Opbergruimten nader bekeken op expositie in Bouwcentrum
WETENSCHAPPELIJK OP DE KAST
Gebrek aan rabbijnen
bedreigt Jodendom
in Sovjet-Unie
Vidal Sassoon zit
Europa in de haren
T.E.E. TIEN JAAR
HUISVROUW, ARCHITECT
EN AANNEMER KIJKEN
Ruïne Romeinse
villa ontdekt
Dat vreten ze
Telefoon aan
boord
Sidderaal
Uitgevist
Knipstaking
UITSTERVEN
GELIJK
Luxe trein van de toekomst
East-End
Carnabv Street
New York
Amsterdam
BEGIN
VOORLOPER
Praktische kast die aan twee kanten te gebruiken is.
A Garderobekast met handige indeling.
ODESSA De havenstad Odessa,
waar een op de drie inwoners van
Joodse afkomst is, bezat vroeger 90
synagogen. Thans wonen er naar
schatting nog 250.000 Joden, maar er
is slechts een synagoge over.
Op hoge feesten komen niet minder
dan 10.000 gelovigen om in die ene
synagoge hier, die slechts zitplaatsen
heeft voor 800 mensen, te bidden.
De synagoge van Odessa bezit
geen Hebreeuwse school en zo goed
als geen gebedenboeken, maar toch
is de Joodse gemeente van Odessa
nog een van de meest bevoorrechte
in de Sovjet-Unie, want Odessa bezit
een rabbijn.
Slechts twee andere grote steden
in de Sovjet-Unie, Moskou en Lenin
grad, hebben rabbijnen. Beiden zijn
mannen op leeftijd.
De witgebaarde rabbi van Odessa,
Israel B. Szwargsblat, is met zijn 54
jaar een van de jongste rabbijnen in
het land en een van de laatsten van
een verdwijnend geslacht.
Een blik op de Joodse gemeen
schap van Odessa kan leerzaam zijn.
Hij toont aan, hoe het Joodse leven
in de Sovjet-Unie thans op zijn best
is.
Odessa is een van de weinige Sov
jet-steden, die behalve een rabbijn,
ook een eigen Joodse begraafplaats
hebben. In Odessa hebben de Joden,
zoals een Joods zegsman het uitdruk
te, „het recht te sterven".
De rabijn van Odessa is vijf
jaar geleden hierheen gekomen.
Voordien gaf hij onderricht aan 't
enige instituut in de Sovjet-Unie, dat
rabbijnen opleidt voor de 3,4 miljoen
Joden van dit land, het rabbinaal se
minarie te Moskou, dat in 1962 door
de Sovjet-autoriteiten is gesloten.
Sindsdien zijn de oude rabbijnen in
«nkele Sovjet-steden overleden en er
waren geen nieuwe om hun plaats in
te nemen.
Volgens Joodse zegslieden behoren
tot de grote Sovjet-steden met grote
Joodse bevolkingen, maar geen rab
bijnen, thans: Kief, de hoofdstad van
de Sovjet-Oekraine het 250.000
Joden, Riga, de hoofdstad van Let
land met 30.000, Vilnus (Wilna),
hoofdstad van Litouwen met 50.000 en
Kisjine, hoofdstad van Sovjet-Molda-
vië met 100.000 Joden.
Joodse groepen in het buitenland
vrezen, dat de synagogen in de Sov
jet-Unie naarmate zij door het over
lijden van rabbijnen zonder leider ko
men zullen worden gesloten en dat
de grote Joodse gemeenschap in de
Sovjet-Unie zal uitsterven. De ge
schiedenis staaft hun bange vermoe
dens.
Voor de bolsjewistische revolutie
van 50 jaar geleden, hadden de Jo
den in Rusland duizenden rabbijnen
en synagogen en 7.000 Joodse scho
len. Thans bezit het land tussen de
40 en 50 rabbijnen. Hun gemiddelde
leeftijd is ongeveer 60 jaar. De mees
ten leven in Midden-Azië.
Er zijn nog ongeveer 62 synagogen
in het land. Het onderwijs in de He
breeuwse taal in onderwijsinstellin
gen is verboden, behalve voor enkele
speciale afdelingen van Sovjet-Uni
versiteiten.
De Joodse cultuur in de Sovjet-Unie
is nooit het in 1948 door Stalin geno
men besluit te boven gekomen, de Jid
dische schouwburg te sluiten en
vooraanstaande Jiddische schrijvers
weg te zuiveren. Er bestaat op het
ogenblik nog altijd geen Jiddische
schouwburg en slechts een Jiddisch
tijdschrift met een oplage van 2500
exemplaren.
De Sovjet-autoriteiten spreken de
vaak in het Westen geuite beschuldi
ging, dat in de Sovjet-Unie anti-semi-
tisme bestaat, tegen. De grondwet
van de Sovjet-Unie verbiedt achteruit
stelling van godsdiensten.
Joden en niet-Joden worden hier
als gelijken behandeld wat betreft
wereldlijke zaken zoals ouderdoms
pensioenen, medische verzorging en
lager en middelbaar onderwijs. Ook
in sommige godsdienstige zaken wor
den zij als gelijken behandeld, maar
ondanks het feit, dat godsdienstige
praktijken worden geduld, gaat de
staat alle godsdienst tegen door in
propagandacampagnes op grote schaal
in scholen, in de pers en elders atheïs
me te preken.
Maar het gebrek aan rabbijnen
raakt een gevoelige zenuw. In dit op
zicht worden de Joden anders behan
deld dan anderen. De heersende Rus-
sisch-Orthodoxe kerk bezit een semi
narie voor de opleiding van priesters.
Volgens Joodse groepen in het bui
tenland, hebben andere minderheids-
godsdiensten in de Sovjet-Unie ofwel
eigen seminaries of mogen zij jonge
mannen voor hun kerk laten opleiden
in seminaries in het buitenland.
SALO (Italië) De ruïne van een
oude Romeinse villa met een opper
vlakte van 60 bij 70 meter en met ten
minste 60 kamers is gevonden te Ma-
derno op de oevers van het Garda-
meer.
Volgens oudheidkundigen was de vil
la rijk versierd en uitgerust met een
verwarmingsinstallatie en een zwem
bad.
Andere villa's uit het begin van de
Romeinse tijd zijn reeds ontdekt in het
gebied van het Gardameer. De be
roemdste is de ruïne van de villa van
de dichter Catallus op het schiereiland
Sirmione. Deze ruïne is thans een mu-
Termieten hebben een aantal ma
nuscripten, die waarschijnlijk de
eerste geschriften in het Perzisch en
Arabisch bevatten, opgepeuzeld. De
kostbare manuscripten waren eigen
dom van de Nizam van Hyderabad,
die dit jaar overleed. Zijn kleinzoon
opende de kist waarin de manuscrip
ten werden bewaard en zag in de
kist alleen nog wat bruin stof.
leasten komen in de woning al
eeuwen voor. Pas sinds kort is
men het probleem van de opberg
ruimten in huis meer wetenschappe
lijk gaan bekijken. Het Bouwcen
trum in Rotterdam stimuleerde dat.
Ook internationaal heeft het daar
door progressief werk verricht. Op
de tentoonstelling „Kasten in wonin
gen", tot 3 juni aanstaande in dat
centrum te bezichtigen, valt dat te
constateren. De huisvrouw kan daar,
naast architecten en aannemers, haar
licht opsteken over wat er in ons
land voor mogelijkheden zijn om in
huis over handige opbergruimten te
beschikken. Dat de voorzieningen
op dat gebied nog lang niet ideaal
zijn ervaart men er eveneens.
„De kasten komen altijd het laatste
aan de beurt bij de opzet van een plat
tegrond, zegt ing. H. O. Eckhardt
hoofdarchitect van het Bouwcentrum.
Hij heeft zich in het kastenvraagstuk
verdiept. „Pas als alles geregeld is,
vraagt men zich af, waar laat je de
kasten. Xe worden dikwijls door het
huis gestrooid als komma's door een
tekst."
„Toen wij hier in het Bouwcentrum
de eerste modelwoning toonden dach
ten we, dat moet anders, vertelt hij.
„Het middelpunt van de plattegrond
was bij die modelwoning een kasten-
batterij waaromheen de vertrekken
werden geprojecteerd. Ook bij het huis
vol toekomstidealen, de woning 1975,
werd een kastencentrum het middel
punt van het geheel. Met die experi
menten als basis begonnen wij voor
zichtig met de research voor een zo
goed mogelijke voorziening van berg
ruimten in huis. Onder duizenden
Nederlandse huisvrouwen werd een
enquête gehouden. Aan de hand van
de resultaten daarvan zijn wij aan de
studie „Kasten in woningen" begon
nen.
GEBOGEN
Wat moet er in en hoe is het
bereikbaar? „Dat zijn de voornaamste
vragen die men moet stellen voor men
aan het ontwerpen van een kast be
gint", zegt deze architect. „Hoe hoog
kan men reiken en wanneer moet men
om iets uit de kast te halen door de
knieën? Om op die vragen de juiste
antwoorden te vinden werd de gemid
delde Nederlandse huisvrouw nauw
keurig „opgemeten." Bij een kast heeft
men te maken met een gedeelte dat
makkelijk bereikbaar is, een gedeelte
waarvoor men op een stoel moet gaan
staan en een gedeelte waarvoor men
op de grond moet knielen. Als men dat
overweegt is het eigenlijk vreemd dat
kasten altijd vierkante dozen zijn.
Waarom hebben kasten geen gebogen
achterwanden?
BOUWKASTEN
Inbouwkasten komen in onze wonin
gen nog altijd het meest voor. „Dat
kasten moeten ingeperst worden in
woningen die nog voor een groot deel
met de hand worden gebouwd. Eerst
als men bij de bouw ook meer met
vaste elementen zou gaan werken,
zouden vaste kasten beter toe te passen
zijn. Dat kan nog wel een twintig jaar
duren."
„Het lijkt me dan ook de beste
oplossing als de bewoners de huizen
zouden kunnen huren en kopen zonder
kasten. Naar eigen behoefte zouden ze
dan zelf kasten van de juiste soort op
de juiste plaatsen kunnen laten aan
brengen. De inbouwkasten zouden
moeten vervallen of ze zouden flexibel
dienen te zijn. De bewoners zouden
goedkope basiskasten moeten kunnen
kopen. Later kan men die dan naarma
te er geld beschikbaar is perfectione
ren, met roeden, laden, schoenenrekjês
enzovoorts.
Een huis voorzien van voldoende en
doelmatige opbergruimten is ln ons
land voor de bewoners doorgaans een
kostbare geschiedenis. „Bij de wenken
en voorschriften voor de gesubsidieer
de bouw wordt voorgeschreven hoeveel
kasten er in een huis moeten zijn en
hoe die kasten minimaal dienen te
worden uitgerust, legt de hoofdarchi
tect van het Bouwcentrum uit.
„Als er in zo'n woning niet genoeg
kasten zijn gaat de huisvrouw met
haar man naar een meubelzaak of
warenhuis. Bouwkasten komt zij daar
niet tegen. Om aan de nodige berg
ruimten te komen koopt men dan
dikwijls ten einde raad maar fraaiere
maar ook duurdere kasten.
„Men weet nog te weinig dat de
consument ook aan bouwkasten kan
komen. Op de afdeling Voorlichting
van het Bouwcentrum kunnen daar
voor adressen worden verstrekt. Onze
voorlichtsters hebben ervaren dat
steeds meer fabrikanten in hun show
rooms ook particulieren willen ontvan
gen om uit de voor de bouw bestemde
kasten een keuze te doen. Als de
bewoners de huizen zonder die vaste
kasten kregen opgeleverd zou het al
lemaal makkelijker zijn. Dan zouden
de fabrikanten van bouwkasten er
vanzelf meer op uit zijn ook de
consument meer met hun produkten in
contact te brengen.
In het Bouwcentrum gaat men het
onderwerp kasten in verband met de
tentoonstelling nog weer eens grondig
aanpakken. Op 1 juni aanstaande ko
men er producenten, consumenten
waarbij ook vertegenwoordigsters van
de huisvrouw en specialisten op het
gebied van de normalisatie bijeen om
er over te praten.
Minstens zeventig procent van de
huisvrouwen heeft in ons land dage
lijks in huis met gebrek aan goede
bergruimten te kampen. Een verzwa
ring van haar toch al moeilijke taak
waar veel meer bij stil zou moeten
worden gestaan.
A/B ETOILE DU NORD Brus
sel-Rotterdam is nog maar een wip
je, ook na een hele dag reizen in
verschillende TEE-trelnen. Er wa
ren er bij van het eerste uur, zo
goed als de allernieuwste, de zilver-
glanzende Etoile du Nord.
De Trans-Europ-Express viert
een beetje feest. Deze zomer tien
jaar geleden snelden de eerste
rood-gele treinen als vreemde vo
gels over het Europese spoorweg
net. Het waren er nog maar tien.
Toch baarden zjj door uiterlijk,
prestatie en idee veel opzien.
Zeventig belangrijke handels- en
industriesteden in vele landen wer
den met elkaar verbonden op een
voor die tjjd onbekend vlugge en aan
gename manier.
Desondanks is ook voor de nieu
we spoorwegloot gebleken, dat er
altijd baas boven baas is. De tien
treinen zijn er 25 geworden, de 75
steden honderd. De frequentie is
vergroot, de snelheid opgevoerd.
Was Amsterdam-Parijs in zes uur
in 1957 een hele prestatie, de nieuw-
ste TEE doet er nog maar vier uur
en negen minuten over. Brussel
Parijs (met een gemiddelde snel-
heid van 126 kilometer) vergt nog
maar 21/» uur.
De dieseltractie tien jaar gele-
den uitgangspunt en oplossing tege-
lijk is al weer achterhaald. Bin-
nen enkele jaren zullen alleen nog
maar elektrische TEE's door Europa
razen. De top ligt nu by 160 kilo-
meter per uur. Straks zal het nog
sneller gaan. En nog efficiënter.
A Van deze speciaal ontworpen naaikast kan een gedeelte van de deur als
werktafel worden gebruikt, de laden zijn uitneembaar.
OVERZICHT
Kasten voor in huis worden, met
uitzondering van brandkasten, koelkas
ten en kasten die tot keukenopstellin
gen behoren, in ons land door 118
leveranciers op de markt gebracht.
Aan de hand van een selectie uit hun
produkten laat men in het Bouwcen
trum zien welke kasten voor bepaalde
toepassingen het nuttigst zijn. De ten
toonstelling opent met een instructief
gedeelte over de soorten kasten, de
eisen die men daaraan dient te stellen
en de producenten er van. Een groot
aantal kasten kan men er verder van
binnen en buiten beoordelen.
Er staan ook inbouwkasten. Een
grote met veel ruimte bijvoorbeeld
voor nog geen vijfhonderd gulden, die
ook als tussenwand te gebruiken is. De
fabrikant levert deze rechtstreeks aan
particulieren.
UITZICHT
Echt helemaal uitgekiend aangepast
aan wat voor de huisvrouw praktisch
is zijn echter op deze tentoonstelling
vooral de kasten, door een team van
deskundigen bij het Bouwcentrum
ontworpen. Alleen nog maar in kleine
onderdelen heeft de Nederlandse kas-
tenindustrie echter van die voorbeel
den gebruik gemaakt om verbeteringen
aan te brengen bij eigen produkten!
De huisvrouw kan van dit soort
kasten bij het Bouwcentrum werkte
keningen aanvragen om deze door een
timmerman of een „doe het zeiver" te
laten maken. Namaken in enkelvoud
blijft echter altijd vrij kostbaar.
Waarom durft geen enkele Neder
landse kastenfabrikant het aan dit
soort kasten in serie te gaan vervaar
digen? De belangstelling die de huis
vrouw op de tentoonstelling in het
Bouwcentrum voor die kasten heeft is
zo groot, dat men aan haar verlangens
om over dergelijke bergruimten in
haar huis te kunnen beschikken niet
hoeft te twijfelen.
Paradepaardjes van
het railvervoer
Ook na veel ervaring blijft het reizen per T.E.E. iedere keer weer een exquis
genoegen en een sensatie tegelyk. Om 7.34 's morgens op Rotterdam-Noord de
gereserveerde fauteuil opzoeken in het paradepaardje dat Rheingold heet. De
rugleuning in de stand-naar-maat zetten, de luchtverversing aan en wegglij
den in een nauwelijks hoor- of voelbare cadans.
Hier staat de aluminium Etoile du Nord te pronken. Dit Belgisch-Franse
produkt is een voorbeeld van het nieuwste type getrokken trein.
LONDEN. „Vier jaar geleden geloofde ik opeens niet meer in krullen, in
permanent en watergolf", zegt Vidal Sassoon in New Bond Street in zijn won
derlijk ingerichte kapsalon die lijkt op een laboratorium. Met een witte jas aan
staat hij achter een tiener uit Mayfair die haar lange, zwarte haren aan zijn
schaar prijs komt geven. „Voor mij zyn er maar twee soorten haardrachten
tegenwoordig", voegt hij er aan toe terwijl hjj de weelderige haardos van zijn
jonge klant in mini-rok op de inplant bekijkt.
„Kort haar op een individuele ma
nier in vorm geknipt, zodat mond en
ogen van de draagster het voordeligst
uitkomen. Zodat haar gezicht heel ex
pressief wordt. En lang haar dat na
tuurlijk valt tot op of over de schou
ders. Waarom nog krullen en golven
bij kapsels? Vliegtuigen, autos en sche
pen kregen strakke, markante lijnen.
Om bij deze tijd te passen moet ook
van de kapsels de lijn het voor
naamste zijn.
Vidal Sassoon kapt alleen met de
schaar. Hij weet met dat instrument
kapsels met telkens weer een andere
coupe, met contouren die opvallen te
maken. Vandaar dat hij tot in Parijs,
New York en Rome „de man met de
magische schaar wordt genoemd.
Teon hij goed vee'
hij een kleine kap:
as opende
East End,
de Londense arbei waar hij
was geboren. Enkele later kon
hij zich in Bond Stic^i vestigen en
vandaar begon de victorie. De minimo-
de ging van Loden uit de wereld ver
overen en Vidal Sassoon werd de
meest vindingrijke kapper voor die
nieuwe stijl.
Mary Quant vroeg hem voor haar
eerste show in Chelsea de kapsels te
ontwerpen. Rechte, grillig geknipte en
heel korte mini-coiffures waren daar
van het resultaat.
De bekende tiener-mannequin Jane
Shrimpton kwam, pas beroemd gewor
den als fotomodel, bij hem voor ook
zon kort mini-kapsel. Vidal Sassoon
vond haar lange haren echter zo mooi
dat hij weigerde die af te knippen.
Lange, sluike kapsels werden daarna
de uitverkoren haardracht van een
groot deel van de jeugd die in Carna-
by Street kleding kocht en alle volge
lingen daarvan over de hele wereld.
„Bij sommige typen past lang haar
het best, zegt de kapper van de jnini-
mode. „Als dat zo is gebruik ik mijn
schaar alleen om aan dat lange haar
beter vorm te geven. Een kort, grillig
kapsel maak ik er dan beslist niet
van.
j
Twiggy, de nieuwe ster van de Lon
dense tiener-mode, is nu zijn be
kendste klant. Met een half lang
kapsel door hem geknipt is zij pas
naar New York vertrokken. Ook beken
de artiesten die niet meer zo piepjong
zijn heeft Vidal onder de schaar ge
had. Het korte kapsel dat Ingrid Berg
man nu draagt is bijvoorbeeld van
zijn hand.
Na Bond Street kwam New Bond
Street aan de beurt voor de vestiging
van een tweede Vidal Sassoon salon.
Daarvoor ontwierp de bekende Engelse
binnenhuisarchitect David Hicks het in
terieur. De inrichting is helemaal in
zwart met wit uitgevoerd. Speciale
stoelen werden ontworpen voor extra
comfort bij de behandeling. Die stoe
len worden bij de droogkappen ge
bruikt. Men kan ze door een druk op
een knop helemaal naar achter door
laten zakken, zodat men lekker lui
languit kan rusten tijdens het drogen
van de haren.
Het kernpunt van de Vidal Sassoon
activiteiten in Londen is nu het nieu
we kapcentrum in Grosvenor House,
Park Lane. Daarvoor verzorgde de ar
chitect Gordon Bowyer, die vele boe
tieks van Carnaby Street een bijzonder
aanzien gaf, de inrichting.
Nadat Londen voor zijn mini-haar
dracht grondig was veroverd probeer
de New York „de man met de ma
gische schaar daar heen te halen. Ru-
di Gernreich nodigde hem uit voor
zijn eerste show van topless-mode de
kapsels te verzorgen. Na het succes
daarvan opende Vidal Sassoon enkele
weken later in Madison Avenue, recht
in het hart van New York, een kapsa
lon.
Na Parijs, New York en Rome vindt
Vidal Sassoon Amsterdam de
geschiktste stad voor een nieuwe vesti
ging. Hij heeft ontdekt dat daar de
belangstelling voor mini-mode bijna
even groot als in Londen is. Over een
pand in het Amsterdamse centrum is
hij al aan het onderhandelen. Een van
zijn beste assistenten komt daar dan
heen. Het interieur van die nieuwe Ne
derlandse salon zal door een Ameri
kaanse architect worden ontworpen.
A De hooggelegen uitzichtkoepel van de
Rheingold, de enige T.E.E.-trein die
hierover beschikt.
Het zich telefonisch bereikbaar
weten is voor velen kennelijk een
geruststellende gedachte. Van de
mogelijkheid om in de trein te tele
foneren of te worden opgebeld,
wordt in Weet-Duitsiand althans
druk gebruik gemaakt.
Die mogelijkheid bestaat daar nu
in zestien treinen, waarvan de
meeste T.E.E.-verbindingen onder
houden. In principe kan er worden
gebeld binnen het Westduitse ge
bied.
De Amerikaanse Maigret is een
keer van dat principe afgeweken.
Terwijl hij langs de Loreley snel
de, kon hij profiterend van gun
stige omstandigheden via Early
Bird naar zijn vaderland bellen.
In Ouwehands Dierenpark is deze
week een brandje uitgebroken dat
was veroorzaakt door de twee sidder
alen die de dierentuin heeft. Al een
paar jaar wordt met deze vissen een
stuntje uitgehaald door de stroomsto
ten die zij afgeven op te vangen en
er een claxon en een paar lampen
op te laten werken. De vissen wa
ren deze week echter zo geladen dat
de elektrische installatie die om het
aquarium is heengebouwd de span
ning niet meer kon verwerken. De
stoppen sloegen door, de transforma
tor begon te roken en het dak van het
aquariumgebouw vatte vlam. Het
brandje kon met behulp van een paar
schuimblussers worden gedoofd.
Soekarno, eens Vader van alle In
donesiërs en van de Indonesische re
volutie, is weer een titel kwijt Het
actiefront van de vissers ontdekte op
een vergadering dat hij nog steeds
de titel Grote Visser had. De vroe
gere president mag van het actie
front geen hengeltje meer uitgooien.
Anderhalf uur later al, onder de
koffie, zonder stoppen de grens over.
Binnen drie uur en een kwartier Keu
len zien opdoemen, een poos genieten
van het uitzicht rondom in de koepel
wagen, tussen Mainz en Mannheim
lunchen in de restauratiewagen, met
een gemiddelde van ruim 137 kilome
ter van Karltruhe naar Freiburg sui
zen, en om half vier 's middags de zon
boven Bazel begroeten.
Dit moet de geestelijke vader van
de T.E.E. voor ogen hebben gestaan:
de moderne zakenman de gelegenheid
geven, in een kwart of halve dag zijn
doel te bereiken, daar zaken te doen
en nog dezelfde dag monter terug. On
derweg voortreffelijk rusten, dineren,
indien nodig telefoneren.
Het was ir. F. Q. den Hollander
toen president van de Nederlandse
Spoorwegen die in 1954 zijn plannen
voor Europese treinen in een interna
tionale bijeenkomst op tafel legde. Eu
ropa stond aan het begin van zijn sa
menwerking en een sterke uitbreiding
van het reizigersverkeer.
„F.Q. voorzag, dat er grote kansen
lagen voor snelle, comfortabele en effi
ciënte treinen.. In drie jaar werd zijn
spectaculaire plan uitgewerkt en ver
wezenlijkt.
Nieuw in het idee-Den Hollander wa
ren: uitsluitend dieseltreinen; dus geen
locomotief wisselen, geen oponthoudt
van tien tot vijftien minuten aan iede
re grens, douane in de trein, iedere
reiziger de zekerheid van een gereser
veerde plaats (met automatische door
reservering in aansluitende gewone
treinen), alleen eerste klasse, veel ho
gere snelheden dan gebruikelijk was.
Ondanks, alle voordelen van de diesel
tractie blijkt de elektrificatie het dus
van de dieseltractie te hebben gewon
nen. Met stroom kan nog efficiënter
worden gereden. Dieseltreinen zijn ge
bonden aan een vast aantal wagons;
aan elektrische kunnen altijd één of
meer wagons worden gekoppeld. Zij
zijn dus nooit besproken uitverkocht.
Voor de exploitanten heel belangrijk:
de locomotieven kunnen 's nachts goe
derentreinen door het land trekken.
De aluminium Etoile du Nord, die
nu door de avond huistoe rent, is al
een voorloper van de toekomst; ver
fijnd gemak, luxe en sfeer dienen het
internationale gezelschap dat typerend
is voor de T.E.E. Le Mistral in
tien uur en tien minuten van Parijs
naar Nice zal de Etoile du Nord
binnenkort met een nieuwe supertrein
nog overtreffen.
Elektrificatie betekent ook, dat de
tien jaar lang bekende verschijningen
op de rails, naar het Duitse voorbeeld
van de Rhein-Main, moeten gaan plaats
maken voor treinen als de Rheingold.
Voor Nederland komt dit er op neer,
dat de avondtrein Amsterdam-Frank
furt met ingang van 28 mei wordt ver
vangen.
Intussen is behalve aan de treinen
nog iets veranderd. Na de zakenman
heeft ook de toerist de T.E.E. ontdekt.
Vooral de Amerikanen met hun in dol
lars betaalde Eurailpass maken er graag
gebruik van. Onder de Nederlanders
zjjn de TJE.E.'s naar Parijs en Zwit
serland favoriet voor dat doel. Vooral
de reis naar Zwitserland komt neer op
een naar de vakantie toegroeien. Bar
en uitzichtwagen zijn de grote trek
pleisters gebleken.
Is de T.E.E. geëxploiteerd door
zeven spoorwegmaatschappijen ook
financieel een succes? Soms wel, soms
niet. Brussel-Parijs heeft de hoogste be
zettingsgraad; wie mee wil maakt zon
der reserveren geen kans. De tegenvoe
ter van de Rheingold, ofwel de Rhein-
Main die in de avond van Amsterdam
naar Frankfurt rijdt, is doorgaans
slecht bezet. Op grond van de verre
kening in de pool per afgelegde kilo
meter, is verklaarbaar dat de resulta
ten voor het ene land beter zijn dan
het andere.
Daarnaast staat een ander, niet te
onderschatten belang. De T.E.E. is het
Europese visitekaartje voor modern
railvervoer, ook op zaterdag en zon
dag (toeristen en vakantiegangers). Het
is niet zo, dat er voor de zeven spoor
wegmaatschappijen en hun T.E.E. niets
te wensen zou overblijven. Wel hebben
de nieuwe treinen de afgelopen jaren
hun bestaansrecht dubbel en dwars be
wezen.
De Britse rhinister van buitenland
se zaken, George Brown, is niet naar
de kapper geweest. Geen schokkend
bericht, ware het niet dat Brown zfln
veertiendaags bezoek aan zijn bar
bier uitstelde uit solidariteit met vier
stakende elektriciens. Deze werken in
het gebouw waar de kapper is geves
tigd. Zij hadden in een brief aan de
minister, waarin zij hem herinnerden
aan zijn lidmaatschap van een vak
bond, gevraagd hun staking te steu
nen door zijn haar niet te laten knip
pen.
f
