Oppositie is nog te
zeer verdeeld
NIEMAND OVERLEEFDE RAMP
Convair neergestort;
37 slachtoffers
Djakarta op kookpunt
Over de
grenzen
Mossadeq
Kredietgarantie voor
Krappe" Krupp
Rainier wint
van Onassis
Gaullisten veroverden
al 62 zetels
GEHEIME DIENSTEN
WEER SLAAGS
Kosygin: V.S.
lieten kans
op vrede
lopen
NADER
BESCHOUWD
Labour boos
over standje
van Wilson
Na de eerste stembusronde in Frankrijk'
Jong
en verdacht van
moord op neefjes
Tsjombe bij
verstek voor
rechter
SCHAMEL
BETER
Concertzaal in
Brussel in brand
Na onthullingen over C.I.A.
Duitse juristen
gedagvaard
Johnson wil bij
dienstplicht
loten
regering
Duitse
opgelicht
Kater liep naar huis
700 km I
Rode regering
Kerala
in
Jonge vrouw viel
baby's aan
DINSDAG 7 MAART 1967
MONTE CARLO. Het hooggerechts
hof van Monaco heeft vandaag de aan
klacht van de Griekse reder Aristoteles
Onassis, dat de Monagaskische regering
met aandelen In een particuliere onder
neming heeft gemanipuleerd, van de
hand gewezen. Het hof wees de eis van
Onassis en andere aandeelhouders af om
een wet, waarbij nieuwe aandelen in de
Société des Bains de Mer (S.B.M.) wer
den gecreëerd en waardoor Onassis zijn
meerderheid in de maatschappij moest
afstaan aan prins Rainier, in stryd met
de grondwet te verklaren.
De maatschappij bezit het casino van
Monte Carlo, vijf luxueuze hotels en een
aantal andere toeristische trekpleisters.
Vorig jaar juni nam de nationale raad,
het parlement van Monaco, een wetsont
werp aan, dat voorzag in het creëren
van 600.000 nieuwe aandelen S.B.M.
Prins Rainier gaf zijn steun aan een
splitsing van de aandelen in de verhou
ding van zes op vijf, waarmee Onassis
zijn meerderheid kwijt raakte, hoewel
hfl zijn belang vergrootte van 520.000 tot
624.000 aandelen.
Onassis maakt een roridreis in de
buurt van Zuid-Amerika en het is niet
bekend wat zijn volgende stap zal zijn.
De hoofdoorzaak van het tien jaar
oude conflict is verschil van oordeel over
de toekomst van het toeristenbedrijf in
het vorstendom. Prins Rainier wil van
Monaco een toeristencentrum voor de
bovenste middenstand maken en zo
doende meer mensen trekken, terwijl
Onassis een van de rijksten ter we
reld probeert Monaco te behouden als
„speelweide" voor miljonairs.
ROCKFORD, (Illinois) Verdacht
van moord op twee 14-jarige neefjes is
maandag in Rockford in de Amerikaan
se staat Illinois een zeventienjarige
jongeman aangehouden.
De vermoorde jongens, Ronald John
son en Wayne Mullendore, waren vorige
week bij een muur in een park badend
in hun bloed gevonden. De politie ver
onderstelt, dat de jongens met hun ge
zicht tegen de muur waren gezet al
vorens zij waren doodgeschoten.
KINSJA'SA Oud-premier Moise
Tsjombe van Kongo is gedagvaard om
te verschijnen voor een bijzonder mili
tair hof in Kinsjassa om terecht te staan
wegens onder meer hoogverraad en
subversie. Hij kan ter dood veroordeeld
worden. Naar verluidt bevindt Tsjombe
zich in Madrid.
Hij zal bij verstek worden berecht.
Het hof bestaat uit dezelfde leden als
het hof dat In mei vorig jaar de deel
nemers aan het „pinkstercomplot" tot
de strop veroordeelde.
Samen met Tsjombe zal een aantal
voormalige officieren van het Kongole
se leger terecht staan. Zij worden be
schuldigd van medeplichtigheid aan de
rebellie van Katangese gendarmes in
Kisangani van vorig jaar.
Bij het aankondigen van het proces
heeft de openbare aanklager Alidor
Kabeya onthuld dat het onderzoek naar
de omstandigheden van de dood van Pa
trice Loemoemba goede voortgang
boekt. Loemoemba, de voormalige pre
mier van Kongo, is onder nog onbeken
de omstandigheden om het leven ge
bracht tijdens het hoogtepunt van de
afscheiding van Katanga, die onder lei
ding van Tsjombe was voltrokken. De
centrale regering had Loemoemba per
vliegtuig laten overbrengen van Kinsja-
sa naar Loemoembasji, dat toen Elisa-
bethstad heette en de hoofdstad was
van Katanga.
In de aanklacht wordt Tsjombe on
der meer ten laste gelegd de afscheiding
van Katanga tot stand te hebben ge
bracht in juli 1960, een Katangese gen
darmerie te hebben opgericht, Noord-
katangezen die tegen de afscheiding
waren, te hebben laten vermoorden,
het na 1965 ronselen van huurlingen,
het organiseren van de muiterij in Ki
sangani en het publiceren van tegen de
regering gerichte pamflfetten.
De terechtstaande officieren hebben
gelegenheid gehad hun verdediging voor
te bereiden. Allen hebben ontkend ver
klaringen te hebben afgelegd tijdens het
vooronderzoek, hoewel deze in de ten
lastelegging zijn opgenomen. Allen
schijnen de schuld op Tsjombe te willen
schuiven. Het proces wordt volgende
week voortgezet.
PARIJS De versplinterde krachten van de oppositie zijn er niet in geslaagd
de hegemonie van de Gaullistische partij in de Franse Nationale Vergadering
te doorbreken. De eerste verkiezingsronde is een overwinning voor de Gaullis
ten geworden. De Gaullisten hebben al 62 zetels veroverd; de oppositiepartijen
zijn niet verder gekomen dan elf zetels. Komende zaterdag volgt de tweede
ronde met de Gaullisten in de gunstigste positie.
Er is geen twijfel aan dat de gaullis
ten zondag de absolute meerderheid
zullen behalen. In vele districten waar
zij er niet in slaagden de absolute
meerderheid te halen, lagen zij niette
min ver voor op hun directe tegenstan
ders. Bovendien is het de vraag wat er
terecht komt 'van de op papier zo fraai
uitgewerkte samenwerking .van linkse
groeperingen.
In beginsel hebben de linkse partijen
afgesproken dat zij voor de tweede
ronde hun eigen kandidaten zullen te
rugtrekken, ten gunste van de linkse
kandidaat, die bij de eerste ronde het
hoogste stemmenpercentage heeft ge
kregen. In districten waar de percenta
ges tussen de linkse kandidaten veel
uiteenliepen, zal dit niet veel moeilijk
heden geven, maar er zijn heel wat dis
tricten waar de percentages vrijwel ge
lijk zijn. Daar zal overeenstemming
heel wat moeilijker zijn.
Gisteravond zijn de leiders van de
linkse partijen bij elkaar gekomen om
de strategie te bespreken voor komende
zondag. Een belangrijk punt zal daar
bij zijn de winst die de communisten
hebben geboekt. Van alle linkse partijen
hebben zij het er het best afgebracht.
Op de communistische partij werden
ruim vijf miljoen stemmen uitgebracht,
een miljoen meer dan bij de verkiezin
gen in 1962. Zij is nu de sterkste linkse
partij in Frankrijk geworden. Mede op
grond daarvan staan de papieren voor
de communistische kandidaten in de 2e
ronde *t gunstigst, wat de linkse kandi
daten aangaat.
Voor de centrumpartij van Jean Le-
canuet, die hoopte te profiteren van de
stemmen van ontevreden gaullistenis
de eerste ronde een grote teleurstelling
geworden. Opiniepeilingen gaven Leca-
nuet een percentage van vijftien pro
cent, maar de partij van de ,J?ranse
John Kennedy" haalde slechts 12.79
procent van de stemmen. Met een
schamele twee zetels moet de partij
zondag aan de tweede ronde beginnen.
In 26 districten hebben de volgelingen
van Lecanuet een meerderheid op hun
naaste concurrenten.
De eerste ronde is ook een bittere te
leurstelling geworden voor oud-premier
Mendes-France, die op een triomfante
lijke politieke terugkeer had gerekend.
Hij eindigde ver achter de gaullisti
sche kandidaat Paul Vanier. De kansen
voor Mendes-France in de tweede ronde
worden niét hoog aangeslagen.
Het is vrijwel uitgesloten dat de com
munisten, die als derde in het district
van Mendes-France zijn geëindigd, be
reid zullen zijn hun stemmen zondag
aan de oud-premier te geven. Zij heb
ben hem in de verkiezingscampagne
bitter bestreden. De communisten heb
ben het Mendes-France nooit vergeven,
dat hij als premier in 1954 de steun van
de communisten weigerde.
De leider van de linkse federatie,
Francois Mitterand, heeft het er beter
afgebracht. Hij won gemakkelijk in het
district Chateau-Chinon. Het was overi
gens de enige zetel die de federatie won.
Daar staat echter tegenover dat in 86
districten de kansen voor de kandidaten
van Mitterand gunstig zijn voor het
winnen van een zetel in de tweede ron
de.
Opmerkelijk was de uitslag in het dis
trict Lyon,'waar Jacques Soustelle, een
verwoed volgeling van De Gaulle tijd-
dens de Tweede Wereldoorlog, maar nu
een politieke balling, liefst 22 procent
van de stemmen behaalde. Het is ech
ter niet te verwachten dat hij zondag
meer stemmen zal behalen dan de
gaullistische kandidaat.
BRUSSEL Kort voordat maandag
avond in het Paleis der Schone Künsten
te Brussel een concert o.l.v. André Van-
dernoot zou beginnen, werd een begin
van brand waargenomen in een afge
sloten kelder. Hoewel de brandweer de
brand snel kon bedwingen, moesten de
2.000 aanwezigen de zaal verlaten we
gens de sterke rookontwikkeling.
NEW YORK Het is weer volledig
„oorlog" tussen de inlichtingendiensten
van de Verenigde Staten en de Sovjet-
Unie en andere Oosteuropese landen.
Dit blijkt uit Amerikaanse reacties op
de recente onthullingen over financiële
steun van CIA, de Amerikaanse inlich
tingendienst, aan vele organisaties. Het
blijkt ook uit het noemen van namen
van verscheidene „handlangers" van
CIA door de Prawda.
Volgens de New York Times hebben
specialisten van CIA in vele hoofdste
den van de wereld de vrees geuit dat
sommige van de beste wapens van CIA
in de strijd tegen subversieve activitei
ten van de communistische landen on
bruikbaar zijn geworden door de rucht
baarheid die aan de subsidiëringspoli-
tiek van CIA is gegeven. Verslaggevers
van de New York Times waren in de
gelegenheid gesteld die specialisten hun
mening te vragen.
Uit de serie vraaggesprekken kwam
naar voren dat:
A de communistische landen hun sub
versieve acties, gericht op verkrij
ging van meer politieke invloed en
macht, met onverminderde kracht
voortzetten, vooral in Azië, Afrika
en Zuid-Amerika;
in de Verenigde Staten een „vals
gevoel van veiligheid" heerst door
dat de meeste mensen er geen be
grip van hebben hoe de subversie
ve acties gevoerd worden.
De Prawda noemde CIA een „paard
van Troje" dat zou worden gebruikt
om in Russische instellingen van aller
lei aard door te dringen en om subver
sieve acties onder het Russische volk
te voeren. Bij. de namen die Prawda
noemde zijn die van prof. Gleb Struve,
een expert op het gebied van de Russi
sche literatuur, die doceert aan de uni
versiteit van Californië. Prof. Gleb Stru
ve is de zoon van een Russische minis
ter uit het tsaristische tijdperk. Hij zou
volgens de Prawda „smerige karwei
tjes" voor CIA opknappen en zijnopen-
lijk anti-Russische geschriften in heime
lijke dienst van CIA publiceren.
BONN Tegen dertien van de hoogste
rechterlyke autoriteiten uit het Derde
RUk is een gerechteiyk vooronderzoek
geopend in Limburg aan de Lahn. De
dertien juristen worden verdacht van
medeplichtigheid aan de moord op tach
tigduizend geesteiyk gestoorden, die
werden gedood in het kader van Hitiers
„euthanasie-programma". Onder hen
z.yn acht voormalige presidenten van ge
rechtshoven en vyf vroegere procureurs
generaal.
Op 23 en 24 april 1941 liet Hitelr in
Beriyn deze leidende figuren van de
toenmalige Duitse justitie op de hoogte
brengen van de euthanasie-moorden.
waarmee men in het diepste geheim
was begonnen.
De nazi's kregen toen de eerste ver
ontwaardigde reacties van nabestaan
den, die begrepen dat de patiënten
moesten zijn vermoord. De juridische
autoriteiten moesten helpen alle verzet klaringen dat
in de doofpot te stoppen. Azië wensen.
Voor zover nodig, moesten justitiële
ambtenaren, uitsluitend mondeling en
strikt vertrouwelijk, over de euthana
sie worden ingelicht. De juristen accep
teerden deze instructies zonder enige te
genspraak. Daarom worden zij nu ge
acht aan de euthanasiemoorden te heb
ben meegewerkt.
Velen van hen zullen waarschijnlijk
nooit meer voor de rechter komen. De
gemiddelde leeftijd van de verdachten
Resten van de Convair 580 waarin alle
37 inzittenden omkwamen. Het weer
was zoals men ziet zeer slecht.
NEW YORK By een vliegtuigongeluk in de Amerikaanse staat Ohio zyn zeven
endertig mensen om het leven gekomen. Het vliegtuig, een Convair 580 van de
luchtvaartmaatschappy Lake Central Airlines, stortte in slecht weer neer nabij
Kenton. De oorzaak van het ongeluk is nog niet bekend.
MOSKOU De Russische premier
Kosygin heeft gisteren de Verenigde
Staten ervan beschuldigd dat zij doel
bewust de kansen op vredesonderhande
lingen in Vietnam hebben ondermijnd.
Hij zei dat de Amerikanen de wereld
misleiden met hun onophoudelijke ver
zij vrede in Zuidoost-
is 79; twee van hen zyn 89 jaar.
WASHINGTON President Johnson
is van plan dienstplicht bij loting te
gaan instellen. Hij heeft het Congres
hiervan maandag in kennis gesteld in
een verzoek om verlenging met vier
jaar van de huidige dienstplichtwet,
die 30 juni afloopt. De hervorming die
de president in gedachten heeft, behoeft
niet tevoren door het Congres te wor
den goedgekeurd en kan bij decreet
worden doorgevoerd. Het zal overigens
nog geruime tijd duren, mogelijk wel
anderhalf jaar, voordat zij haar beslag
krijgt. De nieuwe bepalingen zijn opge
steld aan de hand van talrijke aanbe
velingen met name van een speciaal
daarvoor ingestelde commissie van twin
tig man.
De loting zal in beginsel worden ver
richt onder de jongemannen van negen
tien jaar. Op het ogenblik zijn er bijna
twee miljoen in deze leeftijdsgroep, ter
wijl de strijdkrachten er maar hon
derd- tot driehonderdduizend per jaar
nodig hebben.
In het huidige systeem zijn rekrute
ringsbureaus belast met de aanwijzing
van dienstplichtigen, waarbij de wet ze
veel vrijheid laat in de vaststelling van
hun regels en normen, vooral wat uit
stel betreft. Aan studenten zal volgens
de nieuwe regeling in het algemeen
geen uitstel meer worden verleend, j
waarbij een uitzondering wordt ge-
maakt voor hen die medicijnen stude- j
ren. Ook gehuwden en mensen „op
sleutelposten" zullen geen uitstel meer
kunnen krijgen.
johnson heeft voorgesteld het nieuwe
systeem als naam te geven: „Fair and
impartial random system of conscrip
tion" of afgekort „fair".
Kosygin sprak op een bijeenkomst in
het Moskouse Bolsjoi-theater. Het was
de eerste maal dat hij in een toe
spraak de Vietnamese kwestie ter spra
ke bracht sedert zijn bezoek aan Lon
den de vorige maand. Zijn bezoek aan
Engeland viel toen samen met een pau
ze in de luchtaanvallen op Noord-Viët-
nam ter gelegenheid van het Viëtname-
se nieuwjaar.
Kosygin zei dat de Noordviëtnamese
minister van Buitenlandse Zaken een
„uiterst belangrijk vredesinitiatief" had
ontwikkeld. De Russische premier
doelde op een verklaring van de Noord
viëtnamese minister dat vredesonder
handelingen zouden kunnen beginnen zo
dra de Amerikaanse bombardementen
op Noord-Viëtnam definitief zouden
worden gestaakt.
„Hier was nu een reële mogelijkheid
om de gewenste onderhandelingen op
gang te brengen waar de Amerikanen
steeds de mond vol van hebben", zo
zei Kosygin, „maar de Amerikaanse re
gering heeft deze mogelijkheid niet be
nut. Integendeel, zij probeerde haar
agressieve bedoelingen te maskeren
door het naar voren brengen van voor
stellen, die voor het Viëtnamese volk
volstrekt onaanvaardbaar waren". -
Volgens Kosygin hebben de Amerika
nen het nieuwjaarsbestand in Viëtnam
gebruikt om de artilleriebombardemen
ten van de gedemilitariseerde zone en
van het zuiden van Noord-Viëtnam voor
te bereiden.
Intussen heeft de Amerikaanse leger
leiding in Saigon toegegeven dat de
twee vliegtuigen die afgelopen donder
dag een Zuidviëtnamees dorp hebben
gebombardeerd, waarbij ruim honderd
dorpelingen om het leven kwamen,
Amerikaanse toestellen zijn geweest.
Voor de tragische vergissing werd
geen oorzaak opgegeven. Het onderzoek
is nog gaande.
C? O
BONN De Westduitse douanere
cherche in Lindau, aan het Meer van
Konstanz, is een internationale zwendel
In graan op het spoor gekomen, waarbij
600 miljoen mark regeringssubsidies zou
zyn uitbetaald aan mensen die er geen
recht op hadden.
Centrale figuur in de zwendel zou een
56-jarige Zwitserse procuratiehouder,
Arthur Bauer-Hesler, zijn. Hij is gear
resteerd maar op borgtocht van 500.000
mark vrijgelaten. Er ls nog geen aan
klacht tegen hem ingediend.
De Convair was onderweg van Chi
cago naar Detroit. Op het traject Co-
lumbus-Toledo kwam het terecht in zeer
slecht weer en ysregen. Kort voor het in
Toledo een tussenlanding zou maken
meldde de piloot dat hy ging stijgen
om boven het slechte weer te komen.
Politie in Toledo vertelde later dat
men eVen voor het ongeluk een ont
ploffing meende te horen. Wrakstuk
ken van het toestel werden over een
gebied van anderhalve vierkante kilo
meter verspreid.
Ambulances en reddingstroepen uit de
omgeving begaven zich onmiddellijk naar
de plaats van de ramp, maar er waren
geen overlevenden. Er waren zeven en
dertig mensen aan boord, onder wie drie
bemanningsleden. De stoffelijke over
schotten van de verongelukte inzittenden
werden ondergebracht in een middel
bare school in Marseille die was inge
richt als lijkenhuis.
Dit was het eerste grote vliegtuig
ongeluk van dit jaar in Amerika. De
laatste ongelukken gebeurden vorig jaar
in augustus en oktober. In augustus
stortte een passagiersvliegtuig neer nabij
Falls City in Nebraska, waarbq 42 men
sen om het leven kwamen. In oktober
verloren achttien mensen het leven toen
een vliegtuig op de grens van de staten
Oregon en Washington in de bergen
neerstortte.
FLENSBURG. Een kater van zeven
jaar uit Aken, die in het begin van
het jaar een nieuw tehuis in Flensburg
had^gekregen, heeft op eigen kracht:
de 700 km terug naar zijn oude huis
afgelegd.
Midden-februari was hij in Flensburg
verdwenen. In het weekeinde meldde
hij zich weer in Aken.
i
TRIVANDRUM In de Indiase deel
staat Kerala ls vandaag een commu
nistische regering beëdigd. By de jong
ste verkiezingen behaalden de commu
nisten er een absolute meerderheid. Pre
mier is de 58-jarige Pekinggezinde Nam-
boodiripad. Hiermee ls een eind geko
men aan het bestuur van Nieuw-Delhi
uit, in maart 1964 ingesteld omdat geen
enkele party in staat was een stabiele
regering te vormen.
In de Indiase staat Radjastan is de
oppositie fel in verzet gekomen tegen
het verzoek van de gouverneur van deze
staat aan de Congrespartij, om een re
gering te vormen. De Congrespartij is
daar wel de grootste partij, maar zij
heeft geen volstrekte meerderheid. De
oppositie is van mening dat zij voldoen
de steun van partijlozen heeft om een
regering te vormen.
Er worden herhaaldelijk betogingen
gehouden. Het aantal arrestaties is op
gelopen tot 230. Veertig politieagenten
zijn door stenen gewond geraakt.
De ontwikkelingen in Indonesië
zyn in een uiterst kritiek stadium
gekomen. Vandaag komt het Volks
congres bijeen. Het moet in vijf da
gen beslissen over het lot van pre
mier Soekarno. De congressisten zul
len moeten gaan tot op de bodem
van hun niet geringe vermogen
een compromis te vinden, willen zij
ongelukken voorkomen. Want hoe ook
de beslissing zal uitvallen, het lijkt
haast onvermijdelijk dat onlusten er
het gevolg van zullen zijn.
Zich aan een beslissing onttrekken
kan het congres niet. Het heeft een
motie van het parlement voor zich
liggen, waarin het ontslag van pre
sident Soekarno en zijn vervolging
voor medeplichtigheid aan de staats
greep van 1965 worden geëist. Het
congres moét zich daarover uitspre
ken.
De adviezen die het congres van
buitenstaanders heeft gekregen, lo
pen hemelsbreed uiteen. Het meest
rechtstreeks is de opvatting van de
minister van Buitenlandse Zaken,
Adam Malik: Nu moeten wij de
moed opbrengen recht te doen, zon
der onderscheid des persoons. Dat
betekent: een onderzoek naar de
strafbaarheid van Soekarno.
Hij komt daarmee welhaast zeker
in conflict met de huidige regerings
leider van Indonesië, generaal Su
harto. Uit de rede die de generaal
zaterdag voor het parlement heeft
gehouden, spreekt grote ongerustheid
over de gevolgen, die een hard op
treden tegen Soekarno kan hebben.
Hij heeft een dringend beroep op
de congressisten gedaan geen span
ningen op te roepen, die niet kunnen
worden bedwongen.
Hij heeft daarmee niet alleen het
oog gehad op de grote steun die
Soekarno vooral in Midden- en Oost-
Java nog bij het volk geniet. Be
langrijker voor hem is, dat tegen
over mogelijke weerstand geen eens
gezinde strijdkrachten zullen staan.
De commandanten van alle onderde
len van de krijgsmacht hebben wel
iswaar de overdracht van de vroe
gere presidentiële bevoegdheden aan
generaal Suharto gesteund, maar dat
wil niet zeggen dat ieder van hen
ook zal instemmen met verdergaan
de maatregelen tegen Soekarno.
Ook binnen de onderdelen wordt
niet eenparig over Soekarno's lots-
bepaling gedacht. Uit Oost-Java
werd al gemeld dat de legercom
mandant van dat gebied het verwij
deren van portretten van de presi
dent heeft verboden. Het is duidelijk
dat Suharto, die de innerlijke kracht
van de strijdmacht kent, handhaving
van Soekarno op een symbolische
post verkiest boven de onzalige kan
sen op een burgeroorlog.
Malik is de exponent van de stro
ming, die met Soekarno geen enkel
risico meer wil lopen. Bij haar be
staat de vrees dat de president, zo
hij op zijn post wordt gehandhaafd,
zijn kans weer zal grijpen bij de ver
kiezingen, die voor volgend jaar op
het programma staan. Het moet
voor hem niet al te moeilijk zijn om,
gebruik makend van de bijna on
overkomelijke economische moeilijk
heden waarmee de regering worstelt,
zijn eigen populariteit gaandeweg
te vergroten.
Tot de stroming, die aldus denkt,
behoren de ongebreideld agerende
studenten, aangesloten bij de anti
communistische actiefronten. Zij heb
ben aangekondigd dat zij het con
gresgebouw zullen bestormen, wan
neer het congres niet zal beslissen
in de geest van de motie van het
parlement. Zij roepen daarmee de
mogelijkheid op dat zij zullen ko
men te staan tegenover hen, die nog
maar kort geleden hun beschermers
waren: de soldaten van Suharto.
Het beeld dat Indonesië aan de
vooravond van een van de belang
rijkste beslissingen uit zijn geschie
denis vertoont, is er met dat al
een van de grootst mogelijke ver
warring, Een vage geruststelling
zou kunnen zijn dat er de erva
ring heeft dat geleerd in Indone
sië zelden iets ontploft op ogenblik
ken waarop dat beslist wordt ver
wacht.
LONDEN Het blijft gissen in de
socialistische fractie van het Lagerhuis,
die eind vorige week een ongemeen
scherpe terechtwijzing heeft gekregen
van haar leider premier Wilson. Dat
gebeurde nadat allerlei kritiek op de re
gering van de uiterste linkervleugel van
de partij was uitgelopen op rebellie op
grote schaal tijdens een debat over de
defensie-begroting. Meer dan zestig so
cialisten onthielden zich toen van stem
ming.
De manier waarop Wilson zijn partij
genoten de les heeft gelezen heeft in de
linker vleugel veel kwaad bloed gezet.
Over het algemeen was men geschokt
door zijn harde woorden, maar in het
centrum en vooral in de rechter vleugel
van de partij zijn velen bereid om zijn
terechtwijzing zonder kritiek te slikken.
Uiterst links is evenwel onverzoenlijk.
Dat bleek vooral gisteren uit een brief
aan de partijleiding van de aartsrebel
van Labour, de 71-jarige advocaat Sid
ney Silverman.
Silverman noemde de woorden van
Wilson: „De gevaarlijkste aanval die er
ooit in Engeland in mijn tijd is onder
nomen op de sociaal-democratie." De
premier, aldus Silverman, trekt zich
nooit iets aan van de mening van ande
ren.
Gisteravond heeft een aantal rebellen
van de socialistische fractie zich bera
den over de tactiek die ze .de komende
weken zullen volgen. Het is nog de
vraag of zij zich zullen laten meesle
pen door de bijzonder individualistische
houding van Silberman die zich -nooit
iets heeft aangetrokken van partij-dis
cipline.
Er is nog een andere reden waarom
men de zaak niet op de spits wil drij
ven. Donderdag zijn er drie tussentijd
se verkiezingen voor opengevallen plaat
sen in het Lagerhuis. Een van die ze
tels, voor het district Pollok in Glas
gow, waar Labour vorig jaar maar een
heel kleine meerderheid kreeg, kan wel
eens verloren gaan.
CHRISTCHURCH Hoofdinspecteur
van politie. Gordon in de Nieuw zeelandse
stad Christchurch heeft voor de radio
medegedeeld, dat een negentienjarige
getrouwde vrouw aangehouden was, on
der beschuldiging van het toebrengen
van zwaar lichameiyk letsel aan de der
tien dagen oude MIchèle Lena Ennis,
dochter van een niet een Nieuwzeelander
gehuwde Nederlandse. Dit was een van
de zes baby's van twee weken tot vyf
maanden oud, die, zoals eerder gemeld,
sinds december jl In Christchurch het
slachtoffer werden van mishandeling, na
dat ze in hun kinderwagen ergens bui
ten by een winkel waren achtergelaten.
Michèle Ennis, de laatste van de
reeks, bloedde uit haar mond toen de
moeder uit de winkel bij haar terug
kwam en bleek drie steekwonden in de
keel en een longwond te hebben. De toe
stand van het kind was thans echter
zeer bevredigend.
D'e naam van de gearresteerde jonge
vrouw werd, in afwachting van een psy
chiatrisch rapport, nog niet bekend ge
maakt. Hoofdinspecteur Gordon zei te
verwachten, dat de gehele reeks aanval
len op baby's thans wel opgehelderd zou
worden, zodat de moeders zich weer ge
rust zouden kunnen voelen.
TYe geschiedenis gaat tegenwoordig
ook in versneld tempo in het com
putertijdperk.
Zondag stierf vergeten in het Maj-
mieh-ziekenhuis in de Iraanse hoofd
stad Teheran tegen half zes, dr. Mo
hammed Mossadeq. de man die eens de
wereld in opschudding bracht met zijn
plan om de Perzische olie te nationali
seren en die de Sjah op de vlucht had
gedreven, iets waarvan deze nog op het
nippertje kon terugkeren.
Mossadeq was in vele opzichten een
merkwaardig, man. Hij begon laat aan
zijn medische studie. Hij was een man
van in de zeventig toen hij als politicus
naam begon te maken.
Hij is komediant en pias onder de
Perzische premiers geweest. Hij be
speelde het publiek beter dan Ko van
Dijk en Paul Steenbergen samen. Maar
hij was een dodelijk gevaarlijk man als
men zijn toorn opwekte.
Hij is beurtelings verguisd en beju
beld, verafgood en door het slijk ge
sleurd.
Hij heeft de gevangenissen gekend en
het schavot van vlakbij gezien. Hij offer
de andermans leven zonder er een ge
dachte aan te wyden, maar ging ook met»
het zijne roekeloos om. Hij was de spe
ler die alles inzette, de stenen op de
grootste winst zag kantelen en toch met
een niet tevoorschijn kwam.
I)
,e oude uitgeputte man die nu is over
leden was de eerste in de Oriënt,
die de macht der grote oliemaatschappij
en trotseerde.
Toen hij in 1951 de „Anglo-Iranian Oil
Company" nationaliseerde, sprak men
nog niet van dekolonisatie en de ge
dachte van een gelijke verdeling van
de winsten tussen de oliemaatschappijen
en de staat waar de olie gevonden wordt
scheen nog niet aan de orde. Mossadeq
was dus op zijn manier een voorloper.
Hij was toen meer dan zeventig jaar.
Mossadeq was een lange en uitge
mergelde figuur, wat nog geaccen
tueerd werd door zijn prominente neus.
Hij zag er als een lijdende oude man
uit en hield ervan dit nog eens te over-
dryven door in een gestreepte pyjama in
het openbaar te verschijnen.
Het flauwvallen en het voorwenden
van lichamelijke zwakte, was voor hem
t
MOSSADEQ
veel bittere tranen
een politiek wapen. Wanneer de zaken
niet naar zijn zin gingen, viel hij flauw
of wendde dit voor, meestal ging hij in
het openbaar huilen.
Ondanks de komedie die hij speelde
was hij echter een onverzoenlijk strij
der. Hij gaf zich zelfs niet gewonnen,
toen de grote Amerikaanse oliemaat
schappijen zich indertijd, tegen zijn ver
wachting. solidair verklaarden met de
Anglo-Iranian. Tegenover de wereldboy
cot van Perzische olie knoopte Mossa
deq onderhandelingen aan met kleine
Italiaanse, Japanse en zelfs Amerikaanse
maatschappijen.
De Sjah heeft Mossadeq. ondanks diens
pogingen om de monarchie ten val te
brengen, geen kwaad hart toegedragen.
De betrekkelijke milde straf, die hij
in 1954 kreeg drie jaar gevangenis
straf in plaats van de geëiste doodstraf
was te danken aan tussenkomst van
de Sjah, die later verklaarde „Mossa
deq was hoe dan ook, de incarnatie van
een nationaaL yerlangen, men veroor
deelt nationale verlangens niet ter
dood".
Mossadeq was geen vriend van de
communisten.
ïyiossadeq werd in 1951 door de Sjah
benoemd tot premier en begon on
middellijk aan zijn gevecht met de An-
glo-Iraanse oliemaatschappij. Het resul
taat was de nationalisatie van de olie
industrie in Iran.
De Sjah was de promotor van deze
campagne.
Mossadeq, die uit een feodale aristo-
cratenfamilie kwam, was fanatiek tegen
buitenlanders gekant en kon geen over
eenstemming met de maatschappij be
reiken.
Zijn verwoede gevecht om de indus
trie over te nemen,, bracht Iran aan de
rand van een bankroet en legde het land
wijd open voor een communistische
greep naar de macht.
In 1953 werd hij door royalisten na
bloedige onlusten afgezet. In een gevecht
tussen legereenheden, die trouw waren
aan Mossadeq en volksmassa's, die de
Sjah steunden, kwamen minstens drie
honderd mensen om en raakten honder
den anderen gewond.
BONN Het concern Krupp verkeert
in liquiditeitsmoeilijkheden. Het zal van
de Staat een kredietgarantie voor 300
miljoen mark krijgen om de export
opdrachten te kunnen uitvoeren. Krupp
heeft voor ongeveer een miljard aan bui
tenlandse orders in zijn boeken staan.
Daarbij zijn opdrachten uit Roemenië
voor levering van complete mijnbouw-
installaties.
Het concern kampt echter met de con
juncturele slapte en een crisis in de ko
len. en staalindustrie en in de scheeps
bouw. Daarom zit het krap in zijn con
tanten. Het Exportkredietbureau in
Frankfurt, een combinatie van 54 ban
ken, heeft nu geweigerd voor de buiten
landse opdrachten het doorgaans gebrui
kelijke krediet van zeventig procent te
geven.
Om deze orders niet verloren te laten
gaan wil minister Schiller (Economische
Zaken) nu tot een totaal van 300 miljoen
mark kredietgarantie geven aan een door
Krupp op te richten maatschappij die de
export zal behartigen.
Het ministerie van Economische Zaken
en Krupp bevestigden gisteren schoor
voetend deze feiten, die door het week
blad Der Spiegel zijn bekendgemaakt.
Vandaag zouden officiële verklaringen
worden uitgegeven.