Hoogleraren wijzen nieuwe
spelling geheel van de hand
GROTE MISVERSTANDEN
KUNNEN HET GEVOEG ZIJN
Werkbaas
bij Philips
langzaam
vergiftigd
Ontslagen in
Zwolle en
Drachten
Voor wurgpoging
I1/* jaar geëist
Sibe
Nederlandse vrijwilligers
arriveerden in Israël
GEDROSTE DUITSE ZEELUI
BOUWDEN PLAGGENHUT
ALLEMAAL IJS?
Verzoekschrift aan minister om voorstellen
van commissie niet te aanvaarden
Nachtelijke wraak op vriendin
die hem had verstoten
Voor welvaart
in 2000 moeten
we nu sparen
en werken
POLITIE VERDENKT
PERSONEEL
WRIJVINGEN
OPVALLEND
ONMOGELIJK
LEVEN OF DOOD
FNUIKEND
MARINE HOUDT
WEER „RAID"
OP CHATHAM
SHELL VERGROOT
OLÏEPRODUKTÏE
IN VENEZUELA
V. N
Zo fijn ...zo lekker
Hilversum houdt
demonstratie
tegen afkeuren
uitbreidingsplan
GEEN POST NAAR
MIDDEN-OOSTEN
Man gepakt wegens
steken meisje
VERSUFT
PROF. BROERE:
LEVENSSTANDAARD
BASISOPLEIDING
OVERHEID
VROUW DOOD DAAR
MAN DOKTER NIET
WAARSCHUWDE
VRIJDAG 9 JUNI 1967
DEN HAAG De grote meerderheid van de Nederlandse hoogleraren lapt
de voorstellen van de Belgisch-Nederlandse spellingscommissie, de eomniissie-
Wesselink, aan haar laars. Deze hoogleraren zullen de huidige spelling blijven
schrijven, ook als de nieuwste spelling officieel wordt ingevoerd.
Het actiecomité tegen de vérgaande vernederlandsing van de bastaardwoor
den heeft dat gisteren in Den Haag duidelijk gezegd. De voornaamste woord
voerder, de redacteur van Van Dale's woordenboek, dr. C. Kruyskamp, bood
namens het comité aan minister Veringa (Onderwijs en Wetenschappen) een
verzoekschrift aan, dat was ondertekend door 128 hoogleraren en ruim 800
wetenschappelijke medewerkers aan een groot aantal universiteiten en andere
instituten. In het verzoekschrift werd de minister gevraagd de voorstellen van
de spellingscommissie niet te aanvaarden.
(Van een onzer verslaggevers)
EINDHOVEN Samen met de be
drijfsrecherche van Philips onderzoekt
de Eindhovense politie een geraffi
neerde poging tot vergiftiging in de
zogenaamde lichtgroep van de Philips-
fabrieken in Eindhoven.
De 45-jarige A. S., werkbaas van de
produktieafdeling waar een bijzonder
soort lampen wordt gemaakt, is hier
van het slachtoffer geworden.
Vermoed wordt dat als gevolg van 'n
nogal gespannen verhouding tussen de
werkbaas en zijn ondergeschikten een
of meer mensen hebben geprobeerd de
werkbaas met thallium te vergiftigen.
Enkele weken geleden werd de heer
A. S. onwel. Hij is nu ernstig ziek. De
slijmvliezen in de mond en keel zijn
ernstig aangetast. Ook ging zijn haar
uitvallen. Enkele dagen geleden bleek
uit laboratoriumproeven dat de heer S.
aan thalliumvergiftiging leed. In de af
deling waarvan hij sinds kort baas is,
wordt dit reuk- en smaakloze vergif ge
bruikt als bijvulling in een bijzonder
soort lampen.
Op deze afdeling bleek een gespannen
verhouding te bestaan tussen de werk
baas en zijn personeel. De heer S. werkt
al 31 jaar op de Philipsfabrieken. Tot
voor kort was hij baas van een lampen
afdeling. Toen die naar Turnhout in
België werd overgeplaatst werd hij aan
gesteld als werkbaas van de bijzondere
lampenafdeling om orde op zaken te
stellen. Het personeel op deze afdeling
zag hem wellicht daarom ongaarne ko
men. In ieder geval accepteerden zij 't
strengere regime van de nieuwe baas
niet
Er waren voortdurend spanningen en
wrijvingen. De bedrijfsrecherche van
Philips en de Eindhovense politie zijn
er zeker van dat een of meer mensen
uit de fabriek thallium op het brood
van de werkbaas hebben gedaan. Zijn
trommeltje met brood stond altijd ln zijn
kantoortje. Hij was echter vaak weg
voor controlewerk in de fabriek,
Kwaadwilligen hadden zodoende alle
gelegenheid. De werkbaas heeft de poli
tie gezegd dat hij er zeker van is dat
enkele mensen uit de fabriek „vuilig
heid" met hem hebben uitgehaald. Hij
kan echter niemand aanwijzen.
Vast staat dat de poging tot vergifti
ging enige tijd heeft geduurd. Dagen
achtereen is er telkens een beetje thal
lium aan de heer S. toegediend. De
negentien mensen die direct onder hem
werken, zijn allen verhoord- Het onder
zoek strekt zich nu ook uit tot hen die
buiten de kring van ondergeschikten
van de heer S. vallen. Hoewel men heeft
geprobeerd degenen die waren ver-
verhoord niet meer in contact te laten
komen met hen die nog een gesprek
met de politie moeten hebben, is deze
opzet mislukt. De politie wil 32 mensen
verhoren.
ADVERTENTIE
Tot de ondertekenaars behoren zes
tien hoogleraren in de taalkunde, on
der wie de hoogleraren voor Neder
landse taalkunde van de universiteiten
van Amsterdam, Utrecht en Groningen,
verder hoogleraren in de rechten» so
ciologie, psychologie, theologie, kunst
geschiedenis en oudheidkunde, de
hoogleraren-directeuren van de op
voedkundige instituten van Leiden en
Utrecht en verscheidene leraren en
docenten in de didactiek. Voor de b-
faculteiten hebben hoogleraren van
vrijwel alle studierichtingen hun hand
tekening gezet.
Onder hen zijn opvallend veel hoog
leraren van de Technische Hogeschool
in Delft. Ook tekenden de directeuren
van de Koninklijke Bibliotheek en van
andere bibliotheken, de directeur van
het Wilhelminagasthuis in Amsterdam
en die van enige academische zieken
huizen, de algemene rijksarchivaris en
vele anderen.
De hoogleraren vinden het bijzonder
kwalijk Mat de spellingcommissie het
heeft aangedurfd om in de weten
schappelijke terminologie in te grijpen.
Het vernederlandsen van wetenschap
pelijke termen leidt volgens de onder
tekenaars tot volledig onhanteerbare
en onaanvaardbare voorbeelden, ook al
door het samenvallen van woorden van
geheel verschillende oorsprong en be
tekenis (bijvoorbeeld: cytologie - cel-
leer - zou worden: sitologie, maar dat
woord bestaat al, het is de leer der
voedingsmiddelen). Daardoor kunnen»
grote misverstanden ontstaan.
Wetenschappelijke en technische
vormen zijn in hun bepaalde vorm
middelen om informatie over te bren
gen, zo legt het comité in het verzoek
schrift uit. Men kan de vorm niet
aantasten zonder ook de functie te
raken. Het zal dan onmogelijk worden
om in de voorgestelde spelling nog
Nederlandse leerboeken voor de meeste
wetenschappen te schrijven. Dat leidt
ertoe dat in wetenschappelijke kringen
in toenemende mate een afkeer zal
gaan bestaan om in het Nederlands te
publiceren.
Als de spelling alleen voor de scho
len wordt aanvaard, ontstaat een ver
wijdering tussen het wetenschappelijke
en verdere culturele taalgebruik en de
opgroeiende generatie. Er zal dan een
spelling worden onderwezen die niet is
afgestemd op de behoeften van de
maatschappij.
„De Commissie-Wesselink had inder
tijd de opdracht van minister Cals en
minister Van Elslande nooit mogen
aanvaarden", zei dr. Kruyskamp. Hij
betreurde het ook dat in de spelling
commissie geen enkele vertegenwoor
diger van de b-wetenschappen was
opgenomen. Een klacht die het hele
comité ondersteunt
Dr. J. Hamerlynck uit Gent, mede
werker aan het Kankerinstituut in
Amsterdam, noemde de voorgestelde
spelling ook een gevaar voor de medi
sche diagnostiek. Hij gaf een voor
beeld: „Myxoma is een goedaardige
tumor, een slijmgezwel, mixoma een
menggezwel met kwaadaardige inslag.
Als we beide woorden nu als mixoma
gaan schrijven kunnen er moeilijkhe
den ontstaan. Nu al kan het voorko
men dat slecht geschreven recepten
kwalijke gevolgen kunnen hebberu Met
de nieuwe spelling werkt men alleen
maar de verwarring in de hand. Cy
aankali zou worden siaankali. Een
beetje minder duidelijk schrift en het
is een kwestie van leven of dood
geworden".
Een ander lid van het actiecomité, de
Rotterdamse leraar dr. G. W. Huygens,
zei dat er jaren nodig zullen zijn om
de spelling er op de scholen „in te
stampen". Te veel veranderingen in de
taal binnen één generatie werken fnui
kend", meende hij.
(Van onze correspondent)
DRACHTEN De N.V. Sluis Machi
nefabrieken in Drachten moet 24 van
de 240 personeelsleden ontslaan. De ver
scherpte concurrentie in binnen- en
buitenland dwingt de onderneming tot
reorganisatie. De verkorting van de
werktijd wordt per 23 juni beëindigd.
De haardenfabriek Bronco in Zwolle
heeft 16 van de 60 werknemers ontslag
aangezegd. Het betreft voornamelijk
seizoenwerkers, waarvoor wegens de te
genvallende orderontvangst geen em
plooi meer was.
0 Gistermiddag om één uur lichtte
de jager Holland de ankers en
richtte da staven naar de rivier de
Medway. Het schip werd uitgewuifd
door Helderse schonen in historische
kledij. Op de kade werd alvast de Brit
se marine-attaché in Den Haag. kapi
tein-ter-zee S. W. Claydon, in boeien
geslagen.
Rechts: een nazaat van De Ruyter:
de Hilversumse bankdirecteur J. de
Ruyter de Wildt.
ROTTERDAM Delia had hem verstoten. Cornelis A. M. zag haar in
een café met een ander en van dit tijdstip af bleef nog maar één gedachte door
zijn hoofd hameren: „Zij is niet voor mij, maar dan ook niet voor hem". Bo
ven aan de trap van haar ouderlijk huis zette hij Delia de handen op de keel,
maar de wurgpoging faalde. Delia rochelde wel en verloor haar bewustzijn,
maar dood was zij niet.
(Van onze Amsterdamse redactie)
AMSTERDAM De groepen vrijwilligers die maandag en dinsdag uit Neder
land naar Parijs vertrokken, zijn in Israël. Ze zijn gistermiddag in Parijs opge
haald, op ongeveer hetzelfde tijdstip waarop een nieuwe groep uit Amsterdam
in de Franse hoofdstad aankwam. Wanneer deze vrijwilligers naar Israël wor
den gebracht, stond gisteren nog niet vast.
Van onze scheepvaartredactie
ROTTERDAM De Shell heeft giste
ren besloten de produktie van de
olievelden in Venezuela met vijf tot
tien procent te verhogen. Dit is gedaan
omdat de maatschappij ernstig reke
ning houdt met de mogelijkheid dat de
aanvoer van ruwe olie uit het Midden-
Oosten zal komen stil te liggen.
De Shell haalt jaarlijks vijftig miljoen
ton olie uit Venezuela. De aangekon
digde produktieverhoging betekent een
hoeveelheid van 2,5 tot 5 miljoen
ton olie extra, die waarschijnlijk ter
beschikking zal komen van raffinade
rijen in Europa.
Mochten de Arabische landen inder
daad een embargo leggen op de uitvoer
van olie naar Nederland dan zal daar
door vooral de raffinaderij van de
Shell in Pernis worden getroffen. Shell-
Pernis betrok de laatste twaalf maan
den 63,8 procent van zijn ruwe olie uit
landen, die in het conflict met Israël
zijn betrokken. Dit percentage verte
genwoordigt ongeveer elf miljoen ton,
zodat dit verlies slechts zeer gedeelte
lijk door de produktieverhoging in
Venezuela wordt gedekt.
Overigens is nog niet duidelijk of het
exportverbod van een aantal Arabische
landen ook voor Nederland geldt, hoe
wel ons land openlijk belangrijk meer
steun heeft gegeven aan Israël dan de
Verenigde Staten en Engeland, die wel
van olielevering zijn uitgesloten.
Kosmos-164 is gisteren door de Sovjet-
Unie gelanceerd. Volgens het Russische
persbureau Tass was het het jongste on
bemande ruimtevaartuig in de Kosmos-
serie.
ADVERTENTIE
SIBEMA-VERKOOP, bel 04490-5055
Er worden nu alleen nog artsen en
verpleegsters naar Israël uitgezonden.
Aan deze mensen heeft het land de
grootste behoefte. Bij de Nederlandse
Zionistenbond in Amsterdam hebben
zich inmiddels zoveel vrijwilligers ge
meld, dat men de toeloop wil afremmen.
Degenen die zich als vrijwilliger willen
aanmelden, doen er goed aan eerst met
de Zionistenbond te bellen om te vragen
of de melding nog zin heeft.
Aan donors is geen behoefde meer. Er
zijn zoveel gegadigden voor bloedafgifte
dat ook hier de toeloop moet worden af
geremd. Alle aangekondigde acties voor
bloedafgifte zoals vanavond in het
Schiedamse Rode-Kruisgebouw gaan
normaal door.
De geldinzameling voor Israël loopt
geweldig. Bij de Collectieve Israël-actie
is de tien miljoen gulden gisteren ge
passeerd. Nog steeds worden nieuwe ac
ties voor Israël op touw gezet:
0 In alle stemlokalen en kerken in Den
Haag zullen maandagavond collecte
bussen worden neergezet.
0 In De Rustende Jager in Bergen
(Noord-Holland) wordt 24 juni een
kunstveiling gehouden. De opbrengst is
voor Israël.
0 In het Amsterdamse Concertgebouw
treden zaterdagavond de Amerikaan
se violist Isidoor Lateiner en zijn vrouw
belangeloos op. De zaal is gratis be
schikbaar gesteld.
0 De straatcollecte die vandaag en mor
gen in Amsterdam zou worden ge
houden voor het club- en buurthuiswerk,
is nu voor Israël.
0 Het moderamen van de generale sy
node van de Nederlandse Hervormde
Kerk heeft alle predikanten en kerkera
den opgeroepen zondag in de hervormde
kerken te collecteren voor de oorlogs
slachtoffers, ook die in Viëtnam.
De Wereldraad van Kerken heeft al
zijn leden aangespoord er bij hun rege
ringen op aan te dringen dat ze al het
mogelijke doen om een eind te maken
aan de oorlog in het Midden-Oosten en
om een basis te leggen voor een recht
vaardige en duurzame vrede.
Van onze correspondent.
HILVERSUM Inwoners van Hil
versum gaan morgen met instemming
van het gemeentebestuur demonstreren
tegen een besluit van Gedeputeerde
Staten van Noord-Holland. Deze hebben
het uitbreidingsplan Hilversumse
Meent niet goedgekeurd en daarmee
hebben zij volgens burgemeester J. J.
G. Boot, Hilversum de enige mogelijk
heid om enigszins uit de woningnood
te komen ontnomen.
De Hilversumse raad besloot vorige
week tegen de beslissing van Gedepu
teerden bij de Kroon in beroep te gaan
en vroeg tevens steun van de burgerij.
Gedeputeerden hebben overigens ge
heel overeenkomstig de richtlijnen van
het ministerie van volkshuisvesting en
ruimtelijke ordening gehandeld, dat
tussèn Hilversum en Bussum een groe
ne zoom van ongeveer zes kilometer
wil handhaven.
Burgemeester Boot zegt hierover:
„Deze frustrerende en in vele opzich
ten beledigende politiek van hogerhand
is te wijten aan een overtrokken beleid
om het natuurschoon te beschermen."
De demonstratie, die morgen om elf
uur bij het Hilversumse stadhuis be
gint, is georganiseerd door de Federa
tie van jongerengroepen van de Partij
van de Arbeid. De deelnemers zullen
de nacht in tenten doorbrengen aan de
voet van een heuvel tussen Hilversum
en Baarn. Zondag lopen ze weer naar
Hilversum terug.
Van een onzer verslaggevers
AAN BOORD HARER MAJESTEITS
JAGER HOLLAND. Voor de tweede
maal in de geschiedenis is Michiel
Adriaenszoon de Ruyter onderweg
naar Engeland voor een raid op Chat
ham. Driehonderd jaar nadat hij voor
het eerst het stoute stukje had uitge
haald. vertrok hij gistermiddag met
zeventig man krijgsvolk uit de marine
haven van Den Helder.
Vermoedelijk om de vijand te mislei
den ontpopte hij zi ch kort na de
afvaart in volle zee als de 27-jarige
luitenant-ter-zee der tweede klasse
oudste categorie J. P. de Klerk. Pas bij
de landing in Engeland morgen
ochtend zal hij zich opnieuw in zijn
ware gedaante vertonen.
De Ruyter is vergezeld van de
luitenant-admiraal Willem Joseph ba
ron van Ghent, die in 1667 het vuile
werk op de Thames en de Medway
opknapte en van de gedeputeerde der
Staten-Generaal Cornelis de Witt. De
laatste doet zich voorlopig voor als
luitenant-ter-zee tweede klas R.B.H.D.
Schrijver, 25 jaar.
bevindt zich ook de Hilversumse bank
directeur F. P. J. de Ruyter de Wildt,'
31 jaar, afstammeling van de grote
zeeheld.
De laatste reist mee op uitnodiging
van het ministerie van defensie in Den
Haag en van de oeverbewoners van de
Medway, die hem nog warmer willen
onthalen dan driehonderd jaar geleden
zijn voorvader.
DEN HAAG Als gevolg van de
toestand in het Midden-Oosten kan op
het openblik geen r —orden verstuur
naar Egypte, Irak, Jordanië, Li
banon, Koeweit, Saoeui-Arabië en Sy
rië.
AMSTERDAM In Amsterdam is
de 27-jarige Turkse kleurmaker J. S.
aangehouden. Hij zou in de nacht van
zondag p- maandag de 22-jarige Minke
Hoek met een mes in de buik hebben
gestoken.
Hij had haar eerst op straat aange
sproken en vastgepakt. Toen zij naar
huis vluchtte had de Turk haar inge
haald en gestoken.
„Ik ben blij, dat het zo is afgelopen.
Ik dacht werkelijk dat ze dood was en
daarom heb ik mond-op-mond-beade
ming op haar toegepast", zei Cornelis
gisteren voor de Rotterdamse recht
bank, waar hij terechtstond, verdacht
van poging tot moord, subsidiair po
ging tot doodslag of zware mishande
ling.
De officier van justitie, mr. A. Nies-
sen kwalificeerde Cornelis' daad als
poging tot doodslag en eiste anderhalf
jaar gevangenisstraf met aftrek van
voorarrest en voorwaardelijke terbe
schikkingstelling van de regering met
een proeftijd van drie jaar.
In 1964 was Cornelis, nu
25 jaar en kelner van beroep, geschei
den en een jaar later had hij op 'n ka
mertje in R'dam-Zuid zijn intrek geno
men met Delia, een vrouw „uit het
leven", die de jonge kelner tot zijn
grote verbazing herhaaldelijk had aan
gespoord haar te slaan. „Ik stond er
van te kijken, maar zij vond het
prettig", zei Cornelis over deze maso
chistische inslag van zijn vroegere
vriendin.
Het samenleven was niet gelukkig
geweest. Voortdurende conflicten spits
ten zich- toe in het besluit van de
vrouw haar vriend de bons te geven en
hem de toegang tot de kamer te
ontzeggen.
Zaterdag 21 januari, een dag nadat
hij haar definitieve „nee" had gehoord,
signaleerde de Rotterdamse kelner zijn
vroegere minnares met een andere
man in een café. Stil droop hij midden
in de nacht af naar haar ouderlijk
huis, zat versuft en half slapend op de
trap en schrok wakker door het geluid
van dichtslaande autoportieren.
Cornelis stelde zich verdekt op de
overloop op en toen hij Delia de trap
op hoorde komen, sprong hij toe,
knelde met beide handen haar keel
dicht en fluisterde haar toe: „Hou je
mond, ik ben het, Cor." De vrouw was
intussen gevallen. Nogmaals drukte
Cornelis haar de keel dicht tot zij
onbeweeglijk bleef liggen.
De in paniek toegepaste mond-op-
mond-beademing van haar vroegere
vriend bracht haar niet bij bewustzijn
en Cornelis liep naar een telefooncel
en meldde de politie, dat hij „zijn
vrouw" had vermoord.
Ofschoon Cornelis eerder had toege
geven de vrouw te hebben willen
doden, achtte de officier van justitie
poging tot moord niet bewezen. „Hij
was verslingerd die vrouw, die hem
niet waard was.^p een zeker moment
is haar afwijzing voor deze labiele man
te veel geweest."
„Hij zegt nu in een opwelling te
hebben gehandeld en haar keel is
blijven dichtknijpen, omdat hij bang
was dat de rest van de familie wakker
zou worden. Volgens mij kan hier niet
van poging tot moord worden gespro
ken.
Delia niet als getuige op de zitting
aanwezig had direct na de wurgpo
ging een politieman verteld: „Ik kon
nog best ademhalen. Ik ben maar even
buiten kennis geweest. Ik wist niet wat
hij van plan was."
„Dat zijn onzinnige reacties op een
moordpoging", vond Cornelis' raads
man mr. J. P. M. Mastboom. Volgens
hem was het Cornelis' bedoeling ge
weest die nacht met de vrouw te
praten en haar te overreden weer bij
hem terug te komen. „Delia heeft
typisch een kat-en-muis spelletje met
hem gespeeld", aldus de advocaat. Hij
pleitte voor een straf gelijk aan de tijd
waarin zijn cliënt in voorarrest zit.
Cornelis had met Delia sinds het
gebeurde geen contact meer gehad. Hij
had er geen idee van of zij nog wel
iets voor hem voelde. „Ik wacht maar
af", zei hij na het pleidooi van zijn
raadsman, timide. Mr. Mastboom re
ageerde beslist: „Hij moet een goede
reclasseerder hebben, die hem van die
vrouw af helpt.
Van een onzer verslaggevers
ROTTERDAM Twee Duitse jonge
lui, de 22-jarige G. B. uit Neurenberg
en de twintig-jarige E. S. uit Emden,
hebben de Rotterdamse politie gister
avond urenlang over de Maasvlakte la
ten zoeken.
De jongelui waren 's middags door
een dijkwerker op de Maasvlakte achter
de Zuiderpier van Hoek van Holland
gesignaleerd. Bij hoog water lopen daar
bepaalde gebieden onder water. Hoewel
de man de Duitsers daar op attent
maakte, weigeden zij echter terug te
keren naar de bewoonde wereld. Beiden
zochten hun toevlucht in een plaggen
hut in een duinpan.
De dijkwerker, die het gedrag van de
jongelui nogal vreemd vond, waarschuw
de tenslotte teruggekeerd aan de rand
van de vlakte via een permanente
mobilofoonpost de Rotterdamse politie.
De agenten Visser en Van der Kool
van het bureau Slinge trokken om
half zeven met een patrouillewagen de
Maasvlakte op. Om acht uur stuitten
zij daarbij echter op zoveel zandber
gen, dat de hulp werd ingeroepen van
het personeel van een aannemer. Met
0 De beide jongelui onder de veilige
hoede van de Rotterdamse politie.
Links Eddie Szustak, rechts Godfried
Brüggemann.
O
een Landrover van dit bedrijf zochten de
politiemannen de vlakte af.
Om half negen vonden de politieman
nen de jongelui bij de monding van de
Nieuwe Waterweg. Zij vertelden dat zij
gedrost waren van hun schepen, de Va
lentin en de John, beide afkomstig uit
Hamburg. De jongelui, hoewel afkom
stig uit verschillende woonplaatsen in
West-Duitsland, kenden elkaar van vroe
ger. Woensdagavond bezocht het twee
tal een aantal cafés in de Rotterdamse
binnenstad. „We hebben daarbij veels
te veel gedronken", aldU3 de oudste van
de twee. „We zijn wat overmoedig ge
worden, wilden met vakantie en beslo
ten ten slotte dat de kapiteins het maar
zonder ons moesten doen. Per auto en
deels lopend zijn we toen naar de Maas
vlakte gegaan."
De plaggenhut waarin zij zich hebben
schuilgehouden heeft het tweetal van
wrakhout, riet en grasplaggen gemaakt.
„Hij was werkelijk nauwelijks te zien",
aldus de agenten Visser en Van der
Kooi.
AMSTERDAM „Of we in 2000
meer welvaart willen hebben, is een
vraag waar het Nederlandse volk ant
woord op moet geven. Willen we niet
zo hard in welvaart groeien, dan moet
dit duidelijk worden gezegd. We moe
ten niet zeuren".
Met deze kernachtige uitspraak
maakte gisteren prof. ir. I. J. Broezc
duidelijk dat het van de Nederlanders
afhangt of zij in de komende 33 jaar
wel of geen uitbreiding van de bedrij
vigheid willen. De .hoogleraar deed dit
op de 184ste algemene vergadering van
de Nederlandsche Maatschappij voor
Nijverheid en Handel, die ging over het
onderwerp „De Nederlanders in het
jaar 2000".
Nederland moet een zeer actieve in
dustriepolitiek voeren. Voor ons land
is de volautomatische industrie geens
zins een paradijs. Op zijn minst is de
invlechting in de wereldmarkt een sub
tiel proces, waarbij het slachten van
de kip, die een tijdlang gouden eieren
scheen te leggen, wel eens duur kan
komen te staan.
Prof. Broeze zei: Om onze nog steeds
snel groeiende bevolking tevens aan
een hoge levensstandaard te helpen, is
meer. begrip nodig voor het probleem
hoe de industrie tegelijk welvaartschep-
pend en in hoge mate werkverschaffend
te maken. Dat probleem is op
gelost, meende prof. Broeze die samen
vattend zei: „Minder recreatie, minder
procreatie, meer creatie".
De vergadering, de hele dag bijge
woond door prins Claus, hield zich uit
voerig bezig met discussies over de
pre-adviezen, uitgebracht door prof. C.
A. van den Beid, directeur van het
Centraal Planbureau, prof. ir. I. J.
Broeze, hoogleraar in de energievoor
ziening, dr. C. de Galan, directeur van
de dr. Wiardi Beekman Stichting en
prof. dr. A. de Froe, hoogleraar in de
antropobiologie. Het forum onder lei
ding van prof. P. Kuin, bestaande uit
de pre-adviseurs, aangevuld met enke
le andere deskundigen, ging in op de
gevolgen van de automatisering, de
wens van mobiliteit van de werkne
mers en het onderwijs.
Ir. J. Smid, adviseur voor vraag
stukken inzake de organisatie van de
rijksdienst, zei dat het de verkeerde
kant opgaat als de schoolopleiding als
maar langer wordt.
De leeftijd waarop mensen de school
verlaten wordt steeds hoger. Dat geeft
moeilijkheden als later eens van beroep
gewisseld moet worden. Algemeen was
het forum het erover eens, dat de
school meer een basisopleiding moet
geven, die de leerlingen kansen geeft
verschillende kanten op te gaan.
Over het speurwerk dat de industrie
verricht, zei prof Broeze, dat Neder
land niet achter ligt bij andere landen
van gelijke grootte. Door de wat in
dustriële structuur van ons land, is het
speurwerk echter teveel geconcentreerd
in enkele grote ondernemingen met het
onderzoek wat te veel tussen de wal en
het schip.
De gemeenschapsvoorzieningen (zo
als wegen e.d.) die Nederland bewoon
baar moeten houden zullen steeds
meer geld vragen. Dr. de Galan zei,
dat met het groeien van de welvaart,
de overheid ook meer middelen zal
krijgen om die voorzieningen tot stand
te brengen. Daarbij zal ook geprofi
teerd kunnen worden van het geld dat
de staat krijgt uit het winnen van het
aardgas.
Het geven van voorrang aan bepaal
de voorzieningen door de staat, is een
moeilijke zaak. Ir. Smid betoogdè, dat
men nu al in heel veel landen niet
meer in staat is te beoordelen, welke
voorzieningen voor de bevolking voor
rang moeten hebben. De vraag waar
het daarbij om gaat is: Zijn we bereid
minder uit te geven aan voorzieningen
voor betrekkelijk weinig mensen (in de
sfeer van de justitiële en de medische
zorg) om daardoor meer te k unnen
doen voor zaken, die sterk de hele ge
meenschap raken.
Prof. dr. E. Zahn, directeur van het
instituut voor economische sociologie
aan de universiteit van Amsterdam,
was van mening dat op het terrein van
de dienstverlening een onderzoek op
lange termijn moet komen, zoals dit
ook wordt gedaan bij de ontwikkeling
van produkten.
AMERSFOORT De 47-jarige W.B.
uit Amersfoort is gisteren gearresteerd
Hij had nagelaten medische hulp in te
roepen voor zijn vrouw, die bewuste
loos was geraakt nadat zij zondagavond
te veel slaaptabletten had ingenomen.
Zij was zenuwpatiënte: Pas dinsdagmid
dag had B. de G. G. D. erbij gehaald.
Die dag was zijn vrouw overleden.
De man ook een zenuwpatiënt
voerde tegenover de politie aan dat hij
zijn vrouw eerst zelf had willen helpen
en niemand iets had verteld om geruch
ten te voorkomen.