Ooi? de j^eeótjurh
ló uan zLluer:
Houd het
kerstmaal
nu eens
eenvoudig
Om kort te
gaan
Columbus
ontdekte ook
de kalkoenbout!
Geef uw kerstboom
een „NATTE voet"
Kerstgevogelte met een
interessant verleden
enu
Met water blijft
de boom mooi en
minder brandbaar
Toeh de k ip i
Dessert in stijl
-ti
pi
Vocht! I
„Bijzonder"
Raffinement
IN ZESTIENDE EEUW
AL VAN HET SPIT
BIJ DE FOTO'S
Niet te zwaar eten
is ook prettig voor
gast- of huisvrouw
Glaasje op
j Dat is knap
Gekleurd
Cadeaus
Voor de vogels
De kaarsvlam
Groen en geel...
(Van onze medewerkster)
l^erstmis 1966: vrouwen en kernt-
bomen glinsteren om het
hardst! Want glinsteren is dit jaar
niet alleen voor de kerstboom weg
gelegd. Het glimt en glinstert over
al in de mode, van het bescheiden
confectie-feestjurkje tot het waar
lijk grootse couture-avondtoilet. De
hoofdkleur is zilver: zilveren lurex-
garens geven glans aan lamé-
stoffen, brokaten, jerseyweefsels.
Avondtoiletten, cocktailjrken, huis
pyjama's, „gastvrouw-ensembles"
en après-ski kleding: alles wordt uit
zilveren stoffen gemaakt.
Dat geglinster houdt niet op bij de
rokzoom. Onder die (korte) rok wor
den zilveren kousen gedragen, de
voeten steken in zilveren schoentjes.
Lurexkousen zijn er in allerlei soor
ten, van uiterst fijne breisels tot gro
ve stretch- en jacquardsoorten. Glin-
stermotieven en fantasiesteken ma
ken „het zilveren been" tot een top-
blikvanger!
De makers van deze metaalgarens
zijn nog steeds bezig, hun produkt te
perfectioneren. De moderne lurexga-
rens kunnen niet oxyderen, ze kunnen
met allerlei vezels (natuurlijke en
synthetische) worden verweven en in
lis
allerlei stofsoorten worden verwerkt.
Nieuw is „lurex frizette", een garen
met een glinsterend bouclé-effect.
Een metaalgaren met parelmoerglans
wordt als „lurex irisé" in de handel
gebracht. Ook in handbreigarens wor
den lurexdraden verwerkt.
Zo langzamerhand kan men gerust
spreken over „nieuws van het zilver
mode-front". Het, laatste nieuws op
dit gebied omvat niet alleen allerlei
kleren en accessoires (jurken, onder
jurken, skipakken, laarzen, mutsen,
regenjassen, boodschappentassen en
documentenmappen) van zilverleer
en zilvervinyl, maar ook meubelstuk
ken. Banken in een matte zilvertint
met losse glinsterende zilverkleurige
kussens zijn „dernier cri" in de inte
rieurkunst. Fauteuils van zilverkleu
rig metaaldraad met kussens van zil
verleer, verchroomde stoelframes
met zilverkleurige hoezen kunnen als
twinkelende accenten in het interieur
worden geplaatst.
Een zilvermodetipmocht het bud
get deze winter geen „zilveren feest
jurk" meer toestaan, zoek het dan in
de accessoires. Met een paar zilveren
kousen en dito schoenen bij een zwart
jurkje, met een zilverleren ceintuur
of een klein zilveren avondtasje bij
een donkere basisjurk kan men toch
„meedoen".
t
Op de linkerfoto drie „schitteren- j
de" voorbeelden van avondkleding in
ons glinstertijdperk. Zowel de twee j
jurken als het ensemble zijn uitge- j
voerd in een grof lurexbreisel dat I
zo licht is als een veertje. De klas- I
sieke a-symmetrische avondjapon die j
de foto daaronder toont is gemaakt i
van lurex-frizette, een nieuw metaal- j
garen met een glinsterend bouclé- j
effect. Deze jurk (ontwerp Albertina, j
Rome) wordt op de heup gesloten met j
een met juwelen bezette broche. Wil
men het feest huiselijk houden, dan
kan men gehuld gaan in de opmer-
kelijke huispyjama van de foto rechts: j
een pantalon met zeer wijde pijpen en
daarbij een mouwloos hesje dat aan
de halslijn is ingerimpeld en uitloopt
in twee brede schouderbanden. Het i
materiaal is tergal-crêpe, bedrukt met j
witte, groene en roze motieven. Om- j
dat het toch glinsteren moet draagt j
men er zilveren schoentjes bij en een j
paar enorme, ronde oorhangers.
MMMNM
pm
(Van onze medewerkster)
Tn de komende dagen zullen veel
Nederlandse huiskamers weer
onderdak bieden aan een gast die
maar eenmaal per jaar komt: de
kerstboom. Het is een gast die
sfeer brengt en in ruil daarvoor
slechts weinig eist. Als hij op de
juiste manier wordt geïnstalleerd
en met enkele voorzorgen wordt
omringd heeft men aan kerstboom,
bij wijze van spreken, geen kind.
Vooropgesteld dan altijd dat de
boom vóór het kopen met een kri
tisch oog is bekeken.
Daarbij moet men wel scherp let
ten op de volgende zaken:
De boom mag geen naalden laten
vallen wanneer met de onderzijde
van de stam een paar keer stevig op
de grond wordt getikt. Vallen er wel
naalden af, dan is de boom te droog.
Probeer ook een paar naalden uit de
takken te trekken; dit moet niet ge
makkelijk gaan. Kijk of er hars aan
de stam kleeft; het is een bewijs dat
de boom vers is. Controleer of er
geen gebroken takken aan de boom
zitten en of de vorm regelmatig is.
Houd vooral de plaats in gedachten
waar de boom wordt neergezet. In
een hoek van de kamer kan de boom
met de mooiste kant naar voren wor
den geplaatst, zodat kleine schoon
heidsfoutjes aan de achterkant ko
men. Wordt de boom centraal gezet
zodat hij van alle kanten zichtbaar is,
kies dan een symmetrisch gevormd
exemplaar waarvan de takken aan
alle kanten even vol zijn.
Tïaarlemse-jongelui gaan tijdens de
Kerstdagen een openbare „vas
tenactie" houden, als protest tegen de
manier waarop tegenwoordig 't Kerst
feest wordt gevierd. Kerstfeest is een
„eetfeest" géworden en de initiatiefne
mers van de vastenactie vinden dat.
gezien de nood die allerwegen op aarde
heerst 'n zeer afkeurenswaardige siti^-
tie. Nu hoeft men 't nog niet met de be
weegredenen van deze jongeren eens
te zijn om toch wel iets te voelen voor
een drastische vereenvoudiging van 't
Kerstmaal. Al was het alleen maar om
praktische redenen: men eet vaak te
veel, voelt zich daardoor niet fit en
scheept bovendien de vrouw des hui
zes op met een berg werk.
In de weken vóór Kerstmis wordt
de huisvrouw vaak overstroomd met
recepten en suggesties voor de kerst
diners. Een garnalen- of crabcocktail
moet er altijd zo nodig bij zijn even
als een soepje dat „nét iets meer is
dan gewoonlijk". Dan komt nog het
vlees of gevogelte met een of meer
groenten, en tenslotte een ingewik
keld dessert dat in negen van de tien
gevallen aan de kersttafel geen enkel
enthousiasme meer vermag te wek
ken omdat iedereen volgegeten is.
Redenen genoeg dus om het eens
een keer eenvoudiger te houden. Re
duceer die cocktail en die soep eens
tot een kleine hors d'oeuvre, niet zo'n
machtig bouwwerk met veel mayo
naise, maar een sierlijk klein voorge
rechtje in de trant der zuidelijke lan
den. Kleine bordjes met daarop een
enkele asperge in ham gewikkeld, een
stukje toast met paté of kippelever
(het levertje van de kerstkip!), een
blaadje sla en een stukje tomaat. Het
moet er kleurig uit zien en toch een
hapje van niks zijn. Zoets wekt meer
eetlust op dan cocktails en soepen.
Wilt u de soep niet missen, houd het
dan luchtig: een heldere kalfs- of kip-
pebouillon met wat ragfijn gehakt
vlees en een kleine dosis soepgroente.
Wie erg verknocht is aan de kerst
kip, zou met dit beestje eens het vol
gende kunnen doen. Haal het vel met
de vleugeltjes eraf, strooi behalve
zout en peper ook wat paprika op het
ontvelde beest en braad het op de ge
wone manier gaar. Zet de kip op het
menu voor eerste kerstdag, in combi
natie met vruchten uit blik (lekker
en, alweer, gemakkelijk). Perziken
en kersen doen het goed .bij gebraden
kip.
Trek bouillon van het vel, de
vleugeltjes, lever, hart, maag en
nek van de kip. Zet deze bouillon op
een koele plaats weg en gebruik ze
op tweede kerstdag voor het maken
van een kipperagoüt, waarin het
kippelevertje en restjes kippevlees
van de eerste dag worden verwerkt.
Vul met deze ragoüt kant en klare
pasteibakjes (te koop bij de banket
bakker) en zet ze een minuut of
acht in een warme oven. Geef ze op
een vuurvaste schaal, laag om laag,
aardappelpuree en appelmoes. Zet
deze schotel een poosje in de oven om
bruin te worden. Laat de varkens
haasjes juist gaar worden en bak in
de jus een paar tomaatjes mee.
Spinazie met gekleurde eieren:
maak diepvriesspinazie klaar in een
vuurvaste schaal en leg er gepocheer
de eieren op. De eieren worden ge
broken boven een pannetje met zacht
jes kokend azijnwater en er met een
schuimspaan uitgehaald als het eiwit
helemaal is gestold. Bedek de eieren
met een paprikasausje. Geef ook
hierbij aardappelpuree die gerust uit
een pakje mag komen. Veel peper,
wat nootmuskaat, een geklopt ei en
een flink stuk boter door de aardap
pelpuree roeren, met paneermeel en
boter bedekken en in de oven licht
bruin laten worden.
m
mm
AAN alcoholvrije decemberfeest-
drankjes zal dit jaar meer dan ooit
behoefte zijn, gezien het feit dat er in
Nederland in het afgelopen jaar weer
tienduizenden automobilisten zijn bij
gekomen. Gewetensvolle gastvrouwen
die hun chaufferende gasten zo goed
mogelijk „alcoholvrij" willen houden
kunnen dit recept eens proberen:
Doe in ieder glas een mengsel van
twee eetlepels heet water met een
eetlepel honing. Giet hierbij het sap
van een halve citroen en een hele si
naasappel, vul het glas met spuitwa
ter bij en doe er een paar ijsblokjes
in. Zet een citroenschijfje op de rand
van het glas zodat een en ander er
toch een beetje als een „echte" long
drink uitziet.
Kleine Amerikaantjes kunnen hun
eventueel aanwezige talenknobbels
oefenen op blokkendozen met blok
ken, die bedr.ukt zijn met het alfa
bet in vier talen: Frans, Grieks,
Latijn en Hebreeuws. Ook in bed en
in het bad kunnen de leergierige
kleinen zich uitleven. Er zijn aller
lei spelletjes en accessoires voor
slaap- en badkamer waarmee de
Amerikaanse kindertjes kunnen le
ren lezen, tellen of klokkijken.
■«••■HIK (KIM ■•■«■■••••■•••■•■I
Eén ding kan de kerstboom niet j
missen: vocht. Zolang de boom niet j
is opgetuigd, kan hij het best in een i
garage of kelder worden bewaard, 1
met de voet in een emmertje water.
Is de tijd van versieren gekomen, I
maak dan twee diepe diagonale in-
snijdingen in de voet van de boom.
Zet de kerstboom in een stevige hou- i
der met een royaal waterreservoir I
zodat het oppervlak van de insnijdin-
gen zich helemaal onder water be- i
vindt. Het vocht zorgt ervoor dat de j
naalden niet ontijdig verkleuren en j
afvallen. Bovendien is een vochthou- j
dende kerstboom aanzienlijk minder
„vatbaar" voor brandjes.
Wat die brandjes betreft: niet al-
tijd zijn „echte" kaarsen de boosdoe-
ners! Een elektrische kerstboomver- j
lichting, die niet voor honderd pro-
cent in orde is, levert een even groot j
gevaar op.
Reptielleer is er nu ook in kleuren,
in modekleuren nog wel. De huid van
de krokodil wordt bijvoorbeeld ver
werkt tot tassen in bordeauxrood,
chocoladebruin en zwart. Ook slange-
leer wordt geverfd in geraffineerde
tinten, passend bij de kleuren van
het wintermodepalet 1966-1967.
Amerikaanse tijdschriften brengen
deze maand kolommen vol suggesties
voor niet alledaagse kerstcadeaus.
Een bloemlezing uit hetgeen de gulle
gever op zijn weg tegenkomt: mini-
panties van stretch, niet alleen voor
vrouwen maar ook voor mannen; ge
parfumeerde stropdassen voor heren;
voor trouwe viervoeters een met plu
che gevoerd hondehok van kerse
hout; voor kleine jongetjes een „spre
kende vliegmachine" met een stern-
tweede kerstdag als onderdeel van
een sandwichmaaltijd, ter vervan
ging van de warme maaltijd. Zoiets
valt op tweede kerstdag meestal in
betere aarde dan wéér zo'n uitge
breide tafel.
Nog een paar suggesties voor ge
makkelijke en toch aantrekkelijke
menu's.
Varkenshaasjes met aardappelpu
ree en appelmoes: braad de varkens
haasjes goudbruin en leg intussen in
Na zo'n betrekkelijk eenvoudige
maaltijd is de culinaire fantasie vast
nog wel toereikend voor het beden
ken van een weinig bewerkelijk en
toch attractief nagerecht. Een paar
schaaltjes met gemengd fruit en ge
mengde noten vragen helemaal geen
extra werk voor dit onderdeel van de
maaltijd. Voor kaasliefhebbers is een
kopje koffie met daarbij crackers en
diverse soorten kaas altijd een hoog-
genoteerd nagerecht. Uitgeperste si
naasappelhelften, gevuld met vanille-
vla uit de fles, die vermengd is met
sinaasappelsap en wat stijfgeslagen
room, kunnen rekenen op de warme
waardering van gasten die van een
zoet dessert houden dat er bovendien
aantrekkelijk uitziet.
Voor een dessert met een „frisse"
inslag tenslotte nog dit recept: een
paar lepels uitgelekte yoghurt, ge
combineerd met een paar lepels va-
nillevla, bedekt met wat brame- of
bessesap en gegarneerd met een
vleugje geklopte slagroom.
MSMINNNMttSMMHNS
metje dat voortdurend zegt „Dames
en heren, riemen vastmaken".
Speelgoed voor volwassenen is er
ook: vier chimpansees die van top tot
teen op de Beatles lijken en door een
elektrisch mechaniekje in actie kun
nen komen. Het hele stel kost 3.500
dollar en dat mag een koopje worden
genoemd, vergeleken bij de fabelach
tige honoraria van de echte Beatles.
Amerikaanse top-geschenken zijn dit
jaar oude toneel- en circusaffiches, en
(bij de statusartikelen) gouden siga
rettenaanstekers in de vorm van een
krokodil, een kikvors of een rinoce-
rosje. De beestjes worden soms ook
nog met robijnen en diamanten ver
sierd.
Als de kerstboom na de feestda
gen in december nog te mooi is om
hem al naar de vuilniswagen te
verwijzen, zou u er een „vogel-
voederboom" van kunnen maken.
Plant de boom in de tuin en hang
de bovenste takken vol met hapjes
waarvan de vogels houden: pinda-
snoeren, vetbolletjes en meer van
zulke delicatessen voor de geveder
de vriendjes. Bij koud en droog
weer houdt de boom het op deze
manier soms nog een hele tijd vol.
Hang het voedsel alleen in de bo
venste takken, met het oog op
buurtpoezen met kwade bedoelin
gen!
Zo krijgt u mooie rustige (kerst)-
kaarsvlammen:
Zet de kaarsen niet te dicht bij el- GerinQu
kaar, anders gaan ze door de weder-
zijds uitgestraalde warmte vervor
men en druipen.
Zet geen kaarsen op de tocht of bo
ven een brandende kachel; de kaars
brandt pas mooi als de vlam in rust
is.
Kaarsen moeten rechtop staan; dat
geldt vooral voor kerstboomkaarsen.
Houd de hand achter de vlam bij het
uitblazen van de kaars en vermijd
aanraken van de (broze) pit die ge
makkelijk kan breken. Worden kaar
sen als rookverdrijvers gebruikt,
steek ze dan aan voordat met roken
wordt begonnen. Laat geen afgebro
ken pitten of stukjes lucifer in de
„kom" van de kaars liggen: ze gaan
meebranden en verwoesten het uiter
lijk schoon van de kaars!
Wat betekenen kleuren voor de
vrouw? Geel doet haar denken aan
humoristische zaken en aan zinde
lijkheid. De Amerikaanse vrouw is
een uitzondering: zij ziet in geel
niets humoristisch. Nederlandse
vrouwen denken bij deze kleur vaak
aan het begrip „goedkoop".
Een Engels researchbureau heeft
dit allemaal ontdekt bij een enquête
onder huisvrouwen in Engeland, de
Verenigde Staten, Frankrijk, Zwitser
land, Nederland, Zweden en Italië. De
achtergrond was zeer zakelijk: men
wil de vrouwelijke reacties op kleu
ren leren kennen met het oog op de
verpakking van artikelen voor export.
Rood bleek „stimulerend en warm"
te zijn en werd, evenals geel, door de
meeste vrouwen met het begrip „hu
mor" in verband gebracht. Ook werd
rood wel geassocieerd met modern,
interessant, duur, vuil. Blauw werd
„serieus, kalmerend, mannelijk" ge
noemd, maar ook „ouderwets, saai,
kil". Groen bleek een neutrale kleur
zonder specifieke eigenschappen te
zijn.
Voorts bleek nog dat Franse en Ne
derlandse vrouwen bij rood aan speel
goed en juwelen denken, Zwitserse
vrouwen aan suikerwaren, Ameri
kaanse vrouwen aan cosmetica en
toiletartikelen. Bij blauw dacht ieder
een aan schoonmaakmiddelen, behal
ve de Zwitserse dames die het
schoonmaakmiddel groen zagen en
bij blauw aan textiel dachten. Boven
dien zagen zij cosmetica geel, terwijl
men in verscheidene andere landen
de kleur groen met cosmetica en toi
letartikelen associeerde.
Idee voor verliefden die zich wil
len verloven: verlovingsringen met
een bijpassende armband. Een Ne
derlandse ringenfabriek brengt ze
in de handel. Er zijn gladde exem
plaren, passend bij de klassieke
gladde ring, maar ook bewerkte,
met hetzelfde werkje als de bijbe
horende verlovingsringen.
De kalkoen duikt trouwens al
j eerder in de historie op. Colum-
j bus ontdekte niet alleen Amerika.
I maar ook de kalkoen, die bij
I sommige indianenstammen in de
j nieuwe wereld dikwijls op het
j menu stond .Men at de kalkoen
i in gebraden toestand en maakte
j van de beentjes pijlen en versier-
j selen. Op de toen nog in het wild
j levende kalkoen werd intensief
I gejaagd.
j Het veelbewogen verleden van
j dit specifieke kerstgevogelte is
dus bepaald niet „typisch En-
gels", al is het eten van kalkoen
wel nauw verbonden met de
j Engelse kerstviering. Ook de
j naam „turkey" komt, volgens de
j kalkoenkenners, van een heel an-
j dere bakermat dan de Engelse.
Columbus moet namelijk in eer-
j ste instantie de kalkoen voor een
j bijzonder soort pauw hebben aan
gezien. Omdat hij bovendien van
mening was dat hij in Indië te
recht was gekomen, bracht hij
het beestje naar Spanje onder de
naam „toka", een Indische be
naming voor de pauw. In Spanje
maakten Joodse kooplieden hier
van in het hebreeuws „tukki",
en dit woord zou weer door de
Engelsen tot „turkey" zijn ver
vormd.
In de ogen van de Amerikanen
moet de kalkoen altijd een bij
zondere vogel zijn geweest. Dat
wordt onder meer afgeleid uit
kronieken uit de zeventiende
eeuw, waarin wordt verteld over
uitbundige .thanksgivingsfeesten'
die als dank voor overvloedige
oogsten werden georganiseerd.
Kalkoen was dan de hoofdschotel
op het menu, een traditie die in
het moderne Amerika op
„Thanksgiving Day" (de derde
donderdag in november) nog al
tijd in ere wordt gehouden.
De Amerikaanse vrijheidsheld
Benjamin Franklin heeft zelfs
eens aan zijn dochter geschre
ven, dat hij liever de kalkoen
(„een waardig, oorspronkelijk en
respectabel inwoner van Ameri
ka") als symbool van zijn land
had gezien dan „de kale adelaar
die, zoals sommige mensen, leeft
van roof en andere valse praktij
ken, in het algemeen armzalig is
en hoogst onbetrouwbaar". Niet
alleen in culinair opzicht stond
de kalkoen dus hoog genoteerd.
Het Franse woord „dinde" voor
kalkoen zou kunnen zijn afgeleid
van de benaming „coq d'Inde":
Indische haan. Ook die benaming
wijst weer in de richting van het
door Columbus ontdekte land dat
aanvankelijk voor Indië werd aan
gezien. De Grieken zagen de kal
koen eveneens als een belangrijk
personage. In een van de treur
spelen van Sophocles weent „een
koor van kalkoenen" over de
dood van koning Meleager van
Macedonië die de eerste kalkoe
nen „van ergens overzee" naar
Griekenland zou hebben gebracht.
Aan de bereidingswijze van de
kalkoen komt tegenwoordig wel
wat meer raffinement te pas dan
in de tijden van Columbus en
Cortes. Culinaire experts omrin
gen hun kerstkalkoentje met pa
prikapoeder en witte wijn, met
een cranberrysaus, met een vul
ling van pruimen en appelen, met
een roomsausje, met een saus
van gember en kerrie of met pit
tige kruiderijen in tropische
trant; paprika's, pimentos, olij
ven, knoflook.
In welk „jasje" de kerstvogel
ter tafel verschijnt: zorg altijd
voor langzaam ontdooien en lang
zaam braden als het om diep
vrieskalkoen gaat. Gebruik bij
het ontdooien nooit warm water
of kachelwarmte. Zet het beest
een nachtje „op kamertempera
tuur" en zorg bij het braden voor
een maflg vuur of etn matig war
me oven.
De gastvrouw die haar Kerstgasten een kalkoentje voorzet dat
naar moderne trant „aan het spit" is geroosterd, is in dit op
zicht toch niet zo modern als zij misschien wel denkt. „Kalkoen van
het spit" werd in de zestiende eeuw al gegeten door de Azteken en
de Spaanse veroveraar Cortes moet een van de eerste blanken zijn
geweest die in het Mexico van die tijd de geroosterde kalkoenbout
leerde eten en waarderen.
