Ministers van verkeer vergaderden Europa wil meer veiligheid voor het wegverkeer Vader wil je een stuk kaas nit het vuistje Nieuwe burgemeester van Amsterdam kan rekenen op veler steun VARA brengt (op scherm) na 40 jaar \Jordaan' terug s r. BELTRAMI NAAR ROME ZWEDEN VERHANGT BORDJES s se s Vliegveld in de N.O.-polder in gebruik gesteld ^KRIS|k NH KRAS> 8 DAGEN DOOR NEDERLAND VOOR Ën de A 'dam mers De politie Documentair volkstoneel De jeugd VOEDZAAM MAK^ 5 Ontslag voor 22 man bij spinnerij Tilburg oude... of fonge... klare is toch maar ie ware! Ambtenaar, Kamerlid, hoogleraar, minister ZATERDAG 17 JUNI 1967 SCHIPHOL Op de tweedaagse „Europese conferentie van ministers van verkeer" (CEMT), waaraan 17 van de 18 aangesloten landen deze week in Hamburg hebben deelgenomen, is algemeen een advies aanvaard in eigen land als hoogst toelaatbare grens bij het verkeer een alcohol-gehalte in het bloed te tolereren van 0,8 pro mille. Bovendien zou dan de bloedproef ver plicht moeten worden gesteld. „Ik heb de indruk, dat byv. in Duitsland dit promillage binnenkort wettelijke kracht zal krijgen," aldus de staatssecretaris van verkeer en waterstaat, de heer M. J. Keyzer, gisteren op Schiphol by zijn terugkeer uit Hamburg, waar hij de conferentie samen met de directeur-generaal van het verkeer, mr. J. Vrij, en mr. J. C. Nieuwenhuysen, raadsadviseur voor verkeerszaken van het ministerie van buitenlandse zaken, heeft bijgewoond. ADVERTENTIE 03 M M M M M W M 0 M W M ■fravw wvvzaaoA TILBURG De directie van de NV Spinnerij Swagemakers-Bogaerts te Tilburg deelt mede, dat de aanpassing van het personeelsbestand van de afde ling strijkgarenspinnerij aan de huidige bedrijfseconomische eisen tot gevolg heeft, dat voor 22 personeelsleden bij het arbeidsbureau ontslagvergunning zal moeten worden aangevraagd. De betrokkenen zijn hiervan op de hoogde gesteld. De ondernemingsraad en de vakbonden zijn bij het overleg betrok ken. STOCKHOLM In Zweden wordt hard gewerkt aan de over schakeling van links op rechts ver keer, die op 3 september van kracht zal worden. In vele straten zijn de verkeersborden al in hun nieuwe posities aangebracht. Voorlopig zijn ze echter nog afgedekt. In totaal moeten in Zweden 342.000 ver keersborden veranderd worden. EMMELOORD In Emmeloord heeft vrijdag de directeur-generaal van de Rijksluchtvaartdienst, de heer W. J. Kruys, het nieuwe vliegveld „Noordoostpolder" officieel in ge bruik gesteld. Hij deed dit door het op hijsen van een roodwitte windzak, waarmee de Windrichting voor landen de en startende vliegtuigen wordt aan gegeven. De opening werd onderstreept door het overvliegen van een formatie les- vliegtuigen van het type Saab-Safir van de Rijksluchtvaartschool te Eelde en een formatie Starfighters. Het nieuwe vliegveld „Noordoostpol der" (18 hectare groot) ligt twee kilo meter ten noorden van de polderhoofd stad Emmeloord. De in- en uitvliegroute is ideaal, om dat er zich drie kilometer in de route richting geen enkele woning of obsta kel bevindt. Het vliegveld zal aanvan kelijk alleen worden gebruikt door za- kenvliegers, sproei- en sportvliegers. Voor de toekomst verwacht men een aanmerkelijk intensiever gebruik, vooral door de toenemende industrie vestiging in de Noordoostpolder en de zich daar sterk uitbreidende bloembol lenteelt. „In Nederland en Denemarken ligt die zaak moeilijker. Men voelt er niet veel voor de bloedproef verplicht te stellen en wat zo'n vaste grens aan gaat, wordt wel als bezwaar aange voerd, dat de een veel beter tegen ster ke drank kan dan de ander. Bovendien vormt de uitslag van een bloedproef in ons land nog geen onomstotelijk juri disch bewijs. Persoonlijk meen ik ech ter, dat ergens een begin met een vas te regeling dient te worden gemaakt. Ik deel al die geopperde bezwaren dan ook niet zo erg". De vergadering heeft voorts een re solutie aangenomen, waarin wordt aan gedrongen op verbetering van de con trole op de naleving van de maximum snelheid en op de technische toestand van autobussen, die aan het internatio nale reizigersvervoer deelnemen, dit ter verhoging van de veiligheid. Daar naast werd op de lid-staten nogmaals een dringend beroep gedaan ten spoe digste de „Europese overeenkomst no pens de arbeidsvoorwaarden van de chauffeurs in het internationale weg verkeer" (AETR) te ratificeren. Het hoofdbestanddeel daarvan wordt ge vormd door een uniforme regeling van de werk- en rusttijden. „Verwacht kan worden, dat nog voor het einde van dit jaar een voldoende aantal landen de regeling zullen hebben geratificeerd, zodat deze in werking kan treden. Dat zijn dan ofwel drie aan elkaar vast liggende landen of 5 niet aan elkaar grenzende landen", al dus staatssecretaris Keijzer. De raad hield zich voorts bezig met het containervervoer en met veiligheids voorschriften, die bij de fabricage van personenauto's kunnen worden getrof fen. Naar bekend zijn de Verenigde Staten ons op dit terrein voor. In de nieuwste Amerikaanse auto's worden al extra veiligheidsvoorzieningen aan gebracht. Los van de CEMT-conferentie hebben de vertegenwoordigers van de 6 EEG- landen in Hamburg besloten dinsdag voor het eerst sinds 8 maanden weer bijeen te komen in Brussel om daar de pogingen voort te zetten voor een ge meenschappelijk vervoersbeleid met een eendrachtige politiek ten aanzien van het hele Europese weg-, water- en railvervoer. De staatssecretaris toonde zich over dit besluit bijzonder verheugd, aange zien hij er al weken geleden het initia tief toe heeft genpmen. Hij reisde er alle EEG-landen voor af om er de be trokken ministers toe over te halen. Vo rig jaar is in dit gemeenschappelijk vervoers-overleg van de EEG-landen de klad gekomen, „omdat telkens for midabele nationale tendenties de kop opstaken", aldus de heer Keijzer. ADVERTENTIE ADVERTENTIE Acht dagen lang onbeperkt reizen door het gehele land. Met een 8-daags Algemeen Abonnement.Voor een verrassend lage prijs: slechts f 40.- (eerste klas f 60.-). Kinderen van 4 t/m 9 jaar half geld. kleine glaasjes, groot genoegen Wat is dat voor een man, die na lang overwegen tenslotte be sloten heeft tóch plaats te nemen op de hem aangeboden burge meestersstoel van Amsterdam. Hij ambieert deze op dit mo ment weinig aantrekkelijke po sitie allerminst. Maar prof. dr. Ivo Samkalden meent zowel de Partij van de Arbeid alsook de hoofdstad en daarmee het al gemeen belang er een dienst mee te bewijzen. Deze beslissing op die grond tekent hem. In feite was deze kandidaat de eni ge voor de functie beschikbare socia list die geschikt werd geacht door zo wel de meeste wethouders, de raads- meerderheid, de commissaris van de Koningin in Noord-Holland, mr. F. Kranenburg, en minister mr. H. K. J. Beernink. Een weigering van zijn kant zou onder meer hebben be tekend, dat het „gezagsvacuüm" nog langer had geduurd. Kennelijk woog deze verantwoordelijkheid ook zwaar bij prof. Samkalden. De opvolger van mr. G. van Hall heeft in zijn leven al vaker 'moeilijke beslissingen moeten nemen. Het meest in opspraak kwam de beslis sing over de „strafonderbreking" van oorlogsmisdadiger Willy Lages. Hij was toen minister van Justitie. Uit spraken van hemzelf, buiten de Ka mer, in vraaggesprekken hierover: ,,Met vriendelijk zijn tegen Duitsland heeft het niets te maken. Het gaat om de beginselen. Als iemand niet meer voor straf aanspreekbaar is, dan heeft straf geen zin meer." En: „Wat hij gedaan heeffc is met geen menselijke straf ook niet dood schieten te vergelden. Het ging er overigens niet om hoe ik hier per soonlijk over denk, maar wat de mi nister moest beslissen." Woorden als barmhartigheid en vergeving werden steeds vermeden door minister Samkalden. „Dat zou de indruk hebben kunnen wekken van begunstigen wat niet in het geding is geweest. Het enige waardoor ik mij heb laten leiden bij mijn besluit was zelfrespect en respect voor de begin selen van onze rechtsorde." Hij vindt wel, dat Lages direct na de oorlog had moeten worden doodgeschoten. Overigens heeft de mens Samkal den wel geleden onder de vele ver wijten, die hem zijn gedaan meest van buitenstaanders die niet wisten, dat zijn eigen broer ook tot de zes miljoen slachtoffers behoort van Hit- Iers jodenvervolgingen. In Amsterdam is het hem ook door zijn partijgenoten erg kwalijk geno men, dat hij Lages uit Breda liet ver trekken. Deze bezwaren zijn echter in die kring niet meer naar voren ge bracht tijdens het vooroverleg om trent de benoeming. Wel kwam er op deze gronden verzet van CPN en PSP. Deze fracties hebben evenwel toegezegd hem daarom niet te zullen tegenwerken. Aldus kan burgemeester Samkal den zich gesteund voelen door de hem omringende bestuursorganen. Hoe staat het echter met de Am sterdammers? Hij zal moeten be wijzen goed overweg te kunnen met de bewoners van de „lastige stad". Prof. dr. Ivo Samkalden beschouwt deze opdracht als een persoonlijke uitdaging, compleet met alle risi co's. Zélf heeft hij lang getwijfeld aan zijn mogelijkheden op het gebied van „contact" met de bestuurden. Toen drs. J. den Uyl door de PvdA werd benoemd tot landelijk lijstaanvoerder, was zijn reactie: „Joop is beter ge schikt voor dat vak omdat hij een grotere kring van mensen aan spreekt. Het kost mij meer moeite om eenvoudig iets duidelijk te ma ken, zonder ingewikkelde zinnen. Ik ben daarom voor een té kleine kring van mensen toegankelijk." Deze zelfkennis bleek niet te klop pen met de praktijk. Toen de PvdA- verkiezingskaravaan door ons land trok, bleek juist h i j de man die het gemakkelijkst met iedereen praat te Wellicht zal burgemeester Samkal den dus wel zijn opgewassen tegen het fameuze „weer-werk" van de Amsterdammers. Maar doorslagge vend zal natuurlijk niet zijn hoe hij „smoest", het komt, vooral in het be gin, op daden aan. Over zaken als politiebeleid, de- monstratierecht en de provo's heeft de nieuwe burgemeester zich in het jongste verleden»al meer dan eens uitgelaten. Hij vindt bijvoorbeeld, dat het gezag heel sterk moet zijn doch zonder gedril. „Als er moet worden opgetreden, dan zonder overdrijving, doelmatig en met de nodige kracht -r- maar „optreden" op zich mag nimmer zwaartepunt van het beleid zijn." Hij heeft als minister zelf een belang rijke hand gehad in het opstellen van de nieuwe instructies voor het ge bruik van geweld door de politie. Daarbij wordt onder meer „een ge zond oordeel" gevraagd van de agent zelf. Minister Samkalden zei destijds (mei 1966): „Je kunt geen instructie opstellen voor ieder geval afzonder lijk. Er wordt een groot zelfvertrou wen verondersteld bij de politieman en dat is afhankelijk van de lei ding. Ontsporingen ontstaan alleen als dat zelfvertrouwen ontbreekt.'' Over 1 maart 1966 - de dag van het huwelijk van prinses Beatrix: „De normen voor massaal politie optreden zijn bij die gelegenheid toe gepast zoals dat behoort. Er was een goed voorbereid en overwogen plan voor het geval er ordeverstoringen zouden voorkomen. Als men nagaat wat de politie toen heeft moeten in casseren, dan zeg ik dat het optreden •>r> SCHIPHOL De pauselijke nuntius-internuntius mr. Guiseppe Beltrand die op 26 juni kardinaal in Rome zal worden is gistermorgen van Schiphol naar Rome vertrok ken. Links naast hem zijn secretaris pater Van Geulebroeck. (Van onze radio- en tv- redactie) HILVERSUM Gis teren is, om de Vara een plezier te doen, de Lindenstraat in de Jor- daan afgezet. Aan die straat ligt Café Koe voet en daar is giste ren een groot bal ge houden. Voor de Vara, of liever: voor de tv- produktie „De Jor daan", het meest ambi tieuze werkstuk, dat de Vara ooit heeft aange durfd. „De Jordaan" is ge baseerd op de gelijkna mige geromantiseerde documentaire van Que- rido, geschreven in 1924 en kort daarop in een bewerking van Herman Bouber door zijn volkstoneel in het theater gebracht. De kritieken waren goed in die dagen, maar het is lang geleden. De Va- ra wil het terugbren gen, in al zijn glorie en misschien nog wat meer. Studio 2, een van de formidabele studio's (duizend vierkante meter) waarover de omroep sinds kort be schikt, is volgebouwd met Jordaanse toestanden: het bordeel van Matje Scheefduin, de kamer van Jode-Jet, de zolderkamer van Manus Peet, café de Bloeiende Korenaar. Bovendien ligt in de aangrenzende Studio-A de haven van Amsterdam klaar (anno 1926). Slechts de boten ontbreken, maar vol gende week dobberen ze er, op schuim- plastic water. ZORGVULDIG Het klink wat kunstmatig, maar in feite is dit een serieus en uiterst zorg vuldig voorbereid stuk documentair drama; de Vara noemt het terecht een monster-produktie. Guus Rekers, chef-drama, zei ons: „Het volkstoneel wordt met de ondergang bedreigd. Wij willen proberen een paar monumenten van het toch wel typisch Hollandse volkstoneel vast te leggen en, eventu eel, te bewaren voor het nageslacht". Hij voorspelt: „Misschien wordt dit nog populairder dan de Jantjes inder tijd". Samen met regisseur John van de Rest is de VARA gaan bouwen op Querido's lijvige boekwerk. Maar ook Boubers toneelbewerking is gebruikt. Rekers heeft die, na veel moeite, van de familie Bouber mogen lenen. Er is echter geen vast draaiboek voor de tv-produktie gemaakt. „De Jordaan" wordt feitelijk tijdens repetities en opnamen geboren. Repeterend in café De Palm (Jor daan) bleven de op- en aanmerkin gen van nieuwsgierige buurtbewoners niet uit. Veel van die suggesties zijn direct ingelast in het draaiboek; hele nieuwe scenes zijn er bijgekomen. Ook de acteurs zelf zitten niet bepaald aan het papier vast. Rekers zegt: „Het zijn grotendeels ervaren volkstoneel-spelers. Het is ge weldig zoals die mensen improviseren". Van de bezetting van 31 „man" noemt hij: Jasperina de Jong (Blonde Cor- rie)/ Piet Römer (Mooie Karei), de grootste gannef van de Jordaan, Rien van Nunen (Manus). Enny Mols- de Leeuwe (Jode-Jet), Jan Blaaser, Ton Vos, Bert van Dongen, Fred Wiegman. De Jordaan levert de (meeste) figu ranten. „Het meest typerende van het volks toneel is dat het direct herkenbaar is", zegt Rekers. „Dat is altijd de grote kracht van dit onverwoestbare genre In Amsterdam en in de tv-studio's wordt „De Jordaan" geboren, een groots stuk documentair volkstoneel dat draait om de tragische heldin Blonde Corrie, die geen „del" wil wezen V.l.n.r. Hella Faassen, Riny Blaaser, Enny Mols- de Leeuwe, Ton Vos en Jasperina de Jong. geweest: het publiek kan het direct meebeleven. Wij lanceren dit stuk als „documentair volkstoneel". Het is een groot Jordaanepos en wij willen dat zo echt mogelijk laten zien, omdat zul ke stukken toch wel een historische binding hebben met de actualiteit". Er wordt in de verschillende stu dio's en cafés hard gewerkt aan wat Rekers noemt „Een museum van het leven in de jaren twintig, gecombi neerd met de actualiteit van nu". De kijkers zullen tot oktober/november geduld moeten hebben voor zij het kunnen meebeleven. Een monument, een epos, dat nog zo uit kan groeien, dat het misschien in twee avonden moet worden uitgezonden. De nieuwe burgemeester van Amsterdam is geboren op 1 augustus 1912 te Rotterdam. Daar groeide hij op, ging er naar school. Ivo Samkalden ging stu deren in Leiden. Zijn doctoraal indologie haalde hij in 1936. Twee jaar later volgde de promotie tot doctor, op een proefschrift geti teld „Het college van gedelegeer den uit de Volksraad". Direct hierna vertrok dr. Sam kalden naar het toenmalige Ne- derlands-Indië. Hij werd daar as pirant-controleur bij het binnen lands bestuur. Tijdens de oorlog was h ijdoor de Japanners ge ïnterneerd. Na de bevrijding begon dr. Samkalden op de afdeling Juridi sche Zaken van het ministerie van Overzeese Gebiedsdelen. In 1948 stapte hij over naar het de partement van Landbouw, Visse rij en Voedselvoorziening, als hoofd van de afdeling Wetgeving en Juridische Zaken. Zijn eerste benoeming tot hoog leraar dateert van 1952, aan de Landbouwhogeschool in Wagenin- gen. In 1952 werd hij gekozen tot lid van de Tweede Kamer voor de PvdA. Het jaar hierna werd hij buitengewoon hoogleraar in Lei den. Van 1956 tot 1958 was hij voor het eerst minister van Justi tie, als lid van het laatste kabi- net-Drees. In 1960 was prof. dr. I. Samkalden lid van de Eerste Kamer. Hierna volgde zijn twee de ministerschap, 1965-1966. Hij zat nu in feite te wachten op zijn herbenoeming tot hoogle raar aan de rijksuniversiteit te Leiden. Het Koninklijk Besluit hiervoor, lag al klaar toen men hem kwam pelsen voor de post j van burgemeester van Amster-' dam/ doelmatig en beheerst is geweest." De gebeurtenissen op de Prinsen gracht een week later waren vol gens de toenmalige minister van „heel andere orde". ADVERTENTIE AnZmrtdt U opzuipt jan lanssen Burgemeester Samkalden ziet in botsingen met de politie overigens geen specifiek jeugdprobleem van deze tijd. „Er is geen enkele genera tie tussen zestien en vierentwintig jaar niét in opmars." Wel herkent hij eigentijdse karakteristieken. „Onze jeugd kent geen echte nood meer en geniet relatief een grote mate van welvaart deze jongeren weten eigenlijk niet goed wat beper king van die vrijheid betekent, zoals wij die zelf in het verleden hebben beleefd. Er bestaan geen verboden om van bepaalde opvattingen te ge tuigen de conflicten ontstaan over de vorm waarin men die kan uiten." „De noodzaak om zich te houden aan spelregels beschouwen velen blijkbaar als een aantasting van de vrijheid zelf. Men zou beter begrip moeten aankweken voor het feit, dat het in acht nemen daarvan juist noodzakelijk is voor het behoud van die vrijheid. Aan de andere kant moe ten zij, die met het handhaven van die spelregels zijn belast, er begrip voor hebben dat de jeugd zich graag fel en direct uitspreekt over alle mo gelijke strijdvragen ook al zijn ze anders dan de vroegere." Moet er iets worden „gedaan" aan de verhouding tussen politie en pu bliek? Als minister heeft burgemees ter Samkalden gezegd, dat de weten schap dit probleem 'zou moeten bestu deren.' Een groot algemeen onderzoek over de totaliteit achtte hij ondoen lijk. Wel zouden afzonderlijke aspec ten in aanmerking komen voor nade re studie. De initiatieven hiervoor moeten worden genomen door de uni versitaire wereld. „Het maakt ook een objectievere indruk als niet de overheid zelf zich gaat uitspreken over een overheidsdienst bij uitstek als de politie." Het verheugde prof. Samkalden als bewindsman, dat burgemeesters in het openbaar aan de gemeente raad mededelingen willen doen over het politiebeleid. Amsterdam rekent erop, dat hij deze opvatting, nu hij zelf burgemeester is, trouw zal blijven. Hoewel provo zichzelf heeft opgehe ven, zullen de tot deze groep beho rende jongeren de nieuwe burgemees ter toch ook graag herinneren aan zijn uitspraak: „Ik ben geweldig voor terreinen, waar men happenings kan houden zonder anderen te hinderen." Als minister heeft hij ook gezegd, dat het moeilijk is alle jongeren te van gen onder één noemer, en: „Ik ge loof, dat er moet worden gezocht naar de oorzaken van hun gedragin gen." Hij dacht indertijd ook aan meer preventieve maatregelen op het ge bied van sport en recreatié. Ook op dit punt zal prof. Samkalden dus wel eisen hebben gesteld alvorens zijn benoeming te aanvaarden. „De ont wikkeling en opleiding van de tegen woordige jeugd" aldus heeft hij in dit verband eens opgemerkt „vol trekt zich vooral in het milieu van de grote stad; wij namen vroeger even de fiets en waren dan buiten."

Digitale periodieken - Gemeentearchief Veenendaal

De Vallei | 1967 | | pagina 6