Telg uit bekend Renswouds
geslacht schreef boek over
verzetsstrijd in
oorlogsj
aren
m
fP BEUK ER EEHS OttEB
Waar
verzets-
verhaal
:Ffl"
5
SCHAKEN f door H. KRAMER
Overval
Zingen
Belevenissen
Rood bloed
DAMMEN
BRIDGE
CRYPTOGRAM
dirk van dar voort
door J. M. BOM
DUBIEUS
door H. W. FILARSKI
Na vijf jaar oorlog, ja zelfs bijna een kwart eeuw daar
na is het verzet tegen alles wat maar fascistisch is bij
Dirk van der Voort te Velp nog niet gebroken. Lichame
lijk is hij een man van 66 jaar, lang niet meer honderd
procent, maar geestelijk is hij op dit punt even onverzet
telijk als toen hij 25 jaar geleden als hoofd van een ver
zetsgroep in de Gelderse Vallei overvallen leidde op bon-
transporten, Joden en onderduikers een veilige schuil
plaats bezorgde of sabotagedaden verrichtte. Maar een
klein deel van deze belevenissen staan zwart op wit in
het boek „De Commandant", dat onlangs verscheen bij
uitgeverij „Pegasus" te Amsterdam. In een ruimzittende
trui, zijn onafscheidelijke sigaret tussen de vingers, licht
Dirk van der Voort of Ome Jan, zoals zijn mede-verzets
strijders hem kennen toe, hoe hij kwam tot het schrijven
van dit boek.
Wie is deze Dirk van der Voort?
In. het voorwoord licht hij zijn eigen
doopceel. Ik ben in 1901 te Renswou-
de geboren, als eerste zoon in een arm
koopmansgezin. Mijn vader was var
kenskoopman en had ook een tijd lang
een water- en vuurzaak in Utrecht.
Daar kon men voor een halve of hele
cent warm water kopen voor de was of
om koffie te zetten. In Utrecht ging ik
voor het eerst naar school. Doordat
mijn ouders vaak verhuisden ben ik in
de zes jaar dat ik wat moest leren op
wel tien verschillende scholen geweest,
wat voor het leren niet erg bevorderlijk
was. Ik kwam bij iedere klasse-over-
Als kind merkte ik al, dat het thuis
geen vetpot was, ja er was soms bitte
re armoede. Toen ik de school had af
gelopen ging ik direct aan het werk bij
een groentekweker, voor dag en nacht:
vijftig cent per week met de kost. Toen
brak de oorlog 1914-1918 uit. Ik kreeg
bij de kweker ontslag en ging naar
huis. Mijn vader kon ook niets verdie
nen met de varkenshandel en nam mij
in 1915 mee naar Duitsland, waar wij
in Sterkenrade op de Gute Hoffnungs-
hütte gingen werken. Mijn vader ging
elk weekend naar huis, ik ging eens in
de maand. Het eten werd in Duitsland
steeds schraler.
In het laatst van 1920 kwam ik weer
in Nederland terug. Ik kreeg direct
werk: bomen zagen voor mijnhout. Ik
werd toen lid van de moderne bond,
het NVV. In 1921 ging ik naar de mijn
streek en werkte daar aan de woning
bouw Steenberg in Hoensbroek, waar
ik aan een staking voor meer loon deel
nam. Ik werd door de patroon ontsla
gen, omdat ik op het werk de arbei
ders had toegesproken en opgewekt het
werk neer te leggen. Mijn spaarcenten
waren al gauw op en ik zwierf van
dorp tot dorp, zo nu en dan bij een
boer werkend voor wat eten. Ik sliep
een half jaar in hooibergen. Eindelijk
kreeg ik een kans werk te vinden als
mijnwerker in de staatsmijn Emma.
Daar werkte ik tot 1927 en nam toen
ontslag.
Inmiddels had ik mijn vrouw leren
kennen en werd een zoon geboren. Ik
ging in Velp wonen, ventte met appels
en peren, verkocht margarine, maar
trots al mijn sjouwen was het steeds
armoe. Daarna ging ik op de steenfa
briek werken en nog later als opper
man in de bouw. Omstreeks die tijd
werd ik lid van de SDAP.
Toen begon de crisistijd. Ik was niet
zo vaak werkloos, maar het fascisme
begon in Duitsland de kop op te ste
ken en ik zag dat als een grote vraag
voor het Nederlandse volk. Ik merkte
ook, dat de leiding van de SDAP, te
slap was om van de anti-fascistische
krachten, die in het volk leefden ge
bruik te maken. De SDAP gaf in die
tijd een blad uit „Vrijheid, arbeid,
brood" maar daarin werden de com
munisten nog scherper aangevallen dan
het fascisme.
Ik begon de communistische wereld
overtuiging te bestuderen en sloot mij
in '33, toen Hitier aan de macht kwam,
bij de communistische partij aan. In
de crisisjaren werkte ik mee in de
strijd voor de lotsverbetering van de
werklozen. Ik was toen tweede voorzit
ter van de NVV-bouwvak, afd. Velp.
Steeds meer kwam ik in verzet tegen
de slappe houding van de NW-hoofd-
bestuurders en de SDAP-leiding. Ik
werd uit het NW geroyeerd. Toen
brak de tweede wereldoorlog uit en ik
besloot als communist mijn plicht te
doen voor de vrijheid van mijn vader
land, want ik wist dat er in Nederland
een betere samenleving mogelijk was."
Tot zover het doopceel van Dirk van
der Voort in zijn voorwoord van het
boek ,,De Commandant".
Al gauw na het uitbreken van de oor
log werd er door de bezetter belang
stelling getoond voor de antecedenten
van Dirk van der Voort omdat hij
voor de oorlog verschillende Duitse
emigranten hulp had verschaft. De be
langstelling nam toe naarmate Van der
Voort zich intensiever ging bezighouden
met het drukken en verspreiden van il
legale bladen en het verrichten van sa
botagedaden Hij kwam in Renswoude
terecht waar hij in contact kwam met
dokter J. H. Renken uit Scherpenzeel,
die hem bij het formeren van de ver
zetsgroep behulpzaam was.
Geleidelijk aan kreeg de groep ge
stalte. De eerste bonoverval was in
Renswoude. Dirk van der Voort geeft
hiervan in zijn boek de volgende be
schrijving:
„Bij het bureau aangekomen gingen
we met zijn vieren naar binnen. Er zat
een twaalftal ambtenaren. Ik gelastte
hen de handen omhoog te steken. De
anderen begonnen hen te binden met
touw, dat we hadden meegebracht. Ach
ter in een hoek zat een ambtenaar, die
zijn handen onder de tafel hield. Ik ge
lastte hem nogmaals zijn handen om
hoog te steken. Hij deed echter net of
hij mij niet hoorde. Ik stapte naar
hem toe en gaf hem met de kolf van
mijn revolver een klap op zijn hoofd.
Toen gingen zijn handen wel omhoog".
Na een korte onderbreking van zijn
verblijf in Renswoude keerde Van der
Voort weer in zijn geboortedorp terug.
Daar werden plannen uitgebroed voor
een volgende overval op een bonnen
transport, Nu ging het om een trans
port van Barneveld naar Scherpenzeel.
„Het transport stond onder politiebe
waking. Door mijn verbinding met dok
ter Renken kwam ik te weten wanneer
het precies zou plaats vinden. Ik ging
er een paar dagen alleen op uit om te
verkennen waar wij het transport het
beste zouden kunnen overvallen. Het
beste leek mij een plek halfweg Barne-
veld-Scherpenzeel in de buurt van de
boerderij Klein Orel. Daar was een bos
je waar we ons konden verschuilen.
Tevens was er een goede aftocht n?o-
gelijk over allerlei binnenwegen naar
Renswoude. Joco, George, Jack, Ben,
Kappie en ik zouden elkaar op de dag
van de overval op de viersprong van
Renswoude ontmoeten. Ze waren alle
maal op tijd. Wij door binnenwegen
naar het bosje bij Klein Orel. Kappie
zou zich rechts van de weg verbergen
en ons een sein geven als het trans
port er aan kwam. Als het hem voor
bij was zou hij de terugweg naar Bar
neveld versperren. Joco, Ben, George
en Jack lagen een honderd meter ver
der in het bosje. Ik lag in het midden
en zou het eerst op de weg springen
om het transport aan te houden. Zo ge
zegd, zo gedaan. Er kwam een seintje
van Kappie en daar waren ze al bij
mij. Ik trok mijn revolver en gelastte
het transport te stoppen. Ook de ande
ren kwamen op de weg en het trans
port was ingesloten. Er waren twee
agenten bij. De voorste gaf zich direct
over aan Ben, maar de tweede agent
die links in het midden van het trans
port reed. greep naar zijn revolver.
Doordat hij een cape omhad, ging dat
niet zo gemakkelijk. Ik had hem, voor
hij zijn revolver had getrokken wel
driemaal kunnen doodschieten. Deze
agent vluchtte terug in de richting Bar
neveld, maar daar was Kappie op zijn
post en het werd een vuurgevecht tus
sen Kappie en de agent. Ook de men
sen van het transport die de bonkaar
ten in kistjes achter op de fiets had
den, psobeerden te vluchten. Tot over
maat van ramp kwam er ook nog een
paard en wagen tussen te zitten, zodat
wij handenvol werk hadden om te zor
gen dat er niemand wegkwam. Alleen
de gewonde agent kwam Kappie voor
bij. De hele verdere groep werd bij el
kaar in het bos gedreven.
Intussen stonden de jongens op de
kistjes te trappen om ze open te krij
gen, maar ik zette de revolver op de
sloten, trok af en open gingen de kis
ten. Drie van ons laadden de bonkaar
ten in de fietstassen. De andere drie
zorgden voor bewaking.
de comman
dant
Toen we alle bonnen in de tassen
hadden en ik het sein wilde geven er
vandoor te gaan, zei Kappie: „Die
ambtenaren moeten eerst „Oranje Bo
ven" zingen". Ik vond dit tijdverspillen
maar liet Kappie toch zijn gang maar
gaan. En zo klonk daar in het bos het
„Oranje Boven" onder dwang van Kap-
pie's revolver.
Enige tijd later werd Dirk van der
Voort op een onderduikadres in Epe
gesnapt. Hij werd opgesloten in Arn
hem waar hij door de beruchte SD op
onmenselijke wijze werd verhoord.
„Om een uur of zes werd ik op de
gang in een cel gestopt. Geen eten of
drinken. Er kwam van slapen niet veel
terecht, ook was ik nog steeds geboeid.
Alle botten deden mij zeer. Hoe laat 't
was weet ik niet, maar ik hoorde ram
melen met een emmer. Een uur later
ging mijn celdeur open en ik zag een
SD'er, die mij 's nachts al was opge
vallen omdat hij niet sloeg of schopte.
We zullen deze SD'er X noemen, want
ik weet zijn naam niet. 's Middags te
gen een uur of drie werd ik door X
uit de cel gehaald en naar een kamer
gebracht waar nog een viertal SD'ers
waren. Van den Berg, een Nederlandse
SD'er had de leiding van het verhoor.
Weer meer klappen dan vragen. Ik
werd meegenomen naar een kelder en
daar zo afgeranseld, dat ze die dag
niets meer met me konden beginnen".
Van der Voort kwam hierna in Ha
ren terecht waar hij werd opgesloten
in de dodencel. Vandaar ging hij op
transport naar het concentratiekamp te
Vught, waar hij enkele maanden later
wist te ontsnappen. Via Krimpen aan
de Lek kwam hij op een onderduik
adres in Veenendaal terecht vanwaar-
uit hij opnieuw deelnam aan de ver
spreiding van illegale lectuur en het
voorbereiden en uitvoeren van sabota
gedaden en bonovervallen.
Nog later deed de groep na de
herformering een geslaagde overval
op de drukkerij van de Schoonhoven-
se Courant waar het personeel onder
bedreiging verplicht werd illegale lec
tuur in een deel van de krant op te
nemen. Tot het einde van de oorlog
bleef Van der Voort uit handen van
de Duitsers alhoewel het verschillen
de malen een dubbeltje op zijn kant
was.
„Er zullen weinig auteurs zijn, die
schrijven zoals ik dat heb gedaan, maar
ik ben dan ook geen schrijver", zegt
Dirk van der Voort, zittend in een ge
makkelijke stoel in zijn woning aan de
Looierstraat te Velp. ,,Het zal onge
veer zes of zeven jaar geleden zijn, dat
ik pastoor Schaars tegen het lijf liep.
Hij zei tegen me: schrijf eens een
boek over je belevenissen uit de oor
log. Niet uit winstbejag, sensatiezucht
of zelfverheerlijking, maar louter en al
leen om de tegenwoordige jeugd ken
nis te laten nemen van de opofferingen
die velen zich hebben getroost om nu
van de vrijheid te kunnen genieten.
Of ik nu al tegenwerpingen maakte
en aanvoerde, dat ik geen schrijver
ben (alles wat ik kgn heb ik mezelf
moeten leren) hij bleef aandringen en
ook verschillende oud-verzetsstrijders
vonden dat ik dat best kon doeh.
Ik heb me tenslotte gewonnen gege
ven. Iedere keer als ik wat geschreven
had raakte ik er over aan de praat
met de ex-Scherpenzeler Wim Westra
Hoekzema en dokter Renken uit Scher
penzeel. De een wist zich dit nog te
herinneren, de ander dat, met het ge
volg dat het oorspronkelijke manu
script nog wel eens werd gewijzigd.
Ans Bremer heeft het voor me ge
tikt en toen heb ik heel wat moeite
moeten doen om het uitgegeven te krij
gen. Verschillende uitgevers zonden 't
terug totdat ik bij Pegasus in Amster
dam terecht kwam. Ik wilde er niets
aan verdienen en kon er zodoende vre
de mee hebben dat ik als honorarium
zes boeken zou ontvangen. Dat is ook
de reden dat het boek maar f 7,90 kost.
Wanneer ik het gebruikelijke honora
rium voor het boek ontvangen zou heb
ben had het zeker ruim tien gulden ge
kost.
Is de heer Van der Voort alleen ge
komen tot het schrijven van dit boek
omdat hij de hedendaagse jeugd wil in
formeren met welke offers de vrijheid
werd verkregen of hebben er nog an
dere motieven een rol gespeeld?
Ja zeker, zegt hij. Het weer opleven
van het Duitse fascisme Is ook aanlei
ding geweest om ja te zeggen tegen de
mensen die er bij me op aandrongen
om het boek te schrijven. Als ik men
sen aan de macht zie komen als een
Kiesinger, een Strauss en een Kiel-
mannsegg als opperbevelhebber van de
NATO, dan kan men met een gerust
hart stellen dat het Duitse fascisme
nog lang niet dood is. Deze Duitse mi
litaristen kunnen geen werkelijke demo
craten zijn en ik zal geen gelegenheid
ongebruikt laten om de mensen op het
potentiële gevaar van het weer oplaai
ende Duitse militarisme te wijzen.
Mijns inziens wordt hiervan het bewijs
geleverd doordat men in Duitsland be
paalde noodstandswetten in het leven
wil roepen. Deze wetten kan men naar
eigen inzicht toepassen en betekenen
een wezenlijk gevaar voor de democra
tie".
Van der Voort is sinds 1933 steeds
communist gebleven. „Ik heb 'n spreuk
voor mezelf", zegt hij: „Ik ben met
rood bloed in mijn aderen geboren, heb
geprobeerd als socialist te leven en
hoop als communist te sterven". De
mensen hebben een verkeerde voorstel
ling van het communisme, vindt hij.
Dat komt doordat ze te eenzijdig lezen.
Hun gedachten over het communisme
baseren ze op toestanden achter het
IJzeren Gordijn, maar ze vergeten, dat
toen de Communisten daar aan de
macht kwamen er heel wat andere toe
standen heersten dan thans hier. „Overi
gens ben ik de vaste overtuiging toege
daan dat het kapitalisme bezig is zijn
eigen graf te graven door zijn winst
honger en steeds 'intensiever wordende
concurrentiestrijd."
Ondanks deze denkbeelden pleit het
voor de Schrijver, dat hij de gelegen
heid om in het boek communistische
propaganda te maken ongebruikt heeft
gelaten. Het is louter een verhaal over
de belevenissen van „De arenden van
de Gelderse Vallei" zoals de verzets
groep van Ome Jan wel werd ge
noemd. Het is een onopgesmukt ver
haal, gespeend van alle romantiek. Hij
gebruikt geen grote woorden. Hij be
schikt er niet eens over.
Eén bezwaar is er tegen dit werk.
Het vermeldt weinig data van de ver
schillende gebeurtenissen. Was dit wel
het geval geweest dan was de histori
sche waarde nog groter geweest.
DE Zuidslaaf Bdris Ivkov (33) is
een bijzonder sterk grootmeester
zonder dat hij echter tot de tien
sterkste spelers ter wereld behoort.
Dat bleek o.m. in het toernooi'te Santa
Monica, waarin hij negende werd van
de tien die er aan deelnamen.
Dat bleek ook in zijn tweekamp tegen
Larsen (kandidaten toernooi 1965)die
hij met 5>/«—2'/t kansloos verloor. Zodra
er echter een toernooi wordt gehouden
zonder een v&n de topspelers. is dezelfde
Ivkov onweerstaanbaar.
In het zonetoemooi te Vrnjacka Barna
werd hij eerste zonder een partij te
verliezen. Hij verzekerde zich daardoor
opnieuw van een plaats in het interzo
nale toernooi. Hieronder een fraaie par
tij van Ivkov tegen onze landgenoot Zui-
dema. die met een score van 7'/i uit 17
de veertiende plaats bezette.
Wit: C. ZUIDEMA. Zwart: B. IVKOV.
(Vrnjacka Banja 1967).
Spaanse opening.
1. e2-re4. e7—e5 2. Pgl—f3. Pb8-cS 3.
LH—b5, a7—a6 4. Lb5-a4. d7-d6 5. 0-0.
Lc8d7
(Het degelijkste antwoord. Met het
scherpe 5Lg4 6. h3. h51? zijn tot
dusver geen duidelijke resultaten be
reikt).
6. c2c3. (Ook de witspeler kiest een
degelijke opzet anders had hij wellicht
het gambiet 6. d4. b5 7. Lb3. Pxd4 8.
Pxd4, exd4 9. c3l als uitgangspunt voor
de komende strijd gekozen).
NOOIT DOEN!
6Pg8—f6 7: Ddl—e2. IJ8-e7 8.
d2d4, 0—0 9. La4c2! (Een stelling die
bekend is uit de theorie, maar die ge
woonlijk op een geheel andere wijze
ontstaat, nl. na 4Pf6 5. 0—0, Le7
6. De2, d6 7. c3, Ld7 8. d4. 'O-O 9. Lc2.
Het onderkennen van dergelijke verwisse
lingen in de volgorde der zetten is een
kenmerk van de- betere speler. Het is
een van de redenen waarom een leek
zich nooit mag laten verleiden om een
boek over een opening te schrijven!).
9Tf8e8 10. d4d5, Pc6—a7 11.
C3—C4 C7—c5 12. h2—h3, g7—g6 13.
Kglh2, Pf6h5 14. g2—g4 Ph5-t4
15. Lclxf4. e5xf4 16. De2—d2, Le7—f6!
(Deze tussenzet weerlegt de opzet van
wit: de tegenstander krijgt het knoop
punt e5 vast in handen.)
17. Pblc3. Lf6e5 18. Pf3xe>. dSxeS
19. f2—13. h7—h5! (Ivkov laat er geen
gras over groeien en gaat meteen tot de
aanval over).
20. Dd2—f2, Kg8g7. 21. Kh2—g2.
b7—b5! "(Daarmee gaat zwart ook op de
andere vleugel tot het offensief over. Op
22. Dxc5 kan nu o.a. 22bxc4' 23.
Dxc4, Pb5 volgen).
22. Lc2—d3. b5xc4 23. Ld3xc4. Pa7-b5
24. Lc4xb5, a6xb5 25. b2—b3, Tf8—h8 26.
d5—d6 (Een wanhopige póging om tot
enig tegenspel te komen. Kansloos is
ook 26. Dxc5, Tc8 27. Db4, hxg4, 28. hxg4,
Lxg4! 29. fxg4. Dh4).
26h5xg4 27. I3xg4. Dd8—g5.
(Dreigt direct te winnen door 28...,...,
LXS4 29. hxg4, Dxg4t).
28. Df2—f3
Vanuit de diagramstelling won zwart
snel en overtuigend. Hoe dat gebeurde
wordt aan' de scherpzinnigheid van de
lezers over gelaten. Mocht u het niet
kunnen vinden, dan kunt u de volgende
rubriek afwachten want daarinwordt
het vervolg van de partij gepubliceerd.
IVKOV
abcdefgh
ZUIDEMA
OPLOSSING
In de partij Stein Kholmov was na
37 zetten de volgende stelling ontstaan.
WIT: Kh2. Dg3, Te7. pionnen a2, bJ/
g2, h3, g5.
ZWART: Kg8. Dd5, Tf7. pionnen a5.
bjèr5' volgde: 38. gö—g61, Tfi—f8 (38.
Txe7 7 39. Db8t en mat.) 39.
Dg3C7, Dd5d4 40. Te7f7, Tf8—e8 41.
Tf7—f4, Dd4e5 42. Dc7-^f7t. Kg8—h8 43.
Kh2—hl! en zwart gaf het op mei het
oog op 43Delt 44. Tfl, De5 43.
Df8t! en mat.
HET Is een bijzonder verheugend
verschijnsel, dat de jongere genera
tie zich in de huidige strijd om de
persoonlijke nationale titel zo geducht
doet gelden. En het zijn zeker niet al
leen de opzienbarende successen van een
Wlersma en een Sybrands. die de dam-
wereld met optimisme de toekomst doen
inzien.
Daar is b.v. de nieuwe Zuidhollandse
kampioen Jan Weerheym. Wellicht wat
minder begaafd dan de eerder genoem
den.- heeft hij zich met een geweldig
elan in de slopende slijtageslag, die de
persoonlijke eindstrijd nu eenmaal is.
geworpen Elke partij opnieuw toont een
onwrikbare wil om te winnen. Dat alles
nog niet „haarfijn'.' sluit, mag hem ge
zien zijn leeftijd, zeker niet worden aan
gerekend. Wat deze winstdrang kan bete
kenen, zien we In onderstaande partij
uit de vierde ronde:
Wit: Jan Weerheym; Zwart: Dammis
\an der Staay
1. 32—28 20—25 2. 31—27 19—24f 3.
38—32 17—21; 4. 43—33 2i—26; 5. 49—43
14—19 6. 37—31 26X37 7. 42x31 12—17;
8. 47—42.
Voelt niets voor een tempostrijd. maar
richt alles op een vroegtijdige- aanval: 8.'
7—12:-9. 41- -37 19-14: 10. 34—29. De
consequentie van de agressieve witte op
zet. Ook oude rot Van der Staay weet
echter, waar hij 'zijn kansen moet zoe
ken en blijft bi.1 zijn omsingeling:
1015-20: 11. 40-34 5—10; 32.
44—40 17-22: 13. 28x17 12x21: 14. 50—44.
Vermijdt terecht: 31—26 (19—23) 26x17
(11x311 37x26 of 36x27 (14—19) met ge
vaarlijke keitii.t'Slellinr voor (vit.
14.... 2-7 15. 27—22 18x27; 16. 31x22.
Het nu \olgein e genie wordt algemeen
als gunstig voo. z\va:t beschouwd, maa".
Jonge spelers sr-uikken (gelukkig!) niet
teiug van zulke theoretische dogma's.
167—12: 17. 46—41 1—7: 18. 32—28
12—17. Een moeilijke keus voor zwart.
Misschien was (21—26) te overwegen.
19. 3731! 2126: niet (21—27) wegens
22—18 (13X22) 28-23 (19x28) 35-30
(24X35) 29—24! enz met dam.
20. 41—37 17—21; 21. 37—32 26x37 22.
32X41 21—26 23. 29—23»? (zie diagram).
Hoewel wits voortzetting dubieus ge
acht moet worden, getuigt hij van grote
moed en een onblusbaar optimisme. De
partij wordt nu vrijwel onberekenbaar
en het partijverloop is slechts een van
aeontelbare mogelijkheden.
„23* 7—12: 24 41—37 10—15; 25.
34—29 vrijwel-noodzakelijk 12—17.
Ook zwart weet van geen wijken en
zet zijn omsingeling door: 26. 40—34
8—12; 27. 37—32 13—18: De tang Is ge
reed 28. 22X13 9x18: 29. 42—37 3—9: 30.
48 42.
Weigert de nu nog mogelijke vereen
voudiging door 34—30 (25x34) 29X40 enz
24—30'?* 17-211 31, 36-31 9_13: 32- 31-27
Jammer. Na zijn gloedvol spel had
zwart beter verdiend.
Vo.r de lezers een interessante opga
ve: Wat had u voor zwart hier
gespeeld?
Ook na zwarts minder scherpe voort
zetting blijft het een wirwar van moge
lijkheden, waar wit de beste weg vond:
33. 35x24 19x30; 34. 45—40 30—35: 35.
28—22 11—17: 36 22x11 6X17; 37. 33—28
4-9: 38. 29-24!
Een fraai positieoffer: 38. 20x29: 39.
39-r-33 14-20; 40. 33x24 10x29: Na (20x29)
volgt 29—22 met goed spel.
41. 24X33 2C—24: 42. 43—39 24-30: 43.
33—29 9—14; (4 38—33 15—20; 45. 42—38
12—18 en wit incasseerde de punten door
46. 29—23 18x29; 47. 33x15. N? nog enige
zetten gaf zwart op. Een spectaculaire
partij!
■OPLOSSING
Oplossing vorige probleem.
41M43t:<9Hs°te)kStra: 26. 27. 30. 31. 33. 34. 35,
jgZwart.^tWlersma: 7. 9. 10. 12. 10. 17. 18.
wit had hier moeten spelen 41—37! en
zwart kan geen profijt trekken van de
gedeplaceerde schijf 31 bv. (18—23)
33—33
Belet 12—18 door 26—21 en 37—32. Na
(9—14) volsrt 37—32! Belet weer (12—18)
door 26—21 en na b.v (10—15) volgt
verrassend 32—27!! (23x21) 34—39!
Ook andere spelgangen geven voor
zwart geen beter resultaat.
Een beetie elementaire kennis van de
kansberekening is noodzakelijk om
het Zweedse partijtje (dd 18 maart) op
de beste manier te kunnen ontwikkelen.
4 V7652
O 109
O 7
A AH854
4
B 8
O
Z 1
2
4
H 1094
0
874
653
0
A B 9 64
O
H 106 3
V 10 8
êm
B 9
A3
VAHVB2
V52
A 732
Zuid gev„ NZ kwb. Zuid een harten
noord een schoppen zuid drie harten
noord vier harten.
Tegen vier harten speelt west harten
atfht voor. Zuid heeft twee redelijke
spelmogelijkheden: a) de klaverkleur
vrijspelen of b) de schoppenkleur ont
wikkelen.
Met open kaarten ziet u dat a) gelukt,"
namelijk als in slag 2 vanuit noord met
een een kleine klaver wordt gespeeld.
Is klaver (klein) spelen ook in theorie
de beste aanpak? De vijf ontbrekende
klaveren moeten dan 32 verdeeld zijn
en daarop bestaat 68% kans. De omstan
digheid dat west met een singleton kla-'
ver wel met die kleur had kunnen uit
komen of met een vijfkaart klaver de
kleur geboden zou zijn factoren die
dit- kanspercentage feitelijk nog vergro
ten laat ik buiten beschouwing
Indien zuid op de schoppenkleur af
gaat (schoppenaas en schoppen na)
slaagt hij wanneer de zes uitstaande
schoppens 33 Zijn verdeeld, waarop
slechts 86% kans bestaat.
Daaraan mag toegevoegd worden .de
kans dat west schoppenheer heeft bij een
mogelijke 4:2 verdeling van die kleur.
Bij een kans van '48% op die verde-.
ling, bestaat er 24% kans dat west inder
daad schoppenheer (vierde of tweede)
bezit. Het totale winstcijfer van „spelen
op de schoppens" bedraagt dus 60%.
zodat deze speelwijze <b) iets minder
kansrijk is.
Nu vindt men dat natuurlijk niet alle
maal aan de bridgetafel en 99% van de
bridgespelers past helemaal geen kans
berekening toe en speelt op intuïtie (er
varing).
Toch is het goed er iets van af te we
ten, al was het alleen maar 'dit ezels
bruggetje:
„Wanneer u vijf kaarten in een kteur-
mist. hoe groot is dan de. kans op een
2 3 verdeling? Ongeveer 2/3 ten hon
derd!
Indien u dit onthoudt, is zo'n spel niet
zo lastig meer het aanspelen van kla
veren geeft ruim .2/3 winstkans (precies.
68%), terwijl een ervaren speler moet
kunnen begrijpen dat. er' zeker geen
twee kansen op. drie aanwezig zijn, dat
het vrijspelen der schoppens zal slagen.
VAN HET BUITENHOF
Het onlangs gehouden toptoernooi van
het Haagse Buitenhof blonk weer
uit door goede organisatie en een uitste
kende bezetting. Amsterdams jeugdpaar
Rebattu Jr.Sint won de' eerste prijs,
de Rotterdamse combinatie Haver Jr.—
Kallos werd tweede, deinternational*
Kokkes—mr. C.-KaiSer was derde.
Toen de (latere) winnaars en de nuipJ
mers twee elkaar ontmoeten, kon het
Rotterdamse paar-slechts in-'het laatste
spel voordeel boeken. Dat gebeurde toen
Sint een moeilijk contract minder juist
afspeelde 'en zijn «tegenstanders daarvan
uitstekend profiteerden. Wat 'cloet u??
4 AB73
V 5
OAB9864
A 76
N
W O
Z
A HV4
V A963
O V103
VJ09
West gever
'Niemand kwetsbaar.
West en noord pasten r— oost één kla
ver zuid doubleerde west paste
noord' deed het conventionele l-od van
vier harten.dat zijn partner (nadat oost
paste) verplichtte tot zuid vier schop
pen -T- einde.
•Tegen vier schoppen komt west uit
met harten zeven en -oosts hartenboer
forceert zuids hartenaas. Slag 2 was voor
schoppenheer iedereen bekende en
in slag 3 volgde ruitenvrouw, west de
ruiten twee, noord de vier en oostde
ruiten vijf. Hoe verder?? Op 1 april de
uitslag.
HORIZONTAAL:
1. net niet (5)
4. oppassende oppassen (5).
9. Botjes (7).
11. deze vogel is groter dan 15 cen
timeter (7)
12. dat is best (4)
13. zij wonen het dichtste bij (5)
14. Als je het er "niet in ziet is het
een gat (4)
17. reeds voor (5)
19. dit is cultureel werk (5)
21. wat dit is,' is men tijdelijk kwijt
(7)
22. Falstaff is zijn testament (5)
23. dit is naar beneden C5)
27. bedriegelijk slim (4)
28. ronde afsluiting in een flesje
(5)
29. het paard in -het vestjeszakje
(4)
32. schoppen en graden in huis
(7>
33. het achterwege laten van de sui
keroom kan voor zijn familie heel
voordelig zijn (7)
34. in een roei'boot hoüdt men niet
van deze vis (5)
35. pleegt haast onhoorbaar te val
len (5)
VERTIKAAL:
2. zo te horen liggen de Verenigde
Staten in Limburg (7)
3. dit mag men nooit ernstig ne
men (4)
5. hij huist in al zijn nakomelin
gen (4)
6. rtiobiele bungalow (7)
7.' dit dier is aan zijn kop in orde
(5)
8. De bekkenslag aan de deur
(5)
10. de beste zijn niet aan boord
(11)
11. lusthof der landlopers (11)
15. dat dier laat over zich lopen
(5)
16. vreemd loon (5)
18. daar heeft men zich maar aan
te houden (3)
20. dat is een zekere (3)
22. wie daar is kan goed zien (7)
24. rustplaats der hardlopers (7)
25. natte Slag (5)
26. winkelende vorst (5)
30. klinkende wig (4)
31. dat is een afhangende zaak
(4)
Oplossing vorige
kruiswoordraadsel
horizontaal: 1. bate, 4. bijstand. -9.
stel, 13. Ate, 14. re, 15.. -sol, 16. ik, 17.
opa, 18. long, 20. la, 22. me, 23. hoen, 24.
tevens, 26. nanoen, 28. tin, 31. geloken,
33. patroon, 36. in,. 37. sta. 39.' ik, 40. we,
42. do. 44. stelt, 46. Ee. 47. la, 48. esp, 49.
.Nederland, 50. uur, 51. t.t., 52. ss., 53.
griep, 54. es. 56. id., 57. ui, 59. Nes, 61.
td„ 63. noteren, 65, betonen, 67. Urk, 70.
tenger. 72. orpren. 76. teen, 78. as, 80. al,
81. nest. 83. are. 84. ga. 85. ale. 87. ei, 88.
eer. 89. park. 90. nodigen. 91. anno.
VERTICAAL: 1. balk, 2. A.TiO., 3.
tent,- 4. beleven, 5. ss., fi. ton. 7. al, 8.
dienaar, 11. Epe, 12. land, 19.
gewond, 21. An, 22. ma, 23. herrie. 25. st,
26. N.N., 27. te, 29. interieur. 30. ho, 31.
geweten, 32. li. 34. o.k., 35. Naarden. 37.
stern. 38. alles. 41. Est' 43. ons. 44. S.D.G..
45. tap. 46. Ede. 47. lui. 52. sieren. 55.
storen. 57. ut. 58. vergaan, 60. Tegeien.
62. dn., 64. Ob. 66. es, 67. Ur, 68. k.o.,
69. star 70. teer, 71. es. 73. Ra, 74. neen.
75. stro, 77. era. 79. Eli, 82. sen, 85. ad.
86. eg.
