Hoewel Amerikanen in Genève bleven
FELLOWSHIPS PROEFVLUCHT
Feisal komt over
Aden praten
Voor 1970 al een
man op de maan
Leden Bondsdag
gaan ministers
handje helpen
Obligatiemarkt onder druk
Moordzaak na
jaren opgelost
Zondag valt
beslissing
Kennedyronde
Moslim werd
president
van India
RIJTOER DOOR LONDEN
Velasques
Bezoek aan Engeland
Britten lossen
vroegtijdig
schulden af
Volgend jaar Apollo-vlucht
Nieuwtje in Bonn
D'
D1
Souchon loste schot op
Rosa Luxemburg
MEDINA
„1^
Bombardement
verwoest
luchtbasis
GEL A DEIS
KUS OERBOEKEN
ZWAKKE MAAG
BESPREKIISG
AAN HET I.M.F.
GUNSTIG MOM EIST
Ongewenst
Linten
Kritiek
BRANDGEVAAR
ACHTERSTAND
OVERBRENGING
VRAAGTEKEN
NIET VERSCHENEN
PAPANDREOU OP
VRIJE VOETEN
Pagina
WOENSDAG 10 MEI 1967
STEMMING NOG
SOMBER
J
(Van onze redactie economie)
GENÉVE William C Roth
ging gistermiddag naar bed. De
zachtsprekende, voor geen enkele
bluf terugdeinzende speciale verte
genwoordiger van president Johnson
was moe, doodmoe. Tot dinsdag
morgen kwart voor vier had hij de
onderhandelingen gevoerd over de
Kennedyronde. Gistermorgen om ne
gen uur werd dit gesprek over de
verruiming van de wereldhandel
voortgezet. Succes echter bleef voor
alsnog uit.
Jean Rey, de altyd ernstig kijkende
Belg, vertegenwoordiger van de
Europese Economische Gemeenschap,
stapte gisteravond in het vliegtuig.
Vanmorgen zal hy in Brussel de minis
ters van Frankrijk, Italië, Duitsland en
Benelux verslag uitbrengen over de
handelsbesprekingen, het beraad dat
moet leiden tot een vrijere, meer om
vangrijke maar ook goedkopere han
del in spijkers en tractoren, in vruch
tensap en kleurstoffen, in graan en ta
bak en alle andere produkten.
De allerbelangrijkste mededeling is
echter: „De Amerikanen blijven". In
verwoede pogingen een oplossing te
forceren, hebben de Amerikaanse ver
tegenwoordigers gedreigd dinsdag
avond de koffers te pakken en defini
tief naar Washington terug te keren.
Uitstel was volgens hen niet meer
mogelijk. De E.E.G. zou de zondebok
zijn, die in de woestjjn van niet meer
te houden handelsbelemmeringen zou
worden gestuurd.
In Genève weet niemand meer of het
de Amerikanen werkelijk ernst was of
niet. De atmosfeer was geladen, de
spanning te snijden. Waarschijnlijk is,
dat de stille en bescheiden Zweed Nils
Montan de Amerikanen heeft omge
praat. In ieder geval blijven ze.
De harde onderhandelingsmethode
van de Amerikanen heeft weinig bij
val ondervonden. Iedereen heeft begrip
voor Jean Rey, die zes opdrachtgevers
heeft, die het onderling ook niet altijd
met elkaar eens zijn. Rey hoopt van
daag of anders morgen in Brussel de
laatste instructies te krijgen, liever ge
zegd: een volledig mandaat voor de
laatste besprekingen die dan zondag
morgen zullen leiden tot succes of
mislukking.
Niemand in Genève die nu nog een
voorspelling durft te doen. De somber
ste man behoort tot de groep die de
onderhandelingen leidt. Hij zei: „Het
einde van de week is meer dan het ein
de van de week".
Optimistischer is Wyndham White,
de Britse secretaris-generaal van de
besprekingen. Hei zei: „Het blijft mo
gelijk dat we zondagmorgen tot een
overeenstemming komen".
De vice-president van India, de ze
ventigjarige dr. Zakir Husain, die
zaterdag wordt beëdigd als de nieuwe
president. Hij is de eerste mohamme
daanse president in het overwegend
Hindoeïstische India.
NEW DELHI Het Indische par
lement heeft de vice-president, dr.
Zakir Husain, gekozen tot president
van India. De zeventigjarige Husein
versloeg zijn tegenstander, de voor
malige rechter Koka Subbaó Rao,
met 471.244 tegen 363.971 stemmen.
Husain is de eerste mohammedaanse
president van het overwegend Hin
doeïstische India. Zyn verkiezing be
tekent een triomf voor de regering
van premier mevrouw Indira Gandhi.
Husain, die de afgelopen vijf jaar
de functie van vice-president vervul
de, was kandidaat gesteld door de
regerende Congrespartij en was de
persoonlijkije keuze van mevrouw
Gandhi. De premier had haar partij
genoten het zwijgen opgelegd toen die
bezwaar maakten tegen een moham
medaanse kandidaat.
De opvolger van Husain als vice-
president is V. G. Girit, gouverneur
van de staat Mysore. Hij werd zater
dag gekozen. Girit is Hindoe en,
evenals Husain, lid van de Con
grespartij.
De nieuwe president wordt zater
dag beëdigd in een plechtigheid met
veel pracht en praal, die zal eindi
gen met het vertrek van de scheiden
de president Sarvepali Radhakrish-
nan naar zijn huis in Madras in een
speciaal versierde trein.
Husain, die zich pas op 55-jarige
leeftijd in de politiek begaf, schrijft
in zijn vrije tijd kinderboeken onder
pseudoniem. Hij houdt van tuinieren,
cerzamelt moderne kunst en heeft
een collectie van vijftienhonderd fos
sielen en stenen. Tot op de dag van
vandaag werkte hij iedere ochtend
een uurtje in zijn tuin voor hij naar
zijn kantoor ging.
(Van onze correspondent)
LONDEN De Britse hoofdstad heeft gisteren weer de verkeersopstop
pingen moeten verwerken die behoren bij een staatsiebezoek van een buiten
landse vorst. Ditmaal werden de kijkers wel bijzonder beloond, want het was
een zeer fraai schouwspel dat een beetje leek op een sprookje uit 1001-nacht:
koning Feisal van Saoedie-Arabië werd ingehaald met alle luister die de Brit
ten kunnen opbrengen.
De wat sinistere 62-jarige vorst in
zijn lange zwartzijden gewaad en witte
hoofddoek met gouden koorden, blijft
hier na het officiële deel van zijn
bezoek nog tot de 28ste mei voor
besprekingen met de Britse regering.
Hij logeert dan in het Dorchester Hotel
in Londen, waar de hele zevende
verdieping met vijftig kamers voor
hem is afgehuurd.
Feisal heeft onder meer zijn eigen
chef-kok bij zich, die moet letten op
het voedsel dat de koninklijke maag te
verwerken krijgt. Die maag is zwak;
onlangs onderging de koning van Saoe-
disch Arabië nog een zware operatie.
In tegenstelling tot zijn voorganger,
ex-koning Saoed, heeft Feisal maar
één vrouw. Die moet vanwege het
Arabische gebruik achterblijven in het
verre Arabische schiereiland; Saoed
beschikte, behalve over een vlooi pe
perdure Amerikaanse auto's, over een
uitgebreide harem met wel honderd
vrouwen. Zijn kinderschaar was ontel
baar.
Met premier Wilson gaat Feisal, die
behalve koning ook premier is en
minister van buitenlandse zaken, de
hele toestand in het nabije oosten
bespreken, waar Engeland weer eens
het hoofd moet bieden aan een crisis
van de eerste orde: in Aden.
Van onze correspondent.
25
van
LONDEN Engeland gaat op
mei 1450 miljoen gulden aflossen
zijn enorme schuld aan het Interna
tionale Monetaire Fonds, een half jaar
eerder dan nodig is. Bovendien wordt
nog deze maand de hele schuld van
280 miljoen gulden aan Zwitserland,
die Engeland heeft, ongedaan ge
maakt
Dit nieuws heeft minister Callaghan
(financiën), gisteren in het Lagerhuis
bekend gemaakt, op de tweede dag van
het grote debat over de toetreding tot
de Europese Economische Gemeen
schap. Daar wordt vanavond laat over
gestemd. Er wordt een grote meerder
heid voor de regering verwacht, zeker
omdat ze die steun heeft van het
merendeel der conservatieven en van
de liberalen.
De Britse reserves, aldus Callaghan,
bedragen nu ruim 12,1 miljard gulden,
plus de zogenaamde 'iquide reserves
die er in portefeuille zijn.
Dat Engeland van plan was om
eerder af te lossen voor de grote
leningen die het de laatste jaren heeft
gekregen om het pond sterling op de
been te houden, was al bekend. Mi
nister Callaghan heeft een gunstig
ogenblik gekozen om daar nadere me
dedelingen over te doen: dit debat over
Engeland en de E.E.G.
Hij gebruikte deze onthulling om te
illustreren dat het steeds beter gaat
met het pond en met de Britse econo
mie. Alleen in een sterke positie heeft
het zin de E.E.G. binnen te gaan, zei
hij.
De nationalistische troebelen die
daar met de hulp van Egypte aan de
gang zijn nu de kolonie en het aan
grenzende deel van de Zuidarabische
federatie naar de zelfstandigheid wor
den geloodst, zijn ook voor Feisal in
het aangrenzende Saoedisch Arabi 'en
bron van veel zorgen. Vooral omdat hij
het toch al zo aan de stok heeft met
Egypte inzake Jemen.
Verder hoopt Engeland de handteke
ning van de koning te krijgen onder
een akkoord waarbij Saoedisch Arabië
voor 1500 miljoen gulden wapens en
radarapparatuur van Engeland koopt.
0 Het nieuwste tweemotorige
straalvliegtuig van Fokker, de
F28 Fellowship, is gistermorgen
voor het eerst de lucht in geweest.
Het toestel steeg om half zes van
Schiphol op met aan de stuurknup-
pel invlieger A. P. Moll.
60 PASSAGIERS
Op de romp van het vliegtuig, dat
zestig mensen kan vervoeren, prijk
ten trots de letters PH-JHG. Het z\jn
de initialen van dr. J. H. Greidanus.
Uit waardering voor zyn vele werk
in de vliegtuigbouw is deze nieuwe
Fokker naar hem genoemd.
920 UREN
Deze eerste vlucht betekende het
begin van de proeven om het bewijs
van luchtwaardigheid te krijgen.
Daarvoor moet het toestel in totaal
920 uren in de lucht zyn geweest.
Voor alle zekerheid ging er een
Friendship mee de lucht in, maar het
programma verliep zo vlot, dat na
een uurtje vliegen ruimschoots tyd
was om nog even een paar plaatjes
te schieten. Dit is er één van.
ADVERTENTIE
De Saoedisch Arabische koning Feisal heeft gisteren, als gast van koningin Eli
zabeth II, een rijtoer door Londen gemaakt in een open koets. Zijn bezoek aan
de Britse hoofdstad, dat als politiek zeer belangrijk geldt, duurt acht dagen.
WASHINGTON (Reuter, AP) Ondanks de ramp met het Apollo ruim
tevaartuig in januari, waarbij drie astronauten om het leven kwamen, ho
pen de Verenigde Staten nog vóór 1970 een mens op de maan te brengen.
Dit heeft James Webb, de directeur van het Amerikaanse ruimteprogramma
gisteren meegedeeld. Hij zei dat begin volgend jaar weer een ruimtevlucht
met een Apollo vaartuig zal worden gehouden.
II
ft
(Van onze correspondent)
BONN West-Duitsland voert
binnenkort een politieke nieuwigheid
in: zeven „parlementaire staatssecre
tarissen" in de zeven grootste minis
teries. Deze nieuwe functionarissen
zullen leden van de Bondsdag de
Westduitse Tweede Kamer zijn,
die een deel van de taak gaan over
nemen van de zwaarbelaste ministers
in kwestie. Daarmee wordt een oud
plan verwezenlijkt, dat sinds 1957 al
vijfmaal op allerlei bedenkingen was
afgestuit.
De grondgedachte was, dat het lei
den van een departement als dat van
defensie langzamerhand een te grote
opgave is geworden voor één man.
Doch de bezwaren bleken vele. Zou
een „onderminister" het gezag van de
eigenlijke bewindsman niet ondermij
nen Zou de ambtelijke leiding van een
departement die in de Bondsrepu
bliek berust bij een „Staatssekretar",
vergelijkbaar met een Nederlandse se
cretaris-generaal niet door de nieu
we ministerhulp worden doorkruist?
Bovendien zou voor de nieuwe ambts
dragers een forse som aan sal arisen
nodig zijn.
Nu is het plan op grond van coalitie
afspraken bij de vorming van de rege-
ring-Kiesinger, toch door de Bondsdag
geodgekeurd Al te veel is er van het
oorspronkelijk beoogde nieuwe ambt
niet overgebleven. De titel „staatsmi
nister" liet men vallen voor het meer
bescheiden „parlementaire „staatsse
cretaris". Naast de vele „Bundesminis-
ter" (van de Bondsregering) en „Lan-
desminister" (van de deelstaten) wer
den nog meer ministers ongewenst ge
acht.
De positie van de eigenlijke minis
ters wordt beschermd, doordat zij zelf
de beslissende stem krijgen in de keu
ze van hun parlementaire staatssecre
taris, en die desgewenst ook weer kun
nen ontslaan. De nieuwe functionaris
sen krijgen ook geen orders te geven
op hun departementen, tenzij de minis
ter in kwestie dat van geval tot geval
uitdrukkelijk toestaat. Ook de secre
tarissen-generaal kunnen dus voorlo
pig gerust zijn.
Wat krijgen de parlementaire staats-
seretarissen dan eigenlijk te doen Ta
ken, die hun ministers hun naar bevind
van zaken toewijzen. Die zullen voor
al liggen op het gebied van de contac
ten met de politieke partijen, de Bonds
dagfracties en -commissies. Verder
zo is in Bonn meesmuilend opgemerkt
mogen zij toespraken houden, linten
doorknippen, gasten ontvangen en zo
meer.
De kandidaten voor de nieuwe pos
ten zijn de sociaal-democraten Jahn
(buitenlandse zaken), Arndt (econo
mische zaken) en Börner (verkeer);
en de christen-democraten Adorno (de
fensie), Leicht (financiën) en Benda
(binnenlandse zaken).
De Bondsregering echter beschouwt
het geheel als een experiment, dat
gaandeweg zijn vorm zal moeten vin
den. Zij heeft echter de kritiek moeten
slikken, dat, in plaats van de destijds
aangekondigde inkrimping van het ka
binet, er nu in feite een dure uitbrei
ding komt met zeven man.
obligatiemarkt staat de laatste
tijd onder druk. Dat komt eerder
door gebrek aan kooporders dan door
overweldigend aanbod. Duidelijk is in
ieder geval dat de kooplust er behoor
lijk uit is.
Het doen van voorspellingen is een
riskante aangelegenheid, zeker ten
aanzien van de ontwikkeling van de
kapitaalrente. Het lijkt echter niet
ondenkbaar dat, als reactie op de
daling van het rendement in de laatste
driekwart jaar, een matige stijging van
de kapitaalrente in de naaste toekomst
mogelijk is.
In juli-augustus vorig jaar leverde
het bedingen op de onderhandse kapi
taalmarkt van rendementen van 71/*
procent en daarboven niet de minste
moeite op. Het rendement is sindsdien
met meer dan één procent teruggeval
len.
De nieuwe leningoperatie van de
Nederlandse Gasunie, die 100 miljoen
langlopende middelen op de onder
handse kapitaalmarkt wil opnemen,
heeft in deze situatie sterk de aandacht
getrokken. Bij een rente van 6Vt pet.
per jaar, een inschrijfkoers van 98V«
pet. en een looptijd van twintig jaar
met aflossing gedurende de laatste tien
jaren komt het rendement uit op 6,42
pet. De jongste staatslening geeft een
rendement van 6,37 pet.
E VOORWAARDEN van de Gasunie
zyn sterk concurrerend ten aanzien
van de condities, waarop thans geld
gevers beschikbaar komende langlo
pende middelen kunnen onderbrengen
bij de instellingen, die de centrale
financiering van de lagere overheid
verzorgen.
Het rendement ligt niet alleen 0,11
pet. hoger dan de rendementen van de
onderhandse markt, maar men is bo
vendien gedurende de hele twintigjari
ge looptijd van de lening gevrijwaard
tegen vervroegde, dan wel versterkte
aflossing. Dat is heel wat gunstiger
dan de maximaal tien jaren die beleg
gers bij het verstrekken van 25-jarige
leningen ten behoeve van de centrale
financiering kunnen bedingen. Zoals
bij de Gasunie gebruikelijk is zullen
geldgevers die de eerste lening in 1964
hebben verstrekt, recht van voorkeur
krijgen.
De staatslening is geen succes geble
ken, ondanks de gunstige verwachtin
gen die men ter beurze koesterde Het
buitenland hield zich afzijdig en het
publiek liet eveneens voor een deel
verstek gaan. ondanks de aantrek
kingskracht die een staatslening nu
eenmaal op de particuliere belegger
heeft. De emissieprijs van 98 3 8 pet.,
waarop de minister van financiën ten
slotte is uitgekomen, is niet bepaald
een koers om trots op te zijn.
UET VALT moeiiyk te begrijpen dat
deze ontwikkeling bij de staatslening
de a anleiding vormde voor een ver
slechtering van de voorwaarden van
langlopende leningen ten behoeve van
de centrale financiering. Bij een ge
lijkblijvende nominale rente van 6
pet. per jaar werd de afgiftekoers van
dergelijke leningen met een half pro
cent tot 99Va pet. verhoogd, waardoor
het rendement met 0,06 pet. tot 6,31
pet. terugviel.
Daar staat tegenover de daling op de
obligatiemarkt, die zowel de staats
leningen als de leningen van de Bank
voor Nederlandsche Gemeenten treft.
De rendementen beginnen daar weer
te stijgen. Als deze ontwikkeling door
zet, zal ook de overheid ziel met zijn
leningen en met zijn rente moeten
aanpassen.
De nieuwe bemanning van de Apol
lo bestaat uit Walter Schirra, kapitein
bij de marine, Walter Cunningham,
een burger en Donn Eisele, majoor
bij de luchtmacht. Zij vormden de re
servebemanning van het Apollo vaar
tuig dat in januari op de lanceerbasis
Cape Kennedy in brand vloog.
Webb zei dat voor de nieuwe ruim
tecabine opnieuw zuivere zuurstof zal
worden gebruikt. Het brandgevaar zal
echter worden verminderd door ge
bruik te maken van brandvrije mate
rialen.
Het nieuwe Apollo ruimtevaartuig
zal worden geleverd door de North
American Aviation. Deze maatschap
pij heeft na de ramp in januari aan
scherpe kritiek blootgestaan. Er zal
echter een andere maatschappij wor
den aangetrokken voor het aanbren
gen van wijzigingen in de cabine.
Het zal van het resultaat van de
nieuwe Apollovlucht afhangen of het
tempo van de bemande ruimtevluch-
ten kan worden verhoogd. In dat ge
val zal een deel van de achterstand,
die de ramp met de Apollo in januari
heeft veroorzaakt, kunnen worden in
gelopen, aldus Webb.
DONN EISELE
HDVERTENTIE
(Van een onzer verslaggevers)
KEULEN De 72-jarige gepensioneerde ex-luitenant-ter-zee Wilhelm
Hermann Souchon is de moordenaar van Rosa Luxemburg, de Duitse com
munistenleider, die in 1919 in Berlijn, tegelijk met haar collega Kari Lieb-
knecht, werd opgepakt wegens haar aandeel in de communistische Spartacus-
opstand. Souchon woont in de buurt van Bonn.
Deze ontdekking werd min of meer
toevallig gedaan door Dieter Ertel,
medewerker van de Süddeutsche
Rundfunk te Stuttgart, die in op
dracht van de televisiesectie van de
ze zender bezig is met een documen
taire over het leven en werk van Ro
sa Luxemburg en Karl Liebknecht,
bekende communisten in het begin
van deze eeuw.
Het feit dat Souchon Rosa Luxem
burg om het leven heeft gebracht
maakt een eind aan de veronderstel
ling dat de moord zou zijn gepleegd
door een zekere luitenant Vogel.
De beide communisten werden na
hun aanhouding ten huize van de fa
milie Marcussohn in Berlijn-Wilmers-
dorf overgebracht naar Hotel Eden
in BerlijnWilmersdorf, het centrum
van de regeringsgezinde troepen in
die dagen. Daar werden zij verhoord
door Waldemar Pabst, een van de
stafofficieren. Hij liet hen vrijwel
meteen overbrengen naar de gevan
genis Moabit.
Dit transport liep echter door een
onverwacht incident geheel uit de
hand. Toen Liebknecht en Rosa Lux
emburg onder strenge bewaking het
hotel verlieten, sloeg plotseling een
wachtpost, de min of meer zwakzin
nige Otto Runge, hen met de kolf van
zijn geweer neer en bracht hun zeer
ernstig letsel toe.
Na dit voorval besloot Pabst de
slachtoffers afzonderlijk met een
auto naar Moabit te vervoeren. Het
transport zou de gevangenis evenwel
nimmer bereiken. Onderweg kregen
de wagens zogenaamd panne. Rosa
Luxemburg en Liebknecht moesten
verder lopen. In de buurt van een
donkere dierentuin schoot een mari*
ne-officier, Von Pflugk-Harttung,
Liebknecht neer. Eenzelfde lot onder
ging Rosa Luxemburg. Maar wie
haar doodde kwam door de ontdek
king van Ertel pas nu met zekerheid
vast te staan.
Over het algemeen veronderstelde
men, dat het Vogel was die haar li
quideerde. Hij moest toezicht houden
op het transport dat door Pabst geor
ganiseerd was. Deze gaf tevens het
bevel de twee communisten uit de
weg te ruimen. De lezing van de be
geleiders (na terugkomst) luidde,, in
opdracht van Pabst, aldus: „Lieb
knecht wilde vluchten en kreeg om
dat te verhinderen de kogel en op
Rosa Luxemburg heeft iemand in
een opgewonden mensenmenigte een
aanslag gepleegd".
Historici hebben van het begin af
aan deze verklaring in twijfel ge
trokken. De zaak-Liebknecht werd
opgehelderd, maar in het geval van
Rosa Luxemburg bleef een vraagte
ken.
De vraag wie werkelijk de dader is
geweest is dus nu, na 48 jaar, beant-
ADVERTENTIE
ZEMEN ZONDER ZORGEN N
woord door Dieter Ertel, ofschoon
het helemaal niet in zijn bedoeling
lag, de zaak. tot klaarheid te bren
gen. Bij een interview met de chauf
feur van de auto van Rosa Luxem
burg, de heer Janschkow, kreeg Er
tel te horen, dat Souchon op de tree
plank had gestaan en het fatale schot
zou kunnen hebben gelost. Deze op
merking bleek de onbekende schakel
in het onderzoek van Ertel, die daar
na kon vaststellen dat de uitspraak
en de veronderstelling van de chauf
feur op waarheid berustten.
Het „proces Rosa Luxemburg" is
destijds nogal vreemd verlopen. Wel
werd Souchon als getuige gedag
vaard, maar verscheen niet. Hij
kwam pas opdagen toen de krijgs
raad zich al bezig hield met de gang
van zaken in het geval Liebknecht.
Daardoor kwam Souchon niet in con
tact met de inzittenden van de auto
waarin Rosa Luxemburg had geze
ten, die hem hadden kunnen identi
ficeren als de onbekende man, die
op de treeplank had gestaan.
D VERTENTIE
20 SENORITAS 1.
cf>
ZEMEN ZONDER ZORGEN
SAIGON (Reuter) De Noordviet-
namese luchtbasis voor straalvliegtui
gen bij Hoa Lac, dertig kilometer ten
westen van Hanoi, is niet langer
operationeel, zo deelde het Amerikaan
se hoofdkwartier in Saigon gisteren
mee. Na vijf dagen van zware bombar
dementen bestaat het vliegtuig nog
slechts uit bomkraters.
Volgens Amerikaanse vliegers zijn
bij de aanvallen op Hoa Lac tenminste
twaalf straaljagers van het type Mig
op de grond vernietigd. Bij luchtge
vechten werden nog eens drie Noord-
vietnamese Migs neergeschoten.
ATHENE (Reuter) Het militaire
bewind in Griekenland, heeft gisteren
de tachtigjarige Griekse politicus Geor
ge Papandreou in vrijheid gesteld.
Met hem werden nog drie politieke
gevangenen vrijgelaten.
George Papandreou werd sedert zijn
arrestatie na de staatsgreep in een
militair ziekenhuis vastgehouden.
