Terugtocht kan niet, alleen winnen of dood vechten
V.N. FAALDEN ALS
SUPRANATIONALE
GROOTMACHT
X
Syrische kabinet
zeer wankel
De nachtmerrie van Nasser
KIESPIJN?
Beproefd driemanschap
leidt Israëlisch leger
WAAR W.-EUROPA OLIE KOOPT
Eisen
Spontane acties
in W.-Duitsland
Rabbijn Soetendorp verbitterd
WITTE KRUIS
Bij langere oorlogvoering
VERNIETIGEN
BEU
DUBIEUS
VERBOLGEN
DIEPER
Wèg pijn...^
Als u
poeders
kiest!
RESERVES
Bij de Hagana
Beter moreel
ISRAËL MOEST SNEL ZEGEVIEREN
ANDERS WERKT TIJD VOOR EGYPTE
V.S.EN ANDEREN
WEST AFRIKA (20)
COMM.BLOK (35)^A
CARA 1 BIS CH
GEBIED (42)
NOORD
AFRIKA (102)
MIDDEN
OOSTEN
217
In miljoenen tonnen per jaar
„Ik denk dat Israël alleen zal komen te staan. Met de steun van zovele fat
soenlijke mensen met name in Nederland kun je namelijk geen beslissingen
afdwingen.
Of Israël zal verliezen? Ik geloof het niet. Maar wel is afgelopen week geble
ken, dat de Verenigde Naties niet de supranationale organisatie is, waar alle men
sen van droomden. Die hebben we gewoon niet".
Met een wanhoopsgebaar en een sombere uitdrukking op zijn gezicht illustreert
rabbijn J. Soetendorp van de liberaal-Joodse gemeente in Amsterdam zijn ge
voelens met betrekking tot de onaangekondigde krijgsverrichtingen in Israël.
In zijn riant kantoor aan de Graaf
schapsstraat doet hij geen moeite zijn
emoties te verbergen. Hij zegt niet bit
ter gestemd te zijn, maar zijn uitlatin
gen spreken een andere taal. Hij is niet
meer de blije, opgewekte man, die te
genover Mies Bouwman zo hartstochte
lijk getuigde van zijn geloof in de we
reld en de jeugd. Zijn toon is sarcas
tisch, zelfs na het vierde interview dat
hij vandaag verwerken moet. Naast
hem'staat een flesje 'appelsap vanwege
zijn droge keel.
„Ik heb vertrouwen in de kracht van
Israël", zegt hij, „maar wat mij be
nauwt is het groot aantal slachtoffers
dat deze oorlog weer zal kosten en de
talloze vernielingen die zullen worden
aangericht. Als iemand Tel Aviv wil
bombarderen, dan lukt dat altijd. Je
kunt nog zo'n gesloten luchtgordel cre-
eren, maar als een piloot de stad Am
sterdam wil treffen, dan lukt hem dat.
Hopelijk zuil ende Israëliërs in staat
zijn de city te beschermen".
Babbijn Soetendorp voelt zich niet
alleen Nederlander, maar ook Is-
raliër.
„Israël is van het begin van zijn be
staan bij de Arabische staten in onge
nade gevallen. Er is wel een wapen
stilstand afgekondigd, maar de Arabie
ren hebben er zich nooit aan gehouden.
Al die jaren hebben zij er naar uitge
zien de Joden in zee te drijven en te
vernietigen. Nu, na negentien jaar, den
ken ze dat de dag gekomen is om dat
te beleven".
Er wordt geen enkel begrip getoond
voor alles wat Israël aan positieve za
ken in het Midden-Oosten heeft gepres
teerd. Het vreemde verschijnsel doet
zich voor, dat de heren in het Kremlin
niets anders zijn dan de opvolgers van
de Tsaren. Zij bieden bijvoorbeeld de
emir van Koeweit hulp en geven hem
wapens. De emir, die zijn miljarden nog
nooit positief heeft besteed. Geen enkel
gebied was zo onderontwikkeld als Pa
lestina. Voor veel geld hebben de Joden
van grondeigenaren moerassen en door
malaria geïnfecteerde gebieden ge
kocht. Die gronden hebben z(j met heel
veel bloed, zweet en tranen tot grote
bloei gebracht. En nu willen ze dat al
lemaal weer terughebben. Het is alle
maal een opeenvolging van hypocrisie
en een gebrek aan goede trouw.
Het is logisch dat Israël het beu was
en uit de gemengde wapenstilstands
commissie is weggelopen. Maar dan
worden zij beschuldigd dat ze het werk
van die commissie saboteren. Eén van
de voorwaarden was dat ze elkaai niet
mochten ophitsen. Maar wat deden ra
dio-Bagdad, Cairo en Amman? Dag in
dag uit hitsten zij de mensen op tegen
Israël. Eén van de voorwaarden was
ook, dat de demarcatielijn zou worden
erkend. Maar de infiltraties waren ein
deloos. Toen Israël een strafexpeditie
zond, werd dat een flagrante schending
van de wapenstilstand genoemd.
En wat zegt Sjoekeiry, leider van de
Palestijnse „bevrijdingsbeweging" nu?
Woordelijk heeft hij gezegd: „Er zul
len geen overlevende Joden zijn" Wel
nu, je kunt moeilijk om een tafel gaan
zitten met je eigen welbewuste moor
denaar. Dat is goed voor een crime-
story, maar niet voor het leven. De
meeste Arabieren hadden verti ouwen
in hun leiders en waren er van over
tuigd dat ze terug zouden keren. Maar
dat betekent dat ze het werk van Hitier
voltooien en datgene wat de Joden tot
stand hebben gebracht in handen krij
gen.
En dan: zowel in de eerste als in de
tweede wereldoorlog, is de rol van de
Arabische staten op zijn zachtst gezegd
dubieus geweest. In de tweede wereld
oorlog heeft de Iraakse opstandeling
Rasjid Ali geprobeerd een dusdanige
coup te plegen, dat er een verbinding
tot stand zou komen tussen het opruk
kende leger van Rommel in Afrika en
het Duitse leger in de Balkan. Mede
met hulp van de Joden hebben de ge
allieerden dat plan verijdeld. In ieder
opzicht waren en zijn de Arabieren on
betrouwbaar. Er is bij hun geen spra
ke van echte democratie."
Rabbijn Soetendorp spreekt smalend
over de beschuldiging, dat Israël han
delt uit olie-imperialistische overwegin
gen
„Iemand, die weet wat er in Is
raël gebeurt, klinkt dat volkomen
dwaas in de oren. Het leven in Israël
berust op een collectief bestaan. Nie
mand heeft bezittingen. Hoe zouden de
ze mensen agenten kunnen zijn van
olie-imperialisten? Dat is onvoorstel
baar".
De rabbijn herinnert aan de af
spraak die er indertijd gemaakt is, dat
de toegang tot de haven van Elat vrij
zou blijven. Frankrijk, Nederland en
de Scandinavische landen hebben daar
hun handtekening onder gezet. Maar nu
het er op aankomt zegt Frankrijk:
„Nou ja, we hebben dat wel onder
tekend, maar dat is nu uit de tijd." Dit
opportunisme inplaats van rechtscha
penheid is een verdrietige zaak".
Er klinkt verbolgenheid door in de
stem van de rabbijn wanneer hij zegt:
„Het cynisme waarmee men optreedt
is onverdraaglijk". Sarcastisch: „De
Paus maakt zich bezorgd. Daarmee
toont hij zich een goede opvolger van
Pius XII, die evenmin iets deed om de
massale moord op de Joden te voorko
men. Hij staat niet op om vierkant de
beschuldigende vinger uit te steken
naar wie onrecht doet".
Dankbaar spreekt Rabbijn Soeten
dorp over de hartverwarmende reac
ties in Nederland. „De golf van sym
pathie", zo zegt hij, „klinkt alleen niet
door in de CPN en zijn trawanten. De
Nederlandse arbeider heeft gelukkig
gevoel voor menselijke verhoudingen.
Maar degenen, die bij de februarista
king krokodillentranen storten, noemen
diezelfde Joden nu agenten van olie
imperialisten. Het is nu erg duidelijk
geworden, dat de vrienden van Israël
niet zitten in het erg linkse kamp. De
houding van de PSP is ook niet hele
maal duidelijk".
Sprekende over de eeuwige vervol
ging der Joden zegt rabbijn Soeten
dorp: „De Joden zeggen: „gij zult van
uw naaste houden want hij is als u."
De Jood beschermt de hulpeloze en
streeft naar rechtvaardigheid. Later
is dat door de Christenen overgenomen.
Israël is als het ware de toetssteen van
het menselijk geweten".
Wij vragen: „Abel Herzberg zegt in
„Trouw" dat de SS-ers geen schoften
waren, maar normale mensen, maar
dat het grote mensenprobleem is, dat
alle christelijke, joodse en humanisti
sche opvattingen slechts een dun laag
je betreffen dat van ons wordt afge
krabd".
Eindelijk een glimlach: „Dat is ty
pisch iets van Abel. Maar de vraag ligt
dieper. Ik beschouw die hele beweging
als een uiting van wrevel. De boeien,
die de Joden en christenen in het leven
hadden gelegd, daar wilden de oer-
Germanen zich vrij van vechten. In de
Arabische wereld is Jodenhaat geen in
heems artikel. De haat die er is, is
kunstmatig gekweekt".
Rabbijn Soetendorp kan zich voor
stellen dat er angst bestaat in de we
reld voor het uitbreken van een nieuwe
wereldoorlog. „Maar waarom grijpt
men dan niet in? Rusland speelt met
de wereldvrede een buitengewoon ge
vaarlijk spelletje. Het is een methode
van: „Kijken tot hoe ver we gaan kun
nen".
Diep teleurgesteld is de rabbijn in
Oe Thant. „Hij draagt een groot deel
van de verantwoordelijkheid. Hij
plaatste ook Nasser voor een onmoge
lijke situatie".
Geen duidelijk antwoord heeft de
rabbijn op de vraag waarom Israël
(Van onze speciale correspondent)
LONDEN/JERUZALEM Wie de strijd tussen Israël en zijn Arabische
buren begonnen is, zal niet gemakkelijk kunnen worden nagegaan. Maar in
weerwil van tegenstrijdige rapporten van de diverse fronten waarop Israël
heeft te strijden, heeft de Joodse staat militair en tactisch overwicht be
haald. De Israëlische bevelhebbers hebben een plan ten uitvoer gelegd,
dat in jarenlange studie is opgesteld. Dit plan is gebaseerd geweest op de
(noodgedwongen) stelling, dat om de kwetsbaarheid van het land dat op som
mige plaatsen maar 20 kilometer breed is, onmiddellijke superioriteit in de
lucht diende te worden verkregen. Vandaar de krachtige Israëlische luchtaan
vallen bij het begin van de actie op alle belangrijke Arabische vliegvelden,
inclusief die van Cairo in Egypte, Amman in Jordanië en Damascus in Syrië.
Terzelfder tijd moesten de grond
strijdkrachten krachtige door tanks
gesteunde aanvallen richten op de
Egyptenaren in de Gaza-strook en de
Sinai-woestijn. Israëlische bevelheb
bers zijn van mening, dat Arabische
troepen wel bestand zijn tegen geweer
vuur, maar niet tegen tank-aanvallen
en artillerie-beschietingen.
Een belangrijk element wordt in Je
ruzalem geacht, dat de Arabieren
ruimte hebben om te vluchten en
nu ze vluchten zal de Israëlische lucht
macht waarschijnlijk boven Cairo
verschijnen om het Egyptische moreel
de laatste klap te geven. Israël daar
entegen heeft geen ruimte om te
vluchten. Israël kan alleen maar blij
ven staan waar het staat en zich dood
vechten.
ADVERTENTIE
Verloor Israël deze strijd, dan ver
loor het alles zo is de mening in
Jeruzalem. Maar wint het, dan wint
het veel. Het kan van Jordanië heel
Jeruzalem opeisen plus de gehele Jor
daanse saillant diep in Israël. En in
Israëlisch Jeruzalem vindt men dat
dit gebeuren moet, nu Jordanië kanon
vuur legde op de heilige stad. Van
Egypte kan Israël de Gaza-strook ei
sen.
De Israëliërs gaan ervan uit, dat
Syrische en Jordaanse tegenstand in
een zal storten wanneer Egypte kan
worden verslagen. Daarom houden zij
de vijand in het noorden en oosten op
de grond slechts in bedwang terwijl
zij hun hoofdmacht tegen de Egypte
naren in het zuiden inhet vuur heb
ben gebracht.
Maar hadden de Egyptenaren de
Israëlische stoten langer dan 48 uur
kunnen pareren, dan zou de situatie
wel eens in hun voordeel kunnen om
slaan. Israëls krachten zijn niet onuit
puttelijk, met name die in de lucht
niet. Israël had 350 gevechtsvliegtui
gen bij het begin van de vijandelijk
heden. Nieuwe aanvoer daarvan is
niet te voorzien. En ook piloten zijn
er niet voldoende voor een lange strijd.
Ook daarom is Israëls tactiek geba
seerd op een snelle verovering van de
heerschappij in de lucht.
Maar ook in Israël is men er zich
van bewust, dat het in deze oorlog
niet alleen tussen de Joodse staat en
de Arabieren gaat. Er zijn ook nog
Russen, Amerikanen en Engelsen.
De Russen spelen actief (nog) geen
rol evenmin als de Westerse mach
ten. Er zijn Sovjet-oorlogsschepen in
de Middellandse Zee, maar zo maak
te de Britse inlichtingendienst bekend
die macht is niet versterkt. De
Amerikaanse zesde vloot, ten dele op
Malta, ten dele op zee, is volstrekt op
permachtig.
Engeland heeft een vliegtuigcarrier
en nog meer oorlogsschepen aan
weerszijden van het Suezkanaal. De
Britse admiraliteit dirigeerde de car
rier .Albion" met 2.000 man comman
dotroepen aan boord naar de Middel
landse Zee. Oorspronkelijk zou de bo
dem naar Nigeria varen. De „Albion"
wordt vergezeld door de kernonderzee-
er „Valiant".
In Londen heeft men wel een ver
onderstelling over wat de Russen zul
len doen. Lijken de Arabieren aan de
winnende hand, dan zal Moskou niets
doen behalve dan Amerika en Enge
land waarschuwen ook niets te onder
nemen om Israël te helpen.
Worden de Arabieren teruggeslagen,
dan zullen zo denkt men de Rus
sen een Russisch-Amerikaanse inter
ventie voorstellen, om de strijd te la
ten beëindigen „in het belang van de
wereldvrede".
ADVERTENTIE
geen VN-troepen op haar grondgebied
duldde. Aarzelend: „Ach, ik heb de in
druk, dat daarover te praten geweest
zou zijn".
Bitter gestemd is de rabbijn ook over
„de altijd zo vlug demonstrerende lie
den, die nu niet "optrekken naar de ge
bouwen van de Egyptische ambassade
en het consulaat, die zelfs geen petitie
hebben aangeboden".
Hij zegt: „Is er verder iets blijven
hangen bij de studenten van al hetgeen
ze gezien hebben in de Kibboetzim in
Israël?"
Rabbijn Soetendorp, die de verzoening
tussen Nasser en Hoessein een lieder
lijke vertoning noemt, is bezorgd. Want
ook al wint Israël dan is de situatie
nog niet opgelost. Dat wil zeggen, wan
neer dat niet de inleiding vormt tot een
werkelijk internationale aanpak.
„Misschien wordt straks de wereld
in puin gegooid. En dat terwijl we in
staat zijn voor iedereen brood en kieren
en levensgeluk te verzorgen. We doen
het alleen niet".
Economie uiterst
kwetsbaar
TEL AVIV Opeens, in amper
twee weken tijds, is Israël geplaatst
voor de hachelijkste situatie sinds
1948, toen het jonge land, nog geen
week na de geboorte, door zijn Arabi
sche buren van de kaart dreigde te
worden geveegd. Israël moet nu strij
den op drie fronten.
In 1956 gaven Syrië en Jordanië
geen gevolg aan de Egyptische oproep
tot bijstand. Mosje Dajan, de toenma
lige chef van de staf, noteerde in die
periode bezorgd in zijn dagboek: „De
Jordaniërs behoeven slechts 20 kilo
meter op te rukken en de Syriërs nog
geen 50 kilometer en dan is Israël in
drieën gesplitst...." Maar dat gebeurde
niet en zelfs materiële bijstand aan
Nasser, die toch minstens mocht wor
den verwacht, liet geheel op zich wach
ten.
De veldtocht van 1956 in de Sinaï
heeft de sterkte van .Israël niet noe
menswaard aangetast en sindsdien is 't
militaire apparaat gestaag verder opge
bouwd. Waarnemers zijn van mening,
dat Israël momenteel 350.000 man in 't
veld kan brengen, 100.000 meer dan tot
voor kort nog werd aangenomen.
Aangenomen mag worden, dat <3é Is
raëlische luchtmacht zowel wat betreft
de omvang als de kwaliteit van het ma
terieel even sterk is als die van Egyp
te. Jaar in, jaar uit zijn lichtingen
dienstplichtigen opgeleid, zodat het klei
ne beroepsleger behoorlijk steun kan
ontvangen van reservisten. Zodoende
mag op goede gronden worden ver
wacht, dat Israël tijdens een krachtme
ting gemakkelijk stand zal kunnen hou
den tegen de Verenigde Arabische Re
publiek en de strijdkrachten het grond
gebied zullen kunnen beschermen tegen
alle aanvallen van Arabische zijde.
De mobilisatie is ditmaal aanzienlijk
vlotter verlopen dan tien jaar geleden.
Eveneens zijn tijdig voorbereidingen ge
troffen voor een toereikende voedsel
voorziening en aanvoer van vitale
grondstoffen. Israël beschikt over voor-
raden benzine voor vele maanden, on
danks de afsluiting van de Straat van
Tiran. De bevolking heeft alle vertrou
wen in de beschikbare hoeveelheid le
vensmiddelen en is dan ook geen mo
ment in paniek geraakt. Goed: er is
iets gehamsterd, doch dat bleef binnen
de perken. Evenmin was het verontrus
tend, dat wat extra geld bij de banken
werd opgenomen. In hoofdzaak werd
hiermee het hamsteren gefinancierd.
Het Israëlische bankwezen beschikt
over 700 miljoen dollar aan buitenland
se betaalmiddelen, voldoende om de im
port op basis van het niveau van vorig
jaar gedurende zes maanden te finan
cieren. Zonodig zal Israël bovendien ze
ker de nodige bijstand ontvangen van
Zionistische en Joodse organisaties in
de gehele wereld.
Zouden ook de Verenigde Staten uit
eindelijk bij het conflict betrokken ra
ken, dan sou de zesde vloot in staat
moeten zijn de toegang tot de Israëli
sche havens aan de Middellandse Zee,
Haifa en Asjdod, open te houden. Nie
mand mag ook betwijfelen of het mo
reel van de Israëli's wel bestand zou
zjjn tegen een langdurige krachtmeting.
Gevreesd moet echter worden, dat een
maandenlange mobilisatie het economi
sche leven een terugslag van jaren zou
geven.
Bij de mobilisatie is er rekening mee
gehouden, dat bepaalde categorieën
dienstplichtigen moesten worden vrijge
steld om vitale sectoren van het econo
mische leven op gang te houden, met
BONN InWest-Duitsland heeft de
strijd in het Midden Oosten een golf
van medeleven met Israël gewekt. Bij
de Israëlische ambassade stromen de
aanbiedingen voor hulp binnen. Veel jon
ge Duitsers, studenten en jongelui die
hun dienstplicht hebben vervuld, bieden
zich aan als oorlogsvrijwilliger. Artsen
en verpleegsters stellen hun diensten
beschikbaar; anderen willen in Israël
op het land komen werken.
Ook willen velen bloed geven en
worden geneesmiddelen en geld ge
schonken. Een man, die anoniem wilde
blijven kwam persoonlijk vierduizend
mark brengen. Een 73-jarige man
meldde zich om in Israël te gaan
vechten; hij voelde zich nog fit genoeg
en meende dat hij op zijn leeftijd
eventueel gerust kon sneuvelen. Een
Westduitse dame uit Freiburg, die in
de oorlog joodse onderduikers had
verborgen, wilde naar Israël gaan om
te helpen.
LEVI ESJKOL
te zacht geweest?
name bij de openbare nutsbedrijven en
industrieën die bij de export zijn inge
schakeld. Toch is reeds overal te be
merken, hoezeer een beroep op de be
schikbare mankracht is gedaan. De
bank Leumi bijvoorbeeld, de grootste
Israëlische bankinstelling, heeft een
derde van het personeel aan het leger
moeten afstaan. Ook de vordering van
motprr ij tuigen heeft een' duidelijk merk
bare terugslag. De firma Assis, de
grootste producent van citrus, vreest
niet in staat te zijn 600 ton af te leve
ren aan de kade van Asjdod, waar twee
schepen op de lading liggen te wachten.
Inderdaad: elke krachtmeting anders
dan een korte, krachtige actie naar de
kant van de opmars naar Suez, zou Is
raël in een netelige situatie brengen.
Aan strijdlust is in Israël geen ge
brek, ook niet onder de reservisten die
ik vorige week nog aan de slag zag in
in de Negeb. Het zou mij verbazen, als
het moreel van Nassers strijdkrachten
even voortreffelijk zou zijn. Intussen
zal minister-president Esjkol zich heus
wel terdege hebben gerealiseerd hoe
moeilijk het is de toegang tot de Straat
van Tiran door geweld in handen te
krijgen. Dat verklaart dan tevens waar
om hij eerst heeft gepoogd alles te doen
wat langs diplomatieke weg mogelijk
was.
Israël moest ook oppassen de steun
en sympathie van zijn vrienden in de
gehele wereld niet te verspelen, door
onberaden acties. Daarbij beseft Israël
dat als het op een stemming in de Ver
enigde Naties uitloopt, grote machts
blokken a priori tegen de Joodse staat
gekant zullen zijn. Het beleid van pre
mier Esjkol is, hoe het ook zij, gema
tigder geweest dan velen binnen en bui
ten de regeringscoalitie eigenlijk had
den gewild. Vandaar ook de pressie om
de „oude leeuw van Juda", Oud-pre-
mier Ben-Goerion weer een plaats in
het kabinet te verschaffen en de in de
strijd beproefde generaal Mosje Dajan
de portefeuille van Defensie toe te ver
trouwen.
Het is eigenlijk de wens geweest van
nagenoeg alle dertien partijen, die in de
Knesseth, de volksvertegenwoordiging,
zitting hebben. Toch zijn de onderlinge
tegenstellingen tussen de partijen geens
zins verdwenen. Nog altijd heerst veel
verbittering over de breuk van degenen
die u de pariij Rifi vormen met de mach
tige Mapai twee jaar geleden. Tot de
Rifi behoort zowel Ben-Goerion als Da
jan. Een van de oorzaken van de breuk
is destijds geweest, dat men 't niet eens
was met het streven van Esjkol om tot
overeenstemming met de Sovjet-Unie te
komen. Al deze verwikkelingen zijn
evenwel thans duidelijk op de achter
grond geraakt.
(Van een medewerker)
Met de benoeming van Mosje Dajan, de opperbevelhebber van het Israëlische
leger tjjdens de actie in de Sinaï van 1956, heeft Israël in feite een driehoofdige
legerleiding gekregen. Hierin is de ervaring van alle kr(jgsverrichtingen, die
Israël sedert de oproeping in 1948 moest voeren, samengebundeld.
De huidige minister van Arbeid, Jigal Allon, was een van de aanvoerders van
de Israëlische legers tijdens de eerste strijd om de onafhankelijkheid. Mosje Da
jan was de opperbevelhebber in 1956 en Jitschak Rabin, huisvriend van beiden,
is thans met de leiding van het leger belast. De opperbevelhebber uit 1948, de ge
leerde en archeoloog Jadin, de man die de Arabische troepen wist te verslaan
mede dank zij zijn grote kennis van de Bijbel waaraan hij zijn strategie ontleen
de, heeft zich eveneens opnieuw ter beschikking gesteld.
Van alle ervaringen kan op deze wij
ze worden geprofiteerd. Maar geen der
bevelhebbers was oorspronkelijk voor
bestemd om soldaat te worden.
Zowel Dyan, als Allon, als Rabin
zou boer worden. Hun opleiding, zo
wel hun militaire als hun agrarische
heeft voor een deel parallel gelopen.
Jitschak Rabin staat thans aan het
hoofd van omstreeks 290.000 soldaten,
500 tanks, 500 Mirage-straaljagers, 1500
stuks artillerie en een bataljon Hawk-
luchtdoelraketten, daarmede het groot
ste leger van Israël aanvoerend in de
moderne geschiedenis. Hij heeft van
Allon zijn militaire opleiding gekregen.
Zij ontmoetten elkaar als leerlingen
aan de landbouwschool van Kadoerie in
Galilea.
Op aanraden van Allon, die zijn mi
litaire vorming al achter de rug had,
meldde Jitschak Rabin zich bij de ille
gale Hagana te Haifa. Na zyn opleiding
werd hij geplaatst bij de Palmach, de
stoottroepers en na enige tijd tot aan
voerder van het eerste bataljon be
noemd. De Hagana bestreed de Engel
sen omdat deze poogden te verhinde
ren dat Joden Palestina binnenkwamen.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog echter
stelde Rabin, gelijk alle anderen uit de
illegale legermacht, zich ter beschik
king van Engeland. „Wij zullen met En
geland tegen Duitsland strijden alsof
wij reeds onafhankelijk zijn. Wij zullen
de Engelsen bevechten alsof Duitsland
al overwonnen is", had David Ben Goe-
rion als parool uitgegeven.
Op Brits bevel liet Jitschak Rabin
zich bij een groep indelen, die onder
commando van Mosje Day an was
gesteld. Zij had ten doel sabotage-ac-
ties in het door de Franse Vichy-rege-
ring bestuurde Syrië te ondernemen,
ter voorbereiding van een Britse aan
val. Bij die actie werd Mosje Dayan
aan het oog gewond. Nauwelijks terug
werd Rabin ingedeeld bij een Hagana-
actie tegen het kamp te Athlit ter be
vrijding van geïnterneerde immigran
ten. Gedurende de uitroeping van de
staat Israël in 1948 met de daarmee ge
paard gaande Arabische aanval werd
Rabin belast met het openhouden van
de corridor naar Jeruzalem. Kort daar
na werd hij toegevoegd in de rang van
majoor aan bevelhebber Allon, zijn ou
de vriend, die de zuidelijke troepen van
Israël tegen de Egyptische aanvoerde
Rabin maakte in die functie een be
spreking mee met de Egyptische ma
joor Gamal Abdel Nasser, de huidige
Egyptische president. Zowel Rabin als
Nasser vergezelde toen als stafofficie
ren zijn commandant in het gebied
van Falujja bij een bespreking tot over
gave van de Egyptische troepen. De bri
gade waartoe Nasser behoorde was door
de Israëlische troepen ingesloten. Ra
bin had de voorwaarde tot overgave te
stellen, Nasser had ze in ontvangst te
nemen. Thans staan beiden opnieuw te
genover elkaar .De machtsverhoudingen
zijn sindsdien gewijzigd.
De Arabische landen die thans tegen
Israël in het strijdperk treden zijn in
middels aanmerkelijk versterkt. De zes
Arabische landen Egypte, Syrië, Jor
danië, Saoedie-Arabië, Libanon en Irak
kunnen gezamenlijk een legermacht
van 700.000 manschappen leveren. Ook
met hun 2000 tanks zijn zij ruimschoots
de meerderen van Israël, evenals met
hun 1200 vliegtuigen. Maar nog steeds
wordt aangenomen, dat het leger van
Rabin, Dayan en Allon het in geoefend
heid en moreel van de Arabische strijd
macht wint.
Als bewijs wordt daarvoor aange
voerd dat Israël in april zes Syrische
Migs neerhaalde in luchtgevechten, zon
der zelf verliezen te lijden en dat de
zer dagen vijf Egyptische militairen on
der wie drie hoge officieren zich zonder
slag of stoot aan Israël overgaven.
Bezorgdheid bestaat in Israël alleen
ten opzichte van de zeemacht. De Is
raëlische marine met zijn twee torpe
dojagers, een fregat, vier onderzeeboten,
twaalf torpedoboten en enige patrouille
vaartuigen is verre de mindere van de
Arabische zeemacht. De havens zijn
voor Israël van vitaal belang, aange
zien daarover de aanvoerlijnen lopen;
de Arabische staten hebben Israël te
land immers geheel ingesloten. En er
kan niet op worden gerekend, dat, zoals
in 1956 geschiedde, Israëlische vissers
boten opnieuw een Egyptische torpedo
boot enteren en buitmaken. De Egyp
tische „Ibrahim" lag tijdens de actie
in de Sinai voor de kust ter hoogte van
Tel Aviv om de stad te beschieten. De
bemanning gaf zich aan Israëlische
vissers over en thans maakt de „Ibra
him" onder een andere naam deel uit
van de marine van Israël. Evenmin kan
erop worden gerekend dat Egyptische
tankbemanningen reeds voor de slag
barrevoets de vlucht nemen zoals in de
Sinaiveldslag. Of dat de Arabische in
fanterie het als in 1948 op een lopen
zet omdat de Israëlische mitrailleurs met
versterkers een oorverdovend geluid
produceren.
DAMASCUS Er is onder de diplo
maten in de Syrische hoofdstad wei
nig onenigheid over de vraag welke
Arabische staat het felst staat opge
steld tegen Israël. Dat is zonder twijfel
Syrië, zo menen zij. Wat hen echter in
de huidige eerste ogenblikken van ac
tie het meest interesseert, is de vraag
hoe stabiel Syrië innerlijk wel staat.
De meeste waarnemers menen, dat het
daarmee niet te best gesteld is. Zij zoti-
den zich niet verbazen wanneer het
huidige Syrische kabinet binnen een
week ten val zou komen.
Syrië wordt geregeerd door de lin
kervleugel van de Ba'Ath-partij, die
des duivels is over het verdrag dat
Nasser met de Jordaanse koning Hoes
sein Syrië's erfvijand heeft geslo
ten. Sinds enkele weken staan Syriërs
en Jordaniërs scherp tegenover elkaar
en wisselen zij aan hun grenzen spelde-
prikken uit. Nog tegen het einde van
vorige week verklaarde het staatshoofd
dr. Noeradin Atassi in een persoonlijk
gesprek diep teleurgesteld te zijn.
„Wij zijn met het optreden tegen Is
raël begonnen", zei hij, „en worden nu
door Nasser met zijn Hoessein-pact in
de steek gelaten"
De Ba'Ath-partij is thans bezig de
basis van het zittende kabinet te ver
breden om te voorkomen dat het zal
vallen. Zou dat gebeuren, dan geschiedt
dat voor de veertiende maal in acht
tien jaar: Atassi en zijn collega's kwa
men in februari van vorig jaar door de
dertiende staatsgreep aan de macht.
JEDID
In diplomatieke kring in Damascus
ziet men generaal Jedid als de mogelij
ke nieuwe machthebber van Syrië. De-
Mosje Dajan: het liefst te velde.
ze generaal was in feite de man achter
de schermen van de coup van vorig
jaar. Hij is 38 jaar en blijft zoveel mo
gelijk in de schaduw. Maar president
Atassi, premier Zoe'Ayyin en minister
van Buitenlandse Zaken Makhus, steu
nen op hem alleen. Hij behoort tot de
godsdienstige secte van de Alawiten en
is reeds zo wijs geweest op de sleutel
posities van de best-uitgeruste regimen
ten geloofsgenoten te benoemen.
Heeft Syrië de oorlog door dik en dun
gewenst? Persoonlijk heeft dr. Atassi
mij gezegd, dat hij de oorlog weliswaar
onvermijdelijk vond maar ook onno
dig. En wat te denken van de handel
wijze van minister van Buitenlandse
Zaken Makhus die een bezoek heeft ge
bracht aan generaal De Gaulle met in
zijn zak het plan van premier Kosygin
van de Sovjet-Unie dat De Gaulle als
zijn eigen initiatief zou moeten indie
nen, maar dat bij voorbaat de steun
van Rusland had? Volgens communis
tische diplomaten zou dit voorstel een
conferentie, eventueel op Cyprus, be
helzen.
Daar zou moeten worden gespro
ken over een Israëlische compensatie
aan de Palestijnse vluchtelingen en
hun recht om terug te keren naar Is
raël indien zij dat zouden wensen De
Straat van Tiran zou volgens dit plan
als Egyptisch territoir moeten worden
erkend, maar Israël zou vrije toegang
krijgen tot de haven van Eilat. Zij het
dat daartoe een soort pachtcontract
zou moeten worden gesloten. Israël zou
voorts plechtig moeten verklaren geen
expansionistische neigingen te koeste
ren en Engeland en Amerika zouden
daarvoor garant moeten staan.
Neemt men in aanmerking, dat dit
plan door de Syrische minister van
Buitenlandse Zaken in Parijs is gepre
senteerd, dan zou men kunnen conclu
deren, dat de Russen nogal gereser
veerd staan tegenover wilde acties van
de kant van Syrië. Dat dit zo is, zou
men kunnen opmaken uit het gedrag
van de vierhonderd Russische (onder
wie tachtig militaire) adviseurs in Sy
rië die vaak laten merken dat zij door
hun Syrische bondgenoten tot de wan
hoop worden gedreven.
SLECHT
Ik heb een dag doorgebracht tussen
de Syrische voorposten aan de grenzen
met Israël en Jordanië. De stellingen
hier zijn van een defensief karakter.
Het zag er naar uit dat Syrië zich in ge
val van oorlog hoofdzakelijk met opera
ties uit de lucht en lichte mobiele in-
fanteriestoten zal bezighouden.
Maar het legér heeft nauwelijks eni
ge discipline. De bewapening ziet er
verwaarloosd uit en wapendiscipline is
nauwelijks aanwezig.
Ik heb niet een positie gezien die een
verdediging had naar alle kanten Op
een enkele uitzondering na was geen
enkele stelling ingericht voor het afge
ven van vuur dat correspondeerde met
het schootsveld van een aangeleunde
stelling. Maar over het algemeen was
het moreel van de hier gelegerde troe
pen zeer hoog.