Beeldhouwer Couzijn ontving
jhr. dr. D. C. Röeil-prijs
ARAM
De
Gouden
Cobra
„Vestzaktheater" sloot door
gebrek aan belangstelling
I
Willem van Otterloo
gastdirigent in Japan
Franse filmster bij
opname omgekomen
UIT DE KERKEN
„Dokter Zjivago' »en
uitstekende film
r
Morgen
Scheepvaartbcrichten
RADIO- en TELEVISIEPROGRAMMA'S
VANAVOND
te
Spit, Spierpijn
TELEVISIE
T.V. LANGENBERG
Pagina 2
VRIJDAG II NOVEMBER 1966
En op het moment dat de moeder
met Sophie in de calèche stapt om
Zerbst te verlaten, overhandigt de
vader inderdaad, met een zekere
plechtstatigheid, het verzegelde do
cument aan zijn vrouw, opdat zij het
„te gepaster tijd" in handen van de
dochter zal leggen.
Maar wat weet Sophie op dat ogen
blik, wanneer ze ln de calèche gaat,
van het werkelijke doel van deze
reis? Op dit punt zijn haar eigen aan
tekeningen weer eens vol tegen
spraak, onbetrouwbaar en dus onin
teressant. Heel waarschijnlijk heeft
men haar gezien de zo dringend
verzochte geheimhouding niets ver
teld over het Russische trouwplan.
Maar het is al even waarschijnlijk
dat ze het wel geraden heeft. Ze
heeft immers wel gemerkt dat er dag
na dag brieven kwamen uit Berlijn
en Petersburg en ze heeft stellig ge
merkt dat deze brieven van het al
lerhoogste belang waren, ze heeft de
stralenkrans om het hoofd van haar
moeder opgemerkt en het zonderlin
ge gedrag van haar vader. Ze heeft
stellig, ondanks alle verhelingsma-
noeuvres, begrepen dat deze reis
geen gewone caraavalsreis naar Ber
lijn is en dat, ook al draait alle druk
te als gewoonlijk alleen om haar
moeder, haar eigen persoontje toch
een bepaalde rol erin speelt. Waarom
schenkt oom Johann Ludwig haar op
eens een schitterende lap stof voor
een japon, blauw met zilver doorwe
ven? Waarom wordt er zoveel over
godsdienst gesproken? Maar hoe on
zeker het ook is op welke moment ze
het Russische trouwplan geraden
heeft zeker is dat ze er dadelijk en
van ganser harte mee instemde. Dat
is het, dat is precies waarvan ze heeft
gedroomd: weg van hier en hogerop!
Er is geen pijnlijke band met geboor
tegrond en ouderhuis die verbroken
hoeft te worden; geen droef afscheid
van jongere zusjes en broertjes en
van speelkameraadjes in het park; is
er sprake geweest van een zekere
prins Georg Ludwig, die ze tussen de
bedrijven door eens gekust heeft en
met wie ze zich feitelijk verloofd
had? Dat was een grapje, een bak-
visgril. Als hij werkelijk van haar
houdt, zoals hij haar honderdmaal be
zworen heeft kan hij dan iets an
ders wensen dan haar geluk? En be
staat er een groter, reëler geluk dan
het vooruitzicht op een troon, op een
kroon?
Met een gemak dat meer pleit voor
haar moed dan voor haar gevoelig
heid, verlaat Sophie mamsel Cardel,
haar vaderland, alles wat tot dan toe
gewoon en vertrouwd was en stort
zich vol overgave in het nieuwe en
onbekende. Draait ze, als de paarden
ln draf gaan nog een keer haar hoofd
om naar het oude familiekasteel van
Zerbst, de woonstede van haar voor
vaderen. Ze zal het nooit weerzien.
Dat zal ze ook nooit meer wensen.
De volgende dag zijn ze in Berlijn.
De vorstin begeeft zich naar het hof
alléén natuurlijk. Frederik vraagt
naar de prinses, de moeder antwoordt
dat Sophie ziek is. Ze heeft hele
maal afgezien van haar begeerte de
glorie van het geheel zo lang moge
lijk voor zichzelf alleen op te eisen
gegronde reden om het meisje weg
te houden: in alle drukte van de
grootse gebeurtenissen heeft ze ver
geten voor de aanstaande bruid van
de Russische troonopvolger een staat
siejapon te laten maken. Twee dagen
later inviteert Frederik de hele
Zerbst-familie voor het diner, de vor
stin belooft ditmaal Sophie mee te
brengen, maar ze hecht geen waarde
aan de belangstelling van de koning
voor de prinses, ze verschijnt stipt op
tijd, welgemoed en zonder dochter.
Deze keer gelooft de koning het
sprookje van het ziek-zljn niet en hij
staat erop dat Sophie komt. Er valt
niet aan te ontkomen, de pijnlijke
kwestie met de japon komt aan het
licht. De koning laat Sophie onmid
dellijk een japon van zijn zuster stu
ren en eindelijk, als er al drie uur
verstreken zijn en allen met het eten
op haar hebben moeten wachten, ver
schijnt Sophie: in allerijl gekapt, in
een japon die niet voor haar gemaakt
ls, zonder opschik, zonder poeder, een
beetje schuchter maar met de schit
tering van een eerste overwinning op
haar moeder over haar gezicht. Ze
krijgt als enige van haar familie de
eer aan de tafel van de koning te zit
ten.
Het is maar een heel kleine, heel
oppervlakkige overwinning. Nog al
tijd is ze geen bijzondere persoonlijk
heid, of ze kan deze persoonlijkheid
althans nog niet doen uitkomen. De
koning onderhoudt zich op beminne
lijke wijze met haar zonder evenwel
een of andere buitengewone indruk
van haar te krijgen. En onmiddellijk
na deze kleine onderscheiding wordt
ze weer wat ze in werkelijkheid is:
een argeloos „voorwerp van de poli
tiek".
Haar moeder wordt echter ingewijd
in deze politiek, ze krijgt er zelfs een
actieve rol in toegewezen. Het wordt
allemaal nog veel grootser dan Jo
hanna in haar stoutste dromen had
durven hopen. Ze heeft een geheime
bespreking met Frederik en ook één
met zijn mihister Podewils.
Maar eerst nog iets anders. Frede
rik had de vorstin geschreven dat hij
het was geweest die „in zijn streven
om prinses Sophie een buitengewoon
geluk te bereiden" op de gedachte
was gekomen haar te doen trouwen
met de Russische troonopvolger. Dit
klopte echter in geen enkel opzicht
met de waarheid.
Ten eerste: Frederik beschouwde
het Russische huwelijk allesbehalve
als een geluk. Iets meer dan een jaar
geleden had Mardefeld, zijn gezant
aan het Russische hof, de koning
meegedeeld dat de tsarin de troonop
volger wilde laten trouwen met een
zuster van Frederik. Waarop Frede
rik hem had geantwoord dat hij on
der geen beding zou toestaan dat
één van zijn zusters naar Rusland
zou gaan en dat zijn gezant alle ge
sprekken over zo'n huwelijk moest
vermijden.
Frederik wist dus heel precies wat
een uithuwelijking naar Rusland be
tekende: een uiterst onzeker bestaan
tussen dagelijks dreigende paleisre
voluties op een troon die ieder ogen
blik door twee dozijn gardeofficieren
in handen gespeeld kon worden van
een andere pretendent, een voortdu
rend schipperen tussen de machten
wier macht niet vast stond een le
venslang gevaar.
Ten tweede: hij heeft maar weinig
bijgedragen tot dit geluk. Want in
eenzelfde brief heeft hij prinses So
phie met twee prinsessen uit Darm
stadt bij de tsarin aanbevolen en dat
nog wel op een tijdstip, waarop Eli
sabeth haar besluit al had genomen.
Daarmee vervalt de wijdverbreide
historische legende dat Frederik de
Grote de grondslag gelegd zou hebben
voor het geluk van de latere Cathari-
na en dat geluk in Rusland tot stand
gebracht zou hebben. Het is daaren
tegen waar dat de uitverkiezing van
Sophie hem zeer goed van pas kwam,
en wel om de volgende reden:
Frederiks belangen zijn voorname
lijk tegen Oostenrijk gericht. De eer
ste veldtocht heeft hij twee jaar ge
leden al tot een succesvol eind ge
bracht, maar ondanks de Vrede van
Breslau die hem heeft verzekerd van
het bezit van Silezië, heeft hij nog al
tijd het gevoel dat die oorlogsbuit be
dreigd wordt. Er zijn nieuwe oorlogs
handelingen tegen Habsburg op han
den en zijn succes hangt er helemaal
vanaf of hij zich geruggesteund kan
voelen door een op z'n minst neutraal
Rusland. Nu zijn zijn relaties met
keizerin Elisabeth zo gunstig als
maar denkbaar is. Zijn gezant Mar
defeld zat mede in het komplot dat
Elisabeth drie jaar geleden op de
troon gebracht heeft, en het heeft
Frederik oprecht verheugd op de
Russische troon een vrouw te zien
„wier sybaristische neigingen de hoop
rechtvaardigen dat ze Europa volko
men uit het oog zal verliezen". Hij
is niet karig met minzame vleieryen
jegens deze vrouw; als hij haar zijn
portret stuurt, doet hij het met de
woorden: „dat hij dit portret benijdt,
omdat haar mooie ogen erop zullen
rusten". Elisabeth is gevoelig voor
vleierij, ze is Frederik welgezind en
ze verklaart zich in 1743 akkoord met
de Vrede van Breslau, wat vrijwel
gelijk staat met een waarborg daar
voor: een verbond tussen Pruisen,
Rusland en Frankrijk dat gericht is
tegen Oostenrijk schijnt binnen zijn
bereik te liggen.
Maar Elisabeths politiek is niet on
dubbelzinnig. Meteen nadat zij aan de
regering is gekomen, stelt ze een
man aan het hoofd van de regerings
zaken wiens vijandigheid jegens Prui
sen algemeeq bekend is. Het is graaf
Bestoesjew-Rjoemin, de laatste disci
pel van Peter de Grote. Het program
ma van de grote Peter was een ver
bond tussen Rusland en de beide zee
varende mogendheden Engeland en
Holland en de beide continentale mo
gendheden Saksen en Oostenrijk. Dit
is ook het programma van Bestoes-
jew.
Het zal voor Frederik, die gewend
is in zijn staat „alles eigenmachtig
te doen" en die geen tegenspraak
duldt, wel een raadsel zijn waarom
Elisabeth regeert met een vice-kan-
selier wiens politiek lijnrecht tegen
de hare schijnt in te druisen. Ze moet
er haar redenen voor hebben. Welke
redenen? Dat weet je nooit bij een
vrouwenbewind en je kunt ook nooit
weten op welk moment een vastbera
den minister zijn meesteres boven
het hoofd groeit of het hoofd verliest.
In elk geval is Bestoesjew de koning
van Pruisen een doorn in het oog.
De uitverkiezing van een Duitse
prinses als bruid voor de troonopvol
ger betekent onmiskenbaar een ne
derlaag voor Bestoesjew die een Sak
sische prinses had voorgedragen.
Maar waarom laten ze prinses So
phie op zo'n geheimzinnige manier
naar Rusland komen als het niet
is om de vice-kanselier te overrom
pelen met haar aanwezigheid? Maar
als zo'n overrompeling dan noodzake
lijk is, dan wil dat niets anders zeg
gen dan dat Elisabeth bang is voor
haar eigen kanselier en het niet zo
maar waagt haar wil tegen de zijne
in door te drijven.
Dit is dus het onderwerp van de ge
heime bespreking: Frederik legt de
vorstin van Zerbst uit dat het in haar
eigen belang is de invloed van Bes
toesjew zoveel mogelijk te onder
mijnen, omdat deze als verstokte vij
and van Pruisen al het mogelijke zal
doen om het huwelijk van Sophie te
verijdelen ten gunste van de Saksi
sche. Hij poogt haar de Russische
verhoudingen te laten zien door zijn
eigen ogen en men kan zich wel voor
stellen met welke koortsachtige be
langstelling Johanna luistert naar de
gevaren die de toekomstige grootheid
van haar familie bedreigen. Frederik
is een wijs man, een geniale geest
maar op dit ogenblik staat hij op het
punt al zijn grote kansen in Rusland
te verspelen. Hij veracht de vrou
wen en in deze algemene verachting
verliest hij de proporties en het juist
inzicht uit het oog: hij overschat de
vorstin als hij haar zo'n hachelijke
taak toevertrouwt, en hij onderschat
keizerin Elisabeth als hij meent dat
ze door een paar gesprekjes met haar
nieuwe familielid afdoende te beïn
vloeden is. Hij belooft Johanna, voor
het geval alles goed afloopt dat wil
zeggen, als het haar lukt Bestoesjew
ten val te brengen de Abdij Qued-
linburg voor haar oudste, ongehuwde
zuster.
Deze prikkel is niet nodig om de
vorstin tot ijver aan te sporen. Deze
geheime opdracht is gewoon het
grootste geluk dat haar deel kan wor
den en vervult haar met nog meer
vreugde dan het hele trouwplan. Ze
heeft altijd een heel hoge dunk gehad
van haar verstand en van haar diplo
matieke bekwaamheden en nu doet
zich eindelijk, voor het eerst van
haar leven, de gelegenheid voor om
te bewijzen dat ze een vrouw van
Europees formaat is! Ze reist nu
niet meer als duenna van haar doch
ter en als niets dan een bijfiguur
naar Rusland maar is nu betrok
ken in een kwestie waarin ze de be
langrijkste, de hoofdrol speelt. Ver
geten is de dankbaarheid, de bijna
kruiperige onderdanigheid jegens
Elisabeth, vergeten zijn de raadge
vingen van haar brave echtgenoot
om zich in geen enkele politieke of
„regeringsaangelegenheid te men
gen" zonder het te vermoeden,
heeft Frederik de juiste snaar van
haar wezen beroerd en aan het tril
len gebracht: haar neiging tot intri-
geren.
Vergeten is natuurlijk ook Sophie.
Die is ook nog niemand. Voor de ho-
gere politiek, voor Frederik, voor Eli-
sabeth, voor Bestoesjew is zij geen
persoonlijkheid, maar heel gewoon:
een Duitse prinses. Haar gedachten,
haar gevoelens, haar karakter kent S
niemand en die interesseren ook nie- J
mand. Haar huwelijk moet een band
vormen niet tussen haar en Peter,
maar tussen Pruisen en Rusland, een
band die de ene partij wenst en de
andere vreest. En zo heeft ze, nog S
voordat ze Duitsland verlaat, in Rus-
land vrienden en vijanden, die beiden
evenveel van haar weten: niets.
Op 16 januari op een vrijdag
vertrekken ze eindelijk uit Berlijn.
Overeenkomstig de aanwijzingen van
de Russische keizerin is het gevolg
van de toekomstige troonopvolgster
zo bescheiden mogelijk: als hofdame
juffrouw Kayn, kamermeisje
dorf, drie bedienden Johanna
haar dochter, het gevolg, de bagage, S
alles bij elkaar voor een reis van ver-
scheidene weken, vindt plaats in drie
koetsen.
Latt-
en
AMSTERDAM De 54-jarige Amsterdamse beeldhouwer. Weasel Cou
zijn, heeft donderdagmiddag in het Rijksmuseum, uit handen van de voor
zitter van het Prins BernhaTd-fonds, prof. mr. W. F. de Gaay Fortman, de
David Röell-prijs in ontvangst genomen.
Het Prins Bernhard-fonds heeft deze tweejaarlijkse prijs, groot f 6.000,
in 1963 ingesteld ter bekroning van het hele oeuvre van een Nederlandse
kunstenaar voor uitzonderlijke bijdragen aan onze cultuur en er de naam
aan verbonden van de in december 1961 overleden hoofddirecteur van het
Rijksmuseum te Amsterdam en lid van het dagelijks bestuur van het fonds,
jhr. dr. D. C. Röell.
Vanaf Schwedt aan de Oder reist
Johanna nu onder de naam van een
zekere „gravin Reinbeck met doch-
ter" en op die naam blijken bij alle
haltes paarden klaar te staan. Deson-
danks klaagt ze in iedere brief over
de ongemakken van de reis. En te-
recht. De hoofdweg van Berlijn naar
Petersburg is miserabel, in de zomer
is hij al tamelijk miserabel, maar des
winters is hij zo slecht dat alleen de
koeriers er gebruik van maken; de
weinige reizigers want wie reisde j
er toen van Berlijn naar Petersburg? 3
geven de voorkeur aan de zeeweg.
Die zou echter langer geweest zijn en
de vorstin had haast. Ze had ook
pech: dit jaar is er nog geen sneeuw
gevallen, ze kunnen geen slee nemen;
de zwaarbeladen rijtuigen zwoegen j
door bodemloze modderlagen en hot-
sen over diepe wagensporen. Van de
vroege ochtend tot de late avond bla-
zen ijzige vrieswinden de beide vrou-
wen in het gezicht, zodat ze hun wol-
len maskers over hun hoofd moeten
trekken.
Frederik heeft alle halteplaatsen op j
de hoogte laten stellen, opdat men
„Gravin Reinbeck" van alle gemak-
ken zal voorzien maar waarin
kunnen de arme postmeesters voor-
zien, als er niets is? Langs een zo
weinig gebruikte weg staan natuur-
lijk ook geen goede herbergen. In de
Ïrote steden en dorpen is het nog 3
raaglijk, daar vinden ze tenminste
een zindelijke, verwarmde gelagka-
mer, en er kan vlug een kip gebra-
den worden en een kop hete chocola
geschonken wat heb je nog meer
nodig als je je grote geluk tegemoet
snelt? Maar in de kleine dorpjes is 3
maar één enkele herberg en in die
herberg we zijn al heel dicht bij
de Russisch-Poolse grens is maar
één enkel* kolossale kachel in de ge-
meenschappelijke gelagkamer. Die
kachel is doorgaans opgebouwd uit
een hoeveelheid aardewerktegels, zo-
iets als de gebruikelijke bloempotten,
en knechten en maagden, boeren en
kooplui en wat er verder zoal uit de J
gure kou in de gelagkamer komt,
trekken er hun laarzen uit en steken
hun voeten met het daaraan gekoek-
te vuil in de gaten van die kachelte-
gels. Wat blijft er de aanstaande Rus-
sische troonopvolgster en haar moe-
der, als ze halfbevroren na een tocht
van vele uren in zo'n herberg belan- 5
den, wat blijft er hun dan nog
De jury voor de prijs van dit jaar
bestond uit de heren dr. A. F. E. van
Schendel (voorzitter), C. Doelman, prof.
dr. A. M. Hammacher, prof. C. Hund
en dr. G. van der 'Val. In het door dr.
v. Schendel voorgelezen rapport wordt
er aan herinnerd dat de nieuwere en
betrekkelijk jongste ontwikkelingen van
de beeldhouwkunst voor een belangrijk
deel is teweeggebracht door de per
soonlijkheid van Wessel Couzijn. Hij
heeft kort na 1945 (na een bijna tien
jarig verblijf in Frankrijk en Amerika
in ons land teruggekeerd) als ferment
gewerkt. Hij heeft aan de beeldhouw
kunst van ons land een machtige vleu
gelslag gegeven die zich niet verliest in
de droom maar in de tragiek van de
levenswerkelijkheid. Aan de tot stilte
en tot droom gebrachte realistiek heeft
Couzijn de kreet ontlokt, het gebaar, de
passie.
In een aan de uitreiking voorafgaande
lezing belichtte prof. Hammacher de
ontwikkelingsgang van Couzijn en de
kenmerken van zijn werken. De onder
scheiden beeldhouwer dankte allen die
er toe hebben bijgedragen dat hem de
ze bijzondere eer is te beurt gevallen
en ook voor de, na zijn terugkeer, van
zo vele zijden ontvangen steun en sti
mulans.
Daarna kreeg Arturo Parrero nog de
gelegenheid Couzijn de gelukwensen van
diens leerlingen van het Haarlemse ate
lier aan te bieden in de vorm van een
boek met foto's, etsen, tekeningen en
tekst van en over dit atelier. De prijs
uitreiking geschiedde onder grote be
langstelling van o.a. de Amsterdamse
wethouder voor Kunstzaken, de heer
W. Polak. Wessel Couzijn verwierf in
1936 de Prix de Rome, in 1951 de eer
ste prijs van de Benelux-landen voor 'n
doen, aangezien ze toch onmogelijk
naar de ijskoude, onverwarmde
slaapkamer kunnen gaan dan ook
maar hun toevlucht te nemen tot de
enige reusachtige kachel? De vorstin
geeft vanuit Cörlin de volgende be-
schrijving: „De gelagkamer leek wel
een regelrechte zwijnestal; de man,
de vrouw, de kettinghond, de haan,
een paar kinderen in wiegen, een
paar in bedden, anderen achter de
kachel op een verenbed, alles lag er
kriskras door elkaar; enfin, aange-
zien alles gezond was, liet ik me een
bed geven en ben ik midden in het J
vertrek gaan slapen."
Zoals men ziet houdt de vorstin vol,
ook tegenover haar man en de va-
der, alleen over zichzelf te spreken.
Sophie herinnert zich naderhand
nauwelijks de ongemakken van deze 1
tocht, al zijn haar voeten zó gezwol-
len van de kou dat ze 's morgens me-
nigmaal in de koets moet worden ge-
dragen; ze neemt alles zonder mor-
ren op de koop toe, waarschijnlijk
schept ze in het ongebruikelijke en
avontuurlijke van deze tocht meer
genoegen dan dat het haar hindert:
ze is veertien jaar, kerngezond, vol
nieuwsgierigheid en verlangen naar
het nieuwe, en ze reist immers het
grote, schitterende geluk tegemoet!
(Wordt vervolgd)
SCHIPHOL Per DC-8 straalvlieg
tuig van Japan Air Lines is Willem van
Otterloo, dirigent van 't Residentie Or
kest, vanmiddag van Schiphol voor een
vlucht over de Noordpool naar Tokio
vertrokken, waar hij in de komende 4
weken gast-dirigent zal zijn bij het Ja
panse Yomiuri Symfonie Orkest. Op
het programma staan 6 concerten van
Westerse muziek, waarvoor uiteraard
vele repetities nodig zullen zijn.
„De Westerse muziek is in Japan se
dert de tweede wereldoorlog enorm po
pulair geworden," aldus de heer Van
Otterloo, die voor het eerst in zijn le
ven een bezoek aan Japan brengt. Veel
tijd voor dit soort contracten heeft hij
niet, want des winters dirigeert hij in
Nederland het Residentie Orkest en des
zomers reist hij de laatste jaren naar
Melbourne in Australië om daar het
plaatselijke Symfonie Orkest te leiden.
Het muziekseizoen valt in Melbourne,
waar het dan juist winter is, geduren
de onze zomermaanden. Onze landge
noot is tegenwoordig de vaste dirigent
van dit orkest.
Hij wordt op vrijdagochtend 9 decem
ber op Schiphol terug verwacht.
PARIJS Tijdens de opnamen van
een film is de Franse filmster Patri
cia Viterbo, een van de jonge actrices
die de laatste tijd steeds meer naam
kreeg, verongelukt toen zij een auto
bestuurde en hiermee in de Seine stort
te.
Haar medespeler, de 38-jarige Henri
Garcin, wist uit de auto te klimmen
nadat deze al slingerend over de weg
in het water terecht kwam. Toen red
ders Patricia Viterbo ophaalden bleek
zij reeds te zijn overleden,
den de opnamen onmiddellijk gestaakt.
Patricia Viterbo, een lange, opvallen
de blondine werd, hoewel zij buiten
Frankrijk nog weinig bekendheid ge
noot, in de Franse filmwereld een veel
belovende toekomst toebedacht.
-//////////////////////////,
80.
„Ambre, wat ben je van plan?" roept Aram en
haastig legt hij zijn hand ophaar schouder. „Waar-
om zouden we hier blijven wachten, tot Dahouddin
terugkomt met een nieuwbedachte leugen?" zegt
Ambre. „Dit is onze kans om er vandoor te gaan
en we hebben één van die Touareggs nodig om
ons de weg door het zoutmoeras te wijzen". Voor
Aran, het kan verhinderen rukt Ambre zich van
hem los en snelt op de Touareggs toe. Eén hun
ner, vermoedend wat ze in de zin heeft, trekt
snel zijn zwaard. „Gauw, ga hulp halen!" snauwt
hij zijn makker toe en terwijl deze schreeuwend
het portaal uitrent, springt hij op Ambre toe. De
uitval van de Touaregg is zo krachtig, dat Ambre
de slag maar gedeeltelijk kan pareren... In de
schouder getroffen wankelt zij achterwaarts in
Arams armen. Gelijktijdig is Kims vader naar vo-
ren gesprongen en snel zet hij de Touaregg de punt
van een dolk op de borst. „Laat vallen dat zwaard"
snauwt de Kade, „en geen grapjes verder! Jij
brengt ons veilig over het zoutmoeras.. en vlug
wat, we hebben geen moment te verliezen..."
Kleine vaart
Argonaut 9 te Barcelona; Calchas 9 vn
Sevilla nr R'dam; Hoorneboeg 10 rede
Kronstadt; Imke 10 te Cartagena; Mar-
garetha Smits 10 te R'dam; Neutron 9
vn A'dam nr Ipswich; Philetas pass. 9
Gibraltar nr Malta.
Grote vaart
Acila 9 110 no Bonaire, 21 te R'dam;
Aegis pass. 10 Kp. Finisterre nr R'dam;
Alnitak 10 70 no Port Said nr Port Said;
Amstelhoek 8 480 no Flores nr Ceuta;
Aristoteles 9 vn Callao nr Huacho; Ben
galen 9 vn Papeete nr Apia; Cinulia 10
te Mohammedia; Dinteld(jk 10 50 o Cuba
nr Miami; Dorestad 9 170 w Azoren nr
R'dam; Gaasterkerk 8 te Bahrein; Ga-
roet 9 te Pisco; Goeree 9 1300 o Para
maribo nr Baltimore; Gooiland pass. 10
Casquets nr A'dam; Hollandsdiep 9 145
ozo Kp Leeuwin nr Aden; Kara 10 t. a.
Lulea; Karimun 10 1030 nw Fremantle
nr Aden: Kennemerland 9 vn Las Pal-
mas nr Recife; Kermia 10 te Bangkok;
Kinderdijk 6 te Portland; Koningswaard
9 100 z Recife nr Curasao; Kopionella 7
te Singapore Roads; Koudekerk 9 vn
Marseille nr Port Said; Krebsia 10 1000
nnw Kp Verdlsche Eil. nr Trinidad; La-
don 9 te Curaqao; Langkoeas 9 thv
Cherbourg nr Marseille; Mainlloyd 9 te
Shimizu; Medon 8 824 zw Azoren nr
Europa; Merseylloyd verm. 15 vn Wel
lington; Merwelloyd 10 130 0 Gibraltar
nr Lissabon; Mississippilloyd 9 te Bah
rein; Musilloyd 9 vn Luanda nr New
Orleans; Oostkerk 8 te Genua; Palame
des 9 te Porto Cortez; Parthenon 10 te
New York; Provenierssingel 9 vn Wil
mington nr Halifax; Purmerend 9 vn
Porto Miranda nr Stanlow; Randfontein
9 470 nno St. Helena nr Tenerife; Rondo
7 te Genua; Schouwen 10 370 n Guan nr
Newcastle; Sepia 9 145 zzw Landsend
nr Essider; Sloterkerk 8 te Marseille;
Solon 8 35 no Sto Domingo nr Aruba;
Spaarnekerk 10 35 nw Lissabon nr Ant
werpen; Tero 9 220 wzw Bermuda nr
Port Alfred; Vitrea 11 te Geelong; Vlist
4 te Thimonoseki; Zaankerk 8 te Durban
monument voor de onbekende politieke
gevangenen, in 1955 de Nederlandse
Staatsprijs voor beeldhouwkunst en in
1965 de Burgemeester Van Grunsven-
prijs Heerlen.
Aangenomen; naar Haren (Gr.): J.
van Ooyen te Maastricht; naar Aarlan-
derveen: G. van Doorn te Sint-Pancras;
naar Bijlmermeer (gemeente in wording)
(toez.): E. Hagen te Diemen; naar Han-
tum-Hantumhuizen: H. A. Denkers, pred.
voor buitengew. werkz.; te Slnt-Nico-
Geref. Kerken:
Beroepen: te Wageningen. als stu
dentenpredikant: E. D. J. de Jongh,
vlootpredikant te Rotterdam, die deze
benoeming ook aannam.
Bedankt: voor Deventer: G. W. H.
Peddemors te Nieuw-Vennep.
ROTTERDAM Van acht tot twa.
uur heeft in Cinerama-Rotterdam 1
première geduurd van het monuments
Ie met zes Oscar's bekroonde filmwerk
„Dokter Zjivago" naar het gelijknami
ge boek van de Russische schrijver Bo
ris Pasternak.
Het is altijd een huiverige zaak wan
neer filmproducenten een litterair werk
gaan verbeelden. De commercie speelt
vaak een belangrijker rol dan het ar
tistieke begrip. Waar de auteur geen
concessies deed, is de filmmaker er
soms toe genoodzaakt.
Regisseur David Lean, die met spec
taculaire rolprenten zijn sporen heeft
verdiend, stelde zichzelf voor een moei
lijke opgave omdat hij niet alleen het
gegeven en de personages maar ook
de Russische sfeer gestalte moest ge
ven.
Hij is daar voortreffelijk in geslaagd.
Door het grote beeld werd de intimi
teit van sommige scènes wel eens ge
weld aangedaan, waarbij soms ook het
goedkope sentiment niet achterwege
bleef, maar in de massascènes liet hij
ons van een adembenemend, drama
tisch filmwerk genieten.
Dokter Zjivago heeft miljoenen ge
kost maar zij zijn welbesteed. In deze
verfilmde novelle, waarvan de inhoud
genoegzaam bekend is, worden de
hoofdrollen vertolkt door Geraldine
Chaplin, Julie Christie, Omar Sharif,
Ton Coutenay, Alec Guinness en Rod
Steiger. Een internationale cast in een
kleurenproduktie die men beslist moet
gaan zien.
AMSTERDAM Het gebrek aan be
langstelling van de zijde van het Neder
landse toneel voor het toneellaborato
rium, de stichting „Vestzaktheater" te
Amsterdam, is de reden geweest waar
om de directeur en artistieke leider
van het miniatuurtheater, de heer W.
Burkunk, besloten heeft zijn experi
ment na een vijfjarig bestaan niet
meer voort te zetten. Tijdens een pers
conferentie deelde de 40-jarige direc
teur mede teleurgesteld te zijn over
het feit dat ondanks herhaalde pogin
gen zijnerzijds geen nauwe samenwer
king met het Nederlandse toneel tot
stand is gekomen. „Omdat de opzet
van de stichting op langere termijn al
leen kan worden gerealiseerd met me
dewerking van het Nederlandse toneel
heeft een langer voortzetten van onze
experimenten in de huidige vorm geen
enkele zin".
Voorts zette de heer Burkunk nog
eens duidelijk uiteen wat de opzet van
zijn theater was, toen dit in 1961 werd
opgericht. De stichting diende als labo
ratorium voor het proberen van het
werk van jonge en minder bekende
auteurs en van minder gangbare of
nieuwe toneelvormen. Tevens werd het
een gesprekscentrum, waar door con
frontatie van publiek en toneelkunste
naars wederzijds begrip en artistieke
creativiteit kon worden ontplooid.
In het afgelopen jaar heeft het steeds
wisselende toneelgezelschap in totaal 26
stukken gespeeld, waarvan 23 nooit te
voren in Nederland werden vertoond.
15 beleefden in het theater hun wereld
première. In het afgelopen seizoen wer
den in Amsterdam 112 voorstellingen
gegeven, daarbuiten 137. Diverse ac
teurs die thans verbonden zijn aan Ne
derlandse toneelgezelschappen, o.a. de
Haagse Comedie, hebben hun debuut
gemaakt en opleiding gekreger in dit
theater.
Het Vestzaktheater zal zijn program
ma voor het huidige seizoen nog afwer
ken. Er wordt o.a. geëxperimenteerd met
„Coriolanus" van Shakespeare, „Ubu"
van Alfred Jarry, „Andromaque" van
Racine en enkele korte stukken van
Paul Claudel.
Tenslott pleitte de heer Burkunk
voor meer en beter geoutilleerde thea
ters in ons land. Bij de opheffing van
de stichting volgend jaar mei zal hij
de toneelruimte beschikbaar stellen
voor belangstellenden. Hij hoopte, dat
er meer theaters in deze geest zouden
komen. De documentatie en het foto-ar
chief stelt de stichting ter beschikking
van het toneelmuseum.
Over de toekomst kon de heer Bur
kunk weinig mededelen om de eenvou
dige reden, dat hij zelf nog niet wist
wat hij zou gaan doen. In ieder geval
gaat hij eerst een kijkje nemen in het
buitenland.
ADVERTENT IF
en reumatische pijnen
wrijft U eveneens weg met
HILVERSUM I
18.00 Met band en plaat voor u pa
raat: gev. pl. pr. 18.55 Op het woord
af, praatje. 19.00 Nws. en weerpraatje.
19.10 Radiokrant. 19.30 R.V.U.: China,
door mevr. dr. Elisabeth de Jong-Kee-
sing. NRU: 20.00 Operetteconc. 20.55
Twee generaties, gesprek. 21.15 Volks
muziek met commentaar. 21.35 Ra-
diorama: gev. cultureel progr. 22.10
Parlementair weekoverz. 22.30 Nws.
22.40 Radio-kamerorkest, omroepka-
merkoor en Omroep-dubbelkw.: mod.
muz. 23.55-24.00 Nws.
HILVERSUM II
18.00 Nws. 18.15 In alle straten, pr.
18.20 Licht pianospel. 18.30 Jazz rondo.
18.50 Inform, over inform. 19.00 Voor
de jeugd. 19.30 Kunst-kroniek. 20.00
Nws. 20.05 Het oude liedje: notities uit
Oostenrijk. 20.30 Licht instr. kwartet
en zangsolist. 20.50 Wereld-geloof,
boekbespreking. VARA: 21.00 Samenv.
van de discussies van het buitengew.
congres van de P.v.d.A. in Rotter
dam. 21.40 Stereo: Omroep orkest: se-
mi-kl. muz. 22.30 Nws. 22.40 Act. 22.55
Lichte gr. muz. 23.55-24.00 Nws.
NEDERLAND I
NTS/NOT: 10.45-11.35 Schooltelevisie
12.00-12.30 Teleac: De boerderij als on
derneming (8). NTS: 19.00 Nws. in het
kort. 19.01 Pipo de Clown. KRO: 19.05
Telixer: tijdschrift voor de jeugd.
19.35 Christus voor alleman: bijbelpr.
NTS: 20.00 Journaal. KRO 20.20 Rue
Brique, showpr. 21.05 Bonanza, TV-
film. 21.55 Brandpunt. NTS: 22.20 Jour
naal. KRO: 22.25-22.45 Brandpunt (ver
volg).
NEDERLAND II
NTS: 20.00 Nws. in het kort. AVRO:
20.01 Zoo Zoo: progr. over dieren. 20.25
AVOR Danstest '67. 21.05 Voor de vuist
weg. NTS: 22.10-22.15 Journaal. 22.30-
23.00 Teleac: Kernfysica (6) - (herh.
van dinsdag jl.
HILVERSUM I
KRO: 7.00 Nws. 7.10 Meditatie. 7.15
Klass. gramm.muz. 7.30 Nws. 7.32 G.
lied. 7.55 Overweging. 8.00 Nws. 8.10
Djlnn: gevar. prog. (8.30-8.32 Nws.;
9.35 Waterstanden). 12.15 Indrukken v.
d. politieke bijeenkomsten van de KVP
en de PvdA. 12.25 Marktber. 12.27 Me
dedelingen t.b.v land- en tuinb. 12.30
Nws. 12.40 Overheidsvoorl.: Geven en
nemen. De fam. Van Buuren praat
weer over het verkeer. 12.50 Religieus
nieuws. 13.00 Vliegende schijven: ver-
zoekpl. v. de militairen. 14.00 PM.:
Zaterdagmiddag familieprog. Dit prog.
kan onderbroken worden voor reporta
ge# uit Amsterdam en Rotterdam van
de politieke bijeenkomsten van de KVP
en PvdA. NRU: 16.30 Franse les. KRO:
HILVERSUM II
VARA: 7.00 Nws. en ochtengymn.
7.20 Soc. strijdlied. 7.23 L. gramm.mu-
ziek en wegeninformatied. VPRO: 7.55
Deze dag, praatje. VARA: 8.00 Nws.
8.10 L. gramm.muz. (8.30-8.35 Van de
.voorpag., persoverzicht). 9.40 Amuse-
mentsmuz. (gr.) 10.00 Z.O. 135, gevar.
prog. (11.00 Nws.) 12.15 Loon naar w.,
lezing. 12.27 Meded. t.b.v. land- en
tuinbouw. 12.30 Samenvatting van de
discussies van de buitengewoon con
gres van het Partij van de Arbeid.
13.00 Nws. 13.10 VARA-Varia. 13.15 V.
de jeugd. 14.55 Jazzmuz. 15.25 Lichte
gramm.muz. 14.45 Samenvatting disc,
van het buitengewoon congres van de
Partij van de Arbeid. 16.00 Nws. 16.02
Buitengewoon congres van de Partij v.
d. Arbeid. 16.45 Licht ensemble. 17.05
Amateursprog. 17.30 Radioweek-journ.
HILVERSUM III
NCRV: 9.00 Nieuw. 9.02 L. orkestmu
ziek. 9.30 Muziek van het Leger des
Heils. 10.00 Nws. 10.02 Mod. muz. (gr.).
10.30 L. muz. (gr.). (11.00 Nws) 1200
Nieuws 12.02 Lichte muz., actualitei
ten, reportages en berichten. 13.00 N.
13.02 Tienerama. 14.00 Nws. 14.02 Vel
vet voices. 14.30 Toppers van toen.15.00
Nws. 15.02 Kiosk. 15.30 Nederlandse or
kesten en sol. (gr.) 16.00 Nws. 16.02 L.
muz. 17.00 Nws. 17.00-18.00 Sportshow.
VRIJDAG 11 NOVEMBER 1966
DUITSLAND I
10.00 Nieuws. 10.05 Journ. (v. giste
ren). 10.20 Toneelstuk. 12.00-13.30 Act.
kroniek. 16.40 Nws. 16.45 Sagt die Fo
tografie die Wahrheit? 17.00 Uit het
dagelijks leven van een fotojournalist.
17.30 Dixielandmuz. 17.40 Voordracht.
17.55 Overzicht middagprogr. komende
week. 18.00 Nws. (Regionaal program
ma: NDR: 18.05 Act. 18.15 Das Frei-
tagsmagazin. 18.50 Zandmannetje. 19.00
Actualiteiten. 19.21 TV-feuilleton. 19.59
Programma-overzicht. WDR: 18.05
Sportoverz. 18.30 Hier und Heute. 19.10
TV-film). 20.00 Journ. en weerbericht,
choslowakije v. amateurs.
20.15 Reportages bij het nieuws. 21.00
TV-film. 21.45 Journ. en weerbericht.
22.00 Reportages uit Bonn. 22.15 TV-
spel. (herh.) 23.25 Nieuws.
DUITSLAND II
17.40 Sportjourn. 18.10 Nws. en weer
bericht. 18.20 Act. en muz. 18.55 TV-
feuilleton. 19.27 Weerber. 19.30 Nieuws
en thema's van de dag. 20.00 De Cathe-
rina Valente-Show. Aansluitend: Nws.
21.10 Israëlische volksdansgroep. 21.40
Reportages van buitenlandse correspon
denten. 22.25 Nieuws, weerbericht en
thema's van de dag. 22.50 Reportage
over de activiteiten van carnavalsver
enigingen buiten het seizoen.