Molen aan Nieuwe weg
wordt Ontluisterd
Saunabad in wording
Romantiek wijkt voor efficiency
Dienstplicht
Gewonde bij
botsing
VAN DER KOLK VEENENDAAL N.V.
Inenting
Ds. R, Kok onder 't mes
van collega ds. Mallan °!len.,[)eur±^
Boetevorm verdween
maar de boete blijft
Bidstond
Nieuwe kerk
Transactie
1
Scriba
Notabel
Koude
Failliet
Goed verkocht
Kiezen
Kapelaan Berkenbos meent
lÉsJiöiÉ
VAN WOUT BLAUWKOUS
Permanent FORD-show in showroom
Luxor Theater
De slag aan de
Bloedkust
VRIJDAG 24 FEBRUARI 1967
Onlangs heeft een Nederlandse heer
promotie gemaakt omdat-ie wel een
heel bijzondere boodschap aan het
volk te brengen had. Op zichzelf is
dat helemaal niet vreemd. Ik ben op
geen stukken na ingewijd in het aca
demische werk, al mag ik dan ook el
ke week een snippertje van dit edele
blad bezoedelen. Veel van het fijne,
dat regelmatig door de universiteiten
wordt losgelaten, gaat me boven de
pet. Wel heb ik begrepen dat je van
daag met iets aparts voor de dag
moet komen, wil je voor een bestu
deerd mens doorgaan. De terreinen
raken zo langzamerhand kaalgevre
ten en menige fabrikant van een
proefschrift moet zijn toevlucht ne
men tot buitenissigheden.
Zo ook de meneer die een poosje gele
den ,,dr." voor zijn naam mocht zet
ten. Dat had hij in feite te danken
aan het genootschap van Nederland
se kosters, dat nog altijd zo onnaden
kend is om op zondag een of meer
malen aan de touwen te gaan han
gen of op meer moderne wijze een
knopje indrukt om het geweld in de
toren te laten losbarsten. Dat vindt
die heer een enigszins onzindelijke
manier om te laten blijken dat de
kerkdienst gaat beginnen.
Om de waarheid te zeggen, het heeft
mij wel aan het denken gezet. Je zou
zo zeggen: wie behoefte heeft, komt
toch wel. Maar het gevaar zit erin
dat je iemand die gewoon is om de
veren niet te verlaten de p... injaagt
met het geklep. Ik heb dat hier en
daar onder bekenden, die .nergens
aan doen" eens nagevraagd.
Qeen problemen heeft de persoon die
overal dwars doorheen slaapt. Al zou
den ze de toren als geheel opblazen...
Voor de kerk misschien juist wel een
probleem, namelijk voor persoonlijke
benadering. Men zou er 'ns geruis
loos op een doordeweekse dag een
predikant heen kunnen sturen.
Hen ander, die half tien een redelijke
tijd vindt om verticaal te komen,
veroordeelde alleen de bronzen gal
men om half negen. „Daar ben ik
nooit achter kunnen komen", zegt hij.
„Om half tien zeg ik: vooruit, laat
maar horen wie je bent. Maar waar
om ze dan zo nodig een uur daar
voor een generale repetitie moeten
houden is me niet duidelijk."
Mij ook niet. Ik heb verschillende ver
klaringen horen afsteken. Een sein
voor de kerkgangers om op te staan.
Akkoord. Maar je zou ook met min
der publiek lawaai de wekker kunnen
laten aflopen. Het stamt uit vroeger
tijden, was een andere verklaring. Op
het „eerste luijen" gingen de boeren
't peerd inspannen. Alles goed en wel
maar je hebt door de eeuwen heen
boeren gehad die van ver moeten ko
men en boeren die op hun sloffen de
gang kunnen maken. Ik wacht dus
nog op een betere verklaring. Er zal
wel een kerkhistoricus aan te pas
moeten komen.
Br was ook een heel ander geluid bij.
Iemand had in het geheel geen be
zwaar tegen één klok per gebouw.
Zelfs al zou die 's zondags om het
uur musiceren. Maar hij vond het
toch van onbescheidenheid getuigen
om een veelstemmig gerommel in
één toren op te hangen. Al die enke
le klokken bij mekaar geven al varia
tie genoeg, was zijn mening.
Bij de laatste verklaring heb ik even de
ogen uitgewreven. Hij kwam van
iemand die de kerk als zodanig een
ijskoud hart toedraagt. „Weet je
waar ik de duvel over in kan krij
gen", zei hij, „niet over die kerk
klokken maar over die sjacherijnige
fabrieksfluiten van kwart over zeven
's morgens. Jarenlang heb ik me
door dat allendige gesnerp tussen de
muren laten jagen. Nou zit ik in het
ongeregelde buitenwerk. Ik hoef er
niet altijd zo vroeg meer uit. Als ik
late dienst gehad heb, bijvoorbeeld.
Maar nog schrik ik steevast wakker
van die krengen...."
Laten ze daar eerst maar 'ns over
gaan denken. Misschien is het iets
yoor een van de H.H. doctorandus
sen, die nog steeds zoekende zijn
naar materiaal om hogerop te ko
men
Wout Blauwkous
VEENENDAAL Door de burge
meester van Veenendaal zijn aan de. in
het jaar 1949 geboren mannelijke per
sonen, die op 1 februari 1967 waren op
genomen in het bevolkingsregister van
Veenendaal. kennisgevingen van in
schrijving voor de dienstplicht lich
ting 1969 toegezonden.
Een ieder, die, hoewel hij op grond
van het vorenstaande wel behoort te
zijn ingeschreven, geen kennisgeving
van inschrijving heeft ontvangen, wordt
aangeraden zich zo spoedig mogelijk te
melden bij de afdeling militaire zaken
der gemeentesecretarie, Kerkewijk 16.
Hiermee wordt voorkomen, dat men
op een later tijdstip wordt ingeschre
ven en dientengevolge ook later voor
opkomst in militaire dienst wordt ge
roepen.
Zij die menen in aanmerking te ko
men voor vrijstelling wegens broeder-
dienst, wegens het bekleden van een
geestelijk ambt of opleiding tot zulk 'n
ambt dan wel voor bestemming tot
buitengewoon dienstplichtige wegens 't
sneuvelen van zijn vader, een wettige
aanvraag hiertoe doen bij genoemde
secretarieafdeling, binnen veertien da
gen na de ontvangst van de kennisge
ving van inschrijving. Het indienen van
het verzoek op een later tijdstip kan
afwijzing van de aanvraag tot gevolg
hebben.
ADVERTENTIE
VEENENDAAL Woensdagmorgen
ongeveer kwart over negen stak de
heer J. S. uit Veenendaal tussen twee
geparkeerd staande auto's de Hoog
straat over. Rijdend in de richting
Zwaaiplein naderde een bromfiets, be
stuurd door mej. B. S. eveneens uit
Veenendaal. Het was voor mej. S. on
mogelijk de reeds bejaarde heer te ont
wijken. Door de botsing vielen de beide
weggebruikers op het wegdek. Mej. S.
kreeg 'n scheur in haar pantalon, maar
kwam met de schrik vrij. De heer S.
had een hoofdwond, die zich zo ernstig
liet aanzien dat de behandelende arts
het beter vond dat men hem in het zie
kenhuis opnam. Daar bleken de ver
wondingen nogal mee te vallen.
ADVERTENTIE
Kerkewijk 128
Veenendaal
Telefoon
(08385) 2244
VEENENDAAL De heer G. van Eden, eigenaar van de molen in de drie
hoek tussen de Nieuweweg, Vendelseweg en Holleweg, heeft vergunning ge
vraagd voor een ingrijpende verbouwing van zijn molen. Indien deze vergun
ning verleend wordt, zal er van de molen niet veel meer dan een deel van de
romp overblijven. Ook de wieken zullen worden gesloopt. Reeds lang was het
verdwijnen van dit markante punt in het dorpsbeeld bekend en over het voor
en tegen is reeds een woordenstrijd geweest. Tot de mensen, wie 't aan het hart
gaat dat de molen verdwijnt, behoort ook de heer Van Eden, maar hij acht
het zakelijk niet langer verantwoord om op de huidige voet door te gaan. Mo
menteel is in de molen een silo gebouwd, waarin acht verschillende graan-
mengsels tegelijk opgeslagen kunnen worden. Na de verbouwing zal hij over
een mengsilo beschikken waar voor 31 soorten ruimte is. De eisen, die tegen
woordig aan de mengvoeders gesteld worden maken een dergelijke verschei
denheid van grondstoffen noodzakelijk.
Gerrit van Eden leeft voor zijn vak.
„Ach", zegt hij, „het gaat me aan het
hart dat we de molen niet langer zo
kunnen laten. Ik ben het vijfde geslacht
van de Van Edens dat op een molen
zit. Eerst die hier aan de overkant
en later kwam deze erbij in de familie.
Nog tot ongeveer 1950 hebben we wind
als aandrijving gebruikt, maar dat kan
nu niet meer. Je kunt wel maïs en rog
ge met een windmolen malen, maar je
zou de boeren horen schelden als je het
met haver deed: alle pellen blijven er
in. Vóór de oorlog was alles gemakke
lijker. Mengvoeders kende men eigen
lijk nog niet, maar nu moet alles spe
ciaal afgestemd worden met zoveel van
dit en zoveel van dat."
De plannen voor verbouwing bestaan
reeds enkele jaren. De heer Van Eden
toonde een brief uit 1965, afkomstig van
de provincie Utrecht, dat hij toestem
ming heeft om de wieken van de mo
len te halen. Wel is er een beperkende
bepaling bijgemaakt: Alle onderdelen,
die gebruikt kunnen worden voor res
tauraties van andere molens, moeten
worden overgedragen aan de vereniging
„De Hollandse Molen".
De heer Van Eden was wel bereid ge
weest om de molen intact te laten, in
dien men medewerking had verleend om
zijn bedrijf te verplaatsen. „Ik heb wel
eens aangeboden om naar het industrie
terrein te gaan, maar dan moest de ge
meente de grond schenken en mij een
renteloos voorschot van een paar ton ge
ven voor de nieuwbouw aldaar. Dzt
bleek waarschijnlijk niet mogelijk want
men is er niet op ingegaan. Indien dat
gebeurd zou zijn, dan had ik de molen
opgeknapt en hem verder als opslag
ruimte gebruikt. Want heus, ik zie de
molen ook liever met, dan zonder wie
ken", aldus de heer Van Eden.
Zijn trots op zijn geslacht blijkt dui
delijk. Een foto aan de wand in zijn
kantoortje onder in de molen getuigt
daarvan: „Dat is de grootvader van
mijn vader; die was ook molenaar."
Later laat hij nog een reproduktie van
een tekening uit 1815 zien. Hierop staat
ook die bewuste overgrootvader, maar
dan als klein kind op schoot bij zijn
moeder. „De eerste Van Eden, die in
Veenendaal het meel fijn maakte",
staat erijb. Op een lijstje schrijft de
heer Van Eden onder elkaar de namen
van de diverse mulders uit zijn voorge
slacht: Jan, Gerrit-Jan, Jan en twee
maal Gerrit. De onderste Gerrit is hij
zelf. „Ja, ook om die mensen spijt het
me, maar je moet met je tijd mee. Het
kan nu eenmaal niet anders."
De verbouwing van de molen houdt
ongeveer het volgende in: de wieken
worden er afgehaald en aan een kant
van de molen wordt een grote silo ge
bouwd, die vrijwel net zo hoog wordt
als de molen. In deze silo komen 31 af
delingen voor de verschillende grond
stoffen van de mengvoeders. Door mid
del van een paneel zal elk gewenst
mengsel gemaakt kunnen worden. De
romantiek zal verdwenen zijn, maar 'n
doelmatige bedrijfsvoering is met deze
nieuwbouw zeker gediend.
VEENENDAAL Op de woensdag
middagen 1, 8, 15, 22, 29 maart en 5
april a.s. zal in het Groene Kruisge-
bouw weer gelegenheid worden gege
ven tot inenting tegen difterie, tetanus
en polio.
In de eerste plaats komen in aan
merking voor een herhalingsinjectie de
kinderen geboren in 1963, 1957, 1958 en
1959, kinderen geboren in 1963 moeten
minstens twee injecties en mogen niet
meer dan vier injecties hebben gehad;
die geboren in 1957, 1958, 1959 minstens
één injectie en niet meer dan vijf. Bo
vendien komen in aanmerking de kin
deren, geboren in 1952 t/m 1956, die
minimaal één en maximaal 3 injecties
hebben gehad.
Alle genoemde kinderen worden van
gemeentewege opgeroepen. Indien men
geen oproep ontvangt en toch meent
tot één van de groepen te behoren die
in aanmerking komen, dan wordt men
verzocht contact op te nemen met de
gemeente-secretarie, afdeling bevol
king, Kerkewijk 16 (tel. 3190).
De inentingen worden verricht door
de plaatselijke huisartsen met assisten
tie van enkele verpleegsters. De admi
nistratie berust bij de afdeling bevol
king van de gemeentesecretarie.
VEENENDAAL Mr. Benson
(Audie Murphy) keert in de Tweede
Wereldoorlog terug naar de Filippijnen
die onder Japanse bezetting zijn. Mr.
Benson heeft gedurende enkele jaren te
gen de Japanners gevochten. Alleen wil
hij nog zijn vrouw, die nog op de Filip
pijnen verblijft, opzoeken en mee naar
Amerika nemen. Het zal voor hem het
einde van de oorlog zijn. Hij is de oor
log zat.
Hij wordt door een Amerikaanse on
derzeeboot aan land gezet en hij vindt
zijn vrouw, nadat hij eerst kennis heeft
genomen van de toestand op de Philippij-
nen. Guerillalegers met laaggezonken
opportunisten of idealistische leiders,
bevechten elkaar onderling, terwijl ze
als grote vijand Japan hebben.
Mr. Benson vindt zijn vrouw en zij
blijkt zich denkend dat haar man
dood is te hebben aangesloten bij de
guerilla's van een Zuidamerikaan. Op
de Zuidamerikaan is zij verliefd gewor
den en het wordt voor haar een twee
strijd of zij met haar wettige man, mr.
Benson, of met de Zuidamerikaan moet
meegaan.
Mr. Benson heeft niet alleen zijn
vrouw gevonden maar ook een aantal
andere blanken. Zij willen met hem mee
naar veiliger oorden en hij stemt toe.
De Amerikanen trekken vergezeld van
de guerillas naar de kust en wachten
op de komst van de onderzeeër. De on
derzeeër komt niet; de Japanners wel.
Het komt' tot een strijd en vele van de
Amerikanen worden gedood. Mr. Ben
son werpt zich in het gevecht zoals hij
al zo dikwijls gedaan heeft. Hij weet
tenslotte de weinig overlevenden te red
den en veilig op de onderzeeboot te krij
gen. Zijn vrouw is van gedachten ver
anderd en gaat met hem mee naar
Amerika.
Dat is ongeveer de inhoud van „Slag
aan de bloedkust"; een stuk onbegrij
pelijke romantiek, een stel fanatieke
Japanners en, toch nog een goed einde.
.WWWWWWWY
VEENENDAAL. De heer C. A. van
Ruremonde zal zijn inrichting voor
heilgymnastiek, massage en psychische
therapie gaan uitbreiden met een sauna
bad, dat uniek is voor Veenendaal en
wijde omgeving. Met de bouw van het
bad aan de Rembrandtlaan, achter de
inrichting is men inmiddels begonnen
en de heer Van Ruremond hoopt er bin
nen twee maanden aan het werk te kun
nen gaan. „Ik geloof ertn", vertelde hij
gisteren. Hij zei ook dat het om een
bijzonder kostbaar project ging. Ieder
een zal straks van het saunabad gebruik
kunnen maken.
Het idee voor een dergelijk bad stamt
oorspronkelijk uit Finland. In dat land
en later ook in Nederland zijn goede
medische resultaten behaald met der
gelijke inrichtingen, vooral voor wat
betreft de bestrijding van manager
ziekte, oververmoeidheid, nervositeit en
conditietraining voor sportmensen heb
ben dit bad hun al ruimschoots bewezen.
De heer Van Ruremonde was nog wat
spaarzaam met zijn mededelingen over
het nieuwe project, want, zo zei hij:
„Het gaat hier zuiver om een medische
aangelegenheid en daar mogen we geen
reclame voor maken".
den, 2. de kerkeraad machtigen om
uit aanbevelingen uit de wijk dubbel
tallen te stellen waaruit de gemeen
te kan kiezen of 3. de kerkeraad
machtigen zichzelf aan te vullen, dus
zonder verkiezing van de leden.
De nieuwe wijk omvat de woon
wijk „De Engelenburg". Predikant is
ds. A. Vroegindeweij, tevens predi
kant in algemene dienst.
Door omstandigheden zal in de
hervormde kerk te Eist reeds
woensdagavond 1 maart de biddienst
voor gewas en arbeid worden gehou
den.
O zondagavond om 17.30 uur weer
In de bekende Vallei-serie „Wat wfl geloven", gaf de vroegere Veenen-
daalse predikant, ds. R. Kok, vorig jaar een aantal uitspraken prijs aan zjjn
interviewer. Deze onomwonden antwoorden hebben nogal wat stof doen op
waaien, ook in de christeltfk-gereformeerde kring, waartoe ds. Kok nu al
weer geruime tijd behoort. Thans is het de beurt aan ds. F. Mallan, predikant
der gereformeerde gemeente te Veenendaal, om hetgeen ds. Kok heeft ge-
zegd, te analysereu. H(j doét dit In een vervolgserie in het orgaan van de ge
meenten „De Wachter Slons".
De Open Deur-commissie belegt
zondagavond om 17.30 uur weer een
dienst in de hervormde kerk „Sola
Fide", aan de Eikenlaan. Voorgan
ger in deze dienst is ds. H. v. d.
Beid uit Beesd, terwijl het „Sola Fi-
de"-kerkkoör onder leiding van Gijs-
bert van Zanten medewerking ver
leent.
De dienst is speciaal bedoeld voor
de zgn. buiten- en randkerkelijken,
maar ook kerkelijk meelevenden zijn
hartelijk welkom. Ongeveer vijf mi
nuten voor het begin zullen enkele
liederen gezongen worden. Iedere be
zoeker krijgt een liturgie uitgereikt
bij de ingang van het kerkgebouw.
De nieuwe gereformeerde kerk te
Leersum wordt zaterdag a.s. offici-
eel geopend. De sinds 1 januari jl.
bestaande gemeente te Leersum kan
dan een eigen gebouw in gebruik ne
men. Voordien was Leersum een
wijk van de gereformeerde kerk te
Amerongen. Met 260 plaatsen geeft
de Leersumse kerk voldoende ruim
te voor de ruim 300 leden tellende
gemeente.
Het gebouw bestaat uit een kerk-
zaal, waarvan door middel van een
vouwwand ruimte voor vergaderingen
e.d. kan worden afgescheiden. Daar
onder bevindt zich een ruimte voor
de jeugd. Het gebouw heeft een
kwart miljoen gekost.
Ds. Mallan is van mening, dat er
in het verband van de christelijke ge
reformeerde kerken wel leervrijheid
moet zijn als men de uitspraken van
ds. Kok in „De Vallei" zo maar to«-
lereren kan. Voor de Veenendaalse
predikant wordt het allemaal nog on
begrijpelijker, dat predikanten die
bezwaard schijnen te zijn over de
afglijding van het oude spoor in dit
kerkverband, nu samen met dezelf
de ds. Kok daartegen menen te
moeten protesteren.
Deze protesten zijn gebundeld in
een blad, getiteld „Bewaar het
pand". Ds. Mallan kan het zich niet
indenken, dat de predikanten die
meewerken aan dit blad de zienswij
ze van ds. Kok kunnen delen, als zij
althans volgens hun mededeling
het blad uitgeven ter bevordering
van de handhaving der oude gere
formeerde beginselen.
Hier en daar voorziet ds. Mallan
antwoorden van ds. Kok van zijn
aantekeningen.
Op de mededeling van ds. Kok dat
hij louter uit berekening uit Veenen
daal wegging, omdat hij de groeien
de gemeente niet meer aan zou kun
nen, zegt ds. Mallan: Het is voor
het vlees wel gemakkelijk als men
met een God te doen heeft Die Zich
schikt naar onze berekening. Wij
achten het echter toch veiliger als
wij achter de Heere mogen aanko
men, in plaats van dat Hij achter
ons aankomt. En dan doorkruist Zijn
weg altijd al onze berekeningen.
Ook enkele andere uitspraken van
ds. Kok kan zijn collega Mallan niet
verwerken, o.aIk heb het al
tijd naar mijn zin gehad op de we
reld. „Ik voel er weinig voor
de nieuwe vertaling te bestrijden.
„Ik voel mij niet geroepen een kruis
tocht tegen de t.v. te houden.
Dat ds. Kok het naar zijn zin ge
had heeft op de wereld meent ds.
Mallan zo te moeten opvatten, dat
hij zijn weg altijd nogal met blijd
schap heeft gereisd en dus ook nog
al een gewillige kruisdrager is ge
weest. Of weet ds. Kok niets van
een geestelijk vreemdelingschap?,'
vraagt ds. Mallan, volgens wie Gods
Woord niet zo gunstig spreekt over
degenen, die hier op aarde hun va
derland hebben gevonden.
Uit hetgeen gezegd wordt over
nieuwe vertaling en t.v. blijkt vol
gens ds. Mallan wel, dat met een
afwijken van de zuivere leer ook 'n
ruimere opvatting aangaande die
dingen gepaard gaat. Wat de leer
betreft is ds. Kok dan ook wel goed
voor de dag gekomen, aldus ds.
Mallan.
van het Friese Minnertsga is failliet
gegaan op een schuld van 20.000 gul
den. Tot dit debacle heeft de zeven-
entwintigjarige voorganger van de
gemeente zijn steentje bijgedragen.
Hij maakte van het grote vertrou
wen van de 35 zielen tellende ge
meente gebruik door de nodige ver
duisteringen te plegen. Het kleine
kerkgebouw, twee jaar geleden ge
bouwd, zal publiek worden verkocht.
Tijdens een buitengewone leden
vergadering van de hervormde ge
meente „Sola Fide" te Veenendaal
is besloten om een andere pastorie
aan te kopen, namelijk het pand
Acacialaan 1. Deze woning is be
stemd voor de nieuwe predikant, ds.
Nijeboer. De transactie zit nogal in
gewikkeld in elkaar, aangezien met
de eigenaar van de nieuwe pastorie
het een en ander moest worden
overeengekomen. De voormalige
pastorie aan de Middellaan werd ge
ruild voor een pand aan de Boslaan,
dat later zal worden verkocht.
De vergadering heeft het bestuur
van „Sola Fide" gemachtigd een
geldlening aan te gaan tot een ma
ximumbedrag van 40.000 gulden om
de hele zaak te kunnen financieren.
Als scriba van de thans zelfstandi
ge gereformeerde kerk van Scher-
penzeel zal optreden de heer J. van
Nieuwkerk.
De heer J. C. van der Laan is ge
kozen als notabel van de hervormde
gemeente te Achterberg.
Kerkvoogden en notabelen van de
hervormde gemeente te Eist hebben
besloten het kerkgebouw centraal te
verwarmen. In de loop der jaren
heeft de kerkvoogdij nogal wat
klachten moeten incasseren van
kerkgangers over de verwarming
van de kerk.
De beide beheersccrtleges hebben
de zaak lang overdacht, voor de
financiële kant. Voor dit laatste zal
te zijner tijd een beroep op de ge
meenteleden worden gedaan. Geko
zen is voor een voetverwarmingsin-
stallatie.
De vrije evangelische gemeente
De oliebollenactie heeft bijna 600
gulden in de kas van de hervormde
gemeente te Eist gebracht.
Voor de leden van de nieuwe de
zesde hervormde wijkgemeente
te Veenendaal is een gemeenteverga
dering uitgeschreven op maandag
27 februari.
Tijdens deze bijeenkomst zal door
stemming worden beslist over de
wijze van kiezen van een kerkeraad
van de nieuwe wijk. De stemgerech
tigde lidmaten kunnen hun keus ma
ken uit drie mogelijkheden: 1. de
verkiezing geheel aan de leden hou-
VEENENDAAL Eeuwenlang is het voor een gelovig rooms-ka-
tholiek onbestaanbaar geweest, dat hij op vrijdag vlees zou gebruiken.
De laatste jaren werden er op dat punt echter steeds meer algemene
dispensaties gegeven en sinds kort is het verbod officieel door de bis
schoppen opgeheven. Hoewel deze maatregel op zich geen omkeer in
het standpunt van de R.-K. Kerk is, is het wel een duidelijk teken van
de vernieuwing, die zich in dit deel van de Nederlandse christenheid
aan het wijzigen is. Over deze bisschoppelijke maatregel hadden we een
gesprek met de kapelaan van de Veenendaalse parochie, de heer J.
Berkenbos. Hij staat volledig achter deze door zijn meerderen genomen
maatregelen, omdat hij het onjuist vindt de mensen een boete-vorm op
te leggen, zonder dat men het wezen van de boete beseft. Want dat is
het wat volgens hem gebeurd is: men heeft de vorm overboord gezet
om de boete een meer persoonlijke inhoud te geven.
„De kerk heeft ingezien, dat het
tegenwoordig niet goed meer is de
mensen dergelijke geboden voor te
schrijven. Het niet eten van vlees
op vrijdag is iets negatiefs. Men
moet daarvoor iets positiefs in de
plaats zetten. Dat kan op verschil
lende manieren gebeuren: in plaats
van het niet kopen vaji vlees op vrij
dag, zou men een extra stuk kunnen
kopen en daarvan iemand meedelen.
Men zou die dag ook kunnen beste
den in dienst van de naaste: dat is
het eigenlijke boete doen, om daar
door tot de bekering, die het doel
van de boete is, te komen. De vorm
is onbelangrijk, vooral als deze ge
houden wordt, zonder dat men een
besef van het boete-doen heeft. Voor
de ouderen zal het opheffen van dit
verbod moeilijkheden met zich bren
gen. Je hoort nu al „Waarom toch
al die veranderingen, je weet niet
meer waar je je aan houden moet."
Dat niet weten waar je je aan hou
den moet is eigenlijk het punt waar
het om draait. Eeuwenlang heeft de
Kerk de massa voor onmondig ge
houden, is er in feite voor de men
sen gedacht. Nu wil men de leden
van de kerk zelf laten denken, zelf
laten uitmaken, wat mag en niet
mag. De nadruk valt op het persoon
lijk geweten."
Een groot voordeel van het af
schaffen van het verbod om vlees
te eten op onthoudingsdagen ziet de
kapelaan ook in het onmogelijk wor
den van karikaturen als advertenties
die in de vastentijd het eten van
„heerlijke vette paling" aanprijzen.
Dan heeft het onthouden van vlees
alle waarde verloren: men neemt er
iets dat men vaak lekkerder vindt
voor in de plaats. Overigens blijven
er twee onthoudingsdagen: Aswoens
dag en Goede Vrijdag. Dan wordt
men verzocht om geen vlees te eten.
Er zijn meer veranderingen in de
katholieke kerk gaande. Zo begint
men langzamerhand de „zondags
plichten" wat meer in het vlak van
de „rechten" te zien. Nog komt
het woord „zondagsplichten" voor,
maar „ook dat zal wel verande
ren. Het moet meer iets worden
van „Zorg dat je er bij komt",
dan „van je moet naar de kerk",
meent kapelaan Berkenbos.
Ook de verplichting tot het houden
van feestdagen is vervallen: Maria
Hemelvaart en Allerheiligen. Zonder
het besef van de diepere zin van de
gebruiken heeft het volgens de heer
Berkenbos weinig zin deze dingen
bindend op te leggen. „Het geloof
wordt dan als het draaien van een
gebedsmolen. Zolang men met de
ene hand de molen draait, kan men
met de andere rustig iets geheel an
ders doen. Wij lachen om die ge
bedsmolen, maar we vergeten, dat
we vergelijkbare dingen hebben.
Ik kan me voorstellen, dat de ge
bedsmolen vaak aandachtig gedraaid
wordt en dan is het niet zinloos,
maar juist dat gedachteloze, zoals 't
uit gewoonte geen vlees eten op
vrijdag, dat is fout. Alles waarvan
men de zin niet voelt, haalt niets
uit."
Hoewel de ouderen het moeilijk
aanvaarden kunnen, blijft kapelaan
Berkenbos blij met de maatregel.
Vroeger kon het gebeuren, dat
iemand gedachteloos vlees nuttigde
op vrijdag en zich dan later ♦-
zwaard voelde. Nu is dat geluteog
afgelopen, want ook toen was er
eigenlijk geen reden zich bezwaard
te voelen over het vlees eten, maar
wel over het feit, dat men de waar
de van de dag niet meer ziet en dat
blijft: „de zondag vieren we als
feestdag, ter herdenking aan de op-
standing van Christus, op vrijdagen
herdenken we zijn dood en daarom
is de vrijdag als een boetedag inge
steld, maar hoe men deze boete wil
beleven, mag en moet ieder
een voor zich uit maken."