Met de...
op 350 meter
boven Vallei
en Heuvelrug
Omzet in kolen daalde
Geen angst bij kolenhandel
door toepassing aardgas
Nieuwe predikant
van „Sola Fide"
Sinister tweetal dupeerde
Veenendaalse kruidenier
WISSELMARKT
HARTKLACHTEN
BOTERHAM
CONTROLE
Toeti ome vlieger en fotograaf enkele
weken geleden op een mooie, zonnige
middag boven Amerongen vlogen, is deze
foto gemaakt. A cm de' schaduwen is dui
delijk te zien dat zij zich ten zuiden van
het dorp bevonden en ten noorden vm de
Rijn. En daar stond dm, zoals in bijna
ofte beelden van dorpen en stadjes die
vanuit de lucht worden bekeken, de toren
hoog boven het panorama van Ameron
gen de toren van de St.-Andrieskerk.
Vlak daar achter ,,Lievendal" en op de
foto, links van de kerk, de Overstraal met
voor het gemeentehuis vm Amerongen
(nog nét zichtbaar) een paar auto's ge
parkeerd.
Boven het midden van de foto is duidelijk
te zien de Koningin W ilhelminaweg en
even lager de Burgemeester van den
BoschstraatTussen deze twee wegen, in
een betrekkelijk grote, groene omgeving,
het Dorpshuis en ten noorden van de
Kon. Wilhelminaweg het nieuwe gedeelte
vm Amerongen, waarvan een gedeelte te
zien is met het complex marinewonin
gen" en het laatst gerealiseerde bestem
mingsplan.
Helemaal onderaan de foto (links) Huize
,,Oranjestein" en een voorgebouw vm
kasteel Amerongen.
Overigens, wat een heerlijke ruimte, ver
geleken met de dicht opeengepakte men
senmassa's, die men in andere, grote de
len vm Nederland z.iet. Hoe het Ameron
gen vm de toekomst er zal uitzien, weet
niemand, maar wie kennis heeft genomen
van de nieuwe Nota over de Ruimtelijke
Ordening in Nederland (waarin de
Utrechtse Heuvelrug en het gebied bezui
den de lijn Alkmaar-Arnhem als toekom
stig stedelijk gebied wordt gekenschetst)
kan zich voorstellen, dat dit plaatje
nog eens antiquarische waarde" krijgt.
VEENENDAAL Alle kolenhande
laren in Veenendaal zijn aangesloten
bij een vereniging van Brandstoffen-
handelaren. Deze vereniging heeft
voor de aangeslotenen enkele voorde
len, waarvan waarschijnlijk de meest
in het oog lopende het bijhouden van
een zogenaamde „zwarte lijst" van
niet-betalende klanten is. Onder elkaar
zijn de kolenhandelaren overeengeko
men om iemand, die bij een van hen
een belangrijke schuld heeft niet
als klant aan te nemen. Volgens de
woordvoerder van de vereniging, de
heer Hasselaar (geen bestuurslid,
maar secretaris, de heer C. van Koo-
ten had naar hem verwezen „hij weet
er alles van en heeft de meeste tijd")
zegt er van: „Het is noodzakelijk om
ons bedrijf vol te kunnen houden.
Overigens zijn er niet veel mensen, die
helemaal niet betalen, slechte betalers
komen meer voor, maar die heb je in
iedere branche". We spraken verder
met hem over de kolenhandel in het
algemeen.
„Vorig jaar is de kolenomzet met
20-30 pet teruggelopen", vertelt de
heer Hasselaar, „maar momenteel
loopt hij niet verder terug. We krijgen
de indruk, dat gas de mensen toch niet
zo goed bevalt, als men gedacht
heeft. De warmte is nu eenmaal min
der prettig dan kolenwarmte; alleen ko
len geven leefwarmte. Het is een re
clamezin, maar het is waar. Er zijn
zelfs al weer mensen, die hun gas
haard voor een kolenhaard hebben in
geruild.
Dat flats centrale verwarming zou
den krijgen, was te voorzien. Ook als
het aardgas niet gekomen was zou
men de flats c.v. gegeven hebben.
Dat is eigenlijk alleen een gunstige
ontwikkeling, ook al scheelt het ons in
de omzet. Maar het is ondoenlijk om
kolen op een vierde of nog hogere eta
ge te bezorgen. We hadden al lang ge
leden afgesproken, dat alleen te doen
zij zieken en bejaarden, omdat bij 'n
rgelmatige bezorging op de flats de ge
zondheid van het personeel in de
brandstoffenhandel in gevaar komt.
Sommigen bleken hartklachten te krij
gen van het trappenklimmen met de
zware vracht.
Voor de bewoners is het ook een
voordeel dat ze c.v. hebben. Aan het
stoken is een eind gekomen, maar het
grote nadeel is volgens mij dat
de ketel centraal geregeld wordt, zodat
de verwarming vaak kouder wordt op
momenten, dat men het niet wenst".
Gaskachels hebben volgens de heer
Hasselaar voor veel mensen het na
deel, dat ze door een thermostaat ge
regeld worden. Als de temperatuur in
de kamer op een bepaald punt komt,
dan slaat de kachel af. Eerst als het
dan weer (onbehaaglijk) koud wordt,
slaat hij weer aan. De heer Hasselaar
gelooft niet, dat de kolen geheel ver
drongen worden door gasverwarming.
Misschien zo zegt hij zal men in
de toekomst elektrisch gaan verwar
men, als de atoomenergie daarvoor
een feit zal zijn, maar daarover hoeft
men zich voorlopig nog geen zorgen te
maken.
Volgens de heer Hasselaar is er voor
de kolenhandel geen reden om angst
voor het bestaan te hebben. Zelf heeft
hij zijn bedrijf uitgebreid met een
„witte pomp" en een „autowasserette"
Hierdoor is de basis vergroot en is hij
zeker van een goede boterham. Maar
ook de handelaren, die niet tot een
dergelijke uitbreiding in staat zijn,
kunnen zijns inziens blijven bestaan.
De grote klap is al geweest en de
plannen, die er zijn om meer eenge
zinswoningen te, gaan bouwen zullen
volgens hem weer een grotere klan
tenkring voor de kolenhandel geven.
Hij verwacht niet, dat er zich nog veel
jonge kolenhandelaren zullen vestigen.
De bestaande bedrijven hebben echter
nog steeds een goed bestaansrecht, al
is samenwerking in de toekomst nog
meer geboden dan nu.
De heer Hasselaar klaagde over de
opgeschroefde berichten over kolen
dampvergiftiging, die er elk najaar in
de pers verschijnen. Volgens hem wordt
er aan het aantal gasontploffingen
voorbijgegaan. Hoewel hij er begrip
voor heeft, dat een geval van kolen
dampvergiftiging met dodelijke afloop
ook als waarschuwing voor ande
ren -in de pers komt, meent hij er
goed aan te doen, er op te wijzen, dat
het eigenlijk altijd eigen schuld is.
Als men aan het begin van de win
ter de kachel weer gaat stoken, moet
men voorzichtig zijn. De schoorsteen
heeft in de loop van de zomer veel
vocht opgenomen en eerst als dat ver
dampt is, trekt hij weer. Ook moet er
aandacht bestaan voor het feit, dat de
moderne kachels een zorgvuldiger be
handeling moeten hebben.
Vroeger zat er altijd wel wat „val
se" trek in een kachel, maar tegen
Amsterdam 29 nov.
Londen 10.09 1 10.09 j; New York
3.61H—3-62A; Montreal 3.34^—3.34^:
Parijs 73.71 i—73.22 i; Brussel 7.24
7.24gFrankfort 91.054— 91.10*; Stock
holm 69.94*—69.99 Zürich 83.85 J—
83.90*; Milaan 57.894—57.94*; Kopen
hagen 52.37 4— 52.42 4: Oslo 50.62
50.67 4; Wenen 13.99 14.00 i; Lissa
bon 12.594—12.61.
woordig is dat niet meer het geval. Hij
raadt iedereen aan tenminste eenmaal
per twee jaar de convector bij de smid
te laten nazien. Ook het regelmatig ve
gen van de schoorsteen is van
belang. Indien men een nieuwe haard
koopt, moet men zich goed van het ge
bruik ervan op de hoogte stellen. Voor
namelijk komt het er op neer, dat men
een kachel met „zachtheid" behandelt.
Dus niet het ene moment de kachel
helemaal open en enige tijd later
als het te warm wordt weer hele
maal dicht.
Dat heeft ook nog het voordeel, dat
men bij een regelmatige regeling van
de warmte veel minder kans op sintel
vorming heeft.
In dit verband wijst de heer Hasse
laar ook op het feit, dat sintelvorming
beslist niet hoeft te wijzen op „slechte"
kolen. In de meeste gevallen is het al
leen te wijten aan een verkeerd ge
bruik van de kachel. Slechte kolen ge
ven vaak meer warmte, dan goede,
maar ze zijn onvoordeliger in het ge
bruik. Als men alleen slechte kolen
stookt is men aan het eind van de win
ter veel meer geld kwijt, dan bij een
goede antraciet en aan een teveel
aan warmte heeft men tenslotte ook
niets.
O
Het „zwarte goud" wordt nog regel
matig atxngevoerd. Bijna dagelijks
arriveren er spoorwagons op het
emplacement te Veenendaal.
De eerste sneeuwval had dinsdag
morgen al direct een ongeval tot
gevolg. Op de Cuneraweg raakte een
auto aan het glijden. Niemand werd
gewond. Er was wel aanzienlijke
plaatschade.
niet bij zich, maar wanneer de heer
Van de Kraats zo vriendelijk wilde zijn
om hem even naar zijn huis in Leiden
te brengen was de koop gesloten.
Van de Kraats junior kreeg opdracht
van pa om de goede klant naar het
westen te rijden. In de stukken was te
lezen dat de jonge kruidenier uitdruk
kelijk opdracht had gekregen om niet
alleen het geld voor de auto te incasse
ren, maar ook het geld voor de gele
verde levensmiddelen. De raadsman
greep deze verklaring aan om te stel
len, dat de dagvaarding niet goed was.
Kruidenier Van de Kraats was door
Van D. helemaal niet bewogen om goe
deren af te geven zonder dat er voor
betaald werd. De zoon was gewoon ver
geten om de levensmiddelen ook mee
naar huis terug te nemen, toen tij in
Leiden in de gaten kreeg dat Van D.
niet van plan was om de auto te kopen.
De officier van justitie, die meedeel
de dat 's morgens nog twee processen
verbaal waren binnengekomen vrijwel
gelijk aan dat van Veenendaal, zei dat
de winkeliers goedgelovig zijn en heel
snel toehappen naar de prooi in de
vorm van iq de toekomst te leveren
bestellingen die Van D. hun voorhoudt
„Dit is misdadig, de houding van een
parasiet", aldus de officier.
Voor een andere zaak waarvoor Van
D. terecht stond werd ook de Eindho-
venaar R. op het matje geroepen. Men
had elkaar ontmoet in het Brabantse
Vlijmen, op het adres waar ook Lug
ters en Daamen regelmatig kwamen.
Vandaaruit werd een tocht gemaakt
naar Otterlo, waar een geparkeerde
wagen werd opengebroken. Alles wat
maar enige waarde had werd meegeno
men.
Voor R. was er nog een tweede pro
ces verbaal over de diefstal van em
mers van een elektrisch® melkmachine
in de buurt van Bennekom. Ter infor
matie van de rechters was er voor Van
D. in de stukken nog een achttal pro
cessen verbaal gevoegd, die niet ten
laste werden gelegd.
Zowel voor R. als voor Van D. vond
de officier van justitie het bijzonder
kwalijk dat zij behoorden tot het gezel
schap dat zich rond de uitgebroken
Lutgters en Daamen had geformeerd.
Tegen R., nog nooit eerder in contact
met de justitie geweest, eiste hij vijf
maanden gevangenisstraf waarvan
twee maanden voorwaardelijk. Van D.
hoorde een jaar met aftrek tegen zich
eisen.
De raadsman van deze laatste vroeg
de rechtbank uitdrukkelijk om een
psychiatrisch rapport, gezien het verle
den van de man. Weliswaar verzette
Van D. zich hiertegen, omdat hij ®r
niets voor voelde en het ook niet nodig
achtte, maar de raadsman vond het wel
belangrijk.
Uitspraak over veertien dagen.
Ds. H. Nijeboer uit Beilen, die volgend
voorjaar als predikant van de Ned.
Hervormde wijkgemeente in wording
„Sola Fide" de vacature zal vervullen
ontstaan door het vertrek van ds.
A. A. Bos.
ARNHEM Twee mannen die in de maand augustus gelieerd waren met de
uitgebroken woonwagenkampbewoners Piet Lugters en Petér Daamen stonden
dinsdag voor de Arnhemse rechtbank. De relaties die de 50-jarige J. van D.
met de Brabantse bende Had, waren zo nauw, aldus de officier van justitie, dat
hij na zijn arrestatie had aangeboden om met twee rechercheurs Lugters uit
zijn schuilplaats te halen. Van D. vertelde hierover zelf: „Ik heb de politie
alleen maar willen helpen toen ik hoorde over de gewelddaden van Lugters.
Daar beni k tegen. Indertijd heb ik Peter Daamen ook gewaarschuwd dat hij
zich niet aan gewelddaden moest schuldig maken".
Voor zijn bemiddeling vroeg hij twee
procent en maakte tevens van de gele
genheid gebruik om een kleine bestel
ling ter waarde van bijna dertig gul
den te plaatsen. Voor direct gebruik:
boter, kaas, tabak en wat sigaretten.
En passant lonkte Van D. nog naar
de auto van de kruidenier, die hij wel
voor f 1400.- wilde kopen. Geld had hij
De nadruk die de officier van justi
tie had gelegd op de contacten, die
Van D. en de 24- jarige F. H. J. R. uit
Eindhoven hadden met, zoals de offi
cier zei, de levensgevaarlijke Lugters
en Daamen vond de raadsman niet he
lemaal juist. Het was, juist in het licht
van het milieu waarin men verkeerde,
toch maar heel klein kruimelwerk ge
weest waarvoor ze nu terecht stonden.
Van D. had de Veenendaalse kruide
nier Van de Kraats op 9 augustus jl.
blij gemaakt met een bestelling van
mondvoorraad ter waarde van bijna
vierhonderd gulden. Wanneer de order
goed werd verzorgd kon de levensmid
delenhandelaar op nog meer bestellin
gen rekenen.
Van D. was, zoals hij zich bekend
maakte, uitvoerder van het wegen
bouwbedrijf Bruil dat in de buurt van
Veenendaal met een ploeg van 46 man
aan het werk was. Van D. moest voor
het eten zorgen. „Maak de bestelling
maar klaar en lever de spullen over
een week af by de keetwagens. Het
geld kan je dan op kantoor komen ha
len" sprak Van D.
I
xo: y*:
Amerongen heeft nog geen flats. Wij
hoorden, dat het ook niet in de bedoe
ling ligt binnen afzienbare tijd tot flat-
bouw te komen. Maar het zal de vraag
zijn, of het, overigens zeer aantrekkelijke
patroon van ..huisjes-tuintjes-beestjes
boompjes", het Img zal uithouden tegen
de steeds verder opdringende verstedelij
king vm de Randstad Hollmd naar dk
gebied.
