Terugtocht kan niet, alleen winnen of dood vechten V.N. FAALDEN ALS SUPRANATIONALE GROOTMACHT X Syrische kabinet zeer wankel De nachtmerrie van Nasser KIESPIJN? Beproefd driemanschap leidt Israëlisch leger WAAR W.-EUROPA OLIE KOOPT Eisen Spontane acties in W.-Duitsland Rabbijn Soetendorp verbitterd WITTE KRUIS Bij langere oorlogvoering VERNIETIGEN BEU DUBIEUS VERBOLGEN DIEPER Wèg pijn...^ Als u poeders kiest! RESERVES Bij de Hagana Beter moreel ISRAËL MOEST SNEL ZEGEVIEREN ANDERS WERKT TIJD VOOR EGYPTE V.S.EN ANDEREN WEST AFRIKA (20) COMM.BLOK (35)^A CARA 1 BIS CH GEBIED (42) NOORD AFRIKA (102) MIDDEN OOSTEN 217 In miljoenen tonnen per jaar „Ik denk dat Israël alleen zal komen te staan. Met de steun van zovele fat soenlijke mensen met name in Nederland kun je namelijk geen beslissingen afdwingen. Of Israël zal verliezen? Ik geloof het niet. Maar wel is afgelopen week geble ken, dat de Verenigde Naties niet de supranationale organisatie is, waar alle men sen van droomden. Die hebben we gewoon niet". Met een wanhoopsgebaar en een sombere uitdrukking op zijn gezicht illustreert rabbijn J. Soetendorp van de liberaal-Joodse gemeente in Amsterdam zijn ge voelens met betrekking tot de onaangekondigde krijgsverrichtingen in Israël. In zijn riant kantoor aan de Graaf schapsstraat doet hij geen moeite zijn emoties te verbergen. Hij zegt niet bit ter gestemd te zijn, maar zijn uitlatin gen spreken een andere taal. Hij is niet meer de blije, opgewekte man, die te genover Mies Bouwman zo hartstochte lijk getuigde van zijn geloof in de we reld en de jeugd. Zijn toon is sarcas tisch, zelfs na het vierde interview dat hij vandaag verwerken moet. Naast hem'staat een flesje 'appelsap vanwege zijn droge keel. „Ik heb vertrouwen in de kracht van Israël", zegt hij, „maar wat mij be nauwt is het groot aantal slachtoffers dat deze oorlog weer zal kosten en de talloze vernielingen die zullen worden aangericht. Als iemand Tel Aviv wil bombarderen, dan lukt dat altijd. Je kunt nog zo'n gesloten luchtgordel cre- eren, maar als een piloot de stad Am sterdam wil treffen, dan lukt hem dat. Hopelijk zuil ende Israëliërs in staat zijn de city te beschermen". Babbijn Soetendorp voelt zich niet alleen Nederlander, maar ook Is- raliër. „Israël is van het begin van zijn be staan bij de Arabische staten in onge nade gevallen. Er is wel een wapen stilstand afgekondigd, maar de Arabie ren hebben er zich nooit aan gehouden. Al die jaren hebben zij er naar uitge zien de Joden in zee te drijven en te vernietigen. Nu, na negentien jaar, den ken ze dat de dag gekomen is om dat te beleven". Er wordt geen enkel begrip getoond voor alles wat Israël aan positieve za ken in het Midden-Oosten heeft gepres teerd. Het vreemde verschijnsel doet zich voor, dat de heren in het Kremlin niets anders zijn dan de opvolgers van de Tsaren. Zij bieden bijvoorbeeld de emir van Koeweit hulp en geven hem wapens. De emir, die zijn miljarden nog nooit positief heeft besteed. Geen enkel gebied was zo onderontwikkeld als Pa lestina. Voor veel geld hebben de Joden van grondeigenaren moerassen en door malaria geïnfecteerde gebieden ge kocht. Die gronden hebben z(j met heel veel bloed, zweet en tranen tot grote bloei gebracht. En nu willen ze dat al lemaal weer terughebben. Het is alle maal een opeenvolging van hypocrisie en een gebrek aan goede trouw. Het is logisch dat Israël het beu was en uit de gemengde wapenstilstands commissie is weggelopen. Maar dan worden zij beschuldigd dat ze het werk van die commissie saboteren. Eén van de voorwaarden was dat ze elkaai niet mochten ophitsen. Maar wat deden ra dio-Bagdad, Cairo en Amman? Dag in dag uit hitsten zij de mensen op tegen Israël. Eén van de voorwaarden was ook, dat de demarcatielijn zou worden erkend. Maar de infiltraties waren ein deloos. Toen Israël een strafexpeditie zond, werd dat een flagrante schending van de wapenstilstand genoemd. En wat zegt Sjoekeiry, leider van de Palestijnse „bevrijdingsbeweging" nu? Woordelijk heeft hij gezegd: „Er zul len geen overlevende Joden zijn" Wel nu, je kunt moeilijk om een tafel gaan zitten met je eigen welbewuste moor denaar. Dat is goed voor een crime- story, maar niet voor het leven. De meeste Arabieren hadden verti ouwen in hun leiders en waren er van over tuigd dat ze terug zouden keren. Maar dat betekent dat ze het werk van Hitier voltooien en datgene wat de Joden tot stand hebben gebracht in handen krij gen. En dan: zowel in de eerste als in de tweede wereldoorlog, is de rol van de Arabische staten op zijn zachtst gezegd dubieus geweest. In de tweede wereld oorlog heeft de Iraakse opstandeling Rasjid Ali geprobeerd een dusdanige coup te plegen, dat er een verbinding tot stand zou komen tussen het opruk kende leger van Rommel in Afrika en het Duitse leger in de Balkan. Mede met hulp van de Joden hebben de ge allieerden dat plan verijdeld. In ieder opzicht waren en zijn de Arabieren on betrouwbaar. Er is bij hun geen spra ke van echte democratie." Rabbijn Soetendorp spreekt smalend over de beschuldiging, dat Israël han delt uit olie-imperialistische overwegin gen „Iemand, die weet wat er in Is raël gebeurt, klinkt dat volkomen dwaas in de oren. Het leven in Israël berust op een collectief bestaan. Nie mand heeft bezittingen. Hoe zouden de ze mensen agenten kunnen zijn van olie-imperialisten? Dat is onvoorstel baar". De rabbijn herinnert aan de af spraak die er indertijd gemaakt is, dat de toegang tot de haven van Elat vrij zou blijven. Frankrijk, Nederland en de Scandinavische landen hebben daar hun handtekening onder gezet. Maar nu het er op aankomt zegt Frankrijk: „Nou ja, we hebben dat wel onder tekend, maar dat is nu uit de tijd." Dit opportunisme inplaats van rechtscha penheid is een verdrietige zaak". Er klinkt verbolgenheid door in de stem van de rabbijn wanneer hij zegt: „Het cynisme waarmee men optreedt is onverdraaglijk". Sarcastisch: „De Paus maakt zich bezorgd. Daarmee toont hij zich een goede opvolger van Pius XII, die evenmin iets deed om de massale moord op de Joden te voorko men. Hij staat niet op om vierkant de beschuldigende vinger uit te steken naar wie onrecht doet". Dankbaar spreekt Rabbijn Soeten dorp over de hartverwarmende reac ties in Nederland. „De golf van sym pathie", zo zegt hij, „klinkt alleen niet door in de CPN en zijn trawanten. De Nederlandse arbeider heeft gelukkig gevoel voor menselijke verhoudingen. Maar degenen, die bij de februarista king krokodillentranen storten, noemen diezelfde Joden nu agenten van olie imperialisten. Het is nu erg duidelijk geworden, dat de vrienden van Israël niet zitten in het erg linkse kamp. De houding van de PSP is ook niet hele maal duidelijk". Sprekende over de eeuwige vervol ging der Joden zegt rabbijn Soeten dorp: „De Joden zeggen: „gij zult van uw naaste houden want hij is als u." De Jood beschermt de hulpeloze en streeft naar rechtvaardigheid. Later is dat door de Christenen overgenomen. Israël is als het ware de toetssteen van het menselijk geweten". Wij vragen: „Abel Herzberg zegt in „Trouw" dat de SS-ers geen schoften waren, maar normale mensen, maar dat het grote mensenprobleem is, dat alle christelijke, joodse en humanisti sche opvattingen slechts een dun laag je betreffen dat van ons wordt afge krabd". Eindelijk een glimlach: „Dat is ty pisch iets van Abel. Maar de vraag ligt dieper. Ik beschouw die hele beweging als een uiting van wrevel. De boeien, die de Joden en christenen in het leven hadden gelegd, daar wilden de oer- Germanen zich vrij van vechten. In de Arabische wereld is Jodenhaat geen in heems artikel. De haat die er is, is kunstmatig gekweekt". Rabbijn Soetendorp kan zich voor stellen dat er angst bestaat in de we reld voor het uitbreken van een nieuwe wereldoorlog. „Maar waarom grijpt men dan niet in? Rusland speelt met de wereldvrede een buitengewoon ge vaarlijk spelletje. Het is een methode van: „Kijken tot hoe ver we gaan kun nen". Diep teleurgesteld is de rabbijn in Oe Thant. „Hij draagt een groot deel van de verantwoordelijkheid. Hij plaatste ook Nasser voor een onmoge lijke situatie". Geen duidelijk antwoord heeft de rabbijn op de vraag waarom Israël (Van onze speciale correspondent) LONDEN/JERUZALEM Wie de strijd tussen Israël en zijn Arabische buren begonnen is, zal niet gemakkelijk kunnen worden nagegaan. Maar in weerwil van tegenstrijdige rapporten van de diverse fronten waarop Israël heeft te strijden, heeft de Joodse staat militair en tactisch overwicht be haald. De Israëlische bevelhebbers hebben een plan ten uitvoer gelegd, dat in jarenlange studie is opgesteld. Dit plan is gebaseerd geweest op de (noodgedwongen) stelling, dat om de kwetsbaarheid van het land dat op som mige plaatsen maar 20 kilometer breed is, onmiddellijke superioriteit in de lucht diende te worden verkregen. Vandaar de krachtige Israëlische luchtaan vallen bij het begin van de actie op alle belangrijke Arabische vliegvelden, inclusief die van Cairo in Egypte, Amman in Jordanië en Damascus in Syrië. Terzelfder tijd moesten de grond strijdkrachten krachtige door tanks gesteunde aanvallen richten op de Egyptenaren in de Gaza-strook en de Sinai-woestijn. Israëlische bevelheb bers zijn van mening, dat Arabische troepen wel bestand zijn tegen geweer vuur, maar niet tegen tank-aanvallen en artillerie-beschietingen. Een belangrijk element wordt in Je ruzalem geacht, dat de Arabieren ruimte hebben om te vluchten en nu ze vluchten zal de Israëlische lucht macht waarschijnlijk boven Cairo verschijnen om het Egyptische moreel de laatste klap te geven. Israël daar entegen heeft geen ruimte om te vluchten. Israël kan alleen maar blij ven staan waar het staat en zich dood vechten. ADVERTENTIE Verloor Israël deze strijd, dan ver loor het alles zo is de mening in Jeruzalem. Maar wint het, dan wint het veel. Het kan van Jordanië heel Jeruzalem opeisen plus de gehele Jor daanse saillant diep in Israël. En in Israëlisch Jeruzalem vindt men dat dit gebeuren moet, nu Jordanië kanon vuur legde op de heilige stad. Van Egypte kan Israël de Gaza-strook ei sen. De Israëliërs gaan ervan uit, dat Syrische en Jordaanse tegenstand in een zal storten wanneer Egypte kan worden verslagen. Daarom houden zij de vijand in het noorden en oosten op de grond slechts in bedwang terwijl zij hun hoofdmacht tegen de Egypte naren in het zuiden inhet vuur heb ben gebracht. Maar hadden de Egyptenaren de Israëlische stoten langer dan 48 uur kunnen pareren, dan zou de situatie wel eens in hun voordeel kunnen om slaan. Israëls krachten zijn niet onuit puttelijk, met name die in de lucht niet. Israël had 350 gevechtsvliegtui gen bij het begin van de vijandelijk heden. Nieuwe aanvoer daarvan is niet te voorzien. En ook piloten zijn er niet voldoende voor een lange strijd. Ook daarom is Israëls tactiek geba seerd op een snelle verovering van de heerschappij in de lucht. Maar ook in Israël is men er zich van bewust, dat het in deze oorlog niet alleen tussen de Joodse staat en de Arabieren gaat. Er zijn ook nog Russen, Amerikanen en Engelsen. De Russen spelen actief (nog) geen rol evenmin als de Westerse mach ten. Er zijn Sovjet-oorlogsschepen in de Middellandse Zee, maar zo maak te de Britse inlichtingendienst bekend die macht is niet versterkt. De Amerikaanse zesde vloot, ten dele op Malta, ten dele op zee, is volstrekt op permachtig. Engeland heeft een vliegtuigcarrier en nog meer oorlogsschepen aan weerszijden van het Suezkanaal. De Britse admiraliteit dirigeerde de car rier .Albion" met 2.000 man comman dotroepen aan boord naar de Middel landse Zee. Oorspronkelijk zou de bo dem naar Nigeria varen. De „Albion" wordt vergezeld door de kernonderzee- er „Valiant". In Londen heeft men wel een ver onderstelling over wat de Russen zul len doen. Lijken de Arabieren aan de winnende hand, dan zal Moskou niets doen behalve dan Amerika en Enge land waarschuwen ook niets te onder nemen om Israël te helpen. Worden de Arabieren teruggeslagen, dan zullen zo denkt men de Rus sen een Russisch-Amerikaanse inter ventie voorstellen, om de strijd te la ten beëindigen „in het belang van de wereldvrede". ADVERTENTIE geen VN-troepen op haar grondgebied duldde. Aarzelend: „Ach, ik heb de in druk, dat daarover te praten geweest zou zijn". Bitter gestemd is de rabbijn ook over „de altijd zo vlug demonstrerende lie den, die nu niet "optrekken naar de ge bouwen van de Egyptische ambassade en het consulaat, die zelfs geen petitie hebben aangeboden". Hij zegt: „Is er verder iets blijven hangen bij de studenten van al hetgeen ze gezien hebben in de Kibboetzim in Israël?" Rabbijn Soetendorp, die de verzoening tussen Nasser en Hoessein een lieder lijke vertoning noemt, is bezorgd. Want ook al wint Israël dan is de situatie nog niet opgelost. Dat wil zeggen, wan neer dat niet de inleiding vormt tot een werkelijk internationale aanpak. „Misschien wordt straks de wereld in puin gegooid. En dat terwijl we in staat zijn voor iedereen brood en kieren en levensgeluk te verzorgen. We doen het alleen niet". Economie uiterst kwetsbaar TEL AVIV Opeens, in amper twee weken tijds, is Israël geplaatst voor de hachelijkste situatie sinds 1948, toen het jonge land, nog geen week na de geboorte, door zijn Arabi sche buren van de kaart dreigde te worden geveegd. Israël moet nu strij den op drie fronten. In 1956 gaven Syrië en Jordanië geen gevolg aan de Egyptische oproep tot bijstand. Mosje Dajan, de toenma lige chef van de staf, noteerde in die periode bezorgd in zijn dagboek: „De Jordaniërs behoeven slechts 20 kilo meter op te rukken en de Syriërs nog geen 50 kilometer en dan is Israël in drieën gesplitst...." Maar dat gebeurde niet en zelfs materiële bijstand aan Nasser, die toch minstens mocht wor den verwacht, liet geheel op zich wach ten. De veldtocht van 1956 in de Sinaï heeft de sterkte van .Israël niet noe menswaard aangetast en sindsdien is 't militaire apparaat gestaag verder opge bouwd. Waarnemers zijn van mening, dat Israël momenteel 350.000 man in 't veld kan brengen, 100.000 meer dan tot voor kort nog werd aangenomen. Aangenomen mag worden, dat <3é Is raëlische luchtmacht zowel wat betreft de omvang als de kwaliteit van het ma terieel even sterk is als die van Egyp te. Jaar in, jaar uit zijn lichtingen dienstplichtigen opgeleid, zodat het klei ne beroepsleger behoorlijk steun kan ontvangen van reservisten. Zodoende mag op goede gronden worden ver wacht, dat Israël tijdens een krachtme ting gemakkelijk stand zal kunnen hou den tegen de Verenigde Arabische Re publiek en de strijdkrachten het grond gebied zullen kunnen beschermen tegen alle aanvallen van Arabische zijde. De mobilisatie is ditmaal aanzienlijk vlotter verlopen dan tien jaar geleden. Eveneens zijn tijdig voorbereidingen ge troffen voor een toereikende voedsel voorziening en aanvoer van vitale grondstoffen. Israël beschikt over voor- raden benzine voor vele maanden, on danks de afsluiting van de Straat van Tiran. De bevolking heeft alle vertrou wen in de beschikbare hoeveelheid le vensmiddelen en is dan ook geen mo ment in paniek geraakt. Goed: er is iets gehamsterd, doch dat bleef binnen de perken. Evenmin was het verontrus tend, dat wat extra geld bij de banken werd opgenomen. In hoofdzaak werd hiermee het hamsteren gefinancierd. Het Israëlische bankwezen beschikt over 700 miljoen dollar aan buitenland se betaalmiddelen, voldoende om de im port op basis van het niveau van vorig jaar gedurende zes maanden te finan cieren. Zonodig zal Israël bovendien ze ker de nodige bijstand ontvangen van Zionistische en Joodse organisaties in de gehele wereld. Zouden ook de Verenigde Staten uit eindelijk bij het conflict betrokken ra ken, dan sou de zesde vloot in staat moeten zijn de toegang tot de Israëli sche havens aan de Middellandse Zee, Haifa en Asjdod, open te houden. Nie mand mag ook betwijfelen of het mo reel van de Israëli's wel bestand zou zjjn tegen een langdurige krachtmeting. Gevreesd moet echter worden, dat een maandenlange mobilisatie het economi sche leven een terugslag van jaren zou geven. Bij de mobilisatie is er rekening mee gehouden, dat bepaalde categorieën dienstplichtigen moesten worden vrijge steld om vitale sectoren van het econo mische leven op gang te houden, met BONN InWest-Duitsland heeft de strijd in het Midden Oosten een golf van medeleven met Israël gewekt. Bij de Israëlische ambassade stromen de aanbiedingen voor hulp binnen. Veel jon ge Duitsers, studenten en jongelui die hun dienstplicht hebben vervuld, bieden zich aan als oorlogsvrijwilliger. Artsen en verpleegsters stellen hun diensten beschikbaar; anderen willen in Israël op het land komen werken. Ook willen velen bloed geven en worden geneesmiddelen en geld ge schonken. Een man, die anoniem wilde blijven kwam persoonlijk vierduizend mark brengen. Een 73-jarige man meldde zich om in Israël te gaan vechten; hij voelde zich nog fit genoeg en meende dat hij op zijn leeftijd eventueel gerust kon sneuvelen. Een Westduitse dame uit Freiburg, die in de oorlog joodse onderduikers had verborgen, wilde naar Israël gaan om te helpen. LEVI ESJKOL te zacht geweest? name bij de openbare nutsbedrijven en industrieën die bij de export zijn inge schakeld. Toch is reeds overal te be merken, hoezeer een beroep op de be schikbare mankracht is gedaan. De bank Leumi bijvoorbeeld, de grootste Israëlische bankinstelling, heeft een derde van het personeel aan het leger moeten afstaan. Ook de vordering van motprr ij tuigen heeft een' duidelijk merk bare terugslag. De firma Assis, de grootste producent van citrus, vreest niet in staat te zijn 600 ton af te leve ren aan de kade van Asjdod, waar twee schepen op de lading liggen te wachten. Inderdaad: elke krachtmeting anders dan een korte, krachtige actie naar de kant van de opmars naar Suez, zou Is raël in een netelige situatie brengen. Aan strijdlust is in Israël geen ge brek, ook niet onder de reservisten die ik vorige week nog aan de slag zag in in de Negeb. Het zou mij verbazen, als het moreel van Nassers strijdkrachten even voortreffelijk zou zijn. Intussen zal minister-president Esjkol zich heus wel terdege hebben gerealiseerd hoe moeilijk het is de toegang tot de Straat van Tiran door geweld in handen te krijgen. Dat verklaart dan tevens waar om hij eerst heeft gepoogd alles te doen wat langs diplomatieke weg mogelijk was. Israël moest ook oppassen de steun en sympathie van zijn vrienden in de gehele wereld niet te verspelen, door onberaden acties. Daarbij beseft Israël dat als het op een stemming in de Ver enigde Naties uitloopt, grote machts blokken a priori tegen de Joodse staat gekant zullen zijn. Het beleid van pre mier Esjkol is, hoe het ook zij, gema tigder geweest dan velen binnen en bui ten de regeringscoalitie eigenlijk had den gewild. Vandaar ook de pressie om de „oude leeuw van Juda", Oud-pre- mier Ben-Goerion weer een plaats in het kabinet te verschaffen en de in de strijd beproefde generaal Mosje Dajan de portefeuille van Defensie toe te ver trouwen. Het is eigenlijk de wens geweest van nagenoeg alle dertien partijen, die in de Knesseth, de volksvertegenwoordiging, zitting hebben. Toch zijn de onderlinge tegenstellingen tussen de partijen geens zins verdwenen. Nog altijd heerst veel verbittering over de breuk van degenen die u de pariij Rifi vormen met de mach tige Mapai twee jaar geleden. Tot de Rifi behoort zowel Ben-Goerion als Da jan. Een van de oorzaken van de breuk is destijds geweest, dat men 't niet eens was met het streven van Esjkol om tot overeenstemming met de Sovjet-Unie te komen. Al deze verwikkelingen zijn evenwel thans duidelijk op de achter grond geraakt. (Van een medewerker) Met de benoeming van Mosje Dajan, de opperbevelhebber van het Israëlische leger tjjdens de actie in de Sinaï van 1956, heeft Israël in feite een driehoofdige legerleiding gekregen. Hierin is de ervaring van alle kr(jgsverrichtingen, die Israël sedert de oproeping in 1948 moest voeren, samengebundeld. De huidige minister van Arbeid, Jigal Allon, was een van de aanvoerders van de Israëlische legers tijdens de eerste strijd om de onafhankelijkheid. Mosje Da jan was de opperbevelhebber in 1956 en Jitschak Rabin, huisvriend van beiden, is thans met de leiding van het leger belast. De opperbevelhebber uit 1948, de ge leerde en archeoloog Jadin, de man die de Arabische troepen wist te verslaan mede dank zij zijn grote kennis van de Bijbel waaraan hij zijn strategie ontleen de, heeft zich eveneens opnieuw ter beschikking gesteld. Van alle ervaringen kan op deze wij ze worden geprofiteerd. Maar geen der bevelhebbers was oorspronkelijk voor bestemd om soldaat te worden. Zowel Dyan, als Allon, als Rabin zou boer worden. Hun opleiding, zo wel hun militaire als hun agrarische heeft voor een deel parallel gelopen. Jitschak Rabin staat thans aan het hoofd van omstreeks 290.000 soldaten, 500 tanks, 500 Mirage-straaljagers, 1500 stuks artillerie en een bataljon Hawk- luchtdoelraketten, daarmede het groot ste leger van Israël aanvoerend in de moderne geschiedenis. Hij heeft van Allon zijn militaire opleiding gekregen. Zij ontmoetten elkaar als leerlingen aan de landbouwschool van Kadoerie in Galilea. Op aanraden van Allon, die zijn mi litaire vorming al achter de rug had, meldde Jitschak Rabin zich bij de ille gale Hagana te Haifa. Na zyn opleiding werd hij geplaatst bij de Palmach, de stoottroepers en na enige tijd tot aan voerder van het eerste bataljon be noemd. De Hagana bestreed de Engel sen omdat deze poogden te verhinde ren dat Joden Palestina binnenkwamen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog echter stelde Rabin, gelijk alle anderen uit de illegale legermacht, zich ter beschik king van Engeland. „Wij zullen met En geland tegen Duitsland strijden alsof wij reeds onafhankelijk zijn. Wij zullen de Engelsen bevechten alsof Duitsland al overwonnen is", had David Ben Goe- rion als parool uitgegeven. Op Brits bevel liet Jitschak Rabin zich bij een groep indelen, die onder commando van Mosje Day an was gesteld. Zij had ten doel sabotage-ac- ties in het door de Franse Vichy-rege- ring bestuurde Syrië te ondernemen, ter voorbereiding van een Britse aan val. Bij die actie werd Mosje Dayan aan het oog gewond. Nauwelijks terug werd Rabin ingedeeld bij een Hagana- actie tegen het kamp te Athlit ter be vrijding van geïnterneerde immigran ten. Gedurende de uitroeping van de staat Israël in 1948 met de daarmee ge paard gaande Arabische aanval werd Rabin belast met het openhouden van de corridor naar Jeruzalem. Kort daar na werd hij toegevoegd in de rang van majoor aan bevelhebber Allon, zijn ou de vriend, die de zuidelijke troepen van Israël tegen de Egyptische aanvoerde Rabin maakte in die functie een be spreking mee met de Egyptische ma joor Gamal Abdel Nasser, de huidige Egyptische president. Zowel Rabin als Nasser vergezelde toen als stafofficie ren zijn commandant in het gebied van Falujja bij een bespreking tot over gave van de Egyptische troepen. De bri gade waartoe Nasser behoorde was door de Israëlische troepen ingesloten. Ra bin had de voorwaarde tot overgave te stellen, Nasser had ze in ontvangst te nemen. Thans staan beiden opnieuw te genover elkaar .De machtsverhoudingen zijn sindsdien gewijzigd. De Arabische landen die thans tegen Israël in het strijdperk treden zijn in middels aanmerkelijk versterkt. De zes Arabische landen Egypte, Syrië, Jor danië, Saoedie-Arabië, Libanon en Irak kunnen gezamenlijk een legermacht van 700.000 manschappen leveren. Ook met hun 2000 tanks zijn zij ruimschoots de meerderen van Israël, evenals met hun 1200 vliegtuigen. Maar nog steeds wordt aangenomen, dat het leger van Rabin, Dayan en Allon het in geoefend heid en moreel van de Arabische strijd macht wint. Als bewijs wordt daarvoor aange voerd dat Israël in april zes Syrische Migs neerhaalde in luchtgevechten, zon der zelf verliezen te lijden en dat de zer dagen vijf Egyptische militairen on der wie drie hoge officieren zich zonder slag of stoot aan Israël overgaven. Bezorgdheid bestaat in Israël alleen ten opzichte van de zeemacht. De Is raëlische marine met zijn twee torpe dojagers, een fregat, vier onderzeeboten, twaalf torpedoboten en enige patrouille vaartuigen is verre de mindere van de Arabische zeemacht. De havens zijn voor Israël van vitaal belang, aange zien daarover de aanvoerlijnen lopen; de Arabische staten hebben Israël te land immers geheel ingesloten. En er kan niet op worden gerekend, dat, zoals in 1956 geschiedde, Israëlische vissers boten opnieuw een Egyptische torpedo boot enteren en buitmaken. De Egyp tische „Ibrahim" lag tijdens de actie in de Sinai voor de kust ter hoogte van Tel Aviv om de stad te beschieten. De bemanning gaf zich aan Israëlische vissers over en thans maakt de „Ibra him" onder een andere naam deel uit van de marine van Israël. Evenmin kan erop worden gerekend dat Egyptische tankbemanningen reeds voor de slag barrevoets de vlucht nemen zoals in de Sinaiveldslag. Of dat de Arabische in fanterie het als in 1948 op een lopen zet omdat de Israëlische mitrailleurs met versterkers een oorverdovend geluid produceren. DAMASCUS Er is onder de diplo maten in de Syrische hoofdstad wei nig onenigheid over de vraag welke Arabische staat het felst staat opge steld tegen Israël. Dat is zonder twijfel Syrië, zo menen zij. Wat hen echter in de huidige eerste ogenblikken van ac tie het meest interesseert, is de vraag hoe stabiel Syrië innerlijk wel staat. De meeste waarnemers menen, dat het daarmee niet te best gesteld is. Zij zoti- den zich niet verbazen wanneer het huidige Syrische kabinet binnen een week ten val zou komen. Syrië wordt geregeerd door de lin kervleugel van de Ba'Ath-partij, die des duivels is over het verdrag dat Nasser met de Jordaanse koning Hoes sein Syrië's erfvijand heeft geslo ten. Sinds enkele weken staan Syriërs en Jordaniërs scherp tegenover elkaar en wisselen zij aan hun grenzen spelde- prikken uit. Nog tegen het einde van vorige week verklaarde het staatshoofd dr. Noeradin Atassi in een persoonlijk gesprek diep teleurgesteld te zijn. „Wij zijn met het optreden tegen Is raël begonnen", zei hij, „en worden nu door Nasser met zijn Hoessein-pact in de steek gelaten" De Ba'Ath-partij is thans bezig de basis van het zittende kabinet te ver breden om te voorkomen dat het zal vallen. Zou dat gebeuren, dan geschiedt dat voor de veertiende maal in acht tien jaar: Atassi en zijn collega's kwa men in februari van vorig jaar door de dertiende staatsgreep aan de macht. JEDID In diplomatieke kring in Damascus ziet men generaal Jedid als de mogelij ke nieuwe machthebber van Syrië. De- Mosje Dajan: het liefst te velde. ze generaal was in feite de man achter de schermen van de coup van vorig jaar. Hij is 38 jaar en blijft zoveel mo gelijk in de schaduw. Maar president Atassi, premier Zoe'Ayyin en minister van Buitenlandse Zaken Makhus, steu nen op hem alleen. Hij behoort tot de godsdienstige secte van de Alawiten en is reeds zo wijs geweest op de sleutel posities van de best-uitgeruste regimen ten geloofsgenoten te benoemen. Heeft Syrië de oorlog door dik en dun gewenst? Persoonlijk heeft dr. Atassi mij gezegd, dat hij de oorlog weliswaar onvermijdelijk vond maar ook onno dig. En wat te denken van de handel wijze van minister van Buitenlandse Zaken Makhus die een bezoek heeft ge bracht aan generaal De Gaulle met in zijn zak het plan van premier Kosygin van de Sovjet-Unie dat De Gaulle als zijn eigen initiatief zou moeten indie nen, maar dat bij voorbaat de steun van Rusland had? Volgens communis tische diplomaten zou dit voorstel een conferentie, eventueel op Cyprus, be helzen. Daar zou moeten worden gespro ken over een Israëlische compensatie aan de Palestijnse vluchtelingen en hun recht om terug te keren naar Is raël indien zij dat zouden wensen De Straat van Tiran zou volgens dit plan als Egyptisch territoir moeten worden erkend, maar Israël zou vrije toegang krijgen tot de haven van Eilat. Zij het dat daartoe een soort pachtcontract zou moeten worden gesloten. Israël zou voorts plechtig moeten verklaren geen expansionistische neigingen te koeste ren en Engeland en Amerika zouden daarvoor garant moeten staan. Neemt men in aanmerking, dat dit plan door de Syrische minister van Buitenlandse Zaken in Parijs is gepre senteerd, dan zou men kunnen conclu deren, dat de Russen nogal gereser veerd staan tegenover wilde acties van de kant van Syrië. Dat dit zo is, zou men kunnen opmaken uit het gedrag van de vierhonderd Russische (onder wie tachtig militaire) adviseurs in Sy rië die vaak laten merken dat zij door hun Syrische bondgenoten tot de wan hoop worden gedreven. SLECHT Ik heb een dag doorgebracht tussen de Syrische voorposten aan de grenzen met Israël en Jordanië. De stellingen hier zijn van een defensief karakter. Het zag er naar uit dat Syrië zich in ge val van oorlog hoofdzakelijk met opera ties uit de lucht en lichte mobiele in- fanteriestoten zal bezighouden. Maar het legér heeft nauwelijks eni ge discipline. De bewapening ziet er verwaarloosd uit en wapendiscipline is nauwelijks aanwezig. Ik heb niet een positie gezien die een verdediging had naar alle kanten Op een enkele uitzondering na was geen enkele stelling ingericht voor het afge ven van vuur dat correspondeerde met het schootsveld van een aangeleunde stelling. Maar over het algemeen was het moreel van de hier gelegerde troe pen zeer hoog.

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1967 | | pagina 9