Sont, Grote Belt en Oostzee
Denen hebben plannen
Postzegelspektakel in
de RAI begint 11 mei
Makarioseen engel
oï baarlijke duivel?
voor 3 enorme bruggen
SAFARI-LOOK
„HANDIGE"
SOUVENIRS
K.R.O. t.v.-reportage
over Vietnam
WÊÊËÊÊÊÊÊËÈËKÊÈÊÊÊËÈÊÈÈ
Vierduizend dure papiertjes
Belaste zegels
Sont
Veer
Prestatie
Barrière
Vitaal
ZATERDAG 25 MAART 1967
Districtsgrens
Dislrbtshoofdploats
Behngrijke weg
Britse bases
F|SgApoi,ii)i|ic;
Andrew tl:
tuokarpaso—
Middellandse 7jeè\
:Violouso!
/-ijiherio
Dhdterao
Troodos
frirmkitni
1 cypws^*
MdddLmdse 7e* L'
_±_!ÖAJ
Middellandse:
"pi EN HAAG Op een zolderkamer in het Haagse hoofdkwartier van de P.T.T.
wordt geruisloos de laatste hand gelegd aan het tiendaagse internationale
postzegelspektakel Amphilex dat op 11 mei losbarst in de Amsterdamse RAI.
Vierduizend kwadraatmeter postzegels tezamen vele miljoenen guldens waard
onder een overspanning van lichtfiltrerend kaasdoek zullen de holle Europahal
omtoveren tot een schemerig oord vol filatelistisch genot.
In dezelfde periode zullen In koorts
achtig tempo een reeks financiële ma
nipulaties moeten worden afgewikkeld
die miljoenen guldens van eigenaars
zullen doen veranderen. De PTT moet
met de verkoop van ten minste ander
half miljoen speciaal uitgegeven Amphi-
lex-zegels de kleine twee miljoen gulden
terugverdienen die zij in de voorberei
dingen voor de expositie steekt.
Daartoe zullen liefhebbers zeker vijf
honderdduizend keer 3,70 gulden moe
ten neertellen voor een complete serie
van drie zegels in waarden 20, 25
en 75 cent gekoppeld aan een toe
gangsbewijs van een riks. Op de Haag
se zolderkamer bestaat goede hoop dat
dit zal lukken.
De PTT-ambtenaar In ruste G. H. Fol-
mer, secretaris van de meerderheid
van de vele comités die aan de Amphilex
zwoegen, stelt voorzichtig vast: „Bij al
le eerder gehouden internationale expo
sities is gewerkt met een dergelijke kop
pelverkoop. De speciale zegels zijn al
tijd een goede belegging gebleken. De
serie die in 1964 werd uitgegeven ter ge
legenheid van de internationale tentoon
stelling in Parijs kostte toen 32 frank,
maar je koopt hem nu niet onder de
honderd gulden".
Al valt niet te voorspellen hoeveel fi
latelisten met opgewreven loep naar
de RAI zullen drommen vast staat wel,
dat zij in ieder geval in getal ver zul
len achterblijven bij het aantal verkoch
te series. Handelaren en grote en klei
ne speculanten zullen nog voor de ope
ning van de Amphilex hun bestellingen
hebben geplaatst.
Met de uitgifte van de postzegels
houdt de PTT zich overigens keurig
aan het reglement van de Fédération
internationale de Phiiatélie, de wereld
omvattende overkoepelende organisatie
van postzegelverzamelaars. Secretaris
Folmer: „De Fédération laat maximaal
een toeslag van twee goudfranken toe.
Dat is 2,36 gulden. We hadden dus 'n
zegel van een dubbeltje kunnen uitge
ven met een toeslag van 2,36 gulden.
Wat is dan verkieslijker: zo'n hoge toe
slag of onze koppelverkoop?"
Aan de andere kant mogen van de
Fédération op een tentoonstelling geen
zegels voorkomen waarop een toeslag
van meer dan vijftig procent is betaald.
De boycot die zwaarder belaste zegels
treft, telt ook slachtoffers onder Neder
landse postzegels: de kinderzegels van
1965 en 1966.
„Er hebben zich ruim duizend expo
santen aangemeld", vertelt de heer Fol
mer. „Daarvan zijn er zevenhonderd ge
selecteerd. Al die mensen hebben ten
minste op een nationale tentoonstelling
al eens een zilveren medaille gehaald".
Razend ingewikkeld voor een leek is
het schema van klassen en het scala
van prijzen dat is gecreëerd om iedere
exposant aan zijn trekken te laten ko
men.
Er kan worden geëxposeerd in 'n ere
klasse, een juryklasse, een officiële klas
se, bestemd voor een handelarenklasse,
In de erehof is een ereplaats inge
ruimd voor koningin Elizabeth II van
Engeland. Zij heeft zes vierkante me
ter uit haar geweldige collectie laten
lichten. Daarbij bevindt zich de „one
shilling red" van Transvaal, een uniek
exemplaar dat menig liefhebber doet
watertanden en dat een trekkertje op
de Amphilex belooft te worden.
Elf kilometer zal de liefhebber moe
ten afleggen die alle vierduizend uitge
stalde kaders wil bekijken.
Drie voorbeelden van SafarMook
tijdens een show voor lente- en zo
merkleding. V.l.n.r.: een zebrajas,
een zeehondjack en een jas van
kalfsleder.
CYPRUS, EILAND VAN DE ANGST
en gedeeltelijk al had ontvangen. Offi
cieel werd meegedeeld dat deze wapens
bestemd waren voor het uitrusten van
de Cyprische politie.
De Turkse Cyprioten, die de geweldi
ge Griekse meerderheid tachtig pro
cent Grieken en twintig procent Tur
ken) vrezen en wantrouwen zagen er
echter de voorbereiding in van een aan
val van de Griekse Cyprioten op de
Turkse gemeenschap.
De krachtige Turkse leider, de 61-jari-
ge dr. Fazil Kiitchiik, die door presi
dent Makarios sedert het opzeggen van
de grondwet tn 1963 niet meer als vice-
president wordt beschouwd, maar deze
titel zelf niet heeft opgegeven, zei dat
hij het meer dan treurig vond, dat de
„Griekse Cyprioten een aanval op de
Turkse gemeenschap voorbereiden".
In een interview, dat hij in de Turk
se enclave in Nicosia toestond, merkte
hij ondermeer op: „Deze oorlogsvoorbe
reidingen bewijzen de duivelse bedoelin
gen van de Grieken, die de troepen
macht van de V.N. aan hun laars lap
pen."
Kenmerkend voor de sfeer van we
derzijdse achterdocht tussen Grieken en
Turken was het oordeel van de Turkse
leider over president aartsbisschop Ma
karios, met wie hij tot 1963 krachtens
de toen geldende grondwet als vice-pre
sident samenwerkte: „Makarios doet
zich bij buitenlanders voor als een en
gel, maar in werkelijkheid is hij een
duiveL" Nadrukkelijk verklaarde dr.
Kiitchiik dat Turkije de Turkse Cyprio
ten nooit in de steek zou laten.
„In het geval van een Griekse aan
val zijn alle Turken vastbesloten om tot
het bittere einde te vechten. Wij zullen
niet voor de Grieken bezwijken. On
danks het feit dat vijftienduizend man
zwaar bewapende Griekse troepen uit
Griekenland het leger van Makarios
versterken zullen wij een aanval van de
Grieken afslaan, omdat wij onze krach
ten ontlenen aan een rechtvaardige
zaak.
De Turken verwachten een Griekse
aanval als de troepenmacht van de
V.N. om welke reden dan ook Cyprus
zal verlaten. „Dan zullen wij aan het
ergste bewind zijn overgeleverd, dat
men zich kan voorstellen," meent dr.
Kütchük.
De laatste weken deden er op Cyprus
geruchten de ronde, dat president Ma
karios in Athene akkoord zou zijn ge
gaan met Enosis (aansluiting van Cy
prus bij Griekenland) In ruil voor een
basis van de Navo op het eiland als
garantie voor de Turken. Maar de Tur
ken willen niets van Enosis weten. On
der geen beding willen zij onder be
stuur uit Athene komen te staan. De
door de geschiedenis gegroeide haat tus
sen Grieken en Turken is op Cyprus
springlevend.
Dr. Kütchuk: „Zolang de Grieken op
Enosis blijven aandringen, in welke
vorm dan ook, is een oplossing van het
geschil nog heel ver weg.
l^en blik op de landkaart maakt
duidelijk hoezeer Denemarken
de natuurlijke schakel vormt tussen
Noord-Europa en het continent. Na
de uitvoering van hun gigantische
brug- en tunnelprojecten echter zou
den de Denen hun positie pas ten
volle kunnen uitbuiten.
Het eerst aan de beurt is een brug
of een tunnel tussen Seeland en
Funen (1). Van internationaler be-1
lang is project 2, een vaste oever
verbinding over de Sont, tussen
Kopenhagen en Malmö. Compleet
zou de noord-zuidroute worden na de
bouw van een brug naar West- 1
Duitsland (3).
Voorlopig echter moeten de Denen
het nog doen met veren en met de
Lillebaeltsbrug (4) en de Storstrems-1
brug (5), die zij al voor de Tweede
Wereldoorlog bouwden. I
De kinderen van een kleuterschool
in het Japanse plaatsje Chiba bij
Tokio laten als zij de school ver
laten, een met de hand gemaakt
souvenir achter. De kleuterleidstérs
van het schooltje waren de traditio
nele tekeningen beu en lieten de
kinderen een hand(af)druk maken.
Die worden gebundeld tot albums
en zullen dan tot in lengte van da
gen in de schooi worden bewaard.
HILVERSUM Vrijdag 31 maart
brengt de KRO een eigen reportage
over Vietnam. De reportage is vervaar
digd door de Brandpuntploeg, bestaande
uit Ed van Waterlo, André van der
Heuvel en cameraman Piet Kaart. In
deze twee uur durende Viëtnamproduk-
tie heeft ook de heer Henk Neuman
van de KRO een werkzaam aandeel.
Hij heeft de hele Zuidviëtnamese expe
ditie meegemaakt.
Dezelfde Brandpuntploeg die Viëtnam
bezocht, heeft eerder op haar buiten
landse reportagereis Indonesië en India
aangedaan. De reportage over de alge
hele situatie in Indonesië die op 11 fe
bruari j.l. werd uitgezanden, is aange
kocht door de BRT en Zwitserland. De
uitzending van 19 februari, waarin de
Brandpuntploeg in direct contact kwam
met Soekarno, is aangekocht door de
BRT, Zweden en Noorwegen. Deze re
portage werd overigens nog door een
groot aantal andere landen uitgezonden,
o.a. in Engeland door de BBC.
Het probleem Cyprus is gegroeid uit de tegenstelling tussen twee principes:
zelfbeschikking en speciale rechten voor de minderheid. De Griekse Cy
prioten, die tachtig procent van de bevolking uitmaken, wensen ln grote meer
derheid Enosis (aansluiting van Cyprus by Griekenland). Dat was de achter
grond van de strijd die in 1954 door de EOKA onder leiding van generaal Gri-
vas en met steun van aartsbisschop Makarios tegen het Britse bewind op Cyprus
begon.
De Turken hebben zich van het begin af tegen Enosis verzet en hebben zich
nimmer aan de meerderheidsregel willen onderwerpen. In 1960 bleek onafhan-
keiykheid slechts binnen het bereik van Cyprus te liggen als het een Grondwet
aanvaardde, waarin de Turken als een zelfstandige gemeenschap werden erkend.
Zo had de Turkse vice-president het recht van veto over de buitenlandse politiek,
defensie en veiligheid. Bovendien was bepaald dat Cyprus zich niet by een andere
natie kon aansluiten als garantie tegen Enosis.
De Grondwet zelf kon ook niet gewyzigd worden uit vrees dat hierdoor het
kunstmatige evenwicht tussen Grieken en Turken zou worden verstoord ten gun
ste van de Grieken. De Griekse Cyprioten hebben deze „doodgeboren" Grondwet
^jianvaard met de duldelyke bedoeling deze zo gauw mogeiyk buiten- spel te zet
ten. Als argument werd hiervoor naar voren gebracht dat de Grondwet Cyprus
was opgedrongen.
NICOSIA Cyprus leeft in de
greep van de angst. Slechts de aanwe
zigheid van een strijdmacht van de
Verenigde Naties staat er borg voor,
dat kleine incidenten tussen Grieken
en Turken niet uitgroeien tot gevech
ten op grote schaal.
Het belang van de aanwezigheid van
deze internationale troepenmacht springt
duidelijk in het oog wanneer men be
seft dat nieuwe onlusten tussen de twee
gemeenschappen tot een militair tref
fen tussen Griekenland en Turkije zou
den kunnen leiden, die met handen en
voeten aan het probleem Cyprus zijn
gebonden.
Onlangs nam de spanning op het ei
land weer toe, toen bekend werd dat
de Cyprische president Makarios lichte
en zware wapens, waaronder twintig
tanks, in Tsjecho-Slowakije had besteld
MAKARIOS
wapens
Onmiddellijk achter de Storeblats-
brug prijkt op het Deense verlanglijst
je een verbinding over de Sont naar
Zweden en daarmee naar Noorwe
gen. Na jarenlang geharrewar zijn De
nen en Zweden het zoetjesaan eens ge
worden dat deze Europese sleutelver-
binding moet worden aangelegd tussen
Kopenhagen en Malmö via het eiland
je Saltholm.
Vooral de Denen zijn voorstanders
van deze verbinding brug, tunnel
of een combinatie. Hun buren waren
aanvankelijk, vooral met het oog op
de kosten, het meest geporteerd voor
een brug tussen Helsingör (Den.) en
Halsingborg (Zwed.) waar de Sont
slechts drie kilometer breed is. Het
Deense argument dat de verbinding
het meest rendabel zou zijn tussen
grote steden, vond tenslotte gehoor.
Nijver proberen de Denen van hun
plan een Scandinavische zaak te ma
ken. Alle Noordse landen hebben het
grootste belang bij deze verbinding,
betogen zij niet ten onrechte. De kos
ten van het project zullen naar men
verwacht, nog aanzienlijk hoger zijn
dan van de Grote-Beltsbrug.
Het gemakkelijkst uitvoerbaar lijkt
nog de bouw van een brug tussen 't
Zuiddeense Lolland en het Wesduitse
Fehmarn. De 18,5 kilometer tussen
Rodby en Puttgarden de Vogeltrek-
l~\e Denen bruggebouwers van allure bereiden zich langzaam maar
U zeker voor op de uitvoering van drie gigantische projecten die hun land
moeten verheffen tot brug tussen Scandinavië en het continent.
Dë plannen voor een verbinding over de Sont naar Zweden, een brug over
de Oostzee naar West-Duitsland en de overbrugging van de Grote Belt die hun
koninkrijk in tweeën deelt zijn goeddeels gereed. Alleen de miljarden die
ervoor nodig zijn ontbreken nog.
Uiteindelijk echter zullen de laatste
bruggen de belangrijkste schakels wor
den in het internationale verkeer. Let
terlijk zullen zij de laatste kloven over
bruggen in de Europaweg 4, die voert
van Helsinki via Haparanda aan de
Zweeds-Finse grens, via Stockholm,
Kopenhagen, Hamburg, Frankfurt, Ba
zel en Madrid naar Lissabon. De tun
nel onder 't Kanaal zal het tegen die
tijd mogelijk maken onderweg af te
slaan en rechtstreeks door te rijden
naar Londen.
Voorlopig nog toekomstmuziek. Ook
voor de tientallen Deense en buiten
landse bedrijven die nu al op het vin
kentouw zitten in afwachting van de
graantjes die zij denken mee te pik
ken als het geld voor de bruggebouw
eenmaal gaat vloeien.
Deense firma's maken voorshands
kans het grootste deel van de opdrach
ten in de wacht te slepen. Zij heb
ben immers in eigen land en daarbui
ten getoond iets te kunnen presteren.
Tot het gereedkomen van de Neder
landse Oosterscheldebrug bezat Dene
marken met de Storströmsbrug, tussen
Seeland en Falster sinds 1937 de lang
ste brug (3211 meter) van West-Euro
pa.
Vorig jaar opende de Deense kroon
prinses de 1220 meter lange Svend-
borgsundbrug, de laatste schakel in 'n
keten van drie bruggen tussen Funen
en Langeland. Eind 1965 werd de bouw
aanbesteed van een tweede brug over
de Kleine Belt, tussen Funen en Jut
land. De oude brug 1178 meter
lang, gebouwd in 1935 kan het ver- A
keer niet vlot meer verwerken. De
nieuwe verbiding een hangbrug van
duizend meter voor 50 miljoen gulden
zal in 1969 klaar zijn.
De ervaring, tegen die tijd opgedaan
kan dan wellicht van pas komen aan
de Grote Belt.
Hier laats Shakespaere zijn Hamlet
spelen. Het slot Kronborg aan de Sont
bij Helsingör. Het is een jaarlijkse
trekpleister voor vele Britten.
Soms doet Kopenhagen verrassend
Nederlands aan. Hier het Raadhuis
plein in Kopenhagen met rechts het
raadhuis.
Na tientallen jaren piekeren en re
detwisten tussen voor- en tegenstan
ders staat het plan om een brug te
slaan over de achttien kilometer bre
de Grote Belt nu het dichtst bij ver
wezenlijking. Het Deense ministerie
van verkeer beschikt dank zij een in
ternationale competitie over 1955 ont
werpen van bruggen en tunnels. Minis
ter Svend Horn betaalde er vorige
maand in totaal een klein miljoen gul
den aan prijzen voor. De minister kocht
negen ontwerpen voor 250.000 gulden
per stuk.
De beslissing dat de Storebaltsbrug
zal worden gebouwd is in principe ge
nomen. Technisch zijn er geen pro
blemen. De staatscommissie die de
plannen coördineert, discussieert met
het oog op de mogelijke vaart van de
toekomstige mammoettankers van 'n
half miljoen ton door de Grote Belt
zelfs over afstanden tussen de brug-
pijlers van vijfhonderd tot zeshonderd
meter. Het brugdek zou dan zo'n ze
ventig meter boven het water moeten
hangen. Op die wijze zijn zelfs de
diepste plaatsen van de zeearm 72
meter! geen hindernissen meer.
De onvoorstelbaar hoge bouwkosten
vormen tot nog toe echter een onneem
bare barrière. De prijs voor de brug
wordt geschat op ten minste anderhalf
miljard gulden. Heffing van tolgelden
zal onontkoombaar zijn. Veel bezwaar
zullen de Denen daar overigens wel
niet tegen maken, want de veren die
nu de verbindingen tussen Seeland en
Funen onderhouden, zijn allerminst
goedkoop. De tijdwinst staat boven
dien voorop. Jutland en Funen ko
men uren dichter bij Kopenhagen te
liggen.
route wordt nu nog onderhouden
door vier robuuste veerschepen die
tientallen treinwagens en honderden
auto's tegelijk kunnen overzetten. Des
winters gaat dan nog, maar 's zomers
staan er al gauw tientallen automobi
listen op hun beurt te wachten. En
evenals bij de Grote Belt groeit de
verkeersstroom gestaag.
Een particuliere studiecommissie
opgericht in Duitsland heeft uitge
werkte plannen klaar liggen voor de
bouw van een 18,5 kilometer lange en
68 meter hoge hangbrug, die circa 1,3
miljard gulden zou moeten kosten.
Bouwtijd bijna 6 jaar.
De studiecommissie is gevormd door
de Vereniging Fehmarn-Lolland, die
uitsluitend is opgericht om de brug te
slaan. De voorzitter is een Hamburger,
leden zijn bedrijven uit verscheidene
Europese landen, waaronder Neder
land. Zover strekken de plannen dat
zelfs is gedacht aan kabels en pijp
leidingen voor elektriciteit, drinkwater
en aardgas via de brug. Voor de fi
nanciering is gedacht aan een inter
nationale lening op lange termijn.
Maar eerst zal de brug over de Gro
te Belt er moeten komen. Deze gigan
tische oeververbinding zal het Deense
eilandenrijk aanzienlijk versterken. De
route Kopenhagen - Esbjerg, aanvoer
lijn van de Deense - Britse handel, is
van vitaal belang. Eerder gereedko
men van bruggen over de Sont en de
Oostzee zou Denemarken min of meer
in tweeën splitsen.
