Veel toeristen nog
niet afgereisd
Opstel-schrijvende jeugd is
anti defensiebegroting
Rood en Oranje bleken
slecht te combineren
Unieke gebeurtenis in bijna 20-jarige
geschiedenis van bloemende filé
Toeristen: „Zoiets vind
je nergens ter wereld!"
Comité eist
vrijlating
van provo
HEFTIGE TONELEN IN AMSTERDAM
Dit jaar ook
aapjes en
teddyberen
Imm
KROMMENIE
VINYL
ledereen, altijd, overall
DENK OVERAL EN ALTIJD WEER
AAN HET KIND IN'T VERKEER
„RUSTPUNT"
„SLAG OM BEDDEN" WAS
DITMAAL ZEER HEVIG
EERSTE KEER
Vrouw verdronk bij
verven van boot
MPPMmmmmphhi
BOLLENVELDEN
DEN HAAG
VERNIELINGEN
DINSDAG 2 MEI 1967
KONINGIN SPRAK DANKWOORD
Speelgoedapen en teddyberen wa
ren er dit jaar voor grootmoeder
Juliana. Ze waren een leuke onder
breking van de reeks bloemstukken,
fruitmanden en poppen.
ADVERTENTIE
Van onze correspondent
SOEST DIJK „Ik dank u dien zeer hartelijk en speciad hen, die dit alle-
mad hebben voorbereid. Ook dank ik de velen, die in de afgelopen dagen ge
lukwensen hebben gestuurd wegens de geboorte van ons kleinkind. Voord
dank voor die bewijzen van meeleven." Dit zei koningin Juliana gisteren na
afloop van het défilé langs het bordes van Pdeis Soestdijk. Zij had de geluids-
instdlatie laten verleggen. Het dankwoord was een unicum in de bijna twin
tigjarige geschiedenis van het bloemendfilé.
Van het jaarlijkse bontgekleurde schouwspel in de pdeistuin maakten Japanse,
Engelse, Duitse en Amerikaanse fotografen honderden foto's. „Zoiets vind je
in de hele wereld niet", zeiden ze.
Vollenhoven nog gauw een rondje in
de draaimolen.
Koninginnedag is overal in het
land uitbundig gevierd. In Arnhem,
Breda, Ede, Den Helder, Hilversum,
Utrecht en Zuid-Laren werden para
des gehouden. In vele grote steden
werd gisteravond een groots vuur
werk afgestoken. Muziek- en tam
boerkorpsen, zanghuldes, kinderspe
len, -concerten en vooral veel vlag
gen in de straten zorgden voor een
feestelijke sfeer. In de Nieuwe Kerk
in Delft werd ter ere van koning Wil
lem I een krans gelegd in het koor.
Het verkeer bij paleis Soestdijk en
kasteel Drakensteyn heeft na afloop
van het défilé de rest van de dag
vastgezeten. Er ontstonden kilome
ters lange files, zelfs tot Hilversum
toe. Er gebeurden echter geen onge
lukken.
Voordat het défilé begon had pre
mier De Jong voor de radio een feli
citatierede gehouden. „Bij alle onge
wisheid van de toekomst, bij alle
wisselvalligheden van het politieke
gebeuren, beseffen wij opnieuw de
waarde van onze monarchie en be
seffen wij hoe onze koningin een
rustpunt is in de maalstroom van
het politieke gebeuren en alle gebeu
ren op economisch en maatschappe
lijk terrein", aldus de premier.
In Paramaribo feliciteerde gouver
neur De Vries de koningin namens
de Surinaamse bevolking. Ook de
voorzitter van de Staten van Surina
me, de heer J. Lachman, bood geluk
wensen aan. „Het oranjefeest is in
Suriname een begrip geworden dat
is doorgedrongen tot de binnenlan
den en tot de woonoorden van de bos
negers en de indianen", zei de heer
Lachman.
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG De verwachte grote uittocht van buitenlandse toeristen uit
ons land is gisteravond uitgebleven. Het was opvallend stil op de autowegen
naar de grenzen. „Wij hebben de indruk, dat het grootste deel van het toeris
ten leger Nederland nog niet uit is en rustig een paar dagen blijft hangen", zei
gisteravond de rijkspolitie.
Toen de koninklijke familie nog in
diepe rust was, waren nijvere han
den al bezig met het veranderen van
de paleistuin in een stukje industrie
land. Twintig werkplaatsen werden
compleet uitgerust opgesteld en be
mand met jonge arbeiders die in op
leiding zijn. Terwijl het grootste de-
filé vanaf half elf langs de jarige
vorstin trok, werd in de werkplaat
sen druk gewerkt aan een verjaar
dagsgeschenk, een complete speel
tuin met clubhuis.
Het défilé dat groter was dan vorig
jaar, stond in het teken van de ge
boorte van het prinsje. Spandoeken
met „Wel gefeliciteerd oma" en
„Een Groningse koek voor ons groei
end vorstenhuis" werden triomfante
lijk meegedragen.
Ditmaal stonden ook prinses Irene
en haar man op het bordes. Dat was
de eerste keer sinds hun huuwelijk.
Tussen de duizenden Nederlanders
liepen ook Turkse, Griekse en Itali
aanse arbeiders in hun nationale kle
dij. Zelfs Zuidkoreaanse njeisjes
kwamen een geschenk brengen. De
voorbijtrekkende menigte werd ge
schat op 15.000 mensen.
De trappen van het hoge bordes
werden volledig bedolven onder de
narcissen en tulpen. De geschenken
varieerden van kostbare aardbeien
tot een Turkse pop. De enorme kren-
denbroden ontbraken ook ditmaal niet.
Na afloop van het défilé ging de
koninklijke familie naar het gazon,
waar zij de beroepenstands bekeek.
De speeltuin en het clubhuis waren
intussen klaar. De koningin nam dit
geschenk aan en gaf het daarna aan
de speeltuinvereniging West in Vee-
nendaal. Voor het echter zover was,
draaiden prinses Margriet en mr. v.
Veel kinderen beklommen de trappen
van het bordes om uitbundig ge
tooid met oranje feestmutsen de
koningin geschenken aan te bieden.
De Dag van de Arbeid was ook in
de tuin van paleis Soestdijk merk
baar. Op het gazon voor het bordes
demonstreerden leerlingen van ver
schillende vakopleidingen hun kunnen.
Prinses Irene, haar man en prins
Claus hadden in de schoenenstand
grote belangstelling voor een buiten
model-schoen.
Prof. mr. B. V. A. Röling, de Groning
se hoogleraar, die van het vraagstuk
Oorlog en Vrede een wetenschap maakt,
heeft het bestuur van Lions gevraagd
de ruim driehonderd jeugdopstellen
over Oorlog en Vrede ter beschikking
van de wetenschap te stellen.
Omdat Lions vijftig jaar bestaat heeft
zij een opstellenwedstrijd over Oorlog
en Vrede uitgeschreven, waaraan de
Jeugd van tientallen landen kon deelne
men. In Nederland hebben bijna 350
Jongens en meisjes tussen de veertien en
21 jaar hun gedachten op papier gezet.
Prof. Röling, die in de jury zat, heeft
alle opstellen gelezen en hij achtte de
gedachten in de opstellen neergelegd een
wetenschappelijk onderzoek waard.
Wanneer men steekproeven neemt,
krijgt men de indruk dat de verzame
ling opstellen een boeiend palet vormt
van gedachten over Oorlog en Vrede,
zoals deze bij de jeugd leven. Meestal
is de jeugd die opstellen schrijft, niet
bereid om luidruchtig de aandacht op
zich te vestigen. In de opstellen wordt
dan ook doorgaans geen onbekookte me
ning verkondigd. De jonge mensen heb
ben over het algemeen zonder kreten
goed doordachte ideeën uitgewerkt.
Voor alles is het opmerkelijk dat de
jeugd, zoals zij zich in de opstellen pre
senteert, van de traditioneel nationaal-
gerichte weerbaarheid wil worden ver
lost. Eén gedachte komt centraal naar
voren: „De mensheid heeft altijd zich
zelf met wapens bestreden. De wapens
zijn te vernietigend geworden. Laten we
het nu eens op een totaal andere wijze
proberen".
Daarnaast leggen de meeste jonge
mensen een zeer nauwe band tussen het
handhaven van de vrede en doeltref
fende ontwikkelingshulp. Zij conclude
ren eveneens vrij algemeen: Beperk de
kosten en de inspanningen voor de be
wapening en gebruik de besparing voor
ontwikkelingshulp.
Een regelrechte aanslag dus op de
starre oorlogsbegroting die als een on
afwendbaar en noodzakelijk kwaad door
de meeste regeerders en politici wordt
aanvaard.
Zo heeft Erik Bax uit Rotterdam in
zijn opstel een plan uitgewerkt, waarin
hij een deel van het dienstplichtige le
ger van de exercitievelden en de
stormbanen wil overplaatsen naar ont
wikkelingslanden: „In het leger vindt
men de technici, juristen, economen,
medici en specialisten op alle terreinen.
Onmisbare krachten in de praktijk van
het ontwikkelingswerk", schrijft hij.
De opstel-schrijvers tonen grote voor
liefde voor internationale samenwerking.
Erik Bax stelt een soort internationale
„pool" van legenonderdelen voor, die
voor ontwikkelingshulp kan worden ge
bruikt zonder dat deze hulp een speci
aal nationaal accent krijgt.
Een bepaald deel van de jeugd
niet het slechtste deel heeft door al
le tijden heen het pacifisme als ideaal
gekozen. Vóór de oorlog kende men in
Nederland „het gebroken geweertje",
dat na de oorlog door de PSP werd
overgenomen.
Er valt echter duidelijk verschil te
onderkennen tussen dit min of meer
utopische idealisme en de gedachten in
de opstellen.
In de opstellen wordt zelden gepleit
voor radicale ontwapening wel wil
man de bewapening tot het absoluut
noodzakelijke minimum beperken.
De jeugd wil niet langer zich gereed
maken om een toekomstig kwaad te
bestrijden, maar zij wil eerlijk pogen
het toekomstige kwaad te voorkomen.
Overtrokken nationalisme dat nu nog
steeds sommige oudere politi
ci om vlagvertoon doet vragen, is de
opstelschrijvers vreemd. Dat is een
groeiende stroming, die niet alleen de
„schrijf taf el-jeugd" gaat beheersen,
maar die ook de jonge mensen inspi
reert die hun gedachten luidruchtiger
aan de man pogen te brengen.
Wie nu verantwoordelijkheid draagt,
zal zich steeds sterker bewust moeten
worden dat de mensheid zich bevindt
in een revolutie van opvattingen. Vooral
de jeugd neemt stelling tegen tradities,
die alles moeten rechtvaardigen. Vele
jonge mensen zeggen, roepen of schrij
ven: „Al heeft de mens altijd met wa
pens gevochten, daarom behoeft dat
niet ongeneeslijk te zijn. Laten we het
nu eens met minder wapens, met min
der opgeschroefd prestige-gevoel en met
meer praktische, onbaatzuchtige hulp
verlening proberen. Nog nooit in de ge
schiedenis heeft men met onbaatzuch
tigheid gepoogd het schieten te voorko
men".
Men mag van jonge mensen beneden
de 22 jaar niet verwachten dat zij plan
nen geven, die onmiddellijk pas-klaar in
de praktijk kunnen worden gebracht.
Men mag van mensen, die verant
woordelijkheid durven aanvaarden wel
verwachten, dat zij in volle bereidheid
open staan voor nieuwe ideeën, vooral
op een terrein waar de mensheid tot nu
toe jammerlijk heeft gefaald.
Het is daarom te hopen dat Lions de
opstellen niet alleen die van Neder
land, maar die van de hele wereld
publiceert en dat deze bundeling een
aandacht krijgt die ver buiten de we
tenschappelijke instituten zal reiken.
Prinses Margriet en mr. Pieter van
Vollenhoven zorgden voor een
plezierig slot van het défilé. Ze lieten
zich door prins Claus enkele keren in
een draaimolen rondtollen voordat de
koningin de speeltuininstrumenten,
die zij had gekregen, zou weggeven.
DRACHTEN. De 38-jarige mej. I.
Bos, adj.-directrice van de landbouw-
huishoud- en opleidingsschool te Drach
ten, is maandagmiddag in de jachtha
ven aldaar door verdrinking om het
leven gekomen.
Mej. Bos was bezig met het verven
van haar boot en is toen waarschijnlijk
ongezien in het water gevallen. Een jon
getje zag haar drijven; twee waterspor
ters hebben haar op het droge gehaald,
maar een geneesheer kon slechts de
dood constateren.
AMSTERDAM. Het comité
voor de verdediging van slachtoffers
van klasse-justitie heeft in een brief
aan de minister van justitie, prof. mr.
C. H. F. Polak ,de onmiddellijke vrijla
ting van de 22-jarige Amsterdamse
student en provo Hans Metz geëist.
Hans Metz werd op 6 april gearres
teerd wegens zijn aandeel in het
drukken en verspreiden van het blad
„God, Nederland en Oranje". Het comi
té vindt dat de student niet verant
woordelijk kan worden gesteld voor de
inhoud van het blad, omdat hij slechts
zijn gironummer ter beschikking had
gesteld.
De brief aan de minister was onder
tekend door onder meer Ed Hoornik,
Jan Hein Donner, Renate Rubinstein,
Rinus Ferdinandusse, Jan Blok, Simon
Vinkenoog, Roel van Duyn, Irene van
de Wetering, Otto Boetes en Luud
Schimmelpenninck.
ADVERTENTIE
lf=T5S NIEUWS OF» DC VLOCn t
De mannen van de witte Porsches
hadden verwacht handenvol Werk te
krijgen, vooral om de Duitse gasten
weer op weg naar huis te helpen. Al
leen op de rijksweg van Den Haag
naar Utrecht kwam het echter even
tot files, maar daar is dan ook een
stuk van de rijweg tussen Reeuwijk en
Bodegraven opgebroken.
„Het kan heel goed zijn dat veel bui
tenlanders een paar extra snipperda
gen hebben opgenomen om een week
of langer in ons land te kunnen blij
ven", zei men gisteren bij de VW in
Den Haag. „Er zitten nog ontzettend
veel vaste logeeradressen vol op dit
moment".
Nederland heeft dit lange weekeinde
een nieuw mei-record geboekt: in drie
dagen tijds heeft ons land 625.000 toe
risten verwerkt.
Het waren in de eerste plaats Duit
sers, maar ook veel Fransen en Engel
sen die door het mooie weer naar onze
bollenvelden waren gelokt. Scandina-
viërs en geallieerde militairen vorm
den een minderheid.
Absoluut bekeken betekent dit toeris
tenlegioen geen record. De stralende
Pasen van 1962 trok 750.000 buitenland
se gasten. Toen had men echter vier
dagen vrij tegen nu drie. Meer dan zes
honderdduizend bezoekers waren na
1962 niet meer in één weekend geregis
treerd.
De slag om de bedden is dit keer
heel hevig geweest. De hele voorraad
noodadressen was zondagmiddag al uit
geput. Vier oproepen over de radio aan
particulieren om meer bedden aan te
bieden, leverden nauwelijks iets op. De
televisie bracht ten slotte uitkomst.
Twee simpele mededelingen via de
beeldbuis waren voldoende om duizen
den particulieren in Rotterdam, Den
Haag, Utrecht, Leiden, Delft en Dor
drecht er toe te bewegen alsnog een
logeerbed aan een buitenlander af te
staan.
Er deden zich komische incidenten
voor. Drie forse Duitsen belden bij
voorbeeld in wanhoop de VW in Den
Haag met de vraag „hoe men hen in
vredesnaam met z'n drieën in één twij
felaar dacht te krijgen".
Voor zover de ANVV heeft kunnen
nagaan, hoefde op een uitzondering na,
geen enkele toerist bij gebrek aan be
ter, in zijn auto of in een cel op een
politiebureau te overnachten. Maar
daarvoor is dan ook keihard gewerkt.
In Den Haag bijvoorbeeld loodste de
directeur van de WV, mr. T. Land
heer, zelf midden in de nacht nog ze
ven auto's vol gasten naar een jeugd
herberg.
Voor kamperen was het kennelijk nog
veel te koud. De meeste terreinen wa
ren redelijk bezet, maar zelfs in het
grootste kampeercentrum van Europa,
Ockenburgh in Den Haag, was nog vol
op ruimte beschikbaar.
„Onvoorstelbaar groot", noemt de
ANVV de belangstelling voor onze bol
lenvelden. Met Pasen trok de Keuken
hof slechts vijftigduizend kijklustigen;
dit keer waren het er 160.000. „Dat Is
toch wel om achterover te slaan".
Twintigduizend mensen maakten met
Spido een rondvaart door de Rotter
damse havens, 13.500 lieten zich door
rederij Bergman door de Amsterdamse
grachten voeren.
Madurodam moest extra poorten
open zetten om 51.000 bezoekers binnen
te kunnen laten. Alleen zondag kwa
men er al 24.000 ondermeer in driehon
derd bussen. Ook Miniatuur-Walcheren
meldde trots een bescheiden recordcij
fer: 3500 mensen.
Andere trekpleisters waren de Euro
mast (17.000 bezoekers), de Efteling
(30.000), het Rijksmuseum in Amster-
dan (13.000) en Artis (12.000). De pier
in Scheveningen trok 27.000 op zilte
lucht beluste gasten. Dat laatste cijfer
viel iets tegen, maar tja, de bollenvel
den bloeiden...
ADVERTENTIE
wijn is niet duur
(Vervolg van pagina 1)
Duizenden jongelui verzamelden zich na één uur met rode vlaggen rondom het
Nationaal monument. Ze staken zwarte en oranje rookbommen af en lieten dui
delijk merken, dat 1 mei rood dient te blyven. Gescheiden door het Damrak: op
het andere deel van het plein voor het paleis, duizenden mensen, getooid met
oranje.
Het waren duidelijk twee groepen, voornemens deze dag op hun eigen wijze te
vieren. De „rode" groep zong „Oranjeboeven" en „Oranje franje beu". Met zachte
drang werden ze om kwart over een verwijderd, maar weldra keerden ze met
dubbele sterkte terug. Hoewel het wat rumoerig bleef, gebeurde er niets.
De demonstratie mocht om drie uur
van het Singel vertrekken, maar om
dat alle demonstranten zich bij het na
tionaal monument hadden verzameld,
begon de tocht van de Dam. Een klei
ne vijfduizend demonstranten sloten
zich aan en na een tocht over het
Spui, Thorbeckeplein en Leidseplein
kwam men op de Westermarkt, waar
toespraken zouden worden gehouden.
Een politiekordon stond daar klaar
om te voorkomen dat de groep door
stootte naar de Dam. Het raadslid voor
de PSP Saartje Boerlage probeerde
daar nog wel de massa vast te houden
om de toespraken aan te horen, maar
ze maakte geen schijn van kans. Op
de kreet „naar de Dam" was er geen
houden meer aan en weldra waren de
duizenden bij het Nationaal Monument
terug.
Om 16.34 uur werd hier de rode vlag
om de beeldengroep gedrapeerd. Om
16.40 begonnen de charges nadat agen
ten hadden geprobeerd de vlag te ver
wijderen. Aanvankelijk werd alleen het
plein rondom het monument schoonge
veegd, maar weldra werd de actie uit
gebreid tot de hele Dam. Zoals steeds
liepen daarbij ook „verkeerden" de
klappen of».
Een huismoeder kreeg een duw, haar
man wendde zich tot de betreffende
agent, die direct op de man insloeg.
Op de Nieuwe Zijds kregen trampassa
giers eveneens klappen. Voor de deur
van een krantengebouw werd 'n vrouw
onder de voet gelopen. Ze raakte be
wusteloos.
Op relletjes beluste jongelui begon
nen toen stenen te gooien, te schelden
en de hekken rondom het paleis op de
tramrails te gooien. Direct werden al
le hekken afgevoerd.
Toen men optrok naar de Telegraaf,
werden felle charges uitgevoerd. Vele
toeristen moesten in wanhoop een vei
lig heenkomen zoeken. Voor de feest
vierders was de pret er af.
Omstreeks elf uur 's avonds deden
zich opnieuw ernstige ongereldheden in
het Centrum van Amsterdan voor;
vooral op de Dam. het Damrak, de
Kalverstraat, de N.Z.-Voorburgwal en
het Spui.
Een aantal jongens probeerde 't ge
bouw van het dagblad „De Telegraaf"
binnen te dringen, maar zij werden
zeer snel door een eenheid van de mo
biele afdeling van de politie verspreid.
Bij het Lieverdje op het Spui werden
de gebruikelijke vuurtjes gestookt en
ook hier maakte de politie er snel een
einde aan.
De politie heeft ook in de avonduren
bij herhaling charges uitgevoerd en ra
ke klappen uitgedeeld. Er werden nog
vijf arrestaties verricht, waardoor het
totaal aantal arrestanten opliep tot 33.
Tegen kwart voor een ebde de onrust
in de stad af en het zag er naar uit,
dat weldra de rust zou weerkeren.
Tussen tien uur en half een des
nachts is de Haarlemse politie enige
malen in actie geweest in de binnen
stad van Haarlem, waar enige hon
derden jongeren tot baldadigheden
overgingen.
Ook in het hartje van Den Haag was
het in de avond onrustig. De politie
verrichtte zes arrestaties. Horden jon
gelui bekladden in de winkelstraat de
Passage een aantal Nederlandse vlag
gen. Ook werd een driekleur onder luid
geschreeuw verscheurd.
Zes Haagse provo's, gekleed in
zwembroek, sprongen 's middags om
drie uur in de Hofvijver. Zij zwommen
naar het eilandje en wilden daar rode
en witte vlaggen planten. De provo's
hadden buiten de politie gerekend, die
zoals op elke feestdag een licht bootje
in de vijver had liggen, om eventuele
wankele feestgangers uit het water te
kunnen vissen.
„Wij wilden het incident met de pro
vo's sportief opvatten", zei de politie.
De zes provo's in badtenue werden bij
het eilandje opgevangen, moesten hun
vlaggen afgeven en mochten toen te-
rugzwemmen naar de vaste wal. „Tot
zover verliep alles inderdaad sportief',
vond de politie.
Even later trok echter een groep
meisjes en jongens die duidelijk uit
waren op relletjes en die, volgens de
politie, waarschijnlijk niets met het
provotariaat te maken hadden, de bin
nenstad in. Er werden willekeurig ver
nielingen aangericht. Bovendien werd
het hek om het beeld van Willem II
op het Binnenhof kapot geslagen.
De wilde horde holde links en rechts.
Toen besloot de politie de wapenstok
te gebruiken, onder meer om het Plein
een paar keer schoon te vegen. Een
aantal agenten was toen al gebombar
deerd met plastic zakken vol witte verf
en er werd gesmeten met rookbomme-
tjes.
De zes arrestanten kregen een be
keuring en konden naar huis gaan.
In Utrecht werden gistermorgen tij
dens een-militaire parade op de Malie
baan drie rookbommetjes gegooid. En
kele jongelui demonstreerden met bor
den, waarop leuzen stonden, die tegen
het Koninklijk Huis waren gericht. De
borden werden in beslag genomen. Ze
ven jongelui werden aangehouden.
Op de Nieuwe Zijds-Voorburgwal trad de politie af en toe zeer hard op.
Een agent kijkt naar een verwonding, die een Amster
dammer heeft opgelopen.
