In Rhodesië duurt het c
leven van de blanken ge
E KRANTEN
UITSLAG ZEGGEN
Deze verkiezing bracht
vele nieuwe gezichten
Sancties oogstten nog maar m
Tabakhandel vormt echter
sleutel tot de toekomst
HOOFDSCHOTEL
UITGEHOLD
RUWj
EEN DERDE
ZAMBIA
Nog loten om
bezetting van enkele
Kamerzetels
VRIJE VOLK:
„Geen herstel
advertentie
ALG. DAGBLAD
„Trap na
TELEGRAAF:
Zij lstra
Belgische P.T.T.
slaakte 2 uur
BINNENHOF:
Problemen
TROUW:
„De rekening
SALISBURY (Rhodesië) „Ziet u mensen met revolvers rondlopen?"
vroeg mij een Rhodesische zakenman. ,,Wij worden geacht een bedrei
ging voor de wereldvrede te zijn". Men ziet niet veel revolvers en zelfs niet
veel uniformen langs de straten van Salisbury, waar moderne wolkenkrab
bers afwisselen met lage gebouwen van koloniaal type.
Men krijgt ook geen indruk van gespannenheid of onrust, ofschoon de
voormalige Britse kolonie tegenover bijna de gehele wereld staat. In de
etalages en op de planken in de winkels ligt alles wat voor het leven nood
zakelijk en prettig is hoog opgestapeld. De straten staan vol geparkeerde
auto's en de parkeerterreinen zijn er bijna verstopt. Nu en dan ziet men een
minirok voorbijgaan.
Gemeld wordt, dat de re
derde voor ongeveer 32
lar heeft verkocht aan een
landen In het Westen en
China en Zuid-Afrika. Ee
komstige hoeveelheid is
door twee grote tabakson
gereserveerd met het voo
de verkoop tot stand zal
hij wettig wordt.
Buiten Salisbury bouwt
enorme nieuwe opslagp
telers zullen In april
oogst van dit jaar binnen
Omstreeks juli zal beken*
de regering althans of
in zijn geslaagd door de
ties heen te breken en 'n
belang van nog eens 250
te verkopen.
Toen Smith de onaf
greep, was de olievoorzien
desië een kwetsbare plek.
Afrikanen en Europeanen gaan ge
makkelijk, zoal niet vertrouwelijk met
elkaar om. In Jameson Street en
Third Street wapperen de Rhodesische
vlag en de Union Jack naast elkaar
van het bureau van premier Ian Smith.
Hij lijkt meer ontspannen dan op de
dag. waarop hij, Engeland trotserend,
deze kolonie onafhankelijk verklaarde.
Na de onderhandelingen van decem
ber van het vorige jaar die bijna tot
succes hadden geleid, zijn de officiële
contacten tussen de regeringen van
Engeland en Rhodesië weggevallen.
Premier Wilson van Engeland heeft
verklaard, dat hij de volledige onafhan
kelijkheid van Rhodesië niet zal erken
nen voordat een Afrikaanse regering
wordt geïnstalleerd.
Maanden van vrijwillige sancties
schijnen het ontspannen en comforta
bele leven van de blanken in Rhodesië
weinig te hebben veranderd. De grote
beproeving van de in december door
de V.N. afgekondigde verplichte sanc
ties om de voornaamste exporten van
Rhodesië onmogelijk te maken staat
voor de deur.
Maar zelfs dé Afrikaanse diploma
ten in de V.N. voorzien geen beslissend
resultaat van de sancties tenzij ze door
geweld worden ondersteund en er zijn
geen aanwijzingen, dat de grote mo
gendheden met inbegrip van Engeland
en de V.S., daarmede akkoord zullen
gaan.
Niettemin hebben de internationale
pogingen om Rhodesië er onder te krij
gen zijn handel, vooral die met Enge
land, uitgehold. Volgens de beste schat
ting is slechts een derde van de grote
Rhodesische tabaksoogst van 1966
„clandestien" verkocht. Sinds de dag,
waarop de onafhankelijkheid is afge
kondigd, zyn geen statistieken betref
fende de handel meer gepubliceerd.
Hoe staat het mi met die sancties?
„Maak u niet bezorgd, we komen er
wel", zei een zakenman.
„Het is allemaal erg dwaas, maar
we halen het wel", zei een ander.
Kort geleden is in één maand te
Salisbury met de bouw van 80 nieuwe
woonhuizen en andere gebouwen be
gonnen en in Boelawayo hebben men
sen in dit seizoen 44 zwembaden aan
gelegd.
Stadsparken, waarin zowel blanke
als Afrikaanse kinderen spelen, wor
den heel goed bezocht. Cricketvelden
worden veel gebruikt.
Maar er zijn bijna onmerkbare ver
anderingen. Britse en Amerikaanse
produkten zijn bezig te verdwijnen.
Levensmiddelen echter vormen nau
welijks een probleem, goed Rhodesische
rundvlees kost 50 (dollar) cents per
pond (van 450 gram), varkenskotelet
ten kosten 44 cent. Boter doet 56 cent
het pond en eieren kosten 50 cent per
dozijn. Fruit en groenten zijn er in
overvloed.
De Rhodesische kledingindustrie
heeft zich enorm uitgebreid, de tie
ners zijn zeer modebewust en de fa
brikanten proberen aan hun eisen te
voldoen. Ijzerwinkels bieden gereed
schappen van Westduits fabrikaat aan
en fietsen komen geregeld uit Zuid-
Afrika. De meeste schoenen schijnen
in het land zelf te worden gemaakt.
Britse snoeperijen en chocolade, die
hier altijd zeer gezocht waren, zijn
verdwenen, maar Zwitserse en Neder
landse chocolade is nog verkrijgbaar.
Rhodesië fabriceert trouwens thans
zelf snoeperijen en toen een firma te
Boelawayo adverteerde om mensen
voor een nieuwe snoepfabriek kwamen
er 300 Afrikanen om een baantje.
De Rhodesiërs zijn geestdriftige
drinkers, zowel in de lunchtijd als 's
avonds en alle merken Schotse whisky
en Britse gin zijn verkrijgbaar.
Maar de sleutel tot de toekomst van
Rhodesië is de tabak, verreweg het
belangrijkste exportartikel van het
land. In 1965 had de tabaksexport een
waarde van 131.6 miljoen dollar. Dat
was bijna een derde van de waarde
van de totale export van dat jaar.
President De Gaulle schijnt zijn
goedkeuring te hebben gehecht aan
een ruiltransactie met de Rhodesia To
bacco Corp., in het kader waarvan
volgens de beste beschikbare maat
staf voor 5.6 miljoen dollar aan tabak
zal worden geruild tegen Franse tex-
tielgoederen. Frankrijk heeft zich,
toen de Veiligheidsraad tot sancties
tegen Rhodesië besloot, van stemming
onthouden.
Het vorige jaar heeft de regering
de oogst van 250 miljoen pond (van
450 gram) overgenomen voor door
verkoop waar die mogelijk zou zijn.
Volgens de meest betrouwbare inlich
tingen die hier te krijgen zijn, is mis
schien tweederde gedeelte van die
oogst opgeslagen.
Engeland is erin ges
ring van ruwe olie aan
via de pijplijn van Beira
que naar de Feruka-raf
oostelijk Rhodesië te blok
Zuid-Afrika, dat heeft ge
normale handel op eniger!
onderbreken heeft edzaak
en benzine worden thans pe
leverd via Mozambique e
na en per vrachtauto naar
in zuidelijk Rhodesië.
De benzine is gerantsoen
door 40 dollarcents extra p M
(ongeveer 4.5 liter) te betH
een automobilist net zoveel I
hij nodig heeft. Dit brengt S
van ongerantsoeneerde berjjg
1.27 dollar per gallon. De {H
de onafhankelijkheid werd
digd was 56 dollarcents.
Men neemt aan, dat er tl
benzine in voorraad is om vociH
negen maanden in de behoel
Rhodesië te voorzien als de
rading volkomen zou worden ai
den.
Alle statistieken worden hier met
voorbehoud aanvaard. De veiligheids
maatregelen van de regering schijnen
luchtdicht en de kranten worden ge
censureerd.
Betrouwbare economen evenwel
berekenen, dat de export het vorige
jaar is gedaald tot ongeveer 252 mil
joen dollar, hetgeen ongeveer 140 mil
joen minder was dan in 1965. Als een
algemeen aangenomen cijfer van 224
miljoen voor de invoer juist is, had
Rhodesië een gunstige handelsbalans
van 28 miljoen dollar.
DONDERDAG 16 FEBRUARI 1967
Zambia, het noordelijke buurland
van Rhodesië, dat zich ten doel heeft
gesteld de regering Smith omver te
werpen en een regering van zwarten
in het zadel te helpen, blijft een van
de beste klanten van Rhodesië.
President Kenneth Kaoenda van dit
land wil de handel wel afsnijden,
maar economische realiteiten noodza
ken hem, Rhodesische kolen, vlees,
kleding, bouwmaterialen en andere fa-
brieksgoederen te gebruiken. De om
vang van de handel heeft evenwel de
neiging te verminderen. Om Importen
uit Rhodesië uit te schakelen heeft
Zambia zich voor de voorziening in
Toen Smith de onafhankelijkheid
4cne'^lr^ wï^Éefr^nzefi^én hectaren
voorheen voor de suikerteelt gebruik
te landerijen zijn nu met graan be
plant.
De Rhodesiërs rekenen op Zuid-Afri
ka en hun vlotte betrekkingen met 't
naburige Mozambique een Portu
gees gebied om hen er doorheen te
helpen. Op een reis van bijna 2.000
km door het land werd alleen bij Ka-
riba militaire activiteit waargenomen.
Het is bekend, dat de Rhodesische re
gering troepen heeft gelegerd in het
dal van de Zambesi aan de grens met
Zambia om infiltratie van terroristen
tegen te gaan.
Een onbekend maar betrekkelijk
klein aantal van zulke terroristen,
deels opgeleid in Moskou en Peking,
deels in Ghana en Tanzania, is gevan
gen genomen.
Te Kariba, waar de enorme elektri
sche centrale energie produceert vóór
zowel Zambia als Rhodesië, was al
les vreedzaam.
Een Engelsman, die bij het enige
benzinestation zijn tank liet vullen, zei
dat rondom Kariba alles rustig is en
dat er geen paniek heerst over terro
risten. „Maar", vervolgde hij, „ieder
een, die zegt, dat hier niets kan ge
beuren, moet zijn hersens na laten
kijken".
99
De Tweede Kamer zal in de nieuwe
samenstelling bestaan uit de volgende
leden
Voor de KVP hebben zitting:
1. Mej. dr. M. A. M. Klompé, Arn
hem (minister van Cultuur, Recreatie
en Maatschappelijk Werk in het kabi
net-Zijlstra); 2. P. J. S. de Jong, Den
Haag (minister van Defensie in het ka
binet-Zij lstra)3. dr. L. A. H. Albering,
Rijsbergen; 4. B. A. A. Engelbertink,
Oldenzaal; 5. mr. F. H. J. J. Anderies-
sen. Utrecht (econ. adviseur „Neder-
Instituut voor Volkshuisvesting); 6.
F. A. A. M. Fiévez, Arnhem; 7. P. J.
Engels. Leeuwarden; 8. drs. P. J. Jans
sen, Utrecht (econ. advisieur „Neder
landse Katholieke Bond van Werkne
mers in de Bouwnijverheid"); 9. mr. Th.
E. E. van Schaik, Maarssen (juridisch
adviseur van het NKV); 10. A. W. J.
Krosse. Deventer (voorzitter Staten-
kring Deventer van de KVP); 11. J. H.
W. van Koeverden, Buren; 12. C. J. van
der Ploeg, Haarlem; 13. mr. J. M. A. H.
Luns. Den Haag (minister van Buiten
landse Zaken in het kabinet-Zijlstra);
14. P. J. M. Aalberse, Den Haag; 15.
mevr. A. M. C. Gr oensmit-Van der Kal
len, Beverwijk; 16. mr. T. Brouwer,
Wassenaar; 17. C. F. Kleisterlee, Rot
terdam; 18. mr. G. A. A. M. Boot, Den
Haag (voorzitter Raad van Arbeid in
Den Haag); 19. mr. J. A. Mommer-
steeg, Amsterdam; 20. mr. R. J. Nelis-
sen, Voorburg; 21. drs. W. R. V. Dusar-
duijn, Goes (directeur Kath. Raad voor
Maatschappelijk Werk in Zeeland); 22.
A. C. M. Weijters, Den Haag; 23. drs.
J. M. Arden, Voorburg; 24. ir. P. J.
Lardinois. Eindhoven; 25. mr. F. J. F. M.
van Thiel, Helmond; 26. mej. A. A. M.
Kessel, Breda; 27. dr. N. H. L. van den
Heuvel, 's-Hertogenbosch; 28. W. P. G.
Assmann, Roozendaal; 29. ir. P. A. M.
Comelissen, Best; 30. mr. H. W. J. van
Doorn, Baarn; 31. mr. J. Th. M. de
Vreeze, Utrecht: 32. drs„ W. J. M. Peij-
nenburg, Den Haag; 33. B. J. van Buel,
Oss: 34. drs. Th. E. Westerterp, Ulven-
hout; 35. C. A. A. van Beek, Reusel;
36. drs. W. K. N. Schmelzer, Den Haag;
37. J. H. J. Maenen, Heerlen; 38. drs.
H. A. C. M. Notenboom, Venlo; 39. drs.
L. J. M. van Son, Echt (staatssecretaris
van Econ. Zaken in het kabinet-Zijl
stra); 40. dr. J. F. G. M. de Meijer, Am
sterdam (staatssecretaris van Soc. Za
ken en Volksgezondheid in het kabinet-
Zijlstra); 41. mej. G. S. H. M. Kok,
Hoensbroek; 42. drs. A. J. Hutschemae-
kers. Roermond (secretaris Limburgse
Land- en Tuinbouwbond
Voor de Party van de Arbeid:
1. Drs. J. M. den Uyl, Amsterdam (mi
nister van Econ. Zaken in het kabinet-
Cals); 2. dr. ir. A. Vondeling, Leeuwar
den (vice-minister-president en minister
van Financiën in het kabinet-Cals)3.
drs. H. M. Franssen, Assen; 4. W. Wier-
da, Den Haag; 5. mevr. D. Heroma-
Meilink, Amstelveen; 6. H. Wierenga,
Doorn; 7. drs. G. M. Nederhorst, Gouda;
8. G. J. N. M. Ruygers, Rijswijk; 9. E. R.
Wieldraaier, Enschede; 10. drs. E. L.
Berg, Den Haag; 11. ir. H. Vredeling,
Zeist; 12. drs. Th. J. Hogendorp. Am
sterdam; 13. mr. M. Vroiyk, Den Haag.
(minister van Cultuur, Recreatie en
Maatschappelijk Werk in het kabinet-
Cals); 14. mr. M. van der Stoel, Den
Haag (staatssecretaris van Buitenland
se Zaken in het kabinet-Cals); 15. mr.
Th. J. A. M. van Lier, Den Haag; 16.
mevr. mr. H. Singer-Dekker, Rijswijk;
17. drs. J. van den Doel, Amsterdam
(docent Gemeentelijke Universiteit Am
sterdam, redacteur „Tien over Rood");
38. drs. D. Roemers, Badhoevedorp; 19.
ir S. A. Posthumus, Rotterdam (staats
secretaris van Verkeer en Waterstaat
in het kabinet-Cals); 20. drs. Th. J.
Westerhout, Middelburg staatssecre
taris van Binnelandse Zaken in het ka
binet-Cals); 21. dr. J. H. Lamberts,
Rotterdam; 22. mevr. G. Brautigam,
Amsterdam; 23. J. Reehorst, Rotter
dam; 24. R. Laan, Roterdam; 25. J. G.
Suurhoff, Naarden (minister van Ver
keer en Waterstaat in 't kabinet-Cals);
26. C. Egas, Heiloo (staatssecretaris
van Cultuur, Recreatie en Maatschap
pelijk Werk in het kabinet-Cals); 27.
drs. H. Peschar, Bloemendaal; 28. Ed.
van Thijn, Amsterdam (wetenschappe
lijk medewerker Wiardi-Beckmanstich-
ting); 29. S. van der Ploeg, Utrecht;
30. F. J. Goedhart. Amsterdam; 31. dr.
J. G. H. Tans, Maastricht; 32. J. M. Wil-
lems, Oisterwijk.
De volgende zes personen zullen loten
om vijf zetels:
33. J. T. Vellenga, Leeuwarden; 34. mr.
J. W. Masman, Utrecht; 35. mr. F. H.
J. M. Daams, Den Haag; 36. W. van
der Gevel, Badhoevedorp; 37. drs. A. J.
Lems, Rotterdam; 38. drs. J. J. Voogd,
Haarlem.
aaTmfm dit^vëfbanu
belangstelling naar de AR kijken".
„Het Vrije Volk": „De grote klap die
de KVP heeft gekregen, heeft niet ge
leid tot een herstel van de PvdA. De
I grote winnaar van deze verkiezingen is
de groep D'66 geworden. Een paritj die
als voornaamste programma-punt her
vorming van ons kiesstelsel en daarmee
van het functioneren van onze democra
tie naar voren heeft gebracht.
De belangrijkste verschuivingen in de
protestantse confessionele partijen is de
versterking van de AR ten koste van
de CHU. Een verschuiving die na de
statenverkiezingen heeft plaatsgehad en
wellicht moet worden toegeschreven aan
de indruk die minister Zijlstra en lijst
aanvoerder Biesheuvel hebben gemaakt.
De VVD heeft van de val van het
kabinet-Cals weinig geprofiteerd. De
BP is wel op haar retour, maar komt
helaas toch nog tweemaal zo sterk in
de Kamer terug als ze was. Zo weinig
reageert haar aanhang op de afwezig
heid van enige prestatie. De communis
ten hebben enige winst gemaakt. Van de
PSP is de aardigheid af.
Het is duidelijk, dat de drie confessio
nele partijen samen geen regering kun
nen vormen. Als ze samen willen blij-
Voor de VVD:
1. Mr. E. H. Toxopeus, Den Haag; 2. mr.
dr. C. Berkhouwer, Heiloo; 3. mr. W. J.
Geertsema, Wassenaar; 4. drs. Th. H.
Joekes, Den Haag; 5. M. J. Keyzer, Den
Haag (voorzitter Stichting Wetenschap
pelijk Onderzoek Verkeersveiligheid en
van de Stichting Noordzee (Mijnbouw);
6. mr. F. Portheine, Leiden; 7. mevr.
G. V. van Someren-Downer, Rotterdam;
8. ir. D. S. Tuijnman, Den Haag; 9.
prof. dr. H. J. Witteveen, Wassenaar;
10. R. Zeegering Hadders, Emmen; 11.
mevr. mr. E. Veder-Smit, Leeuwarden
(lid dagelijks bestuur WD); 12. G.
Koudijs, Doorn; 13. dr. K. van Dijk,
Roden; 14. H. J. L. Vonhoff, Amster
dam (voorzitter van Prof. Idenburg-
stichting (schooldifferentiatie- en be
roepskeuze-onderzoek); 15. mr. H. E.
Koning. Rotterdam; 16. H. J. de Kos
ter, Wassenaar (voorzitter Verbond van
Ned. Werkgevers); 17 mr. J. G. Riet
kerk, Rijswijk (secretaris Centraal So
ciaal Werkgevers Verbond).
Voor de A.R.P.:
1. Mr. B. W. Biesheuvel, Aerdenhout
Vice-Minister-President en Minister
van Landbouw en Visserij in 't kabinet-
Zyistra); 2. B. Roolvink, Hilversum; 3.
Mr. W. Aantjes, Utrecht; 4. Prof. dr.
mr. I. A. Diepenhorst, Zeist, (Minister
van Onderwijs en Wetenschappen); 5.
G. A. Kieft, Utrecht; 6. Drs. J. Boersma,
Zeist; 7. Tj. Walburg, St. Anna Paro
chie; 8. Mr. dr. N. G. Geelkerken, Lei
den; 9. J. A. van Bennekom, Middel
burg; 10. M. W. Schakel, Hoornaar; 11.
Mej. J. van Leeuwen, Rijswijk; 12. Dr.
C. Boertien, Geldrop; 13. Mr. W. R. van
der Sluis, Bilthoven; 14. Drs. R. Zijlstra,
Voorschoten, (voorzitter Chr. Boeren-
en Tuindersbond); 15. Dr. A. Veerman.
Rijswijk (Z.-H.), (onder-voorzitter
A.R.P.).
Voor de C.H.U.:
1. Mr. H. K. J. Beernink, Rijswijk; 2.
J. T. Mellema, Nieuw Scheemda; 3. Drs.
A. D. W. Tilanus, Arnhem; 4. Drs. D.
F. van der Mei, De Meern; 5. H. Kikkert
Zeist; 6. Mr. W. Scholten. Den Haag;
7. Mr. C. A. Bos, Amsterdam: 8. C. F.
van der Peijl, Kloetinge; 9. Dr. H. A.
Schuring. Aalten: 10. Jkvr. Mr. C. W. I.
Wttewaall van Stoetwegen, Den Haag;
11. P. Bode, Elburg; 12. T. Tolman, Ol-
deholtpad.
Voor de P.S.P.:
1. H. J. Lankhorst, Ouderkerk a. d.
Amstel; 2. A. G. van der Spek, Amster
dam (lid Eerste Kamer); 3. Drs. H.
Wiebenga, Bloemendaal (voorzitter
VLEES
ven, zullen ze naar steun bij de libe
ralen of de socialisten moeten zoeken.
Nu de socialisten niet van de neder
laag van de KVP hebben geprofiteerd
en niet verder zijn gekomen dan 't stop
pen van de teruggang, zullen ze niet ge
makkelijk als regeringspartner optreden.
De verkiezingsuitslag ls 'n duidelijke af
keuring van het beleid der KVP. Het
is geen goedkeuring van de door de
PvdA gewezen weg geworden. De VVD
die een zetel heeft gewonnen, komt eer
der als partner in aanmerking.
De vernieuwing van ons poliitek be
stel is door deze verkeizingsuitslag wel
dringender, maar niet gemakkelijker ge
worden. Als uit D'66 zich ook nog een
politieke partij ontwikkelt onstaat er
weer een groep die door haar aanwe
zigheid alleen al remmend dreigt te
werken.
Dringender wordt die herziening, om
dat de verdere versplintering van ons
parlement de parlementaire democratie
steeds stroever zal laten werken. Ver
splintering van politieke krachten in
plaats van bundeling, maakt het vormen
van daadkrachtige regeringen moeilijk,
evenals het voeren van een constructie
ve oppositie.
De economische situatie maakt het
bovendien gewenst, dat er snel een re
gering komt. Het is te hopen, dat dit
besef bij de grote partijen sterk leeft
en dat we gespaard blijven voor einde
loze onderhandelingen. Het zal in de
zwaar gehavende KVP moeilijk zijn om
snel de knopen door te hakken", aldus
„Hét Vrije Volk".
Het „Alsgemeen Dagblad" trekt uit
deze verkiezingsuitslag de conclusie dta
de kiezers het kabinet Clas een fikse
trap na hebben gegeven.
Dat de AR die ook aan dat ka
binet deelnam winst boekt acht he
blad een vertrouwensvotum voor prof.
Zijlstra.
Een nieuw kabinet zal op basis van
deze uitslag.niet gemakkelijk te vor...en
zijn. Veel andere mogelijkheden dan
een combinatie KVP-ARP-CHU-VVD
ziet het blad niet. Een combinatie KVP-
PvdA zou na deze uitslag helemaal on
gerijmd zijn. Maar veel houvast voor
kabinettenbouwers biedt het resultaat
van de stembus niet.
Over de grote overwinnaar, D'66,
schryft het Algemeen Dagblad dat deze
in zoverre positief te waarderen is dat
hier geen sprake is van onbestemde
wrevel zoals bij de opmars der Boeren
van vorig jaar.
99
'Smakelijk eten' tip no. 13 van
chef-kok HENRI EKSTEEN:
3EVULDE VARKENSLAPPEN
<oop dikke varkenslappen en
snij die open. Leg er ham en
kaas tussen. Het vlees met pe
per en zout inwrijven, paneren.
Dan braden in 2/3 boter en
1/3 rundvet. Serveren bij
Brussels lof, groene etc.
Kostelijk... I
Publikatie v«n Voorlichtingsbureau Vlees. Vleeswaren en Vleesconserven
P.S.P.); 4. Drs. B. van der Lek. (Hoofd
redacteur P.S.P.-orgaan „Radikaal").
Voor de C.P.N.:
1. M. Bakker, Zaandam; 2. H. J.
Hoekstra, Amsterdam; 3. J. F. Wolff,
Amsterdam (hoofdredacteur „De Waar
heid"); 4. W. Kremer, Emmen; 5. W. F.
H. van het Schip, Amsterdam (directeur
„De Waarheid").
Voor de S.G.P.:
1. Ir. C. N. van Dis, Den Haag; 2. Dr.
H. G. Abma, Gouda.
Voor de Boeren party:
1. H. Koekoek. Bennekom; 2. E. J.
Harmsen, Hoenderloo; 3. J. van den
Brake, Eispeet; 4. N. Verlaan, Amster
dam; 5. Mr. H. C. J. M. Kronenburg,
Breda.
De volgende vier personen zullen lo
ten om twee zetels: A. Nuyens, Lim-
men; M. Baron van Randwijck, Aerden
hout; P. Leffertstra. WIjckel (Fr.);
Drs. H. Aldenkamp, Enschede.
Voor de Democraten '66
1. Mr. H. A. F. M. O. van Mierlo. Am
sterdam (redacteur van het Algemeen
Handelsblad); 2. A. de Goede, Den Haag
3. Drs. M. Dykstra, Beetsterzwaag; 4.
Mej. mr. A. M. Goudsmet, Amsterdam;
5. Drs. E. C. Visser, Amsterdam (re
dacteur van „Het Parool); 6. E. Nijpels,
Rijswijk; 7. M. J. J. A. Imkamp, 's-Gra-
venhage.
Voor het G.P.V.:
1. P. Jongeling, Groningen.
BRUSSEL Het personeel van de
Belgische regie van telegraaf en tele
foon heeft woensdagochtend twee uur ge
staakt om de aandacht te vestigen op
eisen voor herziening van de salarissen.
De staking begon 's ochtends om acht
uur. Op verscheidene plaatsen in Brus
sel bleef het personeel, dat om die tijd
moest beginnen, voor de gebouwen
staan in plaats van naar binnen te
gaan.
Volgens officiële bronnen heeft onge
veer 55 procent van het personeel ge
hoor gegeven aan de stakingsoproep.
Vakbondsleiders schatten echter dat
70 tot 75 percent van de werknemers
gestaakt heeft.
„De Telegraaf" schrijft: Voor zover
dit de kiezers mogelijk was. hebben zij
bij de Tweede-Kamerverkiezingen van
gisteren uitgesproken dat zij voortzet-
I ting wensen van de politiek van het ka-
binet-Zijlstra.
Een rechtstreekse uitspraak was niet
mogelijk, doch de conclusie kan vooraa-
1 melijk uit twee uitslagen worden afge
leid: het magere resultaat van de PvdA
en de winst van de ARP.
De PvdA is de enige grote politieke
partij geweest, die een felle oppositie
tegen het kabinet-Zijlstra gevoerd heeft,
welke oppositie echter niet tot noemens
waardige stemmenwinst geleid heeft,
ondanks de achtereenvolgende nederla
gen van deze partij bij vorige verkie
zingen.
De winst van de ARP is vanzelfspre
kend uitsluitend te danken aan de per
soon van dr. J. Zijlstra, die zelfs zon
der als lijstaanvoerder te hebben ge
fungeerd. het aanhoudende stemmen
verlies van zijn partij in enige winst
heeft kunnen ombuigen.
De kabinetsformatie is er intussen
niet eenvoudiger op geworden, omdat
de drie christelijke partijen hun toch
reeds krappe meerderheid hebben ver
loren als gevolg van het verwachte
zware verlies van de K.V.P., die voor
haar Cals-avontuur zwaar heeft moeten
betalen.
Aangezien de PvdA, die zich zo oppo
sitioneel heeft opgesteld, geen winst van
betekenis heeft kunnen behalen en de
WD in lichte mate is vooruitgegaan,
zal het er wel op neerkomen dat de
christelijke partijen samen met de VVD
een kabinet zullen vormen.
Maar dat moet dan wel een kabinet
onder leiding van dr. Zijlstra zijn, niet
omdat deze de functie van premier
wenst, laat staan nastreeft, maar een
voudig omdat er geen betere en zelfs
nauwelijks een andere keuze is.
Bij de verkiezingen heeft een onge
kend aantal nieuwe partijen meegedaan.
Deze nieuwe partijen zijn vrijwel alle
voortgekomen uit een gevoel van onbe
hagen over de politieke constellatie in
Nederland, die velen verouderd achten.
Het lijkt niet toevallig dat van deze
nieuwe partijtjes D '66 naar voren is
geschoten. Deze partij heeft er name
lijk de nadruk op gelegd dat. wil de
Nederlandse politiek niet volledig ver
starren, er een ander politiek stelsel
moet komen, waardoor een andere par
tijvorming mogelijk gemaakt wordt en
men zelfs zal kunnen komen tot een
drie- of vierpartijenstelsel.
Het voor Nederlandse begrippen gro
te succes van D '66 is zeer waarschijn
lijk te danken aan de jeugdige kiezers,
die tenslotte de toekomst uitmaken.
Het is te hopen dat het resultaat van
D '66 de grote partijen dwingt ernst te
maken met het ontwerpen en uitvoeren
van een ander, meer op deze tijd afge
stemd politiek systeem.
Het Binnenhof (R.-K.) constateert dat
de KVP voor levensgrote problemen ls
komen te staan. Kort voor de verkiezin
gen heeft voorzitter Aalberse verklaard,
dat handhaving van de koers-Cals zijn
partij op een groot stemmenverlies te
staan zou zijn gekomen.
Grote* dan het verlies dat nu geboekt
moet worden? Als oorzaak heeft de de-
confessionering zeker een rol gespeeld,
want hierdoor wordt goed verklaarbaar
dat met name in het zuiden de kiezers
in grote groepen anders zijn gaan stem
men dan ze per traditie gewoon waren.
De dubbele kabinetscrisis in de afgelo
pen parlementaire periode mag bepaald
niet over het hoofd worden gezien. Drs.
Schmelzer heeft een knappe verkiezings
campagne gevoerd op basis van een
goed program, maar de tactiek van zyn
fractie in 1966 blijkt nu toch wel op en
kele punten gefaald te hebben. Getuige
hiervoor onder meer het fraaie succes
van de anti-revolutionairen, dat naar
onze vaste overtuiging niet alleen op
naam yan „Jelle zal wel zien" geschre
ven mag worden.
„Trouw" schrijft onder het hoofd „De
stembuspuzzel" o.m.: De verkiezings
uitslag betekent in de eerste plaats een
grote nederlaag voor de KVP. Deze
partij heeft de rekening gepresenteerd
gekregen voor de nacht van Schmelzer.
Het loslaten van de gedachte dat een
Rooms-Katholiek verplicht is op een ka
tholieke party te stemmen heeft dan
ook zgn uitwerking gehad. De interne
discussies over structuurhervorming in
die partij noch haar meedoen aan het
kabinet-Zijlstra hebben daar iets aan
kunnen veranderen.
In de tweede plaats zullen er in de
nieuwe Kamer vermoedelijk twintig le
den zitten, verdeeld over verschillende
partijen, die voor liet vormen van een
kabinet van geen betekenis zijn en zes
k zeven leden van D '66 waarover men
in dit opzicht geen oordeel kan hebben.
In de derde plaats heeft de PvdA zich
niet hersteld van de slag die haar verle
den jaar bij de Statenverkiezingen is
toegebracht. Ook deze partij lijdt een
zwaar verlies.
De CHU leed verlies, de VVD won 1
zetel, de ARP boekte een goede winst.
Uit de analyses die te Utrecht ge
maakt zijn valt op te maken dat de
stemmen voor D '66 daar globaal voor
ruim 15 procent van de Boerenpartij
kwamen, voor 19 procent van de KVP,
voor 13 procent van de VVD, voor 261?
procent van de PvdA en voor 9 M pro
cent van de P.S.P. Dit zijn voor 'n zeer
belangrijk deel stemmen van jongeren.
Men mag daaruit afleiden dat deze
partijen op de jongeren weinig aantrek
kingskracht hebben uitgeoefend. De
ARP die bij de Statenverkiezingen ver
leden jaar, anders dan de andere par
tijen uit het kabinet-Cals, geen verlies
leed, is sindsdien gestegen.
Zonder twijfel is deze ontwikkeling
te danken aan het feit van het optreden
van het kabinet-Zijlstra maar ook aan
de omstandigheid dat deze partij anders
dan de andere oude partijen haar greep
op de jongeren niet heeft verloren.
