Aspirant-kopers dupe van conflict? Ook Nederlanders bij narigheid betrokken SYETLANA WIL RUST n SOEKARNO blijft voorlopig in Bogor BETER BEGRIP VAN BEZORGDHEID IN WEST-EUROPA" Russo in kwaad daglicht gesteld 6 maanden keuze uit spaarvormen met VERANDERD. law NEDERLANDSCHE MIDDENSTANDSBANK Tevreden met minder salaris verhoogde zijn levensverzekering en wat het leuke is, het kost hem niets meer... PREMIE SPAARPLAN Politiecommissaris gearresteerd T VERHUUR VERBETERD CRISIS VAAG GELD TERUG FILMBEZOEK IN BADPAK VERBODEN R.I.B. helpt Indonesië bij aankopen Labourleider wil aftreden Collectie postzegels uit kast vermist Bezwaren anti-proliferatieverdrag Opheldering Toekomst Basis t oor persoonlijk bezit Verhoor inzake moord op John Kennedy Beroep toegestaan cementfabrieken België verbiedt provo te spreken DONDERDAG 16 MAART 1967 AL TWEE JAAR WACHTEN OP BOUW VAN HOTEL ADVERTENTIE 4%6 ROTTERDAM Eurotel Benelux N.V., een Nederlandse organisatie, i verwant aan 't internationale Eurotel met hotels in Italië, Duitsland, Zwit- TTTTA Z7 A T 7 TT\ seriand, Spanje en Oostenrijk krijgt vandaag of morgen *n nieuwe directeur, j j II De maatregel komt, nadat moeilijkheden waren gerezen over de bouw van i een nieuw hotel in het Belgische Spa, een project waarin ook een aantal Nederlanders is geïnteresseerd. De moeilijkheden liggen voorname lijk op het financiële vlak. Al in 1965 Is besloten tot de houw, maar tot op gisteren is die bouw niet begonnen. Wel heeft Eurotel Benelux van een aantal Nederlanders geld ontvangen voor de koop van een appartement. Enkelen van hen hebben hun aandeel opgeëist. Mogelijk wordt hun dat mor gen terugbetaald. Eurotel is een van oorsprong Ita liaanse organisatie, een maatschappij die in een aantal Westeuropese lan den hotels bouwde of de rechten voor het voeren van de naam verkocht aan plaatselijke geïnteresseerden. Dat is ook in Nederland gebeurd. In 1965 meldde zich bij het Italiaanse moeder bedrijf de Apeldoornse zakenman J. van Luyck. Na successen van Eurotel ln Italië begon hij in Nederland Euro tel Benelux N.V., een zelfstandige dochtermaatschappij, met als voor naamste doel het bouwen van een ho tel ln Spa, België. De heer Van Luyk volgde bij zijn plannen de ideeën van de moeder maatschappij. Hij begon met de ver koop van appartementen voor het fco- tel in Spa aan. aspirant-kopers, die het recht kregen tot zelbewoning, maar ook tot verhuur. Eurotel gaat daarbij uit van het standpunt, dat de koper zijn appartement het meest rendabel kan maken door het te ver huren in de maanden dat de eigenaar elders verblijft. Voor een aantal Ne derlanders bleek dit een interessante zaak. De heer Van Luyck trok zich na verloop van tijd terug en werd als di recteur opgevolgd door de veertigja rige Goudse accountant H. Brand Deze zei gisteren: „Toen ik de zaak overnam bevond de N.V. zich in een duidelijk moeilijke liquiditeitspositie; die is inmiddels aanzienlijk verbeterd. Er Iff"n aandelenkapitaal van 180.000 gulden, waarvan dertigduizend gulden is geplaatst. Morgen zal nog zeventig duizend gulden, die door de aandeel houders op andere wijze in het bedrijf zijn gestoken, in aandelen worden om gezet". Over de namen van de aandeelhou ders wilde de heer Brand zich niet uitlaten. Wel gaf hij toe, dat het er slechts drie zijn. Hijzelf maakt deel uit van dit drietal. Moeilijkheden bleven Eurotel Bene lux N.V. niet bespaard. Er kwam een conflict met het Belgische bouwbe drijf Vevespa, telg van een bekend Rotterdams bouwbedrijf, dat het ho tel in Spa zou gaan bouwen. Dit con flict heeft zich halverwege vorig jaar toegespitst tot een voor Eurotel Bene lux N.V. bijna fatale crisis. De meningen over de schuld van dit conflict lopen uiteen. Eurotel Benelux N.V. geeft Vevespa de schuld, Veves pa wijt de oorzaken aan Eurotel Be nelux N.V. Beide hebben advocaten. Processen liggen voor de deur. Feit bleef dat nfet werd begonnen met de bouw van het hotel in Spa, waarin een aantal Nederlanders een deel van hun geld had gestoken. De huidige directeur ran Eurotel Benelux N.V. zegt er nu over: „Het bouwbedrijf Vevespa is zijn verplich tingen niet nagekomen. De directie BERN (Reuter) „Laat me alstu blieft met rust. Ik wU niemand zien." Dat liet Stalins dochter, Svetlana, giste ren via de politie weten aan de tal rijke nieuwsgierigen die nog steeds haar spoor volgen. Ernst Spoerri, com missaris van politie in Bern, deelde gisteren mee dat Stalins dochter nu „bij een zeer betrouwbaar persoon" logeert, die ervoor zal zorgen dat ze niet wordt gestoord. Men neemt aan dat ze nu in de omgeving van Lu- zern verblijft. Spoerri zei verder dat de Zwitser se regering van mening is dat Svetla na voorlopig maar beter geen verkla ring kan afleggen. Het Zwitserse kabi net houdt zich bezig met de vraag of zij binnenkort misschien een perscon ferentie zou kunnen geven. Een be slissing daarover is echter nog niet genomen. Inmiddels heeft een Indische vriend van Svetlana, dr. Ram Manohar Lo- hia, gisteren in New Delhi enkele wetenswaardigheden uit haar leven verteld. Zo zou Stalin haar eens heb ben geslagen omdat ze was getrouwd met een man die hij niet kon zetten. Stalin had er echter meteen spijt van. „Kijk nu 's", zou hij hebben gezegd tegen zijn dochter, „wat je me hebt aan gedaan. Door jou gedraag ik me als een beest". Lohia had Svetlana en haar Indi sche echtgenoot Brijesh Singh in Mos kou ontmoet. „Ze scheen geleden te hebben", aldus de Indiër, die later bij een ontmoeting in India vaststelde dat Svetlana „sterk was vermagerd door haar moeilijke levensomstandigheden." Svetlana's Indische vriend had, naar hij zei niet verwacht dat ze ooit naar een ander land dan India zou gaan. Stalins dochter zou ook graag in India zijn gebleven, maar dat ging niet. heeft contractbreuk gepleegd we konden niet bouwen en hebben daar door een duidelijk financieel verlies geleden. «Daardoor hadden we aanvan kelijk moeilijkheden op liquiditeitsge- bied. „Maar", aldus de heer Brand, „op 4 april starten we met de bouw, zijn". Wie er gaat bouwen wil hij niet zeggen ook niet wie zijn mede aan deelhouders zijn en uiterst vaag blijft hij over de mogelijkheden van terug betaling aan zijn Nederlandse cliën ten. „Overmorgen kunnen ze hun geld terugkrijgen, daar zal ik wel bij de aandeelhouders op aandringen". Heel wat openhartiger is de raads man van het Belgisch-Rotterdamse bouwbedrijf Vevespa. Hij zegt: „Niet wij, maar Eurotel Benelux N.V. heeft contractbreuk gepleegd. Wij wilden bouwen, maar hadden volgens het contract met Eurotel Benelux N.V. het recht te weten wie er appartementen kochten in het in Spa geprojecteerde hotel. Toen bleek, dat dit aantal lager was dan het door Eurotel Benelux N.V. opgegeven cijfer hebben we ope ning van zaken gevraagd. De heer Brand heeft dat geweigerd; althans hij kwam met minder gegadigden en bovendien met een vage stichting die ook appartementen zou kopen. We hebben toen van ons recht gebruik gemaakt de heer Brand te verbieden nog appartementen te verkopen. Hij heeft zich daaraan niet gehouden. Voorzover ons bekend heeft hij zelfs op de dag van dat verbod aan een Rotterdammer nog een appartement verkocht". Overigens heeft Vevespa de heer Brand de door het bouwbedrijf ge kochte grond te koop aangeboden. Hij heeft dit, in verband met de prijs naar hij zelf zei, geweigerd. Hij zou nu nieuwe grond hebben, waarvoor inmiddels een andere tekening is ge maakt. Ten minste één van de Neder landers die geld in het aanvankelijke project had gestoken gaat hiermee niet akkoord. Hij wil zijn geld terug en heeft een deel daarvan inmiddels gekregen. Maar niet van Eurotel Be nelux N.V., maar van de adspirant- bouwer Vevespa, die zich dit tegen over de koper verplicht zou hebben gevoeld. Inmiddels is zaterdag de Italiaanse president-directeur van Eurotel, de heer Genaro Vanzo uit Bolzano, naar Rotterdam gekomen. Hij heeft daar urenlang met de heer Brand gecon fereerd. Ook heeft Genaro Vanzo de Rotterdamse advocaat mr. L. C. A. van Eijk in de arm genomen. Deze was gisteravond niet bereid inlichtin gen te geven. Bij de première van de film „In Like Flint' in New York verscheen een groot deel van het hoofdzakelijk jeugdig publiek in badkostuum. De directie van het theater had namelijk aangekondigd dat de eertste twee honderd bezoekers die in badpak kwamen de voorstelling gratis kon den bijwonen. Er waren liefhebbers genoeg, onder wie deze twee dames die iets droegen dat het midden hield tussen een badpak en een nachtge waad. LONDEN Omdat de lonen en sa larissen in Engeland zijn bevroren, nemen de leiders van de organisatie die aan het hoofd komt te staan van de te nationaliseren Britse staalindus trie, voorlopig maar met minder sala ris genoegen. Dat heeft de minister van energievoorziening gisteren be kend gemaakt. De voorzitter van de National Steel Corporation neemt voor de eerste twee jaar op eigen verzoek ge noegen met 160.000 gulden, dat is aan zienlijk minder dan hij tot nu toe in het bedrijfsleven verdiende. De tijden veranderen. In de journalistenclub in Djakarta wordt het portret van Soekarno vervangen door dat van generaal Suharto, thans waarnemend presi dent van Indonesië. DJAKARTA Soekarno is giste ren niet van zijn paleis in Bogor naar Djakarta gevlogen. Een reden daarvoor werd niet gegeven. Hij zou gisteren „de dienst" hebben overge dragen aan generaal Suharto, de nieuwe waarnemend-president. Ontkend werd dat Soekarno onder huisarrest staat. Dat zou in strijd zijn met de wensen van generaal Suharto, zo zei men. Ter toelichting werd daar nog aan toegevoegd: „Hij is een oude man en dat beperkt zijn activiteiten zeer. Maar echt ziek is hij niet". Uit naam van Soekarno werd gezegd: Hij is nog niet bereid bezoekers te ont vangen en hij weigert journalisten te woord te staan. Telefoongesprekken voor Soekarno worden in Bogor niet aan hem doorgegeven. „Soekarno blijft voorlopig in Bogor", zei men op het pa leis in Sjakarta. De Indonesische regering heeft giste ren alle communistische werken ver boden. Ook de werken van Mao Tse- toeng zijn taboe. De Indonesische minister van Bui tenlandse Zaken, Adam Malik, heeft gisteren verklaard dat zijn regering voorstander is van het tot leven bren- (Van een onzer verslaggevers) DEN HAAG Het Nederlandse Rfjksinkoopbureau zal worden betrok ken bij aankoop van goederen voor In donesië uit de noodhulp, die Nederland in 1966 aan Indonesië beschikbaar heeft gesteld. Dat is het resultaat van Nederlands- Indonesische besprekingen over de be steding van de hulp. Het gaat in het bij zonder om de aankoop van goederen, die ten laste komen van de Indonesische staatsbegroting. Het geeft de Indonesi sche regering de zekerheid dat de goe deren tegen de laagst mogelijke prijs worden ingeslagen. LONDEN De beroering In de ge lederen van de socialistische fractie van het Lagerhuis, die al enkele we ken duurt, heeft gisteren een nieuw hoogtepunt bereikt: De voorzitter van de fractie, de 82-jarige veteraan Ema nuel Shinwell, heeft zijn aftreden aan gekondigd. Deze oude vechtjas hij was na de oorlog onder meer minister van Defensie kan helemaal niet overweg met de ministers, die verant woordelijk zijn voor de gang van za ken in het Lagerhuis en in de Labour- fractie. Shinwell moet ook niets hebben van een aansluiting van Engeland bij de EEG. Ook dit punt bracht hem de laatste tijd steeds meer in conflict met de regering en de partijleiding. Emanuel Shinwell, die voor niets en niemand bang is en die nog steeds als{ een jonge kerel met twee treden te gelijk trappen oploopt, is verder gekant tegen de verslapte discipline in de so cialistische fractie. Dat heeft onder meer onlangs geleid tot stemonthouding door meer dan zestig leden van de fractie na een belangrijk debat over de defensiepolitiek. Daar is toen, zoals gemeld, een buitengewoon felle ruzie uit voortgekomenPremier Wilson mengde zich er toen ook in met een rede tot zijn fractiegenoten die zo scherp was dat velen hem de inhoud ervan hoogst kwalijk namen. gen van Maphilindo, een unie voor re gionale samenwerking tussen de Malei- se federatie, de Philippijnen en Indone sië. Al in 1963 tekende Soekarno met de staatshoofden van de twee andere staten een verdrag voor een dergelijke unie, maar die is nooit van de grond gekomen. STADSKANAAL Uit de voormalige openbare school te Mussel, die thans als bergplaats in gebruik is bij de heer J. van Rheenen, wordt een postzegel- zameling ter waarde van ongeveer f 10.000,- vermist. In verband met de verbouwing van zijn woning, had de heer Van Rheenen de verzameling in een kast in een der lokalen geiegd. Ook enkele Indische krissen, die de heer Van Rheenen in de kast had opgeborgen, waren verdwe nen. De postzegelverzameling was ge borgen in 35 door de heer Van Rheenen zelf vervaardigde albums. De verzameling omvat een uitgebrei de serie oude Nederlandse zegels, waarvan sommige nog dateren uit het jaar 1876. Deze zijn voorzien van puntstempels en treinstempels en vrij zeldzaam, ook wat de tandvariatie be treft. Verder bevindt zich bij de verza meling een uitgebreide collectie uit Ke nya, Ethiopië en Uganda. De politie stelt een onderzoek in. De bank waar u zich thuis voelt! DEN HAAG De Amerikaanse onderhandelaar over ontwapeningsmaat regelen, William Foster, heeft gisteren erkend dat zijn reis langs vele Wester se Europese hoofdsteden hem een beter begrip had verschaft van de uit be- zorgheki voortvloeiende bezwaren tegen het voorgenomen anti-proliferatiever drag. Dat verdrag zal moeten voorzien in „bevriezing" van het bestaande aantal kemwapenmogendheden. Foster maakte zijn gegroeide be grip voor bezwaren tegen consequen ties van het voorgenomen verdrag kenbaar voordat hij over de merites van het verdrag in Den Haag ging praten met minster Luns en met de leden van de vaste commissie voor Buitenlandse Zaken van de Tweede Kamer. In antwoord op een vraag gaf hij toe dat er in de Geneefse ontwape ningsconferentie ook thans nog geen volledig ontwerp van verdrag ter ta fel ligt. Voordat rekening kan worden gehouden met bezwaren van vele landen tegen de mogelijke inhoud van artikel drie van het ontwerp van ver drag reist Foster de hoofdsteden van verscheidene Europese landen af om „opheldering te verschaffen over pun ten waaraan een verkeerde uitleg is gegeven". Foster toonde zich ervan overtuigd dat ook oplossingen zouden kunnen worden gevonden voor vraagstukken die daarna nog moeilijkheden moch ten blijven opleveren. Hij zag zijn ko mende overleg met de commissie van Euratom in Brussel optimistisch tege moet. Het zozeer door de Verenigde Sta ten, de Sowjet-Unie en Ehgeland ver langde non-proliferatieverdrag zal vol gens Foster de veiligheid in de wereld vergroten zonder dat het de kracht van „de Europese en Atlantische in stellingen" zal aantasten. Foster wilde niets ongerijmds zien in internationaal toezicht op de ex ploitatie van het snel groeiende antal kerncentrales in de westerse landen van Europa, waar de eerstkomende jaren niets tegenover zal staan in de Oosteuropese landen omdat die, op de Sowjet-Unie na, geen kerncentrales hebben en er maar een enkele zullen bouwen. Men moest veel verder in de toekomst zien, vond Foster, want in die verre toekomst zouden zeker ook in die landen vele kerncentrales in be drijf komen. (Kerncentrales zijn hier in het ge ding omdat die als bijprodukt pluto nium leveren dat bruikbaar is voor vervaardiging van kernladingen. Red.) Dat ook in die verre toekomst de Sowjet-Unie nog altijd zou blijven vol harden in verzet tegen internationaal toezicht op eigen grondgebied liet Fos ter in het midden. Na afloop van Fosters bespreking met de vaste Kamercommissie voor Buitenlandse Zaken zei de voorzitter van de commissie, drs. W. K. N. Schmelzer, dat het overleg „bijzonder nuttig" was geweest. Foster reisde na een verblijf van verscheidene uren in Den Haag per straalvliegtuig van de Amerikaanse luchtmacht door naar Brussel. ADVERTENTIE En dat kan ook üw man! Wanneer hij nu deelneemt aan het Premie Spaarplan en elk jaar 500,- aan premie betaalt, dan krijgt hij vanaf 1971 ieder jaar honderd gulden terug van het Rijk! Belastingvrij! Dit geld kan hij dan weer gebruiken voor het verhogen van zijn levensverzekering. Honderd gulden meer premie betekent een forse stijging van het verzekerd bedrag. (Tenzij u voor die honderd gulden liever een leuk jurkje koopt Praat in ieder geval eens met uw man over dat Premie Spaarplan. Alle levensverzekeringsmaatschappijen en assurantie tussenpersonen zullen hem graag inlichten. NEW ORLEANS. In een scherp be waakt gerechtsgebouw heeft F. Dy- mond, een van de verdedigers van Clay Shaw, gisteren getracht de ver klaringen van getuige Perry Russo van een dag eerder in een twijfelach tig daglicht te stellen. Russo wees op de eerste dag van het openbare voor onderzoek Shaw aan als een derge nen die een moordaanslag op presi dent Kennedy zou hebben beraamd in de woning ran dö inmiddels over leden David Ferrie in New Orleans. Een van de rechters, Matthew Braniff, greep verscheidene keren in en ver zocht Dymond zich in zijn kruisver hoor te beperken tot de inhoud van de getuigenverklaring van Russo en al hetgeen daarmee verband hield. „Wij volgen hier geen catechisatie", zei rechter Braniff toen Dymond vra gen stelde over Russo's mate van godvruchtigheid. Dymond protesteerde. Hij zei dat hij wilde trachten de geloofwaardigheid van Russo en zijn betrouwbaarheid als getuige aan te tasten. Rechter Braniff stelde hem in het ongelijk. Dymond ondervroeg Russo niet alleen over zijn godsdienstige overtuiging, maar stelde ook vragen over de pe riode 1959-1960 toen Russo na het overlijden van zijn moeder door een psychiater was behandeld, en over zijn gedrag op de middelbare school en de universiteit. De verdedigers van Shaw bleken minder dan een dag na Russo's sensationele verklaringen over Shaw al zeer veel over zijn ver leden aan de weet te zijn gekomen. De politie fouilleerde iedereen bij het binnengaan van de rechtszaal. De be waking in de zaal en ook buiten het gerechtsgebouw was zeer scherp. Vol gens de politie waren verschillende mensen door onbekenden per telefoon bedreigd. Ook had de politie een pistool gevonden dat was verstopt achter een vracht auto, vlak bij de plaats waar een dag eerder Shaw en zijn verdedigers hun auto's hadden geparkeerd. Voor de bewaking in de rechtszaal zorgden gisteren twintig agenten. LUXEMBURG Het Europese hof van justitie in Luxemburg heeft het beroep van 52 cementfabrieken waaronder de Nederlandse ENCI en Cemij toegewezen. Een „medede ling;" van de Commissie van de Euro pese Economische Gemeenschap, waarin (kartel)-afspraken van deze ondernemingen werden afgekeurd, heeft het hof nietig verklaard. Het heeft zich niet uitgesproken over de vraag of het zg. cementak- koord van de fabrieken in strijd is met het kartelverbod van de EEG. De Europese rechters vinden echter dat de Commissie haar mededeling, die in feite een beschikking was, on voldoende heeft gemotiveerd. DARMSTADT (DPA) De hoofd commissaris van politie van Darm stadt in West-Duitsland, de 61-jarige Johann Braeger, is gearresteerd, ver dacht van deelneming aan het ver moorden van joden in Polen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het vooron derzoek tegen de politiefunctionaris is nog niet afgesloten. Het zou deel uit maken van een onderzoek op grote schaal. HERENTALS De Amsterdamse provo Bernhard de Vries mag niet in België spreken. H(j zou vanavond ln het Noord belgische Herentals spreken op een bijeenkomst van de Vlaamse cultu rele organisatie het Willemfonds. De Belgische minister van Justitie heeft hem een spreekverbod opgelegd. Een motivering is niet gegeven. De burgemeester van Herentals had toestemming gegeven tot de bijeen komst. De organisatoren hebben over de reclamebiljetten die overal in het stadje waren opgehangen een strook geplakt met: „Spreekverbod bij ministerieel be sluit". Zij hebben besloten de vergade ring niet te laten doorgaan. Qp 13 maart was de Zuidafrikaanse premier, Balthazar Johannes Vor- ster, zes maanden ln functie. Het beeld, dat Zuid-Afrika en de wereld van Vorster voor ogen stond, toen hij op 13 september van het vorige Jaar tot premier werd gekozen, was dat van de „opperkoddebeier" van zijn land, zwaaiend met een knuppel en met handboeien tussen zijn riem. Karikatuurtekenaars beelden hem af als een minister van Justitie met een hardvochtig gezicht, dat een ijzeren wil weerspiegelt, de man, op wie Ver woerd had gesteund om ondermijning en sabotage te onderdrukken. Hij was de architect van het grootste gedeelte van de anticommunistische en staatsveiligheidswetten, hoofd van de veiligheidspolitie, die de bevoegdheid had van ondermijning verdachten en anderen voor lange perioden op te slui ten zonder hen in staat van beschuldi ging te stellen of voor te geleiden en handhaver van de rust in een land, waar de apartheidspolitiek van de re gering nu en dan tot gewelddadigheden leidde. Het niet-blanke Johannesburgse blad „Die Post" vatte de gevoelens van mil joenen van het kiesrecht verstoken niet-blanken aldus samen: „de naam van Vorster staat gelijk met zuiverin gen, opsluiting, gevangenschap zonder proces. Velen vrezen hem, sommigen haten hem. Voor hij de medewerking van de niet-blanken kan krijgen zal hij de elgaboom van vrees en haat neer moeten halen". ggna van het ogenblik af, waarop hij premier is geworden, heeft Vorster er zich op toegelegd, dat beeld te ver anderen. Zijn redevoeringen waren ver zoenend, hij streefde naar hartelijke betrekkingen met de pers, hij werd vaak gefotografeerd in een korte flod derbroek en een slap neerhangende hoed op de golfbaan. Zijn 21-jarige dochter Elsa werd pa's onofficiële perschef. Zij vertelde jour nalisten, dat het huispersoneel van de nieuwe premier veelal had bestaan uit op erewoord vrijgelaten misdadigers. Twee van hen waren tot levenslang veroordeelde moordenaars, toen zij in het huis van Vorster werkten. Het beeld, dat men in de wereld van mijn vader heeft, is heel, heel anders dan dat, wat wij thuis van hem hebben", zei ze. Vorsters vrienden en politieke waar nemers zeggen, dat hij soepeler, men selijker is dan Verwoerd. Zij vinden dat hij meer bereid is te luisteren naar de raad van collega's in het kabinet, zakenlieden en economen. Zij uiten zich in gunstige zin over de afwezigheid van een strijdlust, die vaak bemerkbaar was in het optreden van Verwoerd. Verwoerd was het meesterbrein, dat de zaken leidde gereserveerd, op een afstand, dogmatisch, de vader, die niet mocht worden tegengesproken. Het blanke nationalisme, dat ten troon zit sinds 1948, werd geconsoli deerd door Verwoerd, die het schema van de apartheid voor gescheiden ont wikkeling van de grote rassengroepen produceerde. Nu zit Vorster met het probleem, de hele zaak te laten werken in een grotendeels vijandige wereld. Hij is meer organisatieman dan Ver woerd en probeert de indruk te maken van de welwillende leider van een vreedzame groep, een beminnelijke golf spelende man met praktische zin. Critici zeggen, dat Vorster, ofschoon zjn houding ten aanzien van het ras senvraagstuk bekend is, de evangeli sche ijver van zijn voorganger mist en dat hij tot dusverre weinig fundamen tele politieke uitspraken heeft gedaan behalve dat hij voornemens is, in de voetstappen van Verwoerd te treden. Zijn redenering ten aanzien van de apartheid komt ongeveer hierop neer: de zwarte mens is niet in wezen infe rieur. De apartheidsfilosofie is niet, dat de zwarte minder is dan de blanke, maar dat beide rassen verschillend zijn en derhalve gescheiden moeten leven en werken en dat hun bestaan zich los van elkaar moet afspelen. Hij is ook van mening, dat Zuid-Afri- ka, dat wegens zijn rassenpolitiek in ternationaal steeds zwaarder onder vuur wordt genomen, sterk moet zijn. Zijn regering streeft aan algemene dienstplicht van alle mannelijke bur gers tussen 17 en 25 jaar. Dat betekent bijna een verdubbeling van de omvang van de strijdkrachten, die reeds tot de omvangrijkste, best opgeleide en best uitgeruste van Afrika behoren. I-Iet algemeen gevoelen van de blan ken is, dat zij Vorster met zijn vriendelijkheid verkiezen boven de man van graniet, die Verwoerd is geweest. Zij zijn van oordeel, dat zij naast el kaar moeten staan tegenover wat zij beschouwen als het toenemend gevaar „van buiten". De meesten schijnen het ook eens te zijn met wat Vorster doet om Zuid-Afrika „de plaats, die het rechtens toekomt" in Afrika te bezor gen. Hij is voorstander van het denk beeld van Verwoerd van los verbond van blanke en zwarte staten in Zuid- Afrika en een soort gemeenschappelij ke markt in zuidelijk Afrika, waarin Zuid-Afrika de voornaamste deelgenoot zou zijn. De medestanders van Vorster houden staande, dat hij de betrekkingen met Zwart-Afrika werkelijk wenst te verbe teren op basis van gelijkheid. Worster volgt de koers van Verwoerd ook ten aanzien van twee andere brandende internationale vraagstukken, die waarschijnlijk Zuid-Afrika niet on beroerd zullen laten, nl. Rhodesië en Zuid-West-Afrika. Hij weigert deel te nemen aan sancties, welke ten doel hebben het regime van premier Ian Smith van Rhodesië omver te werpen en is voorstander van voortzetting van wat Verwoerd „de normale handel met Rhodesië" noemde. Voorts weigert hij zich neer te leg gen bij de beslissing van de V.N., dat het mandaat van Zuid-Afrika over Zuid- West-Afrika moet worden beëindigd en dat dit gebied onafhankelijk moet wor den. Zuid-Afrika heeft Zuid-West-Afrika lange tijd bestuurd als een deel van zichzelf en er de apartheidswetten even streng toegepast als in Zuid-Afrika zelf. Het is onwaarschijnlijk, dat hij zich van dit standpunt zal laten afbrengen en indien van energerlei zijde geweld zou worden gebruikt, zou Zuid-Afrika zo goed als zeker met zijn volle mili taire macht terugslaan.

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1967 | | pagina 7