Kamperen op de prairie MET HUIFKAR TUSSEN KRIJSENDE COW BOYS Constandse, de beste Europese aanvaller Experiment in Baarlo t.v. in varkensstal Over resultaten is men best te spreken Morgen de „return" voor „Blokkeer" Zes uur reizendan half uur spelen „ROEMENEN NU BANG ALS WEZELS..." Om sterftecijfer van biggen te drukken OPMERKELIJK SPELLETJE BRIDGE Betere reiniging uitlaatgassen COWBOYS GEEN ALCOHOL HYENA '5 Conditie Studie Elan Stunt TE DUUR BEZOEK Alle kennis Alweter In landstaal Nederlands Geen winnaar Op 7 januari leek succesrijk Blokkeer, onoverwinnelijk geacht ki de nationale volleybalcompetitie, voor niets vlijtig te hebben gecollecteerd voor deelneming aan het toernooi om de Europese beker voor landskampioenen. De eerste wedstrijd ging na een slopende reis van twee dagen naar het volslagen onbekende, doch naar blijken zou, ver rassend agressieve Albanese Dynamo in Tirana met 30 verloren. Setcijfers 1511, 159, 1510. Coach Hoogerwaard oordeelde dat onderschatting een der oorzaken was en zweepte zijn spelers op, die twee we ken later een schijnbaar hopeloze achterstand ongedaan zouden kunnen maken. Een emotioneel duel leidde naar succes: 30 via 1510, 1513, 155. Iets betere setcijfers maakten Blokkeer tot kwartfinalist. Weinig optimistisch, maar zeer realistisch Is de maar moeilijk sluitend te krijgen begroting gebaseerd op uit schakeling in deze kwart-eindstrijden, waar immers de drievoudige Europese bekerwinnaar Rapid uit het land van de super-volleyballers Roemenië de tegenstander is. Nochtans liet het eerst duel de Rijswijkers een vleugje hoop. want zij klopten met 2300 warm meelevende supporters als getuigen de diep gevreesde Roemenen met 32, hetgeen als een sensatie in de volleybalwereld geboekstaafd zal blijven. Morgen speelt Blokkeer de return wedstrijd in Boekarest. Gevreesd man in de Rijswijkse formatie is voor Rapid sinds vorige week zaterdag Blokkeers jongste speler Frank Constandse (20). „Hij Is", getuigde de Roemeense coach Jean Ponova, „een van de beste aanvallers in Europa. Wij hadden trouwens nooit kunnen vermoeden dat Blok keer zo'n sterk team zou bezitten". Laconiek commentaar van Constandse: „W aarom wij zo goed spelen is mij eigenlijk een raadsel". QUINTER (Kansas) De onsterfelij ke Old Shatterhand of diens bloedbroeder Winnetou zullen er misschien de neus diep voor op halen, maar in Kansas en verre omgeving is iedereen weg van de prairietochten die hier elk jaar worden gehouden. Dat gaat helemaal in stijl. Een aantal echte krakende huifkarren u kent ze wel, Buffalo Bill gebruikte ze ook ge trokken door paarden of muilezels zetten koers naar de eenzame vlakten van het Amerikaanse Kansas en onder het zeil doek van de wagens zitten, jawel, de toe risten. Ze vinden het geweldig, enorm. Ze zijn op één of andere manier in contact gekomen met de kleine getaande mevrouw Ruth Hef ner in het kleine plaatsje Quinter, de vrouw die drie jaar geleden zelf eens in een oude huif- of prairiewagen reisde en daarvan zo veel schik had dat ze haar pret onmiddellijk met anderen wilde delen. Zo ontstonden haar prairietochten, van één tot zes dagen lang met alle romantiek die er vroeger wel of niet bij was, er met de haren bijgesleept en met niet te vergeten een groot aantal krijsende cowboys en onvervalste scouts. Veel reclame hoeft mevrouw Hefner niet voor haar prairietochten te maken, „die wel het gemak maar niet het ongemak van groot moeders tijd te bieden hebben". De liefhebbers komen vanzelf. Ze vinden het heerlijk om 's nachts onder het zeildoek van de wagen te slapen, of zomaar in een slaapzak op de grond te liggen, 's Morgens, en eigenlijk de hele dag door, drinken ze dan gulzig de koffie die mevrouw Hefner altijd, vers gebrouwen, op het vuur heeft staan. Alcohol mag er niet worden gedronken. Al deze mensen genieten van de charme van de prairie, van de uitgestrektheid van het land, van het natuurschoon en van de onverwachte geluiden, zoals het gehuil van een hyena, 's nachts. Het maakt diepe in druk op de man, die normaal twintig hoog op zijn kantoor in een van de Amerikaanse ste den zit opgesloten. Aan de prairietochten dwars door het wtyde land van Kansas kan iedereen mee doen, ook buitenlanders. De preien r(Jn na venant aan de pret: 25 dollars (negentig gulden) per 24 uur voor elke volwassene, twintig dollars voor het eerste kind van het gezin, vijftien voor het tweede, tien voor het derde en tien voor het vierde kind. Kinde ren beneden vfyf jaren mogen voor nog minder mee. Zadels voor een tochtje te paard kunnen worden gehuurd, evenals kampeeruitrusting. De tochten beginnen na 21 mei. Wie aan een ervan wil meedoen kan zich nu al opge ven bij mevrouw Hefner, in Quinter, Kansas, Verenigde Staten. DEN HAAG Probleem van Blokkeers probleem loopt parallel met de hoog begaafde eenling in het dagelijks leven. Er zijn in eigen land althans praktisch geen teams die zich met deze Rijswijkse forma tie (vrucht van een fusie met DES, anderhalf jaar geleden) kunnen me ten op basis van gelijkheid. De sti mulans om groter hoogte te bereiken dreigt verloren te gaan. Constandse illustreert dat. Opvoe ring van conditie is hem vreemd. Uit zijn automatische shagdoos rollen per dag vijftien sigaretten, hij is te vreden met twee uurtjes op techniek gerichte training per week. „Daar komt dan de wedstrijd bij, maar meestal verslaan we onze tegenstan ders in een half uur of drie kwartier." Frappant voorbeeld van groeiend on behagen: „Als we in Groningen moeten spelen zijn we zes uur onderweg om een half uurtje te spelen." Een gedreven sportman herkent men nauwelijks in Frank Constandse, hoewel hij een opmerkelijke staat van dienst achter de rug heeft voor een twintigjarige. Ruim vijftig keer kwam hij uit in het nationale team, maar in het najaar van 1966 bedankte hij voor de eer om studieredenen. Als tweedejaars-student (elektrotech niek) aan de Technische Hogeschool te Delft miste hij vorig jaar door het volleybal vijf tentamens en zakte hij voor een gewichtig examen. „Volgend seizoen wil ik wel weer in het Neder lands team spelen, maar voorlopig gaat mijn studie voor." Veel ernstige woorden wijdt men hieraan niet in het uit vijf leden be staande gezin-Constandse, waar de heer des huizes eveneens studie met sport combineerde. Constandse sr. was een vurig voetballer in VUC, hetgeen hem niet belette de twaalfja rige loodzware aeoountansstudie suc cesrijk te voltooien. Bovendien boek te Frank Constandse al anderhalf jaar winst door afkeuring voor de mili taire dienst. Oorzaak: allergisch voor stof, katten en honden. Hevige nies buien teisteren hem als deze hulsdie- ren zich in zijn huurt ophouden. Met zijn twaalf wekelijkse college uren en daaruit voortvloeiende studie heeft hij het echter te druk om selec tietrainingen bij te wonen. Zijn vrije tijd verdeelt hij tussen Blokkeer, mo derne literatuur („met voorkeur voor Mulisch") en zijn meisje, met wie hij op zaterdagavonden bioscopen prefe reert boven dancings. Als een waar schuwing herinnert hij zich zijn HBS- jaren, toen hij „omdat ik nog een fanatieke volleyballer was" de derde klas moest doubleren. Ondanks een nu gekanalisserde geestdrift voor volleybal zal Frank Constandse zich de sensatie van vori ge week blijven herinneren. Zijn 1.94 meter lange gestalte (gewicht 85 kilo) trok toen nadrukkelijk de aandacht door glasharde smashes en treffend spelinzicht. „Drie kilo ben ik afgevallen door die wedstrijd. De dag tevoren al kon ik geen eten door mijn keel krijgen. Ik was niet bang omdat er een nederlaag dreigde maar omdat we de kans lie pen enorm af te gaan. Voor de wed strijd maakten we tegen elkaar gein tjes. We pakken die Roemenen wel even. En laat het nu nog lukken ook. En echt niet omdat Rapid niet in vorm was, hoor. Beter heb ik ze nooit zien spelen. Opeens lukte alles bij ons, maar die wedstrijd vroeg natuurlijk wel veel meer conditie dan we normaal in de competitie nodig hebben. We moesten nu 2 Va uur op de been blij ven. Dat heb ik dan ook wel geweten. De volgende dag kreeg ik mijn arm niet eens omhoog om mijn haar te kammen." Blokkeer had intussen een stunt uitgehaald door als eerste Westeurope- se ploeg een Oosteuropese formatie te kloppen. Coach Hoogerwaard: „Volgens mij kunnen meer Nederlandse ploegen dergelijke resultaten behalen, als de bereidheid om keihard te trainen er maar was. Er huppelt hier heus ge noeg talent rond". Hij verwijst naar Frank Constandse, die hij vijf jaar onder zijn hoede heeft. „Hij was een beetje een bravoure-raannetje, die het wat te nonchalant opnam. Maar ik heb een vechter van hem gemaakt." Constandse: „Diep in mijn hart ge loof ik dat we het morgen nét niet zullen redden. Hoewel, die Roemenen zijn nu zo bang als wezels." Een Zweedse autofabriek heeft een apparaat uitgevonden, waarmee men het probleem van de luchtverontreiniging hoopt op te lossen. Het systeem wordt nu onderzocht door de Amerikaanse autoriteiten. Wanneer van hen goedkeu- drukt, in de nageboorte stikken of ver kleumen. Mevrouw Gortz vertelde, dat de ap paratuur bijzonder goed beviel. Toch is de famillie niet van plan, tot aan schaf over te gaan, vanwege de hoge kosten. Dit fokbedrijf, dat 120 zeugen telt, waar de laatste maanden meestal zo'n driehonderd biggen bij waren, is wat ligruimte e.d. betreft al goed inge richt. Daardoor zal het hier niet gauw voorkomen dat biggen door de moeder worden doodgedrukt. Wel heeft men, dank zij de apparatuur, al verschillen de biggen, die in de nageboorte dreig den om te komen, kunnen redden. Ziet men 's nachts op de monitor, dat er biggetjes geboren zijn, dan gaat men naar de stal om de lamp op te doen. De jonggeborenen zoeke. dan die lamp en de veilige warmte op, terwijl ze tevens op veilige afstand van mama blijven. Merkt men 's avonds al dat een zeug bijna zo ver is dan wordt de lamp al voor het slapen gaan ontstoken. In Baarlo komt nu veel bezoek van belangstellenden. Het Instituut voor Landbouwbedrijf «gebouwen is goed te spreken over de resultaten, die de proef tot nu toe heeft opgeleverd. Als deze proef definitief slaagt, wü het instituut ook eens bezien wat tele visie kan betekenen voor de pluimvee houderij en de runderhoudery. Vier Australische dames hebben mee gedeeld dat ze op hun bridgeavondje op een gegeven moment alle vier een bod van zeven in een kleur in handen hadden. Het gebeurde te Orange, een stadje ten wes ten van Sydney. Volgens het Guinness-recordboek is de kans op iets dergelijks onvoorstelbaar ge ring. Het boek zegt dat als alle bewoners van de wereld bridge zouden gaan spelen en elke groep van vier 120 robbers per dag zou spelen, het toch nog 62 miljard jaar zou duren voordat men een derge lijke verdeling van de kaarten zou kunnen verwachten. Het openingsbod in het spel was zeven ruiten. Nummer twee bood zeven schop pen en daarna werd het bieden wat ver ward en de dames besloten het spelletje op te geven toen ze merkten dat ze alle vier een volledige serie in een kleur had den. Blokkeer: het grote overwicht m de vaderlandse volleybalcompetitie. Coach Henk Hoogerwaard (51): „We vallen weieens in slaap. Soms laat ik ze maar een beetje spelen, dan winnen we maar met 32 Je kunt het toch niet te gek maken?" Slechts bij de nadering van Europese bekerduels of andere grote evene menten laat sport instructeur Hooger waard zijn spelers opdraven voor extra bijeenkomsten naast de gebrui kelijke twee uurtjes per week. „Die bekerwedstrijden vormen wel een stimulans, maar voor de compe titie hebben we aan twee uur trai ning genoeg. Dat komt omdat die jongens al zo verschrikkelijk veel achter de rug hebben. Die successen zijn heus niet vanzelf gekomen. Er is een tijd geweest, vóórdat we ons met DES bij Blokkeer aansloten, dat we jaar in jaar uit vijf keer per week bij elkaar kwamen om de techniek on der de knie te krijgen. Bij andere clubs heeft men dat er kennelijk nooit voor over gehad". Het overwicht van de Rijswijkse ploeg brengt intussen Frank Con standse tot de constatering: „Wat de competitie betreft is de gein er bij ons allang af". wmumiwuiiniiHniwiiiiiiniiwiiiwi ENCYCLOPEDIE, EEN EEUWIGE UITDAGING I-Iet grote avontuur is sinds enke le maanden weer begonnen in Nederland: de eerste twee delen van de zevende druk van de Winkler Prins zijn van de pers. Het klinkt wat saai: een rij van twintig dikke boeken op een plank er moeten mensen zijn, die deze rij in hun boekenkast hebben staan en er nooit in kijken. Maar er zijn ook altijd weer mensen, zoals die on vergetelijke jongen in Bordewijks roman „Karakter", die met niets meer dan enkele delen van een en cyclopedie een nooit eindigende reis door de wetenschap beginnen. rxe encyclopedie is de eeuwige uitdaging aan de mens, het re delijke wezen in de schepping. Zo dra een cultuur zich min of meer systematisch met wetenschap gaat bezighouden, komt er altijd iemand die zegt. „Alles wat wij weten moet in één boek worden samengepakt, zo dat we een overzicht krijgen van al onze kennis". I)at hebben de erfgenamen van de Griekse beschaving gedacht, toen zij nu zo'n slordige twintig eeuwen geleden aan de universiteit van Alexandrië de eerste encyclopedie van onze beschaving samenstelden. Zij specialiseerden zich op wiskun de, sterrenkunde en literatuurweten schap. In hun encyclopedie vertelden zij hoe zij over de werken van de grote Grieken dachten. Naar onze maatstaven was die eerste encyclo pedie geen zuiver wetenschappelijk werk, maar zij bracht wel een oever loze hoeveelheid kennis en schoon heid van de afbrokkelende Griekse naar de beginnende Westeuropese beschaving. Ulonderd jaar later werd in Rome een nieuwe encyclopedie gebo ren, waaraan de alweter Plinius zo verknocht was, dat zijn werk hem het leven kostte: toen de Vesuvius ging vuurspuwen waagde Plinius zich zo dicht bij de krater om het schouwspel zo goed mogelijk in zijn encyclopedie te kunnen verslaan, dat hij door een lavagolf werd verrast en verast. Tot in de vorige eeuw werd de Ro meinse encyclopedie van Plinius in Duitsland herdrukt, al stond er in de inleiding wel de waarschuwing, dat men niet alle uitspraken in het boek meer letterlijk kon nemen. De oude encyclopedieën waren voorbehouden aan wetenschapsmen sen voor een gewone man waren zij te moeilijk en hij kon er de weg ook niet in vinden. Sociaal gericht werd de encyclopedie in de eeuw voor de Franse revolutie, toen Dide rot in Frankrijk een alphabetisch boek liet samenstellen in de lands taal, waarin iedereen die kon lezen alle bekende wijsheid en kennis ge makkelijk kon opzoeken. De encyclo- pedisten waren er vast van over tuigd dat alle mensen maatschappe lijk gelijk in het leven zouden ko men te staan als iedereen zich onbe perkt kon laven aan de bron van kennis. De machthebbers van die tijd waren daar ook bang voor en zij hebben zich fel verzet tegen de en cyclopedisten. Men kan zich nu, twee eeuwen la ter, afvragen of de idealisten en de bevreesden van toen het juist heb ben gezien. In de afgelopen twee eeuwen is het hele wetenschappelij ke pakket dat de mensheid op zijn tocht door de geschiedenis heeft ver gaard, voor iedereen toegankelijk ge worden. r\e heer K. A .With, by „Elsevier" hoofdredacteur van de Winkler Prins, durft niet te schatten hoeveel Nederlanders de encyclopedie regel matig raadplegen. Hoeveel mensen zien 's avonds op de televisie iets over een land of een mens en zeggen dan. „Even in de encyclopedie kij ken hoe dat precies zit?". Er zijn optimisten die menen dat vooral de jeugd een driftig gebruiker van de encyclopedie is, maar het aantal pessimisten is groter. Bijna honderd jaar geleden was het zelfs niet meer nodig dat men in Nederland een VTeemde taal ken de om een encyclopedie te raadple gen. In 1868 begon dominee Winkler Prins op eigen houtje een Neder landse encyclopedie te schrijven. Ds. Winkler Prins wist bijna alles: hij had natuurkunde en oude talen ge studeerd. Hij was theoloog en alle publikaties over politiek in het bui tenland hield hij bij. In de veertig jaar dat hij op de kansel stond, zag hij kans om letter lijk duizenden artikelen te schrijven, boeken te vertalen en in 1868 begon hij een encyclopedie te schrijvenin 1882 was hjj met zyn werk klaar. VLHnkler Prins werd 91 jaar en tot aan zijn dood in 1908 bleef hij aan zijn encyclopedie meewerken. Hij beleefde nog de volledige twee de druk, maar de derde druk kwam vier jaar na zijn dood gereed. De vierde druk, die in 1919 gereed was, was nog steeds samengesteld door een zeer klein groepje mensen, maar aan de vijfde druk, die in de crisis jaren verscheen hadden ruim twee honderd wetenschapsmensen mee gewerkt. Aan de tweede na-oorlogse druk, waarvan nu de eerste delen zijn ver schenen, hebben vele duizenden men sen hun kracht gewijd. Over zeven jaar is deze zevende druk gereed. Terwijl de encyclopedist poogt de wetenschap vast te leggen, rent die wetenschap vooruit: het werken aan een encyclopedie is een blijvende uitdaging die nooit een overwinnaar zal aanwijzen. ring is verkregen, zullen voor de Ameri kaanse markt bestemde auto's ermee worden uitgerust voor 1 december 1967, de dag waarop de wet voor meer effi ciënte uitlaatgasreiniging in de Verenig de Staten in werking treedt. De fabriek wil de uitvinding ook op andere markten introduceren. De belangstelling van de Zweedse technici ging niet uit naar de uitlaatgas sen, zoals b(j de meeste van hun colle ga's, maar naar de luchtinlaat van de motor. Het resultaat van hun werk is een apparaat in het tnlaatspruitstuk, dat voor een doelmatiger verdeling van het lucht/brandstofmengsel naar de cilin ders zorgdraagt, waardoor een comple tere verbranding wordt verkregen. Dit systeem zal goedkoper te produceren z(Jn dan bqv. uitlaatgasreinigers van het z.g. naverbrandingstvpe. DEN HAAG De heer F. Gortz, varkensfokker te Baarlo bij Venlo, heeft sinds de week voor Kerstmis een gesloten televisieoircuit in zijn bedrijf. Hij heeft dit te danken aan een initiatief van het Instituut voor Landbouwbedrijfs gebouwen te Wageningen en de N.V. Philips te Eindhoven. Het gaat om een proef van zes maanden, die eventueel voor verlenging vatbaar is. Een televisiecamera, bevestigd aan een op rails lopend wagentje, kan zich in de lengterichting van de stal heen en weer bewegen, op anderhalve meter boven de zeugen. Die camera kan van de huiskamer en van de slaapkamer uit bediend worden en in die beide ver trekken staan ook monitors, waarop de gebeurtenissen in 'e stal zichtbaar gemaakt kunnen worden. Dank zij deze apparatuur kan men er ook 's nachts op tyd by zyn om te voorkomen, dat biggen vlak na de ge boorte door de moeder worden doodge- Europees topspeler FRANK CONSTANDSE twee uurtjes trainen per week is voldoende"

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1967 | | pagina 9