BERGING MET BALLETJES IN STILLE BAAI
Wrak (onder ijsberg) voor
Groenlandse kust door
Nederlanders gelicht
1GARNETT EN
i RIVA TONEN
NIEUWE
1 CREATIES
Rassenrellen
in V.S. kregen
ander accent
R
Goede stimulering van de
badpakkenverkoop
MENS ZAL ZICH NIET EINDELOOS
BLIJVEN VERMEERDEREN
A TL ANT IS"
GEVONDEN
OP GRIEKS
EILANDJE
GETREITERD
VANWEGE
HUIDSKLEUR
Katten zonder
staart op Man
Dertig meter
EMANCIPATIE
ZWAARTEPUNT
(rrrnmMww^*"^'wrmrrmmrrrrrrmrmrnnrrnfrrrmmmnnrrrrrmrrrrmrrrrrrmrmmmnrrnrmrrrnrrnrrrrrrmrrrrrrrrrrrrrmrmnnr9nrrnnrnmrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrr/mrrfrrrmmmrrnnnrmrrrr/rrrrrrrrrrrrrrrrrr/rrrrr//rrrrrrnmrmmr^
m
,-;r
ÜSBERGEN, rondgeslepen rotsen en een zon die het volle etmaal boven
de einder bleef, vormden de afgelopen weken het decor van een
wm.
unieke operatie door Nederlandse bergers.
In de baai van Sukkertoppen, 'n
verstilde nederzetting aan de west
kust van Groenland, voerden 26
mannen van Van den Tak's Ber
gingsbedrijf in Rotterdam een strijd
tegen de eenzaamheid en tegen het
wrak van de Deense vrachtvaarder
Martin S, die sinds anderhalf jaar
in zijn graf lag op 35 meter onder
de waterspiegel. Hoofduitvoerder
Willem Moerkerk (45) en zijn man
nen maakten geschiedenis door het
schip van deze kolossale diepte
naar boven te brengen met behulp
van polystyrene balletjes.
De hefkracht van het bergingsvaar
tuig Bever (honderd ton) en van de bok
Arend (210 ton) in mei door Smit-sle
pers naar Sukkertoppen gebracht
zouden onvoldoende zijn geweest om
de Martin S te lichten. Het schip woog
onder water 1700 ton. Het verschil werd
overbrugd door de polystyrene balle
tjes, waarvan slechts honderdtwintig
ton nodig was. In de oorspronkelijke
staat lijken ze op minuscule glinsteren
de kraaltjes. Zodra ze met stoom wor
den verhit krijgen ze vijftig maal hun
eigen volume en ontwikkelen een onge
kend groot drijfvermogen.
npwee geleerden van het Oceanogra-
X fisch Instituut te Woodshole bij
Boston (Massachusetts) hebben op het
Griekse eiland Thira, 80 km ten noor
den van Kreta, een stad uit de Oudheid
blootgelegd, die onder een tien tot vijf
tien meter dikke laag vulkanische as
was begraven en waarvan de inwoners
een hoge beschaving moeten hebben
gehad.
De gebouwen bestaan uit twee of drie
etages. Zij zijn bijna ongeschonden be
waard gebleven, ook het hout. Waar
schijnlijk heeft de stad 30.000 inwoners
geteld, er zijn geen mensenbeenderen
gevonden, zodat wordt aangenomen,
dat de bewoners destijds tijdig zijn ge
vlucht. Het onderzoek, dat nog onge
veer tien jaar zal duren, wordt op tien
miljoen dollar per jaar geschat. Het
vermoeden bestaat dat men hier te
doen heeft met Atlantis, waarvan Pla
to verhaalt
Via gaten in de scheepswand werden
de balletjes in de ruimen van de Mar
tin S gepompt. De bergers wisten van
tevoren dat de opwaartse druk zo
krachtig zou zijn dat het dek zou kun
nen scheuren. Daarom waren zware sta
len balken met trekhaken over het dek
bevestigd, een karwei waarmee tien dui
kers dagenlang op meer dan dertig me
ter diepte bezig waren.
Toen alle balletjes in de ruimen wa
ren gepompt, namen de bok en het ber
gingsvaartuig de Martin S in de takels
en kwam het 4500 brt metende schip
bijna zonder moeite boven water. De
Bever had eerst een monster van een
ijsberg boven het wrak weggesleept.
Het gevaarte was tijdens een
sneeuwstorm de haven ingewaaid en
versperde de bergers de weg.
Het succes van de ber-
ging-met-de-balletjes is behalve aan
de mannen van Van den Tak te danken
aan de Deense beroepsuitvinder Karl
K0yer, die dit systeem ontwikkelde.
Het gebruik van polystreen bracht Van
den Tak bovendien ir. een sterke con
currentiepositie tegenover Canadese,
Duitse en Zweedse bergers, die een
vloot van bokken naar Groenland had
den moeten overbrengen.
Het is met rassenrelletjes als met de
dodelijke ongelukken in de maandags
krant. Op een mooie zondag hebben
misschien wel een paar honderdduizend
Nederlanders hun huis verlaten, hebben
zich vermaakt op strand en hei, in bos
en speeltuin. Dat staat niet in de krant
het is immers geen nieuws. De men
sen die in de drukte de dood vinden,
die vormen nu eenmaal nieuws, die ko
men dus in de krant. Zij vormen de
naargeestige en negatieve begeleiding
van een positieve zaak: de mogelijkheid
voor die honderdduizenden om recrea
tie te vinden.
Zo is het met de rassenrellen ook.
Het zijn andere rellen dan zes jaar
geleden.
Ten eerste barstten de conflicten toen
vooral uit in de zuidelijke staten waar
een arm, zwart landarbeidersproleta-
riaat geen redelijke kans in het leven
kreeg: Alabama, Louisiana, Mississip
pi. Of in Harlem, toen nog een getto. Nu
komen de meeste conflicten voor in
Chicago, in Los Angeles, in Cincinnati;
in industriesteden waarheen de negers
bij honderdduizenden zijn getrokken om
zich een nieuw bestaan op te bouwen.
De rellen van toen waren wanhopige
uitingen van maatschappelijk rechtelo
zen. De rellen van nu zijn uitingen van
onvrede van mensen die al een en an
der hebben bereikt maar die in vele
opzichten terecht vinden dat hun
emancipatie te langzaam gaat.
Toen was er de strijd over de vraag
of een negerkind wel naar een school
mocht waar blanke kinderen op gingen.
Die strijd is goeddeels gestreden. Over
al in de Verenigde Staten echt niet
alleen in Washington of New York
ziet men blanke en zwarte kinderen sa
men op schoolreisje, samen base ball
spelen, samen musea bezoeken. In Ala
bama en Mississipi zal dit minder vaak
voorkomen dan in Virginia of Illinois,
maar ook daar begint het, aarzelend.
Nu gaat de strijd veeleer om de gelijk
heid van kansen na die schooljaren.
Een man als Stokely Carmiihael, een
der felste negerleiders van de laatste
tijd, vele malen agressiever en ook
onbekookter dan een man als ds.
Martin Luther King, gaat uit van de
suprematie der negers die volgens hem
ROME Enige Italiaanse mode
huizen hebben afgelopen week in Ro
me hun najaars- en wintercollecties
getoond. Bij Eleanora Garnett trok de
de aandacht o.a. een rode wollen man
tel met opgestikte zakken, gecomple
teerd met lang gepluimde kraagmuts.
De ontwerper Riva bracht onder
meer opvallende creaties op het gebied
van de cocktail-japonnen. De foto
rechts toont er een bestaande uit een
zilverkleurige ondergrond, die geheel
met zalmkleurige veren bedekt is. Ook
de bijbehorende kousen zijn zilverkleu
rig.
Zal de wereldwerkelijk over enige
tien tallen jaren zo overbevolkt zijn dat
er voor de dan levende miljarden
mensen onvoldoende voedsel is? Met
dit schrikbeeld zijn de meeste mensen
de laatste jaren vertrouwd geraakt. Er
gaat bijna geen dag voorbij of in kran
ten en in radio- en -televisieuitzendin-
gen krijgt dit schrikbeeld aandacht.
Het is afwisselend opgedoken en weer
verdwenen sedert 1798, toen Robert
Malthus zijn beroemde boek „Essay on
the principle of population" (Verhande
ling over het bevolkingsvraagstuk) pu
bliceerde. De theorie van Malthus had
als grondslag dat bevolkingsgroei ge
vaarlijk en ongewenst was. Het akelige
aan de bespiegeling van Malthus was
dat volgens hem alleen hongersnoden,
epidemieën en oorlogen de gevaarlijke
bevolkingsgroei zouden kunnen afrem
men.
Nu schijnt de pil uitkomst te moeten
brengen en zoekt men het in verbeterin
gen van landbouwmethoden in gebie
den waar men de grootste bevol
kingsaanwas vreest. Niet iedereen ech
ter ziet in deze cultuurpessimistische
wereld de toekomst zo donker in.
Prof. Roger Revelle, hoofd van het
centrum voor bevolkingsvraagstukken
van de Harvard-universiteit, is een van
degenen die het hoofd koel willen hou
den. Hij gelooft niet dat wij van de cij
fers over bevolkingsaanwassen een een
voudige rekensom mogen maken.
In een vraaggesprek, dat het Ameri
kaanse tijdschrift International Science
and Technology dezèr dagen publiceer
de, heeft prof. Révelle er op gewezen
dat wij de dierenwereld maar eens moe
ten bestuderen. Die houdt zich hele
maal niet aan de wetten van Malthus.
Als er geen natuurwetten werkzaam
waren geweest, die in de dierenwereld
de bevolkingsaanwas voortdurend bin
nen de perken hielden, zouden de die
ren lang geleden alle leven op aarde
hebben verstikt door hun aantallen.
Mensen, aldus prof. Revelle, worden,
anders dan dieren, niet alleen geleid
door instincten. Zij kunnen tot op zeke
re hoogte de natuur beheersen door
hun verstand te gebruiken. Wie denkt
dat de mens zich eindeloos zal blijven
vermeerderen, begaat volgens hem de
vergissing dat mensen nu eenmaal geen
bacteriën zijn. Sedert de tijd, in het
grijze verleden, van de opkomst van de
landbouw heeft de mens geleerd zijn
groei in getal af te stemmen op de
beschikbare hoeveelheden voedsel.
In het verleden, aldus prof. Revelle,
was het kindertal per gezin altijd zeer
groot in tijden van grote kindersterfte.
Dat is in primitieve samenlevingen,
waar de geneeskundige verzorging
slecht is of ontbreekt en waar de econo
mische onzekerheden van het leven
zeer groot zijn, nog altijd zo. Vandaar
dat het kindertal van Eskimogezinnen
zo ver boven het gemiddelde ligt. Zo
dra het voortbestaan van de groep in
gevaar komt, zal het aantal kinderen
per gezin groeien. Een stijgende wel
vaart gaat gepaard met een daling van
de gemiddelde gezinsgrootte. In de Ver
enigde Staten is het gemiddelde aantal
geboorten na de oorlog flink gezakt. In
1957 was het 26 per duizend mensen;
thans is het achttien per duizend.
Eigenlijk 'is dat geen goede maatstaf,
vindt prof. Revelle. Een betere zou zijn:
het aantal geboorten per duizend
vruchtbare vrouwen. Dat aantal is aan
geheel andere schommelingen onderhe
vig.
ASSENRELLETJES zijn weer aan de orde van de dag. En naarmate de
zomer heter wordt in de Verenigde Staten zullen er nog wel meer komen.
Betekent dit, zoveel jaren nadat de regering te Washington uitdrukkelijk de
negers gelijke burgerrechten gaf, een bewijs voor Amerikaans farizeïsme op dit
stuk?
Ons antwoord hierop is; Neen. In de zes jaren dat wij niet in de Verenigde
Staten waren zijn op het stuk van de verhouding tussen blanken en negers ver
anderingen gekomen die wij nauwelijks voor mogelijk hadden gehouden.
lichamelijk en geestelijk meer in hun
mars hebben dan de blinken. Onlangs
betoogde Herbert Ottley, een leraar-ne
gerleider, dat integratie van het onder
wijs eigenlijk geen doel van betekenis
meer is want „onze zwarte onderwijzers
en leraren zijn volkomen mans om onze
kinderen een goede opleiding te geven
zonder hulp of medewerking van blin
ken." En een andere negerleraar, dr.
Alvin Poussaint, zei: „Wie zwart is, is
exclusief. Er is geen enkele reden waar
om we ons zouden aansluiten bij de
blanke gemeenschap om onze doelein
den te bereiken."
Dat zijn wel heel andere klanken dan
zes jaar geleden!
„Het gaat niet meer om de status in
de samenleving, het gaat om onze oplei
ding, om onze kennis", dat is nu de
slagzin geworden. Relletjes zullen er nog
jaren blijven maar als begeleirings-
verschijnsel van een ontwikkeling die
zeer ten gunste van de negers is.
In Philadelphia waren wij aanwezig
bij de uitreiking van de William Penn-
medaille een zeer hoge onderschei
ding aan de negerpredikant dr. Leen
Sullivan. Deze onderscheiding van de
Kamer van Koophandel, eerder ten
deel gevallen aan mannen als George
Marshall en Charles Wilson, ging voor
het eerst naar een neger. Sullivan - een
menomenaal spreker - is de man die
een organisatie heeft gesticht om ne
gers (en ook Puerto-Ricanen) zonder
vakkennis te helpen aan een opleiding
en aan werk. Hij sprak 'n zaal toe met
meer dan duizend, zeer overwegend
blanke, zakenlui. En hij geselde ze met
zijn woorden.
„We zullen het zélf doen", zei hij.
„Wij moeten het zelf doen, omdat jullie
er te weinig aan hebt gedaan. En we
gaan door, we gaan straks onze eigen
bedrijven stichten met de door ons op
geleiden. En ik zie de tijd komen dat
wij ook ongeschoolde, arme blanken zul
len gaan opleiden, zodat zij een mens
waardige plaats in de samenleving zul
len gaan innemen". De zaal ook het
blanke deel klapte als razend... On
derhand heeft Sullivans organisatie, be
gonnen in een oude, gammele gevange
nis, alleen in Philadelphia drieduizend
mannen en vrouwen opgeleid voor uit
eenlopende beroepen en ook aan werk
geholpen. Duizenden staan op de wacht
lijst.
Sullivan zo ugeen goede Amerikaan
zijn geweest want dat zijn de negers;
anti-Amerikanen en communisten treft
men heel weinig onder hen aan als
hy ook niet had gezegd: „Alleen al in
Philadelphia wordt door deze actie acht
miljoen dollar per jaar toegevoegd aan
de koopkracht, en de Staat bespaart
zich nu een miljoen dollar die anders
weggegaan zou zijn aan steun". En: „Ik
geloof in het systeem van het vrije on
dernemen, ik egloof dat dat 't machtig
ste systeem is voor het economisch wel
zijn van de mensheid."
Het rassenprobleem wordt trouwens
in zijn geheel meer een probleem van
economie dan van kleur. Niet langer
ligt het zwaartepunt van de strijd der
negers in ageren tegen de blanke grond
bezitters in het zuiden die „de zwarte
ex-slaven onder de duim willen hou
den", neen: er is een competitie tussen
blanke en zwarte werknemers in de gro
te steden van middenwesten en noord
oosten aan de gang. Blanke arbeiders
voelen zich bedreigd door de opmars
van steeds grotere aantallen negervak-
lui
Nieuwe moeilijkheden dus, zeker.
Maar moeilijkheden als exponenten
van een ontwikkeling.
Nog jarenlang, denken wij, zullen van
tijd tot tijd berichten verschijnen over
rassenrelletjes, over onlusten.
Er zullen nog doden vallen, er zal nog
veel verbittering blijven. Nog heel lang.
Want er is in de Verenigde Staten een
langzaam, bitter, moeilijk proces gaan
de.
Maar... het is gaande.
En dat is de hoofdzaak.
LONDEN. Een jongen van
negen jaar in Hednesford, een plaats
in het Engelse Staffordshire, boent
zich elke avond met een borstel. H\j
hoopt op die manier een blanke huid
te krijgen. Deze jongen, David Tur
ner en zyn zusje van tien, Jeanette,
zyn de enige negerkinderen in
Hednesford. Ze worden er onbarm
hartig getreiterd vanwege hun zwar
te huidskleur.
Deze kinderen worden als pleeg
kinderen grootgebracht by Engelse
ouders die nu van plan zyn het
plaatsje te verlaten. Ook zy worden
lastig gevallen. De kinderen worden
vaak door oudere kinderen achterna
gezeten met een katapult. Het echt
paar heeft al verscheidene dreigbrie
ven ontvangen.
De staartloze katten van het eiland
Man zijn nu wereldbekend. Toch is dat
niet altijd zo geweest. Er was enige
jaren geleden zo weinig belangstelling
voor deze merkwaardige poezen, dat
zij dreigden uit te sterven. Omdat de
regering van het eiland Man deze in
Europa unieke diersoort niet verloren
wilde laten gaan, werd besloten een
kattenfokkery te openen.
Dat initiatief had succes en na ver
loop van tijd werd de kat zo beroemd,
dat de fokkerij niet aan de vraag kon
voldoen. De poezen zijn nu over de ge
hele wereld te vinden. Op tentoonstel
lingen op de gehele wereld behalen ze
geregeld hoge prijzen.
Als u de katten zonder staart wilt
bekijken, kunt u terecht bij de fokkerij
in Noble's Park, Douglas. Zo u er een
zoudt willen bezitten, houd er dan re
kening mee, dat er een lange wacht
lijst is. U bent niet de enige....
TOKIO: De verkoopsters op de afdeling badpakken van een warenhuis in de Ja
panse hoofdstad dragen de kostuumpjes zelf om de verkoop te stimuleren. Naar
het schijnt, heeft de nieuwe verkoopactie succes opgeleverd.
