HISWA-SNUFJESEEN BATMANBOOT
EN LICHTE MINI-CRUISER
Grote deining over tekening
non-proliferatieverdrag
Dr. ir. Sytsemaop het proefstation
blijven we experimenteren
„Niet zomaar,
ploep, in
het water''
WEST-DUITSLAND WIL GARANTIES
KIJKEN NAAR ALLES
LOEP
STOMEN
SUIKER
Zware jachten
Eerste prijs
Punter
Naar Amerika
Verplichting
„Bezorgd"
In de lucht
BLADLUIZEN
ADVIES
En dat dan, vragen we de heer
Sytsema, die ontzettende, enorme aza
lea. Een plant van meer dan twee
meter doorsnee, schat Ik, met zo'n
zeshonderd bloemen en dat staat maar
gewoon bij de ingang van het proef
station. Samen met een paar van die
kleintjes en een bosje witte seringen
van zo'n takje of honderd. „Oh, die
azalea's", roept de heer Sytsema, „die
zijn van de man die de azalea's in
Nederland heeft geïntroduceerd en er
nog steeds helemaal gek van is."
En die seringen dan en die anjers
die ik zojuist in de „nagebootste huis
kamer" heb gezien, meneer Sytsema,
betekenen die allemaal dat we van
bloemenkweken nog steeds niet zoveel
weten? De seringen zijn speciale ex
emplaren van het proefstation, „voor
getrokken op de vaas" zoals dat
heet en zoiets is eigenlijk nog helemaal
nieuw. En die anjers, daar wordt ook
druk mee geëxperimenteerd: in plas
tic verpakking, vijf dagen erin blijven,
eruit die anjers en in vaasjes, waar
precies wordt bestudeerd welke anjers
uit welke plastic verpakking nu het
langst mooi blijven.
Een domme vraag, meneer Sytsema,
maar wat gebeurt er nu eigenlijk alle
maal In ons proefstation voor de bloe
misterij? In zijn kantoortje, waar de
geraniums groot en vurig in bloei
staan (het werk van zijn assistente)
heft de heer Sytsema de handen bo
ven het hoofd. Er gebeurt vreselijk
veel in het proefstation. Daar wordt
naar bemesting gekeken en naar de
samenstelling van de bodem, daar
wordt gekeken wat er te doen valt te-
tegen insekten die bloemen en planten
belagen, daar worden plantenziekten
onderzocht en bloemensoorten veredeld
ofwel gekruist. Om maar even een
paar dingetjes te noemen.
Dr. Ir. Sytsema, 35 jaar oud en ver
bonden aan de afdeling fysiologisch
onderzoek, noemt wat hij doet dood
eenvoudig: „Het bestuderen van de
groei en wat daarbij verder ter tafel
komt." In de zak van zijn colbertje
zit een loep, zoals een kantoorman
altijd een balpen in de zak heeft. „Om
af en toe eens een bloemknopje van
dichtbij te bekijken," zegt hij.
Maar de heer Sytsema doet meer.
Houdbaarheidsproeven heet dat. Mimo
sa bijvoorbeeld, was tot voor kort een
bosje gele bloemetjes dat binnen één
dag in de vuilnisbak kon verdwijnen.
Nu niet meer, dank zij de vinding van
een Belg die zich constant met de
houdbaarheid van snijbloemen bezig
houdt. En de heer Sytsema heeft er
proeven mee gedaan.
Om even bij de mimosa te blijven,
die nu zo'n zes dagen in een vaasje
kan blijven staan en daarin zelfs pas
tot bloei komt: de Belgische vinding
betekent dat de kwekers van mimosa
in Frankrijk, hun bloemetjes nu niet
meer moeten „stomen", leren we van
dr. ïr. Sytsema. Die kostbare en tijd
rovende bewerking1 kan voortaan ach
terwege blijven, mits de mimosa in
knop wordt afgesneden, "geëxporteerd
en nog steeds in knop in een vaasje
gezet, met water waarin dan wat „Bel
gisch poeder" moet. En grootste
winst mimosa hoeft niet meer na
een dag te worden weggegooid.
De levensduur van bloemen die uit
eindelijk in een huiskamer komen te
staan de heer Systema heeft met
veel bloemensoorten proeven gedaan.
„Die gerbera's, bijvoorbeeld." legt
hij uit. „De vraag was, moeten ze nu
droog naar de veiling worden gebracht
dat wil zeggen diezelfde morgen pas
gesneden, of kunnen ze een nachtje in
een koelcel Dat laatste was nieuw en
stuitte bij de veilingen op reglementai
re bezwaren. Maar de argumenten te
gen die koelcellen, die zijnnu niet
meer verdedigbaar."
En om loemen in huiskamers waar
ze toch bijna altijd terecht komen
een beetje langer goed te houden, is
daar ook al iets op verzonnen? We ho
ren iets zeer ingewikkelds van de
heer Sytsema, maar het komt er een
voudigweg op neer dat in het bloemen
water iets moet 'worden gedaan dat
,D0E LANGER MET UW BLOMPf
AMSTERDAM Geniepig
vraagje: „Het wordt gemaakt van
„kwartjes en dubbeltjes", het is
15,78 meter lang, het weegt tien
tallen tonnen, het gaat (zeggen
mensen die het weten kunnen)
tonnen kosten en het komt te
staan op de Hiswa in Amsterdam.
Ra, ra, wat is dat?"
Het antwoord wordt de bezoe
ker aan de Hiswa op stand 38
gegeven, waar tussen 10 en 20
maart de Asperida II onge
twijfeld omringd door een zwij
gende compacte groep van aan
bidders in al haar omvang zal
tronen. De Asperida II is door de
werf Cammenga'in Wormerveer
gemaakt in opdracht van de Ame
rikaanse hoogleraar in de metal
lurgie Kenneth Wm. Coones.
De heer Coones kwam na een
studie van vijf jaar tot de vast
stelling dat cupro-nikkel het ideale
metaal is voor een jacht. Dat het
ook twintig keer duurder is dan or
dinair scheepsbouwgtaal heeft hem
er niet van weerhouden zijn Aspe
rida II naar ontwerp van S. M.
van der Meer te laten bouwen.
Het schip betekent een wereldpri
meur van de Hiswa. Eén van de
fijne kneepjes ervan: het onderwa
tergedeelte is blank gepolijst. Het
vertoont geen spatje verf. Dat heeft
cupro-nikkel niet nodig.
Er staan nóg twee wereldpri
meurs op stand 38: een stalen mo
torjacht (viskottermodel) van 18.60
x 4.75 x 1.60 meter en een stalen
dubbelschroef motorjacht van de
zelfde afmetingen. Elke boot is
goed voor een gewicht van meer
dan vijftig ton. Ze zijn daarmee de
zwaarste jachten, ooit op een ten
toonstelling neergezet.
De Hiswa biedt dit jaar meer
nieuws dan in 1966. Eén van de
andere attracties op deze tentoon
stelling wordt gevormd door de
Moth Europe (stand 18), een ui
terst snel eenmans zwaardbootje,
dat door v. Doesburg (Loosdrecht)
in licentie wordt gemaakt.
Voordelen van de Moth Europe:
gemakkelijk op de auto te vervoe
ren, zij valt buiten de extra belas
ting en zij maakt in het buitenland
al opgang als wedstrijdboot. Het
scheepje, dat zeven kwadraat me
ter zeil voert, is gemaakt van ge-
vormt plakhout. Dat zit de naam
De Asperida II, op deze foto nog in aanbouw, is inmiddels volwassen
geworden. Ze zal de volgende week, kant en klaar, op de Hiswa te
zien zijn. Ze is het enige schip ter wereld dat van cupro-nikkel werd
gemaakt, hetzelfde materiaal als van onze kwartjes.
van Van Doesburg in aanmerking
nemend wel goed.
Op stand 88 van de Koninklijke
Verbonden Nederlandsche Water
sport Vereenigingen (KVNWV) zal
het stalen motorzeiljacht „Zwalker"
wel veel aandacht trekken. De boot
8.05 meter lang werd ge
bouwd naar een ontwerp dat op
een prijsvraag van de KVNWV
een eerste prijs kreeg. Verdere bij
zonderheden: een motorvermogen
van 42 PK. diepgang één meter,
breedte 2,90 meter en zeilopper-
vlak: 25 kwadraat meter.
Het is mogelijk om met deze
boot onder zeil en met behoud van
een koers van tachtig graden op de
windrichting uit te wijken naar een
noodhaven. Onder dek is overal vol
doende stahoogte; de verschansing
en de goed afgeschermde kuip zijn
afgestemd op varen buitengaats.
Het schip is ontworpen door het
welbekende scheepsbouwbureau W.
de Vries Lentsch jr. Het is er op
gemaakt om door twee mensen te
worden bediend.
Ook de nieuwe banjerkotter, een
polyester „motorsailer" op stand
no. 3 van de Eista Werf n.v., zal
wel hoge ogen gaan gooien. Het is
een goed jacht (viskottermodel),
dat stoelt op een uitstekend ont
werp van de directeur van Eista,
de heer Lafeber, de man die ook
de Doerak motorcruisers ontworpen
heeft.
Verdere attracties op de Hiswa:
De batboot, onmisbaar tuig van de
tv-held Batman en alleen voor de
pronk en niet voor de verkoop
neergezet op stand 102 van de
groep-Van der Boogaard.
De mini-oruiser (stand 149), een
vederlicht bootje van 85 kilogram
met een brandstofverbruik van een
halve liter per uur, een prijs van
elfhonderd gulden en aangespoord
door een twee en een half PK twee-
taktmotor. De minicruiser is ideaal
voor het gebruik op bijvoorbeeld
een kanovijver en is verder by uit
stek geschikt voor lieden die graag
lekker lui zo maar wat willen
spelevaren.
Er valt meer te zien op deze
Hiswa: de houten punter op stand
165 van scheepmakerij J. J. Schel
ling: de bouwpakketten van Romar
Voss (stand 159); de scheepswan-
kelm'otor Amsteltechniek nv., stand
14), die haast geen ruimte in be
slag neemt: de buitenboordmotor
met het verbluffend vermogen van
185 PK (stand 16, Snel en Van Tu-
bergen NV) en de buitenboordmo
tor waarvan de propeller-as een
hoek van 45 graden met de staart
maakt en waarvan de motorkap
zich in de boot onder het achterdek
bevindt (stand 82. Navigare Neder
land, nv Borsumij Wehry).
Een politiek verenigd West-Europa
zou namelijk een nieuw gevormde po
litieke eenheid zijn, die aan een niet
door haarzelf ondertekend verdrag
niet zou zijn gebonden. Tevens bleek,
dat de Westduitse defensiebelangen
onder het verdrag niet slechter of be
ter gewaarborgd zouden zijn dan nu
door Navo en Amerikaanse garan
ties het geval is.
Vorige maand reisde Brandt naar
Amerika. Hij kwam terug met de con
clusie, dat de militaire bezaren te
gen het verdrag uit de weg waren
geruimd, maar dat die op wetenschap
pelijk en industrieel gebied waren
blijven bestaan.
De Bonner politici lieten zich daar
na op ettelijke bijeenkomsten over de
technologische consequenties inlichten
door atoomgeleerden van het eerste
plan, zoals de hoogleraren Von Weis-
zacker en Heisenberg. Daarbij werd
duidelijk, dat althans een deel van de
nu zo omstreden beperkende maatre
gelen waarschijnlijk binnen enkele ja
ren door het voortschrijden van de
wetenschap van geen belang meer
zal zijn.
Bondskanselier Kiesinger wist daar
op in een speciale kabinetszitting de
tweedracht in zijn regering voorlopig
te bezweren. Men werd het eens op de
formule, dat de Bondsrepubliek in prin
cipe het non-proliferatieverdrag zal
ondertekenen, mits aan de Duitse we
tenschappelijke en industriële belan
gen wordt tegemoet gekomen. „Wij
zullen geen gevaarlijke compromissen
aangaan", zei Kiesinger.
In Bonn heeft men er voorts de
monstratief de nadruk op gelegd dat
non-proliferatie nog geen ontwapening
betekent en dat straks op de grote
kernwapenmogendheden meer dan ooit
de verplichting rust metterdaad te
gaan ontwapenen.
Voorts probeert Bonn het Westduit
se standpunt zoveel mogelijk te pre
senteren in samenwerking met ande
re niet-atoomlanden, omdat het niet
als de spelbreker te kijk wil staan.
Hiertoe zijn vele internationale con
tacten opgenomen, o.a. met 'Zweden,
Italië en Japan. Donderdagavond
kwam in Bonn de voornaamste we
tenschappelijke adviseur van de Brit
se regering, Zuckerman. aan om de
Westduitsers nog eens extra gerust te
stellen.
De storm in Bonn mag daarmee
wat geluwd zijn intussen heeft men
maar al te zeer de Oosteuropese lan
den in de kaart gespeeld, die West-
Duitsland gaarne doodverven als een
revanchistisch land, dat naar atoom
wapens snakt.
LUXE Bloem Nadelen bij kleuren t.v.
De Nederlandse Vereniging van
Radio Detailhandelaren (NVRD heeft
kort geleden voorlichtende geluiden
laten horen over kleuren-t.v. Hou
den we 't op het toestel dat over een
maand of wat ook in ons land „ver-
krygbaar" zal zyn, dan is er slechts
reden tot snobistisch gejuich. De kleu
renbeeldbuis behoort tot de technolo
gisch ingewikkeldste massa-produkteu
van deze tyd en dat heeft zyn conse
quenties.
1 De prijs van het toestel is hoog.
2 De toestellen moeten (voorlopig)
groot zijn. Grote nauwkeurigheid bij
de constructie kan alleen worden be
reikt bij buizen van 63 cm (scherm-
diagonaal), waarvan 58 cm zichtbaar
wordt. Deze toestellen zullen vooral
veel dieper zijn dan de „gewone" 65
cm zwart-wit toestellen.
3 Door allerlei oorzaken is de zwart-
wit-ontvangst op kleurentoestellen
minder briljant en minder scherp dan
op de „gewone" zwart-wit toestellen.
4 De afschrijvingskosten (slijtage)
zijn hóóg.
5 De reparatiekosten zijn hoog.
6 Het stroomverbruik is aanzien
lijk hoger.
Al met al eerder een zwart dan een
fleurig beeld van de nabije toekomst
met kleuren-t.v. De detailhandelaren
liegen er niet om. De NVRD zegt:
onafhankelijk van de genoemde punten
is de vraag tóch gewettigd of op het
ogenblik de tijd voor het tweede toestel
in huis niet is aangebroken. Terecht:
een vraag.
Alle geredetwist hing intussen in de
lucht, omdat men niet eens over een
voltooid ontwerp van het verdrag be
schikte en evenmin de wetensclvappe-
lijk-technologische consequenties van
de overeenkomst kon overzien.
Eerst werd ambassadeur Knapp-
stein in Washington er op uitgestuurd
om bij de Amerikanen eens precies te
gaan vragen wat er nu elgenlyk aan
de hand was. Daarbij kwam al direct
uit de bus, dat naar alle waarschijn
lijkheid het non-proliferatieverdrag de
vorming van een Europese kernwa
penmacht in het geheel niet verhin
dert.
BRANDT
mogelijk
J~^acht u soms ook dat wij Neder
landers nu eindelijk wel wisten
wat bloemen kweken was? Vergeet
het maar, want in Aalsmeer hebben
we een gloednieuw proefstation voor
de bloemisterij. En daar heeft dr. ir.
Wytse Sytsema ons gisteren wel an
ders geleerd. Met de mimosa gaat
het nu best en dat de gerbera's ge
koeld naar de veiling worden ge
bracht, daar kan geen mens meer
een redelijk bezwaar tegen hebben,
maar voor de rest
„Het kan altijd beter", verzekerde
ons dr. ir. Sytsema, „je moet er van
uit gaan dat je van de hele zaak
eigenlijk niets weet".
Dr. ir. W. Sytsema, die „de groei bestudeert en wat daarbij verder ter
tafel komt", in de nagebootste huiskamer met anjers die allemaal proef
konijn zijn.
bacteriën doodmaakt en de vorming
daarvan tegengaat en nog iets dat
voeding voor de bloemen betekent.
Die voeding is suiker. Dus een schep
je suiker uit de suikerpot bij de bloe
men en de zaak is bekeken, meneer
Sytsema Helemaal niet, want door
suikej ontstaan weer bacteriën en die
bevorderen de levensduur van snijbloe
men juist helemaal niet. „Een oplos
sing waarin voeding zit en een mid
del dat bacteriën doodt", zegt hij, „dat
moet het zijn."
men altijd eerst een tijdje in de kou
de kelderkast."
En dan zeker een beetje van dat
poeder erbij, al hoeven we de bloe
men geen vier weken goed te houden,
zoals de Amerikanen proberen. Bloe
men die vier weken goed blijven, dat
kan, dan moeten ze constant staan in
een temperatuur van een halve graad
onder nul. Heel mooi, heel onbetaal
baar en heel onuitvoerbaar. Maar met
bloemen blijven we experimenteren.
Dit is de eenvoudigeentree van het proefstation voor de bloemisterij
(toevallig zo eenvoudig omdat er pas een jubilaris was). En tussen dat
bloemetje of duizend staat dr. ir. WSytsema, die weet dat er in Ameri
ka proeven worden gedaan om bloemen vier weken goed te houden,
in een vaasje.
Maar die witte plastic vaasjes waar
in we zo juist allemaal anjers hebben
zien staan, daar zit alleen maar schoon
water in, zonder een enkele oplossing
erbij? Inderdaad, leren we van de man
van het pz-oefstation, maar dat kan
nu juist weer omdat het zeer zuiver
water is, de vazen van plastic en heel
schoon zijn en de anjers een gladde
steel hebben.
BONN In de Westduitse hoofdstad heeft het nog niet bestaande non-
proliferatieverdag een deining teweeg gebracht, waarvan men zelf is
geschrokken. De minister van Financiën, Strauss, sprak van „een nieuw
Versailles"; oud-bondskanselier Adenauer van „een Morgenthau-plan in
het kwadraat". De kranten van het Springer-concern kwamen met koppen
in de trant van „Wij willen geen volk van bedelaars worden!" In het West
duitse kabinet ontstond een begin van een scheuring, die voor het ogenblik
weer gekramd schijnt. -
mogelijkheid, dat de Westduitse in
dustrie zou worden beperkt in haar
ontplooiing op het terrein van de
kernfysica en dat men industriële
spionage zou hebben te vrezen van
„atoomcontroleurs".
Bovenal echter raakten de gemoe
deren verhit door de veronderstelling,
dat het verdrag de vorming zou ver
hinderen van een eigen kernwapen
macht van West-Europa, wanneer dit
zich in de toekomst politiek zou ver
enigen.
Strauss, die in West-Duitsland zul
ke Europese denkbeelden voorstaat,
zei over het verdrag: „Dit waarborgt
de maximale bewapening voor de
sterkst bewapende landen en legt de
machteloosheid van de andere landen
voor eeuwig vast." Hij schreef een
scherpe brief aan bondskanselier Kie
singer, waarin hij in bedekte termen
dreigde met aftreden als minister.
Ex-bondskanselier Adenauer 91
uitte zich overal waar hij maar ge
hoor kon krijgen en zei onder meer:
„Ik hoop, dat de Bondsrepubliek niet
haar eigen doodvonnis gaat tekenen..."
Ook uit meer gematigde christen-de
mocratische kringen klonken bedenkin
gen. Fractieleider Barzel verlangde
het openhouden van de mogelijkheid
voor een Europese kern wapenmacht.
Veel verontwaardigde stemmen gin
gen op bij de industrieën die zich be
zig houden met reactorbouw en -ex
port. De president van de industriële
werkgevershond, Fritz Berg, verkon
digde „uiterste bezorgdheid bij de in
dustrie".
De christen-democratische minister
voor Wetenschap, Stoltenberg, acht 't
verdrag voor wetenschap en industrie
verre van onbedenkelijk. Het christen
democratische Bondsdaglid Majonica
kwam met het tactische voorstel een
,„club" te vormen van kernwapenloze
landen, die gezamenlijk in verzet zou
den moeten komen tegen het verdrag.
Daartegenover vond het verdrag
voorstanders zij het met allerlei
voorbehoud in bondskanselier Kie
singer en een aantal van zijn chris
ten-democratische ministers en in de
sociaal-democraten, onder wie de mi
nisters Wehner en Brandt. Ook Brandt
(Buitenlandse Zaken) evenwel houdt
vast aan de voorwaarde, dat vorming
van een Europese kernwapenmacht
mogelijk moet blijven.
En die houdbaarheidsproeven doet u
natuurlijk vooral met de bloemen die
het snelst verdord zijn, meneer Sytse
ma? Nee. „Juist met de bloemen die
het meest worden gekweekt," zegt hij,
„dat is een economisch gezichtspunt,
ziet u?" En de bloemen die het meest
worden gekweekt zijn dan vooral an
jers, gerbera's en natuurlijk rozen,
om even drie belangrijke soorten te
noemen.
Samen niet dr. ir. Sytsema lopen
we langs de nieuwe kassen van het
proefstation, waarvan de meeste nog
niet helemaal klaar zijn en waarin
soms een veld van blauw-groene an
jerstengels boven de teelaarde uit
piept. Er zijn cellen waarin geen blad
luis mag binnenkomen, omdat er van
alles onderzocht wordt waarin hele
maal geen enkele bacterie die zo'n
bladluis meebrengt bij gebruikt kan
worden.
Én passant horen we dat bloemen
nu ook wel over de weg naar het bui
tenland worden vervoerd, in stikstof-
gekoelde vrachtwagens,' die stikstof
kunnen bijtanken in speciale stations
langs de weg. Dat seringen nu niet
meer met struik en al naar een kas
hoeven te worden overgebracht om de
bloemen „voor te trekken", maar dat
het sinds kort ook met afgesneden
bloemtakken kan. Dat alle kruisingen
van bloemensoorten precies worden
genoteerd en gevolgd en dat het jam
mer is dat sommige kwekers gewoon
weg vergeten zijn van welke soorten
bloemen ze nu zijn uitgegaan bij het
verkrijgen van de zus of zo bloem met
de zus of zo naam.
Onze oren tuiten van al dat voor
trekken, veredelen, enten en aansnij
den. Maar wat er in het proefstation
allemaal gebeurt, dat weten we nu een
beetje. Nog een vraagje, meneer Sytse
ma, wat doe ik precies met een bos
bloemen die een vaas in moet?
„Alsjeblieft niet zomaar, ploep, een
vaas in," roept hij. „Als ik een advies-
je mag geven: eerst schuin afsnijden,
dan de bloemen bij elkaar weg zetten,
in schoon water en op een koele plaats
zodat ze zich kunnen volzuigen. En
dan pas schikken en in een warme
kamer zetten. En waar zet je ze koel
weg, als je centrale verwarming hebt?
„Wel, heb ik zelf ook en ik zet de bloe-
STRAUSS
machteloos
Het pijnlijkst in al deze beroering
is, dat de Bondsrepubliek, uitgere
kend op het ogenblik dat zij vorde
ringen maakt met haar vredespoli
tiek, plotseling weer de verdenking op
zich laadt, een land van naar atoom
bommen hunkerende machtspolitici te
zijn.
Van de produktie van kernwapens
heeft Bonn al dertien jaar geleden af
gezien. West-Duitsland bezit ook geen
atoomwapens, en heeft de plannen
voor een Atlantische kernwapenmacht
al lang stilzwijgend terzijde gelegd.
Wat men bedenkelijk achtte in het ge
schetste non-proliferatieverdrag be
doeld om verdere verspreiding van
kernwapens tegen te gaan was de
