Turkije opnieuw getroffen
door hevige aardschokken
Maanonderzoeker wil
liever op aarde blijven
Minstens 100 doden en
evenveel gewonden
Brits parlement keurt
defensiepolitiek goed
DE GAULLE'S DADEN EN GEVOLGEN
BELGISCHE ECONOMIE
GROEIT (NOG) TRAAG
R ODE HAAN KRAAIT IN U
RAMPGEBIED GEDEELTELIJK VAN
BUITENWERELD AFGESLOTEN
Rus kon het voorlopig
met instrumenten af
<B>
Bomaanslagen
in Hongkong
Oorlogskabinet
in syrie
Conservatieven krachtig in oppositie
NADER
BESCHOUWD
Ford samen
met Willys
Overland
Biafranen
gijzelen
B.P.-directeur
B.N.P. dit jaar slechts 2 procent
Achttien mensen
door gifgas
omgekomen
Bom gevonden
in Montreal
Ideaal voor mannen
die nog moeten rijden
en niet van zoete
drankjes houden
KROMMENIE
VIIMYL
ISTANBOEL (Reuter, UPI). Voor de tweede maal
binnen een week is Turkije door een zware aardbeving
getroffen. Het zag er gisteren naar uit, dat het aantal
slachtoffers dat van de eerste ramp, die zondag ruim tach
tig mensenlevens eiste, verre zal overtreffen. Gisteravond
waren al tenminste honderd doden en evenveel gewonden
geteld.
SLAPEN
VREES
PLAN
karnemelk: koele drank, frisse drank, blanke drank, zomerdrank
Voor maar 45 cent per echte liter en nog thuisbezorgd ook.
VRIJDAG 28 JULI 1967
Het gebied in Turkije, waar bij een nieuwe aardbeving een groot aantal slacht
offers is te betreuren.
Van onze redacteur wetenschappen
LONDEN „Ik blijf toch maar lie
ver met beide benen op de grond, hier
op aarde." Dit zei gisteren de Russische
maanonderzoeker A. I. Lebedinsky heel
openhartig, toen hem de vraag was
gesteld of htf graar zou zien, dat zjjn
laboratorium werd overgebracht naar
de maan.
„Wij kunnen voorlopig de maanbo-
dem nog wel met instrumenten onder
zoeken", zei de Rus in een mengsel van
Engels en Duits. Hij wilde zich echter
niet uitlaten over de vraag, of dat bete
kende dat de Sowj et-Unie weinig haast
had met het zenden van kosmonauten
naar de maan.
Een andere Rus, V. V. Parin, liet
blijken, dat het verongelukken van de
Rus Komarof in het ruimteschip Sojoez
een harde les voor zijn land was ge
weest. Hij betoogde in het jaarlijks con
gres van COSPAR, de internationale
commissie voor wetenschappelijk onder
zoek van de wereldruimte, dat tijdens
een tocht door de wereldruimte van
een bemand ruimteschip alles draait
om-dervraag of de bemanning goed kan
werken.
Sedert de tocht om de aarde van
Gagarin in de Wostok 1 hebben de Rus
sen de wereld steeds voorgehouden, dat
hun bemande ruimteschepen volmaakt
waren en zo voortreffelijk automatisch
werden bestuurd, dat de inzittenden ei
genlijk niets behoefden te doen. Van
daar dan ook, dat zij een vrouw Walen-
tina TeresjkoWa, opnamen in de ploeg
van Russische ruimtevaarders.
Bij de voorbereiding van vluchten
van lange duur door de wereldruimte,
zei Parin, is de apparatuur die de inzit
tenden in leven moet houden, van zeer
grote betekenis. Die moet feilloos wer
ken, omdat anders de inzittenden hun
taken niet goed kunnen uitvoeren.
Daarbij zullen zich grote moeilijkhe
den voordoen, zei hij, omdat het haast
onmogelijk is een automatisch werkend
systeem te ontwerpen, waarmee de zeer
geringe veranderingen kunnen worden
ontdekt in de lucht in het ruimteschip.
Het zijn juist die zeer geringe verande
ringen in de samenstelling van de lucht,
die op den duur nadelige gevolgen kun
nen hebben.
Dat houdt in, aldus Parin, dat het
ruimteschip moet worden voorzien van
advertentie
1
meetapparatuur die zeer gevoelig is en
allerlei medische gegevens over de inzit
tenden per radio naar de aarde moet
seinen. Dat was een nieuwe visie, to
taal in tegenstelling tot de oude
Russische opvatting, dat alles wat men
nodig had in een bemand ruimteschip
een kastje met een paar drukknoppen
was.
Lebedinsky zei, dat de ontdekkingen
die de ruimtevaartwetenschappen nu
opleveren even belangrijk kunnen zijn
voor de samenleving van morgen als
indertijd de ontdekkingen van de be
roemde Amerikaanse natuurkundige
Isaac Newton, dat waren geweest.
De wetten van Newton, zei hij, brach
ten de wetenschap van zijn tijd een
reuzensprong vooruit en de samenle
ving plukte daar de vruchten van. Zo'n
reuzensprong vooruit is thans opnieuw
mogelijk indien zoveel mogelijk
mensen begrijpen, dat ruimtevaart in
feite meer is dan alleen maar de specta
culaire tochten van bemande ruim
tescheepjes om de aarde.
„Er zijn ook in de Sowjet-Unie veel
mensen, die het onderzoeken van de
wereldruimte maar pure onzin vinden",
zei Lebedinsky. „Maar die mensen zijn
even slecht op re hoogte als degenen
in het Westen, die daar ook zo over
denken."
advertentie
IETS NIEUWS OR DE VLOER? I
De jongste aardbeving deed zich voor in het bergachtige oostelijke deel van
Turkije. De verbindingen in het gebied, die normaal toch al slecht zijn, vielen
als gevolg van de aardbeving helemaal uit. Daardoor kwamen berichten over
de ramp slechts druppelsgewijs in Istanboel binnen.
In de oostelijke provincies Erzincan
en Toenceli werden naar schatting hon
derd dorpen door de aardbeving ge
troffen. Twee drieduizend huizen en
andere gebouwen werden vernield. De
dorpen Karagol, Tercan en Poeloemoer
zouden het zwaarst zijn getroffen.
Veel dorpelingen lagen al in bed, toen
ze woensdagavond negen uur, plaatse
lijke tijd, werden opgeschrikt door de
eerste schok. De boerenbevolking in de
dorpjes kruipt vroeg onder de wol om
dat de meeste huizen geen elektrische
verlichting hebben.
De grootste schade werd echter aan
gericht door de tweede schok, die zich
donderdagmorgen vroeg om ongeveer
half vier plaatselijke tijd voordeed. Pas
uren later bereikten de eerste berichten
over de ramp in het afgelegen gebied
de buitenwereld.
Het getroffen gebied is maar goed 150
kilometer verwijderd van de streek
rondom de stad Varto, waar amper een
HONGKONG De politie heeft
woensdag een terrorist doodgeschoten,
terwijl communistische bommen ont
ploften in geheel Hongkong en benden
door de stad zwierven en taxi's, bus
sen en andere auto's in brand staken.
In de avond telde de politie acht
bomaanslag in een hernieuwing van
terroristische aanvallen na b\jna een
week van betrekkelijke rust.
Terroristen brachten een dubbeldek
ker tot staan met een bom. De chauf
feur en een passagier werden gewond.
Andere terroristen smeten bommen
naar een auto van het Britse leger, die
een bus begeleidde door een andere
ongunstige wijk. Een soldaat werd ge
wond.
De politie gebruikte traangas, de
gummistok en wapens om de benden
van communistisch gezinde Chinezen,
die bussen, auto's en taxi's aanvielen
en in brand staken, uiteen te drijven.
Eerder hadden communistische ter
roristen een tijdbom gelegd bij een
tramhalte, waardoor negen wachtende
mensen gewond werden. Drie van de
ernstig gewonden waren kinderen.
Bomdeskundigen van de politie heb
ben een half dozijn bommen gedemon
teerd, die aan straatlantaarns, trottoir
hekken en voetgangersborden hingen.
jaar geleden 2500 Turken bij een aard
beving om het leven zijn gekomen.
De streek die gisteren werd getroffen,
ligt halverwege Ankara en de Perzische
grens. Eenheden van het Turkse leger
en reddingsploegen begaven zich op weg
naar het rampgebied. Men vreesde, dat
ze een groter aantal slachtoffers zou
den moeten melden dan aanvankelijk
was bekendgemaakt.
De Turkse premier, Soeliman Demi-
ral, die op het punt stond naar Perzië
te vliegen voor besprekingen met de
sjah en de Pakistaanse president, Ajoeb
Khan, stelde zijn reis uit om een be
zoek te kunnen brengen aan het ge
troffen gebied.
Turkije is in het verleden al vaak
door aardbevingen getroffen. Het land
ligt op een zogenaamde breuklijn, waar
door zich voortdurend aardschokken
voordoen. Als gevolg daarvan zijn deze
eeuw al meer dan veertigduizend Tur
ken om het leven gekomen. De zwaarste
ramp was die van 1943 in het gebied
van Kastamonoe in het noorden, die
vierduizend levens eiste.
FONTAINEBLEAU Brandweerlieden
bestrijden een brand, welke opnieuw
is uitgebroken in Mil'Iy la Foret in het
hartje van het bos van Fontainebleau,
een geliefd oord van vele Parijzenaars,
die naar buitenlucht snakken. Uit
Frankrijk worden meer bosbranden
gemeld.
BEIROET (AP) Binnen drie dagen
zal in Syrië een oorlogskabinet worden
gevormd. De eerste taak ervan zal zijn
de gevolgen van de „Israëlische agres
sie" uit te wissen. Dat wist het Syri
sche dagblad Al Moharrer gisteren te
melden.
Volgens de krant zou het huidige Sy
rische staatshoofd, dr. Nouredin Atassi,
premier worden. De premier, Joessef
Zayyen, zou plaatsvervangend eerste
minister worden
BRUSSEL. De groei van het Bel
gische nationale produkt zal dit jaar
vermoedelijk niet meer dan twee pro
cent bedragen, tegen 2,7 procent in
1966, zo verklaart het jongste conjunc
tuurrapport van de Belgische centrale
raad voor het bedrijfsleven en de na
tionale arbeidsraad.
De vertraging van de economische
expansie, die eind 1964 inzette, gaat
nl. nog steeds voort, aldus het rapport.
De groei van het B.N.P. (op basis van
constante prijzen berekend) is geleide
lijk aan gedaald van 6,6 procent in
1964 tot 3,5 procent in 1965 en 2,7 pro
cent vorig jaar.
Het rapport merkt op, dat de nieuwe
kredietaanvragen voor produktieve be-
LONDEN Met 297 tegen 230 stemmen en veel onthoudingen van Labourleden,
heeft de Britse Labour-regering gisteravond de onderschrjjving door het parle
ment verkregen van een nieuwe defensiepolitiek, waaronder terugtrekking van
Britse strijdkrachten uit het Verre Oosten binnen acht jaar onder ogen wordt
gezien.
De meerdèrheid van de regering van
67 stemmen was ver beneden de alge
mene marge van 96 stemmen in het La
gerhuis. Een onbekend aantal linkse
Labourleden die de Britse troepensterk
te ten oosten van Suez nog sterker wil
inkrimpen, had zich duidelijk van stem
ming onthouden.
De stemming kwam na een bedat van
zes uur waarin de Conservatieve oppo-
IN de hele wereldpers wordt veront
waardigd geschreven dat het optreden
van de Gaulle in Canada nog nooit is
vertoond in de wereldgeschiedenis. Dat
is niet helemaal waar. Natuurlijk, de
geschiedenis herhaalt zich nooit hele
maal gelijk, maar de redevoering van
de Gaulle in Canada doet toch wel
sterk denken aan de redevoering die
keizer Wilhelm II in maart 1905 in Tan-
ger hield.
Ook in maart 1905 was de hele we
reld verbijsterd over de tactloosheid en
de brutaliteit van een staatshoofd dat
zich op vreemde bodem met de binnen
landse politiek had bemoeid.
Het is echter geen vraag, welke woor
den meer invloed zullen hebben op de
loop der geschiedenis. De woorden van
keizer Wilhelm waren het voorspel tot
de Eerste Wereldoorlog. De woorden
van de Gaulle zullen slechts als slecht-
geplaatste anekdote in de geschiedenis
een plaats krijgen.
KEIZER Wlilhelm II meende in
maart 1905 in Noord-Afrika wereldpoli
tiek te bedrijven door de Marokkanen
tot de vrijheid op te roepen. Dat lijkt
nu een nobel streven, maar zestig jaar
geleden was het politiek denken nog
niet zo ver, en Wilhelm sprak niet als
een vooruitziend vorst, want hij wilde
zelf alle koloniale graantjes meepikken,
die er in Afrika maar te vinden waren.
Aan het eind van de vorige eeuw
waren Frankrijk en Engeland driftig
bezig koloniën te vestigen in Afrika.
Een Engelse expeditie onder leiding
van lord Kitchener trok dwars door
Afrika van zuid naar noord, op alle
belangrijke punten de Engelse vlag
plantend. De Fransen waren ook bezig
met een veroveringstocht door Afrika
deze expeditie liep van west naar
oost.
Volgens de wetten van de logica
moesten de beide expedities elkaar er
gens ontmoeten. Dat gebeurde dan ook:
in september 1898, in het klein Soeda-
nese plaatsje Faieda. De Franse expedi-
ti onder leiding van kapitein Mar-
chand had in de zomer van 1898 Fasjo-
da bereikt en daar de Franse vlag ge
hesen. In september 1898 kwamen de
Engelsen in Fasjoda aan en zij hesen
tegenover het Franse kamp de Engelse
vlag.
Een oorlog tussen Engeland en Frank
rijk scheen onvermijdelijk, maar er
kwamen koortsachtige onderhandelin
gen en een maand later gaven de
Fransen toe: op 3 november 1898 werd
"ll&lli
kapitein Marchand door zijn regering
naar Frankrijk teruggeroepen. Na enke
le maanden kwam er in maart 1899 een
overeenkomst tussen Frankrijk en En
geland tot stand, waarin de koloniën in
Afrika werden verdeeld.
DUITSLAND was buiten deze rege
ling gehouden en keizer Wilhelm, die
in zijn tijd even als de Gaulle nu
meende dat de wereld slechts om hem
behoorde te draaien, vond dat hij daar
wat aan moest doen.
Hoewel keizer Wilhelm niet zo erg
veel heil zag in koloniaal bezit, vond
hij toch dat men Duitsland niet mocht
passeren als men een werelddeel aan
het verdelen was.
Wel kwam er enkele jaren na Fasjo
da een verdrag, waarin onder meer
werd bepaald dat de handelsbelangen
van alle Europese landen in de Afri
kaanse koloniën zouden worden ge
waarborgd, maar Wilhelm wilde méér.
Hij wilde vooral een wig drijven tussen
de Britse en de Franse samenwerking.
Met Engeland voelde hij zich zoals
de Gaulle nu met Duitsland verbon
den in een soort liefde-haat verhou
ding. Voor Frankrijk was Wilhelm
bang, want in 1872 had Duitsland de
Franse provincie Elzas-Lotharingen in
gepikt en nog steeds werd aan het be
gin van deze eeuw iedere redevoering
in het Parijse parlement besloten met
de zin: „Overigens ben ik van mening
dat Elzas-Lotharingen bij Frankrijk
dient terug te keren."
In 1905 toen de Fransen grote moeite
hadden bij het pacificeren van de hun
toevertrouwde kolonie Marokko, stapte
keizer Wilhelm tijdens een vakantiereis
in Tanger aan wal. De Duitse keizer
hield er een redevoering, waarin hij
uitriep, dat Marokko zelfstandig moest
blijven en dat hij, Wilhelm, de sultan
van Marokko als onafhankelijk heerser
beschouwde.
IN tegenstelling tot het wangedrag
van de Gaulle, was de redevoering van
de Duitse keizer niet het idee van Wil
helm zelf geweest Hij voelde in feite
niets voor de politieke escapade, maar
hij was ertoe overgehaald door militai
re en politieke autoriteiten in
Duitsland, die speelden met de gedach
te aan een oorlog tegen Frankrijk.
De woorden van Wilhelm in Tanger
veroorzaakten een wereldcrisis. Het eni
ge antwoord leek een oorlogsverklaring
van Frankrijk. Na intensief diploma
tiek verkeer kwam er echter een jaar
later een internationale conferentie in
het Spaanse plaatsje Algeciras, waarbij
tot Duitslands ontzetting bleek, dat het
Tangerincident de banden tussen Enge
land en Frankrijk slechts nauwer had
aangehaald.
Duitslands politiek in Tanger, die al
lerwegen verbazing en verontwaardiging
had opgeroepen, had schipbreuk gele
den. Wilhelm probeerde het enkele ja
ren later nog eens. Op 1 juli 1911 ging
op de rede van Agadir de Duitse kanon
neerboot „Der Panther" voor anker,
naar Duitsland verklaarde „om de
Duitse onderdanen in het rumoerige
Marokko te beschermen". Er woonden
echter geen Duitsers in Agadir en nog
duidelijker dan in 1905 sloten Frank
rijk en Engeland zich aaneen om de
Duitse „wildernis-politiek" te
weerstaan.
DE gevolgen van de Gaulles woor
den in Canada zullen nooit zo verstrek
kend kunnen zijn als de gevolgen van
Wilhelms daden. Als de verbazing wat
is weggeëbd, zal de wereld van nu wat
meewarig glimlachen om het potsier
lijke gedrag van een man die dacht
groot te zijn.
Frankrijk is trouwens niet meer in
staat om de wereldpolitiek zo te
beïnvloeden, als keizer Wilhelm dat
nog kon aan het begin van deze eeuw.
De manoeuvres van Wilhelm II voer
den rechtstreeks naar de Eerste We
reldoorlog en naar het einde van
Europa als centrum van de wereld.
De Gaulle gedraagt zich, alsof Euro
pa nog steeds het wereldcentrum is
en omdat in zijn ogen Frankrijk het
centrum van Europa is, is Frankrijk
dus het centrum van de wereld
De woorden en daden van keizer Wil
helm staan in de geschiedenisboekjes
vet gedrukt, als het voorspel tot het
omverwerpen van een wereld en van
een beschaving.
De woorden en daden van de Gaulle
zullen in kleine lettertjes worden ge
drukt, als de tragische uitingen van een
man, die volkomen buiten zijn tijd leef
de.
sitie de regering uitdaagde en vroeg
wat zij zal doen als de politiek oneven-
wichtheid in Zuidoost-Azië na 1975
blijft bestaan.
Premier Wilson verklaarde voor het
roerige Huis: „Wij zijn van plan ons in
het midden van de jaren 70 terug te
trekken en ik ben van mening dat lan
ge ervaring bewezen heeft dat een te
rugtrekking te lang uitstellen de weg is
om instabiliteit in een gebied te veroor
zaken".
Het doel van de regering bij het her
zien van de defensiepolitiek is de Britse
strijdkrachten in Singapore en Maleisië
in te krimpen met 50 procent in het
begin van de jaren 70, terwijl alle
strijdkrachten met een vijfde vermin
derd zullen worden.
De doelstelling heeft president John
son en de regeringsleiders in Australië,
Nieuw>-Zeeland en Zuidoost-Azië ver
stoord. Zij hadden gehoopt, dat Enge
land voor onbepaalde tijd sterk in dat
gebied zou blijven.
De minister van Defensie, Denis Hea-
ley stelde het huis op dit punt gerust.
Hij zei, dat de inkrimping van de strijd
krachten overeengekomen is na de oor
log met „onze bondgenoten".
SAO PAULO Ford Motor Company
heeft door middel van een aandelen
transactie een meerderheidsbelang ver
worven in Willys Overland de Brasil,
aldus heeft het avondblad „Jornal de
Tarde" donderdag bekendgemaakt.
De Braziliaanse onderneming was
vroeger eigendom van de Amerikaanse
Kaiser Industries en de Franse staats-
maatschappij Régie Nationale des
Usines Renault.
Een officiële bekendmaking over de
transactie, waarover sinds lang geruch
ten de ronde hebben gedaan in de Bra
ziliaanse automobielindustrie, wordt
verwacht.
Willys Overland heeft in 1958 de
eerste, in Brazilië vervaardigde, auto
mobiel afgeleverd en maakt op het
ogenblik samen met Renault personen-
en bestelwagens. Ford produceert in
Brazilië trucks en personenauto's.
LAGOS. Plaatselijke autoriteiten
in Enoegoe, de hoofdstad van het voor
malige Oost-Nigeria, dat zich onder de
naam Biafra van de rest van het land
heeft afgescheiden, hebben donderdag
de Britse directeur van Shell B.P. in
Nigeria, Gray, gevangen gezet. Zij ei
sen enkele tientallen miljoenen guldens
royalties van zijn maatschappij.
drijfsinvesteringen in het eerste halfjaar
van 1967 een vertraging hebben onder
gaan. In de woningbouw is het aantal
afgegeven bouwvergunningen in de loop
van de laatste maanden eveneens ge
daald. In de sector van de burgerlijke
bouw daarentegen zal de uitvoering van
het programma van openbare werken
een positieve factor zijn.
De vooruitzichten van de meeste
landen die de voornaamste afnemers
van Belgische produkten zijn, bevat
ten tot nog toe geen factoren, die op
een herstel op korte termijn wijzen, al
dus het verslag.
De centrale raad is van oordeel, dat
de bevordering der produktieve investe
ringen geïntensiveerd moet worden.
Sommige indirecte belastingen op pro
dukten die voor de conjunctuur van
belang zijn, zouden moeten worden aan
gepast. Voorts pleit de raad voor uitge
breide programma's voor de bouw van
sociale woningen, en plannen voor het
slopen van oude of ongezonde huizen.
De raad vraagt ook maatregelen ter
ondersteuning van de uitvoer. Hij acht
het voorts wenselijk dat de overheid een
program uitwerkt om het scheppen
van nieuwe werkgelegenheid te laten
samenvallen met het wegvallen van ar
beidsplaatsen.
Op fiscaal gebied tenslotte vraagt de
centrale raad om een doelmatiger be
strijding van de belastingontduikng.
DJEDDAH De royalisten in Je
men hebben de Verenigde Naties ge
meld dat verleden zondag 18 mensen
het leven hebben verloren als gevolg
van Egyptische aanvallen met gifgas.
Egyptische II joesjin-bommen werpers
hadden zes gasbommen laten vallen op
twee dorpen. Op 2 en 15 juli hadden de
Egypténaren ook gas gebruikt. Daarbij
waren 45 burgers gedood en velen ge
wond.
MONTREAL In het gemeentehuis
van Greenfield Park bij Montreal is
gisteren een bom ontdekt.
De politie vermoedt dat het projectiel
daar is neergelegd door de extremisti
sche beweging, die afscheiding van de
Franstalige provincie Quebec van Cana
da nastreeft.
Militaire deskundigen verwijderden
de bom, bestaande uit enkele staven
dynamiet met 'n primitief tijdmechanis-
me, nadat een onbekende de politie had
gewaarschuwd.
advertentie
Kleding Bijenkorf
V
