OM
PARIJSE BUSSEN PROBEREN
AUTOMOBILISTEN TE WERVEN
Beter openbaar vervoer
Storm rondom nieuw
stuk van Hochhuth
Zuivelfabriek bij Zutphen
ook in EEG-boterzwendel
MOSKOU-
PEKING
Eerherstel
imperiaal
Ik kende lot
van Joden in
Auschwitz
niet" zei
Slottke
Courrèges
tot 7 cm
boven knie
Voor 'Landsbelangen'
viel reclametekst
verkeerd uit
Proef met nieuw materieel voorlopig slechts op een lijn
Frauduleuze handelingen ontkend
H
Automobilist
Vertraging
Terugkeer
Proces in München
Duitsers dronken
(nog) meer bier
Australië ongerust
over Britse
EEG-plannen
Algemene wens op K.N.V.T.O.-congres
NA „DE PLAATSBEKLEDER"
Kritiek op Churchill wegens luchtoorlog
Tegenstelling
Geen documentaire
In Den Bosch
„Geef aan Unilever
bedrijven terug"
vragen arbeiders in
Indonesië
ZATERDAG 4 FEBRUARI 1967
(Van een medewerker)
[et is nog maar helemaal de vraag
of de Parijzenaars en de Parisien-
nes die trap van tien treden zullen wil
len bestijgen. De toeristen wel. Want
die kunnen dan de boulevards van de
Franse hoofdstad vanaf vier meter
hoogte bekijken. Maar de Parijze
naars? En eigenlijk gaat het slechts
om een bescheiden verhoging van de
vervoerscapaciteit van het verkeer in
de spitsuren. Die trap leidt namelijk
naar de imperiaal, de bovenverdieping
van de dubbele bussen, die Parijs, in
navolging van Londen zal krijgen.
In plaats van 75 passagiers in de
moderne standaardbussen met drie
deuren in de zijkant, kunnen in de
dubbele bussen 99 mensen worden
vervoerd. Het is nog maar een proef,
waarvoor bij Berliet te Lyon 25 bus
sen a 250.000 francs per stuk zijn be
steld. In juni wordt één stadslijn uit
sluitend met deze bussen uitgerust
om bij het experiment een zo duide
lijk mogelijk beeld te krijgen. Ver
moedelijk op lijn 20, tussen het Gare
St. Lazare en het Gare de Lyon, twee
stations met zeer druk forensenver
keer.
Het voordeel van de dubbele bus
sen is, dat zij 24 mensen meer kun
nen vervoeren met minder grondop
pervlak. Want de dubbele bussen met
eveneens drie deuren en twee trappen
binnen, zijn slechts 9,75 meter lang,
terwijl de standaardbussen de maxi
maal toegestane lengte van 11 meter
hebben. Zo werd per bus ook nog
1,25 meter gewonnen op het 1.134 km
lange Parijse verkeersnet, waarvan
525 km met buslijnen. Tenminste als
de proef met het nieuwe materieel
slaagt.
Dat hangt ervan af of de mensen
dat trapje van tien treden zullen op
gaan om plaats te nemen in de voor
38 passagiers ingerichte imperiaal.
Maar zelfs als het experiment goed
verloopt, zal het nieuwe systeem niet
algemeen op de drukke lijnen te Pa
rijs kunnen worden toegepast. De
bussen zijn namelijk 4,33 meter hoog,
waardoor ze vanwege de bomen niet
in alle straten kunnen rijden.
De RATP, de maatschappij die
het openbaar vervoer verzorgt, wil
een bijdrage leveren in de ontlas
ting van het verkeer. Omdat zij een
publieke dienst is beschouwt zij dit
als haar taak. Natuurlyk wil zij de
mensen, die geen auto bezitten, zo
veel mogelijk service bieden met
bus en metro. Zij heeft een belag-
rijkere andere categorie klanten op
het oog: de automobilisten!
De RATP poogt de strijd aan te
binden met de personenauto als
transportmiddel door haar diensten
te verbeteren. Het gaat er niet zozeer
om zoveel mogelijk mensen te ver
voeren, doch de automobilist als
klant te werven zodat deze zijn auto
thuis laat. Een automobilist in de bus
betekent in de verkeersstroom enige
vierkante meters winst.
Maar het is vechten tegen aflopend
getij. Ieder jaar verliest de busdienst
weer een paar miljoen passagiers.
Van 1954 tot dit jaar zakte het aantal
van 800 miljoen tot 746 miljoen. Een
gedeelte daarvan wordt weer opge
vangen door de metro, want die is
sneller, 30 km per uur, betrouwbaar
der en goedkoper. Die mensen doen
het uit noodzaak, want zij zouden
eigenlijk liever niet onder de grond
duiken. Het vervoer per metro neemt
niettemin ieder jaar met twee a drie
procent toe.
Anderen gaan over op de auto. De
ze nieuwe toevloed van auto's, ook al
zijn veel Franse wagens klein, doet
het verkeer in de spitsuren steeds
maar aangroeien. Daardoor kunnen
de bussen ook niet sneller vooruit.
En in die verkeersstroom is de per
sonenwagen toch nog altijd iets snel
ler dan de zware bus, die bij de hal
tes moet afremmen, stoppen, wach
ten en weer opnieuw optrekken.
De gemiddelde snelheid van de
stadsbussen te Parijs is gedaald
van achttien kilometer per uur in
1952 tot elf nu. De bussen op de
In de „Belle Epoque", de tijd rond
de eeuwwisseling, waren autobussen
met imperiaal te Parijs een ver
trouwd beeld. Ook vele trams konden
in de goede oude tijd passagiers op
het dak onderbrengen.
brede ringboulevards zyn het
snelst: veertien kilometer per uur.
Lijn 32 van het Trocadéro via de
Place de l'Etoile en de Champs
Elyssées door het centrum naar het
Gare de l'Est haalt in de winter in
de spitsuren amper acht kilometer
per uur. Een uur om van het Tro
cadéro by het Gare de l'Est te ko
men! De wandelaar is bijna zo
snel.
In snelheid kunnen de bussen dus
niet concurreren, tenzij het aantal
auto's aanmerkelijk zou afnemen.
Daarom wil de Parijse vervoersmaat
schappij de autogebruikers aantrek
ken. Dat hoopt zij te bereiken door
meer comfort en door de wachttijden
aan de haltes te bekorten. Niet door
meer bussen in te leggen! Want dat
zou de snelheid van het verkeer nog
meer achteruit doen gaan.
De imperiaal zal de balans niet
sterk kunnen doen overslaan in het
voordeel van het openbare vervoer.
De strijd tussen de bussen en
particuliere weggebruikers blijft
eigenlijk gelijk omdat de bussen on
der dezelfde omstandigheden moeten
werken als de gewone auto.
Is dat wel juist? kan men zich af
vragen. Want tegen gemiddeld
tweeëneenhalve persoon in de eigen
auto, vervoert een bus veel meer
mensen. De voorrechten van de open
bare vervoersdienst zijn beperkt tot
drie aparte stukken rijbaan, waarvan
er twee boven langs de Seine lopen
in de uiterst drukke west-oost ver
binding. Daartegen zijn de automobi
listen destijds prompt in opstand ge
komen. Taxi's mochten daarna van
die stroken ook gebruik maken. In de
spitsuren schieten de bussen en de
taxi's aan hun kant van de gele
scheidslijn even langzaam op als het
gewone verkeer.
Voor het vlot doorstromen van de
bussen zouden maatregelen moeten
worden genomen, die het gebruik van
particuliere auto's in Parijs drastisch
zouden beperken. Dat is tot dusverre
amper het geval. Parijs heeft geen
parkeermeters. In het centrum be
staat slechts een zone met een be
perkte parkeertijd van anderhalf
uur. En om die zone heen loopt het
nu alweer even vol met auto's als in
het centrum, zodat de bussen daar
ook niet snel meer kunnen opschieten
en daar ook de Parijzenaars, die zich
een auto kunnen veroorloven en
dat zouden toch wel graag de mees
te! als passagier kwijtraken. Het
verkeer in Parijs schijnt niet meer
in beweging te kunnen komen.
De imperiaalbussen zullen intus
sen deze zömer hun intrede doen.
Daarmee krijgt Parijs iets terug
van de „Belle Epoque" van de tijd
rond de eeuwwisseling. Trams had
den toen zelfs banken op het dak,
waar de mensen gingen zitten als
het mooi weer was. Dat is nu niet
het geval; de nieuwe imperiaal is
niet open. Trouwens bejaarde Pa
rijzenaars zeggen, dat het weer
ook niet meer zo mooi is als in die
tijd.
In ieder geval: het stadsbeeld van
Parijs wint er iets mee. En de toeris
ten zeker. Maar helaas zijn de bus
sen met een achterbalkonnetje aan
het verdwijnen. Want die waren te
klein geworden. Tijdens een rit door
Parijs in zo'n kuipje op het achter
balkon, kon men zich op de kermis
wanen in een ouderwetse carrousel.
MiiNCHEN „Ik kon me helemaal
niet voorstellen wat er met de Joden in
Auschwitz gebeurde', verklaarde vrij
dag in het proces te München Gertrud
Slottke, één der drie verdachten. Haar
uitlating leidde tot uitroepen van ver
ontwaardiging op de publieke tribune.
Gertrud Slottke was volgens de aan
klacht belast met de samenstelling van
de lijsten voor het transport van Neder
landse Joden naar het oosten. Ze tracht
te tot haar verdediging aan te voeren
dat ze niets geweten had van het lot dat
de Joden in Auschwitz wachtte.
Het ging in de zitting van gisteren
om een lijst met 150 namen van Joodse
(Duitse) oorlogsveteranen met hoge on
derscheidingen en om 91 weduwen van
gesneuvelde Joden uit de Eerste Wereld
oorlog. Deze lijst zou door Slottke zijn
opgesteld.
In plaats van naar Theresienstadt
het kamp der „bevoorrechten" gin
gen de personen op deze lijst naar
Auschwitz. Gertrud Slottke zei: „Ik
dacht dat Auschwitz het reservoir voor
die Joden was die al te oud waren om
te werken. Bovendien bestond er toch ook
het Madagascar-plan om de Joden naar
het buitenland te sturen."
De president hield haar voor dat het
Madagascar-plan in die tijd allang ver
worpen was. Slottke zei dat ze niet al
leen met de keuze van de personen be
last was. Ze had de lijst opgesteld aan
de hand van de in Den Haag geldende
normen. Bovendien waren er ook lijsten
door de Zentralstelle opgesteld.
Bij het verdere verloop van de zitting
werd een schriftelijke vraag van de
toenmalige Judenreferent Wilhelm Zöpf
ook een van de verdachten in het
proces voorgelezen. Deze brief van
22 april '43 was gericht aan 't Reichs-
sicherheitshauptamt in Berlijn. Zöpf
vraagt daarin of het niet mogelijk is de
Duitse Joden die een begin hebben ge
maakt met het naturalisatieproces in
hun nieuwe land van inwoning met
voorrang naar het oosten te transpor
teren indien de naturalisatie nog niet
van kracht is geworden of de passen
nog niet uitgereikt zijn.
Op de vraag wat dit schrijven beteken
de zei Zöpf: „Dit moest een afschrik
wekkend voorbeeld vormen voor alle
andere Joden die het plan hadden naar
het buitenland te gaan."
Het antwoord van Adolf Eichmann op
het verzoek was negatief. Op de vraag
van de president wat in dit verband on
der „met voorrang" moest worden ver
staan, antwoordde Zöpf: „Dat ze met de
volgende trein moesten worden afge
voerd."
WIESBADEN - In West-Duitsland ia
het afgelopen jaar 4,2 procent meer bier
gedronken dan in 1965. Elke burger
dronk gemiddeld 125,8 liter, elke bur
ger boven de 15 gemiddeld 163.6 liter.
De totale hoeveelheid bier die in 1966
im verzwolgen bedroeg 761 miljoen liter.
Zo zien de nieuwe dubbeldeksbussen
eruit, die deze zomer hun intrede
zullen doen bij de RAPT, de maat
schappij die het openbare vervoer
in de Franse hoofdstad onderhoudt.
Voorlopig by wijze van proef op één
lijn.
WELLINGTON De premiers van
Australië en Nieuw-Zeeland, hebben vrij
dag een gemeenschappelijke verklaring
uitgegeven waarin staat dat zij zich on
gerust maken over de Britse plannen
voor toetreding tot de Europese Econo
mische Gemeenschap.
„De internationale handel en de vraag
stukken die daarmee verband houden
zijn van bijzonder groot belang voor on
ze twee landen", aldus de verklaring.
„Het is in ons gemeenschappelijke be
lang voor onze landbouwprodukten de
beste handelsvoorwaarden te verkrijgen.
De Britse toetreding tot de EEG werpt
voor onze twee landen vraagstukken
op."
PARIJS Courrèges presenteerde
vrijdag in zyn lente- en zomercollectie
rokken tot 7 cm boven de knie, ge
dragen met gestreepte kniekousen en
kinderschoentjes met één bandje.
Het selecte publiek dat de opening by-
woonde vertelde dat het een zeer kin-
deriyke lyn was.
De collectie schijnt vrouweiyker te
zijn dan vorig jaar. Maar het Cour-
règes-meisje blijft natuurlijk en spor
tief met kort haar of twee staartjes.
Halslijnen, zomen, mouwen en zakken
zijn geschulpt, evenals bij Givenchy en
Balenciaga. Een concessie aan de geo
metrische lijn is de hartvormige hals
uitsnijding.
Rode mantelpakjes hebben witte
plooien. De show besloot met drie rode
mantelpakjes met verschillende witte
garneringen.
DEN HAAG Het bestuur van de
partij „Landsbelangen" die in alle
kieskringen aan de kamerverkiezingen
op 15 februari meedoet, is j.L dins
dagavond ernstig verstoord geraakt tij
dens de politieke uitzending van deze
partij. Tijdens de laatste halve minuut
van de uitzending, terwijl het telefoon
nummer van de secretaris werd ge
toond, klonk namelijk een piepstem
die zei: „Ja, landsbelangen, dat is een
leuke partij, laten we daarop stemmen".
Het partijbestuur, een persiflage ver-
vermoedend van een NTS-medewerker,
kondigde gistermiddag aan wellicht
nieuwe zendtijd te zullen vragen.
„Kennelijk een dronkenlap', zei ons
de heer W. G. J. v. d. Heyden te Heus-
den, die zeer verontwaardigd was. Op
de vraag of hij geïnformeerd had naar
de juiste toedracht van zaken, antwoord
de hij ontkennend.
Bij de NTS schoof men alle verant
woordelijkheid weg. „De partij had tien
minuten zendtijd", aldus een woordvoer-
der „en de uitzending duurde maar
9% minuut. De free-lance regisseur
van de partij die dit tevoren bij het na
meten van de filmband merkte, brak
zich het hoofd hoe hij de resterende 30
seconden zou benutten. Hij heeft toen
de verrassende vondst gehad een came
raman, die hij nog van vroeger kende,
te vragen met reclame-stem een recla
me-tekstje uit te spreken. Dat heeft
die cameraman gedaan. Hoe, dat inte
resseert ons niet dat moet de partij
verder maar met zijn verantwoordelijke
regisseur uitvechten". De NTS zal terza
ke verder niets ondernemen.
PRAAG In het Sloweense Hoge Ta-
tragebergte zijn twee toeristen bedol
ven door een lawine. Het ongeluk ge
beurde bij de Teryhohut. Een reddings
ploeg is uitgerukt.
NEW YORK Op een veiling in
New York is een Amerikaanse onge
bruikte postzegel uit 1865 van 15 cent
voor 35.000 dollar (ongeveer 125.000
gulden) in andere handen overgegaan.
Op de bruin met blauw zegel is de
landing van Colunbus in Amerika afge
beeld.
BRUSSEL Een Zuidafrikaanse de
legatie komt in maart en april naar
Europa om artsen te werven voor zie
kenhuizen in de Oranje Vrijstaat.
(Van onze Amsterdamse redacteur)
AMSTERDAM Het lijkt een open deur, maar de Groningse socioloog prof.
dr. Sj. Groenman trapt die toch in door te pleiten voor een samenhangend natio
naal verkeersplan, „omdat zowel de schaarste aan ruimte als ook de sociale recht
vaardigheid daartoe dwingen". Deze stelling staat te lezen in zyn p re-ad vies, dat
wordt uitgebracht op een landelyk congres te organiseren tydens de personen-
autotentoonstelling in de R.A.I. in Amsterdam, op 21 februari door de Konink-
lyke Nederlandse Vereniging van Transportondernemingen (K.N.V.T.O.), met als
thema „Mobiliteit in gevaar".
Drie deskundigen hebben hiervoor een inleiding geschreven. Behalve prof.
Groenman (Ruimte voor bewegende mensen, een bevolkingsprobleem), vroeg men
hiervoor de hoofddirecteur van de A.N.W.B., de heer A. Blankert (Evenwicht door
samenspel) en N.S.-directeur mr. M. G. de Bruin (Openbaar vervoer in een gemo
toriseerde maatschappij).
Zij pleiten alle drie o.m. voor een „selectief gebruik" van de privé-auto en stel
len dat dit mogeiyk zal worden bij een adequaat systeem van openbaar vervoer.
(Van een ,,Sunday-Times"-correspondent)
BAZEL Rolf Hochhuths' nieuwe toneelstuk over de oorlog, „Die Soldaten",
is volgens de 86-jarige Duitse auteur „een oprecht en hoffeiyk eerbetoon aan de
duivelse macht van Winston Churchill, waardoor hy in staat is geweest de stryd
tegen Hitier te kinnen". Een vroeger stuk van Hochhuth, „De Plaatsbekleder",
met als onderwerp paus Pius XII wie een te slappe houding jegens de nazi's werd
verweten, heeft drie jaar geleden tot wanordelykheden geleid toen het te Parys
en Zwitserland werd opgevoerd en tevens tot protesten van de zijde van het Vatl-
caan. Het nieuwe stuk heeft een felle discussie doen ontstaan rond het National
Theatre te Londen over de vraag of het op het repertoire kan worden gezet.
Het gaat daarby vooral om bepaalde kritische opmerkingen aan het adres van
Churchill, de Britse oorlogsleider in de jaren 1940-1945.
De tendens van het stuk is echter
niet zozeer de houding van Churchill
in de Tweede Wereldoorlog, doch de
noodzaak van een internationale
overeenkomst tegen het bombarde
ren van burgers. De controversiële
punten worden toegespitst door Hoch
huths overtuigde, onverbloemde af
keer van luchtaanvallen op niet-mili-
taire doelen, ook bijvoorbeeld die in
Vietnam.
Een „stuk binnen het stuk" speelt
zich af in 1964 met als hoofdfiguur
een vroegere piloot van een bom
menwerper van de Royal Air Force,
die een soort traditioneel Engels ze-
dendrama opvoert in de ruïnes van
de kathedraal van Canterbury. De
symbolische puinhopen zijn de dra
matische achtergrond van de gehele
voorstelling, die drieëneenhalf uur in
beslag neemt.
Hochhuths oorlogsvlieger doet een
hartstochtelijk beroep op alle andere
oud-oorlogsvliegers, dat zij zich bij
hein moeten aansluiten om de we
reld ertoe te bewegen met een inter
nationale overeenkomst een eind te
maken aan luchtaanvallen op de bur
gerbevolking. Hochhuth vertelt: „Tij
dens de kerstdagen van 1964 heb ik
een brief geschreven aan Herr Lueb-
ke, de Westduitse president, waarin
ik hem smeekte als beschermheer
van het Duitse Rode Kruis te willen
bevorderen dat het parlement te
Bonn zijn goedkeuring zou hechten
aan een verdrag, dat ook de lucht
oorlog in Viëtnam in zijn huidige
vorm zou verbieden. Maar er gebeur
de niets. Er was alleen een beetje
opschudding."
Het echtpaar Hochhuth woont al
geruime tijd te Bazel in Zwitserland,
een bolwerk van het protestantisme.
Mevrouw Hochhuth weet te vertellen,
dat katholieken in autobussen vol
werden „aangevoerd" voor betogin
gen tegen 4e première van „De
Plaatsbekleder". Zal nu andermaal
onrust worden gewekt? „Churchill
is ook in Zwitserland een nationale
held. Ik hoop dat er geen moeilijkhe
den komen als het nieuwe stuk wordt
opgevoerd," zegt zij.
Hochhuth maakt zich echter ook
bezorgd, dat de opmerkingen over
het bombardement op Dresden en de
morele aansprakelijkheid van de be
velhebbers van de RAF en de erbij
betrokken bemanningen van de bom
menwerpers, niet bedoelde instem
ming uit kringen van de neo-nazi's
in West-Duitsland kunnen verwekken.
Boven het veldbed in Rolf
Hochhuths „werkhok" in het flatje
van het echtpaar hangt een grote
foto in kleuren van Sir Winston
Churchill, gescheurd uit een kalen
der van de „Times". Mevrouw
Hochhuth laat die foto, een beetje
schuchter, aan bezoekers zien,
„alleen maar om duidelijk te ma
ken, dat Churchill ook een van de
grootste helden van mijn man is."
Hochhuth is intussen gebiologeerd
door de dramatische tegenstelling
tussen het fundamentele humanis
me van de Britse staatsman en
diens „diabolische kracht", die
hem in staat heeft gesteld de boze
machten van het nazisme en Hitler
te verslaan.
Tegenspeler van Churchill in het
stuk is de in 1958 gestorven dr. Bell,
die 29 jaar lang bisschop van Chi
chester is geweest. Hij personifieert
volgens Hochhuth „het geweten van
het Britse volk". Maar hij geeft toe:
„De grootste moeilijkheid was, een
waardige tegenstander van Churchill
te vinden. Churchill beschikt over zo
veel krachtige argumenten, dat het
uiterst moeilijk is geweest van bis
schop Bell een volwaardige tegenpool
te maken. Niets is zo hachelijk als
wanneer in een toneelstuk de beide
hoofdpersonen niet aan elkander ge
waagd zijn."
De belangrijkste argumenten tegen
DEN HAAG Bij de boterzwendel
in de EEG, waarbij ten onrechte gro
te bedragen als export-subsidies zijn
uitgekeerd voor boter die zou worden
geëxporteerd naar niet-EEG-landen,
maar die in werkelijkheid binnen de
EEG is gebleven, blijkt ook een zui
velfabriek in het arrondissement Zut
phen betrokken te zijn.
De Algemene Inspectiedienst van het
ministerie van Landbouw heeft in het
najaar van 1966 proces-verbaal opge
maakt tegen deze coöperatieve zuivel
fabriek. Deze zou boter naar Zwitser
land hebben uitgevoerd, die echter
niet in dat land in het vrije verkeer
kwam maar naar België ging.
De betrokken fabriek stelt dat er geen
sprake is geweest van frauduleuze
handelingen.
Er is thans intern juridisch overleg
gaande en volgende week zal beslist
worden of een vervolging zal worden
ingesteld. De hoeveelheid boter die de
lucratieve reis van het arrondissement
Zutphen via Zwitserland naar België
maakte was 425 ton.
De fabriek had twee transacties afge
sloten. De eerste partij, groot honderd
ton, ging in februari 1966 weg, verdeeld
over vijf autoladingen. De tweede
transactie betrof wel drieduizend ton,
maar er ging, dank zij het ingrijpen
van de AID, maar 325 ton van weg,
eveneens in februari 1966 en verdeeld
over vijftien autoladingen.
Met de restitutie op wat nu is uitge
voerd, is globaal geschat, een miljoen
gulden gemoeid. Omdat er met reke
ningen-courant gewerkt wordt staat het
echter niet geheel vast of dit geld in
handen van de betrokkenen is geko
men.
De boter werd naar Bazel vervoerd.
Een deel is daar, voor de verdere reis
naar België begon, een tijd in een koel
huis opgeslagen geweest zonder een
douanebehandeling te hebben onder
gaan. Een ander deel ging direct van
Bazel naar België.
Bij het produktschap voor zuivel, dat
de exportrestituties uitbetaalt, heeft de
AID administratieve gegevens onder
zocht. Verschillende mensen, onder wie
de expediteur, werden ondervraagd.
Dat alles nadat het de AID was op
gevallen dat de boter verstuurd werd
naar een ander adres in Zwitserland
dan de instelling, die daar min of meer
een monopolie voor de boterhandel
heeft. Of dat andere adres echt bestaat
of verzonnen was wordt nog onder
zocht. Tegen de expediteur is geen pro
ces-verbaal opgemaakt, deze heeft een
passieve rol gespeeld.
Wel wordt onderzocht welke rol een
Belgische handelaar, die zowel in zijn
eigen land als in Zwitserland een zaak
heeft, in deze affaire heeft gespeeld.
Het vermoeden bestaat dat meer zui
velfabrieken „handigheidjes" hebben ge
bruikt om aan de derde-landenrestitutie
te komen.
Bij de justitie in Den Bosch Is een bo-
terzaak van veel grotere omvang in' on
derzoek. Hier gaat het om ruim drie
duizend ton boter, waarvoor een derde-
landenrestitutie van 98 cent per kilo
werd geclaimed, zodat er een bedrag
van om en nabij drie miljoen gulden
mee gemoeid is.
Het onderzoek wordt verricht in Ne
derland, Zwitserland, Italië en België.
In Nederland strekt het zich uit tot ver
schillende fabrieken, groothandelaren en
exporteurs in het zuiden des lands.
Deze affaire begon eind 1965 en werd
omstreeks augustus 1966 ontdekt bij een
interne EEG-controle in Italië.
het beleid inzake de bombardemen
ten op Duitse steden heeft Hochhuth
ontleend aan een rede, die dr. Bell
tijdens de oorlog in het Hogerhuis
heeft gehouden. In het stuk stelt de
bisschop bewogen de vraag, of ret
Gomorra van een stad als Hamburg
na de aanval op de bevolking nu
eigenlijk wel het symbool is van de
idealen, waarvoor Engeland ten strij
de was getrokken.
„Om de bisschop krachtig genoeg
te kunnen laten spreken teneinde de
dominerende figuur van een Chur
chill te weerstaan, heb ik Bells woor
den wel een beetje moeten bijscha
ven. Ik heb dit gedaan door hem een
concreet standpunt te laten ontwikke
len, namelijk dat het bombarderen
van burgers misschien nog door de
vingers kon worden gezien toen de
afloop van de strijd onzeker was en
Stalin schreeuwde om een tweede
front, doch dat het volstrekt onver
geeflijk was geworden na de succes
sen van Montgomery in Noord-Afrika
en, later, na de geslaagde invasie in
Normandië."
Hochhuth bevestigt, dat het to
neelstuk strikt genomen geen do
cumentaire is. De tekst is echter
gebaseerd op gegevens die de
auteur heeft verzameld,
literatuur reeft verzameld. „Het
Het volgende stuk van Hochhuth
zal gewoon een blijspel zijn. „Ik
moest mij eindelijk eens losmaken
van al dat puin uit de oorlog."
DJAKARTA Het personeel van de
Unilever-ondememingen in Indonesië,
behorend tot het christelijke, het na
tionalistische en het Mohammedaanse
vakverbond, heeft deze week gepleit
voor een onverwyide teruggave van de
bedrijven aan de buitenlandse eige
naars, zulks om de talrijke bedrijfspro-
blemen op te lossen.
De ondernemingen staan nu onder
toezicht van het departement voor de
lichte industrie. In een gemeenschappe
lijke verklaring wijzen de vakverbon
den op een recente uitspraak van de
minister van financiën en economische
zaken, sultan Hamengkoe Boewono,
dat er een goed klimaat moet komen
voor het aantrekken van buitenlands
kapitaal.
0 Het aantal mobiele telefooncentrales
van de P.T.T. zal in de komende
maanden van vier worden uitgebreid tot
acht, op grond van goede ervaringen,
die met de eerste mobiele eenheden zijn
opgedaan. De mogelijkheid is groot, dat
de P.T.T. er nog vier zal bestellen.
Een diplomatieke breuk tussen Mos
kou en Peking behoort ongetwijfeld tot
de mogelijkheden als Mao Tse-toeng en
minister van Defensie Lin Piao de
machtstrijd in China winnen. Het zal
misschien enige tijd duren voor de
rook is opgetrokken. De Russen nemen
een afwaehtende houding aan, en schij
nen partij te kiezen voor Mao's tegen
standers zonder veel hoop te koesteren
dat deze als overwinnaars uit de strijd
te voorschijn zuilen komen.
Opvallens is echter dat de Russische
pers geen van beide partijen in het
Chinese conflict erg geestdriftig steunt.
Misschien hebben de Russen herstel
van de vriendschappelijke betrekkin
gen met hun kameraden in China al op
gegeven.
Het Russische geduld wordt de laat
ste tijd wel op de proef gesteld. De de
monstraties in Peking zijn een gevolg
van het incident van 25 januari in Mos
kou, en het heeft er alle schijn van dat
de Chinezen dat in scène hebben gezet.
Tass noemde het „onmiskenbaar een
onverbloemde, goed voorbereide provo
catie". De nasleep van het incident
waarbij Chinese studenten voor het
mausoleum van Lenin in het gedrang
raakten was bijna komisch. Een
twintigtal studenten verscheen de vol
gende dag met dikke verbanden en
doordrenkt met jodium volgens Tass
allen met precies dezelfde jodium stre
pen.
In Peking was dit voor de rode garde
aanleiding tot massaal schelden en de
monstreren voor de Russische ambas
sade, die nagenoeg van de buitenwe
reld werd afgesloten. Het Russische
ministerie van buitenlandse zaken pro
testeerde dat dit alles berekend was
om de betrekkingen tussen beide lan
den nog meer gespannen te maken, en
niet alleen aanmoedigd maar zelfs geor
ganiseerd was door de Chinese autori
teiten.
Als de diplomatieke betrekkingen in
derdaad verbroken zouden worden, zou
een nieuwe fase in het ideologische ge
schil beginnen. Tenslotte is het niet on
denkbaar dat beide landen troepen zou
den concentreren langs de grenzen, zo
dat een periode van diepe achterdocht
en vijandschap zou volgen die grote in
vloed zou hebben op de politieke toe
komst van Azië.
