Actie tegen dubieuze hu weli j ksbemiddeling DOOD VAN SI Het geruchtmakende werk van William Manchester onverkort exclusief in josse nummers ss cent Duitsland stelt grens aan kosten voor legering V .S.-troepen Noord-Vietnam kan niet naar de conferentietafel gesleept worden Losser Initiatief van directeur H. Bouwman Russen storen Chinezen Smith krijgt bijval van stamhoofden Early Bird II gelanceerd Harrison Salisbury in interview: Gasslachtoffers naar Westen Eenzaam mens is een gemakkelijke prooi Verbond Computer Levensbeschouwing Hoogtepunten WILLY BRANDT IN INTERVIEW BOMMEN Kritiek van Strauss op Jaspers Roemenië wil meer bevolking DONDERDAG 12 JANUARI 1967 (Van een onzer verslaggevers) TTet jaar 1966 is een succesvol jaar geweest voor huwelijksbemiddelaar Her- nian Bouwman (42) uit Hoogeveen. Financieel is hij er niet op vooruitgegaan. Zijn succes ligt dan ook op een heel ander terrein. Twee jaar geleden begon hij een huwelijksbureau. Hij werd direct geconfron teerd met menselijk leed, leed van eenzame mensen, maar vooral leed van mensen die door malafide huwelijksbemiddelaars gedesillusioneerd verder door het leven moeten gaan. In 1964 gooide de heer Bouwman een balletje op, dat in 1966 opeens in alle hevigheid is gaan rollen. Dat is mede te danken aan het boekje „Brieven onder nrdat hij heeft geschreven. De oplage van 10.000 exemplaren is op een paar na uitverkocht In dit boekje stelt de heer Bouwman talrijke wantoestan den en misstanden bij onbetrouwbare huwelijksbureaus aan de kaak. De heer Bouwman is hiermee de eerste in Europa die deze kwalijke zaken openlijk te lijf gaat. Hij heeft al heel wat medestanders. Eind vorig jaar heeft de heer Bouwman de Raad van Toezicht geïnstalleerd, waarin drie prominente personen zitting heb ben. Zij zijn neutraal, hebben geen enkele binding met een instelling die zich beweegt op het gebied van de huwelijksbemiddeling. De heer Bouwman heeft hiermee bereikt, dat de partnerzoekende cliënt, die meent dat zijn belangen niet op de juiste wijze door de huwe lijksbemiddelaar zijn behartigd, "zich met een briefje kan wenden tot het secretariaat van de Raad van Toe zicht, die dan de klacht zal onderzoe ken. Huwelijksbemiddelaar Herman (Van een onzer verslaggevers) Het allernieuwste snufje op het ge bied van huwelijksbemiddeling is de computer. Ja, dergelijke kostbare ap paraten zouden in enkele seconden het werk kunnen doen, waar een des kundige huwelijksbemiddelaar weken of maanden voor nodig heeft. Een dergelijk gemechaniseerd huwelijks bureau staat in Zwitserland. „Het is al voorgekomen dat de computer een oude heer van 72 jaar geschikt acht te voor een 18-jarig meisje," lacht huwelijksbemiddelaar H. Bouwman. „Wellicht zijn er verkeerde gegevens in gestopt, ,maar het is ook moge lijk, dat het mefeje een oude heer als wens op haar vragenlijst had inge vuld. Waarschijnlijker is, dat die wens niet van haar, doch van de 72-jarige is uitgegaan." „Het is mogelijk, dat de computer als huwelijksbemiddelaar een grote toekomst tegemoet gaat, voor mij blijft het echter een kille machine zonder romantiek." Bouwman is ook de oprichter v,an het Nederlands Verbond van Huwe lijksbemiddelaars (NVHB). Dit ini tiatief heeft nogal wat stof doen op waaien. Op het ogenblik zijn er 21 bonafide bureaus bij aangesloten. De malafide bureaus (de heer Bouwman noemt man en paard) hebben op enkele uitzonderingen na niets van zich laten horen, volgens de initiatiefnemer een teken dat men zich niet wil aansluiten. „Wie zich niet wil laten controle ren, heeft iets te verbergen," zegt de heer Bouwman. „Laat het u duidelijk zijn, dat het NVHB vooral werd opgericht om mensen die een partner zoeken meer houvast te geven. Het is immers zon neklaar dat huwelijksbemiddeling de meest duistere zaak in onze samenle ving is. Een eenzaam mens is zo'n gemakkelijke prooi. Sommigen leggen immers honderden tot duizenden gul dens op tafel voor een sprankje hoop, dat via een paar woorden gemakke lijk te geven is," vertelt de heer Bouwman. „Een groot aantal van die kwalijke zaken heb ik in mijn boekje beschre ven. Alles is historisch, van de eerste tot de laatste bladzijde. Om aan de gegevens te komen heb ik tal van steekproeven genomen." Enkele van de dubieuze bureaus hebben al beweerd dat de heer Bouw man zijn acties onderneemt om snel rijk te worden. „Dat is onzin," lacht de heer Bouw man. ,,Ik ben er nog geen cent beter van geworden. In vele gevallen heb ik er geld op toegelegd. Wat dat be treft ben ik niet zakelijk genoeg." ,,Ik zal u een van die gevallen ver tellen, van een blinde man. Het geval is vrij recent. Deze man is al van zijn achttiende jaar blind. Begin vorig jaar wendde men zich tot mij. In mei vond ik voor de man een serieuze vrouw. In oktober belde die vrouw mij op, bedankte mij voor mijn be middeling en nodigde mij uit eens langs te komen. Wat ik zag was één en al geluk. Slagen leek me tevoren onmogelijk; zoiets maakt me alleen maar strijdbaarder." ADVERTENTIE PRESIDENT revu Volgens de neer Bouwman wordt zijn activiteit door een aantal hu welijksbureaus nog niet goed begre pen. Zij menen dat de heer Bouw man deze bedrijfstak wil bescher men. „Dat is helemaal niet mijn uitgangspunt. Het doel van mij is de mensen die een partner zoeken te beschermen. De installatie van de Raad van Toezicht is daarvoor al een waarborg. Maar het doel van het Nederlands Verbond van Huwe lijksbemiddelaars gaat verder." De aangesloten bureaus werken na melijk samen. Dit heeft het voordeel, dat gegevens kunnen worden uitge wisseld, waardoor de cliënten sneller kunnen worden geholpen. Een en an der brengt ook kostenbesparing met zich mee, doordat een bureau een ge val over kan nemen, zodat reiskosten kunnen worden bespaard. Er is een uniforme tarievenregeling, die door een intensieve samenwerking kan worden verlaagd. „Er zijn vele eenzame mensen," constateert de heer Bouwman. „Zij willen een eind maken aan hun een zaamheid. Met de hulp van malafide bureaus zal hun dat niet gelukken. Deze laten hun cliënten alleen maar inschrijfgeld betalen en doen verder niets." „Neem het geval van een 23-jarig meisje dat zich tot het bureau (hij noemt de naam) had gewend en een flinke inschrijfsom had betaald. Na een half jaar had ze nog niets ge hoord, tot ze plotseling een brief van het bureau kreeg waarin zij werd ge lukgewenst omdat ze geslaagd was en of zij maar gauw even 200 gulden succesgeld wilde overmaken. Het meisje was stomverbaasd. Zij moest in totaal 500 gulden voor niets beta lend' „Een dame uit Amsterdam vertel de mij, dat ze bij een bureau bij in schrijving 250 gulden moest betalen en dat ze nogmaals 500 gulden diende te offeren, wanneer ze met de heer, voor wie een advertentie was ge plaatst, zou slagen. Wanneer het con tact succes heeft, vraagt het bureau van de heer 1.000 gulden succesgeld en dat terwijl die heer al 500 gulden inschrijfgeld betaalde. Het mes snijdt zo aan twee kanten." „Ook is er een bureau, dat zoge naamd geen inschrijfgeld vraagt. Dat lijkt zeer aanlokkelijk, doch bij nader inzien blijkt dat na inschrijving de cliënt bericht krijgt, dat er een-part ner is gevonden. Contact wordt ech ter pas tot stand gebracht, wanneer een honorarium wordt betaald. Naam en adres van de ander blijven tot na de betaling volstrekt geheim. En het is nog de vraag of beiden bij elkaar passen. Ik kan u nog meer van der gelijke kwalijke zaken vertellen. Be grijpt u nu waarom de NVHB hieraan een eind wil maken?" Vorig jaar heeft de heer Bouw man ook reacties losgemaakt bij de levensbeschouwelijke huwelijksbu reaus, die stellig bonafide zijn, maar waarop hij toch kritiek heeft. „Dat ze niet commercieel zijn," aldus de heer Bouwman, „heeft voor degenen, die via deze instellingen bemiddeling wensen, niet veel te betekenen. De kosten die men er moet betalen, zijn in het algemeen dezelfde als bij de bureaus, die in het NVHB samenwer ken. Waar ik kritiek op heb, is de wijze van inschrijving." „Een aanvrage om inschrijving moet meestal vergezeld gaan van een verklaring van goed gedrag, onderte kend door een predikant, een pastoor of een ander te goeder naam en faam bekend staand persoon. Bovendien wordt van de inschrijvers verwacht, dat zij zich aan een medische keuring onderwerpen. Ik vind, dat hier het verantwoordelijkheidsgevoel van de individu ten aanzien van de verlangde huwelijkspartner geweld wordt aan gedaan." „Mogen mensen ertoe worden ge dwongen aan een predikant te vertel len, dat ze zich bij een huwelijksbu reau willen laten inschrijven. Mogen ze worden gedwongen tot een medi sche keuring? Kerkelijke mensen HERMAN BOUWMAN vechten voor elkaar. kunnen zich evengoed laten inschrij ven bij een niet-levensbeschouwelijk bureau. Bovendien zijn er vele ge loofsovertuigingen, waarvoor geen be middelingsbureaus bestaan." NEW YORK Voor het eerst in twee jaar is de Sovjet-Unie weer begonnen alle radioprogramma's, die communis tisch China in het Russisch uitzendt, te storen. Dit meldt radio-Liberty, een particu liere organisatie die uitzendingen op Rusland in 17 talen verzorgt. De belang rijkste studio's van Radio Liberty zijn gevestigd in München. SALISBURY (Rhodesië). De Rhode- sische rebellenpremier Ian Smith heeft de bijval gekregen van de stamhoofden van het land voor zijn optreden op de Tiger tegenover de Engelse premier Wilson. Smith sprak tot de 26 leden tellende stamhoofdenraad, die gekozen wordt door 260 stamhoofden en plaatselijke leiders, over de impasse in de bespre kingen en beantwoordde twee uur lang •vragen. De stamhoofden verklaarden later, dat zij Smith steunden en hem verzoch ten, standvastig te blijven. Zij beloofden mee te werken in het streven naar een staatsvorm, waarbij zowel zwarte als blanke Rhodesiërs worden vertegen woordigd. De Afrikaanse nationalisten zijn van mening dat de stamhoofden een feoda le macht uitoefenen en .doordat ze een jaartoelage van de regering krijgen, slechts stromannen van Smith zijn. „Wat in 1966 voor mij hoogtepunten waren? In de eerste plaats de instel ling van de Raad van Toezicht, ver volgens de uitgave van mijn boekje, dan het feit dat zich acht nieuwe le den (bureaus) bij het NVHB hebben aangesloten, alsmede mijn eerste le zing over mijn onderwerp voor plat telandsvrouwen." „Vermeldenswaard is ook nog, dat ik een man en een vrouw, die van el kaar waren gescheiden, weer bij el kaar heb gebracht. Beiden hadden zich bij mijn bureau ingeschreven. Zij hebben zich verzoend en zijn kort geleden weer getrouwd. Hoogtepunt was ook, dat ik die blinde man ge lukkig heb kunnen maken. In 1966 is vooral gebleken dat door samenwer king met andere bureaus partnerzoe kenden sneller bij elkaar kunnen wor den gebracht." „Ik verwacht dat de sanering nog verder door zal gaan en dat de bu reaus die op oude voet doorgaan het moeilijk zullen krijgen. Voorts wil ik wijzen op het gevaar van be paalde advertenties voor kennisma king in dag- en weekbladen, omdat vele avonturiers op deze wijze een vriendinnetje of een vriendje zoe ken, alleen maar voor plezier. Te vaak zijn alleenstaande personen daarvan de dupe geworden." „In 1967 zullen wij ook verder over de grenzen gaan kijken. In Duitsland zijn al informatieve besprekingen ge voerd. Ook daar heersen wantoestan den. Niet zolang geleden werd er in Duitsland een bemiddelaarster tot en kele jaren gevangenisstraf veroor deeld, omdat de rechter bewezen achtte, dat ze ingeschreven dames met zogenaamde lokvogels (in dit ge val heren) in contact bracht, die het na een paar dagen weer lieten afwe ten." Bestaat er een „volmaakt huwe lijk"? „Volgens mij is een volmaakt huwelijk mogelijk," zet de heer Bouwman uiteen. „Een dergelijk hu welijk is wel degelijk te realiseren. Bij eventuele problemen moeten bei de partners voor ogen houden dat ze niet tégen elkaar moeten vechten, maar vóór elkaar. Als een man een dure vaas omgooit, dan kan de vrouw schreeuwen dat hij een stommeling is, maar ze doet er beter aan het heel anders te zien en te zeggen, dat scherven geluk brengen. Men moet elkaar weten te waarderen. Zo zal de man bij tijden eens moeten zeggen, dat het eten hem goed heeft ge smaakt. Op deze wijze leeft men ge makkelijker en vermijdt men span ningen. Dan is er sprake van een goede harmonie. Dit advies zou ik aan iedereen willen meegeven." BONN. De Duitse minister van Buitenlandse Zaken, Willy Brandt, heeft verklaard, dat Amerika duidelijk gemaakt moet worden, dat Duitsland in de toekomst niet de volle kosten aan buitenlandse valuta kan dragen voor het handhaven van de Ameri kaanse troepen in het land. „Wij moeten de Amerikanen duide lijk vertellen, waar onze grenzen lig gen", zei hij in een vraaggesprek met Bild Zeitung. „Wij zullen de verplich tingen nakomen die wij op ons geno men hebben, maar in de komende paar weken als nieuwe onderhandelingen be gonnen worden, moeten wij openlijk zeggen wat wij wel en niet kunnen doen". Gevraagd naar berichten dat Duits land in de toekomst slechts 50 pet. van de kosten zou betalen, zei Brandt, dat het kabinet dit zal moeten bespre ken voordat nieuwe onderhandelingen begonnen worden in Washington en Londen. KAAP KENNEDY De NASA heeft gisteren om 11.55 uur een nieuwe com merciële communicatiesatelliet gelan ceerd voor een permanente verbinding tussen de Verenigde Staten en het Ver re Oosten. De satelliet van het type „Early Bird" officieel Intelsat-2 ge heten werd tijielijk in een baan om de aarde gebracht en moet vandaaruit naar zijn vaste baan 35.000 kilometer boven de datumgrens in de Pacific wor den gestuwd. De lancering is de tweede poging om te voorzien in een perma nente verbinding voor het telefoon-, te legraaf- en televisieverkeer tussen Ame rika en het Verre Oosten. De motor van de satelliet is met een kegelvormig alu minium schil bedekt om te voorkomen dat hij te koud wordt. Ambtenaren van de „Comsat" (Communications Satelli te Corporation) deelden mee, dat alle 480 kanalen, bestemd voor tweerichtings verkeer voor commerciële doeleinden zijn verkocht. 25 minuten na de lancering bereikte de satelliet de parkeerbaan, aldus me dedelingen van ruimtedeskundigen. Tot en met zaterdag zal hij in deze baan blijven. Dan zal een kleine motor wor den ontstoken om hem in de baan boven de Stille Oceaan te brengen. HONGKONG Harrison E. Salisbu ry, assistent-hoofdredacteur van de New York Times, heeft in een radio-in terview meegedeeld, niet te geloven, dat men Noord-Viëtnam kan dwingen aan de conferentietafel plaats te ne men. Hij is pas in Hongkong aangekomen uit Noord-Viëtnam. „De mensen daar zijn me opgevallen als zeer hard, zeer koppig, zeer onaf hankelijk en zeer moedig. Ze zeggen en ik heb de neiging hen te geloven dat ze niet naar de conferentietafel kunnen worden gesleept en dat men hen niet door slaan tot onderworpen heid kan brengen". „Ze gaan nog liever weer het oer woud en de bergen in om een guerrilla te voeren tegen de Ver. Staten, zoals ze twintig jaar lang tegen de Fransen hebben gedaan". Hij zei in zijn twee weken van be sprekingen niet de indruk te hebben ge kregen dat een zware militaire neder laag Hanoi tot onderhandelingen zal bewegen. „Ik geloof, dat er twee omstandighe den zijn, die in hoge mate van invloed zijn op het denken van de Noordviëtna- mezen. Een ervan is hun overwinning op de Fransen in Dien Bien Phoe. Naar hun opvatting is dit hun grootste prestatie en ik ben van mening, dat ze als ze de vooruitzichten van het ver dere verloop van de oorlog beschouwen, onwillekeurig geloven dat er eenmaal weer een kans op een Dien Bien Phoe zal zijn tegen de Ver. Staten". „Ik geloof dat ze sterk beïnvloed zijn door him ervaringen, eerst met de Fransen in de onderhandelingen on middellijk na de oorlog en naderhand nogmaals met de resultaten van de Geneefse onderhandelingen. In beide gevallen zijn ze van mening terecht of ten onrechte dat ze een overeen komst hebben bereikt en dat de ande re partij heeft geweigerd zich daaraan te houden", aldus Salisbury. Salisbury zei dat de Amerikaanse po litiek ten aanzien van de bombarde menten op Noord-Viëtnam, volgens hem enigszins onduidelijk is. Oorspron kelijk werd gesteld, dat het doel ervan was de Noordviëtnamezen aan de con ferentietafel te brengen. Nu de bombar dementen reeds bijna twee jaar duren, schijnen onderhandelingen nog altijd even ver in het verschiet te liggen. Hij zei een latere verklaring te hebben ge hoord, namelijk, dat de bombardemen ten zijn bedoeld om het moreel in Zuid-Viëtnam op te \ijzelen door te la ten zien, dat wij werkelijk het Noord- viëtnamese bewind schade berokkenen. Als de tweede reden het voornaamste doel is, dan hebben we de Noordviët namezen door de bombardementen in derdaad geschaad." Naar zijn eigen waarnemingen tij dens zijn bezoek is het grootste deel van het land het doelwit van de bom- bardementsvluchten. Men kan slechts zelden een mijl (1,6 km) reizen zonder zichtbare schade van bombardementen te zien langs de wegen. De oorzaak is volgens hem dat de voornaamste mili taire doelen van de vliegtuigen de we gen, bruggen en spoorwegen in Noord- Viëtnam zijn. De spoorwegen lopen in de regel evenwijdig aan de wegen. Waar de wegen of spoorwegen door de dorpen lopen, worden ook de dorpen ge troffen. Op de vraag of hij aanwijzingen had gezien van willekeurige bombardemen ten op burgers en niet-militaire doelen, antwoordde hij: „Ja. Dit moet wel ge beuren en daarbij kom je op de eeuwi ge vraag waarvoor geen oplossing is, namelijk waar de bommenrichter op mikte. Hij zei president Johnson te gé- loven, wanneer deze zegt, dat hij zeer duidelijke orders heeft gegeven, dat dit niet het geval mag zijn. Hij gelooft ook dat de Amerikaanse piloten hun best doen deze orders op te volgen." De Noordviëtnamese regering heeft naar de mening van Harrison Salisbu ry besloten meer buitenlandse corre- spondendenten toe te laten. Hij ls zelf als eerste Amerikaanse correspondent in Noord-Viëtnam geweest om de ge beurtenissen in dat land te verslaan. De Noordviëtnamezen zouden tot de conclusie zijn gekomen dat de nadelen van toelating van buitenlandse corre spondenten niet opwegen tegen de voor delen die er uit kunnen voorvloeien.Het besluit, aldus Slisbury, is waarschijn lijk het gevolg van druk van de zijde van Ooseuropese landen die het heil zaam vinden dat Hanoi via buitenland se berichtgeving „de andere kant" van het Viëtnamese verhaal laat zien. Amerika heeft een overeenkomst met Duitsland met betrekking tot de kosten voor het legeren van 350.000 Ameri kaanse militairen in dat land. Dit be tekent dat Duitsland voor 700 miljoen dollar aan Amerikaanse wapens elk jaar moet kopen. De overeenkomst loopt op 1 juli af. Er loopt een soortgelijke overeen komst met Engeland van 215 miljoen dollar voor het legeren van de Britse troepen in Duitsland. Die overeenkomst loopt 30 april af. Op een vraag of Duitsland in de toe komst een deel van zijn wapens zal kopen in andere landen dan Amerika, zei Brandt: „Er bestaat geen twijfel aan dat voor zover het wapencontrac ten betreft, wij niet gedurende een lan ge periode gedwongen "kunnen worden slechts in één land te kopen". Op een vraag of dit betekent dat Frankrijk me er wapencontracten met Duitsland zal krijgen, zei Brandt, dat zijn land al zo veel contracten aan Frankrijk gegeven heeft, „veel meer dan Frankrijk aan ons". BEIROET, (Libanon). Slachtof fers van gifgas dat door Egyptische oorlogsvliegtuigen boven Jemen zou zijn afgeworpen, zullen naar het bui tenland worden gestuurd voor een anti-Egyptische propagandacampag ne, zo is in Beiroet gemeld. Het blad El Hayat, meestal goed in gelicht over de gebeurtenissen in Je men, meldde dat Imam Mohammed Al Badr opdracht heeft gegeven dat een onbekend aantal gasslachtctffers naar het buitenland moet om interviews toe te staan aan pers en televisie. Er komen steeds meer berichten uit Jemen, soms uit onafhankelijke bron, dat Egyptische vliegtuigen gifgas af werpen in de burgeroorlog daar die of ficieel is onderbroken. Het hoofdkwartier van de Imam, de koning die in 1962 bij een staatsgreep werd afgezet en nu de royalistische strijdkrachten leidt, meldde onlangs dat er meer dan 125 mensen zijn om gekomen bij een recente gasaanval. Volgens het royalistische bericht, heeft communistisch China, gasbom men naar Jemen gezonden. MÜNCHEN. De „Bayern-Kurier", het orgaan van de „Christelijk-Sociale Unie" van Frans-Joseph Strauss, heeft de in Zwitserland wonende filosoof Karl Jaspers wegens diens kritiek op de huidige Bondsregering, een „boze oude heer" („angry old mant"), ge noemd. De 83-jarige prof. Jaspers had on langs in een program voor de Duitse televisie verklaard dat aan het hoofd van de Bondsrepubliek een „oude na- tionaal-socialist" staat en dat dit een belediging voor een minderheid in Duitsland is. De „Bayern-Kurier" schrijft, dat men van een wijsgeer in plaats van bitterheid en verbittering eerder een bezonken gelatenheid zou verwachten. Hij heeft alleen wat afgereageerd, dat even weinig met de filosofie als met de politiek van doen heeft. De smalle filosofische basis v an Jaspers is een voudig gekapseisd in de hoge zeeën van de reusachtige omwentelingen en historische ontwikkelingen van de laat ste tijd. PRAAG Kinderloze Roemenen van 25 jaar en ouder, zullen dit jaar tien tot twintig procent meer belasting moe ten gaan betalen. Dit meldde het Tsjechoslowaakse persbureau C.T.K. uit Boekarest. Het tarief van tien procent geldt voor inko mens van 200 lei (110 gulden) per maand. De top van twintig procent wordt van kracht bij een inkomen van 2000 lei (1100 gulden) per maand. De maatregel vormt een onderdeel van de campagne van de Roemeense regering om de bevolking te doen toene men. Vorig jaar is reeds de abortus verboden en is echtscheiding moeilijker gemaakt. Verder krijgen dit jaar de Roemeense moeders met drie of meer kinderen een bonus van 1000 lei (550 gulden). Radio-Boekarest heeft eerder meege deeld, dat het geboortecijfer in Roeme nië op 14,8 per duizend inwoners staat. (In Nederland lag het in 1964 op 20,7). president Johnson heeft dinsdag ver- zocht om een verruiming van het Atlantische bondgenootschap en om een einde aan de koude oorlog met het communistische blok. Johnson's centrale thema in de ali nea's van de State of the Union bood schap, die over de buitenlandse poli tiek handelden, was vastbeslotenheid om verder te gaan met de plannen tot versterking van het bondgenootschap. Bovendien wil hij ondanks de oorlog in Viëtnam komen tot vreedzame contac ten met het Oosten. Ongeveer een derde van de 5600 woorden tellende boodschap aan het Congres was gewijd aan de buitenland se politiek. In zjn bespreking van de betrekkin gen met de Amerikaanse bondgenoten beperkte de president zich echter tot een uiteenzetting van de algemene be ginselen. Hij noemde de prestaties van de regering bij de pogingen tot verbe tering van de betrekkingen met het Oosten alsmede datgene wat hij dit jaar hoopt te bereiken. De president zei niet, wat hij wilde doen aan het buitengewoon moeilijke defensievraagstuk: de opstelling van anti-raket-raketten rondom Moskou. Hij verklaarde echter wel, dat het zijn eer ste verantwoordelijkheid is te waarbor gen dat geen enkele natie het ooit ver standig zal vinden een kernaanval te ontketenen of om haar kernmacht als een geloofwaardig dreigement tegen de Verenigde Staten of hun bondgenoten te gebruiken. Johnson zei, dat het de gemeenschap pelijke plicht is van beide kernmogend- heden om de onderlinge bewapenings wedloop zowel in het vlak van de kern wapens als dat der conventionele wa pens af te remmen. „Een grotere wedloop", aldus de pre sident, „zou onze volkeren en de gehe le mensheid een extra verspilling van hulpbronnen opleggen, die niet zou bij dragen tot de veiligheid aan beid* kan ten." Sprekend over de boodschap ,verd in regeringskringen verklaard, (Lt John son wilde zeggen, dat de Verenigde Staten vastbesloten zijn de Sovjet-Unie er van te overtuigen, dat een schaal vergroting van de bewapeningswedloop als een zinneloze geldverspilling verme den behoorde te worden. De Verenigde Staten, zijn niet voornemens in dit sta dium ook dergelijke wapens op te stel len. Johnson zei, dat verandering risico's inhield, maar dat stilstand een gro ter riciso betekent. „Geen enkel deel van onze buitenlandse politiek is zo hei lig, dat het niet voor herziening vatbaar is. Wij zullen soepel zijn waar de toe stand in de wereld blijkt te verande ren". Ten aanzien van West-Europa, aldus JOHNSON doorgaan de president, betekent dit, dat de Ver enigde Staten zullen streven naar een grotere mate van veiligheid door ont wapening, hoewel de NAVO het instru ment van een geïntegreerde gemeen schappelijke verdediging blijft. „Wij bereiden een nieuwe toekomst van een uitgebreider deelgenootschap op het gebied van kernkwesties, econo mische en technische samenwerking, politiek overleg alsmede van samen werking met de regeringen en volkeren van Oost-Europa en de Sovjet-Unie voor", aldus Johnson. Johnson sprak niet over de huidige NAVO-problemen en de Amerikaan se meningsverschillen met Frankrijk ten aanzien van Viëtnam en andere kwesties. Hij gaf echter uiting aan zijn geloof, dat de volkeren aan beide zijden van de Atlantische Oceaan tezamen de nieuwe kansen in Europa willen grij pen. In een bespreking van de betrekkin gen met het communistische blok be klemtoonde Johnson, dat zijn regering de onaangename kanten van de koude oorlog heeft vermeden. Hij zei: „Wij hebben meningsver schillen met de Sovjet-Unie. Wij heb ben geprobeerd die verschillen rustig en hoffelijk uit de weg te ruimen. Het is niet ons streven de koude oorlog voort te zetten, maar om hem te sta ken". Als voorbeelden van 4e pogingen, die in deze richting zijn gedaan, noemde hij de overeenkomst over een vreed zaam gebruik van de ruimte, een lucht vaartverdrag met de Sovjet-Unie en de verzachting van de exportbeperkingen. Hij pleitte voor een goedkeuring door het Congres van het wetsontwerp op de handel tussen Oost en West en van de consulaire conventie van 1964 met de Sovjet-Unie. Door middel van de handelswet zou de president de Sovjet-Unie en andere communistische landen in Oost-Europa kunnen laten profiteren van een meest- begunstigingsclausule. Op het ogenblik genieten alleen Zuid-Slavië en Polen de voordelen van een - dergelijke clausule. De consulaire conventie, in 19e-» door Johnson als een belangrijke stap ter verbetering van de betrekkingen tussen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie genoemd, is rustig terzijde gelegd, na dat J. Edgar Hoover, directeur van het federale recherchebureau (FBI), ge waarschuwd had, dat de Russen daar door hun spionagenet in de Verenigde Staten zouden kunnen uitbreiden. Hoewel Johnson het Congres heeft ge vraagd om goedkeuring van de wet tot verruiming van het handelsverkeer tus sen Oost en West betwijfelt men te Washington of dit zal gebeuren totdat er een wijziging ontstaat in de toestand in Viëtnam.

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1967 | | pagina 7