Britse gevangenissen
lopen vlot leeg
Minister De Quay
deed concessie
Galabanket te Leiden
voor bruidspaar
A.R.P. bij uitstek een beginselpartij
Duikbootaffaire niet buiten
verkiezingsstrijd houden
Commissie Mountbatten
wil vele veranderingen
Tweede Kamer bezorgd
over werkgelegenheid
Vreemde toestanden in de „bajes"
Hoger nieuwsbladtarief uitgesteld
Geen kans voor
actiecomité
Rijksweg 50
GEKORTWIEKT
Onderzoek
Ellsworth Bunker
gehuwd
Weddenschap
T V-beelden
Continentaal plat
Kamer wil gekend
worden in nieuwe
voorwaarden
Water en gerechten uit Den Haag
In heel Nederland
marktverbod
voor varkens
KRACHTIG VERZET
Onrendabele lijnen
N.S. lieeft geld uit
schatkist nodig
Standpunt van drs. Schmelzer:
'4*.
ÖÖNDERDAG 5 JANUARI 1967
(Van onze Londense correspondent)
Met Kerstmis waren er in Engeland opnieuw zestien gevangenen op de
loop.
Er waren erbij, die slechts enkele maanden moesten uitzitten, maar anderen,
die heel lange straffen hadden.
Het is duidelijk, dat het zó niet kan doorgaan. De veiligheid van de burgers
en ook van het land zelf staat op het spel.
Dit laatste is glashelder bewezen
door de ontsnapping, op 22 oktober
j.l., van de meesterspion voor de
Russen George Blake en het eerste
door het weglopen uit een werk
groep'' buiten de gevangenis van de
geweldenaar Frank Mitchell op 12
december. Blake had een voorsprong
van twee uur op de politie, die met
grote vertraging bericht kreeg van de
ontsnapping. Hij kon dan ook achter
het IJzeren Gordijn verdwijnen. Mit
chell daarentegen hield zich de twee
de week na zijn ontsnapping bezig
met het schrijven van brieven aan de
Times". Daarin verzocht hij de mi
nister van Binnenlandse Zaken, Jen
kins, het tijdstip vast te stellen,
waarop hij vervroegd de gevangenis
zou mogen verlaten nadat hij zich
weer zou hebben aangegeven. Het
was niet de eerste maal, dat hij er
vandoor is gegaan. Hij gedroeg zich
overigens goed in de gevangenis en
kon er zeker van zijn, dat zijn „le
venslange" gevangenisstraf over en
kele jaren een einde zou nemen.
„Levenslang" betekent in Enge
land in de regel dertig jaren, die bij
goed gedrag tot twintig jaren worden
teruggebracht, al zijn er uitzonderin
gen. De moordenaars van de drie po
litieagenten, eind augustus in Londen,
hebben bijvoorbeeld levenslang ge
kregen met het uitdrukkelijk verzoek
van de rechter hen na dertig jaar
niet vrij te laten.
Onmiddellijk na de ontsnapping
van Blake had de Britse regering
aan een commissie onder leiding
van Lord Mountbatten (de vroege
re vlootvoogd en onderkoning van
India) opdracht gegeven na te gaan
wat kan worden ondernomen om de
gevangenissen „waterdicht" te ma
ken. Alsof zij de dringende nood
zaak van afdoende maatregelen
wilden onderstrepen, ontsnapten op
de dag dat het rapport werd gepu
bliceerd vijf gevangenen uit de ge
vangenis van Walton in het noor
den van het land.
Als eerste maatregel beveelt Lord
Mountbatten de benoeming aan van
een algemeen inspecteur van het ge
vangeniswezen, een man met gezag,
die bevelen moet geven en niet ach
ter zijn bureau blijft zitten. Verder
stelt hij voor om de nieuwe gevange
nis op het eiland Wight (waar onder
anderen Harry Roberts en zijn twee
medeplichtigen aan de moord op de
drie agenten zijn ondergebracht) zo
danig uit te breiden, dat er ruimte
is voor 180 in plaats van 120 gevaar
lijke misdadigers. De regering wordt
bovendien aanbevolen elders in het
land een tweede gevangenis met spe
ciale voorzieningen te laten bouwen.
Tenslotte geeft de commissie haar
oordeel over de wijze, waarop het
systeem van de „werkgroepen" kan
worden verbeterd. Zij wil die niet af
schaffen, want de „werkgroep" is de
eerste belangrijke stap naar reclasse
ring voor een behoorlijk leven in de
maatschappij. Het is voor de gevan
gene tevens een voorteken, dat zijn
straftijd zal worden bekort, dat de
langste tijd van eenzaamheid voorbij
is.
Lord Mountbatten wijst er echter
op, dat de behuizing of „hostels" voor
die werkgroepen het contact met de
buitenwereld en met andere gevange
nen niet mag bevorderen. Bij het in-
en uitgeloop kan men niet voldoende
letten op de mensen en de gereed
schappen, die voor uitbreken kunnen
worden misbruikt. De „hostels", zegt
Mountbatten, moeten volkomen vrij
staan van de andere gebouwen op het
terrein, zcdat zij van alle kanten kun
nen worden bewaakt.
In het rapport wordt ook de aan
dacht gevestigd op de zogenoemde
„honourparties", dat wil zeggen de
tewerkstelling van gevangenen op
vrij grote afstand van de gevangenis,
meestal in de buitenlucht. Daarbij
wordt min of meer gerekend op het
woord van de mannen om niet de be
nen te nemen, al blijft er natuurlijk
bewak'ng. In het rapport wordt voor
gesteld, in die groepen alleen gevan
genen toe te laten die het grootste ge
deelte van hun straftijd hebben uitge
zeten of die reeds bericht hebben ge
kregen, dat hun „levenslange" gevan
genisstraf tot tweederde of de helft
(van dertig jaren) zal worden bekort.
Het was uit zo'n „honourparty" dat
Frank Mitchell, de alom gevreesde,
uit het zicht van de bewakers ver
dween. Waarlijk fantastische bijzon
derheden kwamen toen aan het licht,
uit de gevangenis maar meer nog
buiten de gevangenis.
Mitchell had door zijn geweldige
lichaamsbouw en kracht zo'n over
wicht op zijn medegevangenen, dat
zij zijn schoenen poetsten en aller
lei andere karweitjes voor hem op-
KATMANDOE De 72-jarige Ame
rikaanse reizende ambassadeur Ells
worth Bunker, die destijds bemiddelde
in het conflict tussen Nederland en In
donesië om Westelijk Nieuw-Guinea, is
dinsdag in de Nepalese hoofdstad Kat-
mandoe in het huwelijk getreden met
de vrouwelijke ambassadeur van de
V.S. in Nepal, de 49-jarige Carol C.
Laise. Het is naar wordt aangenomen,
het eerste huwelijk van twee ambassa^
deurs in actieve dienst in de Ameri
kaanse diplomatieke geschiedenis.
MOUNTBATTEN
de zaak moet dicht
knapten, alsof hij de Lodewijk XIV
van het Huis was. Op de „honour
parties" maakte hij het echter, zon
der dat de bewakers er zich iets
aan gelegen lieten liggen, nog veel
bonter. Hij ging geregeld naar
kroegen in de buurt, waar men niet
wist wie hij was. Op zekere dag
vertrok hij zelfs met een taxi naar
de dichtstbijzijnde stad om er een
kanariepietje voor zijn zoontje te
kopen.
In de gevangenissen zelf bleek de
toestand al niet veel beter te zijn. Op
12 augustus 1964, in de vroege och
tenduren, ontsnapte 'n zekere Char
les Wilson uit de gevangenis in Bir
mingham. Het viel hem gemakkelijk
omdat een van de twee nachtwakers,
die hij in de keuken hielp, veel te
druk bezig was met het klaarmaken
van de „porridge" (havermeelpap)
om op zijn doen en laten te letten. En
meesterspion George Blake, die de
grootste geheimen aan de Russen had
verraden en daarvoor meer dan le
venslang kreeg, behoefde voor zijn
ontsnapping op 22 oktober j.l. uit de
Wormwood-gevangenis te Londen
niets anders te doen dan een paar
ijzeren staafjes van een ruit op een
bovengang stuk te slaan. Daarna be
landde hij op de kap boven een toe
gangsdeur van de gevangenis en
vandaar op een vuilnisbak. Hij kon
toen vlot over de buitenmuur wippen,
ook al omdat die halverwege een met
gras begroeide richel had. Aan de an
dere kant wachtte een handlanger,
die hem ijlings met een auto naar
een vliegveldje of een haventje
bracht. Toen een paar uur later zijn
verdwijning werd ontdekt, was Blake
al lang op weg naar Oost-Duitsland.
Het schijnt, dat de inrichting van
de andere Engelse gevangenissen niet
veel beter is. Lord Mountbatten heeft
niet alleen voorgesteld de gevaarlijk
ste misdadigers in aparte gevangenis
sen bijeen te brengen, maar hij heeft
in zijn rapport bovendien verklaard,
dat er momenteel geen werkelijk
„veilige" gevangenis in Engeland is.
Vernietigender oordeel is wel niet
denkbaar.
En om nu even een beeld te ge
ven van de hele situatie van de
ontsnappingen, een paar cijfers. In
de week, die volgde op de publika-
tie van het rapport-Mountbatten
ontsnapten opnieuw 32 gevangenen,
van wie er aan het einde van die
week zestien weer waren gepakt.
Maar sindsdien is er geen dag voor
bijgegaan, tot eind december, dat
er geen nieuwe gevallen werden ge
meld. Alles wijst erop, dat het ein
de van de „grote vlucht" nog niet
in zicht is.
Onder hen, die na die week ont
vluchtten, was John Mackrell, 51 jaar
oud, die bijna negentien jaar heeft
doorgebracht in Broadmoor, de ge
vangenis voor geesteszieken nadat hij
in 1947 een taxichauffeur had ver
moord. Hij ontkwam voor de tweede
maal uit een gewoon ziekenhuis voor
gevangenen.
Zozeer is het publiek ervan over
tuigd dat de stroom van ontsnappin
gen zal aanhouden, dat een „bookma
ker" er weddenschappen op heeft
aangenomen. De vlucht uit de Engel
se gevangenissen is overigens geen
verschijnsel van de laatste weken, al
heeft men voordien nooit zo'n groot
aantal tegelijkertijd aan de haal zien
gaan. In totaal namen in 1966 niet
minder dan 692 gevangenen de benen
en 121 van hen lopen nog altijd op die
benen vrij rond.
Enerzijds vloeien de gevangenissen
in Engeland dus te snel leeg een
enkele ontsnapping kan men natuur
lijk nooit voorkomen anderzijds
zitten ze veel te vol. Men stopt hier
namelijk veel personen in de gevan
genis, in voorlopige hechtenis, van
wie men zeker weet, dat zij er met
een boete afkorpen, bijvoorbeeld men
sen die hun verplichtingen bij huur
koop niet vervullen, hun tv- en radio-
vergunning niet hebben betaald of
vanwege andere lichte vergrijpen.
Om dat tegen te gaan is een nieuwe
wet in de maak. Zij die voor de eer
ste maal wegens een licht vergrijp
met de justitie in aanraking komen,
zullen niet meteen in het cachot wor
den gestopt.
De bevolking van de gevangenissen
in Engeland is, naar de minister van
meedeelden, in twaalf maanden tijds
van 29.600 tot 33.000 gestegen. Het
onderhoud van die mensen kost ook
te veel geld, evenals het opsporen
van de ontsnapten. En er is eveneens
te weinig geld beschikbaar voor de
cipiers, zodat hun aantal volkomen
onvoldoende is. In deze situatie zal nu
langzamerhand door de regering ver
andering worden gebracht. De bevor
dering van gevangenispersoneel zal
worden versneld. Zij zullen bijvoor
beeld niet langer zestien jaren hoeven
te wachten, voor zij voor de eerste
maal in rang omhoog gaan. Ook zul
len de „prison-officers", die wat de
bewakmg van de gevangenen betreft,
er maar met de pet naar gooien,
voortaan disciplinair gestraft wor
den.
Tenslotte zullen een aantal gevan
genissen, waarin de gevaarlijkste
misdadigers zitten, van televisie
installaties worden voorzien, die dag
en nacht een beeld zullen geven van
wat zich op de binnenplaatsen en aan
de buitenkant van de muren afspeelt.
Niet langer zullen handlangers, als in
het geval van Blake, zich daar onop
gemerkt met een bloempotje kunnen
ophouden om op het juiste moment de
gevangene een handje te helpn. Dat
bloempotje was camouflage. Aan de
andere kant van de straat bevindt
zich namelijk een ziekenhuis. De be
woners van de huizen tegenover de
muur dachten ongetwijfeld, dat is
iemand, die op het bezoekuur wacht.
Voor de lezers van de dagbladen
zijn de ontsnappingen interessante
kost, maar de mensen die in afgele
gen huisjes of boerenhoeven in het
uitgestrekte en ongerepte „moorland"
mijlen ver rondom de beruchte ge
vangenis van Dartmoor wonen, krij
gen telkens de schrik van hun leven
als de radio aankondigt, dat zij ra
men en deuren gesloten moeten hou
den en bij het minste onraad de poli
tie moeten bellen, omdat er weer een
gevaarlijk misdadiger is verdwenen.
(Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG De Tweede Kamer
heeft zich woensdagmiddag tijdens de
behandeling van de begroting van Eco
nomische Zaken, uiterst bezorgd ge
toond over de werkgelegenheid, voral
in het noorden van het land. He effect
van het tot nu toe gevoerde regionale
industrialisatiebeleid is geheel teniet
gedaan, zo was de algemene mening in
de Kamer.
Drs. D. F. van der Mei (CHU) vond,
dat een krachtig regionaal industriali
satiebeleid in het noorden nodig is en
hij vond dat tot nu toe het beleid niet
aan de verwachtingen had beantwoord.
Mr. R. J. Nelissen (KVP) ging nog een
stapjé verder. „We zijn eigenlijk nog
niet verder gekomen dan de situatie
van een tweetal jaren terug", zo be
toogde mr. Nelissen, die van mening
was, dat vele gedane toezeggingen niet
waar zijn gemaakt.
Hij herinnerde er aan, dat de minis
ter vorig jaar, toen deze als staatsse
cretaris speciaal belast was met het
regionale industrialisatiebeleid, een her
overweging van de doelstellingen van
het beleid had toegezegd en ook een
nota had aangekondigd. Daar is niets
van gekomen. Voor de toekomst kun
nen we dat niet aanvaarden, verklaar
de mr. Nelissen.
Wel begreep hij, dat dit overgangska
binet niet met diep ingrijpende wijzi
gingen kan komen. In de komende ja
ren zal er meer moeten worden geïn
vesteerd, meer mogelijkheden moeten
worden geschapen en er zal een flesei-
bel beleid moeten worden gevoerd. Mr.
Nelissen dacht hierbij ook aan facilitei
ten voor bestaande bedrijven.
Drs. D. Roemers (PvdA) vroeg of er
nu wel of geen nota over het noorden
komt, een vraag waarbij vele afgevaar
digden zich aansloten. Staatssecre
taris Van Son van Economische Zaken
zou namelijk, volgens persberichten, in
Groningen hebben gezegd, dat er van
dit kabinet geen nota is te verwachten.
Mr. Nelissen (KVP), mr. Portheine
(WD), drs. Van der Mei (CHU) en de
heer B. Roolvink (AR) hechtten meer
waarde aan doeltreffende maatregelen
dan aan een nota. Mr. Portheine vond
het zelfs juist, als dit kabinet geen no
ta indient. Het vorige kabinet heeft al
zoveel nota's ingediend, dat het veel
belangrijker is te weten of dit kabinet
plannen heeft voor het noorden.
De heer P. Jongeling van het Gere
formeerd Politiek Verbond noemde het
„bijzonder teleurstellend", dat de nota
wordt uitgesteld, maar hij was het met
de andere afgevraardigden eens, dat men
niets heeft aan een nota zonder beleids
lijnen.
ADVERTENTIE
OLIFANT VERLIEFD
Wel eens een verliefde Olifant meege
maakt Groots, man, groots Stel Je
voor, een. Olifant verliefd op de liefheb
bers van een zachte jenever! Liefheb
bers van een zachte jenever verliefd op
Olifant! Liefde op de eerste nip. Weder
zijds, voor het leven. Proost!
DEN HAAG De Tweede Kamer
wil gekend worden in eventuele nieu
we voorwaarden voor de olie- en gas
winning op het Nederlandse deel van
het continentale plat. Deze wens kwam
woensdag tot uitdrukking tijdens de be
handeling van de begroting van Econo
mische zaken voor 1967.
Drs. D. Roemers (P.v.d.A.) verwees
naar de toezegging van de minister-pre
sident, volgens welke met de kamer
commissie vertrouwelijk overleg zal
worden gepleegd, indien het kabinet-
Zijlstra besluit wijziging te brengen in
de voorwaarden, die door minister Den
Uyl waren opgesteld. De heer Roemers,
die er aan herinnerde, dat zijn fractie
zich destijds had gesteld achter de mo-
tie-Blaisse, waarbij de inspraak van
de Kamer mogelijk werd gemaakt, zei,
dat zijn fractie niet zal aarzelen even
tueel bekrachtiging bij de wet te vra
gen van de inhoud van de algemene
maatregel van bestuur.
Mr. F. Portheine (V.V.D.) drong op
spoed aan. Door het doctrinair optre
den van de vorige minister, is de zaak
in het slop geraakt ten koste van ons
volk, zo verklaarde hij. Andere landen
zijn ons al lang voor met de exploratie
en met de resultaten.
Drs. Roemers wilde graag de mening
van de minister horen over de huidige
economische situatie. Volgens de con
junctuurtest van november, ontwikkelt
de orderpositie zich bevredigend, maar
de binnenlandse afzet stagneert.
De Kamer brak ook een lans voor de
in nood verkerende brandstoffenhande-
laren. De heer Roemers drong aan op
hulp via het Ontwikkelings- en Sane
ringsfonds voor de Middenstand.
(Vervolg van pagina 1)
De heer Aantjes bleef erby dat de verhoging van het tarief voor nieuwsbladen
met 50 pet op 1 februari veel te fors is, vooral omdat 1 augustus vorig jaar het
tarief ook al met 40 pet 1» verhoogd. In zijn motie werd gesteld, dat de voorge
stelde tariefsst(jging inbreuk maakt op het tot nu toe gevoerde tariefsbeleid en
dat een goede en gedifferentieerde nieuwsvoorziening erdoor in gevaar komt. Hij
vroeg daarom de tariefsverhoging niet te laten doorgaan.
De heer Tolman sprak van een „fron
tale botsing" tussen regering en Ka
mer over de PTT-tarieven. De tariefs
verhoging is een indirecte belasting,
zo zei hij en dat kunnen we niet accep
teren. In zijn motie werd het standpunt
ingenomen, dat de voorgenomen tariefs
verhogingen niet in overeenstemming
zijn met het prijsbeleid van de rege
ring. Een deel van de tariefstijging
dient om de gestegen loonkosten op te
vangen; voor het bedrijfsleven is dit
verboden.
In zijn toelichting, zei de heer Tol
man, dat hij zo spoedig mogelijk een
uitgebreid debat wil over de rechtspo
sitie van de PTT. Als het bedrijf een
naamloze vennootschap wordt, kan het
lenen op de kapitaalmarkt en dit ver
andert de hele financiële positie van
het bedrijf. Zijn motie werd eerst me
de-ondertekend door de heer Jongeling
(GPV) en de heer Abma (SGP).
Beide moties hebben de instemming
van de PvdA. De VVD is tegen de mo
tie Tolman, omdat deze inhoudt, dat
de PTT 26 miljoen gulden aan inkom
sten zal derven. De WD-woordvoerder
drs. Joekes achtte dit onaanvaardbaar.
Ook de motie-Aantjes vond hij te ver
gaan. De gedachte, die er aan ten
grondslag ligt, was hem echter sympa
thiek. De KVP steunt de motie-Tolman
niet.
In zijn verdediging van het beleid
ten aanzien van de posttarieven, be
toogde minister De Quay, dat de PTT
in 1967 een verlies van f 39,6 miljoen
zal lijden, als er geen tariefsverhoging
zou komen. Hij onderschreef dat zo'n
tariefsverhoging in het bedrijfsleven
niet zou worden toegestaan op grond
(Van een onzer redacteuren)
LEIDEN. Het staatsiebanket, dat
de regering prinses Margriet en mr.
Pieter van Vollenhoven woensdagavond
in de Leid se Lakenhal heeft aangebo
den, heeft veel tijd en geld gekost. De
Lakenhal, waar eens de lakennijver
heid bloeide en die in 1871 als hospi
taal diende voor de slachtoffers van de
grote pokken- en cholera-epidemie, is
nu museum. En aangezien een mu
seum nu eenmaal niet de voorzienin
gen heeft, die een groot restaurant
niet kan ontberen, waren er twee ver
huiswagens nodig om het eet- en keu
kengerei van het Haagse, hotel „De
Witte Brug" over te brengen, alsmede
enkele wagens om de in dat hotel
klaargemaakte gerechten te transpor
teren.
In de Lakenhal is slechts één water
kraan: op het toilet. Vandaar, dat er
tijdens het banket enkele watertanks
uit Den Haag in het museum stonden
opgesteld. Geen water voor de afwas,
maar voor de koffie. Afwassen gebeur
de later in „De Witte Brug". In de
Lakenhal werd het gebruikte servies
goed provisorisch schoongewreven en
vervolgens Ingepakt
Om de gerechten op temperatuur te
brengen, waren in de Lakenhal drie
DEN HAAG In de provincie Over
ijssel doen zich thans een kleine twin
tig gevallen van mond- en klauwzeer
bij varkens voor. In deze provincie zul
len thans beschermende entingen van
varkens worden uitgevoerd, terwijl
voor de hele provincie een vervoerver-
bod voor deze dieren gaat gelden tot
het tijdstip, dat de immuniteit Is inge
treden. Voorts geldt sinds vandaag
voor heel Nederland een marktverbod
voor varkens.
Over de hele provincie verspreid,
zijn thans in Overijssel 18 gevallen van
mond- en klauwzeer onder varkens en
jongvee bekend. Toen deze veeziekte in
Duitsland een grote omvang begon aan
te nemen, zijn alle varkens in een acht
kilometer breed gebied langs de Duitse
grens in Drente, Overijssel en Gelder
land ingeënt. Deze maatregel heeft het
opdringen van de ziekte echter niet te
gen kunnen houden. Wel heeft hij de
besmetting ongeveer anderhalve maand
vertraagd.
Met de inentingen in de grensstrook
werd half november begonnen. Toen
werd ook het eerste geval in Overijsel
bekend. Waar de ziekte wordt gecon
stateerd worden de dieren onmiddellijk
afgemaakt.
In verband met de in Overijssel opge
treden gevallen van mond- en klauw
zeer bij varkens, heeft de minister van
Landbouw en Visserij besloten de ge
bruikelijke verplichte ringinenting van
varkens om de besmette bedrijven uit
te breiden tot de hele provincie.
Met deze inenting, die, evenals bij de
ringinentingen het geval was, voor rijks
rekening geschiedt, zal onmiddellijk be
gonnen worden.
elektrische verwarmingskasten opge
steld. Het gemeentelijk energiebedrijf
in Leiden had speciale voorzieningen
getroffen om een ongestoorde stroom-
levering mogelijk te maken.
Veertig man personeel heeft ervoor
gezorgd, dat het volgende menu op ta
fel kwam: truite saumonée k la pari-
sienne, consommé royal, selle de che-
vreuil k la grand verneur en bombe
nesselrode, besproeid met diverse wij
nen. Er waren twintig tafelbedienden
in de weer om de gerechten te serve
ren.
Het banket werd gegeven in de Gro
te Pers, een zaal waar de lakenkeur-
ders vroeger hun werk deden.
Museumdirecteur J. N. van Wessem
is de regering nog steeds dankbaar
voor dit banket, want doordat het in
„zijn" Lakenhal werd gehouden, kon
plotseling wat door gebrek aan ge
meentelijke financiën niet kon: alle
vertrekken, waarin het hoge gezel
schap zich ophield, kregen een fris
verfje en waren gewit. Het ietwat
weelderig begroeide voorplein kreeg 'n
schoonmaakbeurt allemaal op kos
ten van het Rijk.
Waarom nu juist de Lakenhal werd
uitverkoren voor het banket? Directeur
Van Wessem: „Prinses Margriet en
de heer Van Vollenhoven hebben bei
den in Leiden gestudeerd en de Grote
Pers in mijn museum is de mooiste
zaal van Leiden".
Overigens leek het erop, dat er dit
keer een bloemententoonstelling in de
Lakenhal werd gehouden. De veiling
vereniging Flora in Rijnsburg had na
melijk voor duizenden tulpen, azalea's,
forsythia's, lelietjes van dalen, irissen
en hyacinten gezorgd.
Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Minister De Quay
(Verkeer en Waterstaat) heeft woens
dag in de Tweede Kamer meegedeeld,
dat het plan van het actiecomité „Rijks
weg 50" betreffende een aansluiting
van deze Rijksweg op de E 8 bij
Apeldoorn-Beekbergen, wordt afgewe
zen. Het voorstel van het actiecomité
is, zo zei de minister, vrijwel gelijk
aan het voorstel dat de gemeente Apel
doorn indertijd heeft ingediend en dat
na uitvoerig onderzoek is afgewezen.
Het plan van het actiecomité houdt
alleen een eenvoudiger aansluiting van
de wegen in, maar verder blijven de
bezwaren, die tegen het Apeldoornse
plan bestonden gehandhaafd. „De bruik
baarheid van de autosnelwegen zal er
ernstig door worden geschaad. Ik zie
daarom geen aanleiding af te wijken
van de beslissing, die minister Suur-
hoff indertijd heeft genomen over het
Apeldoornse plan", aldus prof. de Quay.
Op een vraag van mejuffrouw mr.
Schilthuis (P.v.d.A.), deelde hij mee,
dat de aanleg van viaducten langs
Rijksweg 28 tussen Nijkerk en Harder
wijk is versneld.
DEN HAAG De A.R.P. is by uitstek een beginsel-
partij, die haar kiezers aanspreekt op godsdienstige gronden.
Tot deze, op zichzelf niet onverwachte, conclusie komt het
jongste NIPO-onderzoek naar de motieven b(j de partykeuze
in Nederland. Ditmaal waren het de A.R.-kiezers, die tot
voorwerp van studie voor het Nederlands Instituut voor
Publieke Opinie waren uitgezocht.
De resultaten, die de opdrachtgever, de N.C.R.V.-televisie-
dienst, eind december voorgelegd kreeg, tonen aan dat de
oudste Nederlandse politieke party nog steeds een zeer
geprofileerde achterban heeft. 72 procent van de onder
vraagden, die op het ogenblik van de enquête te kennen
hadden gegeven op de A.R.P. te zullen stemmen als er
verkiezingen waren, stelde uit eigen beweging het christen
zijn, het geloof of de bybel aan de orde.
Zij deden dit vaak in typisch calvinistische trant. Het
NIPO-onderzoek citeert enige uitspraken, die veelvuldig
voorkwamen in het antwoord op de vraag wat de A.R.P.
voorstond: de staatkunde op Gods Woord baseren, regeren
zoals de bUbel voorschrijft, politiek bedrijven vanuit Gods
Woord, Gods wetten Uitdragen in de wereld, etc.
Toch weet een vyfde deel van de A.R.-stemmers op deze
vraag geen antwoord te geven; een verschijnsel, dat zijn
spiegelbeeld vindt In het hoge percentage A.R.-kiezers, die
uit traditie (16 procent) of uit sympathie (8 procent) hun
keus zeggen uit te brengen. De enquêteurs concluderen, dat
voor de meerderheid van de A.R.-stemmers de vraag of
confessionele partyen zin hebben niet bestaat: De confessie
staat voorop, de praktische politiek komt daarna of vloeit
eruit voort. En ook daarin teilen eerlykheid, beginselvast
heid, principes nakomen, betrouwbaarheid en fatsoen zwaar.
van de prijsgedragsregels. Maar de
PTT is nu eenmaal geen particulier
bedrijf, het heeft een publieke functie
en kan niet op de kapitaalmarkt lenen.
De PTT heeft ook veel grotere inves
teringen dan andere bedrijven, in ver
gelijking met de omzet, namelijk onge
veer een vierde, zei hij. Er wordt het
komende jaar f 442 miljoen in het be
drijf geïnvesteerd, waarvan f 25 miljoen
uit de schatkist.
De minister twijfelde aan het nut
van een doorlichting van de P.T.T. door
een efficiencybureau, zoals mr. Aan
tjes had gevraagd. Niettemin wil hij
ernstig overwegen de postdienst te la
ten doorlichten.
Het krachtigste verzet uit de Kamer
is gericht tegen de verhoging van het
nieuwsbladtarief, d.w.z. het tarief voor
verzending van dag-, week- en nieuws
bladen. De minister zei, dat ook na de
voorgestelde tariefsverhoging met 50
pet. de verzending van de nieuwsbla
den veel goedkoper zal zijn dan van
brieven, gemeten naar het gewicht.
Bovendien zijn de nieuwsbladen moei
lijker te verwerken. Zelfs nu zullen de
Posterijen verlies blijven lijden op de
verzending van deze bladen. De P.T.T.
geeft op deze manier onzichtbare sub
sidie.
Hij wees erop, dat slechts zes procent
van de dagbladen per post wordt ver
stuurd. De hogere kosten door het nieu
we tarief belopen gemiddeld drie cent
per abonnee per maand, als de kosten
over alle abonnees worden omgeslagen.
Bij de weekbladen ligt dat natuurlijk
anders, zo merkte hij op, die worden
meer per post bezorgd, maar het ge
beurt minder vaak dan bij de dagbla
den.
Als het bedrijfsleven behoefte zou heb
ben aan een gesprek met de P.T.T.-di-
rectie, wil de minister dat bevorderen.
Het gesprek zal niet kunnen gaan over
deze tariefmaatregelen, maar over de
wijze waarop de P.T.T. de belangen
van de gebruikers het doelmatigst kan
dienen.
Minister De Quay zei samenvattend,
dat als hij het eerste dacht aan het
bedrag, dat de P.T.T. moet investeren,
ten tweede aan het verlies van f 37
miljoen, dat de postdienst nog zal lijden
na deze tariefsverhoging en ten derde
aan de mogelijkheid de hogere tarieven
over een heel groot veld te spreiden,
hij de verhogingen noodzakelijk achtte.
Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De Nederlandse
Spoorwegen zullen geld uit de schat
kist moeten krijgen, als zij de onren
dabele lijnen willen handhaven en toch
een goed bedrijfsresultaat willen boe
ken. Minister De Quay (Verkeer en
Waterstaat) zei dit woensdag in de
Tweede Kamer.
In de tweede helft van 1968 zullen de
gedetailleerde resultaten van de exploi
tatie over dit jaar bekend zijn, op ba
sis waarvan kan worden vastgesteld
welke bedragen de Nederlandse Spoor
wegen zouden moeten ontvangen om
geen onrendabele lijnen te hoeven slui
ten.
Het verlies van de N.S. is tot dusver
toe te schrijven aan het personenver
voer, en dan in het bijzonder aan de
verplichting onrendabele lijnen te hand
haven. De overheid kan de Nederlandse
Spoorwegen daarvoor schadeloos stel
len. Dit probleem speelt ook in andere
landen. Lasten die de Spoorwegen in
billijkheid niet behoren te dragen de
zgn. bedrijfsvreemde lasten kunnen
voor rekening van de overheid komen.
Nederland heeft zich hiertoe in E.E.G.-
verband verplicht.
Minister De Quay deelde voorts mee
met de directie van de Nederlandse
Spoorwegen te zullen bespreken of de
afschaffing van de kaartjescontrole op
de stations kan worden uitgebreid.
O
0 In de nacht van dinsdag op woens
dag is een bedrag van f 35.000,
gestolen uit de kluis in het grote kan
toor van de C.A.F. (de Coöperatieve
Aankoopvereniging Friesland) te Leeu
warden.
De Tweede Kamer heeft woensdag
middag met 66 tegen 50 stemmen
een motie van mr. Geertsema (VVD),
verworpen, waarin de regering werd
gevraagd onverwijld het wetsontwerp
op de lijkbezorging, waarin crematie
en begrafenis worden gelijkgesteld, in
te dienen. Het hele confessionele deel
van de Kamer stemde tegen. Voor
stemmers waren behalve de VVD, de
P. v.d. A., PSP en CPN.
De Tweede Kamer heeft een amen
dement op de begroting van Ver
keer en Waterstaat, ingediend door
mejuffrouw mr. Schilthuis (P. v.d. A.),
afgewezen, waarin wordt gevraagd 4V'«
miljoen gulden van de opbrengst van de
hogere accijns op olie en benzine ten
goede te laten komen aan het openbaar
vervoer.
De Nederlandse regering heeft be
sloten om, in het kader van het we
reldvoedselprogramma, een bedrag van
30.000 gulden ter beschikking te stellen
van Senegal, voor het bestrijden van
de gevolgen van de grote droogte waar
onder men in dat land te lijden heeft.
Het voormalige Boerenpartij-Ka
merlid de heer P. Voogd heeft,
doordat hij voor twee kieskringen (Gro
ningen en Drente) geen kandidatenlijst
heeft Ingediend voor de a.s. Tweede-
Kamerverkiezingen, zijn recht op poli
tieke zendtijd verspeeld. Om aanspraak
op politieke zendtijd te kunnen maken,
moet men namelijk voor alle kieskrin
gen lijsten hebben ingediend.
0 Ter gelegenheid van het 30-jarig
huwelijk, a.s. zaterdag van koningin Ju
liana en prins Bernhard, slaat de Ko
ninklijke Begeer Voorschoten een nieu
we penning.
Op de voorzijde staan de naar link»
gewende portretten, met als rand
schrift: Juliana en Bernhard, Koningin
en Prins der Nederlanden.
De Duitse justitie heeft nu ook zelf
een onderzoek ingesteld naar het
fusilleren van twee deserteurs na de
capitulatie op 13 mei 1945 in het
Kamp Zeeburg te Amsterdam. Men
heeft de schuldigen twee officieren,
die het doodvonnis uitspraken en ook
hebben laten uitvoeren reeds achter
haald. Zij bleken in Darmstadt te wo
nen. Het is nog niet bekend of zij te
recht zullen moeten staan.
De toegenomen werkloosheid baart
ook het schildersbedrijf grote zor
gen. Zij is in deze bedrijfstak belang
rijk hoger dan de laatste jaren: eind
november 1963 waren er 657 werklozen,
in november j.l. 1719. Er is nu al een
grotere werkloosheid onder de schilders
dan in de jaren 1957 - 1958, ten tijde van
de bestedingsbeperking.
0 Het comité ter verdediging van de
werkgelegenheid, waarin voorna
melijk ex-Vasco-arbeiders zitting heb
ben, heeft besloten zaterdag 21 januari
door Heerlen een protestmars te hou
den. Met de actie wil het comité, onder
de leuze „Vandaag wij, morgen jij", de
behoefte aan nieuwe werkgelegenheid
onder de aandacht brengen.
De omzet aan groenten en fruit
aan de Venlose groenteveiling over
1966 is ten opzichte van 1965 met ruim
2 miljoen gulden gestegen tot een be
drag van f 26.870.000 waarmee een re
cord werd bereikt. Het eerste jaar na
de opening van de veiling in 1958 werd
een omzet bereikt van 13,4 miljoen gul
den, die dus na acht jaar ruim is ver
dubbeld.
0 De Philipsvestiging in Nijmegen
werkzaam op transistorgebied
heeft voor vijftig van haar 2.200
werknemers geen arbeid meer. Voor vijf
van hen wordt plaatsing bij andere be
drijven gezocht. De overige 45 zullen tot
juli pendelen naar de Philipsvestiging
in Hilversum. Dit betekent een dage
lijkse tocht van ongeveer drie uur,
waarmee echter wordt voorkomen, dat
ontslag moet worden verleend.
0 De bedrijfsrechereheur van een
Utrechts warenhuis heeft een 33-ja-
rige Marokkaan aangehouden, die een
15-jarig meisje, dat met haar moeder
liep te winkelen, had lastig gevallen.
Nadat de Marokkaan was overgegeven
aan de Utrechtse politie, is komen vast
te staan, dat hij in de afgelopen maan
den tientallen meisjes in warenhuizen in
Utrecht en Amersfoort heeft lastig ge
vallen.
f Het Franse concern Pechiney stelt
opnieuw pogingen in het werk om
te komen tot oprichting van een alumi-
niumfabriek in Nederland, met het
sloegebied als de daarvoor het meest in
aanmerking komende vestigingsplaats.
Voor het eerst in de parlementaire
geschiedenis, heeft een kamercom
missie woensdag in het gebouw van de
Tweede Kamer een openbare „hearing"
gehouden. Onderwerp van gesprek was
het voorstel van oud-minister Bogaers
(Volkshuisvesting en Ruimtelijke Orde
ning) om van financieel meer draag
krachtige huurders van woningwetwo
ningen een extra bijdrage te vragen.
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG De „duikboot-kwes
tie", waarover de minister van Buiten
landse Zaken, mr. Luns en de voorma
lige minister van Economische Zaken,
drs. Den Uyl, tegenstrijdige verklarin
gen hebben afgelegd, zal bij de verkie
zingen een rol gaan spelen. De fractie
leider van de K.V.P., drs. Schmelzer,
zal de komende weken aan deze kwes
tie „zeker niet voorbijgaan", zo liet hij
woensdag meedelen.
Wel vindt hij, dat het geen zin meer
heeft hierbij het parlement in te scha
kelen. Nu de P.v.d.A., naar de mening
van de heer Schmelzer, de zaak zo dui
delijk in het politieke vlak heeft getrok
ken, zal de K.V.P. niet achterblijven.
Dit kan des te gereder, zo vindt drs.
Schmelzer, omdat minister Luns de
beste kaarten heeft en over getuigen
beschikt, die zijn in en tegenover de
Tweede Kamer afgelegde verklaringen
kunnen staven.
Anderzijds is ook het N.V.V. niet van
plan de eventuele leverantie van onder
zeeërs voor de Zuidafrikaanse marine
te laten rusten. Het socialistische vak
verbond zal eerdaags met een duidelijk
standpunt komen, aldus kondigde de
vice-voorzitter van het N.V.V., de heer
A. de Boon, dinsdag aan. Hij sprak in
een kaderbijeenkomst van de Haagse
Besttuurdersbond. Met een verwijzing
naar de werkloosheid in de bouwnijver
heid, gaf hij te kennen, dat de rege
ring-Zijlstra „liever duikboten bouwt
dan woningen".
Een woordvoerder van de Algemene
Nederlandse Bedrijfsbond voor de Me
taalnijverheid in Den Haag gaf tegen
over ons te kennen de uitlating van de
heer De Boon een kreet te vinden, die
aan de vele aspecten van het probleem
geen recht deed wedervaren. De
A.N.B.M. is de meest direct bij de bouw
van onderzeeërs betrokken vakbond en
is aangesloten bij het N.V.V. Het be
stuur van deze bond had de kwestie op
de agenda staan van de wekelijkse ver
gadering, die dinsdag zou hebben
plaats gehad. Afwezigheid van de mees
te bestuursleden maakte, dat deze bij
eenkomst niet doorging, zo werd ons
meegedeeld. De A.N.B.M. zal nu eerst
begin volgende week zijn standpunt
kunnen bepalen.
Welke houding dan zal worden inge
nomen, viel nu nog niett te zeggen, al
dus de woordvoerder, die niet vooruit
wilde lopen op de besluitvorming vol
gende week. Hoewel er nog geen spra
ke is van werkloosheid in de scheeps
bouw, noemde hij de toestand toch „al
lerminst florissant". Een order van de
omvang als Zuid-Afrika in Nederland
wilde plaatsen het zou in eerste in
stantie gaan om een bedrag van f 200
miljoen zou zeker op lange termijn
gezien de werkgelegenheid in de
scheepsbouw belangrijk ten goede ko
men.
Anders dan het N.V.V., zal het katho
lieke vakverbond geen standpunt inne
men. Bij navraag deelde men van
N.K.V.-zijde mee hiertoe niet over te
gaan, „vooral niet nu het een politieke
kwestie is geworden."
