Om kort
te eaan
Voor het kind moet het 'n
sprookje in een doos zijn
ydaanóe
Zeg het met zilver
klassiek geschenk
De tas van leer,
suède of reptiel
Kijk een
teddybeer
diep in
de ogen!
Systeem kan lang
mee - vormgeving
dient gewisseld
Nieuwe vorm
Grondpatroon
„Batman"
Want poetsen behoeft
geen last meer te zijn
maand decembermaand geschenkenmaand december maand decembermaand geschenkenmaand december
Winterkou
oeboortenummer
Ook al
ZO ZIET ONTWERPER ANTHON BEEKE HET
Op verlanglijst
Fijn materiaal
Kleingoed
Pagina
ZATERDAG 12 NOVEMBER 1966
Is de goedmoedig uitziende ted-
dybeer van uw kind een
„wolfje in schaapskleren?" Het zou
kunnen, gezien de resultaten van
een onderzoek dat de Consumenten
bond aan de vooravond van decem-
bermaand-geschenkenmaand heeft
ingesteld naar de hoedanigheden
van die goede oude teddybeer. Zes
tien speelgoedberen nam de bond
onder de loep; zeven merkloze in
prijzen van twee tot negen gulden,
en negen met merknaam in prijzen
tussen ruim vier en ruim zevenen
twintig gulden. De leuze „veiligheid
voor alles" bleek bij dit speelgoed
lang niet altijd in de praktijk te zijn
gebracht. Diverse onderdelen waren
met „scherp" bevestigd.
Loszittende ogen van speelgoeddie
ren kunnen gevaarlijk zijn omdat
kinderen ze kunnen inslikken of zich
aan de scherpe bevestigingspunten
kunnen bezeren. De veiligste teddy
beren zijn daarom de exemplaren
met geborduurde ogen, al lijken ze
natuurlijk minder „echt" dan de
beestjes met glazen ogen of ogen
van kunststof. De beste (en meest
toegepaste) methode om oogjes van
glas of kunststof te bevestigen: rin
getjes of steeltjes, die op een touw
zijn bevestigd dat achterin de kop is
vastgenaaid, een constructie die niet
gauw los te peuteren is. Ogen op
ijzeren haken of op pinnen met
scherpe weerhaken zijn veel gemak
kelijker los te maken en daarna
uiteraard veel gevaarlijker. De Con
sumentenbond trof dergelijke con
structies aan bij de goedkoopste
merkloze beren, doch ook bij een
paar duurdere exemplaren.
Kijk teddybeer dus diep in de ogen
alvorens hem te kopen, en ook op
de bevestiging van kop en ledema
ten. Ook die kunnen onderling ver
bonden zijn met ijzerdraad. Veiliger
zijn de beren waarvan de ledematen
op schijven draaien.
Omdat speelgoeddieren van tijd tot
tijd moeten kunnen worden gewas
sen, gaf de Consumentenbond alle
beren ook nog een wasbehandeling
met wolwasmiddel. De goedkoopste
beren kwamen verlept uit het bad te
voorschijn, de overige daarentegen
waren na drogen en opborstelen weer
als nieuw. Sommige speelgoedberen
worden verkocht met een kaartje
met wasvoorschrift om de hals.
Conclusie van de Consumenten
bond:
Wie een kind een speelgoedbeer
van ongeveer dertig centimeter hoog
te wil geven moet rekenen op een
prijs van minstens zeveneneenhalve
gulden. Onder die prijs is de kans
groot dat ogen, kop of ledematen op
gevaarlijke wijze zijn bevestigd, dat
de vacht snel kaal wordt en dat het
beest een schoonmaakbeurt niet over
leeft.
Het is dan weer zover: U
moet gaan denken over
de cadeautjes waarmee U
anderen wilt verrassen
en over de verlanglijst
die anderen u zullen vragen
Het is de schaduw die valt
over de blijheid van de
komende feestdagen
U hierbij nu en in de
komende weken de helpende
hand te reiken is onze
bedoeling - al beseffen we
dat het in de meeste
gevallen maar een heel
gering steuntje kan zijn!
De Italiaanse ontwerpers zijn druk
in de weer met de mode voor volgend
zomerseizoen. Buitenlandse modebla
den weten al een en ander te vertel
len over de Italiaanse voorjaarsmode
1967: hoge tailles, gedurfde kleuren
combinaties, pantalons van manne
lijke snit van grofgeweven katoen in
diep-oranje, diverse tinten blauw, en
wit. Bermuda-shorts zullen in Italië
nog wel even in de mode blijven.
IDEEËN voor winterse groent
ehotels
Koolraap, opgefleurd door eei.
^terseliesaus. Kook de koolraap
0 de gebruikelijke manier en
laak er een groentesaus bij van
2n kwart liter kooknat, een kwart
ter melk, veertig gram bloem,
eertig gram boter en wat zout.
'.oer hierdoor fijngeknipte peterse-
e en giet de saus over de kool-
tap.
Gemengde rauwkostsla met prei,
ortel en kool. Maak een slasaus
an slaolie, azijn, zout, peper en
en stukje fijngesnipperde ui. Snijd
anderd gram prei na het wassen
1 dunne schijfjes, leg ze even in
okend water en laat ze uitlekken
p een vergiet. Roer door de sla-
aus een half pond geschaafde win-
erwortel, meng er de prei en een
alf pond geschaafde savooiekool
loor. Laat de saus even intrekken
:n strooi dan fijngesneden peterse-
ie over de salade.
Volgens het weekblad' ,,Elle" wor
den in de Verenigde Staten ieder jaar
ruim driehonderd baby's in auto's ge
boren. Op hun geboortebewijs wordt
het inschrijvingsnummer van de be
treffende auto als (ongebruikelijke)
plaats van geboorte vermeld.
Klassieke overhemd japonnen in
een hoogst modieuze uitvoering:
goud of zilver. Ze zijn kort (een
handbreedte boven de knie), wor
den gemaakt uit goud- of zilver
kleurig jersey en hebben laagge
plaatste steekzakken, een knoop-
sluiting tot in de taille, en een
dichtgeknoopt overhemdkraagje.
EEN SPEL
r|e ruime showroom van de spellenuitgeverij Hause-
mann en Hötte, gevestigd aan de oude en puur Am
sterdamse Kromboomsloot in het centrum van de hoofd
stad is weinig minder dan een luilekkerland voor kinde
ren. Rondom staan en liggen tientallen spellen in kleu
rige dozen en met opgewekte namen: Fiësta, Tic-Tac-
Toc, Surpriso, Potpourri, Snip-Snap-Snor, De Vrolijke
Vriendjes.
Te midden van deze kleurrijke uitstalling zit grafisch
ontwerper Anthon Beeke, Amsterdammer van 26 jaar,
die eigenlijk wel een paar bezwaren heeft tegen het etiket
„spellenontwerper" dat men hem, op grond van zijn hui
dige werkzaamheden, af en toe wil opplakken.
„Vroeger heb ik veel cartoons getekend", zegt hij. In
Duitsland en België heeft hij, na zijn opleiding, gewerkt
als assistent van bekende grafische ontwerpers. Nu doet
hij, sedert ongeveer twee jaar, het ontwerpen van spellen
erbij als free-lance medewerker van het ruim een eeuw
oude bedrijf van Hausemann en Hötte.
noemde poetsprobleem", dat eigen
lijk geen probleem meer behoeft te
zijn. Voor de mannen speelt dit be
zwaar een minder belangrijke rol,
maar toch komt in totaal twee derde
van de ondervraagden met de opmer
king aandragen dat zilver moet wor
den gepoetst en dus veel werk met
zich meebrengt. Slechts een enkele
keer worden andere nadelen ge
noemd: zilver kan zwart op de huid
afgeven, het kan de smaak van voed
sel beïnvloeden, het is niet zo sterk,
of niet zo waardevol als goud.
De liefhebbers van zilver motive
ren hun voorkeur aldus: het schept
sfeer en doet gezellig aan, het geeft
een element van welvaart in huis, het
staat „deftig", het is pretentieloos en
eenvoudig, rustig en niet overdreven,
het is een waardevol bezit dat „echt"
is en zijn waarde behoudt, het is te
betalen, het heeft een lange levens
duur, blijft mooi en kan niet roesten.
De tegenstanders van zilver daar
entegen zeggen, onder meer, dat zil
ver duur is, dat het zo glinstert, dat
het t,niets aantrekkelijks" heeft. Ook
als het om edele metalen gaat blijken
smaken te kunnen verschillen!
Hoe ziet de verlanglijst van de
zilver-liefhebbers eruit? Volgens de
Federatie Goud en Zilver staan bij
de zilveren gebruiksvoorwerpen de
broodmand (die ook als fruitschaal
kan worden gebruikt), het bonbon-
De zilveren broodmand die ook als
fruitmand kan worden gebruikt, staat
bovenaan de lijst van veelgevraagde
zilveren geschenkartikelen. (Model
van de Koninklijke Van Kempen en
Begeer, Zeist).
schaaltje, de kandelaar, het room-
stel, het bloemvaasje en het echt
zilveren bestek bovenaan. Ook pe
per- en zoutstel en lepelvaasje van
zilver worden genoemd. Mannen
tussen de 35 en 45 jaar blijken bij
deze vraag vaak aan de zilveren as
bak te denken.
Zilveren bestek wordt vrijwel altijd
in een juwelierszaak gekocht. Als het
echter om verzilverd bestek gaat,
heeft de juwelier slechts ongeveer de
helft van de verkoop. Zijn belangrijk
ste concurrenten zijn hier de waren
huizen en de goede zaken voor huis-
houdelijke artikelen.
Bestek, broodmand, bonbonschaal,
roomstel, kandelaar of bloemvaasje
dus voor de dierbare relatie die „een
zilveren gebruiksvoorwerp" op het
verlanglijstje heeft gezet. Voor aspi
rant-gevers die de keuzemogelijkhe
den te beperkt vinden zijn hier nog
een paar suggesties: asbakje, sigaret
tenaansteker, roomkannetje, room-l
schepje, theezeefje, suikerstrooier,1
sierkurk, koektrommeltje, of zo maar
een siervoorwerp je van zilver. En j
voor de allerjongste relatie misschien
een zilveren rammelaar?
(Van onze medewerkster)
De Jumbo-catalogus vermeldt een
kleine honderd verschillende spellen.
Oude bekenden, héél oude bekenden
zelfs, zoals „Mens erger je niet" en
„Vliegende hoedjes", maar ook na
men van nu als „Plastifigura" en
„Papeterie". Wordt er dan zoveel
meer met spellen gespeeld dan vroe
ger?
„Naar de omzet te oordelen wel,"
meent Beeke. „In dit vak moet je,
bijvoorbeeld, tegenwoordig sterk re
kening houden met het bestaan van
televisie. Daarop kun je eigenlijk
voortdurend inhaken, bijvoorbeeld
door naar aanleiding van een popu
lair stripverhaal een spel te maken."
Na de oorlog is het streven ge
groeid om de spellen een betere ver
zorging en een zo aantrekkelijk moge
lijk uiterlijk te geven. Ter stimule
ring is een tweejaarlijkse prijs als be
kroning van een goed etiket en een
goed interieur in het leven geroepen.
Ontwerper Anthon Beeke is het hele
maal eens met dit streven om een
spel „een fijn uiterlijk" te geven.
Hij ziet een spel of een spelletje als
iets waarvan het kind veel verwacht,
veel verwachten mag. „Voor het kind
is het een sprookje, zo'n spel mét de
doos waar het in zit. Doos en spel
moeten voor het kind één geheel
zijn," zegt hij.
Het bedenken van nieuwe spellen is
waarschijnlijk geen dagelijks werk?
„Nee, dat kun je echt niet zeggen,"
zegt Anthon Beeke. „Ideeën? Die
moeten vanzelf groeien, soms tijdens
gesprekken of uit contacten met an
deren. De eerste opzet blijft een
sprong in het duister: is het dit, of is
dit het helemaal niet? Een enkele
keer wordt een spel wel eens in een
hurry gemaakt. Maar het bedenken,
het uitwerken, de vormgeving, het
proberen: trek daar maar een
goed half jaar voor uit."
Spelsystemen kunnen lang mee
(„grondpatroon is eigenlijk altijd het
ganzenbord"), maar de vormgeving
is in deze eeuw van de snelheid een
kwestie van tijd geworden, van be
trekkelijk korte tijd dan altijd: een
jaar of vijf. Beeke laat een lotto-spel
doos zien: „Vijf jaar geleden noemde
iedereen dit een lekkere doos. Nu is
het alweer een wat ouderwets en sta
tisch ding, hard aan vernieuwing toe.
Eigenlijk zijn we net een auto-indus-
trie: voortdurend bezig met nieuwe
modellen. Stratëgo, een soort eenvou
dig schaakspel dat een onderduiker
in de oorlog bedacht, maken we bij
voorbeeld in een eenvoudige en in een
luxe uitvoering."
Nieuwe spellen gaan niet regel
recht op weg naar de kinderkamer.
Ze worden eerst grondig getest,
niet alleen door een aan het be
drijf verbonden pedagoog maar ook
door er kinderen mee te laten spe
len. „Dan komen de onvolkomenhe
den aan het licht," verzekert An
thon Beeke.
„Heel gisse kindertjes brengen je
soms op dingen waaraan je zelf niet
hebt gedacht. Want kleine kinderen
maak je niets wijs, hoor. Soms valt|
een spel opeens, bóm, helemaal goed.
Wat mij betreft hoeft een spel niet
langer dan een jaar of twee mee te
gaan. Dan moet je gewoon weer eens
nieuwe spellen bedenken."
Het meest gespeelde spel is nog al
tijd het klassieke „Mens erger je
niet" dat tot nu toe aan het streven
naar vernieuwing is ontkomen. Het
deksel toont nog altijd hetzelfde ge
tergde mannengezicht, omlijst door
de zwierige „M" van Mens. „Maar
er is inmiddels wel een nieuw speel
veld bedacht, zodat kwade mensen
het spelbeeld niet meer kunnen ver
storen," zegt Beeke. Ook aan het al
oude aquariumspel wordt momenteel
gedokterd. Het krijgt een heel nieuwe
opzet, want al kan aan het eigenlijke
spel weinig worden veranderd: voor
verbeteringen is altijd wel ruimte.
En zeer binnenkort verschijnt dan
het nieuwe spel „Batman", geïnspi
reerd op het beroemde Amerikaan
se stripverhaal. „Het is weer zo'n
vent die altijd tegen „vaste vijan
den" moet vechten. In Amerika is
hij dé grote figuur op het ogenblik.
Men zegt dat James Bond nog niet
in z'n schaduw kan staan," aldus
licht Beeke de doopceel van deze
allernieuwste spellenfiguur, die ook
al via de televisie de Nederlandse
huiskamers is binnengestapt.
Bij de spellen en spelletjes voor
jong en oud treft men niet zelden
een handleiding in zeven talen aan.
De spellen worden door heel Europa
geëxporteerd. Sommige nog in de
oude dozen („oubollig" noemt Anthon
Beeke die) zoals spelminnend Neder
land ze al jaren kent, maar vaak in
een moderne vormgeving van veel
kleurige strakke figuren op een effen
achtergrond. Als het aan ontwerper
Beeke ligt: in de zogenaamde zuur
stok kleuren. Want daarmee werkt
hij, althans op het ogenblik, bij voor
keur.
De spreekwoordelijke ingetogenheid van de Spaanse vrouw verhindert haar
niet, mee te doen aan moderages van 1966, zoals het pantalonpak en de
korte rok. Beide tendensen zijn althans aanwezig in de collectie Spaanse cou
ture voor de winter 1966-1967. Het pantalonpak van de illustratie is van Car
men Mir en is uitgevoerd in een groene wollen satjjn. Het jasje wordt op de rug
geknoopt en heeft aan de voorzyde twee op de zoom geplaatste zakken. De pij
pen van de pantalon zyn wijd uitlopend.
Rechts een ensemble met knievrjje rok van Herrera y Ollero, gemaakt uit een
roze double-faced wollen crêpe. De rok van de mouwloze japon is Iets gerend,
het jasje heeft een kleine rugceintuur. Er werden handgehaakte grijze wollen
kniekousen bij gedragen.
(Van een medewerker)
HPoen de arbeidsmarkt steeds
minder vertegenwoordigsters
van het uitstervende gilde der dag
meisjes ging leveren, verdween in
menig huisgezin het echte tafelzil
ver in de kast. Zilveren vorken en
lepels, schalen en manden zijn wel
een sieraad op tafel, maar alleen
zolang ze vlekkeloos en blinkend
gepoetst zijn. En moderne huisvrou
wen denken er niet aan om van de
vijfdaagse werkweek ook nog een
„poetsdag" af te nemen.
Aan dat poetsen wordt in Neder
land nogal „zwaar getild", vooral
door oudere huisvrouwen. Onnodig
zwaar, want de huishoudelijke evolu
tie van deze eeuw die ons een heel
legioen van huishoudelijke snufjes te
hulp zond heeft ook voor het pro
bleem van het zilverpoetsen een op
lossing gevonden. De moderne onder
houdsmiddelen .voor zilver en de spe
ciaal geprepareerde zilverdoeken die
bij de juwelier te koop zijn maken
het onderhoud van „gebruikszilver"
aanzienlijk gemakkelijker.
Ondanks haar bezwaren tegen de
(vermeende) onderhoudsproblemen
weet de Nederlandse vrouw (en niet
alleen de vrouw) toch het zilver, ook
als gebruiksvoorwerp, te waarderen.
Dat blijkt uit de resultaten van een
enquête die de Federatie Goud en Zil
ver dit jaar heeft gehouden.
Zestien procent van de ondervraag
de vrouwen en mannen vindt zilver
aantrekkelijk omdat het een „fijn,
verzorgd karakter" heeft. Ruim 30
procent waardeert zilver vooral uit
esthetisch oogpunt omdat het materi
aal zo'n mooie glans en kleur heeft.
Dertien procent van de ondervraag
den waardeert de duurzaamheid van
het materiaal zilver, en elf procent
ziet een voorwerp van zilver vooral
als een „duur bezit".
Als nadeel zien vooral vrouwen bo
ven vijfendertig jaar het eerder ge-
Hier een modieuze versie van het klassieke geschenk, de tas. Op een sportieve
tas van rundleer een overslag in twee tinten suède.
(Van onze medewerkster)
ITe Nederlandse lederwarenindu-
strie moet wel zeer nauwe re
laties hebben met het departement
van Sint Nicolaas. Ieder najaar ziet
de stichting lederwarenmode kans
om een collectie samen te stellen
van kleine en fijne lederen voorwer
pen die allemaal uitermate ge
schikt zijn voor een plaats op de
verlanglijst. Gebruiksvoorwerpen
die bovendien vaak modieus acces
soire zijn en waarbij, als „klas
siek" geschenk voor de vrouw, de
tas van echt leer nog altijd boven
aan staat. Gevolgd door de hand
schoenensector waar de autohand
schoen een steeds belangrijker
plaats gaat innemen, zowel voor de
dames als voor de heren.
Voor de man speelt daarbij het mo
dieuze element doorgaans niet zo'n
belangrijke rol. Als hij een paar auto
handschoenen krijgt, zullen prakti
sche voordelen van model en materi
aal hem meer interesseren dan de
vraag of de kleur ervan op dit mo
ment tot de „topmode" behoort.
Daarom zullen de heren der schep
ping ongetwijfeld zeer geïnteres
seerd zijn in de autohandschoenen
waarvan de bovenzijde uit eèn dubbe
le laag zeemleer is gemaakt. Met die
bovenhand kan men zonder bezwaar
beslagen autoruiten schoonvegen.
Voor de dames dit najaar: hand
schoenen met een randje van echt
bont en handschoenen van kalfsve-
lours in warme kleuren, vaak in twee
tinten. Een nieuw soort voering voor
handschoenen, zowel voor dames als
voor heren, is het thermolan, ge
maakt uit nylon met een tussenlaag
van schuimplastic. Voor de avond
zijn er weer handschoenen van satijn
stretch in allerlei kleuren maar ook
lange exemplaren van wit leer met
gekleurde noppen.
DIVERSE PRIJSKLASSEN
Voor de vrouw die een modieuze
leren tas als geschenk wenst zijn
lakleer, reptiel en suède dé mate
rialen van dit seizoen. Lakleer is er
in allerlei modekleuren en, wat in
deze geschenkentijd belangrijk is,
in diverse prijsklassen. Een laktas
van goedkoop splitleer komt op on
geveer veertig gulden, een laktas
van rundleer ligt qua prijs omtrent
vijftig gulden. Voor een laktas van
kalfsleer gaat de gulle gever om en
nabij tachtig gulden neertellen.
Prijzen die niet alleen door het ver
werkte materiaal, doch ook door de
„bewerkelijkheid" van de betreffen
de modellen worden bepaald.
Nieuwe kleuren bij de lakleren tas
sen zijn tortue (schildpad) en lever
kleur. Bij de reptieltassen is er co
bra, python en hagedis voor geklede
tassen, grofgeschubd croco in mode-
tinten als aubergine en hardgroen bij
de krokodiltassen. Soms in reptiel i
I heel geraffineerd geverfd in een com
binatie van twee schaduwkleuren.
Ook in suède worden kleuren gecom
bineerd: inzetten van suède, in zachte
tinten, in sportieve tassen van glad
rundleer. Lak wordt met suède ge
combineerd door het toepassen van
suède overslagen op tassen van lak
leer.
Om het modesilhouet met de korte
re rok te completeren hebben de fa
brikanten hun kleine tassen wel bre
der maar niet hoger gemaakt. De
meeste tassen zijn rechthoekig. Har-
monika- en vleugelmodellen gaan nog
steeds mee. Overslagtassen zijn in
opkomst. Een aardig nieuwtje is de
harmonikatas van schapenleer die
behalve drie vakken en een ritsvak,
aan de onderzijde ruimte heeft voor
het opbergen van een opvouwbare
paraplu. Een tas dus met heel veel
ruimte, bedacht door de Parijse mo
deontwerper Jacques Esterel.
Verder dit najaar veel leren tassen
met een garnering van reptiel, en
nappatassen die jaar in, jaar uit in
de mode meegaan en onder meer in
plooiverwerkingen worden gebracht.
Voor grote ruime stadstassen (type
„tas werkende vrouw"!) wordt vinyl
op textielbasis gebruikt. Kleuren in
de tassenmode: zwart, alle tinten
bruin, wat donkerblauw, lila, bor
deauxrood en beige waarvan wordt
verwacht dat het voor lente 1967 een
modekleur zal zijn. Bij de avondtas
jes veel goud en zilver, wat geen
wonder is in dit tijdperk van goud- en
zilvermode.
„Kleingoed" is eigenlijk een wat
denigrerende naam voor de geschenk
artikeltjes die de lederwarenmode
ons verder nog voorschotelt. Want de
doosjes, flesjes, mandjes en soortge
lijke geschenkartikelen van echt leer
zijn geen goedkope zaken. Exclusief
én duurzaam zijn ze wel.
Sint' Nicolaas kan dit jaar kiezen
uit: een leren prullemand met afwas-
baar interieur, rooksets van leer, met
leer beklede flacons voor geestrijke
dranken, schoenpoets- en EHBO-etuis
van leer, een ontdooier voor de auto
ruit in leren etui, leren tijdschriften
hangers, een leren klok in het model
van een enorm horloge, een leren bu
reauagenda met ingebouwde „afspra-
kenklok".
Voor mobiele mannen zijn er clip-
pertassen en documentenkoffers met
cijferslot, een moderne versie van de
ouderwetse dokterstas, en een hyper-
mannelijke weekendtas van echt leer
die veel bergruimte biedt en er ver
rukkelijk primitief uitziet.
Voor de dames dan nog deze nieuw
tjes: een tassenhanger van bedrukte
stof, te completeren met een schoe-
nenhanger van hetzelfde materiaal,
en weekendtasjes van wit schapen-
leer, afkomstig uit de Libanon en ook
te koop in de kleuren zwart en camel.