Veenendaals
- dagblad
Van Hall's ontslag kwam als
een pijnlijke verrassing
Beslissend onderhoud
Wethouders hadden
uit gesprek een
andere indruk
Frans voorstel
stuit op verzet
Uitgewezen journalist
uit Athene terug
ELEGANCE
WEGKWIJNEND LEVEN
GEZAG EN
Gelders-Utrechtse streekcourant voor Rijn- en Gelderse Vallei
Aanhoudend
mooi weer
Ton schade bij
felle brand in
opslagplaats
Twee doden bij
autobotsing
Hervormde Kerk
vreest nadelige
invloed op
pinkstercollecte
Mansholt in EEG-ministerraad
REGERING BESLOOT AMSTERDAMS
BURGEMEESTER TE LATEN VALLEN
7JV NAJAAR
„ONRECHTVAARDIG"
Breznjef naar Bulgarije
Eten voor India
BRIEF WAS AANLEIDING TOT ARRESTATIE
Meiklokjes
Bur. voor redactie en administratie:
Prins Bernhardlaan 28, Veenendaal,
Telef. 06385-3550 (adm.), 3757 en
3955 (red.), Giro 1321600. Rhenen:
Boekhandel C. Waiboer en Recl.-
bureau J. Baars.
VALLEI
Voortzetting van het nieuwsblad „De Vallei", opge
richt in 1926. Uitg.: Wegener's Couranten Concern n.v.
Advert, losse mm-prijs 17 cent Kleine ^annonces
„Vraag en Aanbod" op di., do. en za. 1-10 woorden
ƒ1,50, ieder woord meer 15 cent.
WOENSDAG 10 MEI I967 4le JAARGANG
Nerveus stond mr. G. van Hall gistermorgen op plein 1813, waar hij in het
ministerie van Algemene Zaken de ministers De Jong, Beernink en Polak zou
ontmoeten. Kort daarvoor had minister Beernink de wethouders van Amsterdam
ontvangen. Het gesprek met mr. Van Hall liep uit op het dramatische besluit
hem voor te dragen voor eervol ontslag als burgemeester van Amsteradm.
De warmtegolf, die zich juist tij
dens de beruchte IJsheiligenperiode
ontplooit, zet door. Uit Duitsland
wordt nu drogere lucht aangevoerd,
waarin de zon bijna overuren maakt.
De lucht is zo droog, dat de kans op
vorming van buien vandaag en
morgen vrijwel te 'erwaarlozen is.
De temperatuur gaat nog steeds in
stijgende lijn. Het ogenblik lijkt niet
ver meer, waarop in ons land voor
het eerst dit jaar officiële zomerse
waarden worden gemeten, van 25
graden of iets meer. Vanmiddag ver
wachten we in Gelderland uitersten
van 22 tot 23 graden, morgen van
24 tot 25 graden.
In sommige jaren ziet mei zelfs
niet op tegen een vleugje tropische
warmte van 30 graden of meer, maar
op dit ogenblik is dat alleen het ge
val op de Balkan. Het mooie weer
hangt samen met een hogedrukgebied
boven de Oostzee.
UTRECHT Een opslagplaats
van stalen meubelen in Schalkwijk
is gistermiddag in korte tijd totaal
uitgebrand. De schade wordt geschat
op ruim honderdduizend gulden. Er
deden zich geen persoonlijke onge
lukken voor.
De brand ontstond even na drie
uur. Een monteur was in het gebouw
bezig een auto te repareren. Het
oer tuig schoot echter op een gege
ven moment van ie krik af en stoot
te tegen een in de buurt staande ta
fel, waarop een bus met benzine
stond. De bus viel op de grond en
raakte een brandend gasstel. Een
steekvlam zette het gebouw direct
in lichterlaaie. De monteur wist zich
in veiligheid te brengen.
(Van onze Amsterdamse redactie)
AMSTERDAM We wethouders van Amsterdam zijn door het ontslag,
dat de regering buigemeester Van Hall heeft aangezegd, volledig en pijnlijk
verrast Zij hadden van het gesprek, dat zij gisterochtend met minister Beer
nink (Binnenlandse Zaken) hadden gevoerd, voordat mr.Van Hall zijn ont
moeting met de ministers De Jong, Beernink en Polak had, de indruk ge
kregen, dat het ontslag een kwestie van latere zorg was.
„Ik sloeg steil achterover, toen ik van het ontslag hoorde. Minister Beer
nink had ons een volstrekt andere indruk gegeven", zei wethouder en loco
burgemeester dr. P. J. Koets ons gisteravond. „Wij zullen later zeker officieel
tegen deze gang van zaken protesteren".
Wanneer het ontslag van burgemees
ter Van Hall ingaat is nog niet bekend.
Tot dat tijdstip zal hij zijn functie blij
ven uitoefenen. De heer Van Hall heeft
tegenover de drie ministers geweigerd
gisteren al zijn ontslag in te dienen.
Hij was bereid zijn functie ter beschik
king te stellen, maar wilde daarmee
wachten tot na de publikatie van het
eerste en het tweede interim-rapport
van de commissie-Enschede.
De regering was evenwel van mening
dat een beslissing over het ontslag niet
langer mocht worden uitgesteld. Premier
De Jong deelde de burgemeester mee
dat de regering hem zou voordragen
voor eervol ontslag.
Mr. Van Hall was bereid heen te
gaan omdat de rondom hem ontstane
situatie de goede uitoefening van zijn
functie dusdanig verzwaarde, dat deze
op den duur beter door een ander kon
worden vervuld. Hij had zich voorge
steld zijn taak in het najaar neer te
leggen.
Hij wilde niet op staande voet ont
slag nemen, in de eerste plaats omdat
de wethouders de minister van Binnen
landse Zaken duidelijk hadden gezegd
dat het volgens hen niet in het belang
van Amsterdam zou zijn, wanneer de
burgemeester rauwelijks ontslag zou
worden verleend.
Bovendien meende hij het recht te
hebben ontslag te nemen, wanneer (via
de rapporten-Enschede) in de open
baarheid zou zijn gebracht op welke
wijze hij zijn ambt als burgemeester
had vervuld.
„Het kabinet wil mij dat recht niet
laten, hetgeen ik onrechtvaardig acht",
aldus burgemeester Van Hall. Hij had
uit goede bron vernomen dat het twee
de en min of meer afsluitende rapport
van de commissie-Enschede volgende
week zal wordln uitgebracht. Het eer
ste rapport ligt al vier en een halve
maand bij de regering.
De Amsterdamse wethouders hadden
van minister Beernink ook de indruk
gekregen dat de ontslagkwestie pas na
de publikatie van de rapporten-En
schede aan de orde zou komen. „Ik
kan niet anders zeggen", zei dr. Koets
ons, „dan dat ik mij grotelijks bela
zerd voel". Ook de andere collega's voe
len zich zeer genomen.
Men zie verder elders in dit num
mer.
AMSTERDAM Een autobotsing
bij de brug over het Merwedekanaal op
Rijksweg 1, heeft gistermiddag om vijf
uur twee doden geëist. Het gevolg was,
dat gedurende een half uur alle ver
keer gestremd was en zich lange files
vormden, zowel in de richting van Am
sterdam als in de richting van het
Gooi, waarbij zich weer kettingbotsin
gen voordeden. De gevolgen hiervan
benerkten zich uitsluitend tot materiële
schade.
Door een onverwachte manoeuvre,
mogelijk als gevolg van een technisch
defect, sloeg een uit de richting Naar-
den komende auto plotseling over de
kop. Deze kwam terecht op een auto
uit tegenovergestelde richting.
De auto uit Naarden werd bestuurd
door de 26-jarige mevrouw O. A. T.
Vierdag-Oord uit Amsterdam. Zij was
op slag dood. De auto uit de richting
Amsterdam werd bestuurd door de heer
S. J. van der Heiden uit Blaricum. Ook
hij was vrijwel op slag dood. Beide
auto's werden totaal vernield.
Gistermorgen om kwart over zes is
een personenauto in de sloot langs
de Bosscheweg te Beek en Donk ge
raakt, waarbij een van de drie inzitten
de: is verdronken. Het slachtoffer was
de 55-jarige zuster W. H. Niehues uit
Aarle-Rixtel, die de auto bestuurde. De
twee andere inzittenden kwamen met
de schrik vrij.
MOSKOU De leider van de Rus
sische communistische partij, Leonid
Breznjef is vandaag uit Moskou naar
Sofia vertrokken voor de onderteke
ning van een nieuw Russisch-Bul
gaars verdrag voor samenwerking
en wederzijdse bijstand. Het bezoek
van Breznjef zal drie dagen duren.
OEGSTGEEST De Raad voor de
Zending der Ned. Herv. Kerk heeft
zijn bezorgdheid uitgesproken over het
samenvallen van de actie „Eten voor
India" met de jaarlijkse Pinkstercol
lecte voor het zendingswerk. De actie
„Eten voor Idnia" wordt, zoals bekend,
zaterdag gehouden en de collecte heeft
plaats op Eerste Plnksteiuafc.
De Raad voor de Zending staat wel
achter de actie, maar vertrouwt erop,
dat de gemeenten met Pinksteren hun
gaven voor het sterk groeiende zen
dingswerk van de kerk, ondanks de
actie „Eten voor India", niet zullen ver
minderen, aldus een brief van de Raad
voor de zending aan alle hervormde
predikanten.
Ds. P. J. Mackaay, secretaris van
de Raad voor de Zending, heeft er in
een toelichting op dit schrijven op ge
wezen, dat de eerste verantwoordelijk
heid voor de Hervormde Kerk het zen
dingswerk is.
ADVERTENTIE
Kijk je uit naar nieuwe kansen, moge
lijkheden om vooruit te komen? Zoek je
een boeiende baan?Volg dan de
wóKheze-opleiding voorverpleger(ater) -
therapieleidster - socio therapieleidster.
Die bied je kansen voor nu en laterl
Hoe noodzakelijk de actie „Eten voor India" is blijkt uit deze foto. Veer
tig procent van de baby's in Bihar is er even slecht aan toe als dit kind.
Geboren in honger, een half jaar wegkwijnend leven, gestorven van uit
putting; de wereld van 1967
BRUSSEL Dr. S. L. Mansholt, de Nederlandse vice-voorzitter van de
EEG-commissie, heeft zich gisteren in de EEG-ministerraad in Brussel krach
tig verzet tegen een Frans voorstel voor instelling van een nieuw regerings
orgaan, dat de EEG-commissie zou moeten bijstaan bij het voeren van de
gemeenschappelijke landbouwpolitiek.
De Franse minister van Landbouw
Faure, heeft instelling van zo'n or
gaan van hoge nationale ambtena
ren bepleit om te verzekeren, dat de
gemeenschap een slagvaardig beleid
zal kunnen voeren op de EEG-land-
bouwmarkt na 1 juli volgend jaar.
Dr. Mansholt verklaarde gisteren
bij een bespreking van dit voorstel
in de raad, dat voor de EEG-com
missie alleen een orgaan aanvaard
baar is dat een zuiver adviserende
functie heeft, dat de EEG-commissie
alleen raadpleegt als zij dat zelf no
dig acht en dat dan onder voorzitter
schap van de EEG-commissie zal
staan.
Het verzet van dr. Mansholt werd
gesteund door de vijf andere delega
ties. De discussie over Faures voor
stel is daarop opgeschort tot een
volgende vergadering.
Minister Faure verklaarde bij de
verdediging van zijn denkbeelden nog
dat het echt niet de bedoeling was
de positie van de EEG-commissie
aan te tasten. Op het gebied van de
gemeenschappelijke landbouwpolitiek
bestaan een aantal zaken waarvoor
de ministers bevoegdheden aan de
EEG-commissie hebben gegeven en
andere waarvoor zij zelf de beslis
singsbevoegdheid hebben behouden,
zo betoogde hij. Volgens hem zouden
SCHIPHOL De Nederlandse jour
nalist Frans van Hasselt, die door de
Griekse regering is uitgewezen, is gis
teravond met een Grieks vliegtuig op
Schiphol aangekomen.
De heer Van Hasselt, die correspon
dent was van het Algemeen Handels
blad en nog enkele andere kranten in
Nederland, was tot zijn vertrek door
de veiligheidspolitie vastgehouden.
Hij is gearresteerd, zei hij gister
avond, nadat de Griekse PTT aan hem
gerichte brieven had geopend. In een
brief van Nederlandse kennissen werd
hem gevraagd aan te dringen op vrij
lating van Theodorakis.
De eerste dagen van zijn gevangen
schap is hij hardhandig verhoord door
de geheime dienst Hij werd bedreigd
met het uittrekken van nagels en
baardharen. Dat is echter niet gebeurd.
Bij het verhoor werd hem verteld, dat
hij al lang op de zwarte lijst stond.
L5M
FRANS VAN HASSELT
zich in de dagelijkse praktijk van
de volledig gemeenschappelijke land
bouwmarkt echter vele gevallen kun
nen voordoen die snelle beslissingen
eisten en waarvoor de aanwezigheid
van een toporgaan, dat de minister
raad als zodanig kon vertegenwoor
digen in Brussel, nodig zou zijn.
De gemeenteraad van Veenendaal
toonde zich gisteravond niet gelukkig
met de huisnummering van de wonin
gen in het nieuwe bestemmingsplan
„De Molenbrug". Uit de praktijk is be
kend, dat het voor de Veenendalers
laat staan voor de vreemdeling
bijvoorbeeld in het Schrijverspark of
in „De Engelenburg" moeilijkheden
oplevert om een bepaald huisnummer
te vinden. Nu men in „de Molenbrug"
eenzelfde systeem wil gaan toepassen
drong de raad er op aan het tot dus
ver gevolgde systeem overboord te
gooien en te zoeken naar iets dat be
ter voldoet. Wel ging men akkoord het
gebouw van de Nutsspaarbank aan de
Kerkewijk aan te kopen om te zijner
tyd de gevaarlijke verkeerssituatie te
kunnen verbeteren.
Een select aantal genodigden was
aanwezig bij de opening van het stuw-
complex in de Rijn bij Amerongen,
dat als een machtig staaltje Neder
lands vakmanschap in deze omgeving
het landschap een geheel ander aan
zien geeft. Deskundigen van rijkswa
terstaat verwachten dat de Rijnkana-
lisatie het scheepvaartverkeer met
honderd procent zal doen toenemen.
Politiemensen hebben gisteren op
zoek naar twee beruchte misdadigers,
uit Oostenrijk de imgeving van Leer-
sum uitgekard. Ondanks assistentie uit
de lueht, slaagde men er niet in het
duo, dat verschillende autodiefstallen
op zijn naam heeft, achter slot en
grendel te brengen.
Dick Reparon uit Rhenen, die eer
gisteren het afstandszweefvliegrecord
op zijn naam bracht vindt deze sport
niet gevaarlijker dan bijvoorbeeld voet
ballen.
In de Leersumse bossen is de zoge
naamde „dennenscheerder" gesigna
leerd. Dit diertje tast de grove den
aan en deskundigen geven de eige
naars van bospercelen het advies geen
ongeschild oud hout in de bossen ach
ter te laten.
Vandaag start e enserie waarin de
„afzwaaiers" van de lagere school aan
het woord komen.
De ontslagaanzegging aan Amster
dams burgemeester Van Hall, is een
menselyk-trieste zaak daarover
kan geen verschil van mening be
staan. Zonder enige twijfel heeft de
ze man voor zyn stad grote verdien
sten gehad, heeft hy tien jaar lang
al zijn capaciteiten ingezet om Am
sterdam uit het slop van de besluite
loosheid te halen, waarin het in de
naoorlogse jaren was geraakt. Onder
zijn leiding is er in de hoofdstad veel
gebeurd waarvan men in de toekomst
profyt zal trekken het is dan ook
geen holle frase als hem ontslag
verleend wordt „op eervolle wijze".
Maar er is één woordje waarmee bur
gemeester Van Hall nooit zo goed
overweg heeft gekund: het woordje
„gezag". In Amsterdam is langzaam
maar zeker een gezagscrisis ge
groeid: de kwaadwilienden gingen
merken dat je in Arasterdam met 't
gezag wel een loopje kon nemen en
de goedwillenden gingen zich afvra
gen of je in Amsterdam nog wel op
het gezag kon vertrouwen. Zodat het
herhaaldelyk is voorgekomen dat
men het gezag maar in eigen hand
ging nemen: matrozen bij voorbeeld
die schoon schip gingen maken op 't
centraal station! Tegen dergelijke si
tuaties is de heer Van Hall niet op
gewassen geweest. Naar ons gevoe
len omdat hij de inhoud van dat
woord „gezag" nooit goed heeft ge
ïnterpreteerd.
Wat gisteren gedaan en gezegd is, ver
sterkt dat gevoelen. Om het simpel
te zeggen: gisteren werd de burge
meester bij zijn „bazen" op het mat
je geroepen het is immers zo, uat
de burgemeester door de Kroon be
noemd wordt en dat hij dus aan de
Kroon verantwoording schuldig is.
De ministers, dienaren van de Kroon,
hebben de burgemeester gewogen en
te licht bevonden. Niet zo maar: het
vorige kabinet al had een aantal wij
ze mannen gevraagd rapport uit te
brengen over de Amsterdamse ge
zagscrisis. Deze commissie-Enschede
heeft in eerste instantie aan dit ver
zoek voldaan door een tussentijds
rapport aan de regering ter hand te
stellen en zal binnenkort eer eind
rapport aanbieden. Aan de hand van
dat interimrapport heeft het kabinet
gewikt en gewogen en is het tot de
conclusie gekomen dat ontslag op
korte termijn noodzakelijk was. Zij
heeft dit de heer Van Hall meege
deeld, maar deze "eigerde de eer
aan zichzelf te houden docr ontslag
te nemen. Zijn argumentatie: .ik
meen het recht te hebben ontslag te
nemen wanneer via de rapporten-En
schede in de openbaarheid zal Zijn
gebracht op welke wijze ik mijn
ambt ais burgemeester het vervuld".
Deze redenering is fout. Het gezag,
de beslissing over wel of niet ont
slag, berust niet by de openbare me
ning maar bij de ministers. Zij en
zij alleen dragen de verantwoorde
lijkheid hoe straks de openbare
mening zal reageren zal wel blijken
uit de debatten in de volksvertegen
woordiging. Burgemeester Van Hall
heeft niet begrepen dat gezag is het
op je durven nemen van verantwoor
delijkheid. Wie gezag wil uitoefenen
moet beslissingen nemen en daar
voor staan. Het kabinet-De Jong
heeft dat gedaan en dat moet men
prijzen. Juist in dit geval.
Een andere vraag is of het nodig was
het zo „hard" te spelen. De heer
Van Hall was van plan zelf zijn ont
slag aan te bieden op een later tijd
stip had men niet beter dat tijd
stip kunnen afwachten? Het zal im
mers toch wel de nodige tijd kosten
voor en aleer men een geschikte op
volger zal hebben gevonden! De af
tocht van de heer Van Hall zou dan
heel wat eleganter zijn geweest en
meer in overeenstemming met zijn
verdiensten voor de stad Amster
dam.
Helaas, soms kan het uitoefenen van
gezag niet de meest elegante weg
kiezen. Soms mr t men laten zien
dat gezag niet iets is om mee te
marchanderen. Dat de regering in
de Amsterdam-affaire dat tijdstip ge
komen achtte, vinden we wel be-
grypelyk. Er is daar al te lang met
gezag gesold. En daar is burge
meester Van Hall zelf schuld aan.
-ztS?
T)00r dl te precieze tuinvrienden heb
ik de artistieke lelietjes-der-dalen
wel als onkruid horen betitelen, om
dat ze met hun lange wortelstokken
door heg en steg kruipen, van geen
halt weten en zich zelfs door het grint
van het hofpad wurmen. Zo veroveren
ze uit de tuin der buren een
brede zoom langs de grens, waar
alom de krom-nervige, elliptische
bladeren twee aan twee onder de
heesters te voorschijn komen. Het
wachten is nog even op het stevige
trosje met de melkwitte klokjes, dat
met een kantige stengel, waarvan ze
aan één zijde gebogen afhangen, naast
dit lover uitstoelt. In de oksel van het
binnenste blad zit reeds dc aanleg
voor de bloem van 'l volgende laar.
Die lelietjes behoren tot de meest ge
liefde lentefleur en ook hun aroma
tische geur valt niet te versmaden,
terwijl later de koralentooi er nog
enkele weken aan blijft herinneren.
De wetenschappelijke naam (conval-
laria majalis) is afgeleid van conval-
lis dal en majus mei; bij het
verwante dalkruid, waar we straks
ook even aanwippen en dat ma/anthe-
mum heet, is de naam gecombineerd
met het Griekse anthemon, dat bloem
betekent. Zo megen we beide soorten
als Meibloemen benamen, doch bij de
lelietjes past de bloeimaand het beste,
want de witte trosjes ven het dal-
kruid zijn er zelden vóór juni.
10 mei '67 A B. WIGMAN
V
t
