Gratiëring oorlogsmisdadigers
niet tijdens overgangskabinet
Tweede Kamer wacht
een drukke week
Henk
wil je
een stuk
kaas
alt het
vuistje
Vermagering Navo
was dringend nodig
Experimentele Europese satelliet in 1971
Geslaagde „vlucht'
Chinese legatie
uit
Onze militaire
medewerker schrijft
KANTTEKENING BIJ EEN WERKBEZOEK
Europese conferentie gaf opdracht voor onderzoek
Mr. Slruycken is voor op jaren stellen van nazi's
Minder medische
studenten dan
werd verwacht
KLIMAAT
IN OVERWEGING
Ned. intellectuelen
vragen gratie
voor Subandrio
Schrik van Brabant"
veroordeeld
„Pa leis-promenade"
in Den Haag klaar
Half jaar geëist
voor ontvoeren
van dochtertje
STUDENTEN FOPTEN POLITIE
Frank rijks uittreden
schiep kansen voor
hervorming en voor
de Duitse generaals
Domproost neemt
het op voor
kiesinger
Paqina
VRIJDAG 25 NOVEMBER 1966
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG Het ziet er niet naar uit, dat gedurende de regering van 't over
gangskabinet een beslissing zal worden genomen over gratiëring van de zich in
de Bredase strafgevangenis bevindende oorlogsmisdadigers Kotalla, Aus der Fün-
ten en Fischer. De nieuwe minister van Justitie staat echter nog steeds op zijn
in 1963 als staatsraad uitgesproken standpunt, dat de drie resterende oorlogsmis
dadigers op jaren gesteld en te zijner tijd vrijgelaten zouden moeten worden.
Mr. A. A. M. Struycken meent namelijk, dat volledige uitvoering van levens
lange gevangenisstraf onmenselijk is. In januari 1963 verklaarde hy al. dat een
algemeen beginsel in recht en beleid, gelijkheid van behandeling is. Nog steeds
meent hij dat, hoe zwaar de misdaden van de resterende oorlogsmisdadigers ook
geweest mogen zyn, zy toch voor opjarenstelling in aanmerking komen, juist
omdat deze beleidslijn in heel West-Europa is gevolgd en misdadigers bijna ner
gens ter wereld langer dan twintig jaar worden vastgehouden.
hun
De nieuwe minister van
meent, dat zware misdadigers
de maatschappij veel m eer van
schuld bewust zijn dan in de besloten
heid van de gevangenis. Hij zegt over
voorbeelden van voormalige S.S.-ers te
beschikken, die in de gevangenis geen
gevoel van boetedoening konden opbren
gen. Na hun vrijlating echter gingen
zij in de mijnen werken om op deze be
scheiden manier hun schuld te belijden.
In 1963 verklaarde mr. Struycken, dat
de Duitse oorlogsmisdadigers in hun ge
boorteland niet met open armen zullen
worden ontvangen, maar juist op een
strenge beoordeling van de Duitse ge
rechtelijke instanties kunnen rekenen.
Tijdens de in juni en oktober gevoerde
debatten over de zaak-Lages heeft oud
minister Samkalden al gesteld, dat het
tot nu toe gevoerde beleid er nooit van
is uitgegaan, dat onder geen enkele om
standigheid tot vrijlating of gratiëring
van de zich nog in de Bredase strafge
vangenis bevindende oorlogsmisdadigers
zou kunnen worden besloten. Mr. Struy
cken is nooit van dit standpunt afgewe
ken en doet dat ook nu niet.
Aangezien het overgangskabinet al
leen de meest dringende zaken afhan
delt, zal een beslissing over gratiëring
eventueel pas door het volgende kabi
net worden genomen, zo verluidt in
in Haagse kringea.
De geestelijke ve^eorgers bij de Breda
se strafgevangenis, ds. A. H. Knottne-
rus en aalmoezenier Verheyen, overwe
gen inmiddels de indiening van een gra
tieverzoek voor Kotalla, Aus der Fün-
ten en Fischer. De drie veroordeelden
zitten in de gevangenis te Breda, waar
ook Lages verbleef, voordat hij naar 'n
ziekenhuis in Vught en daarna naar
West-Duitsland werd overgebracht.
De geestelijke verzorgers hebben er
eind september, na het eerste debat in
de Tweede Kamer over de strafopschor
ting voor Lages, in een brief aan de
vijf grote fracties op aangedrongen, dat
de mogelijkheid voor gratieverlening
aan deze oorlogsmisdadigers niet zou
worden afgesneden.
Zij menen, dat de veroordeelden recht
hebben op een menselijke reactie, nu
zij zich al die jaren in de gevangenis
goed en menselijk hebben gedragen. Le
venslange gevangenisstraf beschouwen
de geestelijke verzorgers niet als een
menselijke straf.
Directe aanleiding voor de brief was
de angst van de drie oorlogsmisdadi-
DEN HAAG Hoewel het aantal
eerstejaars studenten in de geneeskun
de, die voor het studiejaar 1966-1967
van de desbetreffende commissie een
plaats hadden gekregen 1714 bedraagt,
hebben zich tot heden bij de zes uni
versiteiten en de medische faculteit te
Rotterdam 1631 kandidaten laten in
schrijven, als volgt verdeeld: Gronin
gen 250, Leiden 246, Utrecht 288, Ge
meentelijke Universiteit te Amsterdam
216, Vrije Universiteit 232, Nijmegen
239 en Rotterdam 160.
Het verschil tussen de aantallen, die
een plaats hebben toegewezen gekregen
en de werkelijke ingeschrevenen valt
te verklaren uit het feit, dat 83 adspi-
rant-studenten in de geneeskunde bij
nader inzien niet met de studie wensten
aan te vangen, van studierichting ver
anderden of geen uitstel verkregen van
hun militaire verplichtingen.
Het aantal, dat zich in de afgelopen
maanden aanvankelijk had opgegeven,
voor de medische studie bedroeg 2002.
Hiervan slaagden er velen niet voor
hun eindexamen, terwijl een groot aan
tal afzag van de studie in verband met
de overbezetting van de medische facul
teiten en de daardoor verwachte n/oei-
lijkheden bij de studie.
ADVER IEN1 It
justitie gers, dat zij in de gevangenis zouden
zcih in sterven, als de minister van) justitie,
dr. Samkalden, bij het tweede Lages-
debat in de Kamer en de mogelijkheid
van gratie zou afsnijden.
De brief was medeondertekend door
drs. J.J.Harkema en de heer A.P. Mar
tens, van resp. de protestants-christelij-
en rooms-katholieke reclasseringsver-
eniging in Breda. De besturen van de
ze verenigingen ondersteunen de inhoud
van de brief.
De reolasseringsverenlgingen in Bre
da zijn al jarenlang bezig beëindiging
van de gevangenisstraf van de oorlogs
misdadigers te bewerkstelligen „Wij
proheren een klimaat te scheppen, waar
mogelijk wordt", zei ons de heer Post-
ma hoofd van het bureau van de katho
lieke reclasseringsvereniging in Breda.
„Wij hopen, dat er een einde aan de
ze gevangenisstraf komt. Als een nieuw
gratieverzoek daarbij nuttig is, zal dat
zeker worden ingediend. Natuurlijk
moeten wij niet goedpraten wat deze
veroordeelden hebben gedaan. Maar
het zijn mensen".
Twee jaar geleden werd een gratie
verzoek voor Lages, Aus der Fünten en
Fischer afgewezen. Het verzoek voor
Kotalla werd aangehouden, omdat hij
aan een ernstige hartkwaal lijdt. Over
een later ingediend gratieverzoek voor
Lages is nog geen beslissing genomen.
De heer Postma en aalmoezenier Ver
heyen hebben in 1964 in West-Duitsland
een onderzoek ingesteld naar het mi
lieu en de familieomstandigheden, waar
in de gedetineerden na een eventuele
vrijlating terecht zouden komen. Zij be
zochten toen ook Braunlage, waar La
ges nu met zijn vrouw woont.
Een belangrijk punt bij het onder
zoek was, of de oorlogsmisdadigers als
„helden" zouden worden ingehaald.
Daarvan zou geen sprake zijn, zo ver
wachtten zij.
De resultaten van het onderzoek zijn
neergelegd in rapporten over elk van de
vier gedetineerden, die aan het ministe
rie van Justitie zijn gezonden. Het mi
nisterie heeft ze bij de dossiers ge
in gratieverlening voor deze mensen voegd.
DEN HAAG Zoals reeds is meege
deeld, zal de regeringsverklaring van
het kabinet Zijlstra volgende week wor
den afgelegd.
Uit de agenda van de Tweede Kamer
blijkt, dat deze verklaring wordt afge
legd dinsdag 29 november, 's middags
om een uur.
Na de schorsing van de vergadering
zullen de beraadslagingen beginnen.
Dit debat over de regeringsverklaring
zal worden voortgezet woensdag 30 no
vember en eventueel donderdag 1 decem
ber."
De spreektijd in eerste termijn zal
waarschijnlijk worden vastgesteld als
volgt: 70 minuten voor de fracties van
de K.V.P. en P.v.d.A., 50 minuten voor
de fracties van de V.V.D., A.R.P. en
C.H.U. en dertig minuten voor de ove
rige fracties.
Prof. dr. H.J. Wltteveen, lid van de
Tweede Kamer voor de V.V.D., heeft
minister-president Zijlstra verzocht, ten-
AMSTERDAM Ruim honderd Ne
derlanders politici, schrijvers, hoog
leraren, predikanten en journalisten
hebben president Soekarno per tele
gram dringend verzocht dr. Subandrio
gratie te verlenen. Zoals bekend werd
dr. Subandrio, die jarenlang minister
van Buitenlandse Zaken van Indonesië
is geweest, in oktober j.I. door een spe
ciale rechtbank te Djakarta ter dood
veroordeeld. Begin deze week heeft hij
een gratieverzoek ingediend.
Tot de Nederlanders, die president
Soekarno hebben gevraagd het leven
van dr. Subandrio te sparen, behoren
o.a. de oud-minister-president prof. dr.
W. Schermerhorn, prof. dr. W. F. Wert-
heim, prof. dr. A. J. Rasker. Henk
Gortzak, prof. dr. B. V. A. Roling, pa
ter Nico van Hees, Huib Hendrikse,
Gerda Brautigam, Sam Davids, Mies
Bouhuys, dr. J. G. H. Tans, drs. G. M.
Nederhorst. H. J. Lankhorst en A. van
der Spek, het voltallige bestuur van de
Algemene Studenten Vereniging Am
sterdam en het landelijk bestuur van de
Studenten Vakbeweging.
BREDA. De rechtbank in Breda
heeft de Tilburgse woonwagenbewoners
P. L. en P. D., die veertien dagen ge
leden terecht hebben gestaan wegens
openlijke geweldpleging en vernieling,
diefstal, mishandeling en huisvrede
breuk en op wie enige maanden geleden
intens jacht werd gemaakt, veroordeeld
tot ieder 15 maanden gevangenisstraf
met aftrek van het voorarrest. De eis
was 18 maanden met aftrek. D. werd
bovendien voorwaardelijk ter beschik
king van de regering gesteld, met drie
jaar proeftijd. L. werd reeds eerder
ter beschikking van de regering
gesteld.
DEN HAAG Het gereed komen
van de „Paleispromenade" in Den
Haag heeft burgemeester H. A. M. T.
Kolfschoten gisteren een „aanzet tot
een renaissance van de Haagse binnen
stad" genoemd. Hy was blij met het
gereed komen van dit van levenskracht
getuigend deel van de binnenstad. „De
ze levenskracht bepaalt mede de leef
baarheid van de stad", meende hij.
Een en ander was voor hem aanleiding
om de „paleispromenade" officieel te
openen.
De promenade is ontstaan door het
rijdend verkeer uit de drukke winkel
straten Plaats, Noordeinde (gedeeltelijk
en Hoogstraat te verbannen. Vervolgens
is er een siertegelbestrating aangelegd,
zijn er een paar kiosken, een koffiebar,
veertig vitrines en 75 straatverlichtings
armaturen geplaatst.
Anders dan op de promenade in Sche-
veningen is de bestrating voor de „Pa
leispromenade" aangepast aan de za
kelijke sfeer van de oude en gedegen
Haagse binnenstad, met tal van zaken
van allure.
Burgemeester Kolfschoten bracht ln
herinnering, dat 135.000 huisvrouwen
uit de Haagse agglomeratie eenmaal
per maand in de Haagse binnenstad
winkelen, van wie een kwart er zelfs
elke week komt.
einde een goede discussie te bevorde
ren, voor het debat over de rege
ringsverklaring aan de Kamer alle na
dere informaties te verschaffen over de
huidige economische situatie perspec
tieven voor 1967, waarover de regering
beschikt en waarvan de S.E.R. bij zijn
nog in beraad gehouden tweede
halfjaarlijkse rapport uitgaat.
Prof Witteveen zegt dit verzoek te
doen, omdat uit de mededelingen van
Zijlstra is gebleken, dat het program
ma van het nieuwe kabinet berust op
de eisen, die de huidige economische
situatie stelt.
ADVERTENTIE
DEN HAAG Zes maanden gevan
genisstraf, waarvan tw^e maanden
voorwaardelijk, heeft de officier van
Justitie bij de Haagse rechtbank ge-
eist tegen de 39-jarige tot Canadees ge
naturaliseerde J. A. L. terzake van het
wettelijk omschreven delict mensen
roof.
Het betrof hier de ontvoering van
zijn thans negenjarig dochtertje Yvon
ne, in de middag van donderdag 14 juli
j.I. In de Wesselstraat in Den Haag,
toen het meisje uit school kwam. Deze
gebeurtenis hield verband met het feit,
dat de echtgenote van verdachte, met
medenemen van het kind, in 1962
naar Nederland terugkeerde, omdat zij
in Canada niet kon wennen.
De situatie werd ingewikkelder, door
dat op 5 augustus 1965 de man de Ca
nadese nationaliteit verkreeg en op 23
augustus van dat jaar op zijn aanvra
ge daartoe ook Yvonne werd genatura
liseerd. Het meisje bezit echter inge
volge de Nederlandse wetten tevens de
Nederlandse nationaliteit.
Verdachte was in 1956 getrouwd en
het echtpaar emigreerde in 1961 naar
Canada. Volgens de vrouw, ging het
huwelijk niet te best en zou een echt
scheiding worden uitgesproken. Vol
gens de man, ging zij vanwege heim
wee naar Nederland. Met zijn toe
stemming ging Yvonne mee. Hem bleek
evenwel, dat de vrouw in Nederland re
laties met een andere man had aange
knoopt. waaruit een kind werd gebo
ren. Hij stelde reeds eerder meermalen
pogingen in het werk zijn kind naar
Canada over te brengen.
DEN HAAG Dat de politiebewa
king bij het bureau van de zaakgelas
tigde van de Volksrepubliek China aan
de Adriaan Goekooplaan in Den Haag
kan worden verschalkt, hebben gister
middag studenten uit Rotterdam aan
getoond. Zes studenten, die heimelijk
het eterrxitoriale terrein waren binnen
gedrongen, sprongen vlak voor de neu
zen van de politiemannen over het tuin
hek. Een van hen, Richard Bijsterveld,
kon door een brigadier van politie met
getrokken revolver worden gegrepen.
De anderen zagen kans in een gereed
staande auto te stappen en daarmee
te ontsnappen.
Dat het allemaal een stunt moest zijn
werd later duidelijk. Leden van de jaar
club „Monolieten" hadden het bedacht
en uitgevoerd, ter afsluiting van hun
proefperiode. De twee studenten, die
dit de politie vertelden, werden ook op
gepakt. Zij werden evenals Richard
Bijsterveld, naar het hoofdbureau van
politie gebracht voor een verhoor.
Gebleken is, dat de jaargenoten de
grap of stunt goed hadden opgezet.
Vier van hen meldden zich officieel bij
het hek van het bureau van de Chine
se zaakgelastigde. Terwijl hun papieren
werden gecontroleerd en hun namen
werden genoteerd, hield een andere
student de politiebewaking aan de ach
terzijde van het gebouwencomplex be
zig. In die tijd gingen de zes studenten,
via de parkachtige aanleg in de omge
ving naar het etexrritoriale terrein.Hun
de tuinpoort het terrein op. Geconclu
deerd werd, dat de Chinezen van de
komst van de studenten tevoren op de
hoogte waren gesteld.
In het bureau van de zaakgelastig
de van China verblijven onder andere
acht lastechnici, die door de Neder
landse justitie moeten worden gehoord
in verband met de raadselachtige dood
van hun landgenoot ir. Hu Tsu-tsai. De
negen Chinezen hadden aan een inter
nationaal congres voor lastechnici in
Delft deelgenomen.
De studenten hebben willen aantonen,
dat ontvluchten uit het bureau van de
zaakgelastigde heel wel mogelijk is,
ook al is er doorlopend strenge politie
bewaking.
Tegen Richard Bijsterveld is proces
verbaal opgemaakt wegens het zich op
verboden terrein bevinden (maximum
boete f 15,-).
De beide landgenoten, die het zestal
hielpen op het exterritoriale terrein te
komen hadden zich niet aan een over
treding schuldig gemaakt. Alle drie
werden zij na verhoor heengezonden.
"Y^andaag brengt de nieuwe Chef
Staf van de Noordelijke Leger
groep (NORTHAG) een werkbezoek
aan Commandant en Staf van het
Eerste Nederlandse Legerkorps (1LK)
te Apeldoorn. De taak van deze be
zoekende functionaris omvat het coör
dineren en toezicht uitoefenen op de
werkzaamheden van de staf die de
commandant van de Noordelijke Le
gergroep bijstaat in het leiden van dit
hoge militaire orgaan. Hoewel het
voeren van het commando natuurlijk
alleen een zaak van de commandant
zelf is, zal het duidelijk zijn dat zo'n
chef Staf zeer invloedrijk kan zijn en
zijn stempel op de rest van die staf
drukt.
De staf van deze legergroep die te
Rheindahlen bij Mönchen-Gladbach.
ongeveer 30 km ten oosten van Roer
mond. in Duitsland is gevestigd, is
samengesteld uit officieren van vijf
verschillende naties, hetgeen vrij lo
gisch is aangezien deze Noordelijke
Legergroep in oorlogstijd het bevel
voert over zeer belangrijke Engelse
Canadese, Duitse. Belgische en Ne
derlandse eenheden. Voor wat Neder
land betreft valt onze belangrijkste
NAVO-bijdrage, het Eerste Neder
landse Legerkorps (1 LK) in oorlogs
tijd onder dit commando.
Nu zult u zeggen dat dit bezoek
geen wereldschokkende gebeurtenis is
en dan hebt u volkomen gelijk. Toch
zijn er enkele interessante achterran
den die dit gebeuren en wat daarmee
verband houdt, de moeite van een be
schouwing waard maken.
Deze bezoekende Chef Staf is nl. de
56-jarige Westdtuise generaal Anton
Detlev von Plato, die met ingang van
24 oktober deze zeer belangrijke functie
overnam van de Engelse generaal- ma
joor Pearson.
Vanaf de oprichting van de Noordelij
ke Legergroep waren de twee belang
rijkste functionarissen, Opperbevelheb
ber en Chef Staf, altijd Engelsen. De le
gergroep en zijn staf waren dan ook
steeds in bevelvoering en strafprocedu
res bijzonder sterk Engels georiënteerd.
Dat deze aflossing in deze functie nu ge
schiedt door een Duits generaal
door ingewijden al jaren voorspeld.
De Duitse bijdrage aan gevechtseenhe
den is nl. ook in de Noordelijke Leger
groep thans van dien aard dat een gro
tere Duitse invloed in 't oppercomman
do ervan eenvoudig ,iet meer is te
voorkomen en bovendien militair nood
zakelijk is.
Generaal Von Kielmannsegg is voor
Nederland het meest sprekende voor
beeld van de veranderde (en doel
matiger) koers die de Navo gaat varen
na het uittreden van de Fransen.
Nu ressorteert deze Legergroep se
dert kort rechtstreeks onder 't laat
ste tijd zo dikwijls besproken AFCEN1
(geallieerde strijdkrachten in Centraa:
Europa) dat nu nog in Fontainebleau is
gestationeerd maar binnen afzienbare
tijd naar Brunssum in Zuid-Limburg
komt. Hoe het Commando Europa na
het uittreden der Fransen in elkaar zit
maakt het hierbij afgedrukte schema
duidelijk
De NAVO-rebellie van generaal De
Gaulle heeft een drastische reorganisa
tie in de militaire bevelsstructuur van
deze verdedigingsorganisatie mogelijk
gemaakt en ingeleid. Men mag
wel als bekend veronderstellen dat de
door ontelbare compromissen tot stand
gekomen NAVO-topstructuur 'n onding
w$s. Dp .„Chain of. Command" in (althans in vredestijd)
goed Nederlands fcrcoisketen. en dé on)- NAVO-bevelvoering onttrekken
werd vang van de talloze -geallieerde staven
maakten het gehele apparaat veel te
log en ongeschikt voor de in oorlogs
tijd zo bitter noodzakelijke snelle be
sluitvorming en commandovoering.
Het was generaal De Gaulle die daar
al jaren geleden op wees en die (over-
gens nooit goed omlijnde) voorstellen
deed tot drastische vereenvoudiging.
Commando Europa (SHAPE)
nu Parijs
straks Z van Brussel
Commando
Noord
Europa
Oslo
Commando
Centraal Europa
AFCENT
nu Fontainebleau
straks Brunssum
Commando
Zuid Europa
Napels
Commando
Middellandse
Zee
Hiertussen verdween een niveau
Commando Tweede
Tactische Luchtmacht
(2 AT AF)
Mönchen-Gladbach
Commando
Noordelijke Legergroep
(NORTHAG)
Mönchen-Gladbach
Commando
Centrale
Legergroep
(CENTAG)
Commando
Vierde Tactjsche
Luchtmacht
(4 ATAF)
Nederlandse
Belgische
Duitse
Engelse
Canadese
Amerikaanse
Duitse
eenheden
eenheden
en tot voor kort
Franse eenheden
(nog wel aanwezig doch niet
onder NAVO-bevel)
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG De Europese organisatie voor
ruimte-onderzoek (E.S.R.O.) zal worden verzocht 'n
studie te maken van de technische details en een
programma op te stellen voor de vervaardiging van
een experimentele satelliet, die by vervaardiging
door de Europese organisatie voor raketontwikke
ling (E.L.D.O.) zal worden gelanceerd. Dat zou in
1971 reeds mogelijk kunnen zyn.
Dat was het belangrijkste resultaat van de zesde
bijeenkomst van de Europese conferentie op het
gebied van communicatie per satelliet (C.E.T.S.),
die van dinsdag tot donderdagmiddag in de Haagse
Ridderzaal is gehouden. Als voorzitter trad op, mr.
A. F. K. Hartogh, directeur-generaal voor Europe
se Samenwerking van het ministerie van Buiten
landse Zaken.
Aanwezig waren afgevaardigden van de regerin
gen van Oostenrijk, België, Denemarken, Frankrijk,
West-Duitsland, Ierland, Italië, Monaco, Noodwe
gen, Spanje, Zweden, Zwitterland, Groot-Brittannië,
Vaticaanstad en Nederland. Portugal had, om onbe
kende redenen, verstek laten gaan. Als hoofd van
de Nederlandse delegatie trad op. mr. S. Meijer van
het ministerie van Buitenlandse Zaken.
Mr. Hartogh en mr. Meijer deelden na afloop van
de conferentie mee, dat een door de E.S.R.O. uit te
voeren onderzoek ruim een miljoen gulden zal kos
ten. Het Nederlandse aandeel komt op ongeveer zes
tigduizend gulden. De vervaardiging van drie satel
lieten voor een lancering zou een totaal-bedrag van
naar schatting 350 miljoen gulden vragen.
De aanwezige directeur-generaal, P. Auger, van
E.S.R.O. heeft reeds in principe de toezegging ge
geven, dat zijn organisatie bereid is op kosten van
C.E.T.S. het onderzoek in nauwe samenwerking met
E.L.D.O. uit te voeren. Eind december zal de raad
van E.S.R.O. definitief beslissen of de opdracht zal
worden aanvaard. Indien tot vervaardiging van een
satelliet wordt overgegaan, zullen er drie worden
vervaardigd.
Behalve voor telecommunicatie z(jn de mogelijk
te vervaardigen Europese experimentele satellieten
te gebruiken voor televisie, meteorologische en aero-
nautische waarnemingen. Het voordeel daarvan is,
volgens mr. Hartogh, dat zij ook bruikbaar zijn in
het eigen Europese gebied.
De C.E.T.S. achtte bestudering en mogelijke uit
voering van een Europese satelliet nodig, aangezien
de Europese industrie op de hoogte dient te raken
van de ontwikkelingen op dat terrein. Zulks is ge
wenst, wil zij op dat gebied met anderen tot samen
werking komen. Dergelijke satellieten zijn tot nu
toe alleen in Amerika vervaardigd zonder hulp van
buitenaf.
Tijdens de bijeenkomst van de C.E.T.S. werd nog
overeenstemming bereikt om op het gebied van
ruimte-onderzoek de banden tussen de verschillende
Europese organisaties aan te halen. Tevens werd
besloten deel te nemen aan het werk van de commis
sies, die door de ministeriële conferentie in juli in
't leven werden geroepen. In die commissies hebben
zitting vertegenwoordigers van E.S.R.O., E.L.D.O.
en C.E.T.S.
De C.E.T wtl zich ook uitvoerig voorbereiden
voor ce besprekingen in 1970 over een wereldsys
teem op het gebied van de telecommunicatie. Daar
toe hebben de afgevaardigden zich de afgelopen da
gen ook beziggehouden met de ontwikkelingen op
het terrein van wereldverbindingcn, al zijn die in dit
stadium veelal nog provisorisch.
Nu was deze kritiek vrij huichelachtig,
want het waren niet het minst de Fran
sen geweest, die in de loop der jaren
dat het pact bestaat, telkens
weer opnieuw door ingenieuze functie
uitbreidingen e.d. hadden gepoogd de
toenemende invloed van de Duitsers in de
belangrijke commando- en staffuncties
in te kapselen c.q. eigen invloed uit te
breiden.
TAe gebeurtenissen in de jaren 1945-
1849 hadden zoals algemeen bekend
is, de oprichting van de AVO ten ge
volge.
'n communistisch gesteunoe opstand
in Griekenland, druk op Turkije om mi
litaire bases in de Dardanellen te ver
krijgen, succesvolle machtsovernamen
door communistische minderheden ln
Hongarije, Roemenië, Bulgarije, Polen,
Tsjecho Slowakije en de blokkade van
Berlijn beloofden voor West-Europa bij
zonder weinig goeds. Bedreigd door de
kolossale Russische strijdmacht van 200
divisies gesteund door de satellieten,
hadden Engeland, Frankrijk en de Bene
lux eerst al er toe gebracht een defen
sief verbond (Pact van Brussel) te slui
ten, maar 't was vooral de dreiging
van de Amerikaanse atoombom die voor
kwam dat West-Europa onder Russi
sche invloed kwam.
Bij de oprichting van de NAVO in 1949
speelden de Duitsers uiteraard geen en
kele rol en natuurlijk waren zij niet ver
tegenwoordigd in de topstructuur van
dit verdedigingsverbond. Het werd ech
ter steeds duidelijker dat West-Europa
zonder militaire deelname van de Duit
sers praktisch niet te verdedigen was
en in mei 1953 werd West-Duitsland dan
ook op verzoek van de overige NAVO-
landen in het pact opgenomen en moest
er in alle mogelijke leidinggevende or
ganen ruimte voor de Duitsers worden
gemaakt.
Naarmate de inbreng van Duitse
strijdkrachten vorderde en toenam moest
die ruimte groter en vooral belangrij
ker worden. Hele commandostaven
verden gecreëerd of uitgebreid om er
oor te zorgen dat ieder land een vol-
oende grote vinger in de militaire
ap had. Overigens is dit streven na-
.uurlijk niet zonder meer te verwerpen.
Als men een dergelijk, machtig appa
raat opbouwt dient men alles te doen
om te voorkomen dat deze organisatie
door welk deelnemend land dan ook
kan worden misbruikt voor eigen doel
einden. Door een onevenredig grote in
vloed van één der landen in het topor
gaan, op welk gebied dan ook, kan scha
de worden toegebracht aan één of meer
landen van het pact. Generaal De Gaul
le's kritiek was dan ook veel meer In
gegeven door de eveneens beperkte
Franse invloed. Vanuit het oogpunt vkn
militaire bevelvoering voor oorlogstijd
echter was 't ontstane apparaat volko
men onacceptabel geworden.
vredestijd) aan de
van de
Franse strijdkrachten en van de Fran
se commando- en staffunctionarissen
schiep toen een unieke kans om de he
le struktuur van de NAVO te herzien.
Een drastische vermageringskuur was
een gunstig gevolg naast het te betreu
ren uittreden der Fransen.
Twee volledige internationale hoofd
kwartieren, één van de landmacht en
een van de luchtmacht, werden geheel
geschrapt (LANDCENT en AIRCENT).
U moet zich deze beide commando's op
ons schema indenken tussen AFCENT
en NORTHAG/CENTAG enerzijds en
2 ATAF/4 ATAF anderzijds.
Hierdoor is dus een vertragend wer
kend bevelsechelon weggesneden. Nu
was de u zo bekende generaal Von Kiel
mannsegg in feite Commandant van
zo'n weggesneden commando-orgaan
(LANDCENT) Hij nam het commando
over van een Franse generaal die het
bevel over AFCENT dus één niveau ho
ger, voerde. Het directe gevolg is dat
generaal Von Kielmannsegg naast al
le landstrijdkrachten in Centraal-Euro-
pa nu ook alle tactische luchtstrijd
krachten commandeert. Verder wordt
er naar gestreefd om waar mogelijk vrij
gekomen Franse commando- en staf
functies op te heffen of met andere
functies te integreren.
Natuurlijk is ook nu weer een redelij
ke invloed en controle van alle deelne
mende landen de basis
Dat een en ander achter de scherm-
men tot touwtrekken leidt is waarlijk
niet alleen een militair privilege. Hope
lijk krijgt de militaire noodzaak, naast
de politieke wenselijkheid genoeg aan
dacht. Eén ding staat als een paal bo
ven water: de Duitse invloed neemt toe.
Een invloed die gezien de kwantitatie
ve en kwalitatieve inbreng in de NAVO
begrijpelijk is.
rjeneraal von Plato's benoeming is
er op 'n wat lager niveau 'n voor
beeld van. Al met al is 't goed ons te
realiseren dat 't Duitse leger, 't sterk
ste in West-Europa, is geïntegreerd
in de NAVO en dus onder controle staat
van alle overige lidstaten. Het krijgt
zijn operationele opdrachten niet uit
Bonn, maar uit Parijs en straks uit
Brussel.
Nu komt de noodzaak voor het na
1969 voortbestaan van de NAVO hier
uiteraard niet ter sprake. We doen er
echter goed aan ons nu reeds te reali
seren dat een eventuele opheffing van
de NAVO-organisatie tegelijkertijd de
terugkeer van nationale legers tot ge
volg zal hebben. In dat geval is het al
ternatief: een nationaal Duits leger ge
controleerd en gecommandeerd vanuit
Bonn.
BERLIJN De ook buiten Duits
land als onverschrokken verzetsstrijder
tegen het nazidom bekend geworden
Evangelische domproost Heinrich Grü-
ber heeft het opnieuw voor de kandi
daat-kanselier van de CDU/CSU. Kie-
singer, opgenomen. Grübner gaf in
West-Berlijn naar aanleiding van de
kritiek op Kiesingers houding in de na-
zitijd een verklaring uit, waarin hij
zegt, voor iedereen in de bres te sprin
gen die ten onrechte belasterd wordt.
Uit hem bekende documenten bleek,
dat Kiesinger destijds alle acties tegen
de Joden had gesaboteerd. De Oost-
duitse bewering als zou Kiesinger als
verbindingsman hebben gefungeerd tus
sen het ministerie van Buitenlandse
Zaken en dat van Propaganda, bestem
pelde Grüber als een bewuste leugen.