Veenendaals
dagblad
N.A.V.O. streeft naar
verdere ontspanning
Buiten
4
Bij „De Bazuin" moet
de redactie weg
In Ede dit jaar al 23
doden in het verkeer
Zuid-Afrika wilde 4 duikboten in
Nederland laten bouwen
Gelders-Utrechtse streekcourant voor Rijn- en Gelderse Vallei
i
Ook Engeland verklaart
zich akkoord
RIJDEND BIJKANTOOR
NUTSSPAARBANK
Verenigde Naties besluiten tot sancties
Scheepsjongen
verdronken
Nahum Goldman
bij Kiesinger
Z.-Afrika maakt
aketten
Vormt wapenembargo een belemmering?
Iedere
DINSDAG
VEENENDAAL
Bejaarde akker
Van ladder gevallen
ONTSPANNINGS-
KERSTWIJDINGSAVOND
VOOR BEJAARDEN
W eer van de
Oeeaan
Ronw drdifct r.k. weekblad
W im Kan gaal
„lachend over de
loongrens"
Bur. voor redactie en administratie
Prins Bernhardlaan 28. Veenendaal.
Telef. 08385-3550 (adm.), 3757 en
3955 (red.) Giro 1321800. Rhenen:
Boekhandel C. Waiboer en Recl.-
bureau J. Baars
VALLEI
Voortzetting van het nieuwsblad „De Vallei", opge
richt in 1926. Uitg.Wegener's Couranten Concern n.v.
Advert, losse mm-prijs 17 cent. Kleine annonces
„Vraag en Aanbod" op di. do en za 1-10 woorden
1.5C, ieder woord meer 15 cent
Zaterdag 17 december 1966 - 40e jaargang no. 134
OLIE-EMBARGO TEGEN
t
RHODE SIE AFGEKONDIGD
Onbekenden hebben gisternacht op het oude gedeelte van de Arnhemse begraaf
plaats „Moscowa" meer dan 25 grafstenen omver geworpen. Andere stenen,
die men liet staan, werden beklad met hakenkruisen, S.S.-tekens en andere
opschriften.
ADVERTENTIE
STANDPLAATSEN
DAVIDSPLEIN - 9.30—10.30 uur
SCHRIJVERSPARK - 11.00—12.30 uur
SLOT. BRUÏNEPLEIN - 13.30—15.00 uur
BOSLAANPLEIN - 15.30—17.00 uur
PARUS. De Ministerraad van de
15 NAVO-landen heeft zyn tweedaagse
winterzitting beëindigd. Waarschyniyk
was het de laatste in Parys. Verbetering
van de betrekkingen met Oost-Europa,
het voorkomen van een verdere versprei
den van kernwapens en de toekomstige
tactiek, waren de voornaamste onder
werpen van gesprek.
Het belangrijkste besluit was de in
stelling van een vaste commissie voor
de nucleaire politiek, waardoor Duits
land en de andere leden zonder kernwa
pens, meer zeggenschap krijgen, maar
geen vinger aan de trekker. Frankrijk
^yie de ogen de kost geeft, ontgaat
stellig in de omgeving van oude
Gelderse hei dorpen niet, dat bouw
land zich vaak bol en verhoogd, ge
sneden door holle wegen aan hem
voordoet. Het ziet er wat vreemd uit,
maar de verklaring is eenvoudig. Jaar
na jaar en zelfs eeuw na eeuw werd
nl. de bovenkorst der heide geregeld
onder de opperste grondlaag van zo'n
akker gebracht; de plantaardige delen
uit de plaggen verteerden erin tot hu
mus en veroorzaakten allengs een ge
ringe verhoging. Landbouwdeskundi
gen van de vorige eeuw berekenden,
dat 1 bunder land in 3 jaar tijds met
80 voeren zoden bemest werd en dat
deze (na vergaan te zijn) 40 ellen
zwarte grond achtelaten, waarmee
deze telkens vier streep wordt ver
hoogd. Derhalve duurt het 750 jaar,
vóór de akker één el hoger is gewor
den. Sindsdien heeft men echter aan
gevoerd, dat bij zo'n berekening van
de humuslaag te weinig rekening is
gehouden met de aard der plaggen, die
immers van onderen voor 't grootste
deel uit zand bestaan, door wortels
en vezels bijeen gehouden. Dit komt
in de stallen, zodat de meststoffen nóg
meer bindend werken. Zodoende komt
er 2/3 heigrond en 1/3 plantendelen
in de akker, de humus vormt slechts
een klein deel der plantenstoffen
maar het zand in de zoden, blijft vol
ledig aanwezig. We mogen derhalve
aannemen, dat de bolle bouwlanden
in de heidestreken minder lang be
werkt zijn geweest, dan men eertijds
placht aan te nemen, hoewel ze toch
een eerwaardige leeftijd bezitten.
17-12-'66 A. B. WIGMAN
doet aan deze commissie niet mee. Het
is tegen militaire integratie in welke
vorm dan ook.
Men hoopt dat Rusland er nu op ver
trouwt dat Duitsland niet de beschik
king over kernwapens krijgt en dat de
weg nu vrij is voor een verdrag tussen
Oost en West over het niet verder ver
spreiden van zulke wapens.
De Duitse minister van Buitenlandse
Zaken, Willy Brandt, zei dat zijn rege
ring actief 2al streven naar uitbreiding
van de contacten met de landen van
Oost-Europa. Dat is naar zijn mening
de beste manier om de hereniging van
Duitsland naderbij te brengen. Met zijn
ambtgenoten uit Amerika, Engeland en
Frankrijk is hij van oordeel, dat het
Duitse vraagstuk slechts langs vreed
zame weg kan worden opgelost, op basis
van het recht tot zelfbeschikking door
het scheppen van een sfeer van ont
spanning en op een wijze die de veilig
heid van alle landen waarborgt.
KARLSRUHE Een 18-jarige Rot
terdamse jongen, Bert Visserman, op
varende van het motorschip „Suzanne
V", is vrydagraiddag om het leven ge
komen, toen het schip op de Ryn in
Duitsland, nabij Greffern, in botsing
kwam met een Belgisch binnenvaart
schip.
Een scheepsjongen van het Belgische
schip sprong overboord om de drenke
ling te reden, maar verdronk eveneens.
HAARLEM Vrydagmorgen is de
58-jarige huisschilder P. Bloemer uit
Zwanenburg om het leven gekomen door
een val van 8 nieter hoogte op straat.
Hy was, staande op een tegen de
gevel geplaatste ladder, werkzaam aan
een flatgebouw aan de Engelandlaan te
Haarlem, ter hoogte van de derde ver
dieping.
ADVERTENTIE
MAANDAGAVOND
7.30 uur, in gebouw Eltheto
m.m.v. de heer J. M. Meyer,
meditatie.
Koortje „WEERKLANK"
van de heer R. Valkenburg.
Programma's worden by de
ingang uitgereikt.
Dit jaar worden er geen
uitnodigingen verstuurd.
NEW YORK De Veiligheidsraad heelt vrijdagavond dwingende econo
mische sancties bevolen tegen Rhodesië. Elf landen stemden voor, vier ont
hielden zich. De onthouders waren de Sovjet-Unie, Frankrijk. Mali en Bul
garije.
Een twaaltal produkten mag niet van Rhodesië worden betrokken en geleverd
mogen niet worden: olie, wapens, vliegtuigen, motorvoertuigen en onderdelen.
Engeland aanvaardde de toevoeging van olie, op aandringen van Afrikaanse
leden. Verder komt het besluit van de raad in hoofdzaak overeen met wat
Engeland had verzocht.
Frankrijk onthield zich, omdat het van oordeel is dat de kwestie-Khodesië een
Britse aangelegenheid is, waarmee de V.N. niets te maken hebben. De Franse
afgevaardigde verklaarde echter, dat zyn land zich gehouden heeft aan de onver
plichte sancties die de raad een jaar geleden aanbeval en het nieuwe voorstel In
overweging zal nemen.
De raad verwierp een Afrikaans voor
stel waarin de Britse weigering geweld
te gebruiken om het regime-Smith op
de knieën te dwingen, werd veroordeeld.
Ook een amendement waarin landen die
Rhodesië steunen, zoals Portugal en
Zuid-Afrika, werden veroordeeld, is ver
worpen. Voorts stemde de raad tegen 'n
embargo op de export van kolen en fa-
brieksprod u k te n
Groot-Brittannië heeft ingestemd met
eisen van Afrikaanse landen volgens
welke een verbod op de uitvoer van olie
en olieprodukten naar Rhodesië moet
worden toegevoegd aan de lijst van
sancties om dat land te dwingen de een
zijdig verklaarde onafhankelijkheid op
te geven.
De Britse afgevaardigde, Lord Cara-
don, had eerder op de dag al voorgesteld
een verbod op de uitvoer van vliegtuigen
en motorvoertuigen en materialen daar
voor aan de lijst toe te voegen. Engeland
wil daarmee hot vervoer in Rhodesië ont
wrichten en voorkomen dat buitenlandse
firma's vestigingen in Rhodesië oprich
ten.
Lord Caradon wees een Afrikaans
voorstel van de hand, volgens hetwelk
Engeland „met alle middelen zou moe
ten verhinderen dat olie en olieproduk
ten naar Rhodesië worden vervoerd".
Engeland stemt ook in met de oproep
aan alle landen Rhodesië geen financiële
of economische steun te verlenen. Deze
maatregel zou niet van invloed mogen
zijn op de betaling van pensioenen, mis
sie en medische en liefdadige organisa
ties.
Engeland gaat niet in op het voorstel
om categorisch te verklaren, dat de Brit
se regering Rhodesië geen onafhanke
lijkheid zal verlenen tot er een meer
derheidsbewind is. Dit is een kwestie van
soevereiniteit van het Britse parlement
en mag derhalve niet als deel van de re-
sulutie worden aanvaard.
President dr. Hastings-Banda van Ma
lawi heeft het parlement gewaarschuwd,
dat het gebruik van geweld tegen het
blanke bewind in Rhodesië zou kunnen
leiden tot oorlog op grote schaal in
Afrika. Voorts zei hij, dat het Rhodesi-
sche leger te machtig is en dat geen on
afhankelijk Afrikaans land met succes
het Zuidafrikaanse leger kan uitdagen
in het belang van Zuidwest-Afrika. In
dien men de communisten te hulp roept,
zullen zij in Afrika blijven en de teugels
van de regeringen overnemen, zo waar
schuwde Banda.
Van het Amsterdamse Centraal
station vertrok gisteren de eerste
trein met Spaanse gastarbeiders, die
de kerstdagen en de jaarwisseling
thuis gaan doorbrengen. Duizenden
zullen hen nog volgen.
(Van onze weerkundige medewerker)
yyanneer er in deze tijd geen droog
en koud winterweer heerst, is
onbestendigheid het enige alternatief.
De eerstkomende dagen zal er een
afwisseling zijn van oceaanstoringen,
met regen, en zwakke ruggetjes van
hoge druk, die opklaringen brengen,
maar ook de vorming van mist be
vorderen. vooral 's avonds en
's nachts. Vanmiddag zal er zo'n
droge rug passeren, maar morgen
manifesteert zich alweer een nieuwe
storing. Het weer wordt vooral over
dag^ zachter, met maxima van 6 tot
9 graden.
"V
(Van onze radio- en tv-redactie)
HILVERSUM Wim Kan heeft zyn
oudejaarsconference, die hij voor de
VARA-radlo zal houden, de titel gege
ven: „Lachend over de loongrens. Een
potje op het vuur voor het laatste uur".
De uitzending begint om tien uur en
duurt een uur. Op de televisie is dan
op Nederland 1 een circusprograinma
en op Nederland 2 een Verdi-opera.
Wim Kan gebruikt deze keer niet uit
sluitend eigen teksten. Er is weer een
tekstbijdrage van Seth Gaaikema en er
zijn er ook van de fin-de-siècle-cabara-
tier drs. Jan Wassenberg en Wout
van Liempt.
Zoals te doen gebruikelijk, is de radio
uitzending een compilatie van drie con
ferences, die Wim Kan in zalen houdt.
De drie voorstellingen zijn dit jaar in
Leiden en in Scheveningen. Wim Kan
kiest zelf de gedeelten, die zich het best
voor het radioprogramma lenen.
Phonogram maakt een plaat van de
conference. De plaat wordt de nacht na
de laatste zaalvoorstelling geperst, op
dat hij op oudejaarsdag al in de winkels
kan zyn.
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG. Het R.-K. weekblad
„De Bazuin" wordt het voortbestaan
moeilyk gemaakt. Het blad. dat een uit
gave is van de Orde der Dominicanen in
Nederland, mag, volgens de hoogste ge
zagsdrager van de Orde in Rome, pater
Fernandez, niet meer onder dezelfde re-
dartie. verschynen. Bezwaren zouden be
staan tegen het te links-progressieve
karakter van „De Bazuin".
De Nederlandse overste, de pater-pro-
vinciaal Van Waesberge te Nijmegen,
aarzelt, naar verluidt, de order uit
Rome letterlijk uit te voeren. Onderhan
delingen zijn aan de gang tussen de di
rectie, die gevormd wordt door dr. Van
Waesberge, en de redactie te Amster
dam. Deze bestaat uit de pater R. W.
Tepe, Th. Janssen, J. van Dyk en J.
Nieuwenhuis.
Een complicatie is het voornemen van
pater Van Dyk per 1 januari 1967 uit
de orde te treden. In deze vacature zal
in ieder geval voorzien moeten worden,
wil het blad regelmatig verder kunnen
verschijnen. De overige drie paters heb
ben, naast het redigeren van „De Ba
zuin" hun handen vol met het leiden van
hun kerk aan de Spuistraat te Amster
dam.
De order van de Dominicaner generaal,
pater Fernandez, dateert al van vier
weken geleden. Het interne overleg hier
in Nederland en tussen Nijmegen en
Rome is tot nu toe niet in de publiciteit
gekomen. De redactie, aldus pater Nieu
wenhuis, voelde zich wel „midden ln het
gesprek een beetje overvallen", maar
had goede hoop dat dr. Van Waesberge
er in zou slagen Rome tot andere ge
dachten te brengen.
Op den duur zou. zo meende pater j
Nieuwenhuis, het blad losgemaakt moe
ten worden van de orde, maar dit zou
tqd vergen, ook al omdat „De Bazuin"
financieel niet op gelijke voet als andere
weekbladen bestaat. Wel heeft het blad
een tienduizend betalende abonnees,
maar vanzelfsprekend worden de hui
dige redacteuren niet als journalisten
gehonoreerd, zo werd te verstaan ge
geven.
BONN De president van het Joodse
Wereldcongres. Nahum Goldman, heeft
met de nieuwe Duitse Bondskanselier
Kurt Kiesinger gesproken.
Een regeringswoordvoerder deelde over
het gesprek mee dat Goldman de Joodse
bezorgdheid tot uiting had gebracht over
de opkomst van de rechts-extremistische
partij by de verkiezingen in Hessen en
Beieren.
Op zyn beurt had Kiesinger tegen
Goldman gezegd, dat zijn regering met
kracht tegen alle vijanden van de de
mocratische constitutie van het land zou
optreden. Kiesinger had eraan toege
voegd dat ook zijn regering het beleid
van „Wiedergutmachung" zal aanhou
den.
EDE Op de Lage-Valkseweg in
Wekerom is donderdagavond de 39-jari-
ge inotorryder J. Hol vlakbij zijn wo
ning verongelukt, toen hij in volle vaart
op een vrachtwagen botste, die dwars
op de weg stond. De heer Hol kwam
zwaar gewond in een naast de weg ge
legen sloot terecht en overleed op weg
naar het Julianaziekenhuis in Ede. I>e
chauffeur van de vrachtwagen was
bezig zijn auto in een garage te rijden.
Toen dat mislukte, reed hij achteruit
en kwam daardoor dwars op de weg te
staan. In het donker kon de motorrijder
het gevaarte niet zien. Hij was de 28ste
verkeersdode van dit jaar in de gemeen
te Ede.
0 Bij het op de fiets oversteken van
de weg Raalte-Deventer, onder Die
penveen, is vrijdagmorgen de 73-jarige
B. van Essen uit Deventer door een
auto aangereden en om het leven ge
komen.
0 Tijdens hun werk, zijn twee spoor -
•vet;.werkers door eey sneltrein ge-
gegrepen en om het leven gekomen. Het
ongeluk gebeurde op het traject Aken-
Mönchen-Gladbach in Duitsland. Een
van de slachtoffers was een Nederlan
der, de 17-jarige Hubert Moonen uit
Kerk rade.
0 De 54-jarige sleepbootkapitein J.
van der Laan is vrijdagmorgen
vroeg bij een verkeersongeluk in Rotter
dam om het leven gekomen. Op de krui
sing Stadionweg-Olympiaweg in Rotter
dam-Zuid botste de heer Van der Laan
met zijn auto tegen een vrachtwagen.
Door de aanryding werd de kapitein uit
zijn auto geslingerd. Hij overleed ter
plaatse aan zware hoofdwonden.
0 Gisternacht is de 45-jarige A. P.
Kleppestö uit Brielle bij een auto
ongeluk zodanig gewond, dat hij vrijdag
aan de gevolgen ervan is overleden in
het Rotterdamse Dijkzigtziekenhuis. Het
slachtoffer was met zijn auto onderweg
van Rotterdam naar Brielle. Op de
Groene Kruisweg onder Vierpolders is
hij in een flauwe bocht naar links in de
berm geraakt, waarna de auto tegen een
boom tot stilstand kwam.
0 De 58-jarige C. Pijnenburg uit Til
burg is vrijdag met zijn bromfiets
gevallen, waarbij hq dodelijk werd ge
wond. Op de Spoorlaan in zijn woon
plaats vergiste hij zich in de rijbaan,
waardoor hij tegen het trottoir botste.
0 De 40-jarige M. A. van Oorschot uit
Roosendaal is vrqdagmorgen in het
Burgergasthuis te Bergen op Zoom
overleden, als gevolg van een aanrijding
op Rijksweg 18 nabq St. Philipsland. De
heer Van Oorschot slipte woensdagmid
dag tqdens een hagelbui met zijn auto
en kwam dwars over de weg te staan,
toen uit de richting van het veer een
bestelwagen naderde, bestuurd door de
23-jarige J. Machielse uit Souburg. De
bestelwagen botste op de personenauto
en de beide bestuurders moesten door
omwonenden uit de wrakstukken wor
den bevrijd.
t
JOHANNESBURG. De Zuidafri
kaanse minister van Defensie, Pieter
Botha, heeft in Krugersdorp bij Johan
nesburg verklaard, dat de strijdkrachten
binnenkort een nieuw wapen krijgen,
dat de veiligheid van het land zal waar
borgen. Nadere bijzonderheden wilde de
bewindsman niet meedelen. Wel zei hy,
dat het wapen in Zuid-Afrika is ont
worpen. Landen die met Zuid-Afrika
willen samenwerken, zouden er ook de
beschikking over kunnen krijgen.
Wat het „geheime wapen" betreft kan
worden gezegd, dat Zuid-Afrika in ok
tober 1963 bekend maakte, dat er bij
Pretoria een instituut voor raketonder-
zoek zou worden opgericht. Sindsdien
heeft Zuid-Afrika aandrang op de Wes
telijke landen, met name Engeland en de
V.S., uitgeoefend, om in afwijking van
het wapenembargo, luchtdoelraketten te
leveren.
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG De Zuidafrikaanse marine heeft in de loop
van dit Jaar pogingen gedaan bij Nederlandse scheepswer
ven een viertal onderzeeërs te laten bouwen. Met deze or
der zou ongeveer 200 300 miljoen gulden gemoeid zijn ge
weest, aldus vernamen wij van de zijde van het ministerie
van Economische Zaken. Het is nooit tot een eigeniyke
order gekomen, omdat de besprekingen in het oriënterend
stadium zyn blijven steken. Volgens de bestaande regelin
gen, is een speciale uitvoervergunning voor dit soort wa
pentuig nodig, die het ministerie van Economische Zaken
moet afgeven.
De tv-rubriek „Achter het Nieuws" kwam gisteren met
een waarschuwing, dat de regering-Zijlstra niet een der-
geiyke vergunning zou kunnen geven zonder in strijd te ko
men met de embargo-bepalingen van de V.N. Er kan aan
getwyfeld worden of onderzeeboten onder dit embargo val
len, omdat het hier niet gaat om wapens, die tegen de lokale
bevolking ingezet kunnen worden.
Overigens is de kwestie weinig actueel, omdat de Zuid
afrikaanse marine van zyn aanvankelijk voornemen om in
Nederland te bouwen is teruggekomen. Een bezoek, dat de
Zuidafrikaanse marine-stafchef Bierman aan ons land zou
gebracht hebben is afgezegd. Hij zou daarby gesprekken
hebben gevoerd met vertegenwoordigers van Verolme's
Scheepswerven.
De heer Verolme zelf had geen commentaar op de be
richten over eventuele aanbouw van onderzeeërs in Neder
land. Een woordvoerder van Verolme's Scheepswerven gaf
te kennen, dat er altijd talloze plannen en ontwerpen in
overweging zijn en dat zoiets niet betekent, dat er van een
werkelijke order ln ernst sprake is.
Wel staat het vast. dat belanghebbende scheepswerven bij
het ministerie van Buitenlandse Zaken tot voor enige maan
den de deur plat gelopen hebben om gedaan te krijgen dat
op een uitvoervergunning gerekend kon worden. De Rot
terdamse Droogdok Maatschappy en de werf Wilton Fijen-
oord zijn het meest ervaren ln de bouw van onderzeeërs (de
R.D.M. heeft er op het ogenblik twee in aanbouw voor de
Nederlandse marine).
Ook de scheepsbouwmaatschappy „De Schelde" zou in
aanmerking kunnen komen. Geen van de drie scheepswer
ven bleek bij navraag door de Zuidafrikaanse marine bena
derd te zijn.
Vrijdagochtend heeft zich in het Wetenschappelijk Centrum van het gebo.
van de Vrije Universiteit in Amsterdam-Buitenveldert een ontploffing vo'
gedaan: bij smeltwerkzaamheden ontplofte een gasfles, waardoor een klc
brand ontstond. Persoonlijke ongelukken deden zich niet voor. Hier dra;
twee brandweerlieden het overschot van de gasfles weg.