Heel Heerlen kampt met grote zorgen Reeds 220 arbeiders ontslag aangezegd Chinezen liepen weg bij parade op Rode Plein F.B.I. grijpt in bij een „goktrip" op Oceaan Oostenrijkse charme verraste Speer Florence poogt kunst en burgers te redden Over de grenzen Stemmen I Stemmen II JUWEEL BROOD Door ineenstorting van Vasco Mij Geen orders Crediteuren rokershoest blafhoest? theelepeltje Nattermann hoestsiroop zie-zo POTTER UNIA^w^ Proces tegen neo-nazi's Lading sigaretten uit Nederland in beslag genomen 55 Interview Der Spiegel over Hitier 55 Slag oni heilige koe: 5-10 doden W eer doodvonnis in Djakarta Ambtenaren willen korter werken levenslang geëist voor Mauers DINSDAG 8 NOVEMBER 1966 HEERLEN, maandagavond. r|e bejaarde arbeider buigt zich over zijn goudgele pils en doet een ferme hap in het schuim. Hij glimlacht, klinkt met zijn buurman en maakt grollen tegen de kastelein, in zangerig Limburgs. De bejaarde arbeider is vrij dag ontslagen bij de Vasco-Maatschappij, samen met 219 andere bouwvak kers van de eens zo florerende onderneming, die de woningnood van Heerlen hielp lenigen, die 800 mensen een goed belegde boterham bezorgde en die bijdragen leverde aan de verfraaiing van de stad. Vanuit het cafeetje heeft de bouwvakker het gezicht op het monumentale stadhuis, waar een uit het lood geslagen gemeenteraad vergadert over de ontzagwekkende problemen, die de failliete boedel van de Vasco-Mij met zich meedraagt. Tot de arbeider dringt ook de stem door van burgemeester Gijzeis, die het beleid verdedigt van het gemeentebestuur, in een raadsvergadering, waarvan de agenda der tig onderwerpen bevat. De stem van de burgemeester klinkt twintigmaal ver sterkt door luidsprekers, die tegen de muren van het stadhuis zijn aange bracht. Een paar honderd mensen luisteren op het voorplein. Zo te zien zijn er onder hen weinig bouwvakkers. Deze situatie is tekenend voor de menta liteit van de Limburgse arbeiders. Met hun traditionele gemoedelijkheid aanvaarden zij hun lot gemakkelijker dan hun collega's in het noorden. Zij zien de toekomst bepaald niet zo som ber in en wachten daarom gelaten het verloop der gebeurtenissen af. ^ven ordelijk als de belangstelling voor de raadsvergadering, verliep vandaag de inschrijving op het arbeids bureau van 250 ontslagenen. 250 van de Vasco-Mij en 30 arbeiders van gedu peerde onderaannemers. Gediscipli neerd hebben ook de 90 kantoorbedien den zich getoond, die zonder de zeker heid salaris voor hun arbeid te zullen ontvangen getrouw hun werk deden op het kantoor van de Vasco-Mij. In een riant huis in Geleen blikt een eenzaam man over de aangerichte brok ken in zijn eens zo bloeiende onderne ming. Directeur E. M. Joosten komt niet aan de telefoon. Zijn vrouw wijst alle verzoeken om interviews af of zegt, dat haar man niet thuis is. De naam Gied Joosten is op ieders lip pen, maar niemand spreekt kwaad over deze man. Hij staat bekend als een fijn mens, en harde werker, die zestien uur per dag achter zijn bureau vertoeft en zeer eenvoudig leeft. Neen, zeggen de arbeiders, hij is geen patser, die dure feestjes organiseert. Hij is alleen te behoudzuchtig geweest. Hij heeft zijn bezittingen aan huizen en winkels niet willen afstoten en is daar van uiteindelijk de dupe geworden. Hij heeft geen oog gehad voor de verande ring van de conjunctuur en misschien is hem het bedrijf met 800 arbeiders, werkzaam in Limburg en Duitsland, boven het hoofd gegroeid. De burgemeester zegt in zijn ope ningswoord, dat de orderportefeuille leeg was. Niemand heeft dat voelen aan komen, zo beweert hij. De raad over legt. Er klinken bittere verwijten, voor al van de C.P.N.-fractie, die spreekt van een schunnige schandaalzaak. Maar daarnaast wordt ook het „Mea Cuipa" gehoord. Toen in 1961 de Vasco-Mij f 31 mil joen nodig had om 1500 premiewoningen te bouwen was de gemeenteraad una niem van oordeel, dat de vroede vade- ADVERTENT1E ren van Heerlen zonder meer de helpen de hand moesten toesteken. Daarvoor be stond geen vrees, want de Vasco-Mij stond immers bekend als een solide on derneming. Ook toen in 1964 een krediet van f 5 miljoen moest worden gevoteerd, omdat het bouwbedrijf niet meer over voldoen de liquide middelen beschikte, geloofde men ook niet aan een geleidelijke in eenstorting. Zelfs al had de gemeente inzage mogen hebben in de boeken van dit particuliere bedrijf, dan zou ze het nog niet gedaan hebben. Het zal nog wel even duren voordat men de steekvlam van het noodlot ge doofd heeft. 400 grote en kleine credi teuren, honderden huurders van de reeds voltooide premiewoningen verke ren in het onzekere van wat er te ge beuren staat. Maar het luidste S.O.S. klinkt onder degenen, die moeten trach ten de werkloze arbeiders opnieuw aan werk te helpen. Hoofdinspecteur-directeur Loos van de arbeidsvoorzieningen in Limburg laat aan de hand van een ruwe schets zien, waar men op het ogenblik voor staat. Sinds 1958 is het niet voorgekomen, dat het aanbod van arbeiders groter was dan de vraag. Er worden op het ogen blik 2800 arbeiders gevraagd en het aan bod bedraagt 3900. De oorzaken zijn gelegen in de afloop van de kolenmijnindustrie, de daaruit vloeiende moeilijkheden bij de toele- veringsbedryven. de afnemende pendel van 10.000 arbeiders naar Duitsland, van wie 4550 werkzaam zqn in de bouw. en de groei van de beroepsbevolking. 220 mensen zijn ontslagen, maar men houdt er rekening mee, dat alle 880 ar beiders van wie er .300 bij onderaanne mers werkzaam zijn, ontslag zal worden aangezegd. Bij het arbeidsbureau ston den reeds 300 werkzoekenden ingeschre ven. Daar tegenover stonden 50 aanvra gen voor werkkrachten. Intussen wacht men in spanning af wat de 31 oktober in het leven geroe pen Stichting Administratiekantoor Vasco-Mij N.V. voor saneringen zou kunnen realiseren. Een garagehouder, een van de crediteuren vertelt ons „Het eerste moeten de crediteuren wor den geholpen die er bijvoorbeeld voor 10.000 gulden in zitten. Die hebben het het hardst nodig. Als er verder geen faillissement en surséance van betaling wordt aange vraagd, is alles nog te redden. Maar dan zullen ook de banken in geval van surséance van betaling zo sociaal voe lend moeten zijn hun hypotheken niet op te eisen. Er is goede hoop, dat dat lukt". Vrijdag hebben de bankiers verga derd en de uitslag van de voorlopige besprekingen wordt gunstig genoemd. Dat het eventuele profijt van een ver- Via luidsprekers kon het publiek op het Stadhuisplein te Heerlen gister avond de raadsvergadering volgen. O hoogde rentevoet bij een en ander een rol speelt, behoeft nauwelijks betoog. In de raadszaal worden intussen beschuldigingen geuit aan het adres van de aannemers, die ontslagen ar beiders aantrekken, maar tegen een lager loon. De meeste mensen buiten gaan nu naar huis. Vrijdag ontvangen de ontslagen bouwvakkers hun eerste uitkering van het arbeidsbureau voor de rest is de toekomst onzeker. Gedacht wordt aan het creëren van aanvullende werken, maar dat is niet van vandaag op morgen te realiseren. Heerlen kampt met grote zorg, want ook de middenstand zal de ineenstorting van de Vasco op de kassa 'geregistreerd zien. Intussen werkt de burgemeester van Heerlen al veertien dagen dag en nacht om te redden wat er te redden valt. En dit, zo zeggen de Limburgers, bewijst, dat de gemeente en de ineenge storte Vasco-Mij niet van elkaar te scheiden zijn. KONSTANZ De Westduitse douane in Konstanz aan de Zwitserse grens heeft een in Zwitserland thuis horende vrachtauto met zes miljoen sigaretten uit Nederland aangehouden en de la ding voorlopig in beslag genomen. MOSKOU Chinese diplomaten zijn maandag weggelopen bij de parade op het Rode Plein in Moskou, die is ge houden ter gelegenheid van de 49-ste verjaardag van de Sovjet-Unie. De Chinese zaakgelastigde Tsjang De Tsjoen, zijn tolk en twee Chinese mili taire attachés, stapten van het podium toen de Russische minister van Defen sie, maarschalk Malinofski, nadat hij in zijn redevoering de Amerikaanse „agressie" in Viëtnam aan de kaak ge steld had, verklaarde dat het Ameri kaanse imperialisme tot nieuwe misda den werd aangemoedigd, doordat de Chinezen weigerden om Hanoi te hel pen. samen met de andere communis ten. Tsjang en zijn tolk waren al uit een receptie op het Kremlin gelopen toen 'n spreker, politburolid Pelsje, kritiek op het Chinese beleid leverde. Zes uur nadat zij van de tribune op het Rode Plein waren gestapt, stapten verkrijgbaar bij uw apotheek en drogist. NEW DELHI Vyf tot tien perso nen zijn in New Delhi om het leven ge komen in een urenlang gevecht tussen politie en een menigte van ruim 100.000 Hindoes, die protesteerden tegen het slachten van heilige koeien. De betogers, voorafgegaan door hun „heilige mannen", trachtten eerst het parlementsgebouw te bestormen en richtten vervolgens grote ravage aan in de onmiddellijke omgeving. De politie had orders om alleen in geval van nood gebruik te maken van de vuurwapens, maar knuppels en traangas bleken niets uit te richten tegen de met stenen en drietanden bewapende menigte. In New Delhi wordt al wekenlang door naakte, m^t as besmeerde „heilige mannen" een actie gevoerd tegen het slachten van heilige koeien, dat tot een regeringsverbod op vrijdag werd afge kondigd, in zeven van de 17 Indische staten was toegestaan. De Hindoe-fana tici wensen dat dit verbod in een wet bekrachtigd wordt. Volgens de laatste telling heeft India de grootste rundveestapel ter wereld 227 miljoen stuks, waarvan ongeveer 65 miljoen stuks heilige koeien zijn. Onge veer 75 procent van de totale veestapel is «enetisch inferieur. HAMBURG Hitiers vroegere mi nister van Bewapening, Albert Speer, gaat zijn memoires schrijven. Dit heeft de 61-jarige Speer, die 1 oktober na twintig jaar gevangenisstraf werd vrij gelaten gezegd in een onderhoud met het weekblad „Der Spiegel". In zijn memoires zal Speer „later" zijn indrukken over het „fenomeen Hit- Ier" formuleren, zo zei hij. In zijn ge sprek met Der Spiegel zei Speer, in 1933 „bewogen te zijn geweest door de Oostenrijkse charme van Adolf Hitier". De ex-minister van Bewapening gaf toe zelf ook Oostenrijker te zijn geweest. Hij wilde aanvankelijk niet weten van publikatie van dit feit, daar „hfl veel goede vrienden in Oostenrijk heeft". Zijn veroordeling tot 20 jaar gevan genisstraf door het internationale tribu naal in Neurenberg kon hij „in zekere mate accepteren". „De last dat hem beestachtige misdaden waren verwe ten", liet hem echter niet los. Van de gruwelen welke waren bedreven in vernietigingskampen van de nazi's had hij „slechts een vaag vermoeden" ge had. Volgens Speer had men Nazi-Duits- land veel eerder op de knieën kunnen dwingen, als de industrie intensiever was gebombardeerd. „Als vakman" wist hij reeds in 1944 dat voortzetting van de oorlog voor Duitsland zinloos was. „Het grootste resultaat van het Brit se bombardement op de dam in de Möhnevallei in mei van het jaar 1943 was niet de uitschakeling van de ener gievoorziening, maar het feit dat de staalfabriek plotseling zonder water zat." „Als de Britten systematisch alle dam men in het betreffende gebied hadden vernietigd, dan zou onze staalindustrie na korte tijd stil hebben gelegen. In dit opzicht heeft de R.A.F. volkomen ge- .aald". In februari 1945 had hij een plan op gesteld om Adolf Hitler te vermoorden, door de bunker in Berlijn met gifgas te vullen via het luchtverversingssysteem, daarna had hij geen andere plannen meer beraamd om de „Führer" het le ven te benemen, zo zei hij. De interviewer van „Der Spiegel" vroeg vervolgens aan Albert Speer, waarom hij Hitier dan niet had ver moord tijdens een van de privégesprek- ken die regelmatig werden gevoerd. Speer antwoordde: „Na de aanslag die in 1944 door een aantal officieren op 20 juli werd gepleegd, heb ik zo'n kans niet gekregen. Voor we de bunker binnengingen moesten we onze tassen afgeven. Een kleine revolver die je in je zak zou kunnen meenemen zou niet voldoende zijn geweest. Je zou er een van een zwaarder kaliber moeten heb ben." „De tweede reden is misschien meer te begrijpen", zei Speer, „Men pro beert altijd zijn gezin te sparen. Het gifgasplan bood de mogelijkheid dat de dader onbekend zou blijven. Maar als ik had geprobeerd Hitier te vermoorden tijdens een van onze gesprekken dan zou mijn hele gezin gedood worden. Mijn kinderen, mijn vrouw, mijn ouders en dan nog mijn broer." de Chinezen desniettemin een galare ceptie binnen die op het Kremlin werd gegeven. Er waren daar ook Ameri kaanse diplomaten. Zij hadden trouwens de onvriendelijke woorden van Malinof ski aan het adres van Amerika geslikt. De Amerikaanse ambassadeur Foy Koh ier verscheen wel op de receptie, maar hij had wijs geworden door de gang van zaken op de twee vorige verjaar dagen de parade gemeden. De Ame rikanen van lager rang die er wel wa ren, hadden niet de diplomatieke plicht hun verontwaardiging lucht te geven door weg te lopen. De militaire parade zelf had niet veel om het lijf. Zij duurde maar tien mi nuten en toonde, behalve een gepant serd voertuig voor troepenvervoer niets nieuws. Na de parade trokken honderdduizen den Moskovieten twee uur lang in op tocht langs. Sommigen waren in turn- pak. Sommigen zwaaiden grote hoepels. Sommigen droegen grote portretten van Kremlin-leiders. De meesten waren ech ter gewone burgers, die vrouw en kin deren hadden meegenomen om naar de partijleiders te wuiven, die op 't Mau soleum naast elkaar stonden. ADVERTENTIE M«NTMOtPtll"s en bij zware of hardnekkige verkoudheid POTTER'S CATARRH PASTILLES Alleen bij apothekers en drogisten sagiersschip Olympia vandaag te New York afmeerde na een „reisje naar ner gens" dat drie dagen had geduurd en waarbij men alleen maar wat buiten de territoriale wateren had gevaren, ston den honderd mensen van de Ameri kaanse Federale Recherche (FBI) het schip op te wachten. Vervolgens werden 25 van de 750 passagiers gearresteerd KARLSRUHE In Karlsruhe is maandag een proces begonnen tegen een Amerikaanse telefoonmonteur en een Duitse opperman die worden beschul digd van het smeden van een komplot om dr. Frits Bauer, de openbare aan klager van Frankfort, die verantwoor delijk is voor veel processen tegen nazi- misdadigers, te vermoorden. De telefoonmonteur, Rinhold Ruppe (24), geboren uit Oostenrijkse ouders in Tsjecho-Slowakije, zei uit New York naar Duitsland te zijn gekomen, om herstel van het nazi-bewind te bewerk stelligen. Hij en de opperman, de 34- jarige Duitser Erich Lindner, zouden ook van plan zijn geweest het bureau voor het onderzoek naar nazimisdaden in Ludwigsburg op te blazen, om verdere processen te voorkomen. Op het bureau van de openbare aan klager lagen maandagochtend stapels roodwitte verkiezingsbiljetten van de rechtsradicale NPD. Ruppe zei deze bil jetten voor de partij te hebben aange plakt. Als bewijsmateriaal waren voorts geweren, pistolen, explosieven en een zwart uniform, in de stijl zoals door de SS werd gedragen, aangevoerd. Gewapende militairen en „carabinieri" lopen door de straten van Florence: zij waken er voor, dat plunderaars hun slag niet kunnen slaan, en dat er geen ongeregeldheden ontstaan door het tekort aan voedsel en water. FLORENCE Langzaam herneemt het leven in de door noodweer en over stromingen geteisterde kunststad, Flo rence, zijn normale loop. De postbodes brachten weer post. Er reden weer enkele bussen en in sommi ge wijken gingen de lichten weer aan. Ook de banken zijn heropend, hoewel rekeninghouders niet meer dan f 250, per dag mogen opnemen. OVeral zijn soldaten, winkeliers en an dere burgers bezig de modder en slijk, achtergelaten door het overtollige water van de Arno, op te ruimen. Een vreselijke rioolstank dringt in hun neuzen. Gedurende de nacht leek Florence 'n spookstad. Slechts politiemannen en met politiële bevoegdheden beklede burgers patrouilleerden de straten. Voor de an dere Florentijnen gold een uitgaansver bod van middernacht t<pt zonsopgang. De straten waren pikdonker daar er geen stroom voldoende was om de straatver lichting te ontsteken. Maar de duister nis was gevuld met lawaai. In tiental len wijken werkten pompen om het wa ter uit ondergelopen kelders te verwijde ren. Toen de dag aanbrak nam het lawaai toe. Honderden soldaten gewapend met karabijnen patrouilleerden door de stad om plundering te voorkomen. Legerwa gens met brood en lange strengen sala miworst reden de stad binnen om de hongerige bevolking van voedsel te voor zien. Op meer dan honderd punten over de stad verspreid werd drinkwater ver strekt aan de burgers. Burgemeester Pietro Bargellini advi seerde de burgerij om zelfs dit water met desinfecterende stof te behandelen. De kruideniers maande hij aan geen misbruik van de toestand te maken door de prijzen te verhogen. Op klachten van huisvrouwen dat winkeliers hun prijzen scherp verhoogd hebben, heeft de politie onmiddellijk ingegrepen. De betrokkenen moesten hun winkels sluiten. Om de verschillende historische boe kenverzamelingen in het door overstro mingen getroffen Florence te kunnen redden zyn op korte termyn elektrische ventilatoren- nodig. Volgens deskundigen zullen de aange taste boeken zo spoedig mogelijk uitge breid met koude lucht geventileerd moe ten worden. Warme lucht zou absoluut vermeden moeten worden, omdat dit de groei van gevaarlijke schimmel gunstig zou beïnvloeden. In Florence bevinden zich reeds 20 Italiaanse monniken die zeer deskundig zijn in het herstellen van manuscripten. Bij deze werkzaamheden zijn ongeveer 200 studenten ingescha keld. De directeur van de Uffizi kunstzaal. Ugo Procacci, die vrijdag samen met burgemeester Piero Bargellini met ge vaar voor hun leven renaissance-schilde- rijen uit het museum haalde, zei na een uitgebreide inspectie dat de histo rische musea van de stad „structureel veilig" zijn. „De schade in sommige delen van de oude stad is ongetwijfeld uitermate hoog maar het grootste deel der kunstwerken is, of zal worden gered", zei hy. „De kathedraal van Santa Maria del Fiore is gelukkig niet verzwakt door het wa ter en het interieur is onbeschadigd ge bleven. Maar het onderste deel van de Giotto-klokketoren leed enige schade ter wijl sommige beelden in het belendende Dom-museum onder water kwamen." In en buiten de doopkapel van de H. Joannes stond het water bijna drie meter hoog. De drie vergulde bronzen deuren hebben ernstige schade geleden en een ervan, gemaakt door Andrea Pi- sano, ligt uit zijn hengsels. Vijf van de bronzen basreliëfs, met scènes uil de Bijbel door Lorenzo Ghiberti, werden van de „deur van het paradijs" losge scheurd, maar zijn teruggevonden en bleken niet onherstelbaar beschadigd te zijn. De juwelierswinkels langs de schil derachtige Ponte Vecchio de enige brug in Florence die de terugtrekkende Duitsers in de oorlog niet waagden op te.blazen zijn zwaar beschadigd en sommige zelfs verwoest. Het zwaarst getroffen zijn de gebou wen rondom het Piazza Delia Signoria, slechts enkele tientallen meters van de oevers van de Arno. Zwaar te lijden hadden het Palazzo Vecchio, eens de residentie der Medici's en thans stad huis en de Loggia dei Lanzi. een met onschatbare beelden afgezette zuilen gang. In 't Uffizi museum kunnen de kunst werken in de restauratiekamer en de kel der worden afgeschreven. Er zijn wer ken bij van Lorenzo Lotto, Bicci di Lo renzo en Michelino da Besozzo. Ook werden 130.000 foto-negatieven vernie tigd. Van de kunstwerken op de parterre werd „90 procent" gered. DJAKARTA De communistische partijleider in Noord-Sumatra, Dja- karaluddin Jusuf, is door een militair tribunaal wegens hoogverraad ter dood veroordeeld. Jusuf is de 16e prominente functionaris die door een militaire recht bank voor zijn aandeel in de mislukte communistische staatsgreep de zwaar ste straf tegen zich hoorde uitspreken. Volgende week wordt het vonnis uit gesproken over de voormalige majoor Muljono die in Djokjakarta voor een militair tribunaal terechtstaat. op beschuldiging kansspel te hebben uitgelokt. Toen het schip vertrok hadden zich zeven rechercheurs onder de passagiers gemengd. Bij hun terugkeer konden zij hun superieuren melden, dat er een enorme hoeveelheid materiaal voor al lerlei soorten kansspel aan boord was. Wanneer de passagiers zich daar niet mee vermaakten, konden zij kaviaar eten en champagne drinken en ver strooiing vinden van het soort dat door beroemde nachtclubs wordt geboden. De arrestaties zijn de eerste die zijn uitgevoerd krachtens een wet van 1949 welke het een „federaal" misdrijf maakt, passagiers aan boord van een schip te lokken speciaal om het kans spel te beoefenen op volle zee. Deze wet was aangenomen nadat voor de kust van Californië schepen verschenen die door gokorganisaties speciaal voor het kansspel werden gebruikt. Een functionaris van de rederij zegt van een agent van de FBI te hebben vernomen, dat de arrestaties een proef- zaak zouden worden. De functionaris, Barry Meyer, zei zich niet bewust te zijn "dat gokken buiten de territoriale zone van 12 mijl verboden was. Mey er beweerde dat 300 a 400 van de pas sagiers lid waren van een organisatie genaamd „de zon van Italië". Deze groep was via een reisbureau geboekt. De spelorganisatie aan boord was ge heel in handen van dié groep en bij de rederij wist men niet beter of er werd „voor liefdadige doeleinden" gegokt. De Olympia had dit jaar al driemaal een weekendreis naar „nergens" gemaakt. Volgens Meyer was bij die gelegenheid het kansspel echter niet beoefend. ARNHEM De samenwerkende I centrales van overheidspersoneel heb- ben bun voorstellen ingediend voor het I aanstaande salarisoverleg. De voorzit ter van de Algemene Rooms-Katholieke Ambtenaren vereniging (ARKA), mr. G. A. A. M. Boot, heeft daarvan vanochtend mededeling gedaan in zijn openingsrede op het ARKA-congres in Arnhem. De samenwerkende centrales stel len voor te komen tot een wijziging van de vakantietoeslagregeling, waar bij gedacht wordt aan het aanbrengen van een minimum en het rekening hou den met de gezinsgrootte. Zij herhalen hun wens om te komen tot een in de rechtspositie opgenomen bepaling inzake een jaarlijkse uitke ringsregeling, wegens het ontbreken van winstdelingsregeling enzovoort. De samenwerkende centrales stel- i len voor te komen tot een verdere ar beidstijdverkorting voor het overheids personeel. Voorgesteld wordt voor de genen, die thans 45 uur per week wer ken, per 1 juli 1967 als eerste fase de arbeidstijd te verkorten tot 43% uur. Voor de ambtenaren beneden de schaal 53 (adjunct-commies A, maxi mum-salaris 929 gulden per maand) ware, aldus de voorstellen, de vakan- tieregeling vast te stellen op zestien werkdagen. Voorts stellen de samen werkende centrales voor het aantal ex tra-vakantiedagen van twee op drie te brengen bij het bereiken van de 45-ja- rige leeftijd en van vier op zes bij het bereiken van de 55-jarige leeftijd. WENEN. De openbare aanklager in het proces tegen de gebroeders Mauer. dat in Wenen wordt gehouden, heeft te gen beiden levenslange gevangenisstraf geëist, de maximum straf in Oostenryk. Wilhelm en Johann Mauer. hebben ijverig en wreed meegewerkt aan de uit roeiing van 40.000 tot 50.000 joden tus sen 1941 en 1943 in het Poolse Stanislo- va, zei hy. Wanneer zij medewerking geweigerd hadden, zouden zij niet slech ter behandeld zijn dan andere SÖ-ers die dat deden, een beroep op bevel van ho gerhand kan niet in aanmerking wor den genomen, aldus de aanklager. Hij deed een beroep op de jury zich te laten leiden door de principes van menselijkheid en rechtvaardigheid, om de fundamentele bases van de mense- iyke gemeenschap in Oostenrijk niet ern stig te compromitteren. De gebroeders Mauer staan terecht voor een rechtbank in Wenen sinds 10 oktober, nadat zij enige maanden gele den door een rechtbank in Salzburg wer den vrijgesproken. Het Oostenrijkse hooggerechtshof heeft echter een geheel nieuwe rechtszaak gelast wegens een „kennelijke vergissing van de jury" die het bevel als excuus aannam. ADVERTENTIE UW BAKKER HEEFT T yandaag gaat het Amerikaanse kie zerskorps ter stembus, om de nieuwe gouverneurs voor 35 staten, de 435 leden van het Huis van Afgevaar digden en 35 van de 100 leden van de Senaat te kiezen. Bovendien worden in een aantal sta ten parlementsverkiezingen gehouden en zal een aantal hoge ambtenaren, zo als hoofden van politie, officieren van justitie en hulp-sheriffs worden geko zen. !-|oewel geen belangrijke machtsver schuivingen worden verwacht, staan twee omstreden kwesties in het mid delpunt van de belangstelling. Rondom deze kwesties, het rassen vraagstuk en de kwestie-Viëtnam, is dan ook de verkiezingscampagne ge houden. Hoewel in de campagne harde woor den zijn gevallen over de genoemde kwesties, zijn de politieke vlammen nergens erg hoog opgelaaid. Een ,van de redenen hiervoor zou zijn, dat het niet gaat om een strijd tussen twee politici, zoals bij de presidentsverkie zingen waarbij de tegenstanders ook via de landelijke televisie de politiek^ degens kruisen. ipegenvaller voor de democra.t was, dat president Johnson n zijn terugkeer uit Azië niet, zoals hi voornemens was, aan de verkiezings campagne kon deelnemen. Het feit da hij moet worden geopereerd, heeft hei hiervan weerhouden. Politieke kringen zien Johnsons rei naar Azië en de Manilla-conferentie wc als een reclame voor de democratische volgelingen van de president. Men acht het mogelijk, dat de de mocraten bij de verkiezingen een flink aantal van hun zetels in het Huis van Afgevaardigden verliezen, waardoor zij niet langer over een tweederde meer derheid zouden beschikken, maar in de praktijk zou dit van weinig betekenis zijn, omdat de Verenigde Staten geen gedisciplineerde fracties kennen, zoals in Europa het geval is. Het zou voor de democraten veel nadeliger kunnen zijn als een aantal jonge afgevaardig den niet zou worden herkozen, die het de afgelopen twee jaar hebben moge lijk gemaakt dat een aantal sociale wetten erdoor werd gejaagd. De democraten beschikken in het Huis van Afgevaardigden thans over 295 zetels tegen de republikeinen 140. Volgens schattingen wordt een ver lies van 3 zetels mogelijk geacht. Ook geeft men de republikeinen goede kansen voor de Senaat, waar de ver houding thans 67 democraten tegen 33 republikeinen is. 35 Gouverneurs van wie er thans 20 democraat en 15 republikeins zijn. Uit een door UPI-bureaus verrichte opiniepeiling door het hele land blijkt dat de republikeinen een winst van minstens 18 zetels ln het huis kunnen boeken. Wat de Senaat betreft ver wacht men weinig verschuivingen. V/andaag om 12 uur gingen iri de Ver- Ver. Staten de stembussen open. Zij sluiten omstreeks 02 uur op 9 no vember. Bij de laatste tussentijdse vex-kie -.en was de nieuwe samenstel ling va.i de Senaat in de vroege och tend na de verkiezingsdag bekend. De uitslag van het Huis van Afgevaardig den volgde enkele uren later. y/oor het eerst sinds 1959 is een neo- nazistische partij erin geslaagd ze tels te winnen bij verkiezingen in een van de Duitse staten. Hoewel de traditionele groeperingen bij de verkiezingen in Hessen bijna 90 procent van alle stemmen wisten te veroveren, heeft de slechts twee jaar oude Nationaal-Democratische Partij ongeveer 7 procent van de kiezers achter zich gekregen genoeg om zetels te bezetten, in de 96 zetels tellen de landdag. Zeven jaar geleden heeft voor dc laatste keer een neo-nazistische partij winst geboekt. De „partij van het Ger maanse Rijk" behaalde toen 5.1 pro cent van de stemmen in Rijnland en ki-eeg daarvoor een zetel. De leiders van de drie grote Duitse partijen hebben hun bezorgdheid geuit over de doorbraak van de nationaal-de- mocraten en hebben om verhoogde waakzaamheid gevraagd. Qnwillekeurig doemt weer het beeld op van het Duitsland van Welmar in 1933, toen de Democi-atische par tijen in een hopeloze strijd met elkaar verstrikt waren. Toen kregen de nazi's die nooit een meei"derheid konden ha len bij een vrije verkiezing, hun kans. Ook nu is de minderheid van de neo nazi's nog zeer groot. Maar indien de regeringspartijen doorgaan met het vertonen van een onmacht om tot een werkmeerderheid te komen en er meer waarde aan hechten elkaar vliegen af te vangen, dan zal de meexderheid van de kiezers er wel weer eens geen weer stand aan kunnen bieden om naar de nazi's te knipogen. Het domme geroep om „sterke man nen" in de ingezonden stukken neemt in sommige bladen weer toe. Men is dan biykbaar weer vergeten, hoe in de na zi-tijd de „sterke mannen" een zoodje profiteur van het gemeenste allooi ble ken te zijn. Het ontbreken van de de mocratische controle was meer dan fa taal. Dit vergeten, gepaard aan de wel- vaartsmoeheid, het onvermogen van ve len om kritisch te denken en het zich opnieuw organiseren van de oude na zi's, die niets vergeten maar ook niets geleei-d blijken te hebben, het optreden van bonden van oude-,,frontkamera den" van S.S. en dergelijke misdadige elementen, vormen voor de democratie een dodelijk gevaar. Men doet er goed aan, de woorden van de vroegere leider van de Hitier jeugd, Baldur von Schirach. die pas werd vrijgelaten na 20 jaar gevange nisstraf, eens goed ln de oren te kno pen. Hij waarschuwde voor het fluiten van de on-democratische vogelaars en be kende dat hij een groepje schurken op de troon had geholpen.

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1966 | | pagina 6