ers
Demp
vliegbasis
sparen
Friese
oren
Drs. Schmelzer fel
anti-P.v.d.A.
Apart ministerie voor
jeugdzaken bepleit
Bouw IJsselbrug bij
Katerveer aanbesteed
VF.FI. VOORZORGEN BIJ TESTEN STRAALMOTOREN
Voor reactorcentrum in
Petten meer geld nodig
Picasso-expositïe
4 maart tot 30 april
in Amsterdam
Verkiezingsrede te Haarlem
VIJF WEKEN EEN UNIEKE KANS OM f 13,- TE VERDIENEN!
Nabranders
JEUGDLEIDER
Waterrekening
WELKE KEUZE
Arbeidsconflict
Marseille
Vijfjarenprogramma Euratom
CENK OVERAL EN ALTIJD WEER
AAN HET KIND IN HET VERKEER
uitgelezen Kentucky en geurige Virginia tabakken!
Pagina 8
St'JM
(Van een onzer redacteuren)
'perwijl een infernaal geloei het
iedereen onmogelijk maakt
zich verstaanbaar te maken en een
meterslange, hete vuurstroom de
lucht doet zinderen, drukt een on
zichtbare hand ons tegen het ijze
ren rooster voor de zuigende inlaat
van de General Electric J. 79
straalmotor. Op een paar passen
afstand staat sergeant-majoor H.
Jansen kalm toe te kijken. Voor
hem is de run-up een kwestie van
jarenlange ervaring. Run-up in
luchtmachtjargon. Voor de buiten
staander geldt: motorbeproevings-
plaats op de vliegbasis.
In vroeger dagen werden vliegtuig
motoren zonder speciale voorzienin
gen om geluidsoverlast te vermijden
getest. Dat was zo bij de Spitfires, de
Gloster Meteors en ook nog bij de
Hunters. Het gebrul van de motoren
was trouwens niet zo sterk, dat de
burgers in de omgeving er veel hin
der van ondervonden. Met de komst
van de Starfighters werd dat heel an
ders.
De motor, die dit raketachtige,
kortvleugelige, supersonische toestel
met maximaal 2.400 kilometer per
uur door de lucht kan jagen, levert
een stuwdruk van 7,5 ton en produ
ceert dan een herrie, die eenvoudig
onbeschrijflijk is. Zou men zo'n mo
tor op de proefbank zonder geluid
demper de vrije teugel laten, dan za
ten dag aan dag de stadsbewoners en
de dorpelingen rond het veld in een
golf van geluidstrillingen.
Luitenant-kolonel W. A. M. Melis,
chef Technische Dienst op de basis
Leeuwarden, zegt hierover: ,,Het con
sortium, dat indertijd besloot tot aan
schaffing van de F-104 dat waren
Duitsland, België, Italië en ons land
heeft ook meeteen een geluiddem
per, een „silencer", gekocht. De keus
viel op de Duitse Grundzweig und
Hartmann. Zo'n ding kost 50.000 gul
den en wij hebben er hier drie van."
Een „silencer" is, simpel gezegd,
een enorme buis met een diameter
van 2.30 m en een lengte van 8.50 m,
inclusief het naar boven gebogen
achterstuk. Hij is vervaardigd van
hoogwaardig staal en heeft dubbele
wanden met glaswol ertussen. In de
ze enorme koker heeft men twee rin
gen met honderden openingen ge
monteerd waaruit onder hoge druk
koelwater spuit. Door de onvoorstel
baar hete gasstraal kolkt het water
ogenblikkelijk als stoom in grote gro
te wolken uit de „silencer" omhoog.
„Die silencers hebben we vooral
voor de bescherming tegen geluids
hinder van de mensen, die verder
weg wonen. Voor de technici, die er
vlak bij staan doen ze niets. Integen
deel: de resonantie produceert nog
wat extra lawaai. Wat onze mensen
betreft zouden die dempers er net zo
goed niet mogen zijn," zegt de over
ste. „Iedereen is verplicht oorkappen
te dragen en elke man wordt gere
geld op zijn gehoor onderzocht. Het
is funest om zonder die kappen vlak
bij een draaiende moter te komen,
vooral als die in A.B. draait."
„Ee-bie" is een veel gebezigde
term. A.B.: after-burner, de ver
fijning in de straalmotoren van de
UTRECHT De Katholieke Werken
de Jongeren vinden het noodzakelijk,
dat er een apart ministerie voor Jeugd
zaken in het leven wordt geroepen, om
dat de belangen van de jeugd op het
ogenblik verspreid liggen over diverse
departementen. De organisatie van Ka
tholieke Werkende Jongeren (K.WJ.)
oppert dit idee in een commentaar op
een zojuist verschenen rapport, dat is
samengesteld door de uit 1964 dateren
de „Commissie tot onderzoek van de
mogelijkheden van een wettelijke rege
ling voor de subsidiëring van de jeugd-
vorming".
De K.WJ. is verheugd over het feit,
dat de commissie zich uitspreekt voor
een wettelijke regeling, waarin het
jeugdbeleid wordt gezien als een alge
meen maatschappelijk beleid. Daardoor
zou het jeugdbeleid volgens haar dan
eindelijk uit zijn isolement raken. Zij is
eveneens verheugd over de plannen om
te komen tot een op elkaar afgestemde
subsidiërng van het jeugdwerk door het
Rijk, de provincies en de gemeenten.
De K.WJ. heeft echter ook diverse
bezwaren tegen het rapport. Het voor
naamste bezwaar is, dat er geen onder
scheid is gemaakt tussen het zogenaam
de jeugdwerk en het jongerenwerk.
De K.W.J. vindt het gebrek aan aan
dacht voor het jongerenwerk een essen
tieel gemis in het rapport. Omdat de
structuur van het toekomstige jeugdbe
leid vrijwel geheel gebaseerd wordt op
het werk voor de jeugd tot 16 jaar,
wordt daarin, naar het oordeel van de
K.WJ, niet genoeg plaats voor de jon
gerenorganisaties ingeruimd. Het gevaar
van een nieuwe vorm van bevoogding
acht de K.WJ. in deze structuur niet
denkbeeldig.
Een ernstig gemis vindt de K.W J. ook
het ontbreken van een inventarisatie
van het huidige jeugdwerk, hoewel dat
in de opdracht aan de commissie lag
besloten. De in het rapport geschetste
ontwikkeling van het huidige jeugdwerk
is, volgens de K.WJ., erg oppervlakkig
en eenzijdig. De Katholieke Werkende
Jongeren vinden het onbegrijpelijk, dat
er in het rapport met geen woord wordt
gerept over de vernieuwingen binnen
vrijwel alle jeugd- en jongerenorganisa
ties. Het huidige beeld van deze organi
saties is veel genuanceerder dan de in
het rapport geschetste situatie.
De K.W.J. vindt voorts, dat diverse
tekortkomingen in het rapport verme
den hadden kunnen worden, wanneer
jongerenorganisaties zelf bij de tot
standkoming ervan betrokken waren ge
weest.
Terwijl men in sommige gemeen
ten al bezig is het jeugdwerk te si
tueren volgens de opzet van het rap
port, hebben jongerenorganisaties nooit
de kans gekregen zich te oriënteren
op deze nieuwe plannen. De commis
sie heeft haar werkzaamheden ver
richt onder een waas van geheimzin
nigheid, die niet ten goede komt aan
de onderlinge goede verstandhouding,
aldus de K.WJ.
In het rapport wordt gesteld, dat het
om psychologische en zakelijke redenen
nuttig kan zijn de „beladen" term
jeugdleider door een andere meer aan
gepaste beroepsaanduiding te vervan
gen. Als nieuwe namen worden geïntro
duceerd: jeugdassistent, jeugdconsulent,
jeugdadviseur, jeugdmentor, jeugdpro-
jectenleider of bijvoorbeeld jongerenim-
pressario.
Oud-minister Vrolijk zegt in een „ten
geleide" tot het rapport, dat dit „waar
devolle suggesties bevat voor het te voe
ren beleid", maar dat „uit de publika-
tie niet mag worden afgeleid, dat de
regering reeds haar standpunt zou heb
ben bepaald ten aanzien van de voor-
Stellen, die in het rapport zijn opgeno
jonge generatie, waarbij in d
gasstraal nogmaals een extra por
tie kerosine wordt gespoten, die de
machine voor een kort ogenblik ex
tra snelheid geeft. Vooral bij de
start zal men vaak de nabrander
gebruiken. Voorts kan hij worden
ingeschakeld wanneer onder bijzon
dere omstandigheden tijdens de
vlucht het allerhoogste rendement
uit de motor moet worden gehaald.
De chef motorenwerkplaats, luite
nant I. B. Bleeker verzucht: „De
temperatuursprongen doen ons de das
om. Als we normaal draaien heeft de
gasstraal een temperatuur van onge
veer 600 graden Celsius. Maar wan
neer we in A.B. gaan, stijgt die tem
peratuur opeens naar 1.900 graden.
Dat betekent een zware beproeving
voor het staal van de silencer. Nou,
we hebben nogal wat afgedokterd
met die dingen, vooral in het begin."
Het betekent ook heel vtet voor de
huid van een Starfighter wanneer
men de motor op de proefbank in
A.B. laat komen.
De overste verduidelijkt: „Tijdens
de vlucht zorgt de lucht die langs de
motor strijkt voor voldoende koeling,
maar als de machine stilstaat heb
ben we dat niet. Vandaar, dat men
een J-79 in de machine niet langer
dan hooguit negentig seconden in
A.B. mag laten, terwijl men daarna
minimaal twee minuten zonder A.B.
moet draaien."
„Zouden we hier niet strikt de hand
aan houden, dan weet ik niet precies
wat er allemaal kan gebeuren. In elk
geval zou de romp er ernstig door
worden verzwakt. Dat is zeker. Vorig
jaar hebben we 900 minuten in A.B.
De beproeving van een straalmotor
in het vliegtuig. Duidelijk is de
stoomwolk te zien, die uit de demper
naar boven slaat. De Starfighter staat
zwaar verankerd.
gedraaid. Dat betekent vier minuten
per werkdag. Er zijn in dat jaar 81
motoren op de proefbank geweest en
er werden 616 vliegtuigbeproevingen
verricht, een totaal van 700 tests, on
geveer twee a drie per dag."
Behalve de anderhalve ton aan-
scbaffingskosten van de dempers is
indertijd nog een ton neergeteld
voor de aanleg van een waterkel
der met twee groepen pompen, elk
met een elektromotor van 30 pk.
„De kelder kan 30 kubieke meter
water bevatten," vertelt overste
Melis. „Het verbruik van de koelers
is 2.2 kubieke meter per minuut en
het waterleidingbedrijf presenteer
de ons vorig jaar een rekening van
6.000 gulden."
De overste, de luitenant, de serge
ant-majoor en al die anderen vormen
een deel van het technisch team op
de basis, dat een belangrijke bijdra
ge levert aan paraatheid en vliegvei
ligheid.
HAARLEM „De heer Den Uyl kan
gerant zijn. Wij hebben noch voor de
PvdA, noch voor de VVD een loper
uitgelegd", aldus drs. W. K. N.
Schmelzer, voorzitter van de KVP-frac-
tle uit. de Tweede Kamer. Hij sprak
dinsdagavond op een verkiezingsbijeen
komst ran de KVP die in Haarlem ge
houden werd.
Met deze uitspraak ging de heer
Schmelzer in op de uitlating van drs.
J. M. den Uyl, de socialistische lijst
aanvoerder, die onlangs concludeerde,
dat de KVP de loper al heeft uitgelegd,
voor een samengaan met de WD.
„Nu heeft de heer Den Uyl de laatste
weken wel meer dingen gezegd, die zo
moeilijk zijn, dat ik ze niet kan be
grijpen", aldus de KVP-fractievoorzit-
ter. Hij voegde hieraan nog toe, dat het
niet juist is om te suggereren, dat het
WD-programma en het KVP-program
parallel lopen.-
„De KVP is niet bereid essentiële pun
ten uit haar programma zo maar geruis
loos te laten verdwijnen, wanneer de
PvdA of de WD daartoe de wens te
kennen zou geven", aldus drs. Schmel
zer. „Bij de komende kabinetsformatie
zullen wij hard vechten voor het tot
stand brengen van een zo groot moge
lijk deel van ons eigen program. Wij
zijn allerminst bereid tot elke prijs re
geringsverantwoordelijkheid te dra
gen".
Drs. Schmelzer wees er in zijn toe
spraak op. dat de KVP niet wil staan
achter de socialistische verlangens met
betrekking tot de nationalisatie van het
verzekeringsbedrijf, tot een socialisatie
van de grond en tot een verdubbeling
van de successierechten. Ook uitte hij
kritiek op het opvoeren van de ont
wikkelingshulp tot 2 procent van het
nationaal inkomen in 1970 en op de
wens m het socialistische partijpro
gram, dat de minimuminkomens snel
ler moeten stijgen dan de overige sa
larissen.
Drs. Schmelzer concludeerde, dat
„dank zij haar verkiezingscongres en
het drijven van de roerige linkervleu
gel" de Partij van de Arbeid nu een
program met een aantal dogmatisch-
soclalistische hobby's moet zien te ver
wezenlijken, waartegen het eigen partij
bestuur zich heeft verzet. Hij noemde
deze plannen „volkomen onbetaalbaar"
en wees erop. dat verwezenlijking van
die plannen „grote schade aan ons land
zou berokkenen en zeker de welvaarts
kansen van de werknemers voor jaren
teniet zou doen".
De heer Schmelzer vroeg zich af
voor welke keuze de heer Den Uyl nu
staat. Zijns inziens, kan de socialistische
lijstaanvoerder twee kanten op, te we
ten de voor de mogelijke regerings
partners onaanvaardbare socialistische
hobby's bij de kabinetsformatie laten
vallen, ofwel in de oppositie gaan.
In het eerste geval, zo zei de heer
de heer Schmelzer, zal hij zeker de
g-rootste narigheid in eigen huis krij
gen: zijn sterke linkervleugel zal hem
zeker misleiding en ontrouw verwijten.
In het tweede geval is er kans, dat er
innerlijke tegenstellingen binnen de
PvdA meer gecamoufleerd blijven.
In zijn slotwoord betoogde de heer
Schmelzer, dat zij, die in de KVP-
kring een voorkeur zouden hebben voor
samenwerking met de Partij van de
Arbeid in ieder geval een zware vergis
sing zouden begaan, wanneer zij niet
zouden kiezen voor het eigen program,
doch voor het zijns inziens „onverwe
zenlijkbare" PvdA-program.
Als het zo zou zijn, dat de heer Den
Uyl nu al heeft besloten in de oppositie
te gaan, zo besloot de heer Schmelzer,
om daardoor „te ontkomen aan de nood
zaak de linkervleugel te laten schieten
en een verstandig beleid te voeren, moet
zijns inziens, dat duidelijk gezegd wor
den, want „duik niet meer achter een
rookgordijn, waarachter de eenheid van
de PvdA alleen nog zal worden gehand
haafd door gezamenlijk gehak op de
christelijke partijen", aldus de heer
Schmelzer.
in
PARIJS Al drie weken ligt het werk
in de haven van Marseille vrijwel stil.
Op 18 januari werden bijna 2000 haven
arbeiders door hun werkgevers uitgeslo
ten als gevolg van een arbeidsgeschil,
dat op een dood punt is gekomen. De
werkgevers hebben de jongste eisen van
de vakbonden onaanvaardbaar genoemd.
De gevolgen van het conflict worden
vooral gevoeld op Corsica, want dit
eiland is voor zijn bevoorrading volledig
van Marseille afhankelijk.
WOENSDAG 8 FEBRUARI 1967
AMSTERDAM Van 4 maart a.s.
tot en met 30 april zal in de juist ge
restaureerde zalen van het Stedelijk
Museum in Amsterdam een overzichts
tentoonstelling worden gehouden van het
oeuvre van de Spaanse kunstenaar Pi
casso. De expositie bevat het belang
rijkste gedeelte van de tentoonstelling,
die vorig jaar in Parijs is gehouden
ter gelegenheid van de 80ste verjaar
dag van de kunstenaar.
De tentoonstelling in Amsterdam zal
bestaan uit tenminste 122 schilderijen
en 50 tekeningen en gouaches uit alle
periodes. Het is nog niet zeker, of aan
dit aantal nog tien schilderijen uit Rus
sisch en vier schilderijen uit Tsje
chisch bezit zullen kunnen worden toe
gevoegd.
Picasso heeft uit zijn eigen collectie
veertig schilderijen en aüt op de expo
sitie aanwezige tekeningen en gouaches
ter beschikking gesteld. Er bevinden
zich nog vrijwel onbekende werken on
der, die een belangrijk accent aan de
tentoonstelling zullen geven. Behalve
werken, die in Parijs reeds werden ten
toongesteld, zullen nog 17 andere wer
ken worden geëxposeerd, die uit Zwit
serse, Duitse en Nederlandse collecties
komen.
De tentoonstelling is samengesteld uit
de verzamelingen van 22 musea en 22
particulieren in Europa en de Verenig
de Staten. De kubistische periode, waar
in Picasso zijn eigen taal vormde en de
jaren voor, tijdens en direct na de
laatste wereldoorlog, waarin hij zijn
houding ten opzichte van de maat
schappij en zijn naaste omgeving het
scherpst heeft geformuleerd, zullen ln
de expositie een sterk accent krijgen.
Eveneens wordt bijzondere aandacht ge
schonken aan de zogenaamde rose en
blauwe periode (tot 1906) en de kubis
tische tijd (tot 1918) van de kunstenaar.
0 In Brussel is dinsdag een 41-jarige
handelsvertegenwoordiger uit Rot
terdam tot vijf jaar gevangenisstraf
veroordeeld. Hij was in december vorig
jaar gearreseerd wegen beroving van
twee blinde lotenverkopers in de Brus
selse Nieuwstraat.
BRUSSEL De Euratom-commissie
heeft aan de ministerraad van de EEG
een serie voorstellen gezonden met het
oog op het opstellen van een nieuw vijf-
Jarenprogram van kernonderzoek voor
gezamenlijke rekening van de zes lid
staten. Dit program zal op 1 januari
DEN HAAG - Dinsdag is in Den
Haag door de directie bruggen van
Rijkswaterstaat aanbesteed het bouwen
van een brug over de IJssel bij Kater-
veer met bijkomende werken, gelegen
in de gemeenten Zwotlerkerspel en Olde-
broek. Er waren drie bestekken, name
lijk voor een brug van voorgespannen
beton, voor het maken van de onder
bouw voor een stalen overbrugging en
voor het vervaardigen, leveren en be-
drijfvaardig opstellen van een vaste sta
len overbrugging.
Vermoedelijk zal aan de brug van
voorgespannen beton de voorkeur wor
den gegeven, hiervoor waren 27 inschrij
vingen. De laatste kwam van de N.V.
hei- cn bouwbedrijf Geka in Dordrecht
met f 9.876.500. Tweede was hier Van
Hattem en Blankevoort te Beverwijk
met f 10.583.000,-
Voor het maken van een onderbouw
voor een stalen overbrugging kwam de
laagste inschrijving van Dijkstra aan
nemersbedrijf N.V. in Breda (1) met
verrekening van wijziging in lonen
f 3.188.000,- (b) zonder verrekening
f 3.230.000.
Tweede was hier het aannemèrsbedrijf
P. H. de Koning N.V. in Papendrecht
(a) met verrekening f 3.289.000,- (b)
zonder verrekening f 3.300.000,-.
Voor het vervaardigen enz. van een
vaste stalen overbrugging werd inge
schreven door vier combinaties. Laagste
was hier de combinatie Werkspoor, aan
nemers Braat, pletterij en De Vries
Robbé, die inschreef voor f 10.763.700,-
tweede was Koninklijke Fabrieken Pen
en Bauduin te Dordrecht, Lubbers,
Hollandia en Kloos voor f 11.022.000,-.
1968 van kracht moeten worden de
twee voorgaande programma's besloe
gen de periodes 1958-1962 en 1963-1967.
Gedacht wordt aan verhoging van de
kosten van het onderzoek in de eigen
Euratomcentra te Ispra (Italië), Karls
ruhe (Duitsland), Mol (België) en Pet
ten (Noord-Holland). Voor hetEura-
tom-centrum te Petten, waarvoor in het
tweede program 90 miljoen gulden was
uitgetrokken, wordt aan een niet onaan
zienlijke verhoging gedacht. De com
missie van Euratom zou een intensieve
re exploitatie van de materiaal-beproe
vingsreactor wensen.
Van de Europese raad wordt ook een
duidelijke keuze gevraagd voor de toe
komstige ontwikkeling van het onder
zoek, en wel aan de hand van de erva
ringen tot nu toe. Eén der ervarings
feiten is, dat de huidige methode welke
eenstemmigheid van de ministers op
alle onderdelen van het onderzoek-pro-
gram voorschrijft, veel te stroef is en
een bron van grote moeilijkheden voor
de Euratom-commissie. Van Italiaanse
zijde zou een „blokkering" van Eura
tom dreigen, omdat nog steeds geen
beslissing is gevallen over een proefre
actor-project dat voor Italië van groot
belang zou zijn.
Een nieuwigheid in de Euratom-voor-
stellen is een plan voor een fonds ter
stimulering van de industrie. Het fonds
waarvoor vormen, inhoud, beheer en
omvang nog niet vast staan zou in
het bijzonder activiteiten moeten bevor
deren die gericht zijn op betere exploi
tatie van reactoren en gezamenlijk
splijtstoffenbeheer.
TIJDELIJK
GRATIS boorstandaard (13?) bii
elk iB/ack&Decker
vanaf '59.50
06 buitenkans voor alle Doe-Het-Zefvers! Koop nu de
beste boormachine ter wereld en u krijgt een horizon
tale boorstandaard cadeau. Makkelijk zo'n standaard.
Boormachine er in en u kunt acharen en gereedschap
slijpen; schuren en ontroosten. Wat u maar wilt en zo
veel u wilt Grijp deze unieke kans!
Koop nu een Black Deckerl Meteen!
TVDBMKs VAN 28 JANUARI TOT 5 MAART'6 7
l
nMk.r
B
