Burgemeester Van Hall wilde niet
in boek van Mies Bouwman
Verschillende reclamespots
op regionale tv mogelijk
ARAM
De
Gouden
Cobra
UIT DE KERKEN
Guus Hermus uit
directie „Centrum"
Niemand hoeft
Piet-luttig
te zijn
Scheepvaarlberichlen
VANAVOND
Morgen
OP DE MARKT IS
UW GULDEN EEN DAALDER
WAARD
Overleden
TELEVISIE
T.V. LANGENBERG
Vagina 2
VRIJDAG 25 NOVEMBER 1966
Ze had ervan gedroomd dat
het jonge grootvorstelijke paar naast
haar, onder haar hoede, zo'n voor
beeldig gezinsleven zou leiden, het
ene kind na het andere ter wereld
zou brengen en daarmee haar eigen
uitspattingen zou doen vergeten, en
haar moederlijke instincten en tevens
de dynastieke behoeften zou bevredi
gen. Het was anders uitgekomen.
Nu eindelijk, na tien jaar wachten,
teleurstelling, ongeduld, woede en
wanhoop Elisabeth had er al over
gedacht de gevangen Iwan die ze zo
zeer vreesde, te bevrijden en officieel
tot haar opvolger te benoemen nu
eindelijk verwacht Catharina haar be
valling. Maar hoe ver, met wat een
hemelsbreed verschil staat deze wer
kelijkheid af van Elisabeths eerbaar-
eentimentele dromen! Wie is de vader
van het verwachte kind Elisabeth
zal zich wel hoeden daarover zeker
heid te verschaffen. Als Elisabeth
Bestoesjews plan gekend en om re
denen van staatsnoodzaak goedge
keurd heeft, dan druiste het toch even
hevig in tegen haar in de grond zo
diep religieuze gemoed als tegen haar
familietrots der Romanows. Er zijn
sinds dat plan alweer twee jaren ver
streken; mag Elisabeth hopen dat Pe
ter in die twee jaar een man, een
werkelijk echtgenoot geworden is? Ze
mag het hopen want de grootvorst is
blind of verstandig of cynisch genoeg
om het stilzwijgen te bewaren. Maar
andere lieden aan het hof beweren
van alles over deze late vruchtbaar
heid van een kennelijk erbarmelijk
huwelijk en de Sjoewalows brieven
dat geklets aan Hare Majesteit over.
De keizerin wordt verscheurd door de
meest tegenstrijdige gevoelens, en
daardoor zijn haar daden ook vol te
genstrijdigheden. Op een keer ver
schijnt ze opeens in afwezigheid van
de grootvorst in Catherina's privéver-
trekken met de duidelijke bedoe
ling de grootvorstin te verrassen met
Saltykow, wat enkel door een geluk
kig toeval niet gebeurt. Anderzijds
doet ze niets om Saltykow uit Catha-
rina's omgeving te verwijderen. Ca
tharina legt de tocht van Moskou
naar Petersburg vrijwel onophoude
lijk huilend af: ze is bang dat Salty
kow in Moskou zal moeten achterblij
ven, waartoe men immers aanleiding
genoeg heeft. Maar men laat er hem
niet achter, men staat de jonge vrouw
zelfs een gesprek toe met haar min
naar op een tussenstation, kennelijk
om haar niet tot wanhoop te drijven.
Op de twintigste september, midden
in de nacht, wordt Catharina door
weeën overvallen. Tegelijk met de
vroedvrouw wordt Elisabeth gewaar
schuwd, de keizerin verschijnt om
twee uur in de ochtend en wijkt
twaalf uur lang niet van Catharina's
kraambed, dat overeenkomstig de
toen heersende gewoonte, op een lage
matras naast het bed is opgemaakt.
Nauwelijks echter is de verbeide jon
gen geboren of Elisabeth laat hem
door de vroedvrouw naar haar eigen
vertrekken brengen, de grootvorst,
die fatsoenshalve een blik op de bore
ling heeft geworpen, en de hofdames
volgen haar de kraamvrouw blijft
alleen achter.
Op het slot wordt de keizerlijke
standaard gehesen, van alle vesting
muren verkondigen kanonnen de blij
de geboorte van de troonopvolger.
Catharina ligt eenzaam en vergeten
op haar matras tussen twee tochtige
vensters. Terwijl van alle kerken de
klokken luiden, duizenden gelovigen
neerknielen om te bidden voor hun
toekomstige keizer, terwijl de hele
stad in blijde opwinding verkeert,
terwijl de grootvorst het ene glas na
het andere ledigt op het welzijn van
zijn „zoon" ligt Catharina als een
nutteloos geworden stuk vlees dat zijn
plicht heeft gedaan, badend in haar
zweet en door dorstgekweld daar, en
vrouw Wladyslawa durft haar niet
eens zonder toestemming van de
vroedvrouw een glas water te geven.
Waar is die vroedvrouw? Die is bij
Elisabeth die, helemaal in beslag ge
nomen door het kind en buiten zich
zelf van vreugde, de moeder van het
kind volkomen vergeten heeft.
Ze heeft het kind tot zich genomen
en ze geeft het niet meer af. Vergeten
zijn de regeringszaken, vergeten de
gunstelingen en alle andere hartstoch
ten, omwille van dit nieuwe, langver
beide geluk: een kind te kunnen lief
kozen, knuffelen, verzorgen en ver
wennen. Ze laat de kleine Paul in
haar eigen kamer slapen, als hij
huilt rent ze zelf naar hem toe. ze
bakert hem in als het nodig is en ze
dekt hem zó zorgvuldig toe dat hij
haast stikt onder louter donsdekens
en pelzen. Wil ze met deze overdre
ven tederheid haar alleszins gegron
de verdenking tot zwijgen brengen en
tevens de vele kletskousen die steeds
maar weer beweren dat de kleine
Paul de zoon van Saltykow is? Heel
waarschijnlijk wel Saltykow was de
eerste bij wie ze als vrouw tegenover
Catharina een nederlaag heeft gele
den wil ze zich nu wreken door
zijn kind van Catharina af te nemen?
Ook dat speelt wellicht een rol. Waar
om is Elisabeth niet hartelijker tegen
Catharina, nu deze haar innigste, vu
rigste hartewens in vervulling heeft
doen gaan? Waarom is haar hele ge
drag erop gericht Catharina te laten
voelen dat ze niets is dan een soort
slavin die haar taak vervuld heeft en
geen aanspraak heeft op speciale
dank of speciale consideratie? Ze is
jaloers op Catharina vanwege dit
kind en het is de jaloezie van een
ongeremde despote die zich hier uit
leeft.
Catharina is eenzamer dan ze ooit
tevoren is geweest. Ze krijgt nauwe
lijks de allernoodzakelijkste lichame
lijke verzorging, de gehate gravin
Sjoewalow steekt amper een keertje
haar hoofd om de deur om naar haar
toestand te informeren. Terwijl Elisa
beth alle vreugden van het moeder
schap smaakt, terwijl het nieuws van
de gebeurtenis door duizenden bood
schappers tot in de verste uithoeken
van het geweldige rijk wordt verkon
digd, krijgt de werkelijke moeder
haar zoon niet een keer te zien. Er
gaan veertig dagen voorbij voordat
naar aanleiding van publieke feli
citaties het kind voor een kort
poosje in haar kamer wordt gebracht
om echter meteen weer naar de kei
zerin teruggebracht te worden. „Ik
vond hem lief en zijn aanblik vrolijk
te me een beetje op," schrijft Catha
rina. Is ze niet armer dan de armste
landloopster die onder de een of an
dere stadspoort bevalt Al die dui
zenden gelukzaligheden die voor iede
re boerenvrouw en iedere kleine bur
gervrouw het uitgestane lijden ver
goeden, worden haar ontzegd: nooit
mag ze het donzige kopje van haar
kind strelen, ze mag zijn eerste lach
je, de grote eerste blik van herken
nen niet meemaken. Ze mag niet
eens vragen hoe het kleintje het
maakt want dat zou worden opgevat
als wantrouwen jegens de goede zor
gen van de keizerin. Langzaam aan
gaat ze inzien dat haar kind haar
voor eens en voor altijd is ontnomen.
Slecht verzorgd en door het ver
driet bedrukt, herstelt ze maar heel
moeizaam. Niet alleen haar kind
ook Saltykow is haar afgenomen. De
keizerin heeft hem naar Zweden ge
stuurd om het hof daar op de hoogte
te brengen van de geboorte van de
troonopvolger. Deze maatregel liegt
er niet om: Elisabeth heeft geen en
kele reden meer om de scandaleuze
verhouding nog te dulden en ze heeft
alle reden er zo gauw mogelijk een
eind aan te maken. Saltykow maakt
geen moeilijkheden de situatie was
voor hem al lang slechts pijnlijk en
gevaarlijk. Maar als Elisabeth soms
denkt met zijn wegzending een eind
te maken aan de kletspraatjes, dan
vergist ze zich grondig: die worden
nu alleen maar over heel Europa ver
breid. In het buitenland voelt Salty
kow zich veilig en de spannende ge
schiedenis van zijn avontuur met de
Russische grootvorstin maakt hem in
de ogen van de Zweedse dames on
weerstaanbaar bekoorlijk. Zowel zijn
indiscreties als zijn nieuwe vrouwen
affaires komen Catharina ter ore. Ze
lijdt onzegbaar: van schaamte, van
jaloezie en ondanks alle." van
verlangen. Omdat ze geen enkel
mens heeft die ze vertrouwen kan,
staat de aanblik van ieder mens haar
tegen. Ze begraaft zich in haar bed,
in haar kamer, in haar boeken, in
haar gedachten.
De grootvorst stoort haar maar
weinig in haar eenzaamheid. Vanaf
de geboorte van het kind dat naar
hem Paul Petrowitsj genoemd is,
trekt hij zich meer en meer van zijn
vrouw terug. Hij vecht weliswaar
nimmer openlijk de wettigheid van
de jongen aan: als hem ter ore komt
dat Catharina naar aanleiding van
de doop honderdduizend roebel heeft
gekregen, verlangt hij zelfs een zelf
de bedrag voor zijn aandeel in de
blijde gebeurtenis. (Men is kennelijk
bang dat hij zijn vordering nader zal
motiveren en haast zich eraan te vol
doen, en omdat er juist geen geld in
de staatskas is, neemt men Cathari
na haar geschenk weer af). Peter is
een cynicus maar hij is niet volsla
gen ongevoelig. Hij neemt wel hon
derdduizend roebel aan voor de ge
boorte van zijn „zoon", maar mijdt
voortaan het bed van zijn vrouw.
Negen jaar lang heeft hij iedere
nacht in haar kamer geslapen nu
laat hij ook dit symbool van echtelij
ke gemeenschap los. Als hij met zijn
bedienden, zijn Holsteinse officieren
heeft gedronken, legt hij zich in zijn
eigen kamer ter ruste en hij komt al
leen nog overdag bij Catharina als hij
ergens raad bij nodig heeft.
Ze heeft geen kind, ze heeft geen
man, ze heeft geen enkele geliefde.
Voor de meeste vrouwen betekent de
geboorte van het eerste kind niet en
kel het hoogste geluk maar ook het
begin van de volle ontplooiing van
hun vrouw-zijn. Deze ontplooiing is
Catharina ontzegd. Een tirannieke
hand heeft de sluizen gesloten, de
meest gezonde, sterkste gevoelens
van haar hart mogen zich niet uit
storten in hun natuurlijke stroombed-
ding. Als Catharina een liefhebbende
vrouw en moeder had mogen zijn
en haar warmbloedige aard bood
daartoe alle mogelijkheden dan
was ze stellig een veel sympathieke
re, misschien echter een veel minder
grootse vrouwenfiguur geworden. De
maanden van volslagen eenzaamheid
na haar verlossing zijn de droefste
maar tevens de belangrijkste maan
den voor haar latere ontwikkeling
in die maanden van menselijke ont-.
waarding en bitterst zielsverdriet
wordt de latere, de eigenlijke Catha
rina geboren: de vrouw met de ijze
ren, onwankelbare en rechtlijnige wil
om tot macht te geraken.
Intussen gaat de winter voorbij
een winter vol bals, feesten en ver
maken die allemaal worden gegeven
ter ere van de nieuwgeboren erfge
naam van de troon en waarop de
eigenlijke hoofdpersoon, de „gelukki
ge moeder" niet aanwezig is. Pas te
gen het eind van het carnaval keert
Saltykow uit Zweden terug. Met
hulp van vrouw Wladyslawa wordt er
een ontmoeting georganiseerd. Maar
Catharina wacht na bijna zes
maanden van smartelijke scheiding
tot drie uur in de ochtend tever
geefs op haar geliefde. De volgende
dag laat hij zich door een flauwe uit
vlucht verontschuldigen en er is een
bittere verwijtende brief van Catha
rina voor nodig om hem bij haar te
brengen. Zoals iedere verliefde, ver
eenzaamde vrouw laat ze zich door
de aanwezigheid van de beminde
man gemakkelijk en graag vermur
wen. Diep in haar hart weet ze dat
zijn liefde de vluchtige liefde van
de geboren verleider voor altijd
voorbij is. Maar ze wil het nu niet
weten, ze kan op dit ogenblik de
laatste smartelijkste ontgoocheling
niet verdragen. Ze heeft nu kracht
nodig en ze put kracht uit de vro
me, omzichtige leugens van de be
koelde minnaar. Op de verjaardag
van de grootvorst verschijnt ze voor
het eerst weer in het openbaar.
Elisabeth heeft haar haar zoon en
alle vreugden van het moederschap
ontnomen. Ze had de macht daartoe.
Maar zelfs de despotie van de al
machtige tsarin kan niet verhinderen
dat de jonge vrouw die na maanden
van allerdiepste vertwijfeling op de
tiende februari 1755 weer boven wa
ter komt in een nieuwe japon van
blauw fluweel, helemaal met goud ge
borduurd in ieder woord en in
ieder gebaar niet meer de onderda
nige grootvorstin is, maar de moeder
van de toekomstige erfgenaam van
de troon.
Hoofdstuk 7
DE GROOTVORST EN
DE GROOTVORSTIN
„De Russische grootvorst is zeer
onvoorzichtig met zijn woorden, leeft
voortdurend in onmin met de keize
rin, is weinig geacht of liever gemin
acht bij zijn volk en geeft zich te veel
af met zijn Holstein," schrijft Frede-
rik II de man die Peter zó veraf
goodt dat hij, erfgenaam van de Rus
sische kroon, op een keer hardop zegt
dat hij zich gelukkig achten zou als
hij als sergeant onder Frederik
mocht dienen. Het onvriendelijke oor
deel van het aanbeden idool wordt
nog wranger als we bedenken onder
welke omstandigheden het werd ge
veld: Europa is vol politieke spannin
gen die vooral juist Frederik bezig
houden: er staat een nieuwe oorlog
met Oostenrijk voor de deur, terwijl
Pruisens bondgenoot Frankrijk om
de Amerikaanse koloniën met Enge
land in een conflict is geraakt dat
eveneens niet op vreedzame diploma
tieke wijze tot een oplossing schijnt
te kunnen komen, en alle pogingen
om tot een goede verstandhouding te
komen met Rusland mislukken. Eli
sabeth geeft blijk van een onoverko
melijke afkeer van Frederik die van
zijn spionnen te horen krijgt dat er al
geheime bondgenootschappen zijn ge
sloten tussen Rusland, Oostenrijk en
Polen; Bestoesjew weerstaat de ver
leidelijke omkooppogingen al gaat de
gierige Frederik over tot beloften die
zelfs in het grootste Rusland een aan
zienlijk zakgeld vormen. En ondanks
dat alles, ondanks het feit dat Frede
rik drommels goed op de hoogte is
van Elisabeths verwoeste gezondheid,
hecht hij zo weinig waarde aan de
verering van bedoelde troonopvolger,
dat hij over hem zegt: „Ik ben zijn
Dulcinea. Hij heeft me nog nooit ge
zien en is verliefd op me geworden
als Don Quichotte." Frederik, een ge
niaal mensenkenner, heeft zich vanuit
de verte een zeer juist beeld gevormd
van zijn vereerder; hij weet dat Pe
ter geen duidelijk, zakelijk politiek
programma heeft, maar enkel een
vage koppige puberteitsdweperij met
zijn persoon. Daar hecht hij geen be
lang aan ,hoe belangrijk hij juist op
dat ogenblik ook een contact met de
Russische troonopvolger zou moeten
vinden: hij gelooft niet aan de troon
opvolging van Peter.
Sinds 1750 waren de diplomatieke
betrekkingen tussen Pruisen en Rus
land afgebroken. Nadien kon Frede
rik alleen indirect nieuws krijgen uit
Rusland, bijvoorbeeld via zijn gezant
in Parijs; maar verder wemelt het
in die tijd aan alle Europese hoven
van „voorname reizigers" van alle
nationaliteiten, van jonge aristocra
ten die zich bevinden in het gevolg
van de diverse zaakgelastigden en
deels bewuste spionage bedrijven,
deels onbekommerd en zonder de
noodzakelijke voorzichtigheid die bij
ambtelijke posten hoort, hun persoon
lijke indrukken kunnen vergaren en
luchthartig doorgeven. Uit dergelijke
bronnen put Frederik zijn kennis van
Peters karakter, van zijn gebreken en
van de uitwerking van beide op het
Russische grote publiek. De berich
ten kloppen. Vanaf de eerste dag
waarop Peter Russische bodem be
trad, is er getwijfeld aan zijn be
kwaamheid om^te regeren. Maar zo
lang Peter nog geen zoon had, stond
men voor een luchtledig. Wijd en zijd
was er geen andere prins van Roma-
nowsen bloede en aangezien men niet
wilde denken aan de destijds ont
troonde en sindsdien gekerkerde Iwan
er was hem reeds te veel kwaad
berokkend! en omdat een doorbre
ken van het dynastieke beginsel bui
ten iedere discussie stond, had Peter
nog honderdmaal onbekwamer en
dwazer kunnen zijn dan hij was,
maar men had er zich bij moeten
neerleggen. Door de geboorte van de
kleine Paul echter is er een mogelijk
heid geschapen: de jongen tot tsaar
kronen en voor de duur van zijn min
derjarigheid een regent benoemen.
Welke regent? Er is nog geen aanlei
ding die vraag in het openbaar te
stellen, Elisabeth leeft nog en al suk
kelt ze van tijd tot tijd, ze kan nog
wel tien, nog wel twintig jaar blijven
leven. Ze kan zelfs de troonopvolging
ten gunste van de vurig beminde zui
geling wijzigen en een regent aanwij
zen. In menig eerzuchtig brein spookt
deze gedachte al rond: de Sjoewalows
bijvoorbeeld stellen meer dan ooit in
het werk om de keizerin helemaal op
hun hand te krijgen.
Het staat absoluut vast dat nog nie
mand voorlopig in dit verband aan
Catharina denkt. Integendeel: er is
haar officieel te verstaan gegeven dat
haar eigenlijke taak door de geboorte
van haar zoon is vervuld en dat ze
juist daardoor een volslagen bijfi
guur is geworden.
(Wordt vervolgd)
Tien van de elf eerste „stoel-gesprek-
ken" uit Mies en Scene staan afgedrukt
in een gisteren verschenen boek, dat
werd uitgegeven door de N.V. Arbei
derspers. Burgemeester Van Hall heeft
als enige geweigerd toestemming te
geven tot het publiceren van de door
hem gesproken tekst.
Hij gaf er destijds op 19 maart, zoals
men zich zal herinneren, de voorkeur
aan in plaats van de tien gebruikelijke
vragen te beantwoorden een korte ver
klaring af te leggen dit naar aanlei
ding van de gebeurtenissen die dag
rondom de foto-epositxie op de Prin-
gracht in Amsterdam. Hierna volgde
overigens nog wel een gesprek, waar
in o.m. door hem de verwachting werd
uitgesproken dat er nog wel eens doden
zouden kunnen vallen in Amsterdam".
Burgemeester Van Hall is nu van me
ning dat het opnemen van deze tekst
een heel ander element zou brengen in
de verzameling: „We waren beiden
destijds zeer geëmotioneerd, en dat zou
men op dit moment koelbloedig lezen
nee, daar zie ik liever van af".
Mies Bouwman schrijft in het boek
over dit alles. Zij onthult bijvoorbeeld,
dat door haar het advies was gegeven
liever de tien vragen achterwege te la
den: „Gezien de berichten over het ge
beurde en de film die daarvan was uit
gezonden kort tevoren, leek het mij ri-
dicueel vragen te stellen als „Houdt u
van knoflook?" of „Heeft u ooit wel
eens voor of tegen iets gedemon
streerd
Verder staan in het boek ettelijke pa
gina's vol clichés van kranteknipsels
over deze televisie-uitzending afgedrukt,
plus de nodige brieven hierover ook
trouwens naar aanleiding van de ande
re afleveringen: curies, fel pro en anti
met aanbiedingen en aanmerkingen, vol
vragen, en tenslotte ook een stel smeri
ge anonieme epistels met scheldwoor
den.
Rudi Carrell was uit Duitsland over
gekomen om het boekje te lanceren. Hij
zette Mies Bouwman prompt in de be
faamde dubbelstoel en lanceerde elf
kolderieke vragen. Zoals bijvoorbeeld:
„Hier komt vraag 4, welke vraag zou je
als vraag 5 gesteld willen zien?" ant
woord: „Vraag 6". Vraag 7: „Wie wil
je het liefst.als volgende interviewen?"
Antwoord: „Jou". „Dat kan: We
ruilen meteen". Waarna Mies Bouwman
van Rudi Carrell wilde weten wat hij
dacht van de NPD of NDP „Nou
ja, iets met de pé-in". De caberettier
gaf als antwoord, dat hij ervoor moest
oppassen zo langzamerhand niet het
Ned. Herv. Kerk:
Beroepen: te Sprang: M. G. van der
Velden te Renkum; te Waddinxveen
(vac. J. R. Cuperus): L. Blok te Ridder
kerk; te Tiel (vac. H. E. Sterringa): S.
Nijdam te Nieuw-Helvoet.
Aangenomen: naar Veenendaal (wijk-
gemeente in wording) (vac. A. A. Bos):
H. Nijeboer te Beilen.
Gerefkerken
Beroepen: te Roekan je: J. R. Zijlstra,
kand. te Wassenaar.
Geref. kerken (vrijgem.)
Beroepen: te Alkmaar (in samenwer
king met Broek op Langedijk): J. W.
Beekman te Hillegersberg-Straatweg.
Chr. Geiref. kerken.
Beroepen: te Noordeloos: M. C. Tanis
te Barendrecht.
Geref. Gemeenten:
Beroepen: te Rilland-Bath.: P. Blok te
Dirksland.
verwijt te krijgen fout te zijn geweest
na de oorlog. In een programma over
dit onderwerp zei hij nog moet je
eigenlijk twee van die dubbele stoelen
hebben, dus niet één s maar twee, of
wel s s..."
Overigens betrof het hier een dubbe
le doop. Want behalve het boek over
Mies en sc'ne werd gistermiddag in de
Amsterdamse Bijenkorf ook een verha
lenboek voor kinderen gelanceerd, dat
was samengesteld door Mies Bouwman
onder de titel „Moeders mooiste" .Pier
re Janssen kwam als moeders langste
hier ook nog wat over zeggen. „Het ver
baast mij niks dat ze dit ook nog kan.
Waarom niet. Ze doet het gewoon, ook
al is het moeilijk. Dat is het hele ge
heim van de veldslag die wij aanduiden
als tv."
Zelf kwam later Mies Bouwman nog
even vertellen dat ze aan „Een hele
hoop schrijfsters wel veertig geloof
ik" ha d gevraagd haar hun verhalen te
sturen die het meeste succes bij de kin
deren hadden opgeleverd. Zij nam van
zich zelf ook een bijdrage op, die het
eigen kroost bij wijze van spreken elke
avond weer wil horen: een zeer vrije
versie van het sprookje „De prinses met
de erwt" „Ik heb er om te beginnen
een bruine boon van gemaakt, want dan
weten die schapen tenminste wat we er
mee bedoelen.»..".
DEN HAAG Technische voorzieningen, noodzakelijk voor het uitzen
den van regionaal verschillende beelden op dezelfde tijd door de Nederlandse
T.V.-zenders, zullen ongeveer 2% miljoen gulden vergen. Met de realisering
van de uitbreiding van de verbindingen naar de zenders zal twee tot drie jaar
zijn gemoeid. Dit deelt oud-minister Vrolijk (Cultuur. Recreatie en Maat
schappelijk Werk) mee in antwoord op vragen van het Tweede-Kamerlid Ne-
lissen (K.V.P.).
Wanneer de voorzieningen met be
trekking tot de verbindingen naar de
zenders zijn getroffen, is een gelijktij
dige uitzending van verschillende re
clamespots over de zenders Lopik,
Smilde, Markelo, Roermond, Goes en
Wieringen mogelijk, ook los van het
eventueel uitzenden van regionale pro
gramma's.
Mr. Vrolijk deelt verder mee dat bij
het overwegen van de vraag of snel
ADVERTENTIE
In verband met het snel naderend
Sint Nicolaasfeest is het - mis
schien ten overvloede - goed, om
met nadruk onder ieders aan
dacht te brengen, dat cadeautjes
geven volstrekt geen kwestie is
van „diep in de portemonnee tas
ten". Iedereen kan rustig royaal
zijn en niemand hoeft door het
duurder worden van het leven
zich te laten weerhouden goed
geefs te zijn - als men maar op de
markt koopt. Marktkoopman en
straathandelaar zorgen al b(j
voorbaat voor vrolijke gezichten,
dankzij ruime keus uit honderden
welkome geschenken tegen prij
zen die om het hardst noden tot
de kreet „o, kom er eens kijken!".
Wie op de markt koopt,houdt het
echt-Hollandse familiefeest on
verminderd in ere en hoeft nooit
Piet-luttig te zijn. Als er één
rijmpje is, dat nu opgeld doet, dan
is het „naar de markt voor goed
koper leven, naar de markt voor
'n heleboel geven", want
tot realisering van de mogelijkheid van
verschillende reclamespots via de on
derscheiden zenders zal dienen te wor
den overgegaan, de economische belan
gen voor de adverteeerders uit het klei
nere bedrijf zeker een belangrijke rol
spelen. „Deze zullen echter wel dienen
te worden afgewogen tegen de overige
facetten waaronder mede-te rekenen
de Selangen van de regionale pers
welke bij het tot stand komen van de
ze nieuwe reclame-mogelijkheid mede
een rol spelen", aldus de oud-minister.
De televisieprogramma's worden door
straalverbindingen, de zogenaamde dis
tributienetten, naar de zenders gevoerd.
Er is een noordelijk distributienet voor
de zenders Markelo, Smilde en Wierin
gen en een zuidelijk net voor de zen
ders Lopik, Goes en Roermond. Het is
door deze opbouw van de straalverbin
dingen vrij eenvoudig de zenders in de
ze twee groepen te verdelen. Aange
zien zowel op het zuidelijk als op het
noordelijk distributienet op verschillen
de trajecten de straalverbindingen ge
meenschappelijk voor de programma
toevoer naar de diverse televisiezen
ders worden gebruikt zullen, wanneer
de onderscheiden zenders gelijktijdig
een verschillend programma uit moe
ten kunnen zenden, de verbindingsnet-
ten belangrijk moeten worden uitge
breid.
AMSTERDAM Guus Hermus moet
op doktersadvies zijn werkzaamheden
bij toneelgroep Centrum beperken. Pe
ter Oosthoek zal daartoe zijn plaats in
de artistieke leiding overnemen. Guus
Hermus blijft als regisseur en acteur
aan het gezelschap verbonden. De lei
ding is nu als volgt samengesteld: ar
tistieke leiding: Egbert van Paridon
(directeur), Walter Kous, Peter Oost
hoek, zakelijke leiding Menso Carpen-
tier Alting, dramaturg Hans Roduin.
üf/////////w//////////A
'mMnriiifniiiiimiimiimimiiiitniiMi/ifiHHtiitiiiniitiiiriinimnni/miirnniiiiiiiimimHiiiniiiMUt
92
Gespannen luistert Aram, of het geluid, dat hij
meende te horen, zich nog zal herhalen, maar
slechts het zachte geruis van de nachtwind langs
de rotsen treft zijn oor. Naast hem liggen Ambre
s; en Otto onder hun kameelharen dekens in diepe
rustVoorzichtig staat Aram op en klautert langs
de rotsblokken omlaag. „Ik kan me toch niet ver
gist hebbenmompelt hij, of toch.... was
het misschien slechts het gehuil van een woestijn
hond....?" Geruisloos sluipt hij naar de voet van
de rots, waar zij de gidsen met Ares en de kame
len hebben achtergelaten. Dan klemt Aram het
zwaard, dat hij reeds getrokken had, opeens vas
ter in de hand. Beneden hem, uitgestrekt op hun
reisdekens liggen de beide gidsen.... door een pijl
schot dodelijk getroffen. En op slechts enkele pas
sen afstand, staat Ares, pijl en boog in de hand.
Met een ruk tilt Ares het hoofd op en staart Aram
verwilderd aan. Dan legt hij snel een pijl op de
pees en richt
Tot lid van de Tweede Kamer zijn
benoemd de heren L. W. Reestman
(Enschede) en L. A. M. Bekker (Empel),
beiden voor de K.V.P. Het is nog niet
zeker of alle benoemingen worden aan
vaard.
De voorzitter van de Nationale
Volksparty op Chragao, mr. ds. M.
F. da Costa Gomes, is op 59-jarige leef
tijd aan een hartaanval overleden.
Van 1951 tot en met 1954 was de over
ledene minister-president van de Neder
landse Antillen. Hij was president van
het college van algemeen bestuur van
de regering der Nederlandse Antillen
en heeft gedurende verschillende tijd
vakken de post van gedeputeerde van
het eilandgebied vervuld. Hij was voor
zitter van de Antilliaanse delegatie, die
heeft deelgenomen aan ronde-tafelconfe
renties betreffende de autonomie, en
lid van de redactiecommissie, die het
slotdocument, bekend als „het Statuut",
heeft geredigeerd.
Kleine vaart:
Antarctica, pass 24 Noordhinder nr
Helsingborg; Argonaut, 24 25m w Mil-
fordhaven nr Sharpness; Calchas, pass
23 Ouessant nr Oporto; Helios 23 40 m
w Malinhead nr Killybegs; Hoorneboeg,
23 te Amsterdam; Imke, 23 vn Liver
pool; Margaretha Smits, pass 23 Vlissin-
gen nr zeeMartinistad, 23 100m n Casa
blanca nr Bilbao; Noordborg, 23 vn Delf
zijl nr Skoghall; Vega, 23 vn Gefle nr
Amsterdam; Voorwaarts, pass 24 Holte-
nau nr Gefle.
Grote vaart:
Aegis, 24 te Amsterdam; Alkmaar, 23
te Oslo; Amstelhoek, 23 240m zzo Suez
nr Aden: Banggai, 23 vn Bangkok nr
Singapore; Bengalen, 24 vn Noumea nr
Mauntmaunganui; Cinulia, 22 vn Cura-
gao nr Punta Cardon; Dinteldijk, 23 te
San Francisco; Gaasterdyk, 23 590m vn
Flores nr Rotterdam; Garoet, 23 vn Bue
naventura nr Cristobal; Goeree, 27 te
New Orleans verw.; Gooiland, 23 te Am
sterdam; Hollandsdiep, 23 295 m zoto
Guardafui nr Aden; Kara, 23 vn Rotter
dam nr Hamburg; Karimun, 23 te Suez;
Kinderdijk, 23 te Oakland; Konings-
waard, 23 150m zo Philadelphia nr New
York; Kopionella, 23 100m zo Abadan nr
Durban; Koudekerk, 23 600m wzw Cocos
eil. nr Adelaide; Krebsia, 23 70m nno
St. Maarten nr Rotterdam; Langkoeas,
24 vn Suez nr Akaba; Mainlloyd, 26 vn
Hongkong; Mississippilloyd, 29 te Mom
basa verw.; Musilloyd, 23 60m n Havana
nr New Orleans; Oostkerk, 23 te Rotter
dam; Parthenon, 23 te Georgetown;
Randfontein, 23 te Rotterdam; Rondo,
24 te Bremerhaven; Straat Freetown,
23 te Lagos; Tero, 23 25m nno Father-
point nr New York; Vitrea, 23 te Gee-
long.
HILVERSUM I
18.00 Verzoekprogr. (opn.). 18.55 Op
het woord af. 19.00 Nws. en weerpraat-
je. 19.10 Radiokr. 19.30 RVU: Audiovi
suele middelen bij Taalonderwijs aan
volwassenen, door mr. L. B. v. Om
men e.a. NRU: 20.00 Omroeporkest en
zangsolist: opera-aria's. 20.55 Twee ge
neraties: een oude en een jonge voet
baltrainer spreken met elkaar. 21.15
Lichte gr.muz. 21.35 Radiorama: cultu
reel progr. 22.10 Parlementsoverz. 22.30
Nws. 22.40 Volksmuz. 23.00 Radioka
merorkest en vocaal ensemble: klass.
muz. 23.55-24.00 Nws.
HILVERSUM II
18.00 Nws. 18.15 Amerika in termij
nen, lezing. 18.20 Licht pianospel. 18.30
Jazz-rondo. 18.50 Informatie over infor
matie. 19.00 Voor jonge mensen. 19.30
Lezen en schrijven, literair progr. 20.00
Nws. 20.0 5J azzmuz. VARA: 21.00 Ste
reo: Radio Filharmonisch orkest en so
list: mod. muz. 22.30 Nws. 22.40 Actua
liteiten. 22.55 Lichte gr.muz. 23.55-24.00
Nws.
NEDERLAND I
NTS/NOT: 10.45-11.35 Schooltelevisie.
12.00-12.30 Teleac: De boerderij als on
derneming (10). 19.00 Nws. in het kort.
19.01 Pipo de Clown. VPRO: 19.05
Patrouillewagen '54... antwoord!, TV-
film. 19.30 Jazzconcours '66 van de
Haagse Jazz Society. NTS: 20.00 Journ.
VPRO: Wereld op wielen: een magazi
ne op autmobiel- en verkeersgebied
20.50 Herman Slobbe, Blind Kind, film
documentaire (dl.2). 21.20 Steentjes in
de vijver voordracht met muziek. 21.40
De oude draaidoos. 22.15 Politiek beke
ken. NTS: 22.55-23.00 Journaal.
NEDERLAND II
NTS: 20.00 Journaal. KRO: 20.01 So
praan en piano: lied. uit de Romantiek
(1840). 20.25 Jomo Kenyatta, docume-
taire over de president van Kenya. 20.55
Jazz 625. 21.10 Onze man in Washington.
21.30 UNICEF Gala, gevar. prog. NTS:
22.05 Journaal. 22.10 Pauze 22.30-23.00
Teleac: Kernfysica (8) (herhaling van
di. 22 nov. 1966).
HILVERSUM I
KRO: 7.00 Nws. 7.10 Meditatie. 7.15
Klass. kerkorgelmuz. (gr.). 7.30 Nws.
7.32 Geest. lied. (opn.) 755 Overw
800 Nws. 8.10 Djinn, gevar. prog. (8.30-
8.32 Nws. 9.35 Waterst.). 12.25 Markt-
ber. 12.27 Mededelingen t.b.v. Land- en
tuinbouw. 12.30 Nws. 12.40 Overheids-
voorl.: Geven en nemen. De familie
Van Buuren praat weer over het ver
keer. 12.50 Zonder grenzen: een rubriek
over missie en zending. 13.00 Verzoekpl.
voor de militairen. 14.00 P.M.: familie-
progr. 16.30 NRU: Franse les. KRO:
17.00 Carionca: radio voor tieners.
HILVERSUM II
VARA: 7.00 Nws. en ochtengymnas-
tiek. 7.20 Soc. strijdlied. 7.23 Lichte gr.
muz. VPRO: 7.55 Voor de kinderen.
VARA: 8.00 Nws. 8.10 L. gramm.muz.
(8.30-8.35 Van de voorp.) 9.40 Het Na
jaarsmuziekfeest in Leiden. 10.00
Z.O. 135: gevar. prog. (11.00-11.02 Nws.).
12.15 Loon naar werken, lezing. 12.30
Actueel sportnieuws. 13.00 Nws. 13.10
VARA-Varia. 13.15 Tijd voor teenagers
(gr.). 14.15 Uitlaat, prog. voor twinti
gers. 14.55 Radio Jazz magazine. 15.25
Picasso, mythe en werkelijkheid, docu
mentaire. 16.00 Nws. 16.02 Radio Jazz
magazine. 16.25 Oosteuropese kroniek.
16.45 Metropole-orkest: amusementsmu
ziek. 17.10 Licht instrum. kwartet en
zangsolist. 17.30 Radioweekjoumaal.
HILVERSUM III
NCRV: 9.00 Nws. 9.02 Ork. allerlei
(gr.). 9.30 Leger des Heilsmuz. 10.00 N.
10.02 Klass. muz. (gr.). 10.30 L. muziek-
prog. (11.00 Nws.). 12.00 Nws 1202 Va
riant: act., report., ber. en lichte gr.
muz. 13.00 Nws. 13.02 Voor de tieners.
14.00 Nws. 14.02 Velvet voices. 14.30 Op
Tiener toeren: toppers van toen. 15.00
Nws. 15.02 Kiosk. 15.30 Nederlandse ork.
en sol. (gr.). 16.00 Nws. 16.02 L.muz.
17.00 Nws. 17.02-18.00 Sportshow: repor
tages, uitsl., comm. en lichte praatjes.
Vrijdag 25 november 1966
DUITSLAND I
10.00 Nws. 10.05 Joum. (v .gisteren).
10.20 Cult, discussie. 11.15 TV-spel. 12.00
13.30 Act.kron. 16.40 Nws. 16.45 Jeugd-
kroniek. 17.15 Jeugd discuss, over poli
tiek. 17.55 Overzicht middagprog. kom.
week. 18.00 Nws. (Reg. progr.: NDR:
18.05 Act. 18.16 Das Freitagsmag. 18.50
Klaas Vaak. 19.00 Act. 19.21 TV-feuille-
ton. 19.59 Prog.-overzicht. WDR: 18.05
Sportoverz. 18.30 Journaal. 19.10 Pop
penspelen. 19.40 Faces of November)
20.00 Journ. en weeroverz. 20.15 Kri
tisch comm. op act. 21.00 TV-film. 21.45
Joum. en weeroverz. 22.00 Report, uit
Bonn. 22.15 TV-spel. 23.50 Nws.
DUITSLAND II
17.40 Sportprogr. 18.10 Nws. en weer
bericht. 18.20 Act. en muz. 18.55 Reis-
report. 19.27 Weerber. 19.30 Nws. en
thema van de dag. 20.00 Inform, en
meningen van buitenlandse correspon
denten. 20.30 TV-spel. Aansluitend: Nws.
21.30 Gala-avond van de Unicef te Pa
rijs. (Eurovisie). In de pauze: plm.
22.30 Nws., weerber. en thema's van de
dag.