Vc
ie Molen no. 1
ie Molen no. 2
ie Molen no. 3
ie Molen no. 4
ie Molen no. 5
ie Molen no. 6
ie Molen no. 7
ie Molen no. 8
Molen no. 9
ie Molen no. 10
oor de komende dagen rond de jaar
wisseling hebben wij voor onze lezers in de Gel
derse Vallei en de Utrechtse Heuvelrug een Tien
Molen Tocht uitgezet langs een prachtige route op
de grens van het Gelderse, het Utrechtse en het
Betuwse. Er zullen nog genoeg dagen komen dat
we binnen moeten zitten en daarom nodigen wij
iedereen die deze krant leest en een vervoermiddel
tot zijn beschikking heeft uit, mee te gaan er op
uit, langs Tien Molens. Een uitnodiging om van de
schoonheid van de natuur te genieten óók om
te piekeren en te puzzelen en om eventueel een
ander een dienst te bewijzen. Want als wij denken
aan een toertochtje met de auto, moet het moge
lijk zijn een beetje Jn te schikken" en vrienden,
kennissen en familie met hun kinderen mee te ne
men.
Het wordt een mooie en bovendien een leerza
me trip. We gaan over een route van ongeveer 75
kilometer en wij ontmoeten daar tien molens. Als
we die goed in de gaten houden en de puzzelre
dactie van ons blad het antwoord geven op tien
vragen, dan kan het gebeuren dat deze Tien Mo
len Tocht naast veel toeristisch genoegen ook nog
een prijsje schenkt. Daarover straks.
Overal op de route, die op deze pagina in een
blinde kaart is aangegeven, kunnen onze lezers op
de tocht „inhaken" dus zowel bij molen no. 6. in
Veenendaal, als bij no. 9 in Ede of no 4 in
Amerongen. Als men het rondje langs de tien mo
lens maar meedraait, behoeft men niets te missen.
Maar omdat we toch ergens moeten beginnen,
hebben wij het stadje Rhenen gekozen. Nee, we la
ten onze lezer? niet dom-weg van molen naar mo
len rijden. Wie met deze tocht meedoet, zal nog
wel eens uit de auto moeten stappen.
Daar gaan we dan. Onze molen no. 1 is de be
kende Panorama-molen in Rhenen. Daar moeten
we even heen, want bij deze molen hoort vraag
no. 1: Wat kost een kopje koffie in het restaurant
van de Panorama-molen. (Op het Frederik van de
Paltshof is een prachtige gelegenheid de auto even
te parkeren en om meteen even te genieten van
de oude Cunera).
Weer instappen en richting Rijnbrug rijden. Niet
te snel de brug over. Het immense rivierlandschap
is welhaast nergens zo mooi als hier.
Een paar honderd meter na de brug gaat rechts
een afrit de polder in. Die nemen wij.
Men gaat dan dwars door de Marsch-
polder en de boomgaarden. En kijk nu eens hoe
fijn dat Betuwse land is. Hóé komt de robuuste
torenkolos van Lienden daar schemerig uit, achter
het takkenbos van de hoog optorenende populieren,
die de oude Rijnstrang begeleiden.
Om bij de watermolen van de Marsch te komen
tocht
moet men, na alsmaar recht door te zijn gereden,
de Zandstraat naar rechts inslaan en aan het einde
daarvan, weer links gaan. Dan de weg langs de
enorme kleiplassen volgen: fijne wildernissen met
in de winter vooral duizenden watervogels, allerlei
eenden, meerkoeten en soms een koppel wilde zwa
nen.
Dan, om het hoekje van een boomgaard, onze
molen no. 2. Hier is de te beantwoorden vraag:
Hoeveel centimeters bedraagt de afstand tussen
de twee staande paaltjes van ons doorkijkje
(écht secuur meten hoor!).
Vérder, door dit wondermooie landschap met de
slingerende lijn van de peppels in de oude Rijn
bedding. Wij rijden zó maar dwars door de voor
malige Rijn heen. Aan de Betuwse kant komen
wij op de Oude Rijnbandijk. Een eindje gaan wij
naar links de dijk op, met een wijde boog om de
Nieuwe heen en dan naar .rechts de dijk af op het
dorp Lienden aan.
Al spoedig krijgen wij een van Nederlands mooi
ste poltorenmolens in het vizier (onvergelijkbaar
mooi en nog altijd in vol gebruik). Vraag no. 3:
Hoe heet deze molen?
Op het groen geschilderde bord achter de wieken
leest U de woorden: „Bij storm en wind is God
mijn vrind". Ja, molenaars waren wijze mannen.
De spreuk is een getuigenis!
Onze Tien Molen Tocht vervolgen wij over de
weg die tussen de geweldige dorpstoren en het
molenjuweel gaat, dus langs Liendens muziektent.
Bij het gemeentehuis, waar een sierlijke lantaarn
de driesprong markeert, slaat men naar rechts af
in de richting van Ommeren.
Mensen met tijd óver kunnen na Eek en Wiel via
Maurik langs de Rijn naar de pont van Ameron
gen. Indien de waterstand eventueel in de komen
de dagen zó hoog is dat de ponten „eruit worden
genomen" (of wat ook kan, dat u passagiers hebt
met „pont- of watervrees") dan raden wij de deel
nemers aan deze tocht aan via de grote route naar
molen no. 4 te gaan (dus even richting Tiel, dan
linksaf via Ommeren naar Resteren, Rhenen). Is
dat alles teveel In een keer, dan kan men de rit
over twee dagen verdelen met één dag de Betuwe-
helft en de andere dag de Valleihelft. Gaan we de
pont over? Welaan, met een paar bochten zitten we
op de veerweg en dan steken wij de Rijn over ricn-
ting Amerongen.
De Amerongse molen is onze vierde molen, een
typische molentors waartegen een heel complex
silo's is gebouwd. De molenromp is voor een deel
met klimop begroeid. Daarin wemelt het van de
vogels, die er 's winters een beschut plekje vinden
en... voer rond de molen in overvloed. Neem eens
de moeite door de smalle straatjes van Amerongen
te rijden. Maar stop eerst eens even voor vraag
no. 4: Zit de graansilo aan de Noord-, Oost-, West-
of Zuidzijde van de molen?
Bij ,,'t Rode Hert" komen wij op de Rijksstraat
weg om richting Eist te gaan. Weer even stoppen
om bij 't mooie molentje te komen. .Vraag no. 5 is
misschien wat moeilijk en daarom heel goed kij
ken. De vraag luidt: Wat valt u op bij foto no. 5?
Verder gaan we richting Veenendaal en als we
even later de berg afkomen en ver weg in de diep
te Veenendaal voor ons zien liggen, gaan we da
brede Kerkewijk op.
In zo'n fabrieksplaats vol flats en moderne ker
ken, verwacht je niet iets als een molen. Ja, toch
wel en... nog wel twéé! (Foto 6a en foto 6b) Onze
vraag luidt: Welke van deze twee molens maakt
een kans binnenkort te verdwijnen?
Nu weer even goed opletten. Via wat bochten
werk komen we in Renswoude. Daar stond vroeger
ook een molen. Hij is evenwel door brand verwoest.
Maar veel vergoeden het prachtige kasteel en de
zéér vermaarde zeventiende-eeuwse koepelkerk van
de Hervormden. Zijn we het eigenlijke dorp door,
dan zien we rechts het roodstenen monument voor
de gevallenen en daar moeten we naar rechts de
Oude Barneveldse weg op.
Alras zien wij links een prachtige, tot in de
puntjes verzorgde molen (foto 7). En dan weer
onze vraag: In welke provincie ligt deze molen?
(Gelderland of Utrecht).
Om vie Lunteren onze achtste molen te bereiken
gaan wij de eeuwenoude Hessenweg op, die in de
Napoleontische tijd de weg werd waarover de
postverbinding met Amersfoort plaatsvond Hier
reden de postkoetsen; vandaar: Postweg.
Even buiten het dorp Lunteren vinden wij een
robuuste molen, maar die gaan wij met een „dag
molen" stilletjes voorbij. Wij voerden onze puzze
laars tot nu toe in veel gevallen over mooie en
goede binnenwegen. Nu nemen wij maar eens
'a heren weg, de hoofdweg dus.
Even later moeten we toch weer van de grote
weg af om in de Doesburgerbuurt bij de wijd en
zijd vermaarde laat-middeleeuwse molen te komen.
Molens van dit type vindt men in ons land niet zo
veel meer. Scherpenzeel had een heel mooie, maar
die is in de meidagen van 1940 verwoest en nooit
herbouwd. Onze vraag bij deze molen kan heel
kort zijn: Wat voor soort molen is dit?
Tussen Lunteren en Ede rijden wij door naar ons
volgende object: de molen van Ede (no. 9). Waar
staat die eigenlijk? Doorrijden maar tot men het
dorp bereikt heeft. Als het druk is mgg er niet zo
veel in de kom van dit welhaast tot een stad uit
gegroeide oude dorp. Wij laten de stoere toren en
voor zo'n Veluws dorp groots kerkgebouw links lig
gen, passeren rechts het lokaallijntje EdeAmers
foort en staan dan al of niet voor de dichte spoor
bomen, omdat er nou net een sneltrein tussendoor
moest.
Stoppen moet men hier voor onze Tien Molen
Tocht tóch.
Rechts staat die, zo nodig aan restauratie toe
zijnde molen. Zal hij verdwijnen Molens hebben
het in onze dagen zwaar te verduren. En nu de
vooi'laatste vraag: Hoe heet de kazerne, die zich
vlak bij deze molen bevindt?
Verder gaan we, recht toe recht aan „naar 't
goeie Bennekom", zoals de ouden zongen op de
Veense ossenmarkt. Wageningen komt dan in zicht
en daarmee de laatste van ons tiental molens. Bij
deze molen moet de centimetermaat weer even
voor de dag komen, want de laatste vraag luidt:
Hoe groot is de dooi'snede van de molensteen, die
naast de ingang staat?
XXX
Dat is dan de tocht. Het is dus duidelijk dat
iedere deelnemer kan beginnen wéér en wannéér
hij wil. Voor de beantwoording van de vragen moe
ten natuurlijk wel de 10 molens worden bezocht.
En nu op pad met de auto, op de scooter of de
bromfiets. Geef vrienden, kennissen of familiele
den, die geen vervoermiddel hebben, een lift en
puzzel sómen! Behalve de krant natuurlijk ook
meenemen: potlood, papier en meetlint. Het ant
woord op de tien vragen kort en duidelijk op een
briefkaart schrijven en vóór 16 januari a.s. opstu
ren naar de redactie van dit blad onder het motto:
Tien Molen Tocht.
Voor de inzenders van een goede oplossing is een
pr(js van f 75.beschikbaar.
