Ministers van verkeer vergaderden
Europa wil meer veiligheid
voor het wegverkeer
Vader
wil je
een stuk
kaas
nit het
vuistje
Nieuwe burgemeester van
Amsterdam kan rekenen
op veler steun
VARA brengt (op scherm)
na 40 jaar \Jordaan' terug
s
r. BELTRAMI NAAR ROME
ZWEDEN VERHANGT BORDJES
s
se
s
Vliegveld in de
N.O.-polder in
gebruik gesteld
^KRIS|k
NH KRAS>
8 DAGEN
DOOR
NEDERLAND
VOOR
Ën de A 'dam mers
De politie
Documentair volkstoneel
De jeugd
VOEDZAAM MAK^
5
Ontslag voor 22 man
bij spinnerij Tilburg
oude...
of fonge...
klare is
toch maar
ie ware!
Ambtenaar, Kamerlid,
hoogleraar, minister
ZATERDAG 17 JUNI 1967
SCHIPHOL Op de tweedaagse „Europese conferentie van ministers van
verkeer" (CEMT), waaraan 17 van de 18 aangesloten landen deze week in
Hamburg hebben deelgenomen, is algemeen een advies aanvaard in eigen
land als hoogst toelaatbare grens bij het verkeer een alcohol-gehalte in het
bloed te tolereren van 0,8 pro mille. Bovendien zou dan de bloedproef ver
plicht moeten worden gesteld.
„Ik heb de indruk, dat byv. in Duitsland dit promillage binnenkort wettelijke
kracht zal krijgen," aldus de staatssecretaris van verkeer en waterstaat, de heer
M. J. Keyzer, gisteren op Schiphol by zijn terugkeer uit Hamburg, waar hij de
conferentie samen met de directeur-generaal van het verkeer, mr. J. Vrij, en
mr. J. C. Nieuwenhuysen, raadsadviseur voor verkeerszaken van het ministerie
van buitenlandse zaken, heeft bijgewoond.
ADVERTENTIE
03
M
M
M
M
M
W
M
0
M
W
M
■fravw wvvzaaoA
TILBURG De directie van de NV
Spinnerij Swagemakers-Bogaerts te
Tilburg deelt mede, dat de aanpassing
van het personeelsbestand van de afde
ling strijkgarenspinnerij aan de huidige
bedrijfseconomische eisen tot gevolg
heeft, dat voor 22 personeelsleden bij
het arbeidsbureau ontslagvergunning
zal moeten worden aangevraagd. De
betrokkenen zijn hiervan op de hoogde
gesteld. De ondernemingsraad en de
vakbonden zijn bij het overleg betrok
ken.
STOCKHOLM In Zweden
wordt hard gewerkt aan de over
schakeling van links op rechts ver
keer, die op 3 september van kracht
zal worden. In vele straten zijn de
verkeersborden al in hun nieuwe
posities aangebracht. Voorlopig zijn
ze echter nog afgedekt. In totaal
moeten in Zweden 342.000 ver
keersborden veranderd worden.
EMMELOORD In Emmeloord
heeft vrijdag de directeur-generaal
van de Rijksluchtvaartdienst, de heer
W. J. Kruys, het nieuwe vliegveld
„Noordoostpolder" officieel in ge
bruik gesteld. Hij deed dit door het op
hijsen van een roodwitte windzak,
waarmee de Windrichting voor landen
de en startende vliegtuigen wordt aan
gegeven.
De opening werd onderstreept door
het overvliegen van een formatie les-
vliegtuigen van het type Saab-Safir
van de Rijksluchtvaartschool te Eelde
en een formatie Starfighters.
Het nieuwe vliegveld „Noordoostpol
der" (18 hectare groot) ligt twee kilo
meter ten noorden van de polderhoofd
stad Emmeloord.
De in- en uitvliegroute is ideaal, om
dat er zich drie kilometer in de route
richting geen enkele woning of obsta
kel bevindt. Het vliegveld zal aanvan
kelijk alleen worden gebruikt door za-
kenvliegers, sproei- en sportvliegers.
Voor de toekomst verwacht men een
aanmerkelijk intensiever gebruik,
vooral door de toenemende industrie
vestiging in de Noordoostpolder en de
zich daar sterk uitbreidende bloembol
lenteelt.
„In Nederland en Denemarken ligt
die zaak moeilijker. Men voelt er niet
veel voor de bloedproef verplicht te
stellen en wat zo'n vaste grens aan
gaat, wordt wel als bezwaar aange
voerd, dat de een veel beter tegen ster
ke drank kan dan de ander. Bovendien
vormt de uitslag van een bloedproef in
ons land nog geen onomstotelijk juri
disch bewijs. Persoonlijk meen ik ech
ter, dat ergens een begin met een vas
te regeling dient te worden gemaakt.
Ik deel al die geopperde bezwaren dan
ook niet zo erg".
De vergadering heeft voorts een re
solutie aangenomen, waarin wordt aan
gedrongen op verbetering van de con
trole op de naleving van de maximum
snelheid en op de technische toestand
van autobussen, die aan het internatio
nale reizigersvervoer deelnemen, dit
ter verhoging van de veiligheid. Daar
naast werd op de lid-staten nogmaals
een dringend beroep gedaan ten spoe
digste de „Europese overeenkomst no
pens de arbeidsvoorwaarden van de
chauffeurs in het internationale weg
verkeer" (AETR) te ratificeren. Het
hoofdbestanddeel daarvan wordt ge
vormd door een uniforme regeling van
de werk- en rusttijden.
„Verwacht kan worden, dat nog voor
het einde van dit jaar een voldoende
aantal landen de regeling zullen hebben
geratificeerd, zodat deze in werking
kan treden. Dat zijn dan ofwel drie
aan elkaar vast liggende landen of 5
niet aan elkaar grenzende landen", al
dus staatssecretaris Keijzer.
De raad hield zich voorts bezig met
het containervervoer en met veiligheids
voorschriften, die bij de fabricage van
personenauto's kunnen worden getrof
fen. Naar bekend zijn de Verenigde
Staten ons op dit terrein voor. In de
nieuwste Amerikaanse auto's worden
al extra veiligheidsvoorzieningen aan
gebracht.
Los van de CEMT-conferentie hebben
de vertegenwoordigers van de 6 EEG-
landen in Hamburg besloten dinsdag
voor het eerst sinds 8 maanden weer
bijeen te komen in Brussel om daar de
pogingen voort te zetten voor een ge
meenschappelijk vervoersbeleid met
een eendrachtige politiek ten aanzien
van het hele Europese weg-, water- en
railvervoer.
De staatssecretaris toonde zich over
dit besluit bijzonder verheugd, aange
zien hij er al weken geleden het initia
tief toe heeft genpmen. Hij reisde er
alle EEG-landen voor af om er de be
trokken ministers toe over te halen. Vo
rig jaar is in dit gemeenschappelijk
vervoers-overleg van de EEG-landen
de klad gekomen, „omdat telkens for
midabele nationale tendenties de kop
opstaken", aldus de heer Keijzer.
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
Acht dagen lang
onbeperkt reizen door
het gehele land. Met
een 8-daags Algemeen
Abonnement.Voor een
verrassend lage prijs:
slechts f 40.- (eerste klas
f 60.-). Kinderen van 4 t/m
9 jaar half geld.
kleine glaasjes,
groot genoegen
Wat is dat voor een man, die
na lang overwegen tenslotte be
sloten heeft tóch plaats te nemen
op de hem aangeboden burge
meestersstoel van Amsterdam.
Hij ambieert deze op dit mo
ment weinig aantrekkelijke po
sitie allerminst. Maar prof. dr.
Ivo Samkalden meent zowel de
Partij van de Arbeid alsook de
hoofdstad en daarmee het al
gemeen belang er een dienst
mee te bewijzen. Deze beslissing
op die grond tekent hem.
In feite was deze kandidaat de eni
ge voor de functie beschikbare socia
list die geschikt werd geacht door zo
wel de meeste wethouders, de raads-
meerderheid, de commissaris van de
Koningin in Noord-Holland, mr.
F. Kranenburg, en minister mr.
H. K. J. Beernink. Een weigering van
zijn kant zou onder meer hebben be
tekend, dat het „gezagsvacuüm" nog
langer had geduurd. Kennelijk woog
deze verantwoordelijkheid ook zwaar
bij prof. Samkalden.
De opvolger van mr. G. van Hall
heeft in zijn leven al vaker 'moeilijke
beslissingen moeten nemen. Het
meest in opspraak kwam de beslis
sing over de „strafonderbreking" van
oorlogsmisdadiger Willy Lages. Hij
was toen minister van Justitie. Uit
spraken van hemzelf, buiten de Ka
mer, in vraaggesprekken hierover:
,,Met vriendelijk zijn tegen Duitsland
heeft het niets te maken. Het gaat
om de beginselen. Als iemand niet
meer voor straf aanspreekbaar is,
dan heeft straf geen zin meer." En:
„Wat hij gedaan heeffc is met geen
menselijke straf ook niet dood
schieten te vergelden. Het ging er
overigens niet om hoe ik hier per
soonlijk over denk, maar wat de mi
nister moest beslissen."
Woorden als barmhartigheid en
vergeving werden steeds vermeden
door minister Samkalden. „Dat zou
de indruk hebben kunnen wekken van
begunstigen wat niet in het geding
is geweest. Het enige waardoor ik mij
heb laten leiden bij mijn besluit was
zelfrespect en respect voor de begin
selen van onze rechtsorde." Hij vindt
wel, dat Lages direct na de oorlog
had moeten worden doodgeschoten.
Overigens heeft de mens Samkal
den wel geleden onder de vele ver
wijten, die hem zijn gedaan meest
van buitenstaanders die niet wisten,
dat zijn eigen broer ook tot de zes
miljoen slachtoffers behoort van Hit-
Iers jodenvervolgingen.
In Amsterdam is het hem ook door
zijn partijgenoten erg kwalijk geno
men, dat hij Lages uit Breda liet ver
trekken. Deze bezwaren zijn echter
in die kring niet meer naar voren ge
bracht tijdens het vooroverleg om
trent de benoeming. Wel kwam er op
deze gronden verzet van CPN en
PSP. Deze fracties hebben evenwel
toegezegd hem daarom niet te zullen
tegenwerken.
Aldus kan burgemeester Samkal
den zich gesteund voelen door de
hem omringende bestuursorganen.
Hoe staat het echter met de Am
sterdammers? Hij zal moeten be
wijzen goed overweg te kunnen met
de bewoners van de „lastige stad".
Prof. dr. Ivo Samkalden beschouwt
deze opdracht als een persoonlijke
uitdaging, compleet met alle risi
co's.
Zélf heeft hij lang getwijfeld aan
zijn mogelijkheden op het gebied van
„contact" met de bestuurden. Toen
drs. J. den Uyl door de PvdA werd
benoemd tot landelijk lijstaanvoerder,
was zijn reactie: „Joop is beter ge
schikt voor dat vak omdat hij een
grotere kring van mensen aan
spreekt. Het kost mij meer moeite
om eenvoudig iets duidelijk te ma
ken, zonder ingewikkelde zinnen. Ik
ben daarom voor een té kleine kring
van mensen toegankelijk."
Deze zelfkennis bleek niet te klop
pen met de praktijk. Toen de PvdA-
verkiezingskaravaan door ons land
trok, bleek juist h i j de man die het
gemakkelijkst met iedereen praat
te
Wellicht zal burgemeester Samkal
den dus wel zijn opgewassen tegen
het fameuze „weer-werk" van de
Amsterdammers. Maar doorslagge
vend zal natuurlijk niet zijn hoe hij
„smoest", het komt, vooral in het be
gin, op daden aan.
Over zaken als politiebeleid, de-
monstratierecht en de provo's heeft
de nieuwe burgemeester zich in het
jongste verleden»al meer dan eens
uitgelaten. Hij vindt bijvoorbeeld,
dat het gezag heel sterk moet zijn
doch zonder gedril.
„Als er moet worden opgetreden,
dan zonder overdrijving, doelmatig
en met de nodige kracht -r- maar
„optreden" op zich mag nimmer
zwaartepunt van het beleid zijn."
Hij heeft als minister zelf een belang
rijke hand gehad in het opstellen van
de nieuwe instructies voor het ge
bruik van geweld door de politie.
Daarbij wordt onder meer „een ge
zond oordeel" gevraagd van de agent
zelf.
Minister Samkalden zei destijds
(mei 1966): „Je kunt geen instructie
opstellen voor ieder geval afzonder
lijk. Er wordt een groot zelfvertrou
wen verondersteld bij de politieman
en dat is afhankelijk van de lei
ding. Ontsporingen ontstaan alleen
als dat zelfvertrouwen ontbreekt.''
Over 1 maart 1966 - de dag van
het huwelijk van prinses Beatrix:
„De normen voor massaal politie
optreden zijn bij die gelegenheid toe
gepast zoals dat behoort. Er was een
goed voorbereid en overwogen plan
voor het geval er ordeverstoringen
zouden voorkomen. Als men nagaat
wat de politie toen heeft moeten in
casseren, dan zeg ik dat het optreden
•>r>
SCHIPHOL De pauselijke nuntius-internuntius mr. Guiseppe Beltrand die op 26 juni kardinaal in Rome zal
worden is gistermorgen van Schiphol naar Rome vertrok ken. Links naast hem zijn secretaris pater Van Geulebroeck.
(Van onze radio- en tv-
redactie)
HILVERSUM Gis
teren is, om de Vara
een plezier te doen, de
Lindenstraat in de Jor-
daan afgezet. Aan die
straat ligt Café Koe
voet en daar is giste
ren een groot bal ge
houden. Voor de Vara,
of liever: voor de tv-
produktie „De Jor
daan", het meest ambi
tieuze werkstuk, dat de
Vara ooit heeft aange
durfd.
„De Jordaan" is ge
baseerd op de gelijkna
mige geromantiseerde
documentaire van Que-
rido, geschreven in
1924 en kort daarop in
een bewerking van
Herman Bouber door
zijn volkstoneel in het
theater gebracht. De
kritieken waren goed
in die dagen, maar het
is lang geleden. De Va-
ra wil het terugbren
gen, in al zijn glorie en
misschien nog wat
meer.
Studio 2, een van de formidabele
studio's (duizend vierkante meter)
waarover de omroep sinds kort be
schikt, is volgebouwd met Jordaanse
toestanden: het bordeel van Matje
Scheefduin, de kamer van Jode-Jet,
de zolderkamer van Manus Peet, café
de Bloeiende Korenaar. Bovendien ligt
in de aangrenzende Studio-A de haven
van Amsterdam klaar (anno 1926).
Slechts de boten ontbreken, maar vol
gende week dobberen ze er, op schuim-
plastic water.
ZORGVULDIG
Het klink wat kunstmatig, maar in
feite is dit een serieus en uiterst zorg
vuldig voorbereid stuk documentair
drama; de Vara noemt het terecht
een monster-produktie. Guus Rekers,
chef-drama, zei ons: „Het volkstoneel
wordt met de ondergang bedreigd. Wij
willen proberen een paar monumenten
van het toch wel typisch Hollandse
volkstoneel vast te leggen en, eventu
eel, te bewaren voor het nageslacht".
Hij voorspelt: „Misschien wordt dit
nog populairder dan de Jantjes inder
tijd".
Samen met regisseur John van de
Rest is de VARA gaan bouwen op
Querido's lijvige boekwerk. Maar ook
Boubers toneelbewerking is gebruikt.
Rekers heeft die, na veel moeite, van
de familie Bouber mogen lenen. Er
is echter geen vast draaiboek voor de
tv-produktie gemaakt. „De Jordaan"
wordt feitelijk tijdens repetities en
opnamen geboren.
Repeterend in café De Palm (Jor
daan) bleven de op- en aanmerkin
gen van nieuwsgierige buurtbewoners
niet uit. Veel van die suggesties zijn
direct ingelast in het draaiboek; hele
nieuwe scenes zijn er bijgekomen. Ook
de acteurs zelf zitten niet bepaald aan
het papier vast.
Rekers zegt: „Het zijn grotendeels
ervaren volkstoneel-spelers. Het is ge
weldig zoals die mensen improviseren".
Van de bezetting van 31 „man" noemt
hij: Jasperina de Jong (Blonde Cor-
rie)/ Piet Römer (Mooie Karei), de
grootste gannef van de Jordaan, Rien
van Nunen (Manus). Enny Mols- de
Leeuwe (Jode-Jet), Jan Blaaser, Ton
Vos, Bert van Dongen, Fred Wiegman.
De Jordaan levert de (meeste) figu
ranten.
„Het meest typerende van het volks
toneel is dat het direct herkenbaar is",
zegt Rekers. „Dat is altijd de grote
kracht van dit onverwoestbare genre
In Amsterdam en in de tv-studio's
wordt „De Jordaan" geboren, een
groots stuk documentair volkstoneel dat
draait om de tragische heldin Blonde
Corrie, die geen „del" wil wezen V.l.n.r.
Hella Faassen, Riny Blaaser, Enny Mols-
de Leeuwe, Ton Vos en Jasperina de
Jong.
geweest: het publiek kan het direct
meebeleven. Wij lanceren dit stuk als
„documentair volkstoneel". Het is een
groot Jordaanepos en wij willen dat
zo echt mogelijk laten zien, omdat zul
ke stukken toch wel een historische
binding hebben met de actualiteit".
Er wordt in de verschillende stu
dio's en cafés hard gewerkt aan wat
Rekers noemt „Een museum van het
leven in de jaren twintig, gecombi
neerd met de actualiteit van nu". De
kijkers zullen tot oktober/november
geduld moeten hebben voor zij het
kunnen meebeleven. Een monument,
een epos, dat nog zo uit kan groeien,
dat het misschien in twee avonden
moet worden uitgezonden.
De nieuwe burgemeester van
Amsterdam is geboren op 1
augustus 1912 te Rotterdam. Daar
groeide hij op, ging er naar
school. Ivo Samkalden ging stu
deren in Leiden. Zijn doctoraal
indologie haalde hij in 1936. Twee
jaar later volgde de promotie tot
doctor, op een proefschrift geti
teld „Het college van gedelegeer
den uit de Volksraad".
Direct hierna vertrok dr. Sam
kalden naar het toenmalige Ne-
derlands-Indië. Hij werd daar as
pirant-controleur bij het binnen
lands bestuur. Tijdens de oorlog
was h ijdoor de Japanners ge
ïnterneerd.
Na de bevrijding begon dr.
Samkalden op de afdeling Juridi
sche Zaken van het ministerie
van Overzeese Gebiedsdelen. In
1948 stapte hij over naar het de
partement van Landbouw, Visse
rij en Voedselvoorziening, als
hoofd van de afdeling Wetgeving
en Juridische Zaken.
Zijn eerste benoeming tot hoog
leraar dateert van 1952, aan de
Landbouwhogeschool in Wagenin-
gen. In 1952 werd hij gekozen tot
lid van de Tweede Kamer voor de
PvdA. Het jaar hierna werd hij
buitengewoon hoogleraar in Lei
den. Van 1956 tot 1958 was hij
voor het eerst minister van Justi
tie, als lid van het laatste kabi-
net-Drees. In 1960 was prof. dr.
I. Samkalden lid van de Eerste
Kamer. Hierna volgde zijn twee
de ministerschap, 1965-1966.
Hij zat nu in feite te wachten
op zijn herbenoeming tot hoogle
raar aan de rijksuniversiteit te
Leiden. Het Koninklijk Besluit
hiervoor, lag al klaar toen men
hem kwam pelsen voor de post j
van burgemeester van Amster-'
dam/
doelmatig en beheerst is geweest."
De gebeurtenissen op de Prinsen
gracht een week later waren vol
gens de toenmalige minister van
„heel andere orde".
ADVERTENTIE
AnZmrtdt U opzuipt jan lanssen
Burgemeester Samkalden ziet in
botsingen met de politie overigens
geen specifiek jeugdprobleem van
deze tijd. „Er is geen enkele genera
tie tussen zestien en vierentwintig
jaar niét in opmars." Wel herkent hij
eigentijdse karakteristieken.
„Onze jeugd kent geen echte nood
meer en geniet relatief een grote
mate van welvaart deze jongeren
weten eigenlijk niet goed wat beper
king van die vrijheid betekent, zoals
wij die zelf in het verleden hebben
beleefd. Er bestaan geen verboden
om van bepaalde opvattingen te ge
tuigen de conflicten ontstaan over
de vorm waarin men die kan uiten."
„De noodzaak om zich te houden
aan spelregels beschouwen velen
blijkbaar als een aantasting van de
vrijheid zelf. Men zou beter begrip
moeten aankweken voor het feit, dat
het in acht nemen daarvan juist
noodzakelijk is voor het behoud van
die vrijheid. Aan de andere kant moe
ten zij, die met het handhaven van
die spelregels zijn belast, er begrip
voor hebben dat de jeugd zich graag
fel en direct uitspreekt over alle mo
gelijke strijdvragen ook al zijn ze
anders dan de vroegere."
Moet er iets worden „gedaan" aan
de verhouding tussen politie en pu
bliek? Als minister heeft burgemees
ter Samkalden gezegd, dat de weten
schap dit probleem 'zou moeten bestu
deren.' Een groot algemeen onderzoek
over de totaliteit achtte hij ondoen
lijk. Wel zouden afzonderlijke aspec
ten in aanmerking komen voor nade
re studie. De initiatieven hiervoor
moeten worden genomen door de uni
versitaire wereld. „Het maakt ook
een objectievere indruk als niet de
overheid zelf zich gaat uitspreken
over een overheidsdienst bij uitstek
als de politie."
Het verheugde prof. Samkalden
als bewindsman, dat burgemeesters
in het openbaar aan de gemeente
raad mededelingen willen doen
over het politiebeleid. Amsterdam
rekent erop, dat hij deze opvatting,
nu hij zelf burgemeester is, trouw
zal blijven.
Hoewel provo zichzelf heeft opgehe
ven, zullen de tot deze groep beho
rende jongeren de nieuwe burgemees
ter toch ook graag herinneren aan
zijn uitspraak: „Ik ben geweldig voor
terreinen, waar men happenings kan
houden zonder anderen te hinderen."
Als minister heeft hij ook gezegd, dat
het moeilijk is alle jongeren te van
gen onder één noemer, en: „Ik ge
loof, dat er moet worden gezocht
naar de oorzaken van hun gedragin
gen."
Hij dacht indertijd ook aan meer
preventieve maatregelen op het ge
bied van sport en recreatié. Ook op
dit punt zal prof. Samkalden dus wel
eisen hebben gesteld alvorens zijn
benoeming te aanvaarden. „De ont
wikkeling en opleiding van de tegen
woordige jeugd" aldus heeft hij in
dit verband eens opgemerkt „vol
trekt zich vooral in het milieu van de
grote stad; wij namen vroeger even
de fiets en waren dan buiten."