ZIEZO
11
ENTERING
LANDING
ALDRINAmerika's
5e ruimtewandelaar
5 NOVEMBER 1966
De Gemini-12-vlucht, de laatste tocht van een tweepersoons Amerikaans ruimteschip, staat op stapel
De volgende week woensdag, 9 november, zullen, als het aftellen volgens plan verloopt, James Lovell
jr. en Edwin („Buzz") Aldrin de lanceerbasis op Cape Kennedy achter zich laten voor een kosmische
vierdaagse. Totaal nieuwe spectaculaire proeven zijn in het vluchtplan van de laatste Amerikaanse
two-seater niet opgenomen. De NASA, het bureau voor ruimtevaart der Verenigde Staten, wil van het
laatste hoofdstuk van het Gemini-programma een happy end maken, zodat men vol goede moed zal
kunnen beginnen aan de uitvoering van het plan-Apollo. Volgens het Apollo-project moet, zoals
wijlen president Kennedy in 1962 aan zijn volk als opgave stelde, „vóór het einde van dit decennium
een Amerikaan op de maan worden geplaatst en veilig naar de aarde worden teruggebracht".
LAATSTE
UITSTAPJEVAN
DE GEMINI
Het programma van de Gemini 12
vermeldt: een rendez-vous en de
koppeling met een Agena-doelraket,
een ruimtewandeling en dertien
aparte wetenschappelijke experi
menten. Tot laatstgenoemde proeven
behoort een uniek staaltje van
Amerikaans-Franse samenwerking.
Vierenzestig uur na de start zullen
de astronauten proberen een
natriumwolk waar te nemen, die
wordt uitgestoten door een Franse
Centaur-raket die kort daarvoor
vanaf de Franse basis in Algerije
zal vertrekken.
Edwin Aldrin, die met deze vlucht
zijn ruimtedoop ondergaat, maar
overigens een keiharde Korea-
veteraan is, moet een ruimte
wandeling maken van een uur en
vijfenveertig minuten. Vooral naar
dit onderdeel van het programma
zien de autoriteiten met spanning uit.
Tijdens alle ruimte-uitstapjes hebben
de astronauten immers met moei
lijkheden te kampen gehad de
korte wandeling van Edward White
uitgezonderd. Maar White behoefde
dan ook geen speciale werkzaam
heden te verrichten.
Tijdens de jongste tochten is wel
duidelijk geworden dat juist dit werk
de meeste moeilijkheden oplevert.
Dr. Charles Berry, de lijfarts van
de astronauten, meent inmiddels
de verklaring te hebben gevonden
reflexbewegingen van de spieren
veroorzaken de ernstige ver
schijnselen van vermoeidheid bij
de ruimtevaarders. Op elke
beweging die zij maken reageren
de spieren met een tegenbeweging,
eenvoudig doordat de op aarde
steeds aanwezige afremmende
wrijving ontbreekt.
„Er zal zeer veel oefening nodig
zijn om zulke reflexbewegingen te
onderdrukken", aldus dr. Berry, die
zijn diagnose onthulde tijdens het
zeventiende congres van de Inter
nationale Astronautische Federatie
te Madrid. „Slagen de ruimte
vaarders daarin niet, dan zullen zij
bij het uitvoeren van ook maar de
simpelste karweitjes buiten het
ruimteschip snel moe worden. Zij
kunnen de reflexbewegingen uit
schakelen door zich met één hand
vast te houden, wanneer zij
bijvoorbeeld een instrument moeten
bevestigen aan de buitenkant van een
kunstmaan. In dat geval hebben
zij echter maar één hand vrij."
Met het oog op dit advies van
dr. Berry zal Aldrin tijdens zijn
ruimtewandeling geen gebruik maken
van een eenvoudig ruimtepistool,
zoals zijn voorgangers deden. Op
die manier heeft hij één hand vrij
om zich vast te houder AA^
~.m >v>f>p. [p merken.
Voor de commandant van de Gemini 12, James A. Lovell (38),
is de komende ruimtevierdaagse, althans wat de duur betreft, een
peuleschil. Lovell vestigde in december 1965 met Frank Borman het
duurrecord voor ruimtevluchten met een tocht van veertien dagen.
Anders is het voor co-piloot Edwin Aldrin (36), majoor bij de
luchtmacht. Hij krijgt met deze tocht zijn ruimtedoop en zal, als
alles goed gaat, Amerika's vijfde ruimtewandelaar worden.
Edwin E. Aldrin jr, voor zijn collega's kortweg „Buzz", werd
20 januari 1930 geboren. Na in 1952 in Texas zijn vliegbrevet te
hebben gehaald, voerde Aldrin operationele vluchten boven Korea uit.
Hij doorliep de Militaire Academie en werd In 1963 doctor In de
astronautica aan het Technisch Instituut van Massachusetts.
In oktober 1963 werd hij uitgekozen als een van de astronauten van
de derde groep. Hij en zijn vrouw Joan hebben drie kinderen
James (11), Janice (9) en Andrew (8).
Behalve aan zijn normale trainingsprogramma werkt Aldrin nog
aan een specialiteitvluchtplanning voor project-Gemini (na de
komende vlucht voltooid) én project-Apollo, dat misschien al begin
volgend jaar van start gaat met een „veertiendaagse" van
astronauten Grissom, White en Chaffee.
Zó zal, als alles volgens de plannen verloopt, astronaut Edwin Aldrin buiten de gekoppelde Gemini
en Agena zweven tijdens zijn uitstapje dat één uur en 35 minuten moet duren.
Om zich zo goed mogelijk te kunnen
aanpassen aan de gewichtloosheid
heeft Aldrin een speciale training
gekregen. In een zwembad te
Baltimore werd een Gemini-cabine
geheel onder water opgesteld.
Gekleed in een speciaal kostuum,
dat hem in staat stelde in het water
te blijven zweven, heeft Aldrin uren
en nog eens uren geoefend voor
zijn uitstapje.
Hoewel hij op deze manier alleen
maar een soort surrogaat
gewichtloosheid ondervond, hoopt
men dat hij beter voorbereid zal
zijn dan de vroegere ruimte
wandelaars. Dezen werden getraind
in een KC135-straalvliegtuig, waarin
ongeveer dertig seconden lang nul
zwaartekracht kon worden
gesimuleerd als het toestel in de
lucht een bepaalde parabool
beschreef.
Ook al om hem de kans te geven
aan het ongewone van de toestand te
wennen, zal Aldrin vóór zijn uit
stapje gedurende twee uur en vijftien
minuten met het bovenlichaam
door het geopende luik foto's van
aarde en sterrenhemel nemen.
Bij de vorige vluchten gebeurde
dat steeds na de ruimtewandeling.
Tijdens zijn escapade heeft Aldrin
één zeer belangrijke opdracht
hij moet een dacronlijn van dertig
meter lengte bevestigen tussen
de Gemini en de Agena-doelraket,
die op dat moment aan elkaar
gekoppeld zijn.
De eerste ontmoeting tussen Gemini
en Agena, welke laatste 98 minuten
eerder van de Cape is vertrokken,
heeft plaats gedurende de derde
omloop van het ruimteschip.
Na de entering, die In een cirkel
vormige baan op 298 kilometer
hoogte plaatsvindt, stuwt de sterke
motor van de Agena de combinatie
naar een maximum hoogte van
760 kilometer, hetgeen altijd nog
ruim zeshonderd kilometer lager
is dan het absolute record van
de Gemini 11 1392 kilometer.
Vanaf het uiterste puntje van hun
ellipsvormige baan (de minimum
afstand tot de aarde blijft
298 kilometer) zullen de astronauten
overzichtsfoto's maken van bepaalde
gebieden van de aarde.
Een tweede stoot van de Agena-
motor, doch dan In tegenover
gestelde richting, zal de gekoppelde
toestellen terugbrengen naar de
oorspronkelijke cirkelvormige baan.
Dat zal gebeuren tijdens de
achttiende omloop.
Na het uitstapje van Aldrin zal
commandant Lovell de Agena
losmaken van zijn ruimteschip om
de lijn strak te trekken die zijn
medepiloot tussen beide heeft
aangebracht. Daarop ontsteekt
Lovell kleine raketjes in de wand
van de Gemini waardoor het toestel
om de Agena gaat draaien.
Het doel van dit experiment is een
nieuwe theorie te toetsen volgens
welke de lijn die de beide toestellen
verbindt op een gegeven moment
tot stilstand komt, waarna zij
permanent in de richting van het
centrum van de aarde zal wijzen.
Op deze manier zou men twee
ruimteschepen in een bepaalde
positie ten opzichte van elkaar
kunnen houden zonder kostbare
brandstof te verspillen. x
Andere experimenten die tijdens
de Gemini 12 vlucht moeten worden
uitgevoerd het maken van terrein
en weerfoto's, het registreren van
elektrisch geladen deeltjes buiten
het ruimteschip en het verzamelen
van kosmisch stof. Ook nemen
Lovell en Aldrin kikkereieren in hur
ruimteschip mee om na te gaan
of deze onder invloed van de
kosmische straling veranderen.
De uitermate nauwkeurige computer
landing van de Gemini 11 heeft de
leiders van het project doen
besluiten ook de Gemini 12 op
de automatische piloot naar beneden
te laten komen. De automatische
piloot bestaat uit een boordcomputer
en een constant geleidingssysteem,
berustend op het principe dat de
as van de draaiende tol of een
draaiend vliegwiel steeds in
dezelfde richting blijft wijzen.
Tijdens de verhitte terugtocht door
de dampkring zullen Lovell en
Aldrin als enige taak hebben de
automatische piloot te controleren
Ongeveer 94 uur en 30 minuten
na de start moet de Gemini 12
op het oppervlak van de West-
Atlantic dobberen. Waarschijnlijk
begin volgend jaar zal het eerste
Amerikaanse driepersoons ruimte
schip. de Apollo 204 van start aaan.
