPONTANE MEDEWERKING AAN DIT INTERVIEW, ONDANKS DE SOMS WAT BRUTAAL GETINTE VRAGEN. (Van onze correspondent) KRABBENDIJKE Kassier Van Repko van Krabbendijke'* Raiffeisen- bank, zojuist in een gloednieuw, fraai en doelmatig gebouw, kan zich de al wat dunnende haren wel uit het hoofd trekken. Op de vuilnisbelt, noordelijk van het dorp achter de Oosterschelde- dljk, hebben onbevoegden gescharreld in wat hij daar ter vernietiging had ge deponeerd: enkele honderden spaar bankboekjes, waaruit die onbevoegden duidelijk konden lezen hoe de spaarza me dorpelingen er in 1961 en 1962 finan cieel voor stonden. De affaire van de spaarbankboekjes is het gesprek van de dag in het dorp, nadat slager Visser, die van zijn klan ten moest horen hoe het hem in ge noemde jaren voor de wind ging, een klacht heeft ingediend bij het plaatse lijk bankbestuur en bij het bestuur van de Centrale Organisatie in Utrecht. Ach, in Krabbendijke weet men wel. dat men financiële preutsheid ook te ver kan doorvoeren. Maar het wordt wel wat te gek, als een schooljongen op de mestvaalt een notariële akte staat voor te lezen en hij posten citeert uit een vet bankboekje: „Dat is interessant, daar zal-ie wel een lapje grond voor ge kocht hebben. O kijk-'ns, dat is zeker van een erfenisje." Krabbendijke is maar klein; iedereen kent iedereen. Men vindt het niet zo leuk, die zaak van de vernietigde spaar bankboekjes. En kassier Repko is, bij een wat onzorgvuldig optreden, 't slacht offer van wat men in deze omstandighe den wel heel duidelijk een samenloop van omstandigheden mag noemen. Als hij zich zaterdag 22 oktober de vijfdaagse werkweek kent hij niet met een doos vol boekjes in de rich ting van de mestvaalt spoedt, over weegt hii. dat daarop nog de volgen de maandag een nieuwe laag huisvuil zal worden gestort. HQ overtuigd zich ervan, dat de doos goed afgesloten is en laat haar achter op een plaats, waarvan hij zeker is, dat ze 's maan-» dags met een laag nieuw huisvuil zal worden overdekt. Kort tevoren is het echter „de dag van de grote stukken" geweest. Een maal per maand kan men zich in Krab bendijke bij het huisvuil van oud meu bilair en ander groot afval ontdoen. En dat betekent, dat zich in de daaropvol gende dagen allerlei figuren op de belt storten, op zoek naar waardevol afval. Men moet er snel bij zijn, want de ge meentewerklieden verbranden alle vuil dat brandbaar is. En zo is wat 's maan dags met ander, nieuw aangevoerd vuil had moeten worden verbrand, 's zater dags al een prooi van de heltenaren ge worden. Het komt de kassier snel ter ore, als een van de vinders een boekje aanbiedt bij een van de bestuursleden van de bank. Nog 's zondags gaat hij opnieuw de weg naar de belt, nu met een grote plastic wasmand, en urenlang scharrelt hij tussen het afval om niet één boekje achter te laten. Hij vindt 95 procent te rug. Slager Visser vertelt: „Ik zit in de brandweer, de vrijwillige brandweer. Donderdagavond hebben we oefening. Heb je het al gehoord, zeggen ze, van die boekjes? Ik dacht: dat kan beslist niet, dat is uitgesloten. Maar iemand zei, ik zou toch maar eens om een boek je gaan vragen. Toen ben ik naar de bank geweest. Netjes aan het loket en netjes erom gevraagd, 't Is vernietigd, werd er gezegd. Maar toen wisten de mensen ineens te vertellen: Visser heeft dan en dan dat en dat opgenomen. De jeugd hoorde ik zeggen: Toen zal-ie wel verbouwd hebben. Nou, en toen heb ik naar het bestuur en het hoofdbestuur geschreven. De zaak moet op hoog ni veau uitgezocht worden." Slager Visser voelt zich „gedupeerd" en hij is niet de enige, die er zo over denkt. Een deel van Krabbendijke's eco nomisch leven uit de jaren 1961-1962 heeft op straat gelegen. Maar wie moet men daar nu boos om aankijken: de on achtzame, maar ook weinig fortuinlijk* kassier of de indiscrete vinders?

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1966 | | pagina 10