Grieken vrezen dictatuur
van militairen zeer
WEG
KALE, GERAFELDE,
ONMODIEUZE,
KREUKELIGE
REGENJAS!
LEVE NIEUW
Na grootse uitvaart
sobere begrafenis
koelkasten
BOHNE VOOR
GERECHT
t mm
V.S.: geen
jagers zijn
neergehaald
Ontwikkelingshulp
Koning nimmer zo gehaat
Svetlana schrijft
memoires
tm
iliï
I
VAN ONZE LEESTAFEL
Ontelbaren bij laatste gang dr. Adenauer
lekkerrrr koud
INSPIRATIE
wyers
METAMORFOSE
DICTATUUR
VERRAST
HAAT
POKER
Anti-Maoïsten
vrijgelaten
AARZELING
TE VOET
WOENSDAG 26 APRIL 1967
FRANKFORT Een rechtbank in
Frankfort in YVest-Duitsland is giste
ren begonnen met het tweede grote
euthanasie-proces tegen Duitse oor
logsmisdadigers. Vier' leiders van de
nationaal-socialistische organisatie T-4
uit de Tweede Wereldoorlog, die wor
den beschuldigd van gemeenscliappely-
ke moord op duizenden geestelijk of
lichamelijk gehandicapten, staan te
recht.
By een eerder gehouden soortgelijk
proces pleegden enkele verdachten
zelfmoord of stierven tijdens hun ge
vangenschap.
De hoofdbeklaagde van het Frank-
forter proces is de 64-jarige advocaat
dr. Gerhard Bohne, die in november
1966 na een langdurig juridisch steek
spel door Argentinië aan West-Duits-
land werd uitgeleverd. Hij zou mede
plichtig zijn aan moord op vijftiendui
zend mensen in 1939 en 1940.
De andere verdachten zijn de 62-ja-
rige koopman Reinhold Vorberg, die in
1963 door Spanje werd uitgeleverd; de
57-jarige advocaat Dietrich Allers en
de 64-jarige Adolf Kauffman. Dit drie
tal wordt beschuldigd van moord op
respectievelijk negentig-, vijftig- en
tachtig- tot honderdduizend mensen.
Er zjjn 230 getuigen opgeroepen, van
wie de meesten hebben behoord tot het
personeel van T-4.
HONGKONG Met veel tam-tam
maakte Radio-Peking gisteren bekend
dat de Chinese luchtmacht in de provin
cie Kwangsi twee Amerikaanse straal
jagers had neergehaald. De Ameri
kaanse toestellen van het type F-4b
Phantom, zouden het Chinese lucht
ruim zijn binnengedrongen voor „mili
taire provocaties"
Het Amerikaanse militaire hoofd
kwartier in de Zuidvietnamese
hoofdstad, Saigon, ontkende ten stel
ligste dat Amerikaanse toestellen bo
ven Kwangsi zouden hebben gevlogen.
De provincie Kwangsi grenst aan
Noord-Vietnam. China heeft in het ver
leden maar liefst 428 maal een „ernsti
ge waarschuwing" geuit aan het adres
van de Verenigde Staten omdat Ameri
kaanse vliegtuigen zijn luchtruim zou
den hebben geschonden.
Gewoonlijk worden berichten van
communistische zijde niet tegengespro
ken en onthouden Amerikaanse woord
voerders zich bij dergelijke aantijgin
gen van commentaar. Gisteren zeiden
ze echter: „Deze berichten missen elke
grond. We kunnen niets vinden wat er
in de verste verte iets mee te maken
heeft".
Dat nam niet weg dat het centrale
comité van de Chinese communistische
partij zijn luchtmacht in Kwangsi
prees „voor de grote hulp aan het Viet
namese volk in zijn strijd tegen het
Amerikaanse imperialisme" en voor de
„grote inspiratie" die er van het ge
beurde uitging voor de Chinese revolu
tionairen.
NEW YORK Svetlana Stalina, die
sinds vrijdag in Amerika is, begint
binnenkort aan de vertaling van haar
mémoires. Zij wordt daarbij geholpen
door mevrouw Priscilla Johnson Mac-
Millan, een vertaalster bij wie ze thans
logeert. Svetlana's mémoires zullen
waarschijnlijk in oktober gereed zijn
voor publikatie. De New York Times
en het tijdschrift Life zullen eerder uit
treksels uit het boek publiceren.
Salins dochter zal naar schatting een
miljoen dollar verdienen aan haar mé
moires. Een deel van het geld heeft ze
al bij voorbaat bestemd voor liefdadige
doeleinden in India, Zwitserland en
Amerika.
ADVERTENTIE
Het Internationale
merk voor goedgekeurde
tapijten.
Intertest tapijt wordt
geleverd via de erkende
woninginrichter.
GREGORIUS SPANDIDAK1S
wei zo sterk?
(Van onze speciale verslaggever Link van Bruggen)
ATHENE De beer is los in Griekenland. Het sinds zaterdag weer te berei
ken land wordt verscheurd door politiek extremisme dat z'n hoogtepunt nog
niet zou hebben bereikt. Door de militaire coup, die vrijdag plotseling plaats
greep die tenminste twee doden zou hebben geëist en die, in de grond
wettelijke betekenis van het woord, de afkondiging van de noodtoestand ten
gevolge had, is vooralsnog onduidelijk wat de oppositie wil doen.
Een sfeer van verzet, van opstand,
hangt in de lucht. Er is slechts wei
nig voor nodig om het kruitvat te
doen ontploffen. Er wordt van een
revolutie, een burgeroorlog, gesproken.
In ieder geval is duidelijk dat het bij
het toerisme zo in trek zijnde land in
de ernstigste crisisperiode verkeert
sinds de nog altijd nawerkende broe
derstrijd van vlak na de tweede wereld
oorlog.
Ogenschijnlijk is Athene net zo rus
tig als in minder woelige dagen. De
restaurants en de terrasjes zijn, voor
de tijd van het jaar althans, boorde
vol. Het verkeer in de binnenstad is
nog even druk en lawaaierig. Op de
grote boulevard, die het vliegveld ver
bindt met het hart van de Griekse
hoofdstad, het Syntagmatos Plein, fla
neren, net zoals vroeger, verliefde
paartjes langs het onrustig klotsende
water.
Anders dan vrijdag, toen een uit
gaansverbod gold, en toen samenscho
lingen van meer dan vijf personen ver
boden waren, ziet men weinig militai
ren in de straten. Slechts op strategi
sche punten als bij het parlement en
de koninklijke residentie staan zware
pantserwagens van een verouderd type
opgesteld.
Het postkantoor, het radiostation, de
ministeries en enkele andere openbare
gebouwen worden bewaakt door be-
helmde en met pistoolmitrailleurs uit
geruste soldaten, die kennelijk opdracht
hebben zich een beetje uit het gezicht
te houden.
Gisteren stegen er voor het eerst in
twee dagen straaljagers op van de
Griekse luchtmacht. Ze raasden zowel
's avonds als 's middags laag over het
centrum van Athene, kennelijk om de
bevolking te intimideren. Ook klonken
er in de vroege morgenuren enkele ge
weerschoten, die officieel althans door
niemand konden worden thuisgebracht.
De Griekse burgers die altijd zo
heftig over de landspolitiek konden
discussiëren, hebben een totale meta
morfose ondergaan. Tegenover buiten
staanders zwijgen ze als het graf. Hun
emotionele geladenheid weten ze op
een bewonderenswaardige manier te
verbergen. En als er gesproken wordt,
dan doen ze dat in hoekjes, waar nog
ongestoordgefluisterd kan worden.
Vrienden en vijanden zijn niet langer
te onderscheiden. De vrije menings
uiting is onderdrukt. Wie kritiek heeft
of door een willekeurig persoon als
een vijand van de staat wordt aange
bracht, kan zonder de gebruikelijke ze
kerheidsstellingen in de gevangenis
worden geworpen.
Omdat het nieuwe militaire regime,
dat bepaalde artikelen van de grond
wet buiten werking heeft gesteld, on
doorzichtig te werk gaat, zijn fictie en
werkelijkheid niet te onderkennen. Men
manoeuvreert met de bekende pressie
middelen van de dictatuur. De kran
ten, die zaterdag niet verschenen zijn,
staan onder censuur. De radiozenders
worden voor propagandistische doel
einden gebruikt. Ook andere communi
catiemiddelen zijn ernstig gestoord.
Het wemelt in Athene dan ook van
geruchten, die niet op hun juiste waar
de te peilen zijn. De generaals en de
kolonels, die de staatsgreep hebben
uitgevoerd, hebben zelfs nog niet toe
gegeven dat het koningshuis, met name
de 26-jarige vorst Constantijn en diens
door vroegere intriges berucht gewor
den moeder Frederika, achter hun
doeleinden staat.
Een feit is echter dat dit wel zo is.
Dit althans nemen de Grieken als een
vaststaand gegeven aan, hoewel ze toe
geven er niet zeker van te zijn of het
staatshoofd van het eigenlijke plan de
campagne op de hoogte was en zelfs
van de datum. De suggestie dat de
koning onder dwang het decreet uit
vaardigde, dat, zij 't onder een andere
een andere leiding, de militaire dicta
tuur van generaal Ioannis Mataxas
(1936-1941) deed herleven wordt als
dwaasheid van de hand gewezen.
Eveneens staat vast dat honderden
politieke opponenten zijn gearresteerd
en dat er overal in het land, nog
steeds mensen achter slot en grendel
worden gezet.
Ongeveer de helft van de socialisti
sche (centrumpartij) en communisti
sche parlementsleden zou hierbij zijn.
Ook enkele minder extremistische
volksvertegenwoordigers van de rechts
radicale ERE-partij zouden onder ar
rest gesteld zijn.
Van het wettige kabinet dat op 14
april j.l. het parlement ontbond in af
wachting van de verkiezingen van 28
mei a.s. deze zullen nu wel niet
doorgaan zijn verscheidene leden
in een gevangenis of in een cencentra-
tiekamp terecht gekomen. Onder hen
bevinden zich in ieder geval premier
Kanellopoelos, de minister van defen
sie Papaliguar, zomede de minister
van nationale veiligheid Ralis.
De aartsvijanden van de koning en
de rechtse elementen in de ruim
100.000 man tellende strijdkrachten, de
80-jarige ex-premier George Papan-
deroe en diens zoon Andreas, zijn respec
tievelijk onder huisarrest geplaatst en
in verzekerde bewaring gesteld. Bij de
grote massa van het volk genieten bei
den grote populariteit. Vooral Papan-
deroe junior, wiens naam reeds jaren
wordt genoemd in verband met het
zogenaamde Aspida-complot een sa
menzwering van links georiënteerde of
ficieren, die zich van het koningshuis
willen ontdoen wordt wegens zijn
forse, in het openbaar gedane uitspra
ken tegen Constantijn op de handen ge
dragen.
De paar Grieken, die ons in ver
trouwen wilden nemen in de beslo
tenheid van hun eigen huis, of in een
hoekje, waar niemand hen kon horen
vertelden dat men reeds lang een
militaire staatsgreep had verwacht.
Toch is men nog door de coup verrast,
omdat gemeend werd dat deze aan de
vooravond van de verkiezingen zou
plaats vinden.
Meegedeeld werd dat de stembus,
die voor eind mei was gepland, de
rechts-radicalen een verpletterende ne
derlaag zou bezorgen. Het Griekse volk
dat zeven miljoen zielen telt, zou zich,
naar algemeen verwacht werd, voor
75 procent voor de centrumpartij (so
cialisten) en de communistische partij
hebben willen uitspreken.
De haat tegen de koning en ook te
gen koningin-moeder Frederika is gro
ter dan ooit tevoren. „Die lui moeten
het land worden uitgezet", verklaarde
een zegsman die, als alle zegslieden,
anoniem wilde blijven. „De koning
heeft zich niet doen kennen als een
constitutionele vorst, maar als een
partijleider. Hij heeft onze voorzichtig
opgebouwde democratie verwoest. We
zijn weer terug op het punt, waar we
begonnen zijn: de niets ontziende, mi
litaire dictatuur. Niemand ter wereld
kan gedacht hebben dat dit in het
vrije Europa van de zestiger jaren
nog mogelijk was".
Waar deze thans in een onverzoen
lijk stadium gekomen zijnde strijd
tussen links (ook de middengroepen be
horen hierbij) en rechts in uitmondt,
is niet te voorspellen. In politieke zin
heeft de minderheid zich met geweld
van wapens van de meerderheid mees
ter gemaakt.
Als mogelijkheid wordt genoemd het
uiteenvallen van de strijdkrachten.
Van de rang van majoor af zou het
korps officieren zich weliswaar in de
rechter hoek bevinden, doch de lagere
officieren en de manschappen zouden
een veel minder radicale instelling be
zitten.
Een andere mogelijkheid is een con
tra-revolutie. De communistische par
tij in Griekenland is goed georgani
seerd, en zou ook over de nodige wa
pens beschikken. Hoewel haar leiders
gevangen genomen zijn, wordt met
geheime cellen gewerkt, welke metho
den niet onderschat mogen worden.
Hierbij komt nog dat zich in Bul
garije en Joegoslavië zo'n 60.000 com
munistisch opgevoede Grieken bevin
den, die tijdens de burgeroorlog als
kind werden ontvoerd.
„Wat gaat er gebeuren", zo zei een
Griek, „als deze lieden, die thans tus
sen de 20 en 30 jaar zijn, en onge
twijfeld weten hoe met wapens moet
worden omgegaan in kleine guerilla-
eenheden ons land invaderen?"
Duidelijk is dat het nieuwe bewind,
dat zogenaamd onder leiding staat van
de 61-jarige Constantijn Jolias tot
nog toe een politieke volledig onbeken
de figuur, die procureur-generaal van
het Griekse Hoge Gerechtshof was
grote moeite heeft met het vinden van
geschikte ministers.
Behalve de initiator van de coup, de
chef-staf van het leger, generaal Gre-
gorios Spandidakis, die vice-premier
en minister van defensie geworden is,
heeft men aanvankelijk slechts vijf ho
ge officieren bereid gevonden een mi
nisterspost te bezetten. Zaterdagavond
z(jn er tenslotte nog dertien militairen
en burgers bijgekomen.
„Men durft kennelijk niet", aldus
een lid van de centrumpartij. „Reeds
vrijdag werd bekend gemaakt dat alle
leden van het nieuwe kabinet zich nog
ADVERTENTIE
lÉÉMÉ
-M
Wèg met die slappe kraag, die omgekrulde revers, die gekreukelde rug en
mouwen en die slonzige, karakterloze schouders. Dat kan toch niet meer?
Komaan, denk eens aan een nieuwe regenjas. Zó duur zijn ze niet. En dan
zien we er de eerste twee jaar weer correct-elegant uit. En kies meteen de
nieuwste snit, nieuwste kleur en de meest ideale super-zorgeloze stof:
Menko-Terienka!
tissu mm stof
menko
TêUenkn
TOKIO Mao Tse Toeng heeft de
vrijlating bevolen van 139 anti-Mao ge
zinde leden van de Rode Garde, zo be
richten Japanse bronnen in Peking, die
hun informatie ontlenen aan muurkran
ten in de Chinese hoofdstad.
Het zou de eerste maal zijn dat te
genstanders van Mao door diens aan
hangers zijn vrijgelaten. Volgens de be
richten zouden duizenden Rode Gardis
ten in heel China gekant zijn tegen de
proletarische culturele revolutie en hun
vastbesloten wil tot uitdrukking heb
ben gebracht tegen de doelstellingen
van de culturele revolutie te zullen
strijden.
Volgens de berichten zouden de Rode
Gardisten, die in november van het vo
rig jaar gevangen genomen zijn, op 22
april zijn vrijgelaten en daarna een
ontmoeting hebben gehad met premier
Tsjoe En-lai en leden van het Maoïs
tische zuiveringscomité, onder wie
Mao's echtgenote Tsjiang Tsjoeng.
hVolgens verdere berichten is dinsdag
in Peking in de arbeiderssporthal een
massabetoging gehouden, waaraan door
meer dan 100.000 personen werd deel
genomen. De betoging was gericht te
gen de contra-revolutionaire elementen
in China en de aanhangers van Mao's
aartsrivaal president Liao Tsao-tsji.
De in ongenade gevallen burgemees-
ster van Peking Peng-Tsjen Lioe-jen,
oud-voorzitter van de gemeenteraad
van Peking, de oud-president van de
vereniging van toneelschrijvers, Tlen-
Han en vice-premier Po I-po zouden
eveneens de betoging hebben bijge
woond.
diezelfde dag zouden presenteren, maar
vandaag, zondag, is dat nog altijd
niet gebeurd."
Een laatste vraag, die wordt gesteld
betreft het bijeenroepen van het parle
ment. Volgens de Griekse grondwet
heeft de koning het recht onder be
paalde omstandigheden de zittende re
gering naar huis te sturen, de macht
over te nemen en de noodtoestand af te
kondigen.
Een daad als deze zal echter binnen
tien dagen door de volksvertegenwoor
diging bekrachtigd moeten worden, ook
al is deze door ontbinding op non-ac
tief gesteld. Betwijfeld wordt, of dit
alsnog zal kunnen. Veel parlementsle
den „de helft", zo wist iemand te
vertellen zitten in de gevangenis, ter
wijl de woede van de meesten van
hun collega's geen grenzen kent.
„Het ging om een ongeoorloofde be
ïnvloeding van de verkiezingen", zo
wordt er gesteld. „Koning Constantijn
heeft blufpoker gespeeld. Omdat hij de
uitslag van de stembus vreesde, heeft
hij met behulp van het leger zijn
troon trachten te redden".
(Van onze correspondent)
BONN Het schemerde al gisteravond toen dr. Konrad Adenauer op het
Waldfriedhof bij Rhöndorf werd bijgezet in het familiegraf. Na de grootse
plechtigheden in Bonn en Keulen begeleidden alleen familie, vrienden en dorps
genoten hem naar het kleine kerkhof in het bos. Een jongenskoortje zong. Ka
pelaan Paul Adenauer sprak een gebed. Eert hoornblazer van de dorpsschutterij
blies een laatste groet.
In het Bonner parlementsgebouw
was 's morgens voor tweeduizend hoge
gasten de officiële herdenking gehou
den: een sobere plechtigheid in de met
anjers gesierde Bondsdagzaal.
Hier moesten subtiele protocolaire
problemen worden opgelost. Als
Bondspresident Lübke binnenkomt
gaat De Gaulle aan zijn rechterkant,
Johnson aan zijn linkerzijde. Tussen
de voor deze dag geplaatste nieuwe
stoelen is alleen Adenauers afgevaar-
digdenstoel met lessenaartje blijven
taan. Dicht achter de familie Adenauer
zitten de vertegenwoordigers van Ne
derland: premier De Jong en minister
Luns.
Muziek, herdenkingstoespraken van
bondspresident Lübke, parlementsvoor
zitter Gerstenmaier en bondskanselier
Kiesinger. De Gaulle luistert, het
hoofd iets omhoog, met een gezicht dat
geen emotie verraadt. Johnson zet af
en toe zijn bril op om de Engelse ver
taling van de redevoeringen mee te
lezen.
Gerstenmaier heeft bij zijn rede nu
en dan moeite om zijn ontroering te
bedwingen. Hij zegt ongeveer: Adenau
er is dikwijls bestempeld als een hard
man, die in de politiek niet meer was
dan een handig tacticus. In werkelijk
heid was hij een diepvoelend mens,die
zichzelf een strakke tucht oplegde om
zijn idealen tot politieke werkelijkheid
te kunnen maken.
Als het orkest ten slotte weer mu
ziek inzet, duurt het even voor men
het zeer langzaam gespeelde Duitse
volkslied heeft herkend. Aarzeling, ook
bij de drie staatshoofden op de eerste
rij. Men wil overeind komen, gaat toch
weer zitten; na enkele maten staat dan
toch iedereen.
's Middags celebreert Josef kardi
naal Frings de pontificale mis van re
quiem in de dom van Keulen. Johnson
en de Gaulle zitten naast elkaar in de
voorste kerkbank. Ze wisselen enkele
opmerkingen voor de plechtigheid.
Met groot militair ceremonieel wordt
daarna de baar van de katedraal naar
de Rijnoever, de Frankenkade, ge
bracht. Dan zet de torpedoboot Kon-
dor, met de baar aan dek, koers
stroomopwaarts. In het internationaal
escorte varen twee Nederlandse mij
nenvegers mee.
Nog één maal komt „der Alte" voor
bij het witte parlementsgebouw in
Bonn.
Langs heel het vijftig kilometer lange
traject staan duizenden mensen op de
Rijnoevers en op de strekdammen in de
rivier. Om half acht meert de Kondor b(j
Rhöndorf.
Op 't dorpsplein wacht een ere-escorte
van de plaatselijke schuttterij. Te voet
gaat de stoet naar 't Waldfriedhof, waar
het familiegraf van de Adenauers in
een hoekje tegen de heuvel ligt. Ade
nauer zal er rusten naast zijn echtgeno
tes Emma en Gussie en zijn vroeggestor-
ven zoontje Ferdinand.
Hij had meermalen gepoogd rozen te
planten om het graf, maar ze wilden
niet bloeien in de schaduw der hoge
beuken.
„Het streven van D'66 naar een
nieuwe maatstaf voor ontwikkelings
hulp is gestrand. PvdA en PSP
voelden er voor, maar de PvdA
heeft in het verleden niet in die ma
te voor zo'n ombuiging van het be
leid geijverd, dat men uit deze steun
een nieuwe gedragslijn voor de toe
komst kan aflezen", aldus schrijft
de Leeuwarder Courant. Het blad
vervolgt: „Om nog eens de recente
rede van prof. Linnenmann aan te
halen: Op de in Utrecht gehouden
teach-in is terecht geprotesteerd te
gen de verlaging van de inkomsten
belasting, die op dit moment een
vermindering van de belastingont
vangsten met circa 1100 miljoen per
jaar met zich brengt. De tweede
tranche moet per 1 juli worden geëf
fectueerd; afstel ervan en aanwen
ding van de beschikbaar komende
middelen voor vergroting der hulp
verlening zou het percentage terstond
op 1 l/t brengen. In die richting
hebben de gedachten van de PvdA
zich niet bewogen toen zij voor die
tweede tranche stemde.
Het zwakke punt van de motie-
Van Mierlo scheen, dat de uitgaven
op de bestedingsmogelijkheden zou
den worden afgestemd. Jaarlijks zou
de regering de behoeften aan hulp
moeten peilen en daarvan uitgaande
de Nederlandse bijdrage op basis
van de verhouding tussen de natio
nale inkomens van de gezamelijke
donorlanden moeten vaststellen. De
tegenstemmers vonden dit een grie
zelig voorstel: Nederland zou zich
binden aan uitgaven, waarvan het de
omvang niet kent en die bovendien
anderen, zonder ons toedoen, vast
stellen zei de heer Schmelzer. Nu
zijn er meer van die posten op de
begroting, waarvan de omvang af
hankelijk is van factoren, die de re
gering niet volledig beheerst: de
(binnenlandse) Bijstandswet, het
Landbouw Egalisatiefonds en de Na-
vo bijvoorbeeld. Dat is het punt dus
niet.
Prof. Linnenmann wees er op, dat
in de ontwikkelingslanden de behoef
te aan meer kapitaalfondsen groot
is. Er bestaat geen bestedingspro
bleem, zei hij. De Wereldbank en
haar dochterinstellingen, het Capital
Development Fund, het Ontwikke
lingsprogramma van de Verenigde
Naties, de Regionale Ontwikkelings
banken, het Wereldvoedselprogram
ma, diverse landen-consortia, zij al
len kunnen nu en in de komende ja
ren omvangrijke bedragen zinvol en
verantwoord besteden. De moeilijk
heid voor het moment zou zijn, dat
er geen totaalcijfer bestaat, maar
daarin had de motie-Van Mierlo
voorzien. De regering zou stappen
moeten nemen voor een jaarlijkse
peiling door de Verenigde Naties,
c.q. de Wereldbank, waarin Neder
land vertegenwoordigd is. Er zou
dan. mede door ons toedoen, een
jaarlijks streefcijfer totstandkomen.
Dit hoeft niet te betekenen, dat al
onze hulp via internationale organen
moet lopen. Het bezwaar van veel
hulpverlening blijft dat de gevers
niet zien waar hun geld naar toe
gaat en dat er niets is, wat hun de
overtuiging schenkt, dat het verant
woord en zinvol wordt aangewend.
De internationale hulpverlening is
geen zaak, die bij de bevolking van
de westerse landen leeft. D e heer
Biesheuvel, die wel eens een afzon
derlijke belasting voor ontwikkelings
hulp heeft bepleit, gaf nu in de Ka
mer niet thuis en de jongste ency
cliek van paus Pauslus scheen de
KVP niet te hebben bereikt. Er lig
gen nog zoveel noden dichter bij
huis, dat men in deze situatie ook
niet veel verbetering moet verwach
ten, tenzij een minister er nog eens
in slaagt duidelijk te maken hoe be
langrijk het effect van onze ontwik
kelingshulp nu wel is. Daaraan doet
men hier niets.
In Zwitserland houdt men tussen
de tweezijdige en de algemene ont
wikkelingshulp een verhouding aan
van twee tot één, ook omdat bij bila
terale hulp de belangstelling in eigen
land gemakkelijker op peil blijft. Het
gevaar van de Nederlandse ontwik
kelingshulp is, dat zij te zeer is ver
brokkeld en ook, dat zij teveel in de
voetsporen van missie en zending
drukt. Feitelijk zou men van onze
ontwikkelingshulp een vast percenta
ge moeten afzonderen voor geboorte
beperkende middelen; er zijn zonder
twijfel ontwikkelingslanden waarmee
men tot dat doel overeenkomsten
kan sluiten. De grootste belemme
ring voor effectieve ontwikkelings
hulp blijft immers de ongebreidelde
vermeerdering van het menselijk
ras: van 3,5 miljard nu tegen 6
miljard in 1993. In dertig jaar zal de
bevolking van Azië, Afrika en Latijns
Amerika zich hebben verdubbeld.
Men kan niet over ontwikkelingshulp
spreken en dit aspect verzwijgen.
De motie-Van Mierlo was nuttig,
maar helaas nog niet haalbaar. Wan
neer een Nederlandse regering zich
tot de uitvoering bereid had ver
klaard, had dat internationaal ge
zien groot en stimulerend nieuws
kunnen zijn. Vooral wanneer de
ruimte niet alleen was geschapen
uit een nieuwe bijzondere heffing en
uit een vermindering van de defen-
sielasten. Het plaatsen van de ont
wikkelingshulp op een geheel nieuwe
basis, het bevorderen van een aan
pak, die zowel praktisch als princi
pieel „to the point" zou zijn zou
eenzelfde bewustheid in andere wes
terse landen kunnen opwekken. Een
klein land als het onze zal hierin
groot kunnen zijn, als kleine politici
niet langer zo'n groot initiatief zul
len verstikken.
ADVERTENTIE
71720 D