„Balanceren"op bet
scherp van de snede
Nederland zou een flinke
bijdrage kunnen leveren
Gevaarlijk terrein wellicht
al in 1970 schoongeveegd
Mijnendienst grootste onderdeel
van de koninklijke marine
Door groter vakmanschap sinds
1958 geen ongelukken meer
Dr. M. W. Holtrop met pensioen
Breuk in
Rotterdamse
waterleiding
Achterstand bij
revalidatie
hartpatiënten
Kleine stukjes
Engeland
te koop
Waterstoet
De Engelse luchtmacht strooide in 1944 in twee nachten acht
tienduizend mijnen in zee benoorden de Nederlandse en Duitse
waddeneilanden. De meeste liggen er nu nog. Er bestaat een
kans dat de Koninklijke Marine betrokken raakt bij een inter
nationaal project om een deel ervan op te ruimen ten gerieve
van de steeds drukker wordende scheepvaartroute in dit gebied.
RIJÜRAGE
GROOTSTE
HYPERMODERN
VAKMANSCHAP
MIJNENVRIJE ROUTE DOOR DE WADDENZEE
Dr. M. W. Holtrop is wegens het be
reiken van de pensioengerechtigde
leeftijd afgetreden als directeur van
de Nederlandsche Bank.
„Tk ben net als mijn opvolger (prof.
dr. J. Zijlstra) geen homopoliti
cus. Het is niet waarschijnlijk dat ik
nu politieke activiteiten ga ontplooi
en".
De nu gepensioneerde president
van de Nederlandsche Bank, dr. M.
.W. Holtrop, heeft nooit de bewerin
gen tegengesproken dat hij lid van
de partij van de Arbeid zou zijn. Hij
is het niet. „Maar", zegt hij er zelf
van, „ik heb nooit aanleiding gege
ven tot dat vermoeden. Als je lid
van een politieke partij bent, dan sta
je ook helemaal achter haar pro
gram. Nou,ik ken geen enkel pro
gram dat helemaal mijn instemming
heeft. Bij de opeenvolgende verkie
zingen heb ik mijn stem rondge
strooid".
De beweringen over de politieke in
stelling van dr. Holtrop zullen wel
zijn ingegeven door de uitnodiging
van de toenmalige minister van fi
nanciën, prof. mr. P. Lieftinck aan
de toen 43 jaar oude Holtrop, presi
dent te worden van de centrale bank
(1945).
„Dat zal vermoedelijk wel zijn ge
komen door mijn activiteiten in de
oorlog. Een groepje economen stelde
toen een programma op wat er met
'a lands financiën zou moeten gebeu
ren na de oorloê. In 1944 was de
desorganisatie compleet; elk onder
ling contact werd toen praktisch on
mogelijk. In dat jaar ben ik onder
gedoken en heb ik verder gewerkt
aan dat rapport" (Geldvraagstukken
en schuldenproblemeri).
»]Va de oorlog boden wij Lieftinck
dat rapport aan. Toen bleek dat
de regering in Londen geen voorbe
reidingen had getroffen voor de mo-
taire vraagstukken na de oorlog, ook
bleek, dat onafhankelijk van ons, een
andere groep ook een rapport had
voorbereid. Die stond onder leiding
van prof. dr. G. M. Verrijn Stuart.
Lieftinck baseerde toen zijn sane
rend werk, zoals de geldblokkering,
de vermogensheffing en de vermo-
gensaanwasbelasting op die twee rap
porten. Hij zal daardoor op mij zijn
gestuit".
„De dag waarop ik voor deze func
tie werd gevraagd, zal ik mij altijd
herinneren. Ik zat samen met ir. A.
H. Ingen Housz in de directie van
de Hoogovens. Het gaf wel een klap,
want Ingen Housz kwam alleen te
zitten, maar wij voelden beiden dat
je op zulk een beroep van de rege
ring eenvoudig niet neen kan zeggen.
Daarop kwamen de heren Bentz van
de Berg en prof. Ten Doesschate de
directie van de Hoogovens aanvul
len."
„Of ik ooit spijt heb gehad van die
overstap? Neen, geen ogenblik, maar
mL -
Er is al een mijnenvrije geul van
drie mijl breed, maar de Westduitse
marine heeft het initiatief genomen ten
noorden ervan een nieuwe, zogenaam
de diepwaterroute te gaan „vegen" van
acht mijl breed. In het midden komt
een van boeien voorziene berm van
twee mijl en aan weerszijden stroken
van drie mijl voor éénrichtingverkeer.
Zes Westduitse mijnenvegers zijn op
1 februari dit gevaarlijke terrein bin
nengedrongen. Zij willen het traject
van de Elbemond naar het lichtschip
Borkumrif voor hun rekening nemen.
ik had mijn taak handhaving van
de waardevastheid van het geld
optimistischer gezien dan het in de
praktijk heeft uitgepakt".
Tn die kwaliteiten van behoeder van
de gulden heeft dr. Holtrop het
niet gemakkelijk gehad. „Gemakke
lijke jaren, probleemloze jaren, zijn
er nooit geweest. Het is nu eenmaal
het noodlot van een president van
de centrale bank altijd bezorgd te
zijn. Zorgen heb je over een over
schot maar ook over een tekort. Je
balanceert altijd op het scherp van
de snede, maar dat hoort er nu een
maal bij".
Wat zijn nu eigenlijk de grootste
moeilijkheden geweest?
„Het moeilijkste jaar was onge
twijfeld 1947 toen wij met peilloze
snelheid de afgrond tegemoet gingen.
Ik kreeg nog wel een lening van 190
miljoen dollar, voor die tijd een
enorm bedrag, maar de toekomst
was zonder uitzicht. Dat was het
jaar voor de Marshallhulp".
„Waar ik in mijn carrière het
meeste spijt van heb is de grote de
valuatie van 1949, toen wij door En
geland, naar mijn mening onnodig,
werden meegesleept. Ik geloof dat
wij veel te ver met die devaluatie
zijn gegaan. De grootste beslissingen
die ik heb genomen zijn die van de
bankfusies. Die waren bijvoorbeeld
veel belangrijker dan de beslissingen
over discontowijziging of kredietbe
perking".
nr. Holtrop zal eindelijk wat vrije
tijd krijgen. Hij verlangt er wel
naar. „Ik ben nu eenmaal 'n mens die
veel tijd besteed een diepgaande ana
lyses voordat ik beslissingen neem of
tot conclusies kom.
Zo verschrikkelijk veel vrije
tijd was er niet. Ik heb het allang
opgegeven abonnementen te nemen
voor het Concertgebouw, want voor
twaalf concerten per jaar was er ge
woon geen tijd."
„Ik kwam ook altijd pas tegen het
eind van het jaar tot de ontdekking
dat ik nog couponnetjes had voor
voorstellingen in de Haarlemse
schouwburg. En dat terwijl ik van
kinds af aan met toneel ben opge
groeid. Mijn moeder was Betty Hol
trop, een bekend actrice en mijn va
der bezat de eerste filmfabriek in
Nederland, Hollandia in Haarlem".
„Over filmbezoek zal ik maar hele
maal niet spreken en aan televisie
ben ik gewoon niet toegekomen. Het
is niet dat ik geen belangstelling zou
hebben. Maar de zaken dienen voor
het meisje te gaan".
|Ar. Holtrop beseft dat hij moet op-
passen straks niet nog meer te
doen te krijgen dan voorheen. Me
moires zijn van hem niet te verwach
ten. „Ik heb nooit wat genoteerd en
ik vind trouwens dat je bij memoires
alles van één kant gaat zien".
Het is echter onwaarschijnlijk dat
het bedrijfsleven de econoom Hol
trop laat gaan, de man met het grote
internationale gezag en met een in
zicht in monetaire omstandigheden
dat overal erkenning vindt. Een eer
ste aanzoek voor een commissariaat
is al gedaan.
O
Van een onzer verslaggevers
ROTTERDAM Een breuk in een
dertig cm dikke waterleidingbuis
heeft gisterochtend vroeg het trottoir
op het Oostplein in Rotterdam pver
een lengte van ruim twaalf meter
opengereten.
Een fel spuitende waterfontein deed
de tegels in het rond vliegen en
maakte van het trottoir een modder
pad. Toen technici van de Rotterdamse
drinkwaterleiding de druk op de buis
wegnamen, was het gat in het trottoir
vier meter diep en viereneenhalve me
ter breed
Ltz 1 F. Bertijn
mijnenjagen met geleid wapen is toe
komstbeeld
Het aansluitende stuk tot het licht
schip Terschelling (een gebied van
vijfhonderd vierkante mijl) zou in het
verband van de Navo kunnen worden
schoongemaakt. Als dit door gaat, zou
de nieuwe vaarroute in 1970 in gebruik
kunnen worden genomen.
Luitenant ter zee eerste klasse F.
Bertijn, hoofd van de sectie mijnen-
bestrijding bureau taktiek van de
Koninklijke Marine in Den Haag, ver
telde dat een speciale commissie nu
bekijkt in hoeverre de Nederlandse
mijnenvegers eraan kunnen meedoen.
Hij zei: „Het zou een flinkë Neder
landse bijdrage kunnen zijn."
De kosten die nogal hoog zullen zijn,
worden bekeken. Men weet ook nog
niet hoeveel scheepswrakken er liggen
die eveneens moeten worden opge
ruimd.
De mijnendienst van onze marine
verheugt zich al op dit karwei. Het zou
een goede oefengelegenheid zijn. Kapi
tein ter zee D. van Bergeijk, comman
dant van de mijnendienst, drukt het
origineel uit: „Dat zou betekenen dat
er voorlopig nog brood op de plank is."
Dit onderwerp kwam ter sprake
tijdens een nadere kennismaking met
dit onderdeel van de Koninklijke Ma
rine, omdat het volgende maand zijn
zestigjarig bestaan gaat vieren. De
Nederlandse strijdmacht houdt zich
weliswaar al sinds 1840 bezig met
mijnen, maar het jaar 1907 wordt
beschouwd als het begin van de mij
nendienst, omdat toen een eigen Neder
landse mijn werd ingevoerd.
De wederwaardigheden van deze
dienst zijn veelsoortig, zoals blijkt uit
een gedenkboekje van luitenant ter zee
Bertijn. Velen zullen ervan opkijken
dat de mijnendienst het grootste on
derdeel is van de Koninklijke Marine.
In vredestijd bestaat de sterkte uit
1500 man van wie 750 met een varende
plaatsing en evenveel aan de wal. sen behoort het opsporen van twee hij tijd heeft, leest hij tijdschriften
In dienst zijn achttien mijnenvegers wrakken van gezonken vissersschepen, over de marine. Hij kent alle schepen
en nog zeven schepen van andere en weet alles van hun bewapening. Ik
typen. Het merendeel van de mijnen- Het bestrijden van mijnen is een ga volgende maand uit dienst en in
vegers 47 ligt in onderhoud of in moeilijk vak. Dat heb ik begrepen in september wil ik economie studeren,
conservatie. Dit laatste betekent dat de Oostende, waar een prachtige school is Dan heb ik hier wel een fijne tijd ge-
schepen in plastic verpakt in de zoge- gevestigd, die door Nederland en Bel- had".
naamde mottenballenvloot liggen. Er gië samen wordt bestuurd. Men is er Van tijd tot tijd zal hij opkomen
zijn kazernes in Den Helder en Helle- bijzonder trots op een installatie waar- voor herhaling. In de komende jaren
voetsluis, een mijnendienst te Vlissingen mee zeer realistisch de problemen bij zal hij dan wellicht meemaken hoe de
aan boord van de Willem van der Zaan, het mijnenvegen kunnen worden nage- techniek zich verder ontwikkelt bij het
een duik- en demonteeropleiding in bootst. Deze „simulator" is zonder bestrijden van mijnen. Kapitein ter zee
Den Oever aan boord van de Soemba, weerga in de wereld,
een mijnenuitkijkdienst en duik- en yeie honderden marinemannen van
demonteerploegen in Den Helder en tjen landen volgden er een cursus. Er
Vlissingen. zjjn dertig Belgische en Nederlandse,
De mijnendienst heeft vele taken. en dne Amerikaanse instructeurs. Er is
Uiteraard behoort daartoe het opleiden huisvesting voor zestig cursisten,
van personeel voor zijn oorlogstaak.
in -yaffil
- -
iï.
Wil IBml 1 111111
....v .vwoww. "O
Tientallen keren per jaar maken deskundigen van de mijnendienst door vissers opgehaalde of aan de kust gespoelde mij
nen onschadelijk.
Het vergroten van vaarroutes in mij
nenvelden werd al aangeroerd. Tot de
verbeelding spreekt altijd het onscha
delijk maken van door vissers opge
haalde of op het strand aangespoelde
mijnen.
Van Bergeijk zegt: „De mijn is nog
helemaal niet uit de tijd."
Luitenant ter zee Bertijn acht het
een open vraag hoeveel met sonar
uitgeruste mijnenjagers ten opzichte
van het aantal mijnenvegers de doel
matigste combinatie opleveren voor de
Nederlandse wateren. Hij zegt: „Met
schepen, geschikt als mijnenjager én
als mijnenveger, heeft nog geen enkele
- natie ervaring. Het opdoen van de
ir+re-u naairr, ze nodige ervaring om er een programma
maakte ik van Vlissingen uit aan boord voor nieuwbouw op te baseren, vergt
van de
1955 in
mijnenveger Dokkum die
dienst werd gesteld en
Kapitein ter eee Van Bergeijk ver
telde hiervan: „Dat gebeurt gemiddeld wordt het uitgerust met een bijzondere
zo'n veertig keer per jaar." Sinds 1958 sonarapparatuur voor het opsporen
zijn daarbij geen ongelukken meer van mijnen.
t" jaren
In het verschiet ziet hij dat ook de
augustus om een bijzondere reden uit Nederlandse marineman leert
de vaart wordt genomen. Het schip
wordt dan verbouwd tot een hyper
moderne mijnenjager. Onder andere
gebeurd. Dit is een bewijs van het
vakmanschap van de Nederlandse ma
rineman.
Bij uiteenlopende onderzoekingen
wordt de assistentie verzocht van de
mijnendienst. Voor de afdeling hydro
grafie van de marine werden gegevens
verzameld over de toegang naar Euro
poort. Het Vening Meinesz laborato
rium vraagt zijn medewerking bij
Op de Dokkum werd ik wegwijs
gemaakt door de jongste van de drie
officieren: luitenant ter zee speciale
diensten derde klasse H. A. J. Luns
(21), zoon van onze minister van bui
tenlandse zaken. Hij dient voor zijn
nummer bij de marine en behoort tot
de Koninklijke Marine Reserve. Hij
heeft het op dit terrein verder ge-
om on
der water scheepsschroeven te verwis
selen. Evenmin acht hij het onmogelijk
dat een geleid wapen gaat behoren tot
de apparatuur voor het jagen met
sor.ar naar mijnen.
Ltz 3 H. A. J. Luns
(Van een onzer verslaggevers)
DEN' HAAG Ieder jaar komen in
Nederland tweeduizend tot 2.500 mannc-
bracht dan zijn vader die tot seiner
oceanografisch onderzoek. Hij helpt eerste klas opklom.
Rijkswaterstaat bij het onderzoek van De jonge Luns zegt vertrouwelijk:
wrakken langs onze kust, bij het „Ik geloof wel dat hij het fijn had
leggen en lichten van meetapparatuur gevonden als ik voor beroeps bij de
onder water en bij het nemen van marine was gegaan. Marine is nog
vader was seiner eerste klas bodemmonsters. Tot de jongste rucces- steeds een van zijn twee hobby's. Als ''J, hartpatiënten in aanmerking voor
revalidatie in een speciaal centrum.
Daarvoor zijn, verspreid over het land,
Mm vjjf centra nodig, ieder met ongeveer
vijftig plaatsen. Een revalidatie daar
zou twee maanden moeten duren. De
binnenkort in werking tredende wet op
de arheids-ongeschiktheidsverzekering
biedt bijzonder gunstige mogelijkheden
tot het oprichten van dergelijke centra.
Dit zijn enkele van de voornaamste
conclusies uit een rapport van de re-
validatiecommissie van de Nederland-
I se Hartstichting. Het beschrijft de ont-
- wikkelingen en de mogelijkheden voor
j het opnieuw opnemen van hartpatiën-
MPfeÉÉ ten in hun werk en in het dagelijks le-
ven- De commissie heeft haar onder-
zoek verricht onder leiding van dr. C.
L. C. van Nieuwenhuizen, voorzitter
van de wetenschappelijke adviesraad
van de Stichting.
Nederland wil nu de opvallende ach-
terstand in de revalidatie van hartpa
tiënten gaan inhalen. Er zijn hier vol-
gens de onderzoekers voldoende moge-
lijkheden en kennis aanwezig. Al ko-
men patiënten met hart-infarcten door
hun aantal in de eerste plaats voor re
validatie in aanmerking, revalidatie
moet evengoed voor anderen mogelijk
zijn, zelfs in het eerste stadium van de
medische behandeling.
De commissie wijst elke vorm van
zelfstandige diagnostiek en behandeling
afeë in een revalidatiecentrum af. Lichame-
lijke oefening kan een belangrijke bij-
De Nederlandse mijnenvegers staan in het buitenland goed aangeschreven. Vooral ondiepwatermijnenvegers op de drage vormen tot revalidatie van hart-
foto varen er vier in kieUinie genieten door hun bouw en technische mogelijkheden internationaal grote belangstelling, patiënten.
LONDEN Het allernieuwste
souvenir voor Amerikaanse toe
risten is een stukje Engeland van
een vierkante voet voor vier dol
lar. In Bredhurst, Kent, is een
stukje bosland verdeeld in 40.000
lapjes die als „stukjes echt oud
Engeland" te koop zijn.
Zelfs voor de organisatoren is
het niet helemaal duidelijk wat de
mini-grondbezitters met hun sou
venir moeten doen. „Ze kunnen het
uitgraven en mee naar de States
nemen. Als ze genoeg stukjes ko
pen kunnen ze zich er zelfs laten
begraven", opperde een directielid
van „Souvenir-Land". Een andere
directeur leek het leuk, de Ameri
kaanse vlag te hijsen op je eigen
stuk Engeland.
De onderneming valt bij de be
treffende gemeente niet erg in de
smaak. Ambtenaren krijgen grijze
haren bij het idee, dat alle 40.000
eigenaars het recht hebben voor een
shilling een eigendoms-akte te laten
opstellen.
Het ministerie van Woningbouw
vraagt zich af wat er gebeurt als
de conglomeratie Londen Bredhurst
bereikt. Als het land voor bouw
nodig is. zullen alle eigenaars op
gespoord moeten worden om de
souvenirs te kunnen onteigenen.
CóTE d'AZUR Een nieuwtje voor
zonaanbidders: een stoel voorzien
van een grote drijfboei, waarin men niet
alleen lekker in het water kan zitten,
maar ook ronddobberen en een boek
lezen.
Op een mijnenveger geldt eveneens als devies: „Kom (ook) bij de marine'
