Hart van Haarlem in oude sfeer terug Eerherstel Onderzoek naar treinongeluk bij Halfweg Onderzoek tegen SGP kamerlid gevraagd Dr. Vondeling lichtte kritiek op kamerlid Blaise nader toe Autoverkeer uit het centrum weg PARADE VIEUX Sanering in de Spaamestad rook met GEKORTWIEKT Wegensgodslastering Via ingezonden stuk in „Vrij Nederland" Verstopt 2 ringen Ontmoetingspunt Monumentenzorg Wereldbekend Aroma IL«* Korter werken bij A.K.U. te Eininen Nederlander moet Zuid-Afrika uit Goedkope melk in warenhuizen P.S Nieuw vrouwelijk T weede-Ka uier 1 i d ZATERDAG 5 NOVEMBER 1966 (Van een onzer verslaggevers) T aurens Janszoon Coster heeft de boekdrukkunst de rug toegekeerd. Hij kijkt het personeel van drukkerij Enschede, dat onze blauwe tientjes, rode 25-tjes en gele honderdjes foutloos drukt, vanaf zijn standplaats op de Grote Markt te Haarlem met de nek aan. Zijn bronzen blik richt zich op het monumentale stadhuis. Hij doet het in alle rust, want het is sinds 20 juni weldadig stil geworden rond het monument. De terrasbezoekers van Brinkman hebben deze zomer ongestoord hun gesprekken kunnen voeren. Geen auto passeert nog het plein. Die on gekende situatie in Nederlandse bin nensteden dankt Haarlem aan een in genieuze inval van het stadsbestuur. Drie jaar geleden lanceerden bur gemeester en wethouders hun ideeën over stadsreconstructie. Nu al is de uitvoering in zo'n stadium, dat men de resultaten gaat proeven. De Haar lemse binnenstad, ongezellig gewor den door het voortjakkerende verkeer dat er in wezen niets te maken had, is als vanouds weer het domein van voetgangers. Zo ziet Laurens Janszoon Coster nog slechts zelden een auto binnen de oude veste. Alleen de stadsbus en de taxi, die de paartjes naar de amb tenaar van de burgerlijke stand komt rijden, worden er toegelaten. Haarlem heeft een helse tijd achter de rug. Het verkeer van noord naar zuid en van Amsterdam naar de Noordzeekust perste zich door stra ten, die waren aangelegd in een tijd, dat de meeste mensen nog te voet gingen. Met kunst en vliegwerk heb ben de Haarlemmers zich jarenlang door de verkeersmoeilijkheden gesla gen. Eenmaal kwam er een moment, dat het echt niet meer ging. Haarlem zag zijn centrum met markante monumenten als het eeeuwenoude stadhuis en de boven alles uittorenende St. Bavo, maar ook tal van andere staaltjes van historische bouwkunst ernstig bedreigd. De gemeenteraad had natuurlijk simpel een paar duizend gulden kun nen uittrekken om verkeersborden te kopen tot afsluiting van de Grote en Kleine Houtstraat, de Nieuwe Groen markt, de Jansstraat en de Kruis straat. Al die duizenden mensen, die gewend waren per auto in Haarlem zaken te doen, hadden dan stellig nei ging gekregen hun heil ergens an ders te zoeken. Het zou de dood van Haarlem zijn geworden. B. en W. bedachten een andere mogelijkheid. Zij wezen een aantal belangrijke wegen rond de stad aan als ringweg, die goede aansluiting biedt op de interlokale routes. Van deze ringweg af werden verbindin gen gecreëerd met een binnenring, die het hart van de stad nauw om sluit. Binnen deze beide ringen koos het stadsbestuur stukken grond uit als parkeerterrein. Daarbij ging men allerminst zuinig te werk. Op het moment hebben de par keerterreinen al een capaciteit van ruim drieduizend auto's. Intussen wordt aan uitbreiding stevig ge werkt. Over een paar jaar zal Haarlem op korte afstand van de binnenstad plaats hebben voor vijf duizend wagens. Bij de bestem ming van deze terreinen gaat men nog een keuze maken tussen auto's die uren achtereen beslag leggen op parkeergrond en wagens, die voor korte tijd worden gestald. Van de parkeerterreinen wordt reeds zo'n druk gebruik gemaakt, dat de planologen zich met de sociografen ernstig afvragen of de planning niet wat aan de krappe kant is gehouden. De chauffeurs, die een boodschap in het centrum van de Spaamestad te doen hebben, maken liever een wan delingetje dan dat zij zich de Haar lemse doolhof laten insturen. Het ge meentebestuur stelde namelijk een eenrichtingssysteem vast, dat het iedere automobilist mogelijk maakt elk plekje in de binnenstad te berei ken. Hij moet dan echter zo'n grote omweg maken, dat hij zich wel twee keer bedenkt naar z'n bestemming te rijden. Zo gebeurt het, dat wie per se de auto bij de hand moet houden, zich in de wirwar van eenrichtingsstraten en verkeerstops waagt. De anderen en dat zijn veruit de meesten gaan lopen. Haarlem erkent, dat de binnen stad het centrum van de economi sche, administratieve en culturele activiteiten is, om de ambtelijke terminologie te gebruiken. Deze functies vormen echter nog aller minst het wezenlijke van de stads kern. Haarlem hecht er meer waar de aan, dat de binnenstad een in- Verscheidene steden in Neder land zijn ontstaan in een ver ver leden. Het oude centrum heeft in de meeste gevallen de oorspron kelijke structuur behouden, doch de specifieke sfeer werd in toene mende mate bedreigd door het moderne verkeer. Een onzer ver slaggevers heeft zich in een drie tal steden op de hoogte gesteld van hetgeen daar wordt gedaan om het goede te behouden en het kwade te weren. De eerste reportage was gewijd aan Maastricht, waar gehele wij ken worden gesaneerd. Vandaag schrijft hij over Haarlem, waar drastische plannen zijn verwezen lijkt om het verkeer de baas te blijven en het hart van de oude stad in ere te herstellen. In de laatste beschouwing zal aandacht worden geschonken aan de wijze, waarop de problemen te Delft ter hand zijn genomen. formeel ontmoetingscentrum is. Daar ziet men mensen en daar wordt men gezien. Zo is de kern van Haarlem, net als die van ande re steden met een rijk historisch verleden, een onvervangbaar goed. Het verkeer dreigde deze functie van de binnenstad volledig te verstik ken. Af en aan rijdende auto's joegen de mensen het trottoir op. De aan trekkelijkheid van het flaneren was er ver te zoeken. Het erge was, dat zeventig procent van het verkeer, dat het winkelende of alleen maar kijken de publiek ergerlijk hinderde, in die binnenstad niets te zoeken had. Het was louter op weg naar een bestem ming buiten de gemeentegrenzen. Haarlems nieuwe verkeerssysteem functioneert nu enige maanden. Tot tevredenheid van allen: de Haarlem mers en hun buren, die van mening zijn, dat het hart van de Spaamestad weer z'n gezelligheid van weleer in alle glorie uitstraalt. Tevreden zijn ook de automobilisten op doorreis, die zich de weg niet meer zien ver sperd door wandelaars. Haarlem heeft voor deze verkeers- voorziening behoorlijk moeten bre ken. Ook in de toekomst zullen nog ettelijke panden moeten sneuvelen. Eigenlijk nergens gaat dit ten koste van stedeschoon. De historische gebouwen zijn een te groot geschenk om er zo maar de slopershamer in te zetten, zo vertel de mij ir. K. Haasnoot van de dienst van Openbare Werken. Om die reden ook stelde de raad een verordening voor de gehele gemeente vast. Nie mand mag zonder toestemming van B. en W. uiteriyk of bestemming van enig pand wijzigen. ADVERTENTIE Zo is het nu in Haarlems binnenstad. De Grote Markt is er om te kijken en zich te laten bekijken, in alle rust. Het drukke autoverkeer is definitief verbannen. Haarlem zoekt als vanouds geves- de teugels niet strak genoeg in han den kan houden. Haarlem zoekt als van ouds geves tigd centrum in Kennemerland een nieuwe functie. Het gebeurt volgens een vastomlijnd plan. In 1963 lan ceerden B. en W. hun structuurplan, waarin de hoofdlijnen voor de toe komstige ontwikkeling werden getrok ken. Alle facetten van het stedelijk leven kregen er aandacht in. Alle Haarlemmers hebben er hun zegje over mogen zeggen. Huis aan huis ging een zestien pagina's tellen de krant, die in aantrekkelijke op maak de ideeën van ingenieurs, pla nologen, sociografen en sociologen, verkeersdeskundigen en economen verhaalde. Die krant kreeg de toepas selijke titel: „Haarlem op zicht" mee. Onder dezelfde naam werd een in structieve tentoonstelling op touw gezet, die niet minder dan 13.000 be zoekers trok. Zo weet iedereen in Haarlem wat er met z'n stad te ge beuren staat. Meer nog: hij kent de idee, die achter de maatregelen staat. Dat wekt niet alleen belang stelling voor, maar ook geloof in de stedelijke plannen. ARNHEM Zoals In de vergade ring van de centrale ondernemings raad van A.K.U. op 21 oktober werd meegedeeld, heeft de afzet van syn thetische textielgarens tot dusver niet de gebruikelijke najaarsopleving ver toond. Teneinde de voorraad van deze grens niet te hoog te doen oplopen, wordt thans overgegaan tot een tijde lijke geringe beperking van de produk- tie hiervan te Enmien. Er is een vergunning aangevraagd voor 8 weken, voor het bij deze pro- duktie betrokken personeel. Dit houdt in, dat bij toerbeurt steeds ten hoog ste 150 personeelsleden een week niet werken. Een vergunning, waardoor A.K.U. toestemming krijgt in dit speciale ge val financieel nadeel voor de betrok kenen te voorkomen, is aangevraagd. Een en ander is geschied in overleg met de vakbonden, aldus een door de A.K.U. te Arnhem gelanceerd bedrijfs- communiqué. KAAPSTAD Het Zuidafrikaanse ministerie van Binnenlandse Zaken heeft de 32-jarige heer B. E. Kok, een Nederlandse emigrant, die 16 jaar ge leden met zijn ouders naar Zuid-Afri ka trok bevel gegeven het land te ver laten. Hij wordt in Paarl in de Kaap provincie vastgehouden in afwachting van zijn deportatie, zei zijn vrouw vrijdag. Volgens de hoofdinspecteur-direc teur van de Arbeid in Rotterdam mr. ir. P. C. Rus, is het met de veilig heid in de Rotterdamse haven lang niet altijd rooskleurig gesteld. Hij vindt dat het dringend noodzakelijk is, dat het aantal ongelukken in de haven sterk gaat verminderen en dat meer aan dacht wordt geschonken aan de ernst ervan. ADVERTENTIE (Van een onzer redacteuren) DEN HAAG Hangende het justi tiële onderzoek en dat van de Spoor wegen naar de oorzaak van het trein ongeluk bij Halfweg heeft de machinist van de ongelukstrein, de vijftigjarige P. van L. uit Den Haag, ander werk gekregen. Zodra hij geheel hersteld zal zijn van de bij het ongeluk opgelopen shock, zal hij door de officier van jus titie te Haarlem worden gehoord. Het justitieel onderzoek is inmiddels begonnen, met het onderzoek van de Nederlandse Spoorwegen zal maandag een begin worden gemaakt. Nog steeds wordt aangenomen, dat de machinist het sein, waarmee werd aangegeven dat op het emplacement van Halfweg niet harder dan 45 kilome ter per uur mocht worden gereden, niet heeft opgemerkt. In dat geval zou de -te hoge snelheid van de trein (120 kilo meter per uur) de oorzaak van de ont sporing zijn. Volgens een woordvoerder van de N derlandse Spoorwegen, houdt de machi nist vol, dat het sein geen snelheids beperking aangaf. „De mogelijkheid wordt nog steeds niet geheel en al uitgesloten, dat het sein inderdaad niet juist heeft gefunc tioneerd", aldus de woordvoerder van de N.S. (van een onzer redacteuren) DEN HAAG De melkoorlog in de grote steden is nog niet op zijn hoogte punt. Behalve de warenhuizen „Gale ries Modernes", die melk voor 49 cent per liter verkopen, een cent meer dan de inkoopsprijs voor melkslijters, heb ben andere grote warenhuizen plannen eenzelfde „reclame-actie" te voeren. De directie van de coöperatieve melk fabriek „De Volharding" in Nijkerk, de leverancier van „Galeries Moder nes", is benaderd door andere waren huizen. Directeur M. Pel van „De Volhar ding" klaagt: „Ik kan nauwelijks aan al die vragen voldoen. We moeten het rustig bekijken of we ook aan andere warenhuizen kunnen leveren. Vandaag heeft Galeries Modemes om tienduizend liter gevraagd. Ik kan ze onmogelijk leveren". De heer Pel maakt zich boos over ge ruchten, als zou hij onder dwang van de bonden „de hele detail omzet eruit wil len gooien om uitsluitend aan waren huizen te kunnen leveren". „Ik laat m'n oude klanten echt niet in de steek", aldus de heer Pel. De heer Pel gaf toe, dat Galeries Modemes waarschijnlijk niets verdient op de verkoop van de melk. „De melk zal wel als lokmiddel zijn bedoeld, als reclame. Maar dat interesseert me niet. Ik lever tegen de normale prijs (48 cent). Voor mijn part verkopen mijn afnemers de melk voor twee dub beltjes. Dat is hun zaak, niet de mij ne". Hij redeneert: „Het gaat niet ten koste van de veehouders en niet ten koste van de consument". Wel gaf hij toe, dat de slijters hun marge (een cent of tien per liter) „best mogen heb ben, omdat de bezorging ook een smak centen kost". 0 Het dak van de ondergrondse par keergarage op het Rotterdamse Schouwburgplein is vrijdag a.s. voor een uurtje „sprekershoek" naar Engels voorbeeld. Het Rotterdamse gemeente bestuur heeft namelijk de 73-jarige Rot terdammer K. Meiier toestemming ge geven tussen een en twee uur op het dak van de parkeergarage een toe spraak te houden over het onderwerp „Wat doen we wel en wat doen we niet voor de bejaarden?" 0 Maandag zal in het Bommelerwaard- se dorp Hedel de jaarlijkse grote paardenmarkt worden gehouden. Deze markt is na die van Zuidlaren de twee de in grootte in ons land. Vorig jaar no teerde men een aanvoer van 2.050 paar den en pony's. Mgr. drs. J. W. M. Bluyssen, de op volger van mgr. Bekkers als bis schop van Den Bosch, zal zaterdagmor gen 19 november officieel worden geïn stalleerd in de kathedraal van St. Jan. 0 De Indonesische econoom Soejono Tjiptoprawiro is uit Djakarta naar Amsterdam vertrokken, waar hij statis tieken zal bestuderen over door de Ne derlandse regering verstrekte beurzen. Soejono staat aan het hoofd van het bureau Regionale Economie van het di rectoraat voor Autonomie en Decentra lisatie op het ministerie van Binnen landse Zaken. 9 De rechtbank in Utrecht heeft de 41-jarige grondwerker F. V. uit Amersfoort, wegens het bedreigen van zijn vrouw met zware mishandeling, ver oordeeld tot een gevangenisstraf van elf maanden met aftrek van voorarrest. De rechtbank besliste voorts, dat de man onvoorwaardelijk ter beschikking van de regering moet worden gesteld. Twee handelaren in oud ijzer en schroot zijn door de rechtbank in Utrecht veroordeeld tot gevangenisstraf fen van enkele maanden. Zij hadden hoeveelheden koper en lood gekocht, die van diefstal afkomstig waren. 0 De drie tankschepen van oorspronke lijk 175.000 ton, die Shell-Nederland onlangs bij de N.D.S.M. heeft besteld, zullen een zodanige inwendige aanpas sing krijgen, dat het ladingsvermogen wordt vergroot tot 210.00 ton. De diep gang zal daardoor toenemen van 16,5 meter tot 18,9 meter. 0 In Leeuwarden zal in het uitbrei dingsplan Bilgaard door Rooms-ka- tholieken en hervormden samen een kerk worden gebouwd. Informele ge sprekken tussen de geestelijkheid van de St. Dominicus-parochie en de cen trale kerkeraad van de hervromde ge meente te Leeuwarden hebben tot dit initiatief geleid. 9 Donderdagavond om elf uur is in Roden de boerderij „Werklust" ge heel uitgebrand. Omwonenden slaagden erin veertig kalveren te redden. De tot de nok met hooi en ander veevoeder ge vulde schuur ging geheel verloren. De schade is zeer aanzienlijk. De brand is vermoedelijk ontstaan door hooibroei. 0 De president-commissaris van het Koninklijke Scholten-Honigconcern de heer G. F. Dalenoord, meent, dat er in de Nederlandse aardappelmeelindu- strie geleidelijk enkele bedrijven geslo ten zullen worden. Hij acht het in dit verband niet uitgesloten, dat ook de aardappelmeelfabriek van W. A. Schol ten in het Drentse Smilde gaat sluiten. 5? AMSTERDAM De he>er C. C. van den Hoogen, een 27-jarige leraar Neder lands uit de hoofdstad, heeft per brief aan de officier van Justitie in Amsterdam verzocht een onderzoek in te stellen naar uitlatingen, die ir. C. N. van Dis (Tweede-Kamerlid voor de Staatkundig Geref. Party) heeft gedaan in een 11 december 1965 in „Vry Nederland" gepubliceerd interview, die volgens de heer Van den Hoogen smalende godslasteringen zyn. Het interview, waarvan de heer Van den Hoogen in zijn schrijven aan de of ficier van Justitie enige citaten opnam, had betrekking op de zaak-Van het Re- ve, waarin, zoals gemeld, in eerste in stantie uitspraak is gedaan. De schrij ver Van het Reve is wel schuldig be vonden aan godslastering, doch niet aan de ten laste gelegde „smalende gods lastering" en deswege ontslagen van rechtsvervolging. De officier van Justi tie is tegen deze uitspraak in beroep gegaan. In het interview stelde ir. Van Dis (Van onze Haagse redactie) DEN HAAG De demissionaire mi nister van Financiën, dr. A. Vondeling, heeft naar aanleiding van zijn omstre den interview met Bibeb in het week blad „Vrij Nederland" van 22 oktober in hetzelfde blad van deze week in een ingezonden stuk een nadere toelichting gegeven. In genoemd interview noemde hij on der meer het K.V.P.-Tweede-Kamerlid mr. P. A. Blaisse „de onbeschaamde pleitbezorger van de oliemaatschappij en". De tegenstanders van de regering in haar moeilijke onderhandelingen met de oliemaatschappijen beschuldigde hij van „landverraad". In het ingezonden stuk, beweert hij, dat Bibeb hem heeft verleid tot krasse al te krasse taal. Hij voegt daaraan toe: „Het is haar kracht en mijn zwakheid". Dr. Vondeling zegt verder het woord „landverraad" anders te hebben bedoeld. Het dient als volgt te worden uitge legd: „Den Uyl voert moeilijke en voor het land heel belangrijke onderhande lingen met de internationale mammoet- ol iemaatschappi jen 't Kan daarbij gemakkelijk om een meningsverschil van de orde van groot te van een miljoen gulden gaan. Zo lang die onderhandelingen duren, beho ren vertegenwoordigers als een man achter de regering te staan", aldus de heer Vondeling. De demissionaire mi nister is voorts van mening, dat de po sitie van drs. Den Uyl alleen maar versterkt kan worden, wanneer de volksvertegenwoordigers oppositie voe ren, omdat drs. Den Uyl te weinig vraagt. „Als zij echter te kennen zouden ge ven", aldus dr. Vondeling, „dat de re gering te hoog in de boom zit, dan de den zij schade aan het landsbelang om het nu eens heel ingetogen te zeggen. Laat men een voorbeeld nemen aan de oliemaatschappijen, die metterdaad als een man zijn opgetreden. Die weten wat onderhandelen is. Daarom kan ik mij zo woest maken op die Kamerle den, die onderhands al hebben laten weten, dat ze de regering een stok tus sen de benen willen steken op het hoogtepunt van de onderhandelingen. Daarom heb ik mr. Blaisse een veeg uit de pan gegeven. Hij kent het be drijfsleven (en zij hem) en moest dus beter weten". „Maar ja", zo gaat de heer Vonde ling verder, „mijn bewonderde oud stadgenoot (Slauerhoff - red.) had ge lijk: „In het geniep slechts mag men krenken". Als Blaisse en zijn vrienden die regel zouden willen opzoeken, dan vinden ze in hetzelfde bekende gedicht ook de zin: „Nooit wordt zo'n plompe boerenkop gesneld". En met een zucht van verlichting kunnen ze dan vaststel len, dat Slauerhoff niet altijd gelijk had". Dr. Vondeling heeft dit ingezonden stuk later van een P.S. van de vol gende inhoud voorzien: „Inmiddels heb ik gelezen wat mr. Blaisse jl. maan dag in „De Tijd" heeft gezegd. Daar blijkt heel duidelijk uit, dat hij de voor waarden van de regering veel en veel te hoog vindt. Mag ik nu deze vergelijking eens ma ken: mr. Blaisse is als staatsburger en als Kamerlid aandeelhouder en com missaris van de N.V. Staat der Neder landen. Deze N.V. is in moeizame on derhandelingen gewikkeld met de N.V. Gezamenlijke Oliemaatschappijen. En wat zegt nu commissaris Blaisse in 't openbaar: „Mijn directie moet een heel stuk van zijn eisen laten vallen". Is zoiets ooit vertoond in N.V.-land? Zo ja, wat is er toen met die commis saris gebeurd op de eerstvolgende ver gadering van directeuren en commis sarissen D i t directielid zou luidkeels geprotesteerd hebben. Dat heeft hij dan ook leta te luid gedaan". het onmogelijk te achten, dat een homo seksueel kan geloven. Volgens hem, ko men homoseksuelen in de hel terecht. „Toen ik indertijd dit intervieuw las", aldus de heer Van den Hoogen in zijn brief, „vroeg ik mij af of ir. Van Dis zich met het op deze liefdeloze en, naar veler en ook mijn mening, smalende en godslasterlijke manier in het open baar uiting geven aan zijn overtuigin gen en godsvoorstelling, niet schuldig gemaakt had aan het misdrijf van ar tikel 147 Wetboek van Strafrecht. Aan vankelijk veronderstelde ik, dat het openbaar ministerie wel een onderzoek zou gelasten tegen ir. Van Dis." „Toen dit onderzoek uitbleef", aldus de briefschrijver, „overwoog ik, dat het openbaar ministerie het in de Ne derlandse grondwet vastgelegde grond recht van vrijheid van meningsuiting en vrijheid van godsdienst voorrang ver leend had boven dit wetsartikel. Nu donderdag echter is gebleken, dat de schrijver G. K. van het Reve, die te recht heeft gestaan voor hetzelfde de lict, als naar mijn mening ir. Van Dis heeft gepleegd in genoemd interview, door de Amsterdamse rechtbank niet is vrijgesproken, verzoek ik u alsnog een onderzoek tegen ir. Van Dis te doen in stellen", aldus de heer Van den Hoogen in zijn brief aan de officier. „Ik verzoek u voorts in uw overwe gingen te betrekking, dat een grote groep van medemensen door de uitla tingen van ir. Van Dis niet slechts ge krenkt, maar zelfs tot een zekere wan hoop gebracht is. Met het laatste heb ik met name de z.g. „stille homoseksue len" op het oog, die lid zijn van kerk genootschappen in ons land." DEN HAAG Tot lid van de Twee de Kamer voor de A.R.-Partij is be noemd mej. J. van Leeuwen te Rijs wijk, en wel in de vacature P.C. Elf- ferieh, die lid werd van de Eerste Ka mer. In deze vacature was eerder o.m. benoemd de oud-minister van Binnenlandse Zaken, de heer J. Smal- lenbroek, die echter bedankte. Mej. Van Leeuwen is presidente van de Chr. Plattelandsvrouwenbond en hoofd van de afdeling Huishoudelijke Voorlichting van de Chr. Boeren- en Tuindersbond (C.B.T.B.). Zij is voorts lid van het A.R.-Centraal Comité en van het A.R.-Vrouwencomité.

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1966 | | pagina 6