Verzet in Israëi
hu weli j ks we L ten
egen
Glaasje op?
Üiat je rijden!
een
nieuwe
liefde
Kinderleed in Vietnam
is het zwaarst
Voor velen bron van
grote
moe
De mensen zoeken een nieuwe liefde. Waarin het geheim
leeft van respect voor de ander. Van zèlfrespect ook.
De mensen zoeken een nieuwe manier van leven.
Niet eng en begrensd door versleten tradities. Maar
royaal en vrijuit. Naar een nieuwe maat en een nieuw
plan. Gebouwd op respect voor de ander en voor
het leven. Het leven, dat beslopen wordt door zakelijkheid
en techniek, en geweld en vervelende verveling.
De kerk heeft iets te zeggen. Ze predikt de zwakheid van
God en de dwaasheid van God. De zwakheid van God
en de dwaasheid van God, dat is Jezus. Die geboren
werd in een stal en doodging aan een kruis. Die bad voor
zijn moordenaars. Die liefhad wie hem geweld aan deed.
Hij is de nieuwe liefde. Hij is het die feiten andeio
en harten nieuw gemaakt heeft. Zodat een leven opnieuw
kan starten. En opnieuw interessant wordt.
In deze volwassen wereld is een andere kerk nodig dan
vroeger. Opgestaan uit de verstarring. Die er opnieuw op
durft wedden dat de zwakheid van God en de
dwaasheid van God sterker zijn dan de mensen.
De kerk is hard en optimistisch aan het werk in deze
wereld. Op plaatsen waar mensen in de knel geraakt zijn
door harde feiten. Of eenzaam zijn en ontredderd.
Op plaatsen waar onrecht dreigt. Of verveling gaapt.
De kerk is aan het werk.
En zij wil dat doen met doeltreffende, moderne middelen.
Ligawil een nieuwe koers
Terug
Zaak Delgado
voor de V.N.
Blinde verkopers
van loten in
Brussel beroofd
Kerstincident in
Johannesburg
Ontspanning in
Sikh-kwestie
WOENSDAG 28 DECEMBER 1966
Tn Israël is een burgerlijk huwelijk onmogelijk; de mensen worden door gees-
telijken in de echt verbonden.
Een Joods huwelijk is een hele gebeurtenis met geijkte riten en bijkomende
gebruiken, die onderling sterk verschillen, al naar gelang de diverse gemeen
schappen van immigranten. Er is altijd veel toeloop.
De Israëli's houden van koppelen en een „gatoena" (huwelijk) is een druk be
zochte feestelijke gelengenheid. die plaats heeft in de synagoge, thuis of
's zomers in de tuin.
Doordat men zich voor het sluiten
van een huwelijk moet wenden tot
geestelijke gezagsdragers, zijn som
mige groepen mensen in Israël in fei
te uitgesloten. De overwegend conser-
vatief-orthodoxe rabbijnen verbinden
slechts „gewone" joden met elkaar in
de echt. Christenen en islamieten
tien procent van de 2.6 miljoen zielen
tellende bevolking kunnen voor een
huwelijk terecht bij de eigen geeste
lijken, doch aanhangers van gods
diensten en sekten die in Israël geen
gemeenten hebben bijvoorbeeld
boeddhisten kunnen niet op deze
wijze trouwen.
Het bevoegde rabbinaat verleent
geen medewerking tot „gemengde"
huwelijken. Zelfs indien de niet-joodse
partner wil overgaan tot het joden
dom, worden bekering en huwelijk
niet automatisch toegestaan. De be
keerling moet eerst aantonen, dat de
voorgenomen verandering van gods
dienst voortspruit uit religieuze over
wegingen, niet uit louter romantische.
Er zijn in Israël verscheidene ande
re beperkingen voor een huwelijk.
Mannen die luisteren naar de achter
naam Cohen of een variant op Cohen
(Cohn, Kahn, enz.) mogen bijvoor
beeld niet trouwen met een geschei
den vrouw. Personen die buitenechte
lijk zijn geboren, is slechts een echt
verbintenis met lotgenoten toege
staan. Karaïten (een joodse sekte) en
lidmaten van de Bnei Israël (Indiase
joden) worden door het conventionele
rabbinaat niet erkend als „gewone"
joden en dus niet in staat gesteld met'
„gewone" joden te trouwen.
Deze beperkingen zijn volgens be
houdzuchtige rabbijnen nodig ter be
scherming van de zuiverheid van het
joodse ras. Zij veroorzaken veel leed.
Men kan de voorschriften natuurlijk
ontduiken door burgerlijk te trouwen
in het buitenland, doch dan bestaat
bij terugkeer naar Israël het gevaar,
dat zo'n huwelijk niet wordt erkend,
dat eventuele kinderen als onecht
worden beschouwd en zij later op hun
beurt de dupe worden van de huwe
lijksbeperkingen. Desondanks gaan
er geregeld trouwlustigen naar Cy
prus.
Sedert de uitroeping van de Israëli
sche staat, achttien jaar geleden, zijn
op het eiland Cyprus 500 in Israël niet
te voltrekken huwelijken gesloten.
Hoewel het rabbinaat dergelijke echt
verbintenissen als ongeldig be
schouwt, werden zij toch geregis
treerd op het Israëlische ministerie
van Binnenlandse Zaken, een bolwerk
van in religieus opzicht conservatieve
elementen.
De Liga tegen Religieuze Dwang,
een ongeveer tienduizend heterogene
leden tellende, niet-politieke organisa
tie, die scheiding tussen kerk en staat
voorstaat, beijvert zich onder meer
voor de instelling van het burgerlijk
huwelijk in Israël en poogt de slacht
offers van de huidige bepalingen mo
rele en juridische steun te bieden.
„Het vrijwel ontbreken van open
baar vervoer en mogelijkheden tot
ontspanning op de sabbat (zaterdag,
de enige vrije dag in de week), de
huwelijks- en echtscheidingsregelin
gen enfin, de hele greep van het
rabbinaat, dit alles is niet de wil van
het volk. De vertegenwoordiging van
de werkelijk religieuze partijen in de
Knesset bedraagt slechts vijftien a
achttien procent. Maar de mensen
van de coalitiepartijen voelen er
meer voor samen te werken met de
religieuze partijen dan met de uiterst
linkse groeperingen. En de religieuze
partijen bevorderen de handhaving
van verouderde joodse spijswetten,
begrafenissen en huwelijken. Het volk
zit met de narigheid. Nee, wij zijn
geen revolutionairen, maar de beper
kingen op het huwelijk druisen in te
gen de Verklaring van de Rechten
van de Mens," aldus J. Bin-Noen, lid
van het dagelijks bestuur van de Li-
ga.
Hij vestigde de aandacht op de
vreemde consequenties van de huwe
lijksbeperkingen. „Stel dat een Cohen
(afstammeling van de oude joodse
priesterkaste die zich in het dagelijks
leven ook moet houden aan niet voor
het algemene publiek geldende voor
schriften) uit stelen gaat en in de ge
vangenis terechtkomt. Zijn vrouw wil
van hem scheiden omdat zij niet
wenst dat haar kinderen een dief tot
vader hebben. Tenzij haar man er
mee akkoord gaat, kan een vrouw in
Israël nauwelijks echtscheiding ver
krijgen. Onze Cohen is echter een re
delijk man en hij geeft zijn fiat. De
scheiding wordt uitgesproken, er
gaan een paar jaar voorbij. Cohen
wordt ontslagen uit de gevangenis en
hij leidt een voorbeeldig leven. Zijn
vroegere vrouw vindt het nu jammer
dat haar kinderen geen vader hebben
en de voormalige echtelieden willen
hertrouwen. Maar Cohen mag niet
trouwen met een gescheiden vrouw,
hij mag niet hertrouwen met zijn
eigen gewezen vrouw!"
„En nu een ander staaltje. Een
Russisch gezin vestigde zich in Pe-
tach Tikva. Er komen namelijk wel
enige Russen naar Israël, ofschoon de
propaganda dit ontkent. De vader
was jood, de moeder geen jodin. Vol
gens de joodse wet zijn kinderen van
een niet-joodse moeder geen joden,
zodat ook de kinderen uit dit gezin
door de rabbijnen niet als joden wer
den beschouwd. Maar de Russische
familie raakte ingeburgerd in Israël
en alles ging goed tot een van doch
ters in haar militaire diensttijd ver
liefd werd op een „gewone" jood. Het
paartje ging naar het rabbinaat, doch
kreeg geen toestemming om te trou
wen hoewel de jonge vrouw in ver
wachting was. Haar verzoek om tot
het jodendom te mogen overgaan
werd afgewezen omdat ze niet kon
aantonen dat ze zich wilde bekeren
uit religieuze overtuiging. Ik weet
niet wat er met het gezin is gebeurd,
maar het laatste wat ik hoorde was
dat terugkeer naar de Sowjet-Unie
werd overwogen," zuchtte Bin-Noen.
Hij zei dat reeds talrijke slacht
offers van de huwelijksbeperkingen
de Liga om advies hebben ge
vraagd. „Wegens het risico voelen
wij niet veel voor huwelijken in het
buitenland. Er zijn andere moge
lijkheden: samenwonen, of het zo
genaamde particuliere huwelijk.
Een paartje dat samenwoont wordt
volgens oud joods gebruik bejegend
als een echtpaar. Dat is natuurlijk
niet bevredigend. Iedereen kan dan
wel lukraak gaan samenwonen.
Particuliere huwelijken hebben een
ordelijker basis."
„Indien een jong stel in het bijzijn
van twee joodse getuigen verklaart
een echtverbintenis aan te gaan,
wordt het beschouwd als wettig ge
huwd. Daar is geen speld tussen te
krijgen. De rabbijnen zijn ertegen
omdat zij de touwtjes in handen wil
len h-uden."
„De stoot tot de particuliere huwe
lijken werd gegeven in 1964, door de
Gaklai-affaire. Hoewel de naam Gak-
lai in niets lijkt op Coheh, werd een
zekere Gaklai door het rabbinaat als
een Cohen beschouwd. Hij wilde trou
wen met een gescheiden vrouw en
kwam bij ons om raad. Besloten werd
dat hij zijn toevlucht zou nemen tot
het praktisch in onbruik geraakte
particuliere huwelijk. Hij heeft ver
bitterd gevochten voor erkenning van
zijn huwelijk, onze advocaat heeft
hem verdedigd en hij heeft gewon
nen."
Sedertdien zijn vijftig Israëlische
stelletjes „particulier" getrouwd. De
registratie, op het ministerie van Bin
nenlandse Zaken, komt echter lang
zaam op gang. Slechts één van deze
paartjes ic tot dusver officieel als ge
huwd geboekt.
De strijd voor de rechten van de
„particulier" gehuwden duurt voort.
Twee van deze echtparen hebben zich
nu zelfs gewend tot het hooggerechts
hof. De eisers wensen, dat het hoog
gerechtshof de rabbinale rechtscolle
ges beveelt duidelijk te maken waar
om zij hebben nagelaten hun huwelij
ken geldig te verklaren en dat de mi
nister van Godsdienstzaken wordt ge
last aan te tonen, of er inderdaad re
den is de huwelijken niet te registre
ren.
De strijd tegen de huwelijksbeper
kingen is slechts één van de facetten
van een veel bredere actie tegen de
inmenging van het conservatief-ortho-
doxe rabbinaat in het leven van het
moderne Israël. De uitslag is onze
ker. Bin-Noen. zei nog: „We moeten
de wereldopinie wakker schudden.
Als de rabbijnen van buitenaf onder
druk worden gezet, is het pleit prak
tisch beslecht."
MADRID Nadat de Spaanse auto
riteiten op 16 decmber de zaak van de
moord op de vroegere Portugese gene
raal Humberto Delgado hadden afge
sloten, is in Madrid bekend gemaakt
dat de twee advocaten die voor de fa
milie van Delgado optreden de zaak
voor de Verenigde Naties willen bren
gen.
Delgado. een Portugees, werd vorig
jaar onder geheimzinnige omstandighe
den in Spanje vermoord. De Spaanse
rechtbank bepaalde vorige week, dat
zijn moordenaars zich in het buiten
land bevinden en dat de Spaanse justi
tie hen niet kan bereiken.
De advocaten Matiano Robles Rome
ro Robledo en Jaime Cortezo deelden
in Madrid in een perscommuniqué
mee, van plan te zijn „op het juiste
moment" de zaak voor de Verenigde
Naties te zullen brengen. Zij zouden
bewijsmateriaal in handen hebben
waaruit blijkt dat bij de moord niet al
leen Portugezen betrokken zijn geweest
maar ook „alle wereldburgers die in
staat van recht en orde wensen te le
ven". aldus het communiqué.
NEW TORK 196 ei Ir .V
Viëtnam 250.000 kinderen tengevolge
van oorlogshandelingen omgekomen,
ongeveer 750.000 werden gewond, ver
minkt of liepen brandwonden op, dui
zenden sterven aan ondervoeding, in
fectieziekten en onvoldoende behande
ling in overbevolkte, ziekenhuizen waar
soms het meest noodzakelijke instru
mentarium ontbreekt. Meer dan 10.000
weesjes lijden gebrek, duizenden kinde
ren sterven in vluchtelingenkampen
aan tuberculose en tyfus, duizenden
zwerven bedelend door de steden. Kin
deren van tien jaar geven zich al over
aan prostitutie.
In bepaalde gebieden doet de helft
van de bevolking elke maand een zelf
moordpoging.
Dat blijkt uit een verslag van Wil
liam Pepper, directeur van het cen
trum voor studie en onderzoek van het
Mercy College", een Katholieke in
stelling in de staat New York, dat hij
heeft uitgebracht van zijn onderzoek
dat hij zes weken lang in de lente van
dit jaar in Zuid-Viëtnam heeft ver
richt.
Het document van Pepper is gepubli
ceerd in het maandblad „Ramparts"
en is verlucht met verschrikkelijke fo
to's van verminkte kinderen.
Volgens Pepper bestaat 70 procent
van de slachtoffers van napalm-aanval
len uit kinderen. Soms worden zonder
dwingende noodzaak amputaties ver
richt om de doorstroming te bevorde
ren. zegt hij.
Aan dokters die ervan verdacht wor
den tegen de regering te zijn, worden
geen geld en medicamenten verstrekt,
het werk van „Terre des Hommes"
wordt uit politieke overwegingen be
moeilijkt, zegt Pepper.
Eind 1965 vroeg deze organisatie aan
Washington Zuidviëtnamese kinderen
voor behandeling naar Europese zie
kenhuizen te mogen overbrengen: dit
werd geweigerd.
Op eigen kosten verzorgde de organi
satie de overbrenging van 32 Zuid-
viëtnameesjes naar Zwitserland en Ne
derland. Toen deze organisatie een
tweede reis wilde verzorgen, bleek
- por -Pi k>nde»*ian "orlo«rs«'achto?
fer te zijn.
„Terre des Hommes" meent dat Sai
gon en Washington de verminkte kinde
ren voor het oog van de wereld ver
borgen willen houden.
Het tijdschrift „Ramparts" heeft het
document en de foto's in handen ge
steld van de directeur van Unicef (het
V.N.-kinderfonds), Henry Labouisse, en
hem dringend verzocht ter plaatse een
onderzoek te doen instellen.
BRUSSEL In Brussel is zaterdag
een Nederlander gearresteerd, die op he
terdaad werd betrapt by het beroven van
een blinde lotenverkoper. „Het Laatste
Nieuws" meldde maandagochtend, dat
de blinde zijn loten stond te verkopen bij
de uitgang van een warenhuis in de
Brusselse Nieuwst raat, toen hy voelde,
dat zijn tas met loten en geld werd weg
gerukt.
Op zijn hulpgeroep, zette een verkoop
ster van het warenhuis de achtervolging
in. Zij waarschuwde een politie-agent,
die de vluchteling enige straten verder
kon aanhouden.
Maandagmiddag vernam ,,Belga", dat
de arrestant de 41-jarige H. L. is, afkom
stig uit Rotterdam. De man zou bekend
hebben eerder in de week nog een blinde
verkoper van de nationale loterij op
straat te hebben beroofd.
Die eerste beroving is overigens nog
aanleiding geweest tot een provo-demon
stratie in de drukke Nieuwstraat. Een
aantal Brusselse provo's organiseerde n.l.
daags na de beroving een straatcollecte
om de man aan een schadeloosstelling
te helpen. De politie kwam echter tussen
beide en nam het reeds ingezamelde geld
in beslag omdat geen vergunning voor
de inzameling was gegeven. Dit leidde
daags erna tot een nieuwe demonstra
tie, ditmaal tegen het optreden van de
pohtie.
JOHANNESBURG. Een hoge ka
tholieke geestelijke in Johannesburg
heeft over zijn optreden van kerst
avond, toen hij vlak voor het begin
van de nachtmis anti-apartheidspam
fletten aan betogers ontrukte en ver
scheurde, gezegd, dat hij „een ogen
blik zijn zelfbeheersing verloor". De
bisschop had in tegenstelling tot de
protestantse kerken, het aan,, lakken
van pamfletten in de kerkportalen ver
boden, en toen de administrator van
het diocees, monseigneur John Wil
liams, de betogers voor dé kathedraal
zag staan, was hij in woede ontstoken.
Mgr. Williams zei dat zowel hij als de
bisschop op zichzelf niets tegen de ac
tie had, maar dat het hier om een po
litieke kwestie gaat, die zelfs diepgelo
vige christenen verdeelt „en wij vin
den dat Kerstmis een feest is dat door
alle christenen van elke kleur en elk
ras in eenheid en vrede behoort te
worden gevierd met vermijding van
politieke verdeeldheid".
AMRITSAR Op last van de reg
ring zijn vandaag 2400 personen vrijge-
late die tijdens de vasten van de
Sikhleider sant (heilige) Fatch Singh
waren gearresteerd, als zijnde een mo
gelijk gevaar voor de openbare veilig
heid. Voorts heeft de regering de pers-
censuur ingetrokken, die zij had inge
steld om ongeregeldheden te voorkomen
voor geval de sant en acht van zijn
volgelingen hun plan zich door zelfver
branding het leven te benemen zouden
doorzetten. Op het laatste ogenblik was
het de regering echter gelukt de betrok
kenen te bepraten.
Over de situatie zal overleg worden
gepleegd, heeft de regering beloofd. „Ik
ben bijzonder gelukkig", vertelde de
sant aan zijn aanhangers nadat hij het
aanbod van de regering overleg te ple
gen over een al tientallen iaren bestaan
de eis der Sikhs hun een afzonderlijke
deelstaat te geven had aangenomen.
Van Doorne's Automobielfabriek
N.V. te Eindhoven heeft besloten
een bedrag van een half miljoen gul
den beschikbaar te stellen voor de
stichting van een moderne verkeers-
tuin in Eindhoven.
Voor dat werk vraagt de
kerk uw persoonlijke
aandacht. En zij vraagt uw
persoonlijke hulp. Want
dat groeiende werk moet
dóórgaan. Daar is aan
dacht voor nodig. En ook
gewoon geld.
Er is veel te doen. Zéér
veel. Want de mensen
hebben het evangelie nodig
als brood. Dagelijks.
In de laatste dagen van dit
jaar vraagt de Hervormde
Kerk uw aandacht voor de
oudejaarskollekte. Omdat
er zéér veel te doen is.
Jeugdwerk, evangelisatie,
opbouwwerk, gezinszorg,
vormingswerk, bejaarden
zorg, maatschappelijk
werk, werk in havensteden,
werk onder Nederlanders
in het buitenland, opleiding,
ontwikkelingswerk,
recreatiewerk, hulp bij
geestelijke en materiële
nood.
Misschien vraagt u (velen
doen dit): hoeveel moet ik
geven om werkelijk te
helpen? Het antwoord is:
als het kan, geef dan de
opbrengst van 2 werkuren,
dat is 1/1000 deel van uw
jaarinkomen. Daar is al dat
werk echt mee geholpen.
U kunt dat in de kerk doen,
op oudejaarsavond.
U kunt het ook nu direkt
doen, op giro 50292,
van de Nederlandse
Hervormde Kerk,
Den Haag. Schrijf dan op
het strookje: Oudejaar 1966.
De kerk werkt Help dat
groeiende werk.
