Eigen composities
uiterst populair
In E.E.G. onbehagen
over de eenheid
Nationalisme is (nog)
zeer sterk
Jongens en
meisjes
Kort baar
M Frisse kijk
Eigen stijl
Brommer een luxe
Studentenclubs
Op verkenning
Hard werken
Jazzfestivals
Duur
Rustig dansen
Denk overal en altijd weer
aan het kind in 't verkeer
Baas boven baas in Guiness Book
Douane Unie (juli 1968) slechts een stap
Overal
Nog meer
Wat is eenheid
V.S.
Pagina 8
MAANDAG 21 NOVEMBER 1966
POOLSE TIENERS
VERZOT OP BEAT
WARSCHAUDe Poolse jeugd heeft een behoorlijke levensruimte. De jongeren kunnen
zich vrij uiten en zij doen dat ook. Zij maken een serieuze, haast ambitieuze indruk. Leren,
studeren en werken komen nummer één. Ontspanning zoeken de meeste jongeren in de
sfeer van de lichte muziek. Voor sport blijft weinig tijd over. Voor duurdere sporten, zoals
tennis, hockey en zeilen is geen geld en ontbreekt trouwens meestal de accommodatie.
De Poolse steden kennen een no
zemprobleem, doch het manifesteert
zich veel minder sterk dan in het
Westen. De Poolse nozems heten, vrij
naar het Engels, ,,kooligans".
Stanislas Borkowski (36), de burge
meester van de een half miljoen in
woners tellende industriestad Wroc
law (het vooroorlogse Breslau), zegt
er dit van:
,,Er is hier inderdaad een nozem
probleem, maar we hebben het goed
onder controle. Slechts één tot twee
procent van de jeugd in Wroclaw
volgt geen verdere opleiding na de
lagere school. De anderen hebben
geen tijd om leeg te lopen, te vernie
len en te stelen. Vooral in de herfst
zijn een paar kooligan-groepen ac
tief. Snelle acties laten wij dan vol
gen door strenge straffen. Drie
maanden gevangenis is geen uitzon
dering. In die tijd moeten de jonge
ren onder bewaking sneeuwruimen
in de straten en ander nuttig werk
opknappen.
In Polen ontbreekt een gunstige
voedingsbodem voor nozemdom en
baldadigheid, zoals die in West-Euro
pa voorkomen. Het land maakt een
snelle ontwikkeling door, doch is nog
verscheidene jaren verwijderd van
het Nederlandse welvaartspeil. Zowel
de ouderen als de jeugd moeten hard
werken om op een beter bestaansni-
veau te komen. Een Poolse jongeman
heeft geen tijd zich te vervelen en
daarmee is al een belangrijke impuls
tot het nozemdom weggenomen. Een
brommer is echt een luxe, waarmee
niet wordt gerost. Daarvoor moeten
de jongens er te lang voor werken.
De Poolse jeugd wordt krachtig
aangespoord om zoveel mogelijk te
studeren. Een fabrieksdirecteur te
Ostrow zei mij, dat de jongeren de
ouderen in werkkwaliteit, in kennis
en inkomen gaan overtreffen. Zonder
het gezag van de ouderen aan te tas
ten, tracht hij de jongeren te stimu
leren hun eigen kansen zoveel moge
lijk uit te buiten.
Een specifiek probleem voor Po
len is, dat veel jongeren uit kleine
plaatsen naar de grote steden trek
ken om te studeren of een vakop
leiding te volgen. Deze jongelui
hebben vaak veel moeite met de
overgang van het platteland naar
de stad. Het verschil in ontwikke
ling tussen de Poolse steden en het
platteland is aanzienlijk. Lang niet
overal op het platteland is water
leiding. Paarden en wagens be
heersen het verkeersbeeld in de
dorpen, die weinig contact met de
steden hebben. Televisie is grote
luxe.
In de steden proberen bloeiende
verenigingen de studenten op te van
gen en in goede banen te leiden. De
tegen extra betaling ook voor niet-
studenten toegankelijke „Studencki-
Klubs" ontplooien vele activiteiten.
Geregeld worden vooraanstaande
mensen op cultureel, politiek of an
der gebied uitgenodigd een voor
dracht te houden. Er zijn ook debat
avonden, foto- en schilderijententoon
stellingen.
De studentenclub ,,Od Nova" te
Poznan, het vroegere Posen, is een
lange pijpenla, met aan weerszijden
zitjes en achterin een dans vloert je en
een jazzorkest. De kelderverdieping
is verdeeld in verscheidene vertrek
ken, waar hobbyclubs in huizen, die-
bat-avonden worden gehouden en to
neelclubs oefenen. Er zijn ook bars,
waar sterke drank wordt geschonken
en waar wordt gedanst.
Een jonge afgestudeerde filoloog,
Mielcarek, is directeur van de stu
dentenclub die dagelijks om zes uur
opengaat en reeds om elf uur des
avonds sluit. ,,Dat is een kwestie van
lawaai. Hierboven wonen mensen en
die willen na elf uur rust," zegt hij.
„Soms worden rustige gesprekken in
de kelder veel langer voortgezet."
Studentenclubs in andere steden,
zoals ,,Hybrydy" te Warschau en
„Jama Mihalikowa" te Krakov, heb
ben een zelfde karakter. De directeur,
die een dagtaak aan de voorbereiding
van allerlei activiteiten heeft, wordt
door de studenten zelf gekozen voor
de tijd van een jaar. Hij is herkies
baar. Wanneer Mielcarek onverhoopt
niet wordt herkozen, rekent hij erop
via de universiteit of van de gemeen
te een andere werkkring aangeboden
te krijgen, die hij zelfs kan kiezen.
,,Ik heb goede papieren daar," zegt
hij.
,,Od Nova" drijft financieel voor
de helft op de entreegelden van de
studenten. Deze inkomsten worden
door de staat verdubbeld. De stu
denten betalen tien zloty entree per
avond.
De waarde van een zloty varieert
nogal, maar ligt ongeveer in het mid
den tussen de vijf cent die op de
zwarte markt wordt geboden en de
vijftien cent die de toeristen moeten
betalen. Elke student krijgt een
maandelijks stipendium van gemid
deld 700 zloty, aldus de heer Mielca
rek. Dat bedrag voert hij vaak door
bijverdiensten nog wat op. Daar
naast stellen veel bedrijven jonge
krachten in de gelegenheid om in
doorbetaalde fabrieksuren te stude
ren of een bepaalde cursus te volgen,
waarbij de jongelui zich meestal wel
verbinden voor enkele jaren in het
bedrijf te blijven werken.
Dit is het derde en laatste arti
kel van onze medewerker, die na
een bezoek aan enige landen in
Oost-Europa speciaal aandacht
heeft geschonken aan jonge men
sen in een communistische maat
schappij
Het eerste verslag was gewijd
aan Hongarije, tien jaar na de op
stand, het tweede aan de moei
lijkheden van de jeugdcriminali
teit in de Sowjet-Unie, het derde
is gewijd aan de Poolse jeugd.
In het algemeen hebben de tie
ners in de grote Poolse steden
een frisse kijk op de zaken, stel
len zij prijs op de culturele ban
den met het Westen, hetgeen
vooral tot uiting komt in de op
merkelijke bloei van het beatwe-
zen. Eigen composities, qua stijl
duidelijk afwijkend van de En
gels-Amerikaanse beat, zijn bij
zonder in trek.
ook een bijbaantje en veel werkende
jongeren studeren 's avonds," zegt
voorzitter Jan Byrczek van de Poolse
Jazz Federatie, die ook de professio
nele en amateuristische activiteiten
in andere sectoren van de lichte mu
ziek bundelt. Anderen, ouders en jon
geren zagen evenmin een speciaal
probleem. Dat vrouwen werken past
geheel in het denkpatroon in de so
cialistische landen. Een werkende
vrouw wordt hoger gewaardeerd dan
een niet-werkende vrouw.
De belangstelling van de Poolse
jeugd leidt vrijwel altijd naar de lich
te muziek, beat, jazz en vocaal. Naar
Jan Byrczek. „Tienermuziek speelt
de grootste rol bij de ontspanning,
meer nog dan sport," zegt hij. „Er
zijn momenteel tweeduizend beat-
groepen in Polen. In 1960 werden nog
slechts 5.000 grammofoonplaten met
beatmuziek verkocht, in 1965 waren
het er al 750.000 stuks. In 1960 wer
den in heel Polen twintig gitaren ver
kocht, vorig jaar driehonderd."
In veel gezinnen heeft ook moe
der overdag een werkkring en buigt
vader zich na zijn dagtaak over
extra werk in de avonduren om de
levensstandaard te verhogen. Van
een actief gezinsleven komt vaak
weinig terecht.
„Dat wordt in Polen als normaal
beschouwd. Het is geen probleem.
Veel jongeren hebben na schooltijd
Geen jongen met lange haren, maar een rasecht Pools meisje. De Poolse meisjes
doen voor hun vrienden niet onder als het om beatmuziek gaat. Poolse teksten en
Poolse composities in eigen stijl gaan langzamerhand de Amerikaanse en Engelse
iitvlotidan. verdrijven.
Een van zijn belangrijkste zaken is
het organiseren van grote jaarlijkse
festivals op het gebied van jazz, beat
en lichte vocale muziek. Zijn karig
gemeubileerde kantoor is bereikbaar
via een achterdeur in een groot oud
pand, Nowogrodzkastraat 49 te War
schau en drie hoge smoezelige trap
pen naar boven.
Jan Byrczek is jong en enthousiast.
„Dit jaar nog gaan wij een groot con
gres organiseren voor leraren, jeugd
leiders, producenten van grammo
foonplaten en leiders op muziekge
bied met als thema: waarom zijn
jonge Polen verzot op beatmuziek en
andere eenvoudige populaire liedjes?
Op dit congres wordt een antwoord
op deze vraag gegeven," zegt hij.
Ik wil het nu weten.
De bij het gesprek aanwezige Pool
se jazz- en beatcomponist en musico
loog Mateusz Swiecicki meent:
„De jongeren protesteren tegen de
oudren die de oorlog en de ellende
maakten. Zij hebben geen stem in
Polen. De jongeren die gaan werken
willen de wereld laten zien dat ze er
zijn en dat ze beter zijn. Bovendien:
op deze manier word je snel popu
lair. Je verdient meer geld. De elek
trische gitaren, de versterkers en het
ritme geven ook een biologisch ple
zier."
De Amerikaanse en IVesteurope-
se invloeden op de in Polen gehe
ten „Big Beat" nemen langzamer
hand af. Vorig jaar nog speelden
de Poolse beatgroepen vooral Ame
rikaanse en Engelse muziek. Daar
na is er duidelijk een Poolse stijl
ontstaan met eigen teksten en com
posities. De muziek is meestal rus-
de westerse beatmuziek. De melo
dieën ontlenen de componisten vaak
aan oude zigeuner- en volksliedjes.
„Poolse beatgroepen die Engelse
of Amerikaanse composities gebrui
ken zijn in de ogen van de Poolse
jeugd niet meer goed. Zij moeten
zelf muziek kunnen maken," zegt
voorzitter Byrczek van de Jazz Fede
ratie. „Wij stimuleren, dat de groe
pen eigen Poolse composities maken.
Dit is een belangrijke beoordelings
factor bij de selectie op de festivals.
De meeste Poolse composities zijn
nog niet zo best, maar sommige
wel."
De leider van een van de twee bes
te amateur-beatgroepen te Warschau
is Viktor Stroinski. Hij heeft een
bleek, intelligent gezicht. Hij is de
enige in het instuiflokaal voor socia
listische jongeren in een van de bui
tenwijken van Warschau (waar ik
hem ontmoette) die een beetje En
gels spreekt. Waarom zit Stroinski
(18) in de big beat business?
„Ik hou ervan. Ik heb al twee jaar
een eigen groep. Mijn broer speelt
jazz. We hebben dus wel eens me
ningsverschillen. Ik zit overdag op de
hotelvakschool. Ik help mijn moeder
met geld verdienen."
ons houdt, ook als we niet spelen en
zingen?
Met veel ritmisch lawaai onder
streept de groep de wat bittere teksi
van „Stale to samo": liefde is altijd
hetzelfde. Het ene meisje komt en
het andere verdwijnt. Wat maakt het
uit van welk meisje je houdt, de lief
de is toch altijd hetzelfde.
„In het begin hadden we veel moei
te om van de grond te komen," ver
telt Viktor Stroinski. „Niemand or
ganiseerde de Big Beats en wij moes
ten zien dat we in clubs konden spe
len. Nu worden de beats door de
(Poolse Jazz) Federatie georgani
seerd. De ouderen voelen niet zoveel
voor de Big Beatconcerten omdat de
jongeren rumoerig zijn en de zaak
afbreken. Soms breken ze de stoelen
ook kapot."
De wat rommelige zaal iu het
centrum „Spotkanie" („Ontmoe
ting"), Krasinski 2 te Warschau zit
vol tieners. Zij drinken limonade
of koffie, gaan eenvoudig gekleed.
Slechts een enkele jongen heeft lan
ge haren. De beatgroep de Dziku-
sys (De Wilden) treedt er twee
avonden van zes tot tien uur op
voor 3.500 zloty, dat is ruwweg 350
gulden. De jongelui dansen weinig
geëmotioneerd en ver van elkaar
af, eerder in een groep dan paars
gewijs op de op zichzelf opzwepen
de beatmuziek. De gezongen tek
sten zijn eenvoudig en draaien alle
maal om jeugdliefdes en vooral de
perikelen daarvan.
In „Na dobre izle" zingen de jon
gens: alle meisjes houden van ons
als wij op het podium spelen. Als we
gewoon op straat lopen, zien zrj ons
niet. Waar is het meisje dat toch van
,,Wat zijn de grootste problemen?"
„De groep heeft het vooral moeilijk
met het kopen van instrumenten, ver
sterkers en microfoons. Ze zijn erg
duur en in Polen worden geen goede
gemaakt. We moeten instrumenten
en ander materiaal kopen van Philips
en andere fabrikanten. Een goede
versterker kost in Polen 17.000 zloty,
ongeveer 1.700 gulden," zegt hij.
„Hoeveel verdienen jullie met spe
len?"
„Wij verdienen 50.000 zloty per
jaar. Sommigen zeggen, dat het veel
is, maar dat is niet zo, want de in
strumenten en het andere materiaal
zijn zo duur. Nu beginnen we pas wat
over te houden." Viktor draagt een
spijkerbroek van prima kwaliteit.
„Die kost 1.000 zloty (100 gulden) in
de internationale winkel. Dat is duur,
maar hij gaat ook lang mee," zegt
hij.
Zijn ouders zijn gescheiden, vertelt
hij later als we op zijn kamer thuis
zitten. Oma zorgt voor het huishou
den en moeder werkt in het im- en
exportbedrijf voor dranken. Thuis le
zen ze het tijdschrift „Constance",
laat hij zien, en ook „Life" en „The
London News".
„Ik leen ze van mijn meisje, die
ze van haar vader krijgt. Ze zijn ook
wel in speciale krantenwinkels te
koop." Hij toont verscheidene wes
terse grammofoonplaten die hem
worden gestuurd door een tante uit
de Verenigde Staten of die door ande
ren worden meegebracht. „De Poolse
platen zijn niet zo goed," constateert
hij. „Het zijn vooral liederen voor
oudere mensen en niet voor jongeren.
Er zijn erg weinig platen voor jonge
ren." Hij zoekt radio Luxemburg
voor me op de radio. „Daar luisteren
we vaak naar."
Twee Poolse jongens en een meisje op het jaarlijkse songfestival in Opole, dat grote
belangstelling in binnen- en buitenland geniet.
Kent u Poolse woord
voor meikever
LONDEN Stel, u bent de rykste
man ter wereld en n wilt voor uw
vrouw het kostbaarste kopen dat op
deze wereld maar is te vinden. Wat
zou u haar dan geven?
Hier volgen enkele suggesties:
De „parel van Allah", een adem
benemend sieraad met een doorsnede
van bijna 14 centimeter en eigendom
van twee Amerikanen in Californië.
De waarde van dit geschenk is 3,5
miljoen dollar. De steen werd in 1934
bij de Philippijnen gevonden in de
schelp van een reusachtige oester
Het gewicht van Allah's parel is bij
na 6,5 kilogram.
Een handvol robijnen, smetteloze
stenen met een mooie kleur. Het zijn
karaat voor karaat de kostbaarste
stenen ter wereld, zelfs duurder dan
smaragden, diamanten of saffieren.
Een zeskaraats robijn brengt bijvoor
beeld 3.600 dollar op. Dit zou de
waarde van de grootste robijn die
ooit werd gevondeneen van 1.184
karaat, gevonden in Birmaop zes
miljoen dollar brengen.
De „Hope Diamant" 44.4 karaat.
Deze werd gekocht door de Ameri
kaanse miljonair Harry Winston vctor
de som van 700.000 dollar. In 1958
schonk hij hem aan het „Smithso
nian Institution" in Washington D.C.
De „Hope Diamant" is volgens de
jongste schattingen nu veel meer
waard.
Deze en andere „superlatieven" zijn
opgenomen in het 344 pagina's tel-
Byrczek en Swiecicki menen bei
den: „Nu we televisie, radio en film
hebben zijn de jongeren overal ter
wereld gelijk. Als in Londen de jeugd
massaal tegen de oorlog in Vietnam
protesteert, gebeurt hetzelfde de vol
gende dag te Warschau."
Toch schijnt de politieke belang
stelling van de Poolse jeugd mini
maal te zijn. „Politiek interesseert
ons niet. Daar kunnen wij toch
niets aan doen en wij hebben ge
noeg aan onze eigen besognes,"
zeiden verscheidene jongeren, on
der wie studenten. Politieke kritiek
viel bij niemand los te weken. De
jonge Polen zijn eerder wat chau
vinistisch en zeker nationalistisch.
Een aanklacht tegen „mijnheer de
president" komt in Poolse liedjes
niet voor. Wel worden eenvoudige
vragen gesteld, vooral over de lief
de en de school.
De populariteit van een zanggroep
van zeven meisjes, de Filipinki's,
en van een jonge Poolse gitaar-chan
sonnier, Pjotr Szczepanik, is momen
teel nog groter dan die van de be
kendste beatgroepen in Polen. „In
kranten is erg veel kritiek op beiden.
Zij worden door de critici te simpel
bevonden. Maar dat is juist wat het
jonge publiek zo aanspreekt," aldus
Byrczek.
De zeven zingende meisjes zijn allen
oud-leerlingen van een middelbare
school. Een van de leraren, die zelf
muziek en teksten maakt, heeft de
groep gevormd. De Filipinki's liggen
met een verkoop van een half mil
joen stuks van een grammofoonplaat
ver vooraan in de platenverkoop.
„Het geheim van deze groep is dat
ze de eenvoudige problemen van de
jeugd bezingt. Szczepanik begeleidt
op zijn gitaar vooral romantische
eenvoudige teksten."
(Van onze medewerkster te Brussel)
Een steeds groeiende ongerustheid is in EEG-kringen te Brussel te consta
teren over het lot van de Europese Gemeenschap.
Binnen anderhalf jaar, juli 1968, zal de gemeenschappelijke markt voor alle
produkten, zowel industriële als agrarische, in werking treden.
Ofschoon dit een niet te onderschatten prestatie is van samenwerking, is
toch in feite daarmee slechts een douane-unie tot stand gekomen, die nog ver
verwijderd is van de realisatie van de Europese eenheid.
Wil men het voorlopig daarbij laten of gaat men verder? En is het mogelijk
om verder te integreren?
Dit zijn vragen waar eigenlijk niemand een antwoord op weet.
Oud-minister Spaak heeft onlangs
in een artikel getiteld: „Europese
ontreddering" er weer zijn ongerust
heid over uitgesproken dat het uitblij
ven van enige vooruitgang op het ter
rein van een politieke eenheid de Eco
nomische Gemeenschap in haar onvol
tooidheid ernstig bedreigt.
Zelfs generaal de Gaulle heeft tij
dens zijn laatste persconferentie ge
steld dat: „om de continuïteit van de
Economische Gemeenschap te garan
deren en het haar mogelijk te maken
zich verder te ontwikkelen, een poli
tieke samenwerking der zes lidstaten
beslist onvermijdelijk is."
Maar als iedereen het dan zo eens
is over de noodzaak van een politieke
eenheid, waarom is dan de realiteit
zo teleurstellend?
Omdat in praktijk men het niet
eens is over wat die politieke eenheid
moet inhouden.
Voor de Gaulle betekent het een
„samenwerking" waarbij alle natio
nale regeringen hun vrijheid behou
den om onafhankelijk akkoorden te
sluiten met andere landen; een sa
menwerking zonder gebondenheid
dus.
Voor Spaak is het veeleer een we
zenlijke eenheid van denken en han
delen, een vast, onherroepelijk akkoord.
Ieder land heeft hier zo zijn eigen
ideeën over.
De weg tot eenheid is voorts zo
moeilijk omdat men in nationale poli-
tink» kringen w%t barugdainsi voor
een supranationale politiek. Nu in
kringen van industriëlen en vakbewe
ging de Europese gedachte steeds
meer veld wint en de supranationale
bewustwording in omvang toeneemt,
wordt het nationalisme als het ware
in de verdediging gedrukt. Er is van
de nationale politieke kringen, zo
meent men te Brussel, dan ook voor
lopig geen steun voor een uitbreiding
van een supranationaal Europa te
verwachten.
En wanneer wij hier over „poli
tiek" spreken bedoelen wij niet al
leen het terrein van de buitenlandse
betrekkingen, maar ook buitenlandse
handelsbetrekkingen, defensiepolitiek,
wetenschap en techniek enz.
Op al deze en andere terreinen zal
men het eens moeten worden over
een gemeenschappelijk beleid, indien
men werkelijk tot een Europese een
heid wil komen.
En juist dit laatste punt, de bereid
heid van de lidstaten om gezamenlijk
een politieke, economische en finan
ciële macht in Europa te vormen die
als volwaardig gesprekspartner te
genover andere grote wereldmachten
kan staan, is wat de EEG-autoritei-
ten zorgen baart. Wat Frankrijk
denkt over een gemeenschappelijke
defensiepolitiek heeft het de laatste
tqd wel gedemonstreerd door zich
terug te trekken uit de NAVO. Over
de internationale handelsbetrekkingen
heeft De Gaulle tijdens zijn laatste
persconferentie ook zijn mening ken
baar gemaakt; Frankrijk wil zijn
buirvdao vrij bnhben.
Zelfs op een gebied zoals dat der
wetenschappelijke en technische on
derzoekingen, waar allen het eens
zijn over het gemeenschappelijke be
lang en het feit dat men gezamenlijk
efficiënter en voordeliger kan werken
dan elk land apart, kan men het om
politieke redenen niet eens worden.
De recente moeilijkheden rond Eura
tom hebben dit weer eens te meer
aangetoond.
Zolang het gaat om zuiver funda
mentele research, is er geen vuiltje
aan de lucht. Maar zodra komt men
op het terrein van de technologi
sche research, de toegepaste we
tenschap, die rechtstreeks verband
houdt met de nationale economie,
industriële ontwikkeling, bewape-
ningsbelangen e.d., of de moeilijk
heden stapelen zich op.
De heer Marjolin heeft het onlangs
gezegd: „Wetenschappelijk en tech
nisch onderzoek is nauw verweven
met economische politiek. Maar,"
voegde hij eraan toe, „de kosten
voor research zijn hoog en drukken
zwaar op de post openbare uitgaven
der begrotingen." Het opstellen van
deze begrotingen behoort tot de com
petentie van de nationale regeringen.
Zij zijn het dus die deze uitgaven in
de richting van Europese gemeen
schappelijke belangen zouden moeten
dirigeren. De beslissingen van de na
tionale regeringen zijn echter voorna
melijk gebaseerd op politieke overwe
gingen. En zolang de belangen op in
dustrieel, defensief en buitenlands
politiek terrein niet parallel lopen, is
een overeenstemming op internatio
naal niveau niet mogelijk.
En dat is dan de kern van de huidi
ge ongerustheid in EEG-kringen:
Europa's eenheid is afhankelijk van
een politieke conclusie. Een conclusie
die onder de gegeven omstandigheden
niet genomen kan worden.
Laat men echter niet wanhopen. De
Onafhankelijke Vakbewegingen van
Europa hebben zich in hun rapport
uitgesproken voor een „Verenigde
Staten van Europa" die op gelijke
voet zouden staan met de Verenigde
Staten van Amerika.
Maar ook de Verenigde Staten van
Amerika zijn niet zonder slag of
stoot tot stand gekomen. Zij deden er
een kleine honderd jaar over.
lende „Guinness book of records" dat
onlangs In Engeland is verschenen.
Voor de liefhebbers: „Guinness super-
lavites Ldt". De prijs bedraagt f 7,
Volgens de uitgeefster bevat het
werk al het grootste, kleinste, lang
ste kortste hoogste, diepste en moes-
e van vrijwel alles wat maar op aar-
Ie is te vinden, zowel boven als onder
i, voor of na u.
Probeer deze eens achteloos bij het
olgende bezoekje aan de kapper of
(rgens in gezelschap te berde te bren
gen.
De grootste cheque die ooit is uit
geschreven bedroeg 960.242.000 dol
lar. Hij werd op 31 januari 1961 uit
betaald door de „Continental Illinois
National Bank and Trust Co. of Chi
cago" aan een groep die de belangen
behartigde van „Sears, Roebuck and
Co", een Amerikaanse postorder
bedrijf.
De langste oorlog was de 100-ja-
rige oorlog die eigenlijk 115 jaar
heeft geduurd, tussen Engeland en
Frankrijk. Hij begon in 1338 en werd
zoals bekend in 1453 door de Fransen
gewonnen.
Ook bij de kortste oorlog was En
geland betrokken. Het land is op 27
augustus 1896 om precies te zijn van
09.02 tot 09.40 uur 's ochtends in oor
log geweest met Zanzibar. De Britse
marine had de sultan van Zanzibar
het ultimatum gesteld zijn paleis te
verlaten en zich over te geven. De
sultan deed dit na een bombarde
ment van 38 minuten.
VREEMD
Onder de naar schatting 74.000
miljoen mensen die de laatste
600.000 jaar ter wereld zijn gekomen
waren en zijn er ook bijzonder vreem
de.
Volgens de Bijbel had Og, koning
van Bashan, die omstreeks 1450 voor
Christus leefde, een lengte van 4,59
meter, wat langer is dan de reus Go
liath.
In de 19e eeuw beweerden Franse
geleerdendat de langste man die
voorzover bekend ooit heeft geleefd
een zekere Daniël Cajanus was. Hij
was een Zweed en leefde van 1714
tot 1749. Van hem wordt beweerd
dat hij een lengte had van 2,83 meter.
Op het ogenblik is de langste reus
ter wereld volgens Guinness Eddie
Carmel, uit Alaska, die een lengte
heeft van 2,71. Zijn werkelijke lengte
wordt echter geschat op 2,60 zo
voegt het boek er wat raadselachtig
aan toe.
Het langste ras ter wereld is te
vinden in Centraal-Afrika. De leden
van de Toetsi stam zyn daar gemid
deld 1,80 meter. De kleinste aardbe
woners van het ogenblik zyn te vin
den op de kleine Andaman Eilanden
in de Indische Oceaan. Sommige le
den van de daar levende Anda stain
meten slechts 1,37 meter.
Het staat onomstotelijk vast dat
de kleinst bekende mens een Neder
landse was. Pauline Musters („prin
ses Pauline") stierf op 19-jarige leef-
tyd in New York. Zij was toen pre
cies 60 eentlmeter lang.
Het grootste aantal kinderen dat
een moeder ooit heeft voortgebracht
„wat door onafhankelijke attesten
wordt bewezen" bedraagt 69. De
moeder in kwestie was de Russin
Fjodora Vassilet, die in 1872 overleed.
Bij 27 bevallingen kreeg zij 16 twee
lingen, zeven drielingen en vier vier
lingen. Slechts enkele van hen zijn
in leven gebleven.
Volgens het Guinness boek worden
en werden meervoudige geboorten
zonder geldige papieren vaak over
dreven. Sinds 1900 zijn er echter 13
zeeslingen geboren, zo staat „onom
stotelijk" vast.
Misschien is het niet onaardig als
u ook dit nog onthoudt: In de Noord
zee is eens een worm gevonden van
2,70 meter lengte.
June Clark uit Miami in Florida
heeft 155 dagen lang geniest. Op 4
januari 1966 was zij van haar kwaal
genezen.
Jack U'Leary uit Los Angeles had
de langdurigste hikaanval. Tussen
13 juni 1948 en 1 juni 1956 hikte hy
ruim 160 miljoen maal. Vanuit heel
de wereld kreeg hij in totaal 60.000
raadgevingen hoe er van af te komen.
De geurigste reukstof ie 4-hydroxy-
3-methoxy benzaldehyde of vanillal-
dehyde. Een tienduizendste ons is te
ruiken, in een afgesloten ruimte ter
grootte van een voetbalstadion.
Het dodelijkste vergif is het bac
terievergif pacterium Clostridium
botulinum. Vijf tot tien milligram
hiervan kan de gehele mensheid uit
roeien.
En als laatste: voor een Engelsman
is het moeliykst uit te spreken woord
'chrzaszcz'. Het is Pools voor mei
kever en het r(jmt op 'thraszez'.
