Ir. Mussert(!) torpedeerde Valleiplan Amsterdam-Rijnkanaal bijna via Veenendaal-Wageningen Heftige debatten tussen belangstellende steden PERS MOET ZICH AFZIJDIG HOUDEN 0 P E L Yeenendaals gezin bij Gouda ernstig gewond VAN DER KOLK VEENENDAAL N.V. Twee uitgaven vereniging bevordering zondagsrust CHEVROLET AGENDA HORLOGERIE VAN MANEN Ds. Vroegindeivey schrijft in Veens Kerkblad: Verkeersongeval in de sneeuw Korter Afwatering Röntgenologiseh onderzoek start aanstaande maandag Hoe schoon Nieuw plan Moeras Sneeuw speelde bromfietser parten p,M' dL/ Oriënterend Permanent FORD-show in showroom V.A.B. KIRPESTEIN Yeenendaals zakenman wint Spaanse vakantie Grote gift f 10.000,- meer Bijdragen hoger Bejaardencontact Straatjeugd I itgeslapen VRIJDAG 6 JANUARI 1967 ADVERTENTIE VEENENDAAL Toen in 1952 met veel vertoon en feestgedruis de laat ste sluis van het Amsterdam-Rijnkanaal in Tiel officieel in gebruik werd ge nomen, zal er wel niemand meer gedacht hebben aan dat oude plan dat tegen het einde van de jaren twintig de aandacht van de rond en in de Gelderse Vallei liggende plaatsen had. Amsterdam zat al jarenlang te smachten naar een rechtstreekse verbinding met de Rijn; om die te verwezenlijken had Wa terstaat een drietal plannen gemaakt; het ene ontwerp liet de nieuwe water weg van Amsterdam via Utrecht en Wijk bij Duurstede naar Tiel lopen, het tweede hield 't op een verbinding via Vreeswijk en het derde plan was vooral voor Wageningen aantrekkelijk, omdat het kanaal ontworpen was tussen Am sterdam. Amersfoort, Veenendaal, Wageningen en Dodewaard. Niet zodra wa ren die plannen bekend geworden of er ontstond een geweldig gevecht tussen de steden die stuk voor stuk veel belang hadden bij de totstandkoming van het kanaal dat hun grondgebied zou doorkruisen. VAN WOUT BLAUWKOUS De jaarwisseling is altijd weer een op windende gebeurtenis. Eigenlijk wordt de overstap van het ene in het an dere jaar steeds enerverender. Nog niet zo lang geleden bleef het uiter lijk vertoon bij een bol, een flap en de nodige kleine glaasjes, maar die verschijnselen hebben we weer over troffen. Bij het inruilen van negen tienhonderdzesenzestig tegen zeven enzestig hebben we gezamenlijk voor twee miljoen laten schieten. Vuur werk. Weggeschoten geld. Waar de wetenschap op geen enkele wijze mee is gediend. Maar vooruit, een kniesoor die daar op let. De emns van vandaag wil een knal en een knetter. En zo lang dat niet gericht is op een medepersoon mogen we het zien als een onschuldig vermaak. Inderdaad, twee miljoen is een forse pet vol centen. Maar we mogen het toch verantwoord vinden als ons volk op deze wijze afreageert. Zonder het gezag een optater te verkopen. Hoewel het hier en daar gekomen is tot een klein incidentje kon „politie terugzien op een rustige avond", meldde onze nieuwsleverancier. Dit betrof dan onze omgeving. Naar de mening van buur Bram had de betreffende verslaggever deze mel ding gerust in z'n duim kunnen laten zitten want „geen incidenten is geen nieuws". Het laten exploderen van een jaszak met een enkel rotje mag geen naam hebben. Zolang dit niet in de uniformjas van een hoofdagent gebeurt. Ik kan het daar niet mee eens zijn. Waarom is alleen de ondeugd het vermelden waard? Volgens mij is het een goede inzet van het nieuwe jaar om ook de deugd in de krant te sig naleren. Mogen tot in lengte van ja ren dergelijke hoopvolle berichten tot ons komen. Ik tel er graag de abon nementsprijs voor neer. Zoals ook voor de nieuwjaarsadverten ties. Eén van de oude gebruiken die ons zijn overgebleven. Neringdoenden die nog nooit voor een stuiver aan ons hebben geleverd, wensen ons niettemin een gelukkig, soms zelfs een gezegend, nieuwjaar. Er zijn er die zich met hun helgroeten beperken hot de cliëntèle, maar dat schrijf ik toe aan de bescheidenheid van deze soort middenstanders. We zouden dat eens wederkerig moe ten doen. We kunnen toch als niet- zelfstandigen ook een wens per ad. vertentie doen, in plaats van de tra ditionele kaartjes? Ik wil er persoon lijk 'es een jaar over denken: „W. Blauwkous en echtgenote wensen al hun geregelde en ongeregelde leve ranciers een hogere omzet en lagere prijzen." De jaarwisseling is-tenslotte-hoogseizoen voor de erkende koffiedikkijkers. Over de hele wereld zitten de beoefenaars van dit uitzonderlijke vak in de gla zen bol te kijken. En wat zij daar in zien opdoemen is zeer het over denken waard, omdat men er door gaans vele kanten mee uit kan. Mees tal is het onheil. Waarschijnlijk is dit het best-verkoopbare artikel. Een scheepsramp op één van de oceanen en een vliegramp daarboven. Een staatsgreep, een nieuwe regering. Een prinses die trouwt en een her tog die voorlopig nog vrijgezel blijft, waaruit zonder inschakeling van het koffiedik kan worden opge maakt dat deze twee niet samen de boot ingaan. Als je je een beetje op de vlakte weet te houden is deze helderziendheid niet zo moeilijk. Ik wil 'et bij wijze van vrije-tijdsbesteding ook 'es pro beren. Het komt dit jaar tot een treffen tus sen Veenendaalse bevolkingsgroepen, en het gezag. (Op het slag van hal lef negen, tieteralalom). Er zal een zeer belangrijke verschui ving plaatsvinden bij de plaatselijke overheid (Als het hang- en sluitwerk op tijd wordt geleverd j. De Koningin zal er niet in slagen een notaris te benoemen die geheel aan sluit bij de persoon van diens voor ganger (Waar vindt men een tweede notaris wiens naam eindigt op „aris" Al het jeugdwerk, ongeacht richting en overtuiging komt bij elkaar (Voor één avond, bij de Volkskerstzang). Veenendaal krijgt een nieuw station! (Het is nog niet bekend of er witte dan wel anders gekleurde pompen op komen). Vooraanstaande autoriteit zal in juli heengaan (en enige weken later, of bruingebrand, of blankgeregend weer terugkeren). U ziet het wat ons allemaal te wach ten staat. Bij alles zou ik vergeten u een gewoon, ongerept, nieuwjaar toe te wensen. Bij dezen dan alsnog. In plaats van kaartjes en een advertentie. Wout Blauwkous. De door de voorstanders naar voren gebrachte argumenten waren inder daad niet gek: zo zou 't kanaal door de Vallei de staat een aardig duitje be lastinggelden sparen, het was n.l. tien miljoen gulden goedkoper dan de ver binding over Utrecht en Wijk bij Duur stede. Het stuk Betuwe Kissen Wageningen en Dodewaard dat noodzakelijkerwijs doorgraven moest worden was boven dien veel korter dan tussen Wijk bij Duurstede en Tiel. Alles bij elkaar scheelde het Valleiplan de gravers een stuk van 27 kilometer en dat lijkt ons een niet te verwaarlozen brok minder werk. Natuurlijk had men in die dagen ook al wel de beschikking over baggermo lens en graafwerktuigen, maar zo gi gantisch als tegenwoordig waren de machinerieën toch niet. De route via Utrecht en Wijk bij Duurstede leek een voudiger, omdat dan gebruik kon wor den gemaakt van het reeds bestaande Merwedekanaal. De voorstanders van het Valleiplan waren echter van mening dat de ver binding van het Merwedekanaal (nodig om het kanaal aan te passen aan de eisen die de steeds groter wordende drukte stelde) even duur zou worden als het graven van een nieuwe water weg naar Amersfoort, om nog maar te zwijgen van de opstoppingen die de aanwezigheid van baggermolens, onder- lossers en ander matereel in het Mer wedekanaal zou veroorzaken. „Iedere schipper zal huiveren bij die gedachte" schreef het schippersblad „Schutte- vaer", dat een vurige aanhanger was van de Valleiplannen. De schippers waren trouwens niet de enigen die graag een kanaal via Wage ningen zouden zien verschijnen. Ook de grondbezitters in de Vallei hoopten op een ministeriële beslissing die het ka naal naar Wageningen zou brengen. Met de afwatering van de Gelderse Vallei was het veertig jaar geleden al even bar en boos als tegenwoordig en de boeren die er woonden konden tij dens de wintermaanden in hun klom pen rond de hooiberg varen. De waarde van de grond in de Val lei kon met minstens vierduizend gul den per hectare toenemen, zo bereken- VOOR VADER, MOEDER EN KIND VEENENDAAL Maandag, 9 januari wordt een begin gemaakt met 't door lichten van de Veenendaalse bevolking. Van iedere deelnemer wordt een rönt genfoto gemaakt aan de hand waarvan eventuele ziekten of afwijkingen aan de borstorganen kunnen worden geconsta teerd. Sedert het vorige onderzoek is ruim drie jaar verstreken. Aan de 19.000 personen is een oproep gezonden. Werknemers van Veenendaal se bedrijven, aangesloten bij de B.G.D. worden apart onderzocht. Zij kunnen de oproep vernietigen. Kinderen beneden 15 jaar hebben geen oproep ontvangen. Het onderzoek neemt 3y2 week in be slag. Het wordt gehouden in 'n scherm beeldauto. Deze staat van 9 t/m 13 ja nuari op de Markt; van 13 t/m 19 ja nuari op de Koninginnelaan bij de Re- hobothschool; van 19 t/m 23 januari bij de Vredeskerk op de Kerkewijk; van 23 t/m 30 januari bij de Sionskerk in het Franse gat en op 30 en 31 ja nuari bij het bejaardencentrum „De Engelenburgh". De wagen is van maandag t/m don derdag in bedrijf van 1.30 tot 5.30 uur 's middags en van 7 tot 8.30 uur des avonds; op vrijdagen van 9 tot 12 uur 's morgens en van 1.30 tot 4.30 uur 's middags. Per uur zijn 200 personen opgeroepen. Voor een vlot verloop is het nodig, dat strikt de hand wordt gehouden aan het tijdschema. Als men op de op de oproep aangegeven tijd beslist verhinderd is moet men zo mogelijk wel dezelfde dag komen in ieder geval op de op de op roep vermelde standplaats. Voor degenen die de gehele maand januari verhinderd zijn is er nog gele genheid op donderdagavond, 2 februari om 9.15 uur op de Markt. Mocht men geen oproep hebben ont vangen en wel voor het onderzoek in aanmerking komen, dan wordt men ver zocht dit te melden aan de afdeling be volking, Kerkewijk 16. Daar ontvangt men ook graag de oproepen van de per sonen die niet aan het onderzoek zul len deelnemen. den handige grondeigenaars, wanneer met de aanleg van het kanaal tevens de afwatering beter zou worden gere geld. Amersfoort, Ede en Veenendaal juichten de Valleiplannen uit volle borst toe: hun industrieën konden er alleen maar beter van worden en de plaatsen zelf ook. In Utrecht hoorden de vroede vaderen die opgewekte klan ken schuimbekkend aan, vooral toen bleek dat de minister van Waterstaat ook wel oren ha dnaar de verwezenlij king van het Valleiplan. De Domstad was uiteraard zeer ge baat met het Amsterdam-Rijnkanaal, want men hoopte op een grote toena me van het aantal industrieën langs het Merwedekanaal. In november 1928 belegden de aan hangers van het plan Amsterdam - Utrecht - Wijk bij Duurstede (voorna melijk bestaande uit economen, han delslieden en industrieën) een bijeen komst, waarbij het Valleiplan de ene vernietigende slag na de andere werd toegebracht. Men had zich voor deze ene zeldza me keer zelfs weten te verzekeren van de medewerking der natuurbescher mers, want die zagen in de Valleiplan nen een bedreiging van het fraaie moe rasgebied, dat het Binnenveld toen nog was. De natuurbeschermer die op de bij eenkomst het woord voerde prees zich gelukkig dat de zakenmensen zo veel oog hadden voor het schone in de na tuur: „Hoe gelukkig dat de Vallei niet in het tracé Utrecht-Wijk bij Duurste de ligt, anders zou u een zware inner lijke strijd moeten strijden; dit moor dend duel blijft u nu bespaard!" Wanneer de Vallei werkelijk in de weg had gelegen zouden de Utrechtse natuurvrienden-handelaars waarschijn lijk geen moment gedacht hebben een natuurbeschermer het woord te verle nen De natuurbeschermer barstte vervol gens los In een lyrische beschrijving van de schoonheden der Gelderse Val lei. Hij deed het zo treffend dat de si garen van de zakenlieden uitgingen van ontroering; zelden zal een fabriekseige naar zich zo één hebben gevoeld met moeder natuur... Wat de Vallei alle maal niet bezat op het gebied van bloe men, planten, en vogels (hier aange duid als „mekkerende hemelgelten", dat sloeg op de snippen!) was enorm. Overigens zat hier een grote kern van waarheid in, want het Binnenveld was inderdaad een prachtig stuk wilde natuur. In de Wageningsche Courant verschenen de ingezonden stukken aan de lopende band, waarin voor- en te genstanders van het Valleiplan elkan der om de oren sloegen met spitse ar gumenten. Zo noemde een schrijver het Vallei plan „de nekslag voor het Wageningse pensionbedrijf", omdat de toeristen vol gens hem uitsluitend naar Wageningen kwamen om zich al plonzend door de moerassige dreven van het Binnenveld te werken. Onnodig te zeggen dat deze scribent niet voor het kanaal was. Van de zijde der Landbouwhogeschool kwam ook nog de veronderstelling, dat de studenten veel nuttige zaken konden (en ook gingen) opsteken in 't Binnen veld. Prompt reageerde een andere in gezonden-stukken-schrijver met het te genbericht dat hij nog nooit een student in het Binnenveld had zien opereren! De voorstanders leken inmiddels aan de winnende hand te zijn, want behalve de Amsterdamse gemeenteraad die met 21 tegen 20 stemmen voor het Valleiplan stemde was ook Water staat gewonnen voor het nieuwe kanaal via Amersfoort en Wageningen. Toen verscheen ene ir. Mussert ten tonele met een nieuw plan, dat nog meer voordelen leek te bieden dan alle voorgaande: hij ontwierp een kanaal waarbij in één ruk van Amsterdam naar Wijk bij Duurstede kon worden ge varen, dus zonder hinderlijke sluizen. Het plan van Mussert deed Wagenin gen en Veenendaal definitief de das om. In 1929 zetelde een nieuwe minister van Waterstaat in Den Haag en die deelde eind 1929 mee, dat het Valleiplan ach teraf gezien toch te veel nadelen bezat en daar verdwenen de schone dromen van gq§nd die vierduizend gulden per bunder zou stijgen. De Amsterdamse raad sprak zich la ter ook uit voor het plan Utrecht-Wijk bij Duurstede (32 stemmen voor, 8 te gen). De natuurbeschermers konden ver licht adem halen, zij het niet voor lang, want de Geldersche-Overijselsche Ver., ging voor Landbouw kreeg ook haar zin: de Vallei werd grondig verkaveld en drooggelegd. Het resultaat kunnen we nog steeds gaan bekijken: van het mooie stukje moerasland is niets meer over, rechte asfaltwegen doorsnijden de weilanden en afgezien van het stukje natuurreservaat „De Hel" en het door de heer Schwartz zo enthousiast beheer de reservaatje van de Jagersclub, vindt u er geen lapje wilde gTond meer. Eén ding is gebleven en dat is de wa teroverlast. Ondanks alle verkavelingen loopt het water de Valleiboeren nog steeds in de klompen als het een paar dagen hard heeft geregend.... RENSWOUDE Toen de heer Van der H. donderdagavond van zijn werk in Amersfoort kwam begon ter hoogte van Blanken-Ploeg in Scherpenzeel door het gladde wegdek zijn bromfiets te slippen, met het gevolg, dat hij tegen een auto botste. Met een paar gebroken tanden en een hersenschudding is hij naar huis vervoerd. KELTUM y en ita*l /////ff/ ADVERTENTIE SOLA elite HOOGSTRAAT 28 VEENENDAAL VEENENDAAL In het Veens Kerkblad heeft ds. A. Vroegindewey ge reageerd op het artikel in ons blad van dinsdag, waarin melding werd gemaakt van het feit, dat de heer P. J. Weerd uit Nunspeet, die ons eerder had laten weten dat hij vrijwel zeker als jeugd werkleider naar Veenendaal zou komen, niet met de Hervormde kerk tot over eenstemming was gekomen. De heer Weerd deelde dit maandag aan onze re dactie mee. Ds. Vroegindewey gaf hier op desgevraagd commentaar, dat even als de mening van de heer Weerd in de krant werd afgedrukt. Het bericht, dat aldus ontstond, is voor de predikant aanleiding geweest om de volgende woorden (wij citeren letterlijk) in het kerkblad te publiceren. In de pers verscheen deze week een merkwaardig bericht onder grote kap pen als: „Jeugdleider komt niet" en dergelijke. Nu weet onze gemeente dat we een jeugdleider zoeken. Met ver schillende personen zijn hierover oriën terende gesprekken gevoerd en die zul- ADVERTENT1E Kerkewijk 128 Veenendaal Telefoon (08385) 2244 Ten in de toekomst nog wel gevoerd worden. Nu zouden we het zeer betreu ren wanneer hierover in de pers zou worden geschreven wanneer er geen be paalde resultaten zijn bereikt. Dat heeft ook geen enkele zin en dat werkt niet opbouwend maar afbrekend. Het heeft ook geen zin om de verschillende on juistheden in het betreffende bericht te gen te spreken. We willen er alleen dit van zeggen: Voor een kerkelijk jeugd werkleider wordt volgens de huidige re gelingen geen subsidie gegeven door welke overheidsinstantie ook. Daar heb ben we vanzelfsprekend rekening mee gehouden bij de opstelling van de be groting. De bezwaren zijn dan ook niet gekomen van de kant van onze kerke- raad, maar van de hogere kerkelijke in stanties op jeugdgebied. Deze wilden meer zekerheid voor de jeugdwerkleider voor het geval hij in de toekomst een andere werkkring zou moeten zoeken. Da,arom stelde men dat de Raad voor het Jeugdwerk in onze kerk de akte van aanstelling niet zou goedkeuren wan neer de betreffende kandidaat zich niet zou verbinden tot de studie voor cate cheet of maatschappelijk werker. Een en ander is doorgesproken met de heer P. J. Weerd uit Nunspeet, die we zeer gaarne in onze gemeente als jeugdwerk leider hadden gezien, maar die me van morgen schreef over „beëindiging van de oriënterende gesprekken" over deze zaak. Na het bericht in de krant was deze brief voor ons geen verrassing meer. Daar het in de bedoeling ligt nu andere personen voor dit werk te bena deren, spreken we gaarne de wens uit dat de pers zich afzijdig houdt bij de „oriënterende gesprekken" die dan ge voerd moeten worden. VEENENDAAL CITY-MOTORS - IDR Heden, vrijdag SCHERPENZEEL: Gebouw Philaletes 20 uur: Openbare vergadering A.R.P. spr. minister Bies heuvel. Zaterdag 7 januari: 20.00 uur Oskadi dansavond in zaal Boszicht. BIOSCOOP Luxortheater Veenendaal 19.30 uur: „Frankie en Johnny". Morgen, zaterdag BIOSCOOP Luxortheater Veenendaal 19.30 uur: „Frankie en Johnny". VEENENDAAL Opnieuw mag de heer W. J. Veldhuizen zich de beste landelijke verkoper van Singer wasau tomaten en naaimachines noemen. Hij behaalde de hoogste landelijke omzet in deze branche en dit leverde hem als beloning een vijf-daagse vakantie in het Spaanse Malaga op. Gedurende de zomermaanden bereikte hij met de ver koop ook bijzonder goede resultaten. Toen werd hij door de Singer Maat schappij onderscheiden met een gouden horloge. VEENENDAAL Het Veenendaalse gezin Van de Kuoy is woensdagavond op de rijksweg Utrecht - Den Haag on- j der de gemeente Zevenhuizen betrokken geraakt bij een verkeersongeluk, dat een ernstige afloop had. De heer A. v. d. Kooy, die technisch hoofdambte naar bij de gemeentelijke dienst van Bouw- en Woningtoezicht is, reed met zijn vrouw en zijn drie kinderen in een personenauto, die omstreeks zeven uur van achteren werd aangereden door een vrachtwagen. Toen het ongeluk gebeurde woedde er een sneeuwstorm. Van de toedracht worden verschillende lezingen gegeven. Van de rijkspolitie te Waddinxveen ver namen wij, dat de heer Van de Koöy met pech te kampen kreeg, waardoor hij zijn auto op de strook langs de rij baan parkeerde. Daar zou hij zijn ge grepen door de vrachtwagen, die na de aanrijding dwars over de weg kwam te staan. Hierdoor ontstond een kettingbot sing, waarbij nog ongeveer acht auto's waren betrokken. Het Veenendaalse gezin werd naar twee ziekenhuizen in Gouda overge bracht. De heer en mevrouw Van de Kooy zijn in het Sint-Jorisziekenhuis op genomen. Twee van de drie kinderen worden momenteel in het Diaconessen- ziekenhuis verpleegd. De toestand van de kinderen gaf, al thans wat het 9-jarige dochtertje Carla betreft, gisteren reden tot ongerustheid. Haar twee jaar jongere broer verkeert buiten levensgevaar. De heer Van de Kooy liep een her senschudding op. Zijn toestand, zo werd ons door het verplegend personeel van het ziekenhuis meegedeeld, is redelijk goed. Zijn vrouw bracht het er minder goed van af en blijft de aandacht van de doktoren de eerste tijd nog behou den. ADVERTENTIE ;Bh p O Cl I Y T F 1 L* Fa. J. F. Tak RÜ Vi^ni 4A+\M- W3A. A 1 tsa a A- ff/7-?T Drog. Asg. Apoth. Hoofdstraat 106 Telefoon 2576 jgS fji Pfr frrffi De langst gevestigde drogisterij te Veenendaal r—-;••• andere avonden niet altijd doe. en zit fris en vrolijk de volgende morgen in de kerk te zingen van de Daad Gods." Dit schrijft, in Hervormd Utrecht, v is. M. Groenenberg, die niet bijzon der op Kerstnachtdiensten gesteld is. Wij zijn het met hem eens, aldus „Spectator", temeer, daar de men sen, die de Kerstnachtdienst bijwo nen in de regel de Eerst-Kerstmor- gendienst verstek laten gaan, met als gevolg: een half gevulde kerk op Kerstmorgen. Zo breekt het een het ander af: Twee halfgevulde diensten. Dan kan men beter één goed-gevul- de kerk hebben op Kerstmorgen! Trouwens, de opmerking van bij tijds naar bed te gaan, zou ik in praktijk willen brengen voor iedere zondag, die aanbreekt. Men zit vaak slaperig in de kerk, óf men moet zgn. uitslapen, vanwe ge het late naar bed gaan. Dit is een kwaad, dat veelvuldig voorkomt. In de vrijgemaakte gereformeerde kerk te Veenendaal werd een gift ge collecteerd van 2785 gulden. Op een bijgevoegd briefje was vermeld, dat de gave moest worden bestemd voor het orgel in de nieuw te bouwen kerk. De collecten voor de kerkvoogdij der hervormde gemeente te Veenen daal hebben in 1966 rond 10.000 gul den meer opgebracht dan in 1965. In 1965 werd ruim 70.000 gulden inge zameld. Het afgelopen jaar bijna 80.000 gulden. Door deze stijging en de belang rijke verhoging van de vrijwillige bij dragen is het begrotingstekort over 1965 ruim weggewerkt. De gewoonte getrouw worden deze maand de formulieren voor vrijwillige bijdragen 1967 aan de leden der her vormde gemeente te Veenendaal ver zonden. Ook de chr. gereformeerde „Pniël- kerk" te Veenendaal gaat het con tact tussen de bejaarde gemeente leden verstevigen door middel van ontmoetingssamenkomsten. Per jaar zal een viertal bejaardenmiddagen worden verzorgd. De gemeente telt ongeveer 170 leden boven de 65 jaar. Onlangs kregen we een antiek boekje onder ogen, waarmee de jeugd van vroeger werd „becatechiseerd" We kunnen ons zo voorstellen, dat de jongens en meisjes vragen en ant woorden in hun bolletjes stampten en dan braaf op catechisatie opdreun den. Bijvoorbeeld de vraag: Mogen de kinderen wel spelen op de straat of met andere ondeugende kinderen omgaan? En het antwoord: Nee. want of schoon lk evenzo verdorven ben, zou ik daar nog meer kwaad leren. En dan gaat het weer verder met de vervolgvraag: Wat leren de kinderen op de straat? Waarop als antwoord moest komen: Vloeken en vuile praat spreken. Men had toen nog geen asfalt: En dus ook geen asfaltjeugd. Misschien een keienjeugd, spelend op kinder kopjes. Vloekend en vuil pratend. Maar ja, er waren ook nog geen in stuiven. Onder de bekende „Puntjes" van Spectator in het Chr. Gereformeer de „Om Sions Wil" trof ons een stuk je onder de titel „De Hoofddienst". „Voor mij blijft de hoofddienst de Kerstmorgendienst. Daarmee be doel ik niet, dat God daarin meer tegenwoordig is en werkt dan in een Kerstnachtdienst. Daar bedoel ik al leen mee, dat mijn Kerstdagen al thans feestelijker gestempeld wor den, als ik op Kerstmorgen fris en vrolijk ontwaak en naar de kerk ga om daar feest te vieren, dan wan neer ik 's avonds laat thuiskom en de volgende morgen niet „verfrist ontwaak" (psalm 3), maar wat lan derig tenslotte uit mijn bed kom om pas in de loop van de dag die.lan derigheid te boven te komen. Maar ik geef toe: dat is persoonlijk; ik gun u graag uw Kerstnachtdienst. Zing maar feestelijk, luister aan dachtig, slaap vredig. Maar ik ga tijdig naar bed. wat ik VEENENDAAL De Nederlandse vereniging tot bevordering van de zondagsrust en de zondagsheiliging, gevestigd te Ede, zond ons een twee tal uitgaven ter recensie. Het eerste is een brochure, getiteld: „De rustdag- viering een goddelijke instelling", het andere is een overzicht van de activi teiten van de vereniging in de loop van 1966. Uit beide geschriften blijkt, dat deze vereniging zich een duidelijke taak gesteld heeft in het tegengaan van wat zij als ontheiliging ziet van de zondag. Op allerlei manieren wordt getracht de zondag als rustdag te handhaven, of waar nodig, weer te her stellen. De activiteiten van het bestuur worden ondersteund door ongeveer 6500 leden uit het hele land. die allen tenminste f 1,50 contributie betalen. „Ook neigt de Here steeds weer de harten van mensen tot vrijgevigheid, o.a. werd een gift ontvangen van tweeduizend gulden", aldus het jaarverslag. De brochure begint met een uit spraak van Origenes, een kerkvader uit de tweede eeuw, die gezegd moet hebben: „Het is een van de ken merken van de ware christen, dat hij de dag des Heren onderhoudt." Men ziet in dit werkje de oorsprong van de rustdag in Genesis 2 (schep pingsordinantie) en het vierde gebod van de decaloog. Men ziet een onlos makelijk verband tussen de „rust dag" en de „dag des Heren" een directe verbinding met de godsdienst dus. Tegen het overheidsbeleid wordt geageerd, als men handelt over de zondagswetgeving, als eerst in de „Nederlandse zondagswet van 1815" volgens welke wet beroepsbezighe den, openbare arbeid, handeldrijven en het beoefenen van sport en ver maak op zondag verboden was. In de „zondagswet van 1953" laakt men, dat daarin niet meer de betiteling „dag des Heren" voor de zondag ge bruikt wordt. De zondag wordt erin op een lijn gesteld met de andere christelijke feestdagen en wat deze wet enerzijds verbiedt wordt aan de andere kant toegelaten, door de bepaling, dat de burgemeester ontheffing kan verle nen. „Aan gemeenteraden wordt de bevoegdheid ontnomen in plaatselij ke verordeningen verbodsbepalingen, op te nemen, waarbij sportbeoefe ning etc. op zondag wordt verboden. Feitelijk wordt de zondag in tweeën geknipt door de bepaling dat 's zon dags na 13 uur politieke bijeenkom sten en optochten in de open lucht gehouden mogen worden." Er wordt tegen de sportbeoefening op zondag het een en ander aange voerd. Men wordt in deze brochure echter scherp als het gaat om „mo derne opvattingen". De christelijke sportbeweging heeft, aldus deze bro chure, „de zondag opgeëist voor christelijke sportbeoefening." Men wijst er dan op, dat deze uitspraak, gedaan door de gereformeerde predi kant, ds. G. W. Rijksen uit Rotter dam, in eigen kring protest opgeroe pen heeft, „hetgeen o.a. het geval was met prof. dr. J. Waterink, zij het ook enigszins aarzelend en ver goelijkend." Hierbij wordt dan een zin geciteerd, die (menen wij) in het Centraal Weekblad voorgekomen is. Wij hebben indertijd dit artikel ook gelezen, maar bespeurden niet zo zeer aarzeling en vergoelijking, dan wel milde ironie. Overigens wordt deze zin ook aangehaald in het jaar verslag, maar daar wordt ten eerste een veel groter deel van het artikel van professor Waterink geciteerd, en ten tweede wordt hier in het geheel niet gesproken over een eventuele aarzeling bij de professor integen deel het wordt als een duidelijke ar gumentatie gebruikt. Zou dit verschil verklaard kunnen worden door het feit, dat de eerste maal, dat dit ar tikel geciteerd werd, dit gebeurde in een voor „eigen kring" bestemde brochure, de tweede maal kwam het voor in een protestbrief, gezon den aan de Gereformeerde Vrouwen verenigingen in Drenthe, waar een inleidster volgens persberichten nogal „moderne" opvattingen om trent sportbeoefening op zondag ver kondigd zou hebben? De laatstge noemde aanhaling doet onzes inziens professor Waterink meer recht, dan in de brochure. In de brochure wordt ook aandacht geschonken aan problemen als de „glijdende werkweek". Men acht het „uitermate bedroevend" dat ook in de kringen van de christelijke vakbe weging de vroeger gehuldigde bezwa ren tegen zondagsarbeid in toene mende mate worden prijsgegeven. Ook constateert de schrijver een „verontrustende koerswijziging van de gereformeerde kerken". In de sy node van Rotterdam 1952/'53 werd nog gesteld, dat „op grond van de eis van Gods gebod al het mogelij ke gedaan moet worden om de vie ring van de dag des Heren tot haar recht te doen komen." In 1966 spre ken deze kerken zich uit, „dat ge meenteleden zich niet zonder meer aan de noodzakelijke arbeid mogen onttrekken." In 't jaarverslag 1966 zijn een aantal brieven en antwoorden daarop afge drukt, die de vereniging aan ver scheidene instellingen geschreven heeft. Telkenmale komt men op te gen wat de leden van deze vereni ging zien als schending van de zon dagsrust. Een der zaken waaraan aandacht wordt besteed was de openstelling op zondag van de Inter nationale Confectie- en Textielbeurs „Intercontex", die in het RAI-ge- bouw werd gehouden. Alle binnenlandse deelnemers kre gen een brief toegestuurd, waarin gewezen werd op het belang van de zondag als rustdag. Onder de (zes) gepubliceerde antwoorden alle adhesiebetuigingen zijn er twee van Veenendaalse bedrijven, nl. De Hollantor en P. Heij en Zn. N.V. Eerstgenoemd bedrijf beloofde mee te werken de sluiting van deze beurs op zondag een feit te maken, terwijl het andere bedrijf schreef, dat het 't met grote lijnen met de inhoud van de brief van de vereniging eens was, maar eerst te laat had men geweten, dat deze heurs op zondag geopend zou zijn. Men had echter besloten de eigen stand op de zondag te sluiten. Voor belangstellenden zijn deze twee uitgaven zeker de moeite waard. Over de inhoud van de beide werkjes willen we ons van oordeel onthouden. Slechts een ding moet ons van het hart: het viel ons op, dat de genoemde brochure niet de naam van de schrijver vermeldt. We zul len dus moeten aannemen, dat het gehele bestuur van de vereniging voor de inhoud verantwoordelijk is. C. I. De beide werkjes kunnen aange vraagd worden bij het corresponden tieadres van de Nederlandse vereni ging tot bevordering van de zondags rust en zondagsheiliging. Const. Huygensstraat 6, Bameveld.

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1967 | | pagina 3