J.
voor
kinderen
John Fernhout:
Grote Prijs
Jazz en poëzie
in Deventer
„Desnoods leveren wij
een leeuwentemster"
Op 15 juli start telefonische
boodschappendienst
Leidschendam krijgt
„ver keer stuc bine"
HEIJINK STICHT EEN
Wild-west
dorado
„INDIANENDORP" IN LINNAEUSHOF
„BEATNIKS"
ZIJN NIET
GEVAARLIJK
Blijven hangen
Een paw-paw
Fotograferen
Geïmporteerd
Russische lessen
via televisie
GEEN CONCURRENTIE VAN RIJKSTELEFOON
Lieftallige assistentes voor zakenlieden
Hij staat met een indianentooi van adelaarsveren in zijn hand en ik kan het
niet laten: „Toe, meneer Hei jink, zet u hem nou eens op". Maar dan ben ik
bij de heer Jacobus Hei jink toevallig helemaal aan het verkeerde adres, want
je moet werkelijk een goed onderscheid maken tussen mensen die indiaantje
willen spelen en mensen die van de indianen een studie maken. Hij legt het me
uit in zijn huis in Bennebroek vlak bij de Linnaeushof, waar in mei of juni
zijn indianendorp zal staan.
Een paar jaar geleden was hy nog gewoon boekhandelaar in Rotterdam. Aardige
zaak, aardige indianenboeken ook. Daar al zat het de heer Heijink behoorlyk
dwars: waarom moeten indianenboeken in de boekhandel altyd in de kinder
hoek staan? Hy zegt, in Bennekom: „Weet u eigenlijk wel dat alle oude indianen
boeken van oorsprong romans voor volwassenen zyn?"
Eerlijk is eerlijk, daar heb ik nooit
bij stil gestaan, want de indianenboe
ken en -films vind ik stiekumpjes alle
maal wel spannend en gelukkig vindt
de heer Heijink dat zeer begrijpelijk.
„Een Arendsoog is in de ogen van
echte indianenvrienden natuurlijk van
weinig waarde, helemaal uit weten
schappelijk oogpunt bekeken. Niet dat
ze niet spannend zijn, maar bij mij
staan ze in de gruwelkamer. Ik heb
zevenhonderd boeken over indianen en
de boeken als Arendsoog - die niet hele
maal passen bij mijn studie heb ik
apart gezet."
De heer Heijink is al vanaf zijn kin
dertijd aan de indianen blijven „han
gen", zoals hij zelf, nu zestig jaar oud,
zegt. Dat is niet onbekend gebleven.
Daarom kwam men uiteindelijk bij
hem terecht, toen de directie van de
bloementuin Linnaeushof in Benne
broek het plan kreeg op een ongebruikt
stukje grond een indianendorp te bou
wen.
Het heeft met dreigende faillisse
ment van de bloemenhof nog even
gespannen of het dorp er zou komen of
niet. En de heer Heijink had ondertus
sen zijn boekhandel in Rotterdam ver
kocht en zat al in Bennebroek, in af
wachting van de tijd dat hij bedrijfslei
der zou worden van het indianendorp
dat onder zijn leiding tot stand moest
komen.
Maar het dorp komt er, in ieder ge
val een stukje ervan, deze zomer nog.
„tyc had toch al het idee om met de
spullen die ik heb verzameld een soort
museumpje te beginnen", zegt de heer
Heijink, pratend over zijn verzameling
mocasins, jassen en hoofdtooien. „Het
is natuurlijk een hobby van me en
daarom is dit, dit dorp, nog veel mooi
er."
Als zijn plannen helemaal zijn uitge
voerd staan er in de Linnaeushof van
een aantal indianenstammen twee tot
drie gebouwen, waarin kinderen kun
nen spelen en zich indiaan kunnen voe
len. „Dat wist u misschien ook niet".
CANNES De Nederlandse filmer
John Fernhout heeft voor zijn docu
mentaire „Skies over Holland" de Gro
te Prijs voor de korte film op het film
festival van Cannes gekregen.
De speciale prijzen van de jury gin
gen in deze categorie naar „Gloire a
Felix Tournachon" van de Fransen An-
dré Martin en Michel Boschet en „Een
plus een is drie" van de Zuidslaviërs
Branko Ranitovic en Zdenko Gasparovic.
De film „l'ploi du temps" van de
Fransman Bernard Lemoine kreeg een
eervolle vermelding.
DELFT Begin september presen
teert Teleac de eerste van 31 Russische
lessen via de televisie. Deze cursus
elementair Russisch is door de stich
ting lang voorbereid. Bij de lessen
hoort een studiepakket dat bestaat uit
een leerboek en een werkboek. Boven
dien ontvangen de cursisten een lang
speelplaat. Inlichtingen: Teleac, Delft,
postbus 245.
DEVENTER Onder auspiciën van
de Culturele Raad der Deventer Cultu
rele Gemeenscnap wordt donderdag
avond 18 mei a.s. om negen uur in de
Deventer schouwburg een jazz- en
poëzie-avond georganiseerd, die voor
iedereen gratis toegankelijk is.
De muziek zal worden verzorgd door
The Erwin Somer Group uit Zwolle
(waarin behalve de vibrafonist Erwin
Somer nog enkele andere bekende jonge
Nederlandse jazz-musici zitten) en voor
de poëzie zorgen Henriëtte M. C. Put en
Wam de Moor uit Deventer, Fred Pfei-
fer uit Zwolle en Jan F. de Zanger uit
Barchem.
O
0 DELFT Half juni gaat de beken
de beiaardier Leen 't Hart uit
Delft weer voor ongeveer een maand
naar de Verenigde Staten en Canada
voor een tournee. Hij zal concerten ge
ven in onder andere Ottawa, Spring
field en Illinois. Ook zal hij de bijzon
der grote nieuwe beiaard van de Yale
University in New Haven bespelen.
vertelt de heer Heijink, „maar heel
veel indianen woonden in huizen niet in
tenten. De mensen die de tipjes had
den het woord wigwam is fout wa
ren alleen de prairie-indianen, omdat
ze iedere keer weer verhuisden."
Een paar van die tipies nage
maakt naar origineel voorbeeld ko
men er ook te staan in de Linnaeushof,
met een raadsvuur om zonodig een
paw-waw te kunnen houden. „De kin
deren krijgen een soort hoofdtooi op en
ze kunnen hun gezichten beschilderen",
zegt de man van het dorp. „Ze mogen
hier alles doen wat ze thuis niet mo
gen. Natuurlijk gaan we ook een vuur
tje stoken en daarop iets bakken. Alles
mag. maar er is uiteraard wel een
beetje toezicht."
Een dorp dus voor kinderen, niet in
eerste plaats voor volwassen mensen?
„Helemaal niet", zegt de heer Heijink.
„we gaan als grote mensen geen in
diaantje spelen. In Frankrijk bijvoor
beeld gebeurt dat wel. Daar zijn india
nendorpen en Wild-West-stadjes waar
mensen op paarden "kunnen rijden en
lasso kunnen werpen en zo. Daar wordt
veel gebruik van gemaakt, vooral door
tieners. Dat moeten die mensen zelf we
ten, maar het dorp hier wordt speciaal
voor de kinderen. Voor de volwassenen
doen we ook wel iets: ze kunnen zich
in originele indianenkostuums laten fo
tograferen. Maar we gaan geen in
diaantje spelen, dat is onzin."
Daarom wil hij ook die hoofdtooi van
adelaarsveren niet op het hoofd zetten.
„Dan zeggen ze weer: wat kinderach
tig, kijk hem eens", vindt hij. „Ik heb
het al vaak gehoord en ik heb ieder
een fijn laten lachen. Op het ogenblik
willen de mensen wel toegeven dat ze
het ook wel prettig vinden zich met de
Indianen bezig te houden."
Hij praat over Duitsland, waar jaar
lijks de „Karl May Spiele" worden op-,
gevoerd, hij praat over zijn eigen krin
getje van indianenvrienden, voor wie
hij een maandblad vol wetenswaardig
heden samenstelt.
Hoe zou het nu komen dat indianen
op veel mensen zo'n indruk maken,
meneer Heijink? „Het is een heel in
teressant volk, niet", zegt de man die
nu met een grote dansrozet van ge
kleurde veren op schoot zit. „Indianer
hebben iets wat Zoeloes niet hebben
om maar even een ander volk te
noemen. Je zult nergens een Hottentot-
tenstudiegroep vinden, maar mensen
die van de indianen een studie maken
heb je tot in Finland. En daarbij horen
dan ook artsen en meesters in de rech
ten en hoogleraren."
De heer Heijink is geen man die op
zijn stoel zit te springen als er op het
bioscoopdoek indianen met tomahawks
rondrennen, want daarover zegt hij:
„Die films en veel boeken zijn vaak
echt niet gemaakt volgens de werkelijk
heid. Die massale gevechten die je in
films ziet zijn bijna nooit voorgekomen.
Indianen die een heldhaftige daad wil
den verrichten gingen hoogstens met 5
of tien collega's op het oorlogspad. Ze
vielen één keer aan en trokken zich
dah weer terug."
Na die daad mochten zij zichzelf be
lonen met een extra adelaarsveer op 't
hoofd en zo kon het gebeuren dat een
opperhoofd een reeks veren had die af
hing tot op de grond. De traditie wordt
n°g steeds in ere gehouden, maar de
moeilijkheid is alleen dat de arenden in
Amerika niet meer geschoten mogen
worden. Vandaar dat nu uit alle delen
van de wereld adelaarsveren worden
geïmporteerd, om de indianen van nu
toch gelegenheid te geven hun hoofd
tooien origineel te houden.
Tradities en de bestudering ervan
zijn serieuze zaken en 3at beseffen de
indianen van nu zelf ook. Door Duits
land reist momenteel een gezelschapje
van drie jonge indianen, die de Duit
sers laten zien hoe zij kleden weven en
zilver smeden.
De heer Heijink heeft geprobeerd 't
groepje voor enige tijd te „strikken"
voor het indianendorp in de Linnaeus
hof.
Het programma zat. vol en er is een
losse afspraak gemaakt voor volgend
jaar.
„Een heel interessant groepje", zegt
de man van de plannen. „Er is zeis 'n
schoonheidskoningin bij, uit Taos Pue
blo dat is een begrip in indianen-
kringen. In die plaats staat een ge
bouw van indianen, dat moet je eenvou
dig gezien hebben als toerist."
Ondertussen laten hij en zijn vrouw
kinderen van vier lagere scholen in
Bennebroek indiaanse pijpezakken en
draagwiegjes maken. Ze zijn bestemd
voor het dorp, om er daarmee te spe
len en het helemaal „echt" te houden
Straks stapt hij er rond als bedrijfslei
der, zonder zijn hoofdtooi, zonder oor
logskleuren want het blijft voor hem
een serieuze zaak.
De heer Jacobus Heijink: „Dan zeggen ze soms: kijk hem eens, wat kin
derachtig. Maar ik laat ze fijn lachen."
k Bij een overval op een indianendorp, in 1867, werd dit hertenleren jasje
buitgemaakt. Het is gedragen door de kleinzoon van de grote Sitting Bull
in via Duitsland kwam het uiteindelijk terecht in het huis van de heer en me
vrouw Heijink in Bennekom. Straks is het te zien in het indianendorp in de
Linaeushof.
Een nieuw bureau voor arbeidsbemiddeling
AMSTERDAM „Desnoods leveren w(j een leeuwentemster". Dat zegt toren
hoog in het pand Herengracht 532 te Amsterdam de heer F. J. de Boer (25). Ter-
wyl hy met rustige zelfverzekerdheid verder spreekt, gaat herhaaldelyk de
witte telefoon op het keurig geordende bureau. Een druk bedrijf daar in het
vers in de verf (turquoise) gestoken ruimte, waar sedert kort is gevestigd een
nieuw bureau voor arbeidsbemiddeling: „Hostess planning".
Het is een dochteronderneming van
het vorig jaar in het leven geroepen
„Flying lady. „De grap om met een
Rolls Royce in Amsterdam en omstre
ken rond te toeren, verduidelijkt com
pagnon J. vqn der Woensel (20). Sa
men hebben de twee jongens, zo te
zien heren, het plan uitgewerkt om de
service van gastvrouwen in de ruimste
zin van het woord uit te breiden.
„Veel bedrijven hebben slechts voor
enkele dagen een mannequin of een
fotomodel nodig," zegt de heer De
Boer. „Neem beurzen, congressen en
modeshows. Dikwijls is men aangewe
zen op het personeel uit de zaak, dat
moeilijk gemist kan worden. Ons bu
reau levert meisjes voor enkele dagen,
desnoods voor een paar uur per dag.
Zoveel mogelijk proberen wij krachten
te vinden die als mannequin, fotomo
del en gastvrouw tegelijk kunnen op
treden.
In totaal honderdtwintig sollicitan
ten hebben zich al bij het kersverse
bureau aangemeld. Dertig meisjes zijn
er uit gezocht. De heer Van der
Woensel met één jaar studie wis- en
natuurkunde, doet de bekentenis: „Eer
lijk gezegd heb ik in deze paar maan
den pas mensenkennis opgedaan. Door
al die sollicitanten krijg je er na ver
loop van tijd kijk op wie wie is. Wel
ke meisjes voor ons werk geschikt zijn
en welke niet. De eisen die wij stellen,
zijn middelbareschoolopleiding, een
behoorlijke kennis van de moderne ta
len en een representatief voorkomen.
In sommige gevallen is het duidelijk
dat de meisjes kunnen worden „bij
geschaafd", zegt de heer Van der
Woensel.
In het archief van het zich zelf ex
clusief noemende uitzendbureau staat
onder meer een Frangaise genoteerd.
„Die heeft dezer dagen een Franse am
bassadeur in ons land rondgeleid", ver
telt de heer De Boer. „Om misverstand
te voorkomen: mét zijn echtgenote. Na
re bijsmaakjes van het gastvrouw zijn
willen wij zo veel mogelijk vermijden.
Om maar wat te noemen: Als iemand
belt en zegt: „Kunt u een paar dagen
voor een aardig meisje zorgen, want
mijn vrouw is ziek, ik noem maar
iets, dan hangen wij bij voorbaat
de haak weer op". Bij de uitverkoren
dames is ook een Japanse schone. „Die
komt vast nog meer dan eens van
pas", is de veronderstelling van het
duo. „En zoals wij reeds zeiden: overal
kunnen wij zorg voor dragen, al is er
vraag naar een leeuwentemster. Die is
bij ons zo georganiseerd".
Eén van de eerste werkkrachten van
hostess planning is Anke Zijsling (22)
uit Amsterdam. „Drie dagen ben ik op
de sportmodebeurs in Hilversum ge
weest", vertelt zij. „Daarna op de micro-
beurs in Utrecht. Ik heb er geshowd
en er de gasten te woord gestaan. Het
staat voor mij vast, dat er aan dit
soort tijdelijke werkkrachten een grote
behoefte bestaat; vooral op beurzen en
congressen." Als je Anke vraagt, zal
het haar twee bazen dan ook niet
slecht vergaan.
Via advertenties in vakbladen wor
den de bedrijven op het nieuwe ser
vice-bureau geattendeerd. Het honora
rium van de meisjes in functie? „Op
de beurs bijvoorbeeld verdienen zij
f 40 tot f 50 per dag", zegt dc heer De
Boer. „Als mannequin f 60 tot f 70 en
wie als gids in een Rolls Royce meegaat
(Flying Lady) krijgt ongeveer f 70 per
dag.
„beatniks" is maar een houding die
zij zich geven, het zijn in feite ach
terlijke kinderen, die niet gevaarlijk
zijn voor de maatschappij. In tegen
stelling tot de provo's, die zich al
herhaaldelyk aan gewelddaden hebben
schuldig gemaakt.
Tot deze gevolgtrekking is de poli-
tieprefectuur van Parijs gekomen na
een uitgebreid onderzoek naar het
verschtjnsel „beatnik", dat vier jaar
heeft gevergd.
De jonge zwervers met smerige
lange haren en vuile broek, die op
mooie dagen aan de boorden van de
Seine bij het Quatier Latin te vinden
zijn, komen voor een groot deel uit
het buitenland (509 Fransen op 491
vreemdelingen).
Het merendeel van de „beatniks"
zijn jongens, 818 tegen 182 meisjes.
Zij zijn gemiddeld 19 20 jaar oud
en komen uit alle lagen van de maat
schappij. Velen komen uit arbeiders
gezinnen (20 procent), ook uit ambte-
narengezinnen is 20 procent af kom -
tig. Er zijn slechts weinig boerenzo
nen geteld, 4 procent. Van 9 procent
blijken de ouders gescheiden te zijn.
In tegenstelling tot de gangbare me
ning blijken de „beatniks" geen won
deren van geleerdheid te zijn, zestig
procent heeft slechts lagere school ge
had, 12 procent heeft enige tijd mid
delbare scholing gevolgd. Slechts een
van de duizend had een einddiploma
gymnasium.
DEN HAAG Na grondige voorbe
reiding begint de telefonische bood
schappendienst van Intertel in Den
Haag 15 juli te draaien. Het werkter
rein zal groter zijn dan aanvankelijk
was opgezet. Behalve Zoetermeer, Bleis-
wijk, Benthuizen, Moerkapelle, Noot
dorp, Berkel en Rodenrijs, zijn nu ook
's-Gravenhage (met Ryswyk en Voor
burg) en Leidschendam erbij gekomen.
Delft zal zeer waarschijnlijk ook mee
doen.
Telefoonloze inwoners van die plaat
sen kunnen door een abonnement op de
dienst uit hun isolement worden ver
lost. De directie van de PTT heeft al
leen de voorwaarde gesteld, dat de
abonnees een aansluiting op de tele
foondienst moeten hebben aangevraagd
om te voorkomen dat Intertel de Rijks
telefoon zou gaan beconcurreren. De
dienst mag ook niet het werkterrein
van de Rijkstelegraaf afromen, De di
rectie van de PTT wilde daarom niet
hebben dat de naam Intergram zou
worden gevoerd.
H t plan de „bemiddelende" mobilo
foonauto in Zoetermeer neer te zetten
en de voor abonnees bestemde bood
schappen van daaruit te laten wegbren
gen, is losgelaten. De auto zal van Den
Haag uit opereren. Via zijn mobilofoon
installatie ontvangt hij de mededelin
gen. Directeur J. P. van der Klift wil
de wagen ook met een semafoon laten
uitrusten, „voor het geval er in het mo
bilofoonnet sprake is van overbelasting
of een storing".
De wagen zal dag en nacht en alle
dagen van het jaar bereikbaar zijn. Dit
is gedaan om het dienstbetoon water
dicht te maken, maar ook met het oog
op aanvaarden van aansprakelijkheid.
Intertel heeft zich daartoe verzekerd
voor één miljoen gulden. Het is im
mers denkbaar dat op de centrale aan
de Wassenaarseweg of in de mobilo
foonauto een fout wordt gemaakt.
Volgens de directeur zal de dienst
die met 33 abonnees begint de eerste
jaren zeker niet rendabel zijn. De wa
gen moet echter toch voor de gewone
boodschappendienst rijden. Voor spoed
opdrachten kan de nieuwe dienst nu
ook worden gebruikt.
De abonnees zijn tot nu toe hoofdza
kelijk uit de kleine gemeente gekomen.
Tekenend is dat daar nog zonder tele
foon zitten: drie garagebedrijven, een
vroedvrouw, een maatschappelijk werk
ster, een theaterbureau, een loonbedrijf
en enkele vertegenwoordigers.
Zekerheidshalve zullen alle opdrach
ten zowel in de centrale als in de auto
op de bandrecorder worden opgeno
men. Op die manier wil het bedrijf ver
gissingen zoveel mogelijk uitsluiten.
De „boodschappenmeisjes" van Intertel.
DEN HAAG Nog voordat het nieuwtje van Oudenryns klaverblad er af
is, wordt op het ministerie van Verkeer en Waterstaat in Den Haag al weer
volop gedokterd aan het ontwerp van een in Nederland nog niet toegepast
modern verkeersplein: de turbine.
De maquette van het plein van de toekomst zal voor het eerst worden ge
toond op het wegenbouwcongres dat op 22 juni in Barneveld wordt gehouden.
Ruimtenood inspireerde de ingenieurs van de directie rykswegen tot het ont
werpen van dit kruispunt met turbulente wegen. Aanleiding was het gebrek
aan ruimte op de plaats naby Leidschendam wraar na 1971 een kruispunt
moet worden aangelegd tussen de rykswegen Ypenburg-Amsterdam en Zoe-
termeer-Scheveningen. Het staat nog niet vast dat dit ontwerp het definitieve
zal zyn.
Kruispunten met turbulente wegen in Amerika zyn ze al gebouwd ver
gen aanzienlyk minder ruimte dan een klaverblad als Oudenrijn. In tegen
stelling tot het klaverblad kan een automobilist een vergissing by het kiezen
van zyn route niet meer goedmaken. Onherroepelyk wordt hy van het kruis
punt afgevoerd.
De maquette van het spectaculaire plan is gebouwd in de modellenwerk
plaats van de directie wegen in Utrecht. Het ontwerp wordt daar bekeken
op zyn bruikbaarheid. Met behulp van periscopen (op de foto in het midden)
bekyken de ingenieurs hun tweehonderdvoudig verkleind project door de
ogen van een automobilist.
PARIJS Het anarchisme van dc
t
