Nationalisten: tegen de Engelsen en tegen elkaar
Landmijnen van terroristen
bedreiging voor het vervoer
Dreigende mitrailleurs
en roestig prikkeldraad
Politieke spanning
in Hongkong
Bj^Ht
Engeland moet
zich Europa
waardig tonen
IIBRAIFFEISENBANK
EGYPTISCHE
AANVAL OP
RAKETBASIS
Minder wapens
van Y.S. voor
Griekenland
Zoeken naar
Bormann
voortgezet
Persconferentie De Gaulle:
Teleurstelling
voor Britten
spaarbank en alle bankzaken j
Rij kspolitieman
verongelukt
ADEN. Vanuit de lucht zie je 't wespen
nest al liggen. Een kleine uitstulping slechts aan
de voet van het Arabisch schiereiland, dat ook
Jemen, Saoedie-Arabië en Oman omvat.
Kale, ongenaakbare en van een grauwe kleur
zijnde bergen, strekken zich naar 't noorden uit.
Er achter bevinden zich de grote woestijnen met
hun slechts aan nomaden geopenbaarde gehei
men.
In het azuurblauwe water van de natuurlijke
haven dobberen tankers, passagiersschepen en
oorlogsbodems. Aan de zoutpannen, die van
immense afmetingen, zijn, lijkt geen einde te
komen. Een gigantische raffinaderij duikt op.
De tanks van de olie-opslagplaatsen schitteren
in de felle zon..
Het straalvliegtuig van Alitalia, dat het traject
Rome-Khartoem-Aden in nog geen zeven uur
heeft afgelegd, komt bonkig neer op de landings
baan. Nog vóór het is uitgerold, merk je al dat
de luchthaven Khormaksar een ongewone mili
taire bedrijvigheid vertoont.
Wapens
Tijdbom
Leuzen
Zonnebaden
Indrukken
Ziekenhuizen
OUDE KOEK
MEERDERHEID
VOLMACHT
SEV1LLA
ORANGE
MARMELADE
WOENSDAG 17 MEI 1967
FELLE BROEDERSTRIJD IN ADEN
(Van onze speciale verslaggever Link van Bruggen)
Op het platform staan Britse soldaten in kort kaki en met een tommy-
gun schietklaar onder de arm. Op strategische punten zijn stellingen van
zandzakken gebouwd, waarin mitrailleurs dreigend omhoog steken. Langs de
randen zijn roestige prikkeldraad rollen uitgelegd. Hoge hekken van staal
draad omgeven de stationsgebouwen.
Je bent de enige passagier, die in Aden uitstapt, wat op zichzelf al het
nodige zegt. Je paspoort is reeds aan boord ingenomen. Zonder excuses of
uitleg word je naar een open kooi geleid, waar nog geen leeuw kans zou
zien uit te breken.
0 Op zaterdag komen de leden
van de Rotary Club in Aden bij
een. Een nationalist heeft onder het
Rotary-bordje N.L.Fonly" ge
schilderd, maar deze „wens" zal wel
niet in vervulling gaan....
Er staan stoelen dat wel. En je
kan gelukkig ook nog in de schaduw
gaan zitten. Maar als je daar dan
zo'n half uur hebt gewacht, zonder dat
iemand de moeite neemt naar je om
te kijken, dan ga je je toch afvragen,
of er soms iets aan je papieren schort.
Eindelijk het verlossende woord: „U
kunt verder gaan naar de douane".
Als je je paspoort teruggekregen
hebt en raison van 7Vt gulden ter
plaatse een visum hebt gekocht, be
treed je een snikhete loods, waar je
bagage wordt gecontroleerd. Hevig
transpirerende Britse militairen en
functionarissen van de zo omstreden
Zuid-Arabische Federatie laten je al
les uitpakken wat je bij je hebt. Ze
maken je toilettasje open, drukken op
overhemden en kostuums, kijken in je
waszak. kortom: niets kan hun speu
rende ogen en tastende vingers ont
gaan.
Het is wel duidelijk dat dat legertje
van mannelijke en vrouwelijke doua-
Kijkje in het centrum van Aden. Talloze deuren en muren zijn beschil
derd met nationalistische leuzen.
HONGKONG (Reuter, UPI) Voert de regering van communistisch China iets
tegen Hongkong in het schild? Dat vraagt de bevolking van de Britse kroon
kolonie zich de laatste dagen enigszins angstig af. De protestdemonstraties van
Chinese arbeiders duren onverminderd voort en de Chinese regering heeft zich
krachtig achter de eisen van de Chinezen in Hongkong geschaard.
De beurs in Hongkong toonde giste
ren duidelijk de politieke spanning.
Voor het eerst sedert het begin van de
Koreaanse oorlog werden er geen za
ken gedaan. De beursmensen vonden
het echter een bemoedigend teken dat
er geen paniek-verkoop optrad.
Vele mensen in Hongkong waren
van mening dat de Chinese regering
zal proberen een soortgelijke politieke
overwinning te behalen als eerder dit
jaar in de Portugese enclave Macao.
De Chinezen stelden het Portugese
bestuur toen verscheidene voorwaar
den. Ze werden alle ingewilligd.
De eisen die de Chinese regering
stelt aan het bestuur van de kroonko
lonie Hongkong komen in vele opzich
ten overeen met de voorwaarden die
van de Portugezen in Macao waren
verlangd: aanvaarding van de „ge
rechtvaardigde eisen" van de Chinese
arbeiders, vrijlating van alle gearres
teerde Chinezen, bestraffing van de
verantwoordelijke autoriteiten voor de
„gewelddaden" tegen Chinese inwoners
en garanties ter vermijding van nieu
we uitbarstingen.
De ongeregeldheden in Hongkong be
gonnen vorige week na een demonstra
tie van Chinese arbeiders in een bedrijf
waar kunstbloemen worden vervaardigd.
De arbeiders waren ontslagen na een sta
king. Sindsdien is het voortdurend
onrustig geweest in Hongkong. De
politie verrichtte ruim honderd arres
taties.
Een rechtbank in Hongkong heeft
gisteren de verhoren moeten verdagen
van twintig Chinezen die gedurende
de onlusten van de vorige week waren
gearresteerd. Enkele tientallen Chine
zen op de publieke tribune maakten
zoveel kabaal dat de rechter zich niet
verstaanbaar kon maken.
Tienduizenden Chinezen hebben gis
teren in Peking voor het gebouw van
de Britse legatie heftig gedemonstreerd
tegen het Britse bestuur in Hongkong.
Zij eisten in spreekkoren omverwer
ping van het Britse imperialisme en
het ophangen van premier Wilson. En
passant schreeuwden zij ook beledi
gingen aan het adres van de Russische
leiders en het revisionisme.
Ook in Sjanghai waren tienduizen
den demonstranten op de been om te
betogen tegen de Britten in Hongkong.
Zij lieten het echter niet bij woorden.
Een aantal van hen drong het huis
binnen van de Britse diplomaat Peter
Hewitt en sloeg alles kort en klein. De
diplomaat, zijn vrouw en drie kinde
ren, die thuis waren, bleven ongedeerd,
maar van de hele inboedel bleef niets
gespaard. De Britse regering heeft
gisteravond scherp tegen het optreden
van de Chinezen in Sjanghai gepro
testeerd. De Chinese zaakgelastigde in
Londen, Sjen Ping, werd naar het
ministerie van buitenlandse zaken ont
boden om de protestnota in ontvangst
te nemen.
Een andere ambtenaar voegt hier
nog aan toe: „U weet dat natuurlijk
niet, maar Aden Airways, 'n binnen
landse luchtvaartmaatschappij hier,
heeft al twee Dakota's verloren, omdat
er een tijdbom in was geplaatst. Eén
van deze toestellen, waarin zich enke
le hoge functionarissen van de Zuid-
Arabische Federatie bevonden, explo
deerde in de lucht. Niemand is er le
vend uitgekomen, maar vermoed wordt
dat een politieke tegenstander kans
heeft gezien zo'n moordmachine in de
bagage van een medereiziger te ver
bergen. Wat ik maar zeggen wil, is
dat een passagier ook zelf wel eens
niet kan weten wat er precies in z'n
koffer zit".
Je bent eindelijk vrij om te gaan.
Toch heb je 't gevoel een gevangene
te zijn van de omstandigheden. De ta
xi, waarin je plaats hebt genomen,
moet twee, zwaar bewaakte slagbomen
passeren. Wat je langs de weg ziet,
roept herinneringen op aan Cyprus en
Algiers in de woelige, vijftig jaren.
Zwaar bewapende, Britse eenheden
patrouilleren door de straten. Elke le
gertruck, elke jeep, is voorzien van
een waakzame schutter. Hoge omhei
ningen van gaas omgeven de kwartie
ren, waar de gezinnen van Engelse mi
litairen zijn ondergebracht. Schijnwer
pers, die ook overdag blijven branden,
zijn op muren en poorten gericht. Vele
ramen, vooral die, welke zich boven of
vlak naast de trottoirs bevinden, heb
ben ijzeren tralies of stalen rasters, die
verrassende aanvallen met handgrana
ten moeten keren.
Er zijn veel meer overeenkomsten,
die je treffen. De leuzen bijvoorbeeld,
die terreurorganisaties als de FLOSY
en de FLN op de gevels van huizen en
winkels hebben aangebracht. Ze zijn
moeilijk te verwijderen, omdat er vaak
rode of zwarte verf voor is gebruikt.
Eén kreet doet je plotseling zachtjes
grinniken. Op de buitenmuur van een
gouvernementsgebouw lees je „Flosy
for Eve and Adam" („Flosy voor
Adam en Eva" voor man en vrouw
dus) in plaats van „Flosy for ever".
De Arabier, die deze lange tekst-met
gevaar voor z'n leven in 't nachtelijk
duister aanbracht, moet ongetwijfeld
een groot gevoel vor humor hebben
gehad.
Een aanmoediging bij een benzine
station om de onderkant van je wagen
„ter grotere beveiliging" te laten bi-
takken, doet je niet lang daarna glim
lachen. Roest is bepaald niet de groot
ste vijand van een auto in het Aden
van nu. Wel de landmijn, die door ter
roristen onder het wegdek wordt inge
graven, en die op de laatste dag van
de vorige maand 'de tragische dood
van 8 Arabische schoolkinderen ver
oorzaakte. Reclame voor het aanbren
gen van een zware pantserplaat onder
het chassis zou daarom beter in het
tijdbeeld passen.
De Europeanen in Aden worden béschermd tegen de terreurdaden. Hier
een strandje met een haventje voor plezierbootjes; gewapende Britse sol
daten zien er op toe, dat nationalisten niet de kans krijgen hier binnen te
dringen.
niers niet naar smokkelwaren als si
garetten of drank zoeken. Het gaat om
wapens en explosieven, die het leven
in Aden anno 1967 totaal beheersen.
Arabieren worden ook nog gefouil
leerd. In Aden zijn ze daar al zo aan
gewend dat ze vrijwillig de armen
strekken om deze lijfelijke „doorlich
ting" te ondergaan.
Naast je staat een man, een uitgaan
de passagier, uit wiens koffer twee
spuitbussen met zonnebrandolie wor
den gehaald. Ze moeten kennelijk on
derzocht worden. Etiketjes kunnen te-
slotte van alles aangeven. Waar 't om
gaat, is de inhoud.
Aan de overkant bevindt zich een
zwart gesluierde, oude vrouw, die net
uit de fouilleringskamer is gekomen.
Haar schamele bagage bestaat uit en
kele dekens en een gesloten bus met
melk. De deksel moet er af. Met een
lange, roestvrije pen wordt een paar
keer, tot op de bodem toe, in het zure
vocht geprikt.
„Dit is echt geen spelletje, meneer",
zegt een Britse officier, die op je ge
laat misschien iets van cynisme heeft
bespeurd. „We zouden het graag wat
minder serieus willen doen, al zou het
alleen maar zijn omdat we dan van
heel wat kopzorgen waren verlost. We
zijn echter verantwoordelijk voor de
veiligheid in deze staat. Aan het wa
penbezit en 't wapenvervoer moet een
absoluut halt worden toegeroepen.
Doen we dat niet, dan brengen we an
deren en onszelf in gevaar".
I yy Mii x, i Éfif ai^S
■4 - - - 'M- flllM
■mpp»*--
lal
mag
1 HÜÉÉÉ^ - ''"jP?"' - -
i -• V j» ifrsSfrgy j .'4^
Je hobbelt en stoot verder. De staat
van beleg, die voor de nadagen van de-
Leuzen in het onrustige Aden. Een grapjas heeft de slogan .Flosy for
ever" verandert in „Flosy for Eve en Adam".
ze laatste, Britse militaire basis in het
Nabije Oosten is afgekondigd, heeft
zulke markante trekken dat hij onmis
baar is. Toch zie je nog zonnebadende
mannen, vrouwen en kinderen op de
vieze strandjes, zij 't onder het wa
kend oog van de immer aanwezige sol
daten.
Niet lang daarna sta je in de bar van
het nog koloniaal aandoende Crescent
Hotel, dat dicht bij het stuk water is
gelegen, waar passagiersschepen, die
moeten bunkeren, voor anker gaan. De
sfeer is er zorgeloos in vele opzich
ten typisch Engels.
In shirts en shorts geklede mannen
grijpen naar het koele bier, dat door
bedienden met een witte tulband op 't
hoofd wordt geserveerd. Ze spreken en
lachen luid. Slechts als vreemdeling
merk je nog op dat ze bijna allen een
pistool in de broekzak dragen. Zelf zijn
ze er al zo aan gewend dat ze er geen
woord over vuil maken, ook niet als
het handwapen half naar buiten steekt.
Dit zijn zo'n beetje je eerste indruk
ken van Aden: met z'n 300.000 inwo
ners en betrekkelijke welvaart de be
langrijkste stad (en ook staat) van het
Britse protectoraat, dat, verdeeld over
21 sjeikdommen en sultanaten nog
eens 600.000 Inwoners telt.
De geboorte (1959) en de op handen
zijnde onafhankelijkheid (1968) van de
Zuid-Arabische Federatie een En
gels geesteskind, dat net zo'n zorgen
kind is als indertijd de Maleisische Fe
deratie heeft de bevolking van on
der tot boven verdeeld.
Nasser met zijn dromen over Groot-
Ara bië roert in de reeds overkokende
pot. De oppositiegroepen, die alle be
weren nationalistisch te zijn, staan zo
verbeten tegenover elkaar dat er een
broederstrijd is ontbrand. Op eigen
houtje geven ze de Engelsen de volle
laag dit althans trachten ze met ge
ring succes te doen doch tegelijker
tijd slachten ze elkaar af.
In de kasbah van Aden, die Crater
heet, en inderdaad in de krater van
eert uitgedoofde vulkaan is gebouwd,
Ls een dodental van drie personen per
etmaal heel normaal. Er klinken voort
durend schoten; er wordt steeds op
nieuw met handgranaten gegooid.
De ziekenhuizen zijn overvol met ge
wonden, onder wie onschuldige vrou
wen en kinderen.
WASHINGTON Amerika beperkt
zijn lopende wapenleveranties aan Grie
kenland. Het wil eerst voldoende zeker
heid hebben dat het land zijn parle
mentaire regeringsvorm terugkrijgt
voor de beperking wordt opgeheven.
Dat werd gisteren in Washington be
kendgemaakt.
De Amerikaanse militaire steun aan
Griekenland bedroeg in het afgelopen
begrotingsjaar bijna driehonderd mil
joen gulden. Het vervoer per schip van
enkele belangrijke stukken is inmiddels
tegengehouden. Goederen van minder
betekenis worden nog wel geleverd.
Door de vele persoonlijke belangen,
die een rol spelen, is de problematiek
verward en complex. Niet 't minst door
de internationale inmenging ia de ma
terie zo ingewikkeld geworden dat de
heethoofdige Arabische knokploegen
dikwijls zelf niet meer weten voor wie,
tegen wie of voor wat ze eigenlijk
vechten.
FRANKFORT (DPA.'AP) De jacht
op Martin Bormann, de plaatsvervan
ger van Adolf Hitler, gaat voort. De
man, die vorige week in Guatemala
was gearresteerd omdat hij de lang
gezochte nazileider zou zijn, is Bor
mann in elk geval niet.
Zijn vingerafdrukken werden giste
ren in een politielaboratorium in Wies-
baden nauwgezet vergeleken met vin
gerafdrukken van Bormann uit 1931.
De officier van justitie uit Frankfort,
Joachim Richter, maakte enkele uren
na aankomst van de afdrukken al
bekend dat de uitslag van het onder
zoek negatief was.
(VERVOLG VAN PAG. 1)
PARIJS „Nooit was er een veto van onze kant tegen de toetreding van
Engeland tót de E.E.G." Deze nogal boude verklaring van president De
Gaulle vormde gisteren de inleiding tot een nieuwe weigering om de Engelsen
op korte termijn toe te laten, ook zonder dat ditmaal het woord „veto" werd
uitgesproken.
(Van onze correspondent)
LONDEN Al deed men in Britse
regeringskringen gisteravond man
moedig zijn best om nog wat opti
misme aan de dag te leggen het was
voor iedereen duidelijk dat de woor
den van president de Gaulle voor
Engeland een bittere teleurstelling
zijn.
Natuurlijk is het waar dat de on
derhandelingen met Engeland nog
moeten beginnen. De Gaulle doet dus
uit tactische overwegingen zijn best
om de zaak zo zwart mogelijk voor
te stellen teneinde Engeland tot zo
veel mogelijk concessies te dwingen.
Maar de negatieve en bijtend sar
castische manier waarop hij over
Engeland en premier Wilson heeft ge
sproken, heeft hier een slechte indruk
gemaakt.
De Britse regering meent dat de
Gaulle niets nieuws heeft gezegd. Al
le bezwaren tegen Engeland die hij
zo breed heeft uitgemeten zijn eigen
lijk oude koek. De regering-Wilson
meent dat ze ze allemaal kan weerleg
gen tijdens de komende onderhande
lingen over de Britse toetreding tot
de EEG. Dat die onderhandelingen
er komen heeft zelfs de Franse pre
sident niet durven ontkennen.
Als het nog nodig was om duide
lijk te maken, dat zelfs de eerste
vrij technische ronde van de onder
handelingen niet gemakkelijk zal zijn
en verre van kort, dan is het dat nu
wel geworden door de manier waar
op de Gaulle de positie van Enge
land heeft afgeschilderd.
ADVERTENTIE
Opnieuw bracht hij als bezwaren
de door Engeland gevraagde uitzon
deringen en termijnen in de land
bouw naar voren, de verbintenissen
tussen Engeland en Amerika en het
Gemenebest, de zwakke positie van
het pond sterling als internationaal
reserve-betaalmiddel tegenover de
sterke munteenheden van de Europe
se partners het tekort op de Engel
se betalingsbalans. Kortom, het was
alsof de Gaulle zijn persconferentie
van januari 1963 herhaalde.
Bij al deze moeilijkheden zag hfl
nog drie mogelijkheden om tot een
oplossing te komen:
1) Engeland toe te laten met de ge
vraagde uitzonderingsmaatrege
len en termijnen. Als dit zou ge
beuren, diende men echter ook
Engelands partners uit de Euro
pese Vrijhandelsassociatie EVA
toe te laten. De EEG zou dan
spoedig verworden tot een West-
europese vrijhandelszone;
2) Een associatie, volgens het ver
drag van Rome tussen de gemeen
schap en de EVA;
3) Wachten tot Groot-Britannië
economisch en politiek volledig
omgeschakeld zal zijn, met een
nationale munteenheid, en zonder
banden met Amerika en het Ge
menebest „kortom een groot volk,
dat waardig is toe te treden tot
de Europese Zes". De Gaulle
sprak zich uiteraard uit voor de
laatste oplossing.
De verkiezingen in maart hadden
volgens hem bewezen, dat het Fran
se volk nog altijd een gaullistische
meerderheid wenst. Niet alleen beza
ten de gaullisten nog altijd een abso
lute meerderheid (al ia die maar bit
ter gering) maar bovendien hadden
zij twee procent méér stemmen ge
kregen dan in 1962.
Op grond van deze uiting van de
volkswil dient, volgens de generaal
de huidige meerderheid een gesloten
eenheid te blijven. Ook de woelige en
af en toe zelfs opstandige oudminis
ter Giscard d'Estaing. Hij dient te
bedenken, aldus De Gaulle, dat „elke
onderneming, die de huidige meer
derheid verzwakt en haar verdeelt,
in strijd is met de politieke moraal
en met het openbaar belang". Een
bijzonder gedurfde uitspraak!
Het regeren met volmachten op
sociaal en economisch gebied, zoals
de huidige regering dit wenst en
waarover het parlement, na een na
tionale stakingsdag, zich morgen kan
uitspreken, was niet door hem, De
Gaulle, geïnspireerd. Het was het
initiatief van premier Pompidou ge
weest, die met het oog op het weg
vallen van de invoerrechten in de
handel tussen de Zes van de EEG
op 1 juli 1968 een aantal maatrege
len wenste te nemen.
Daar hij echter over een bijzonder
kleine meerderheid in het parlement
beschikt, en hij dus bang was dat
al deze maatregelen niet op tijd hun
beslag zouden krijgen, meende Pom
pidou dze weg te moeten bewande
len. Omdat dit volgens artikel 38
van de grondwet mogelijk is, had De
Gaulle er zijn zegen aan gegeven.
De vierjarige Frank Houwer is
gistermiddag in zijn woonplaats
Utrecht tijdens het oversteken met zijn
autoped door een auto aangereden. Hij
is kort daarna in een zeiekenhuis aan
zijn verwondingen bezweken.
ADVERTENTIE
IN MINI
8MHHK
•9
ZWAARDEMAKER
BEIROET (A.P.) Egyptische bom
menwerpers hebben de vorige week
een in aanbouw z(jnde raketbasis
in Saocdi-Arabië aangevallen, zo
schreef gisteren een Libanees blad.
Volgens het blad heeft het zijn inlich
tingen ontvangen van de chef-staf van
de Egyptische strijdkrachten in Jemen,
generaal Badel Salam Tewfiq.
De basis zou dicht bij de grens
tussen Jemen en Saoedi-Arabië
liggen. Eerder al circuleerden er be
richten dat Egyptische vliegtuigen de
oase-plaatsen Najran en Juzan in
Saoedi-Arabië hadden gebombar
deerd. Volgens de Egyptenaren zouden
van deze plaatsen uit de royalistische
strijdkrachten in Jemen worden be
voorraad.
Egypte en Saoedi-Arabi leven al
geruime tijd met elkaar op gespannen
voet als gevolg van de Jemenitische
oorlog. In Jemen woedt al jarenlang
een burgeroorlog tussen republikeinen
en royalisten. Een grote Egyptische
troepenmacht steunt de republikeinen,
de royalisten ontvangen steun uit
Saoedi-Arabië.
GEBEREX
Ook in de Britse kroonkolonie Aden
is het nog steeds onrustig. Terroristen
pleegden de vorige nacht weer ver
scheidene aanslagen op gebouwen
waarin Brits personeel is gevestigd. De
militaire politie nam gisteren 757 Duit
se geweren en bajonetten en tweehon
derd Tsjechische revolvers in beslag.
Ze waren verpakt in kratten die het
opschrift droegen „waterpompen en
machine-onderdelen".
UDEN De 52-jarige A. H. Biester-
bos is gistermiddag bij het Zuidholland
se plaatsje Schaik met zijn bromfiets
over de kop geslagen en om het leven
gekomen. De man was postcomman-
dant van de Rijkspolitie in het Bra
bantse plaatsje Zeeland.
