MOEILIJKHEDEN OVER ERKENNING D.D.R. Uitlevering van Stangl nu op losse schroeven Erich Mende in de zorgen... DRIE STARFIGHTERS IN EEN Nieuwe plannen voor in savoy vrede in Vietnam Svetlana Griekse officieren veroordeeld OE THANT TAST KANSEN AF broekpak Aspida-proces in Athene DOLKSTOOT WEERZIN JONGEREN TERUGGAVE BEDRIJVEN BESPROKEN Gevechten in China CONTROLE GEVECHTEN WEERZINWEKKEND Solo-demonstratie van oude „provo" Meisje mei fiets onder auto Verbod Slordig Verschillen VERJARING ZESTIG DAGEN IN ZI ID SL A VIË Belangstelling voor kapitaal uit Westen ANDREAS VRIJDAG 17 MAART 1967 SCHEURING DREIGT IN F.D.P BONN Wcst-Duitslands onfortuinlijkste partij, de Liberale FDP, kraakt in haar voegen. Deze week nog zal het hoofdbestuur er over beraadslagen, of het zijn eigen penningmeester, Hans Wolfgang Rubin, uit de partij zal sto ten. Tegelijkertijd hangt het voorzitterschap van Erich Mende, de voorma lige vice-kanselier van de Bondsrepubliek, aan een zijden draad. Rubin publiceerde dezer dagen in zijn links-liberale tijdschrift „Libe ral" een artikel, waarin hij erkenning van Oder en Neisse als Duitse oost grens bepleitte en in voorzichtige termen een de-facto-erkenning van Oost-Duitsland. Dat was olie op het vuur, nadat kort tevoren de FDP in opspraak was geraakt door het uitlekken van het zogenaamde Scholl- werkrapport. In die „werknota" stel de de perschef van de partij, Wolf gang Schollwer, in grote trekken het zelfde voor. Beide politici menen dat door zulke concessies de weg kan worden ge baand voor een geleidelijke toenade ring tot Oost-Duitsland en uiteindelijk voor een vorm van Duitse hereniging. Zij hebben intussen steun gekregen van een andere vooraanstaande libe raal: Berhard Leverenz, minister van Justitie van de deelstaat Sleeswijk- Holstein. In de Rheinischer Merkur schreef Leverenz: „Of we dat nu prettig vinden of niet, we zullen Oost- Duitsland als een nieuwe staatkundige eenheid moeten erkennen." Vele leidende figuren van de FDP de voorzitter Mende voorop heb ben zich ijlings gedistantieerd van Rubins ideeën. Vice-voorzitter Weyer noemde ze zelfs „een dolkstoot in de rug van de partij". De werkelijkheid is, dat Mende en de zijnen allang spe len met soortgelijke gedachten, die in druisen tegen alle officiële taboes van de Westduitse politiek. Niemand durft ze echter openlijk uit te spreken voor al uit vrees voor grote groepen kie zers. Mende, tactisch als altijd, hield dan ook bij alle verontwaardiging een ach terdeurtje open. „Het zou ondenkbaar zijn het bewind van Ulbricht te erken nen", zei hij. „Dat zou het prijsge ven van de liberale democratie bete kenen." Doch hij knoopte daaraan vast: „Het zou heel iets anders zijn om de machtsfactor Oost-Duitsland te respecteren." Erkenning van de grens langs Oder en Neisse komt evenmin in aanmerking, aldus Mende, maar in verdere toekomst zou de grenskwestie misschien „in een ander licht" komen te staan. Weerzin en verwarring heeft het ge schil in de partijgelederen verwekt. De oud-ministers Eilers en Mühlen- feld zeiden hun lidmaatschap op. De afdeling Essen stelde voor Rubin uit de partij te zetten. Alleen in die stad al dreigden meer dan honderd partij leden uit de FDP te zullen treden, als Rubins hoofd niet zou vallen. Ettelij ke liberale Bondsdagleden lopen rond met de gedachte maar over te stap pen naar de christen-democratische CDU. Achtergrond van al deze deining is de bijna hopeloze positie van de FDP die te lang een ouderwetse liberale partij is gebleven, en die het laatste halfjaar een ongehoorde politieke af straffing heeft gehad. Bij de verkiezingen in Beieren ver dween zij uit het parlement van de deelstaat; door de Bonner crisis van verleden jaar verloor zij haar plaats in het kabinet. In de Bondsdag ver oordeeld tot machteloze oppositie, hangt de FDP nu bovendien een kies rechtherziening boven het hoofd, die de kleine partijen scherp zal kortwie ken. De liberale partij staat voor deze keus: of een langzame dood sterven, of zichzelf vernieuwen door een fris se koers. Waarheen dan: rechts of links? Dat is de vraag waarom het nu eigenlijk gaat. Rechts: daar staat al de neonazisti- «che NDP, die reeds vele kiezers weg gelokt heeft uit boeren- en midden stand, traditionele steunpilaren van de FDP. Naar links dan? Dat durven Mende en zijn geestverwanten niet uit vrees traditionele aanhangers te verspelen. Een sterke stroming in de partij echter eist een linkse koers: de jongerenafdeling, de liberale studen ten, maar ook een hele reeks leiden de partijmensen, onder wie mannen als Schollwer en Rubin. Deze groep wil het nu welbewust laten aankomen op een krachtmeting met de oudere garde onder Mende. Begin volgende maand wordt in Hannover een buitengewoon partij congres gehouden. Het topzware, 36 DJAKARTA In Indonesië worden besprekingen gevoerd over teruggave van Heinekens Bier in Surabaja aan de oorspronkelijke eigenaars. Ook wordt gesproken over teruggave van de limonadefabrieken van Fraser and Neave, de bedrijven van British Ame rican Tobacco, de Eveready batterij- enfabriek en Dunlopbanden in Djakar ta. Al deze bedrijven werden onder re- geringstoezicht gesteld tijdens de con frontatie tegen de Maleise federatie. leden tellende partijpresidium zal daar worden vervangen door een slag vaardiger college van negen man. De linkse liberalen willen van die gele genheid gebruik maken om ook de verkiezing van een nieuwe partijvoor zitter door te drijven. En die nieuwe voorzitter moet dan zeker niét Erich Mende heten. Misschien wel Walter Scheel, de oud-minister, die met an deren het Schollwer-rapport zou heb ben geïnspireerd. Mende doet alsof er geen wolkje aan de lucht is. „Mijn voorzitter- schap", zo heeft hij gezegd, „duurt j nog tot 1968; wie mij zou willen weg- j stemmen, moet eerst een wijziging van de partijstatuten erdoor krijgen, en dat zie ik nog niet gebeuren." Intussen echter heeft Mende die sinds het uittreden der liberalen uit het kabinet-Erhard ambteloos burger is voor het volgend jaar een baan aangenomen ais professor in de poli tieke wetenschap aan de universiteit van Bochum. Een spotprent in een Westduitse krant beeldde hem af met dat professoraat als reddingsboei om gegord, gereed het zinkende schip van de liberale partij te verlaten. HONGKONG Uit het noorden van China zijn achthonderdduizend mili tairen overgebracht naar de zuidelij ke provincie Kwantoeng om deel te nemen aan „zuiveringsoperaties" te gen tegenstanders van Mao Tse-toeng. Er wordt nog steeds gevochten tus sen legerafdelingen en inwoners van de provinciale hoofdstad Kanton. Heeft de Amerikaanse luchtmacht in het diepste geheim door Lockheed dit vreselijke jachtvliegtuig laten houwen? Drie vleugels en drie staart- vlakken doen het ergste vrezen voor iedere vijand. De werkelijkheid is, dat de fotograaf drie scherp naast elkaar vliegende gewone Starfighters op de foto heeft vereeuwigd. WASHINGTON Oe Thant, de se cretaris-generaal van de UNO, werkt achter de schermen hard aan nieuwe vredesinitiatieven voor Vietnam. Dat is althans de indruk die is gewekt door de oplevende activiteit van ver scheidene diplomaten. De Poolse ambassadeur bij de UNO is naar zijn land gereisd om met zijn regering te spreken over de plannen van Oe Thant. 0 Volgens Paul Martin, de Canadese minister van buitenlandse zaken, wor den er nieuwe pogingen ondernomen om een einde te maken aan het con flict in Viëtnam. 0 Een gewoonlijk goed ingelicht di plomaat bij de UNO zei dat er „bewe ging in de zaak zit." Deze ontwikkelingen schijnen alle voort te vloeien uit een bespreking, die Oe Thant afgelopen dinsdag hield met Arthur Goldberg, de Amerikaanse ambassadeur bij de UNO, de Poolse ambassadeur, Bohdan Tomorowicz en de Canadese ambassadeur, George Ig~ natieff. Canada en Polen zijn lid van de in ternationale controlecommissie in Viët nam. Geen van de genoemde diploma ten gaf nadere bijzonderheden over de ontwikkelingen. Maar hun commen taar en de reis van de Poolse ambas sadeur naar zijn land hebben de hoop doen opleven dat er spoedig vredesini tiatieven kunnen worden verwacht. Ofschoon Arthur Goldberg eerder de ze week zei dat Hanoi kortelings geen teken had gegeven dat het bereid zou zijn te onderhandelen, is men er in Amerikaanse diplomatieke kringen van overtuigd dat Oe Thant een beslissend aandeel kan hebben in het tot stand brengen van vredesonderhandelingen. De Verenigde Staten staan op het standpunt dat voorbereidende bespre kingen zouden kunnen worden gevoerd ADVERTENTIE terwijl de gevechten voortduren. Die besprekingen zouden kunnen leiden tot de bespreking van de strijd waarover president Johnson al verscheidene ma len heeft gesproken. Amerika vindt dat zulke onderhandelingen heel goed door Oe Thant tot stand zouden kun nen worden gebracht. De Verenigde Staten houden overi gens onveranderd staande dat weder kerigheid de basis moet zijn voor elke vermindering van de gevechten. Ze kunnen en willen hun militaire activi teit in Viëtnam niet verminderen als de andere zijde niet hetzelfde doet. BERN Svetlana Stalina heeft, naar wordt aangenomen, haar toevlucht ge zocht op de Btirgenstock, een massie ve bergrug boven Luzern waar miljo nairs en filmsterren hun chalets hebben. Volgens 'n zegsman van 't Zwitserse mi nisterie van buitenlandse zaken, Walter Jaeggi, wordt ze goed beschermd door de politie. Onder de mensen die chalets hebben gehuurd op de Bürgenstock zijn be roemdheden als de Westduitse oud-kan selier Konrad Adenauer en de Ameri kaanse vice-president Hubert Humphrey. Audrey Hepburn trouwde er in de klei ne witte kapel en Sofia Loren bezit er een chalet waar ze kortgeleden rust nam na een miskraam. Het bergoord, dat grotendeels een schepping is van de Zwitserse miljo nair Fritz Frey, biedt een adembene mend uitzicht op Luzern. De luiken van de weelderige chalets zijn er nu nog dicht en de beheerder en zijn vrouw houden vol dat alle huizen onbewoond zijn en zonder stromend water en ver warming zitten. Op Frey's kantoor in Luzern ontkende men dat Svetlana er haar intrek zou hebben genomen. In Bern deed de socialistische afge vaardigde Emil Schaffer gisteren een beroep op de regering om een einde te maken aan „deze domme komedie". Hij nam stelling tegen het „weerzinwek kende" gedrag van talrijke nieuwsgieri gen, die Svetlana Stalina blijven achter volgen. Hij vond dat Zwitserland 't aan zijn goede reputatie verplicht was geen jachtseizoen op buitenlandse gasten te openen, vooral niet als ze onder offici ële bescherming staan. ROTTERDAM Rotterdams provo nummer één, de heer A. Koetoman (61), is gisteren de tweede dag van zijn de monstratie tegen de in Nederland opge slagen atoomkoppen begonnen. In de Staalduinse bossen bij Hoek van Hol land heeft de heer Koeleman, gekleed in een gele py, post gevat by de hoofd ingang van de militaire terreinen. Overdag zit hij op een klapstoeltje voor het hek, 's nachts slaapt hij in een Westlandse kas. Hij eet fruit en honing. Hij wil zijn actie tot morgen volhouden. Dan is hij van plan naar Rotterdam te rug te lopen. Daar zal hij in het Dijkzigt- ziekenhuis, het Rutgershuis (N.V.S.H.) en op het studentenschip Seven Seas proberen steun te krijgen voor zijn actie. Russo: door hypnotiseur behandeld De Zweedse echtgenote van de autocoureur Sir John Whitmore heeft het als eerste vrouw gepresteerd met een hroekpak het Londense Savoyhotel binnen te komen. Talrijke filmsterren en beroemde vrouwen zijn in het verleden uit het hotel ge weerd omdat ze een broekpak droe gen. Het pak dat lady Whitmore hier draagt had ze zelf in een middag ge maakt. Volgens de hoteldirectie kon lady Whitmore alleen binnenkomen omdat haar broekpak niet als zoda nig werd herkend. OUDEHORNE In Oudehorne (Fr.) is gisteren de tienjarige Zwaantje Blok uit Jubbega door een vrachtauto dood gereden toen ze met haar fiets de weg overstak. De zeventienjarige Chris Verbunt uit Dongen is gisteren in een Tilburgs ziekenhuis overleden aan de verwondin gen die hij woensdag bij een auto-on geluk opliep. NEW ORLEANS In het open bare vooronderzoek waaruit zal moe ten blijken of de zakenman Clay Shaw zal terechtstaan wegens mede plichtigheid aan samenzwering tegen president Kennedy, heeft de getuige Perry R. Russo gisteren gezegd dat hij in het bureau van de openbare aanklager. Jim Garrison, "n hypno tische behandeling had ondergaan. Een van Shaws verdedigers, F. I. Dymond, die deze verklaring aan Rus so ontlokte, hoopte daarmee te bewij zen dat de voor Shaw bezwarende verklaringen die Russo eerder had af gelegd het gevolg van hypnotische be handeling waren geweest. dr. Fatter, zal moeten blijken, waar om Russo de behandeling had onder gaan. Dymond confronteerde Russo met mededelingen die hij voor het begin van het vooronderzoek had gedaan aan journalisten. Hij vroeg hem uit te leg gen waarom sommige van die verkla ringen niet klopten met de verklarin gen die hij tijdens het vooronderzoek had afgelegd. Russo antwoordde dat sommige van zijn mededelingen uit hun verband waren gerukt en dat hij in het algfmeen met zijn mededelin gen niet had willen vooruitlopen op het vooronderzoek. Eerder was in het kruisverhoor waaraan Russo werd onderworpen al gebleken dat de Oswald die Russo zei ten huize van David Ferrie te heb ben ontmoet toen daar een aanslag op het leven van Kennedy werd beraamd een geheel ander voorkomen had ge had dan de Oswald wiens foto's over de gehele wereld waren verspreid na de moord in Dallas. De Oswald die hij had gekend was slordig gekleed en had onverzorgde haren en bakkebaar den. Hij zag er uit als een „beatnik". Het verband tussen die Oswald en de andere was Russo pas duidelijk gewor den toen een rechercheur hem enkele weken geleden een reeks foto's van Oswald had laten zien. Op zeker mo ment had hij toen gezegd: Wacht even, dat is de kamergenoot van Ferrie. Een rechercheur had toen een foto van Oswald genomen en daarop bakke baarden en een slordige haardos gete kend. Daarop was het Russo mogelijk geweest de man die hij in Ferrie's wo ning had ontmoet te identificeren als Lee Harvey Oswald. Toen Russo zijn verhaal over het smeden van een kom- plot in de woning van Ferrie had ge daan in het bureau van de openbare aanklager, was hij onder invloed van een „waarheidsserum" (natriumpen- thotal) gebracht en toen had hij zijn verklaringen opnieuw moeten afleggen. Naar gisteren bleek onderging Rus so omstreeks die tijd ook een hypno tische behandeling van dr. Fatter, een medicus die is verbonden aan het bu reau van de openbare aanklager van New Orleans. Russo verklaarde dat hij sedert het begin van het vooronder zoek niet meer was gehypnotiseerd. In antwoord op een vraag van de ver dediger van Shaw antwoordde Russo dat hij heel goed wist dat tijdens een hypnotische behandeling bepaalde din gen gesuggereerd kunnen worden aan degene die de hypnotische behande ling ondergaat. De verdediger, Dymond, wilde met deze wijze van ondervraging de indruk wekken dat Russo onder de nawerking van een hypnotische behandeling was geweest toen hij zijn voor Shaw be zwarende verklaringen aflegde. Uit la tere verklaringen van de hypnotiseur, Dymond vroeg Russo ook waarom hij niet eerder bekend had gemaakt dat de Oswald die hij bij Ferrie had ontmoet dezelfde kon zijn geweest als Lee Harvey Oswald. Russo antwoord de: „Iedereen zei dat Oswald het op zijn eentje had gedaan". Ik was niet meer dan een roepende in de woestijn. In een eerder stadium van zijn on dervraging trachtte Pymond stukken uit het rapport-Warren als bewijsma teriaal aan te voeren. Een van de rech ters, Bernard Bagert, greep in. Hij vroeg Dymond: „U bent toch niet van plan op dit ogenblik het rapport-War ren te gaan voorlezen?" Toen Dy mond toegaf dat dit zijn bedoeling was verbood de rechter hem dat. RIO DE JANEIRO De oorlogsmis dadiger Frans Pau IStangl zal mis schien niet worden gestraft voor zijn aandeel in de moord op 700.000 joden in Polen. Er zijn twee mogelijkheden dat Stangl, die vorige maand in Bra zilië werd gearresteerd, de dans ont springt dat de termijn van preventieve hechtenis, zestig dagen, afloopt voor de Oostenrijkse documenten met het uitleveringsverzoek van Stangl 't Braziliaanse opperste gerechtshof he reiken. De stukken zijn al aangeko men maar „door een fout in de ver taling in het portugees is er vertra ging ontstaan". Documenten over het proces zelf zijn nog niet ontvangen. 0 Dat Stangls advocaten zich beroe pen op het feit dat de Braziliaan se wet op verjaring van moord (30 jaar) geen melding maakt van genoci de, de uitroeiing van een volk of een groep mensen. Het is waarschijnlijk dat de Brazi liaanse justitie tot verjaring zal con cluderen als Oostenrijk niet kan bewij zen dat Stangl ook in de twintig jaar na de tweede wereldoorlog nog offici eel is beschuldigd van misdaad. Uitlevering van Stangl aan Oosten rijk en zijn eventuele berechting zijn hierdoor op losse schroeven komen te staan. Zoals bekend hebben ook West- Duitsland en Polen om Stangls uitle vering verzocht. De Braziliaanse minister van justitie Carlos Medeiros Silva, gelastte op 28 februari op verzoek van de Oosten rijkse regering de arrestatie van Stangl. Volgens de Oostenrijkse justitie is hij verantwoordelijk voor de dood van tenminste 700.000 joden in de concen tratiekampen Treblinka, Sobibor en Belzec. Stangl, die nu 59 jaar is, werd ge arresteerd toen hij naar huis terug keerde van de Volkswagenfabriek in Sao Paulo. Hij werd in voorarrest ge zet tot het opperste gerechtshof van Brazilië zal hebben beslist over zijn uitlevering aan Oostenrijk. Deze be slissing moet binnen de voorgeschre ven zestig dagen worden genomen. Die termijn dreigt nu te worden over schreden omdat de hele procedure op gehouden wordt door een fout in de vertaling van de officiële stukken. Deze op zich vrij onbetekenende fout zou er de oorzaak van kunnen worden dat Stangl niet alleen niet wordt uit geleverd, maar dat hij weer in vrijheid zal worden gesteld. De kans dat Oostenrijk, West-Duits- land of Polen Stangl daarna nog ooit zijn gerechte straf kunnen laten onder gaan wordt daardoor uiterst gering. BELGRADO De Zuidslavische re gering heeft nieuwe voorstellen ge daan om de buitenlandse investerin gen in haar land vooral die van het Westen aan te moedigen. In haar jongste plannen schept zij voor buitenlanders de mogelijkheid om samen met Zuidslavische bedrij ven fabrieken in het land op te rich ten. Het is de eerste maal dat een communistisch land langs deze weg de zakelijke banden met het westen wil aanhalen. De buitenlandse investeerder zal een plaats krijgen in de raad van bestuur van de nieuwe onderneming. Een deel van de winst zal naar zijn land kun nen worden overgemaakt. De rege ring wil nog voor de komende zomei de goedkeuring voor haar planner krijgen. Vooral in Westduitse en Italiaanse zakenkringen zijn de Zuidslavische voorstellen goed ontvangen. De Ame rikanen staan er nog wat gereser veerd tegenover. ATHENE Een Griekse krijgsraad heeft gisteren in Athene twaalf legerof ficieren in de rang van kapitein tot kolonel veroordeeld wegens hoogver raad. Zij waren lid van de geheime militaire organisatie )Schild). Het ge schil over Aspida leidde in de zomer van 1965 tot een felle botsing tussen ko ning Konstantijn en de toenmalige pre mier Papandreou. Vijf beklaagden kregen achttien jaar gevangenisstraf, drie officieren dertien jaar, drie andere acht jaar en één werd veroordeeld tot vier jaar. Drie an dere hoge militairen kregen twee jaar omdat zij de Griekse regering niet op de hoogte hadden gesteld van het be staan het werk van Aspida. Alle vijf tien officieren werden uit het leger ontslagen en voor vijf jaar uit hun bur gerrechten ontzet. De uitspraak van de uit vijf leden be staande krijgsraad kwam tot stand na zes uur beraadslaging op deze honderd ste dag van het proces. Hftrmee kwjim een einde aan een van de stormachtig- ste rechtzaken uit de jongste Griekse geschiedenis. Tijdens het proces deden zich verscheidene uitbarstingen voor in de rechtszaal: enkele verdedigers die verhoren onderbraken met luidruchtige demonstraties, werden gearresteerd. Andere raadslieden verlieten de zaal uit protest tegen zittingen achter geslo ten deuren. De veroordeelden hadden een plan beraamd om de monarchie omver te werpen en een socialistisch regime ln Griekenland te vestigen. Aspida zou zijn oorsprong hebben gevonden in de Griekse inlichtingendienst en zich heb ben uitgebreid onder militaire eenhe den in Noord-Griekenland en militairen op Cyprus. Enige beklaagden, die wei gerden zich te verdedigen omdat zij zeiden vals beschuldigd te zijn, kregen bijval van de politieke partij van Pa pandreou, de Centrale Unie. Papandreou's zoon Andreas, een ge wezen Amerikaanse staatsburger, is er van beschuldigd het meesterbrein ach ter Aspida te zijn. Hij ontkent dit ech ter. Een poging van een burgerlijke of ficier van Justitie om hem wegen?- hoogverraad te doen terechtstaan mis lukte eergisteren omdat een parlemen taire commissie weigerde zijn parle mentaire onschendbaarheid op te hef fen. Andreas Papandreou is afgevaardig de en oud-minister van het kabinet van zijn vader. Koning Konstantijn ontsloeg de premier in juli 1965 toen die het mi nisterie van Defensie voor zijn reke ning wilde nemen. Na het ontslag bra ken in Athene bloedige gevechten uit. twintig dagen beroep aantekenen.

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1967 | | pagina 7